NIEUWE ZOMERSTOFFEN
BINNENLAND-
,-ïo» iS
r
MANTELS
De taal en de vereenvoudigde
spelling.
Directe Spoorwegverbindingen met GOUDA. Wlnterdlenst 1898/99 - Aangevaogeo 1 October. - Hid van Greenwich.
STADSNIEUWS.
bij A. van OS Az.
Amsterdam.
Deurs van
Bliiusen, Japonstoflen,
D. SAMSON.
ADVERTËNTIEW
W. LA GRAND
Zenuw- en Maaglijders
USaad-gre-rrer.
rich hebben besloten Zaterdag het werk te
staken, omdat de patroons loonsverhooging
weigeren.
Amerika.
Kapitein Coghlan, de Amerikaausche zee
officier die in zjjn redevoering aan een feest
maal den Duitschen Keizer en het Dnitsche
r\jk heeft beleedigd, heeft ter kennis van zjjn
minister gebracht dat zjjn toespraak door de
pers onjuist is weer gegevenhet heeft nooit
in z\jn bedoeling gelegen Duitschland te be-
leedigen. Niettemin zal kapitein Coghlan een
scherpe berisping ontvangen en binnenkort
op pensioen worden
Aan het examen voor de praktijk van den
Nationalen Bond van Handels- en Kantoor
bedienden in Nederland, te houden op 26 en
27 April wordt deel genomen door 110 can-
didaten voor het Boekhouden; 2 candidaten
voor de Fransche, 1 voor de Duitsche en 4
voor de Engelsche handelscorrespondentie.
Na goedkeuring door de Tweede Kamer
van het krediet voor de ontvangst der gedele
geerden voor de ontwapeningsconferentie zal
de Eerste Kamer bijeengeroepen worden. De
Commissie van Rapporteurs voor de onge
vallenwet zal deze week beslissen of thans
nog een tweede afdeelingsonderzoek noodig is.
Eene afdeeling Tweede Kamer koos den
heer Rethaan Macaré tot rapporteur voor de
leerplichtwet in plaats van den heer Smidt.
Am8terdamsche Hypotheek-Waarborg Maat
schappij te Amsterdam.
In de op heden gehouden algemeene Ver
gadering van Aandeelhouders werd verslag
uitgebracht over het afgeloopen boekjaar,
dat in alle opzichten gunstige resultaten
opleverde.
Uit dat verslag bleek, dat, voor het sluiten
van hypotheken ruimer gebruik werd gemaakt
van de bemiddeling der Mjj. en tevens het
uitgeven van hypothécaire obligatiën in den
smaak van het publiek te vallen, zoodat
daarmede geleidelik zal worden voortgegaan.
Deze wijze van belegging van gelden op
hypotheek werd algemeen gunstig beoordeeld
en tevens erkend, dat de hypothécaire obli
gatiën, zooals door deze Mij. worden uitge
geven veel meer waarborgen opleveren dan
pandbrieven van hypotheekbanken en de
werking der Mij. eene geheele verandering
ten goede op het gebied van het hypotheek
wezen zal tot stand brengen.
Vervolgens werden de Balans- en Winst
en Verlies-Rekening over het boekjaar 1898
goedgekeurd en besloten f 100.per aan
deel uit te keeren, terwijl dit over 1897
f 88.— bedroeg.
Nadat de voorzitter een woord van dank
aan de directie voor haar genoemd beheer
had uitgebracht werd de vergadering gesloten.
Men zal zich herinneren dat de „Zut-
phensche Courant" bij haar 50-jarig bestaan
bij de courant van dien dag een nommer
voegde, zooals de courant voor het eerst
verschenen was. Over de verzending daarvan
is nu een verschil ontstaan met de post
administratie.
De uitgever had reproductie, beschouwd
als een bijvoegsel van het nommer, waar
mede het tegelijk en in denzelfden omslag
werd verzonden, op grond van het bepaalde
in art. ld der wet betreffende de regeling
van het briefport luidende dat die wet onder
bijvoegsel verstaat
het vervolg van een nieuwsblad, n.l,
dat gedeelte, waarvoor het gewone pa
pierformaat, waarop het blad gedrukt wordt,
geen genoegzame ruimte aanbiedt, doch
dat overigens, hoewel op een afzonderlijk
vel gedrukt, van dat blad kennelijk een
wezenlijk deel uitmaakt en niet afzonder
lijk verkrijgbaar wordt gesteld of voor
afzonderlijke verspreiding bestemd is.
Vooral is voor de opvatting van den uit
gever veel te zeggen, omdat enkele bladen
platen als bijvoegsel mogen verzenden, zon
der da|t in de courant daarnaar verwezen
wordt, terwijl' in het nommer der „Zutpta.
Cour." nog wel van de reproductie werd
gesproken.
De uitgever heeft tot in de hoogste in
stantie ongelijk gekregen en z?tl zich nu
tot den Minister van Waterstaat, Handel
en Nijverheid wenden.
Gemengde Berichten.
Muiterij in het Huis van Bewaring.
Gisternacht zag de directeur van het Huis
van Bewaring, aan het Roodezand te Rotter
dam, de heer B. v. Heuven, zich genoodzaakt
per telefoon de hulp der politie in te roepen
tegen eenige zich in hechtenis bevindende
personen, die aan 't muiten geslagen waren.
In het vertrek, waarin zij verblijf hielden,
hadden zij alles kort en klein geslagen en
daarna de deur gebarricadeerd.
