BINNENLAND-
Gemengde Berichten.
Directe Spoorwegverbindingen met GOUDA.
- Wlnterdlenst 1897/98
Aangevangen 1 October. Tijd van Greenwich.
stadsnieuws!-
POSTERIJEN-.
357ate Staats-Ioterij
gebracht, maar by den hoek van de Daitsche
club volt hy neer en sterft.
Vanochtend warden verscheiden officieren
gefusilleerd.
Italië.
Ten gevolge ran vertraging in bet geren ran
bjjstand aan de armen, riepen vele vrouwen te
Rome, toen de Koning voorbjj reed op weg
naar de wapenschouwing: We willen brood en
werk bebben
Daarna werd bet protest herhaald aan de
prefectuur.
E»n bakkerswagen werd leeggeroofd.
De politie beeft de orde hersteld.
ATJÉH.
De correspondent der «N. II. Ct.» te Batavia
seint onder dagtekening »an gisteren
Kolonel C. P. J. van Vliet heeft ontslag
gevraagd als gouverneur van Atjeh.
N' ar van goed ingelichte zjjde verluidt,
zon dö Directeur-Oeneraal der Posteryen en
Telegraphie, de heer J. P. Havelaar, die reed»
zooveel op het gebied van posteryen en tele
grafie in de weinige jaren dat hy aan 't hoofd
dier afdeeling staat heeft tot stand gebracht,
eene reorganisatie bij de korpsen, wier chef
hy is, hebben voorgesteld, we'ke in hoofdzaak
hierop neerkomt, dat een einde wordt gemaakt
aan ongelyke bedeeling van gelijk bevoegden
en gelyk gerechtigden. Daarbij wordt uitge
gaan van de overtuiging dat de tegonwoordige
regeling ten gevolge van de verleden jaar door
het Rjjk overgenomen- en ia exploitatie ge
brachte intercommnnalen telefoondienst en de
uitbreiding van dien tak van dienst, welke
hiervan het gevolg is, hoe langer hoe meer
onhoudbaar blijkt te worden.
Er is een regeling noodig, die een einde
maakt aan den balfslacbtigen en meer en meer
onzniveren toestand, waarin vele post- en tele
graafambtenaren verkeeren, als gevolg der
vereeniging sedert 1871.
De minister van financiën beeft beslist, dat
overlijden van een belastingplichtige voor de
belasting over het loopende jaar geen veran
dering ten gevolge beeft.
Wordt de woning van den overledene ont
ruimd, en nemen de achtergebleven leden van
diens gezin binnen zes weken oen ander per-
eeel in getyftiik, dan geldt art. 38, 2de lid der
Wet.
Vervanging vaa dienstboden door lager be
lastbare geeft geen aanspraak op ontheffing.
Het vorenstaande is niet van toepassing,
wanneer de woning van bbd overleden belas
tingplichtige wordt ontruimd, en de achterge
bleven leden van diens gezin verschillende
woningen betrekken.
Het ongerief voor de schoolopzieners gelegen
in den laugen duur der examens vo<j>r de akte
L. O. wordt, meent de »Arnh. Ct.«, niet weg
genomen door den maatregel, ia Noord- en
Zuid-Holland twee comnaissiën met het afne
men te belasten.
In Gelderland b.v. zyn 3 districts- en 11
arrondissemeots-schoolopzieners, en in dit jaar,
tengevolge van het oveiljjden van den inspec-
tenr mr. Verheijen en het ingediend eervol
ontslag van den schoolopziener in bet district
Tie), zjju er slechts 12 schoolopzieners voor
het afnemen der examens beschikbaar. Er
kunnen das, naast do 5 vaste leden der com
missie zelfs nog 7 plaatsvervangende leden zyn
en toch zal het moeite kosten gedurende de 6
weken, welke bet examen in die provincie
gewoonlyk eischt, de commissie steeds voltallig
te houden. Hoe zal he1 dan in Zuid-Holland
wezen, waar voor twee commissies slechts 4
plaatsvervangers beschikbaar zyn, om niet
te spreken van het nadeel voor de eenheid in
het exapien, als de samenstelling der commis
sie telkens afwisselt.
Zonder wetswijziging, meent het blad, zyn
de onmiskenbare bezwaren tegen de samenstel
ling der examen.com missies voor de onderwij
zersakte niet weg te nemen, »en men bedenke
duarby wel dat de bezwaren onvermyde'yk
eene hoogst ongewenscbte, gestadige wisseling
in bet korps dr=r arrondis ementsscboolopzi"ners
zal tengevolge hebben. Wetswijziging op dit
pont komt ons <Jfln ook dringend noodzakelijk
voor, en al erkennen wjj gaarne de goede
bedoeling van den Minister met de verdubbe
ling der examencommissie in d$ twee dichtst
bevolkte provinciën de toestand wordt daar
door niet, althans slechts zeer luttel verbeterd.
Da intoering van den leerplicht zal, zooais in
de di.cussie over de begrooting van Binnen-
landscbe Zaken door den Minister erkend is,
enkele wjjzigingcn in de onderwijswet nood-
zakelijk maken eu 't is voor de noodzakelyke
stabiliteit in 't korps van bet Ryksschooltoszicht
te hopen dat de Minister die gelegenheid zal
aangrijpen om ook ten deze eene doortastende
verbetering tot stand te brengen. In welke
richting die verbetering 't best te zoeken iv,
laten wy voor 't ogenblik onbesproken, maar
de bestaande toestand ii by 't steeds toenemend
aantal caodidaten, dst bij invoering van leer
plicht uit den aard nog sneller stijgen zal,
eenvoudig onhoudbaar, zal de Regeering voor
de benoeming van arrondissementseehoolopzie-
ners steeds een ruime keaze hebben uit voor
dit ambt geschikte personen. Eene ingrijpende
reorganisatie toch van het schooltoezicht, zoo
dat b. v. bet «antal inspecteurs en districts
schoolopzieners wei d vermeerderd, met opheffiug
der arrondissementsschoolopzieners, wat naar
onZe overtuiging oolc om andere redenen aan
bevelenswaardig zou zyn, is blijkens de over
hoofdstuk V. der begrooting voor 1898 ge
voerde debatten van den tegen woordigen
Minister niet te verwachten.*
De hoofdingenieur van het Mynwezon, de
heer R. D. Verbeek, zal, naar het Bat. Nwbl.t
verneemt, niet naar Menado, doch naar Am-
bon gaan, vergezeld van den ingenieur by
genoemden dienst M. Kopenbe-g.
Het doel der reis moet. zijn een geologisch
ondo zoek naar den vermoedelyken aard der
p'aats gehad hebbende catastrophe en haar
gevolgen in don bodem.
Mocht uit het resultaat van dit onderzoek
bljjken, dat een verdere bewoonbaarheid van
Ambon gevaarljjk of ongewenscht, dan zal
deze bevestiging worden opgeheven.
G'ster is het wetsontwerp op den leerplicht
by de Tweede Kamer ingekomen.
By de behandeling dem^egrooting van oor
log in de Tweede Kamer verzocht de heer D.
de Klerk den minister, de loonen der werklie
den aan de constrnctie-werkpiaatsen voortaan
om de 6 dageu te doen uitbetalen, in plaats
om de tien dagen, zooals nu geschiedtvoorts
deu werktyd zoo te regelen dat aan de werk
lieden ook voor de erkende cbriste'yke feest,
dagen zoa worden uitbetaald.
Naar men verneemt, moet de minister be
sloten hebben, aan dit verzoek te voldoen.
Een ongehoord schaudaal heeft zich Don
derdag-morgen te Zeist, volgens bet »Utr. D.«
voorgedaan in de sitting van het hoofdstem
bureau.
Precies negeo uor verschenen in de zial R.
van Ginkel, slager aldaar, vader van den twee
den candidaat, en Wolleswinkel, kantoorbe
diende, die naar hun houding te oordeelen
niet veel goeds in den zin hadden. Dadelijk
na de opening der zitting begon ran Ginkel
den voorzit er tan het stembureau, den heer
Meerdink, op de grofste wijze te beleedigen
over het feit, dat den vorigen dag by de stem
opneming door den voorzitter by vergissing
driemaal den naam Gadellaa was voorgelezen,
terwijl later bleek, dat die stemmen op van
Ginkel waren uitgebracht, welke vergissing
echter, Badat Wolleswinlrel er attent op had
gemaakt, hersteld is, door terstond de reeds
geopende briefjes op nieuw na te zien en te tellen.
Van Ginkel, die by de opening zelf niet
tegenwoordig was geweest, maar blykbaar door
Wolleswinkel was opgehitst, kwam an zyn ge
moed eens koelen tegenover den beer Meer
dink, tegen wien hy sedert laDg een grief
schynt te hebben, en verweet hem, met voor
bedachten rade de stemmen, die ign zoon toe-
kwamen voor GadelDa bestemd te hebben, om
zyn zoon te benadeelen. Nadat de voorzitter
verklaarde, zich geen schuld bewast te zyn,
wierp vso Ginkel hem de grots te beledigin
gen en fteheldwoorden naar het hoofd, ^^voor
zitter hield zich buitengewoon krfflL het
stembureau besloot met algemeene ufljvien,
tot heropening van de stembiljetten ovw te
gaan. om allen twjjfel over de stemopneming
van den vorigen dag weg te nemen. Nadat
de heer Meerdink, die niet langer kon bljjven,
omdat hy de manschappen der militie te
Utrecht moest gaan afleveren, vertrokken was,
werd het verzegelde pak biljetten geopend en
opnienm opgenomen onder voorzitterschap van
den heer fl. M. van der Mersch, terwyl de
heer L. W. R. Schiitz als plaatsvervangend
lid optrad. De uitslag was precies hetzelfde
als den vorigen dag.
Tegen van Ginkel zal eene vervolging wor
den ingesteld.
Aan den minister van Bionenlandscae Zaken
is door apothekers een adres gericht, om zjjne
aandacht te vestigen op de gebrekkige nale
ving van de wet op de uitoefening der artse-
nijbereidknnst.
De wetgever begreep terecht, dat aan den
apotheker in bet belang der volksgezondheid
strenge eiscben moeten worden gesteld, en dat
hy by de uitoefening van zyn beroep aan
strenge verplichtingen moet worden onder
worpen.
Al de voorschriften der wet bewyzen hoe
noodig de wetgever het oordeelde, het leveren
van geneesmiddelen met waarborgen te omrin
gen. Hel is zeker niet anders dan billjjk, dat
waar zulke zware verplichtingen den apotheker
zyn opgelegd, zjjne rechten nauwkeurig worden
gehandhaafd, en dat hy teg'n de mededinging
van onbevoegden door de wet wordt beschermd.
En wat is nu de toestand, die in werkelykbeid
bestaal
Dageljjks worden door onbevoegden, tegen
betaling, recepten door geneeskundigen afgege
ven, gereedgemaakt en afge'everd. Overal in
den laade worden door onbevoegden winkels
in drogerjjen en chemicaliën opgericht, waarin
zjj zich onledig honden met den verkoop van
allerhande geneesmiddelen, zoowel enkelvoudige
als samengestelde.