Spoedig waren een gijpot aantal politie
agenten met een onder-inspecteur ter plaatse,
en geholpen door de twee bewakers, gelukte
het hun na veel moeite de rust en orde te
herstellen. Een der geweldenaars had;men
echter in een dwangbuis moeten sluiten,
Dit grapje zal den aanleggers waarschijn
lijk duur te staan komen!
Men seint uit Vlissingen aan de „N. R. Ct."
Doordien eergisteren de voorstellen der
patroons niet aangenomen werden en de
metselaars 2 cent bleven eischen, zijn gister
eenige metselaars van elders aangekomen
en, verdeeld onder de bazen waar gestaakt
is, aan het werk gegaan. Alles is rustig.
Gisternacht om drie uur, terwijl de politie-
ronde uitwendig het kantoor onderzocht,
waarin het agentschap van de Nederlandsche
Bank te Schiedam gevestigd is, werd plot
seling een raam open geworpen en sprongen
twee mannen het kantoor uit, terwijl zij met
revolverschoten zich een vrijen aftocht poog
den te verzekeren.
Een vervolging, waarbij een agent fan
een andere ronde zich aansloot, begon, tot
bij het passeeren van een steeg de vervolg
den plotseling verdwenen waren.
De ronde verdeelde zich om te zoeken,
en men trof op het erf der alcohol-fabriek
een vreemdeling aan, die daar ineengedoken
zat. Bij zijn arrestatie bleek hij voorzien
van inbrekersgereedschap, in het bezit van
25. Hij gaf op J. de Puy te heeten en
woonachtig te zijn te Rotterdam, Achter-
klooster 18. Die naam is daar echter onbe
kend, en ook No. 18 bestaat in het Achter
klooster niet.
Op het kantoor vond men, dat een slot
van de brandkast geheel afgebroken was,
terwijl verdere teekenen van braak waarge
nomen en de pantoffels van een der inbre
kers gevonden werden.
Nader wordt gemeld:
De vannacht te Schiedam bij de inbraak
in het kantoor van het agentschap van de
Nederlandsche Bank aangehouden persoon
is gebleken te zjjn W. May, aldaar woon
achtig. Hij is reeds meermalen veroordeeld.
Vandaag is, in verband met deze inbraak,
van hier ter confrontaties naar Schiedam
gebracht zekere D. S., iemand die in den
laatsten tijd veel omgang met May had
terwijl hier nog als verdacht wordt1'opge
spoord zekere Hoving alias SchenjjJ die
spoorloos verdwenen is.
Dit Schiedam wordt nog gemeld, dat in
het kantoor van het agentschap een lesse
naar geheel nit elkaar gebroken was, en dat
de politie den gearresteerde herkende als
een der personen die uit het raam sprong.
Ten nadeele van de H. IJ. Spoorwegmaat
schappij zjjn niet minder dan 62,000 briqu-
etten ontvreemd.
De opzichter Scholten, wonende te Haar
lem, was belast met de verwarming der
rijtuigen en als zoodanig te Amsterdam
werkzaam.
Hij maakte een valsche volmacht, waarbij
hem door de Maatschappij werd opgedragen
drie wagons briqnetten te verkoopen, en
wel ondershands en deed dit aan een brand-
stoffenhandelaar te Haarlem, voor f 1700.
Zaterdag schijnt hjj te hebben bemerkt
dat het feit was ontdekt, want dien avond
zond hjj een telegram aan zjjne vrouw dat
hjj telaat was gekomen voer den trein, en
dus Zondag zou thuiskomen, doch sedert is
hjj niet in de echtelijke woning wederge
keerd. Zjjn opsporing en aanhouding is ver
zocht.
Eergisteravond half twaalf had aan de brug
aan den Westerdoksdgk te Amsterdam een
treurig ongeval plaats. De brugwachter Jan
Holland, die dienst deed als rangeerder, is
tengevolge van onbekendheid met dezen tak
van dienst, door den trein dien hjj bediende
gegrepen, met het ongelukkig gevolg, dat
hem het linkerbeen boven de knie werd
afgereden.
Men seint ons nit Vlissingen:
Hedenavond zjjn bjj een haas, die metse
laars van elders hier bracht, alle ruiten
ingegooid. De politie, versterkt door een
groot aantal met het geweer gewapende
rijksveldwachters, dreef honderden uiteen.
Een massa werklieden van de werf, waar
onder de stakende metselaars,„die niet meer
gekleed zjjn in witte broek, trekken zingende
door de stad. Er is bewakingspolitie uitgezet
voor den nacht en er zjjn voorzorgen genomen.
Duizenden nieuwsgierigen zjjn op jle been.
Men schrijft uit Nieuw-Buinen aan de „N.
E. Ct."
In het dorpje Exlo woont een welgestelde
boer, die uit louter liefhebberij kiezen trekt.
Hjj doet het kosteloos en dat maakt hem
bij vele sympathiek. Wil een dankbaar pa
tient aan de dienstbode een kwartje geven
voor het opreddereu van het bloedplasje, k
la bonne heure. De roep over de handigheid
van den amatenr-dentist reikt verder dan het
landschap, maar zjjn handige sleutel kan den
ouden roem niet meer handhaven. Een jon-
gedochter uit ons dorp kwam deze week onzen
kiezentrekker ook voor het „koeskillen"
raadplegen. Een krachtige handbeweging
ende kies met de geheele voorvlakte
van de onderkaak beierden aan het losge
rukte tandvleesch.