Terwyl de wetgever het noodig oordeelde,
door de strenge voorschriften der wet, regelende
de nitoefeoing der artseojjbereidkanst, voor de
volksgezondheid te moeten waken, dreigeu die
voorsol riften meer en meer een doode letter
te worden. Terwyl de wetgever bedoelde een
stand vau wetenschappelijke artsenjj-bereidknn-
digen in het leven «e roepen, en van staats
wege grooie sommen worden uitgegeven om
dat doel te bereiken, getuige o. a. bet nieawe
Pharmaceuti8ch laboratorium te Leiden, wordt
het bedrijf der apothekers die zich door lang
durige studie hebben voorbereid en aan wie
een aautal zware verplichtingen zyn opgelegd,
meer en meer door onbevoegden, die straffeloos
geneesmiddelen afleveren, ondermijnd.
Deze petitie was voorzien van de handtee-
keniog van ruim 500 apothekers, terwyl nit
de bylagen bljjkt, dat by daartoe onbevoegden
(drogisten) te Amsterdam en Rotterdam werden
aangekocht 264 geneesmiddelen, waaronder vele
recepten door geneesheeren voorgeschreven.
By Kon. besluit is het traktement van com
miezen der posterijen en van die der telegra
fie Van de 2e, 3e en 4e kl. benevens vau de
commiezen der posteryen en tele.rafie in het
bezit van het post- of telegraafradicaal met
100 verhoogd, en bepaald dat deze ver
hooging zal gerekend worden te zyn inge
gaan met 1 Januari j. 1.
Men meldt uit Baarn
Nadat de justitie Zaterdag opnieuw een on
derzoek ingesteld bad, is de gechorate gemeente,
ontvanger avonds in voorloopige hechtenis
genomen en naar Utrecht overgebracht.
In dei scheepsbouw is de naam van Zola
ook reeds in toepassing gebracht. De scbeepa-
timmerbaae Zwanenburg, t> Texel, vervaardigt
een scheepje dat hjj den naam van Zola beeft
gegeven.
Mén meldt uit Den Haag:
Eenige dagen geleden kwam «en logeergast
in een hotel van den eersten rang hier ter
stele tot de minder aangename ontdekking dat
uit een zijner valiezen een bedrag van ruim
duizend galden was ontvreemd. Hy deed aan
gifte by de politie en een onderzoek werd in
gesteld. Het gevolg hirrvnn was, dat bleek dat
de bestolene niet de eenige wav, die de dupe
WB9 geweest van een dief, want nog twee
logeergasten, een heer en een dame, die sedert
gernimon tyd in 't hotel vertoefden, bemerkten
dat ook zjj een vrjj aanzienlijk goldswaardig
bedrag uit hun valiezen vermisten.
Vermoed wordt dat de diefstallen zyn gepleegd
tu8schen 1 en 7 Febroari jl, en als vermoedelijke
dader wordt gezocht een DuiLcher, Weicbert,
een hotelknecht, die eenigen tyd in bet hotfcl
dienstbaar was, en in het begin van Februari
plotseling nit zijn dienst was verdwenen.
De dief heeft geen inbraak behoeven te plegen
om het geld in handen te krygen, want de
valiezen waren niet achter slot of grendel ge
borgen.
De New-York Herald deelt mede dat kapi
tein William G. Itandle, gezagvoerder van bet
stoomschip St. Looi*, tot ridder in de orde
van Oranje-Nassan benoemd is, 'wegens het
redden der opvarenden der Veendarn. Het be
richt van zyn benoeming werd den 28n Febr.
ontvangen ten- kantore van de maatschappij
te New-York.
Kapitein Randle, zoo meldt hetzelfde blad,
heeft sedert de eerste reis van de St. Louis, in
Jnni 1895, het commando over dat schip ge
voerd. Hy is sedert de oprichting van de
Amerikaansche ljjn in dienst van de maatschappij
in 1872 werd hjj eerste officier op hare e-rste
stoomschip, de Ohio. Hjj was nog maar een
knaap toen hjj naar zee ging, op een schip
van zyn vader, dat tasicheu Amerikaansche
havens en Oost-Indië voer, en op zyn achttiende
jaar werd hjj onder zjjn vader eerste stuurman.
Toen hy meerderjarig werd, had hjj reeds
een eigen schipde Traveller uit Baltimore.
Van de zich weer aangemeld hebbende stakers
onder bet perooneel der drukkerij van de
Gelderlander zyn er 13 afgewezen, waaronder
vier jongmaatjes
De napbta-bron Bibi-Eibote, vsn de Rotb-
schild-maatscbappy is Donderdagavond in brand
geraakt. By het afzenden van dit bericht was
reeds een toren verbrand en de wind dreef de
vlammen in de richting van de Nobels- en
Sobibajeffsbronnen. Eén reservoir bad al vlam
gevat.
Een vreeaeljjk geval vau hondsdolheid beeft
te Kediri veel deelneming verwekt. Matthjjs
Engels, een jongen vau 15 jaar, werd een balf
jaar geleden door een dollen hond gebeteo.
Terstond werd hy opgezonden naar het insti
tuut Pasteur, waar hjj geraimen tyd onder
behandeling bleef. Het gif is echter een week
geleden gaan werken en de arme jongen is
onder vreeselyk Ijjden bezweken. Dit is reeds
het tweede geval, waarbij het gif eerst later
werkte. Het kindje van mevr. G. stierf an
derhalf jaar geleden ook tengevolge van een
beet, twee jaren tevoren toegebracht.
Emile Zola-marscb.
Door den heer Anton W. Ganter, muziek-
Gouda 6.80 7.26
Moordrecht 7.82
Nieuwerlrerk 7.89
Oapelle7.46
Rotterdam 7.7.66
Allow Dhudtg».
Rotterdam
Oapelle
Nieuwerkerk
Moordrecht
Gouda
8.28
4.45
4.56
6.04
6.11
6.17
8,35
8.42
8.41)
9.56
9.G6
6.62
6.08
6.11
6.19
6.25
9.10 9.18 9.29 9.54 10.11 11.12
9.30 0.38 9.47 10.13 10.80 11.32
6.16 6.51 7.25 8.— 8.49 9,
GOUDA ROTTE DAM.
11.81 12.18 12.25 1.84 3.42 S.b 7 4.52
11.28 g 12.32 g hm li
11.85 k 12.89 0 km v
11.42 12.46 g MMi,
11.61 12.32 12.56 1.58 4.16 5.10
KOTTERDA M—G O U D A.
10.19 11.85 11.50 12.27 1.44
9.53
.55
5.02
5,09
5.16
6.26
2.60
5.22 6.51 6.14 7.81
6.40
8.45
4.10
4.10
5.82
7.60
6.20
7.66
8.02
8.09
8.16
8.26
6.35
8.30 8.51 9.56
9.47 10.18
10.29
10.86
10.43
10.49
6.83 7,10 7.46 8.18 9 00
GOUDA DEN HAAG.
Gouda. Zevenhuizen-Moerkapelle. Zoetermeer-Zegwaard. Voorburg, 's Hage.
8. 7.3» 8.30 9.15 9.26 10.14 11.16 12.16 12.28 1.87 8.46 4.49 6,26 6.64 6.11 7.34 7.52 8.83 8.64 10.- 10.89 11.16
ZM. 7.42 8.41 0 0 k k k 12.40 0 0 h n n &-04 K 10.12
Z.Z.7.58 8.51 0 0 k k k 12.51 00 1 1 1 1 8.16 0 0 10.11
V. 8.07 9.08 g 0 0 0 1.05 00000 8.29 0 0 10.88
,«H 8.1« 9.08 9.48 9.E4 10.44 11.45 12.46 1.10 2.06 4.16 5.15 5.55 6.22 6^9 8.04 8.84 9. 9.22 10.88 11.6 11.44
GOUD A-UTRECHT.
Üeuda. 6.20 6.84 7.63 8.21 9.07 10.19 10.67 12.00 12.53 2.20 8.17 4.86 6.06 6.55 8.26 10.17 10.85
Oudew. 5.85 0000 11.14 0 0 2.87 0 0 0 7.10 10.84 0
Woerden 5.48 8.10 11.22 2.45 8.84 6.24 7.18 8.43 10.41 a
Utrecht 6.08 7,4 8.28 9.0 9.3» 10.51 11.45 11.32 1.26 8.08 8.56 5.68 C 4 7.39 8.59 11.12 11.12
GOUD A—A M8TERDAU,
6.87 Ml 9.48 10.57 12.10 4.11 J 5.20 7.61 8.26 10.17 10.86
8.16 9.17 10.80 1.1 Ut 6.15 8.55 19.16 11.41
11.64 12.08 12.47
1.54
2.01
2.08
2.14
3.09 4.05
-4.4)
4.50 g 0
4.57 a
5.04 a a
9 5.10 5.40 5.55
DEN HAAG—GOUD
6.17
6.27
6.84
6.41
6.47
10.16
7.25
10.04
10.11
10.18
10.25
10.84
8.—
10.86 11,18
7.45 8.20
10.54
9.87
9.47
9.64
10.61
10.07
11.80
10.09
10.29
ftemda
Amsterdam G.St.
'sHage 5.46 7.20 7.43 8.85 9.46 10.11 11.27 12.221.85 2.44 8.40 4.05 4.88 5.80 6.12 7.18 7.55 9.18 10.08
Voorb. 5.52 00 00 10.17 a l»4l 00 0 4.89 a 0.18 j 9.84
Z.-Zegw6.6 0000 10.82 a 1.55 a 0 4.58 a 0-30 a 9.48 a
Zev.-M.6.17 a a k 0 10.48 2.06 a 0 0 5.04 a 8.8» a 2-59 a
Gouda 6J8 7.48 8.18 9.08 10.1610.5411.57 12.50 2.17 8.14 4.08 4.88 5.15 6.-6.60 7.48 8.28 10.1010.88
U T R E C H T—G O U D A.
Utrecht 6.88 7.45 8.49 9.20 10.15 10.88 11.88 1. 8.08 8.55 4.48 6.85 6.56 7.56
Woerden 6.58 8.06 a t 10.88 a 11.56 a t 4.16 a 7-18 n
Oudewater 7.07 8.14 a a 10.46 0000 4.84 a 1 1
Gouda 7.12 8.27 9.28 9.62 10.5» 11.10 12.11 1.82 8.48 4.87 6.20 6.07 7.29 8.28
Amsterdam G. St.
Gouda
7.11
AR8TE1DAM—6O U D A
7.06 8.10 9.05 10.48 8.68 8.46
8.89 9.1» I».»» 18.1118.88 1,16 4.4!
6.4»
9.07
10.08
10.34
9.18
t
10.64
9.86
0
9.4»
10.84
11.10
8.19
1M
9.41
T.4»
1.4»
14.10
onderwijzer to Rotterdam, is gecomponeerd eeu
marsch, getiteld Emile Zola-marsch Gister
morgen beeft de componist het manuscript
aan Zola toegezondenDeze marsch zal bin
nenkort in drok verschijnen.
Te Boleward waren twee kinderen van
J. K., een van 3 en een van 2 jaren, eenige
oogenblikken alleen in huis. wijl de moeder
boodschappen had te doen. Even daarna za
gen de boren vlammen iD de kamer, zy snel
den toe en zagen nu het oudste kind in brand
staan, terwyl ook reeds de tnrf bij de kachel
en het behang«el vlam gevat hadden. De brand
werd spoedig gebluscht, doch het kind heeft
znlke hevige brandwonden, dat zyn toestand
gevaarlijk is.