„Dat doet hij nou voor z'n plezier
Pennewip 1"
Op bevel van den rechter-commissaris in
strafzaken is in Den Haag in hechtenis ge
nomen eene naaister, bovenbewoonster van
een echtpaar in de Boekhorststraat, en ver
dacht van gepoogd te hebben de huisvrouw
te vergiftigen. Zjj moet in ongeoorloofde
betrekking hebben gestaan tot den echtge
noot, en zijne vronw uitgenoodigd hebben pap
bjj haar te komen eten. Na deze genuttigd
te hebben werd de vrouw ernstig ongesteld
had hevige brakingen.
Bjj een onderzoek is gebleken, dat het
braaksel arsenicum bevatte. (Dagblad.)
(Lezing in de Publieke Vergadering van
Dinsdag 25 April 1899.)
I.
Het deed me veel genoegen door het Be
stuur van-de Afdeling der Maatsch. tot Nut
van 't Algemeen alhier, te worden uitge
nodigd noch eens meer in 't bieionder over
de spelling-kwestie te handelen, en dat wel
in 'n Publieke Vergadering. Ik mag gelo
ven dat het me in m'n Lezing gelukt is,
enige belangstelling daarvoor gaande te
maken, het Nutsbestuur heeft geoordeeld
dat het 'n goed werk in 't belang van 't
Algemeen zou zjjn als, in 't Publieke Leven
belangstellende burgers van Gouda in staat
werden gesteld, omtrent de spellingzaak iets
naders te vernemen. Voor die ruime op
vatting van haar taak, moet ik deze mannen
mjjn hulde brengen. Ik doe dat bjj dezen.
Zou het niet goed zjjn, Mjjne Hoorders,
dat ik in de eerste plaats noch eens beknopt
herhaalde, wat ik in de eerste lezing betoogd
heb?
Wat was ook weer Spelling? Spelling is
de aanduiding van de taal met tekens, 'n
Woord is 'n klank. In reeksen van geluiden
komt immers op dit ogenblik de taal tot u.
In Spelling heb ik het hier op het papier.
Hoe dóét iemand die taal met tekens aan
wil duiden? die b. v. het woord katt wil
spellen Hjj onderscheidt de afzonderlike ge
luidener zjjn in kaai vier verschillende
geluiden, en die duidt hjj aan elk met het
er voor vastgestelde tekenk, a, at. Let
wel: niemand zou schrjjven kiat, of kost of
post. Het spreekt dus van zelf dat de na-
tuurlike regel van spellen isop den klank
af. Met z'n wetenschappelike naam heet dit:
de fonétiese regel. De Spelling is dus watt
nature foneties, en d&t ómdat het is, aan
duiding van klanken.
Maar zei ik, „de Spelling van de talen is
een van de eigenaardigste dingen van de
wereld." Alle levende, d. w. z. alle door
'n gemeenschap van mensen gesproken taal
verandert voortdurend. Er is 'n tjjd geweest
dat hier in Holland gezegd werd: lkgebruke
den hamer -, gebrukeen niet zo als nu dè
hamer maar dèn; wi drinken den koelen wien:
toi en niet wij, en dèn koelèn wien voor dè
koelè toein. Stelt u nu voor dat de mensen
omtrent zekere tjjd beginnen te schrjjven.
Dat zal foneties gaan. Laat ons onderstellen
dat er vrjj véél, in die tjjd geschreven wordt.
Nu zal de hand van de schrjjvende mensen
gewoon worden om de woorden op die bepaalde
manier te schrjjven, en hun oog zal gewoon
worden ze aldus te zien. Wat zal er nu
gebeuren als na zeker tjjdsverloop de taal
veranderd is De ouwere mensen zullen
de ouwe teekens blijven schrjjven, en de jon
gere mensen zullen dat schrjjven van hun
overnemen. In die jongeren zou wel de nèi-
ging werken om 't weer foneties te doen, op
de kl&nk af, maar in hun eerste jeugd
hebben de ouderen hun natuurlik beduid,
dat ze behoren te doen als zjj. En zo zal
er dan door de kracht van de gewoonte en
door de macht van 't voorbeeld, 'n verschil
zjjn gekomen tussen de Spelling en de Taal,
die'n andere is geworden: de Spelling zal
niet meer in alles foneties, kl&nkspelling
zjjn. 'nVoorbeeld: de mensen hebben een
maal erwt gezeid. Maar nu heet die veld
vrucht niet meer èrwt, het woord van 1899
(en van lange tjjd al) is ert. Die nu èrwt
schrjjft met 'n w, die schrjjft het wóórd van
U.UU p
BOC D A BOTTIÏDA M_.jw T«m._ B1 IS". 10.04 10.00 1J.10
Gouda. 6.—
Moordrecht door
Nieuwerkerk r
Oapelle
Rotterdam 8.80
Rotterdam
Oapelle
Nieuwerkerk
Moordrecht
Gouda
7.88
7.88
7.8#
7.48
7.85
8.10
a
ff
8.88
8.85
8.48
8.49
8.56
9.05
9,14 9.85 9.54 10.11 11.18
9.84 MS 10.18 10.80 11.88
GOUDA ROTTERDAM ?i«e rem.