Waarschijnlijk had het een stuk papier in
de kachel gehouden, waarna dit met de klee-
ren in aanraking kwam.
GOUDA, 15 Ma rt 1898.
Hedenmorgen werd op de R. Kath. Begraaf
plaats ter aarde besteld het ljjk van den Heer
J. v. d. Pavoordt, in leven koorzanger en be
stuurslid van de R K. Leesvereeniging. De
zangers van de O.L.V. Hemelvaartkerk en een
Comité van de Leesvereeniging volgden het
ljjk v an af het sterfhuis naar den dooden akker.
In de kapel werd door het koor gezongen Pië
Jesu en nadat de kist in het graf was
gedaald werd er gezongen De Profundus,
waarbjj de heer Natzjjl als voorzanger voor
ging. Vele belangstellenden waren aanwezig
op de begraafplaats.
Heden waren wjj in de gelegenheid kennis
te maken met de Straal-Regulateurs voor
de waterleiding. Door het aanbrengen van de
Regulateur aan den uitloop der waterkraan,
wordt het lastige spatten van het water totaal
vermeden. Wanneer men de kraan der leiding
opent, verkrjjgt men natte wanden, door het
aanbrengen van een regulateur wordt dit ge
heel voorkomen, men verkrygteen gelyke straal
en het spatten is geheel opgehouden, al staat
de kraan geheel open, terwyl het geheel ruisch-
I008 is. Deze regulateurs bevelen wij, nadat
wjj dien hebben beproefd, ten zeerste aan en
deelen nog mede, dat zy verkrijgbaar zyn
by den heer P. P- Soos alhier.
Gisterenavond had op de bovenzaal van het
koffiehuis «het Schaakbord» eene openbare ver
gadering plaats van de Ned. Vereeniging tot
afschaffing van sterken drank.
De Secretaris der Z. H. propag. commissie
de heer D. Hos opende deze vergadering, hjj
had gehoopt een talrjjker publiek hier tegen
woordig to zien, hy hoopte dat deze 1ste ver
gadering, veel nut zon stichten. De geheel-
onthonders-vereeniging bestaat nit verschillende
richtingen op politiek en christeljjk gebied,
leden zyn zoowel liberalen, anti-revolutionairen
socialisten, anarchisten euz. dit schaadt Diet
aan het doel, wjj hebben slechts één beginsel
en een vyand en dat is de sterke drank, dien
moeten wy bestryden tot zegen van de Maat
schappij.
Daarna trad de beer Mr. Mandeis nit Leiden
op, die in eene prachtige rede het doel der
vereeniging nader nog uiteenzette en met voor
beelden het nadeel van het gebruik der alkohol
aantoonde. Niet alleen dat het gebruik
en misbrnik nadeelig op den mensch werkt,
het gebruik brengt het land jaarlyks een 24
millioen gulden op; voor dat geld, alspiede v ;or
hetgeen uitgedronken wordt, ongeveer 80 mil
lioen galden met inbegrip van de 24 millioen
aan de schatkist opgebracht, konden de sociale
toestanden verbeterd worden. Het drinken van
alkohol is niet anders te beschouwen als bjj-
geloof, men gelooft dat door het drinken van
een borrel, het lichaam genezen kan worden,
dat is niet zoo. /Als alkohol als geneesmiddel
dienst moet doen, dan behoort het by de apo
thekers in de kast met het opschrift «vergif»
en moeBt de staat niet toelaten, dat het in
winkels op hoeken van straten wordt verkocht.
Ook matig drinken kenrt spreker niet goed,
Vie kan zeggen, dat hjj matig is, immers nie
mand wat noemt men matig, een borrel
daagsi twee of drie, wie darft te beweren dat
men matig is. Geheele onthouding kan de
maatschappij tea goede komen. Er is wel be
weerd, dat de werkman, indien bjj bet goed
gaat krygen, niet meer drinken zal, dat is
niet zoo, de drinkgewoonte zit er reeds zoo
in, dat men alleen door geheel-onthouding
rerbetering te wachten heeft.
Spreker beval daarom aanslniting aan boven
genoemde vereeniging ten zeerste aan.
Yan de gelegenheid tot debatleeren, werd
geen gebruik gemaakt, terwyl zjj die lid
wensebten te worden van eene op te richten
afdeeling konden blyven sitten, waaraan enkele
aanwezigen gevolg garen.
In de Remonstrantfche Kerk alhier werd
gisterenavond een lezing gehouden door den
Heer Da. Groenewegen van Rotterdam, daartoe
nitgenoodigd door den Nederl. Protest. Bood
te dezer stede. De geachte spreker had zich
voorgesteld een en ander mede te deelen nit
het karakteristiek leren van een groot oian,
«en man aan wien de vrjjzinnige protestanten
veel te danken hebben, n.l. Gottbold Ephraim
Lessing, een beroemd Dnit»ch dichter en aes-
thetiens nit de vorige eeuw. Deze mag gerost
een groot man genoemd worden, wyl ruim
een eeaw na zyn dood zyn geestelyken invloed
op letterkundig, zoowel als godsdienstig gebied
nog duidelijk waarneembaar is.
8pr. zal trachten het portret van Leasing te
schetsen in »de lyst van zyn tjjdc. Daartoe
houdt hjj een beschouwing over de maatschap
pelijke toestanden van vóór anderhalve eeuw,
vooral in Doitschland. Daar ziet men, dat
in dien >proikentyd« geen streven bestaat om
aan de lagere klaa-^n der maatschappij een
menschwaardig bestaan te verschaffen.
Armoede vond geen medeljjden, gemis van
verstandelijke ontwikkeling bjj de minder gegoe
den 'deerde niemand. De burgerstand stond
eerbiedig geschaard om de troontjes van zoovele
Daitsche vorsten. Gemis aan innerlyke kracht
openbaart zich in het kanstleven.
Kenrig beschrijft spr. de tegenstelling van
schilderstukken uit Rembrandi's tyd en die van
de vorige eeuw. Met het godsdienstig leven
was het niet beter gesteld. De geestdrift nit
de jonge dagen der kerkelijke remai sance
was verdwenen. De fouten dier digen werden
gevoeld door de partij der verlichting*. Doch,
wat zien wjj nu Een strev 11 om alleen re
kening te honden met het nuchtere, koele
versland. A'les moest eenvoudig redeljjk zjjn
en men eindigde, evenals Voltaire, met bjjna
alles weg te redeneeren. Het licht bleek oiat
te zyn van het bljjde, gouden morgenrood
doch van bleeke Barretjes.
Thans gaat Dr. Groenewegen over tot de
bescbonwing van het leven van den man, die
de fouten var zjjn tyd diep gevoeld heeft, vau
■den grooten Lessing.
Den 22 Januari 1729 aanechouwde by het
levenslicht. Zjjn vnde» was een zeer rechtzinnig
dorpspredikant; orthodox; doch in den goeden
zin des woords, ernstig en van strenge zeden.
Doordat hjj niet met »aardsche schatten doch
wel met een twaalftal kinderen gezegend was,
leerde de ondste zoon, Gottbold, al spoedig,
wat zorgen zjjn dit zjjn echter oede leer
meesters en zeker hebben zij op hem een heil -
zamen invloed uitgeoefend. Hjj kreeg een plaats
op een school van zeer orthodoxsche richting
en hier moest het jongmensch achttien uren
per week orthod. Luthersche dogmatiek slikken.
Geen wonder, dat een zjjner leeraren van hem
rapporteerde: hjj is een goede jongen, maar
een beeljo weerspannig*. In 1746 kwam Lessing
als stadent in de Godgeleerdheid aan de hooge-
school te Leipzig. Hier greep een ongedachte
lotswisseling in zyn leven plaats. Het optreden
van een reizende komedietroep, aan wier hoofd
een beroemde en schoone kunstenares stond,
bracht hem in verrukking voor het tooneel.
Ofschoon hem geleerd was, dat er twe# plaatsen
zjjn, waar de duivel onbpperkt regeert, n.l. de
hel en het tooneel, toch kon Lessing de neiging
niet weerstaan jÉk een voorstelling by te wonen.
Opgetogen beM^hy daarna een drama om te
werken, dat hy vroeger gemnakt had, bood het
de beroemde kunste nares aan en deze beloofde,
dat het ingestudeerd en opgevoerd zon worden.
Daar lag de studie, het predikantsambt, dat
hem wachttedoch ook -» het ge'ok zijoer
ouders. Deze we den tbb het tegenwoordig
leven hunner zoo» in kennis gesteld door een
reizend koopman. Harde brieven van den vader
volgden, die Gotthold zijn verloren zoon noemt.
Het bericht, dat zyn moeder doodziek is, doet
Lessing naar zyn ouderljjk huis terugkeeren
doch bij aankomst bljjkt, dat de vader van
een leugen gebruik gemankt heelt, om zyn
zoon huiswaarts te krygen, wjjl de moeder,
baar rol vergetende, Gotthold tegemoet snelt
en hem harteljjk ontvangt. Lessing keerde
nn naar Leipzig terug en zou zich wjjden aan
de studie der letteren of die der medicijnen.
Spoedig echter vertrok by naar Berljjn, waar
bjj critieken en geestige stukken schreefdoch
armoe was zyn deel. In Berljjn knoopte bij
kennis aan met Mozes Mendelssohn, een Is
raëlitisch wy«geer met wien Lessing weldra
intiem bevriend werd. Beiden stelden zich ten
doel gcesteljjke verlichting aan te brengen.
De sluimerende liefde voor den godsdienst
werd by Lessing wakker en met jjver legde
by zich op de stadie hiervan toe.
Tbafts breekt weer een periode van lotswis
seling voor Lessing aan. Een voorstel van een
rjjk koopman om een kunstreis door Doitsch
land, Nederland en Frankrjjk te doen nam
Lessing gretig aan. Deze reis werd echter
onderb oken door een onverwaebten oorlog in
Duitschland. Broodeloos kwam bjj in Leipzig
terug. Een generaal van Frederik den Grooten
bood Leasing het beheer over een krjjgskas
aan, wat hy aannam. 'Lessing gevoelde zich
in zjjn nieuwe betrekkiog diep rampzalig on
gaf 7icb over aan een ellendigen hartstocht,
het «pel. Hy schreef in die aagen aan zjjn
vriend Mendelssohn »aw Lessing is verlorea
Na een ziekte kreeg hjj een schitterend aanbod
nit Hamburg, waar men een Nationaal Dnitsch
tooneel wilde stichten om den verderfelyken
invloed van den Franschen geest tegeif te gaan.