11.81 18.18 18.58 8.11 8.48 8.67* 4.58
11.88 y, 1.— ff ff ff
11.85 ff 1.7 ff ff ff 5.1*
11.48 J.14 ff ff ff 5.18
11.51 18.88 1.88 9.80 4.— 4.15 5.88
5.10 5.40 4.16 4.80 7.50
7.55
8.08
8.09
8.16
8.85
8.88
D
door
8.50
8.10
10.04 10.86 li. 18
10.11 y
10.18 f
10.85
10.84 10.54
11.80
4.46
4.55
5.04
5.11
5.17
6.58
6.08
6.11
6.19
6.86
6.16 7.85 7.58
6.88 7 45
8.40
D
ff
ff door
8.11 9.—
9.47
9.68
ff
ff
10.18
10.19
10.89
10.86
10.48
1<> 49
18,87 1.44
f* 1.54
8.01
ff 8.08
18.4-7 8.14
9.60 8.4r>
4.05
ff
8.09 4.05 4.94
4.40
4.50
4.57
5.04
5.10
6.85
5.55
6.17
6.17
6.84
6.41
6.47
7.95 8.-
7.45 8.90
9.87
9.47
9.54
10.01
10.07
10.10 De D treinen all^n
le en Se kl. Elk
reiziger moet rich
- bovendien voorzien ra*
een bewjja k f 0.60.
10.80
Gouda
Zevenhuizen-Moerkepelle
Zoetermeer-Zegwaard.
Voorburg
8 Hage.
'sHage
Voorburg
ZoetermeerZegwaard
ZevenhuizenMoerkapeüi
Gouda
7.80
7.49
7.58
8.07
8.11
8.80
8.48
8.61
9.08
9.08
9.17 9.8 9.67 10.14 11.15
9.46 9.56 10.86 10.44 11.45
11.18
11.80
11.41
11.66
IS.—
GOUDA DEN HAAG vim vem.
18.16 18.56 8.14 8.45 4.48
U.46
1.8
1.19
1.88
1 88
4.55
5.7
5 18
5.95 5.64 6.15 7.84
7.68
84
8.15
8.99
D
8". 5 4
10.—
10.19
10.81
10.89 11.16
8.48
5.46
7.80
7.40
7.45 o
8.85
9.46
5.52
ff
ff
7.68'*
D
ff
6.6
8.84 3
ff
6.17
6.28
8 89 S*
door
u
7.48
8 08
8.54
9.08
10.16
10.11
10.17
10.89
10.48
10.54
11.97 11.85 18.88
11.57 18.05 18.60
5.89
ff 8.89
door
ir
10.88
ff
ff
4.15
6.15
6.87 5.56
6.83
6 43
8.04 8.84
8.66
9.28
10.88
11.5
11.44
1.35
3.45
3.40
4.—
4.38
6.80
6.13
7.30
7.65
9.38
10.06
1.41
4.39
ff
6.18
ff
ff
9.84
ff
1.56
4.68
6.80
ff
ff
9.48
ff
9.06
5.04
6.89
ie
9.69
ff
8.17
3.14
4.08
4.t7
5.15
6.—
6.50
7.48
8.88
10.10
O ou da.
Ouéew.
Woerd.
Utrecht
6.80
5.85
1.48
6.08
6.8*
6.55
7.8
7.88
6.84 7.61 8.14
8.08
8.26
9.0
D
8.66
8.84
8.50 6.04
5.90
1.87
5.45
6.05
6.94
4
6.56
7.10
7.18
7.89
8.26
8.48
8.69
10.17
10.84
10.41
11.18
10.86
11.1»
V L 1/
10 1» 10.57 11.0" 11.10 '11.58 8.80 8.17 4.88
11.14 8.87
11.88 18.87 8.46
TTtrmht 0.O3 7.88 7.04 8.80 8.66 8.88 10".51 11.48 18.88 1.84 8.08,r_.
M7.W.8 8.58 ÏOAB 1UI 18*11 S» Sm M. 7,'.. 8.85
GOUD A—A M vS T K R D A M.
rouda 6.89 8.14 9.46 10.67 18.10 4.11 5.80 7.51 8.86 10.17-86
Amot.W.S.Ol 8.0510.55 18.48 1.— 6.00 0.87 8.40 10.08 11.87
AmitC. 8 80 8 38 10.50 1 03 1.18 5 15 8.55 10.18 11.41
0.88
8.40
10.64
lo".84 11*10
Amit.0.8. 7.05 8.10 9,06 11.15 1.58 8.46 4.45 6.80 7.45 8.4
Amtt. W. 7.30 8.85 8.80 11.30 8.05 4.00 5.00 6.86 8.00 10.0
Gouda 3.09 9.19 10.09 18.61 8.60 4.47 5.49 7.49 8.49 11 0
èèuwen gelèden, en hjj doet eigenlik net, I
alsof z'n eigen woord, het woord van zijn
tjjd^er niet zjjn mag. Het woord van nü,
luidt mart, de Grote Martde Kippemart. Voor
eenwen had het 'n k: en met 'n k wordt
het ons in onze jeugd op school noch altjjd
voorgedaan. Men noemt zulke ouwe ver-
dwenen woordvormen Me etymologieae vormen
en de Spelling van 'n woord van heden zó als
of het helemaal niet veranderd was, heet
met z'n geleerde naam etymobgiese Spelling.