Hjj nam het aanbod aandoch zyn schoone
plannen stuitten at op de werkelijkheid. Door
zjjn optreden maakte hjj zich vyanden, zyn
tijdschriften werden nagedrukt en goedkoop
verkocht. Het verbljjf in Hamburg was van
Cten invloed op het leren van Lessing,
toch leerde hy de vroow kennen, die hy
innig lief kreeg; Eva, zoo heette de uitverko
rene, wo8 de vronw van een fabrikant. Toen
deze stierf vroeg Lessing haar ten huwelyk,
doch zjj weigerde op grond, dat de belangen
harer kinderen by naar zwaarder wogen dan
haar eigen geluk. Bjjna broodeloos stond
Lessing, toen nem door den Groot-hertog van
Mecklenburg de betrekking werd aangeboden
van chef zjjner bibliotheek op een salaris van
600 tbaler. Lessing's vader stierf omtrent
dezen tyd en daardoor geraakte de moeder
met zes onverzorgde kinderen in groote ver
legenheid. Lessing moest hulp verschaffen
hy verzocht verhooging van salaris bekwam
die echter niet en wist eindeljjk een halfjaar-
ljjksch voorschot te verkrygen. Hierop pakte
hy zyn koffers en vertrok naar Weenen, waar
hy zyn geliefde Eva weervond.
Dez» berichtt» aau Maria l^heresia, eeu be
schermster van kunsten en wetenschappen, welk
een beroemd dichter eu kunstcriticus Lessing
was ei wist te bewerken, dat een drama v*n
hem aan het hof werd opgevoerd. Hier had
Lessing veel succè». Op voorstel van een hertog
aan het hof ondernam Lessing met dezen een
kunstreis door Italië, die hem echter veel el
lende bezorgde, daar bjj eenvoudig als de
geestelyke palfrenier van deu hertog werd
aangemerkt. Bjj zjjn terugkeer had Eva haar
zaken geliquideerd en trad met Lessing in het
huwelyk. Dexe gevoelde zich thans een wer-
keljjk gelukkig mensch. Met jjver wydde hy
zich aan godsdienstige studiën en zette den
arbeid van Spinoza voort. Hij gaf nit Op
voeding vau het menscheljjk geslacht* het
zjjn slechts enke e bladzijdendoch zjj bevat
ten schoone, verheven gedachten. De inhoad
wordt door ds. Groenewegen nader yesproken
en dnidelyk voelen zij het vrome gemoedsleven
van d«n srhrjjver.
Het hnweljjksgeluk mocht Lessing niet lang
smakenzyn vroüw schonk hem een zoon,
die kort na de geboorte stierf en eenige dagen
later volgde de moeder hem in het graf. Diepe
smart sloeg Lessing ter neer. Zyn leven is
van nu af een langzaam sterven en in plaats
van troost wachtte hem verbittering Domme
Jodenhaat durfde het voorstellen, alsof Lessing
door rjjke Joden was omgekocht om den Chris,
teljjken godsdienst te^ verminken. Zyn ge
schriften werden aan censuur ondejworpen.
Ofschoon zwak naar het lichaam, toonde
Lessing zich fier en sterk naar den geest in
zyn theologische strijdschriften met den pre
dikant Goeze-
Duideljjk zien wy hierin zjjn streven naar
waarheidde grondtoon van den godsdienst
moet liefde zjjnhaar moeten wjj toonen,
wekken en winnen. Den 15 Febroari 1781
stierf Lessing, de man, die zeker een der beste
voorgangers van ons godsdienstig leren ge
weest is.
De keurige lezing van Ds. Groenewegen
werd met aandacht gevolgdjammer, dat niet
meer belangstellenden opgekomen waren.
loomen slaap neerligt, 't G vaar voorcompli-
catiöu is nog geenszins geweken.
Schoonhoven. De Raad der gemeente Ren-
kum heeft aan den heer B. Linn alhier, oud-
gasfabrikant, definitieve concessie verleend voor
den aan'eg en exploitatie eener gasfabriek. De
concessie dunrt 40 jaren en gaat in op 1
Januari 1899 Na 25 jaar hesit de gemeente
het recht de fabriek te annexeeren.
Alpen a/d Rijn. Yan algemeene bekendheid
is het, dat de aansluitingen van de treinen,
's morgens aankomende te Utrecht, met die
vertrekkende van Utrecht naar Leiden, voor
de passagiers welke deze ljjn moeten bereizen,
verre van gunstig, ja meer dan treurig zyn.
De vereeniging Gemeentebelang* alhier,
tracht hierin verbetering te verkrjjgen.
Zij heeft n.l. een uitvoerig adres gezonden
aan den directeur generaal van de Maatschappij
tot Exploitatie van Staatsspoorwegen te Utrecht
met verzoek het daarheen te willen leiden
a. dat de uren van vertrek der treinen,
thans u t Utrecht gaande om 9 nor en om
12.2, vroeger worden gesteld
b. dat er tea minste een directe aansluiting
met de morgen-sneltreinen worde verkregen
van CJtrecbt, desnoods door overstapping te
Woerden benevens een trein die te ongeveer
4.10 uit Leiden vertrekt, door welke regeling
behalve het onderwijs van te Leiden school
gaande kinderen, ook handel en njjverheid zeer
zonden worden gebaat.
c. dat de trein vertrekkende nit Leiden des
Vrijdags 12.18 ook in 't vervolg zal rjjden op
eiken dag.
Bovendien werd door baar een copie daarvan
gezonden aan de besturen van de aan of nabjj
gezegde lyn liggende gemeenten, met verzoek
aan dat adres bnune adbaesie te schenken.
Dat de verschillende gemeentebesturen met
dat adres zeer zyo ingenomen, bljjkt nit de
talrjjke brieven, bereids bij het bestuur der
vereeniging Gemeentebelang* ingekomen en
waarin zy eenparig te kennen geven, deze be
langrijke zaak bjj de betrokken autoriteiten te
zullen steunen. De gemeenteraad van Bodegraven
heeft dat adres nog met meerdere gegevens
aangevuld.