Waar komt dit nn op neer? Hierop: „dat
de Spelling van 'ntaal van nature fonetiea
is, maar dat ze van nature ook altjjd ety
mologies, dat is bnfonetiea gaat wórden. In
de Spelling werken altjjd twee tegenstrjj-
dige, mét elkaar strjjdende prinsiepes. Want
'n Spelling kan zeer onfoneties worden, zo
dat de helft van de woorden of meer loopt
met het masker van z'n voorvader voor;
maar de neiging om foneties te schrjjven,
om niet té schrjjven het woord van hon-
derde jaren geleden maar het woord van
heden, de klank van nu, bljjft doorwerken.
Zolang de mensen niet met elkaar afspreken,
om de Spelling als ze in zekere tjjd eindelik
zo en zo ongeveer geworden is, nu ook zo
te houden, zal er altjjd weer nieuwe fo-
netiese Spelling ontstékn, dóór de ouwe heen
en nk&st de ouwe. En wannéér de mensen
nu zo met elkaar afsprekenWel dan bljjft
de Spelling op dat aangenomen pünt stèAn,
en de Taal gaat voort te veranderenen nu
wordt het aantal verschilpunten tnssen de
Taal in tekens en de Taal in klanken hoe
langer hoe groter; hoe langer hoe groter
wordt de afstand tnssen wat de grote men
sen de kinderen leren schrjjven en de be
schaafde levende taal van de beschèAfden
zelf, enen daar komt eindelik een
kriaiade afstand wordt te groot, de men
sen gaan dat zo vóélen, ze gaan dat
zo inzien en begrjjpen; ze worden meer
of min onverschillig voor die vastgestelde
spelling, die ze ouwerweta gaan vinden, het
woord in hun, het eigenlike woord, het woord
van hun Heden gaat weer in hun werken,
de fonetiese neiging is weer werkzaam ge
worden, schept weer nieuwe spelvormen en
het schrijven van de taal beweegt zich weer
in de fonetiese richting. Zelf zult u dit nu al goed
en wel hebben ingezien. In de Spelling is
het als in 'n huis dat tegen zich zelf ver
deeld is. 't Móét eenmaal op 'n krisis uit
lopen. Alle Spelling heft zich zelf altjjd weer
op en géén Spelling kan zjjn voor de eeuwig
heid. De Taal verandert, en achter haar
aan Verandert de Spelling op den duur mét
haar. Het is 'n natuurwet.
In m'n vorige lezing heb ik niet in bie-
zonderheden de vraag beantwoordWannéér
is de krisis dèAr? Het lokt me wel aan
daarover te handelen, maar ik zal er ook
nu niet op infcaan, het ligt buiten ons plan
van dezen avond. Maar dit moet ik er
toch over zeggen: Het hangt niet af van
het èAntal van de verschilpunten. Het getal
kan zeer groot zjjn geworden en het kan
noch betrekkelik gering zjjn. Het ligt óf in
't gevoel van da mensen, óf het ligt in overwe
gingen van praktieaen aard bij hun. Het ligt
in hun gevóél dat ze weer lós worden van
de etymologiese Spelling, als de klank
in hun, hun weer bewust gaat worden, als
ze hun taal weer als iets heel reëels gaan
▼oelen, en dit zal hièrmee samen hangen, dat in
zulk 'n tjjd de mensen weer in alles ontdogma-
tiseren, begerig worden de feiten van hun tjjd
- te kennen. Men wordt weer reëel, men
wordt weer scepties, men wordt weer op
recht jegens zich zelf. Men houdt op vol
den („satisfait") te zjjn, men heeft be
grepen dat men er noch niet is, en men ge
looft dat het menselik intellekt noch altjjd
in staat is om verder te komen. Ook, zei
ik, ligt het in overwegingen van praktiesen
aard, als we ,een zekere vastgestelde Spelling
weer los gaan laten. We gaan namelik in
zien, dat die Spelling moeiliker is dan een
Spelling behoeft te zjjn, te moeilik voor de
algemene praktjjk. En 'n Spelling die on
danks zorgvuldig onderwjjs, voor de praktjjk
niet bljjkt te deugen, is sch&delik voor dat
Underwije, al was het alléén maar omdat ze
zoveel tjjd rooft, die nuttiger besteed kon
worden. Nu zal 't u ongetwjjfeld dnidelik
zjjn, dat dit prakties worden van de mensen
zich m dezelfde tjjd zal voordoen als waarin
hun ogen weer scherper gaan zien, de zin
voor het feit weer gevoeliger wordt, de tjjd
waarin de mensen weer nuchterder gaan
worden. Mensen die weer anders zien en
voelen, vormen zich weer andere ideeën,
beschóüwen alles weer anders. Er is noch
'n derde faktor, waarover straks.
(Wordt vervolgd.)
GOUDA, 27 April 1899.
Voor de Aid. Gouda van de Soc. Dem.
Arb. Partjj treedt in een openbare vergade
ring in de Societéit Reünie, Oosthaven, op
Maandag 1 Mei a.s. als spreker op den heer
Mr. P. J. Troelstra, lid der 2e Kamer. Het
onderwerp is de Meïbeweging.
De heer P. de Raadt alhier is benoemd
tot tjjdeljjk onderwjjzer te Egmond aan Zee.
Voor het akte-examen 1. o. zjjn gisteren
te 's-Gravenhage geslaagd de dames A. M.
Grebe, A. Schuling en G. Blommendaal,
allen alhier.