Aan de commiasie van toezicht op de spoor
wegen en aan den minister van Waterstaat werd
onder toezicht tan een copie van bet adres
eveneens verzocht aan dat adres hunne aandacht
te wjjdeo.
Ouderkrrk a. D. IJssKL. In den toestand
van het echtpaar Den Doyf alhier laat zich
gaandeweg eenige verbetering bespeurende
vronw kwam echter meer tot bewnstzyn dan
de man, die nog bjjna voortdurend als in
Bodegraven. Tot vader en moeder in het
Diaconiehuis der Herv. Gemeente alhier zyn
beuoemd de """lieer Bakhuizen en echtgenoote
te Boskoop.
AANBESTEDINGEN.
De haven van 9 millioen.
Ten Raadhuize te Rotterdam werd heden
middag door den Burgemeester aanbesteed het
maken van den mond der Maashaven te Ka.
tendrecht, van een r'yzen dam langs de zuid-
westzjjde der Rynbaven en van bjjbeboorende
werken.
Ingekomen waren 2 biljetten, als van Van
Hstt m te Sliedrecht voor f 196.000 en Vol
kers te Sliedrecht voor I 194.000.
RECHTZAKEN.
H-t O. M. bjj de arrondiss^ments-rechtbank
te Rotterdam requireerde heden 4 maanden
gevangenisstraf tegen de 24jarige arbeider H.
van V. te Waddingsveen, wegens diefstal van
een zak maïsmeel, toebehoorend aan A. Jonk
heid aldaar.
Lijst van brieven geadresseerd aan onbekenden
gedurende de 2e helft der maand Februari
1898 en terug te verkrygen door tasscbenkomst
van het Postkantoor te Gouda.
Verzonden van Gouda:
Kramer Amsterdam.
D. Pook. Capelle.
Mevr. Koope 's Gravenhage.
C. v. Lieshondt Rotterdam.
C. Noderberg Zoeterwoude.
W. Droste Pretoria.
De Directeur v/h Post en Telegraafkantoor.
VOR8TER.
le. Klasse. Trekking van Dinailag 15 Maart.
No. 19411 5000.
No. 8810 1500.
No. 2228.1000.
No. 10585 oo 10257 itdor 200.
No. 800, 8178, 11809, 17408 on 20110 ioder
100.
PrgEon van 20,
20 2847 5157 7882 10031 13431 10290 18484
los 2877 6219 8014 10647 1540(1 16351 18491
114 2513 5220 8029 10049 18526 10897 18527
160 2590 5247 8066 10714 18529 16480 18508
167 2011 5266 8098 10761 13502 10448 18001
168 2675 5384 8152 10898 18662 16450 18078
212 27SS 8886 8154 10984 18679 16500 18799
221 2757 5625 8105 11080 13695 16514 18802
241 2786 5549 82S9 11215 1S721 10503 18901
260 2889 6560 8260 1,374 1^785 10571 18911
290 2904 5724 8289 11823 13809 10579 18961
296 2921 5728 8304 118'6 15923 10717 19 48
585 80S0 6702 8383 11S8S 13937 16747 19215
439 3078 5803 8402 11406 18944 16796 19217
487 3085 6830 8444 11420 18969 10844 19 79
519 8157 5851 8448 11487 14040 16870 19848
626 8168 5883 8454 11490 14012 16901 19349
675 8212 6966 8580 11545 141 12 10910 19553
629 3244 6981 8007 11559 14181 10919 198*6
664 8278 6072 8022 11616 14208 16931 19413
659 3301 0094 8072 11631 14247 16941 19418
698 3398 0127 8705 11651 14266 16947 19483
791 3456 6146 8738 11656 14405 16952 19461
792 458 6245 8744 11720 14416 16968 19466
809 3568 6280 8766 11725 14424 17032 19487
835 8606 6433 8816 11799 14487 17077 1 604
900 3756 65 O 8837 11817 14502 17125 19562
927 3840 6576 8874 11818 14720 17167 19564
1121 3878 6683 8940 11822 14729 17195 19696
1141 3910 6652 8179 11871 14761 17256 19601
1161 3 64 6696 9109 11865 14780 17269 19624
1222 4058 6758 9185 11921 14835 17340 19673
1246 4078 6794 9216 11939 14982 17381 19766
1251 4184 6816 9313 11966 11028 17421 19808
1295 4234 6824 9844 11997 15061 17464 19875
1309 4255 6842 9347 12054 16104 17476 15907
1388 4266 6906 9487 121178 16234 17509 19941
1450 4838 6917 9632 12086 16256 17589 20004
1460 4859 7031 9589 12086 15275 17608 20024
1504 4374 7065 9562 12102 15360 17649 20086
1546 4447 7082 958* 12122 15352 17746 20183
159 0 4 4 8 2 7 09 0 9 611 12263 1 6438 1 77(1 20179
1594 4522 7117 9664 12277 15187 17787 20208
1677 4529 7133 9773 12291 15580 17806 20204
1718 4618 7152 9798 12306 15642 17944 20260
1763 4667 7170 9958 12886 15552 17158 20262
1765 468» 7200 9978 12832 15554 18027 8029»
1767 4713 7209 10024 12355 15642 18082 20386
1824 4757 7225 10067 12413 15668 18089 20592
1866 4761 7885 10068 12521 15889 18098 20402
1883 4764 7413 10102 12638 16855 18102 20448
1975 4807 7489 10120 12565 15866 18197 20467
2000 4886 7582 10140 12605 16917 18201 80191
2017 4883 766010292 12676 16037 18249 90511
2016 4918 7582 1^840 12718 16095 18950 20546
2049 4954 7697 10877 12775 16102 1*866 20665
2065 5000 7707 10478 18864 16112 18879 80578
8107 5005 7722 10498 13063 16167 18887 20808