Bjj kon. tfeslnit is aan J. C. Sprayt, op
zjjn daartoe gedaan verzoek, met 1 Juni,
eervol ontslag verleend uit zjjne betrekking
van kantonrechter-plaatsvervanger in het
kanton Alphen, onder dankbetuiging voor
in die betrekking bewezen diensten.
Door de rechtbank te Rotterdam werd
gister het faillissement uitgesproken van W.
la Grand, koopman en winkelier te Waddings-
veen. Rechter-commissaris mr. G. W. baron
van der Feltz, curator mr. M. M. Schim
van der Loef, advocaat en procureur te
Gouda.
Oudewater. Meldde men onlangs dat op
de aanvraag van de Holl. Maatschappjj van
Landbouw, afd. Oudewater, om in September
een tentoonstelling met daaraan verbonden
verloting te houden, afwjjzend was beschikt,
thans verneemt men; dat op een vernieuwde
aanvraag goedgunstig is beschikt, echter
onder eenigszins beperkende voorwaarden.
Schoonhoven. Naar wjj vernemen werd
dezer dagen aan de werf van de firma Boot
te Alfen a. d. Rjjn de kiel gelegd van een
motorboot voor rekening van de wakkere
ondernemers van den stoombootdienst tus-
schen Schoonhoven en Rotterdam, de firma
L. van Zessen en Zonen alhier, die ook
hiermede weer toonen op de hoogte te willen
"blijven, zooals dit door de tijdsomstandighe
den vereischt wordt. Deze boot zal hoofd
zakelijk ingericht worden voor goederen
vervoer tnsschen bovengenoemde plaatsen;
en ieder, die eenigszins op de hoogte is met
den enormen vooruitgang van het vervoer
van goederen en vee, zal toestemmen dat
ook deze dienst in een dringende behoefte
voorziet. De beweegkracht zal geleverd wor
den door een petroleummotor van niet minder
dan 24 paardekrachten, welke, zjjn wjj goed
ingelicht, gebouwd wordt aan de zoo gunstig
bekende Utrecbtsche motorenfabriek der firma
Rennes, terwjjl reeds in Augustus of Septem
ber -dit nieuwe vervoermiddel in de vaart
zal komen. (Hol,)
VERSCHEIDENHEID.
In 1894 viel de intusschen overleden zan
ger Alvary bjj een repetitie van Siegfried
op het tooneel van den schouwburg te Mann
heim door een luik, tengevolge waarvan hjj
zjjn knie zoo ernstig bezeerde dat hjj langen
tjjd zjjn beroep niet kon uitoefenen. Alvary
stelde de stad voor dit ongeval aansprake-
ljjk en eischte 30.000 mark schadevergoeding.
Poen/ïa(* lm aan Alvary's weduwe
18,000 mark aangeboden, en deze heeft met
deze som genoegen genomen.
De strafkamer te Dortmund heeft een
onderwjjzer wegens het misbruiken van het
recht tot kastjjding in vjjf gevallen veroor
deeld tot twee maanden gevangenisstraf.
Ter terechtzitting bleek dat hjj een meisje
van acht jaar zulke harde oorvjjgen had ge
geven dat haar gezicht opzwol, het bloed
uit haar mond vloeide en een tand los kwam
te staan. Een erg zwak jongetje van zes
jaar had hjj zoo hard met een stok geran
seld, dat de bloedige striemen nog drie
weken lang te zien waren, enz. De regeering
had den onderwjjzer reeds vroeger ontslagen.
De vraag, waarom zooveel Balische vrou
wen op Lombok ongetrouwd bljjven, beant
woordt iemand in de „Loc." als volgt. Zjj
verkiezen den ongehuwden staat, aangezien
zrj als wettige echtgenoote door hare man
nen meer als lastdier worden beschouwd.
Het is bjj haar werken van den vroegen
morgen tot den laten avond, en manlief ligt
't liefst den heelen dag uitgestrekt op de
„balé-balé", met een strootje in den mond
zich overgevende aan 't zalig niets doen!
En is 't, dat hjj zich eens beweegt, dan is
t om hanen te laten kloppen of te dobbelen
het geld, daar heeft zjjn vrouwtje natuurljjk
voor gezorgd. Vandaar ook, dat we tegen
woordig zooveel Lomboksche schoonen als
huishoudsters zien bjj Europeanen ofinland-
sche ambtenaren, bjj wie ze 't honderdmaal
beter hebben.
Een nieuw Dorado schjjnt in de omstreken
van Monterosa gevonden te zjjn. In de ko
perbergwerken heeft men rjjke goudaderen
ontdekt en men spreekt er zelfs van, dat in
een ton koper tot twee kilo goud voorkwam.
Het bericht heeft in Italië groot opzien gewekt.
Maandagmiddag wandelde een der getuige,
die, Yy,A6Zer .da*en in de figaro voor het
Hol hadden zien verschjjnen, de Parjjsche
correspondent van de Observer, Rowland
Strong, over den boulevard Magenta, toen
iemand hem in den weg trad en hem toevoegde
„Strong, je hebt gelogen in je verklaring".
Tegeljjk maakte deze openbare aanklager, die
niemand anders was dan de heer Sherard,
eveneens correspondent van een Engelsch blad
te Parjjs, aanstalten om Strong te Ijjf te
gaan. Maar Strong deed zjjn naam eer aan.
In weinige oogenblikken hadden zjjnvnisten
duideljjke sporen in het gelaat van zjjn landge
noot achtergelaten.
Door het publiek werden de twee vechtenden
van elkaar gescheiden. Doch toen trachtte
Sherard het volk tegen zjjn tegenstander op
te hitsen door hem aan te wjjzen „als de
man die Esterhazy naar Londen had gelokt
om te pTobeeren hem te laten_bekennen, dat
hjj de schrjjver van het borderel was."
Edoch, het bleek dat dit beroep op het volk
zjjn effect miste. Wat gedurende het Zola-
proces gelukt zou zjjn, mislnkte nuen Sherard
had niets beters te doen, dan als een hond
die met zjjn staart tnsschen de beenen af
druipt, met zjjn blauwe oogen het terrein te
verlaten.
Op een werf te Pembroke in Engeland is
Maandag de kiel gelegd voor een kruiser de
„Drake", een der vier nieuwe kruisers door
de regeering besteld. De afmetingen zullen
wordenlengte 500, breedte 71, diepte 26
voet, tonneninhoud 14,100. De machines
moeten van 30,000 P.K. zjjn en een snelheid
van 23 knoopen per uur moet bereikt kannen
worden. Zoowel wat bewapening als kanon
nen aangaat, zal deze grootste kruiser van
de Engelsche vloot van het nieuwste op
krjjgsknndig gebied worden voorzien.
Md. Tailleur.
Kleiweg B 73-73», GOUDA
'letejiiiaun Mo. 31.
Vikrs. Slotkrs
8'1/,. ,87'/,
»«"/i.
98'/,
101'/,
90'/,
87'/.. -
84'/,. -
26 APRIL.
Nederland. Cert. Ned. W. 8 2
dito dito dito 3
dito dito dito 3
Hongar. 01)1. Goudl. 1881-88 2
IIalir. Inschrijving 1862 81 5
Oostinr. Obl. in papier 1868 6
dito in zilver 1868 5
Portugal. Obl. met ooupon 3
dito tickot 3
RuaLAND. Obl. Binnenl. 1894 4
rj dito Gecona. 1880 4
dito bij Rotha. 1889 4
dito bij Hop 1889-90 4
dito in goud. leen. 1883 6
dito dito dito 1884 5
Spanje. Perpet, achuld 1881 4
Tüekeij. Gepr.Conv. leen. 1890 4
Gec. leening aerie D.
Geo. leening aerie C.
Zuid-Apr. Rep. v. obl. 189 V 5
Meiioo. Obl. Buit. Soh. 1890 6
Venezuela. Obl. 4 onbep. 1881
Amsterdam. Obligation 1895 3
Rotterdam. Sted. leen. 1894 3
Ned. N. Afr. Handelav. aand.
Arendab. Tab.-My. Certificaten
Deli-Maataohappjj dito
Am. Hypotheekb. pandbr. 4
Cult.-Mjj. der Voratenl. aand.
'a Gr. Hypotheekb. pandbr. 8l/j
Nederlandsche bank aand.
Ned. Handelmaatsch. dito
N.-W fc Pao Hyp. b. pandbr. 3
Rott. Hypotheekb. pandbr. 3'/i
Utr. Hypotheekb. dito 31/,
O08TENR. 0.>at-Hong. bank aand.
Rusl. Hypotheekbank paudb. 4/,
Amerika Equt, hypoth. pandb. 5
Maxw. L. G. Pr Lien rert.
Ned. Holl. IJ.-Spoorw.-Mjj. aand.
66*8
»87,8
98»/4
98V,
103V,
51/,
79%
23%
28V4
105
101
87%,
101%
101%
95%
745
607
108
65 V,
98
204?
164%
100
100
981/,
90
32%
118%
Mg. tot Expl. v. 8t. Spw. aand.' 112
220
215
100'u
59%,
160
99
105%
108%
100
58»/,
Ned. Iud. Spoorwegm aand.
Ned. Zuid Afr. 8pm. aand. 6
dito dito dito 1891 dito 5 1
Italië Spoorwl. 1887/89 A-Eobl.8
Zuid.-Ital. Spwmjj. A-H. obl. 8
Pqlvn. Warschau Ween en aand. 4
Rusl. Gr. Ruas. Spw.-Mjj.obl. 4
Baltiache dito aand.
Faatowa dito aand. 5
Iwang. Dombr, dito aand. 5
Kursk Ch. Azow-Sp. kap. opl, 4
dito dito oblig. 4
Amerika. Cent. Pao. 8p.Mjj. obl. 6
Ohio. It North. W.pr. C. v. aand.' 144
dito dito Win. 8t. Peter. obl. 7 I 1401/,
Denver Rio Gr. Spm. eert. v.a. 217/ g
Illinois Central obl. in goud 4 j 104'/|
Louisv. Naahvilli Cert. v.aand. 66%
Mexico. N. Spw.M Ie hyp.o. 6 105
Miss. Kansas v. 4pCt. pref. aand14%
N.-York Ontasio West. aand. 197/,,
dito Penn. Ohio oblig. 6 i
Oregon. Oalif. Ie byp. in goud 5|
8t. Paul. Minn. Manit. obl. 7j
Dn. Pac. Hoof lijn obig. 6 48%,
dito dito Line. Col. Ie hyp. 0 5
Canada. Can. South. Chert.v.aand.
Vin. C. Rallw. Na. lo h. d. 0.0
Amsterd. Omnibus Mjj. aand.
Rotterd.TramnreK-Maats.aand
Nbd. Stad Amsterdam aand. 9
Stad Rotterdam aand 3
Bblgie. Stad Antwerpen 1887 8'/,
Stad Brussel 1886 2'/,
Hong. Tüeiss Regullr Geselaoh. 4
Oostewr. Staatsieenig 1860 5
K.K. Oost. B. Cr. 1880 8
Spanje. Stad Madrid 8 1868
Nto. Ver. Bn. Avb. Spoel. oert.
98%
5»'/,
171'/,
100'/,
107
ooy.
100'/,
100/,
n«"/„
1187/,
35'/.
H»V,
33'/,
57
3»'/,
83'/,
H'/.
TA,LOII MADES (Mantel Costumes).
in groote verscheidenheid en Coneur-
reerende prty'xen.
GOUDA.
MARJKTB, RICHTEN.
Gouda, 27 April 1899.
Granen, met voldoenden aanvoer, genoten goede
vraag. Tarwe 10 4 20 cent hooger met genegen
koopers. Haver flauw en 10 cent lager.
Tarwe: Zeeuwsche 690 4 7.20. Mindere
dito 6.35 4 6.70. Afwijkende 5,304/5.90
Polder 6 4 6.50. Rogge Zeeuwsche 5 20
5 5°- Polder 4.75 4 5.— GerstWinter
4.60 4 5.Zomer 4.50. 4 4.90 Chevallier
5 5° f 6.25. Haver: per heet 3 25 4
3 75i per 100 kilo 7 20 4 7.50. Hennep
zaad Buitenlandsche 7 4 7 50. Kanarie
zaad: ƒ6.4/7.50. Koolzaad: 8.40 4/8.75.
Erwten: Kookerwten 7.50 4 9.—. Niet
kookende 6 60 4 6.70. Buitenlandsche voer-
erwten per 80 Kilo 5.80 4 6.25. Boonen:
Bruineboonen 10.50 4 11 50. Duivenboonen
f 7 '5 0 7 50. Paardeboonen 5.80 k 6.20.
Mats per 100 Kilo: Bonte Amerikaansche 5—
4 5.10. Cinquantine 5.904/6.25. Foxanian
510 5-5°
Veemarkt. Melkvee, goede aanvoer, handel en
prijzen vrij wel Vette varkens, goede aanvoer,
handel vrij wel 14 4 16 ct per half K.G. Biggen
voor Engeland, goede aanvoer, handel vrij wel, 15
4 17 ct. per half K G Magere Biggen, goede aan
voer, handel vrij wel 0.70 4 1.00 per week.
Vette Schapen, red. aanvoer, handel vlug 16 4
24, Nuchtere Kalveren, redel aanvoer, 'handel
vlug 6 4 9. Fokkalveren 8 4 16.
Kaas, aangevoerd 82 partijen, handel vrij vlug.
ie kwal. 24.—, 2de kwal. 19.— 4 22 -,
zwaardere 4 Noord Hollandsche
23-25.—.
Boter, goede aanvoer, handel vrij wel.
Goeboter, 0.90 4 100.
j u.yu a. j l uu,
Weiboter f 0.70 4 0.80 per Kilo.
Burgerlijke Stand
GEBOREN24 April. Antoni Reinerus.
ouders A. Hessing en D. G," Harmsen.
Martinns, onders J. Vu#k en H. Rnis.
26. Gerrit, ouders D. IJsselstijn en J. P.
van Heek. Johannes, onders 1). J. Hof
stede en J. M. Stolk. Jan, onders J.
Dijkman en K. de Gruijl. 27. Arie, ouders
PSnoep en J. L. Hoogensteger.
OVERLEDEN24 April. B. A. Bergman,
45 p 25. M. C. de Graaf, 5 w. 26.
J. C. van As, 13 ni. 8. van Schaik,
hmsvr. van W. L. Kind, 53 j. J. Rijn
hout, 13 m.
GEHUWD: 26 April. T. de Lange en L.
Laurier. J. Brenkman en S. Mikkers.
Reeuwijk.
GEBORENCornells, ouders M. Boer en
E. de Knecht. Cornells Dirk, onders M. A
van der Starre en A. Groenenscheii.
OVERLEDENJ. J. de Jong, 4 m.
GEHUUWD: F. van Dam enfe. Rnitenburg.
De Slot-nitdeelingsljjst In het faillissement
van H. X. KBltSBEHOEXen de eenige
uitdeelingslpst in het faillissement van G.
H. A. HOEDT en zijne echtgenoote
W. TERVOERT, zjjn ter Griffie van de
Arrondissements-Rechtbank te Rotterdam en
van het Kantongerecht te Gonda gedeponeerd
om aldaar gedurende tien dagen te liggen
ter inzage van een ieder.
De Curator,
Mr. M. M. SCHIM vas uee LOEf'F.
Bij vonnis der Arrondissements-Rechtbank
te Botterdam van 26 April 1899 is in staat
van t tt ill tenement verklaard
Koopman en Winkelier te Waddingsreeu.
Tot Rechter-Commissaris is benoemd de
Edel Achtbare Heer Mr. G. W. Baron VAN
DER FELTZ en tot Curator de onderge-
teekende.
De Curator voornoemd,
Mr. M. M. SCHIM van der LOEFF,
Advocaat en procureur
te Gouda.
wordt uit overtuiging, als een werkeljjke hulp
in dea nood, het boek
aanbevolen.
Na ontvangst van adres per briefkaart wordt
dit boekje franco per post toegezonden door
BLOKFOEL'S Boekh. Zaltbomme
