NIEUWE usn
MANTELS
Gemengde Berichten.
De laai en de vereenvoudigde
spelling.
Directe Spoorwegverbindingen met GOUDA. Zomerdienst 1899 Aangevangen 1 Mel - TUd van Greenwich.
b
euphonia.
STADSNIEUWS.
bij A. van OS Az.
Amsterdam.
Beurs van
Blousen, JaponshiQVii,
D. 84AI80IM.
ADVERTENTIEN
der voornitstrevenden, maar de motie vraagt
geen politiek handelen en laat zelfs in mid
den of aan grondswetherziening eerst ver
ruiming van het kiesrecht binnen degrenzen
der grondwet moet voorafgaan. Tegen een
bloote beginselverklaring hebben Spr. en zijn
vrienden geen bezwaar, zoodat zij voor de
motie zijn.
De heer Patterson wijst op hef sociaal
democratisch karakter der motie, in tegen
stelling met de democratische beteekenis. De
democratische beginselen worden in de Kamer
voldoende behartigd. Maar spr. ontzegt aan
den heer Troelstra de bevoegdheid zich als
vertegenwoordiger der arbeiders op te werpen
en verzet zich tegen een grondwetsherziening
ter wille van het kiesrecht aan baliekluivers.
Doch zonder thans aan de agitatie voor grond
wetsherziening mee te doen, zal hij voor de
motie stemmen omdat zijn in 1880 uitgespro
ken overtuiging van kracht blijft.
De heer Kuyper verdedigde tegenover den
heer Mees het recht van Mr. Troelstra tot
het voorstellen dezer motie. Maar lip kan
er onmogelijk vóórstemmen. Hjj is nog on
geschokt in zijn overtuiging, dat art. 80 der
Grondwet een beletsel is voor kiesrecht los
van census. Dat dit beletsel moet opge
heven; daar de wet Van Houten veroordeeld
is, is finale oplossing noodzakelijk. Maar hij
kent de gevolgen der motie niet, waar het
verlangde kiesrecht wel zal kunnen leiden
tot republikeinschen regeeringsvorm in revo
lutionairen zin.
Ook verschilt hij in opvatting met den heer
Troelstra over democratie, waarin de voor
steller alleen met de arbeiders en Spr. met
het volk in al zijn klassen rekent. De heer
De Visser verklaart zich vierkant tegenover
ailemanskiesrecht en de motie.
De heer Bonman is er tegen, omdat hij
door voorstemmen de consequentie der toe
lichting zon aanvaarden en dus aan ieder
individu kiesrqcht geven.
De heer Van der Zwaag betwijfelde, of
algemeen kiesrecht te verkrijgen is met hulp
der vooruitstrevende liberalen, óte nooit prin-
cipieele voorstanders daarvan waren. Hun
liefdebetuiging acht hij platonisch, want zij
zijn niet voor algemeen kiesrecht,;ook voor
vrouwen, alleen met uitsluiting van krank
zinnigen, in welken zin hjj de motie opvat
Aldus opgevat is hij er voor.
De heer Schaper ondersteunde de motie
als zuiver democratisch, maar keurde af, dat
de vooruitstrevende liberalen zich er slechts
met hangende pootjes voor verklaren, fn
plaats van vierkant positie te nemen, het
geen zij kunnen doen zonder botsing met de
regeering.
Als bewijs hoe de arbeiderszaak vooruit
gaat wijst hij op zijn verkiezing in Veendam
met erkende hulp der antirevolutionairen.
De Kamer heeft nog aan de werkzaam
heden toegevoegd het crediet voor de vre
desconferentieen de beslissing of de Onge
vallenwet andermaal in sectiën zal worden
onderzocht.
De heer Van de Velde vroeg en kreeg
verlof de Minister van Koloniën te interpel-
leeren over zijne meededeeling in de Eerste
Kamer betreffende de opleiding van O.-I.
administratieve ambtenaren.
De heer Troelstra, zijn motie nader ver
dedigende, ziet in de platonische verklaring
der voornitstrevenden een pogen om zich bij
eerstvolgende verkiezings-periode vrij te ma
ken van grondwetsherziening.
Moet eerst de kieswet naar Taks ontwerp
uitgebreid, dan za^ iedere democraat daartoe
medewerken. Hij ontwikkelt nader dat alge
meen kiesrecht de maatschappelijke toestan-
defi kan verbeteren en de arbeidersbeweging
ontwikkelen, om den arbeider tot de levende
kracht der maatschappij te maken.
Ten slotte is de motie verworpen met 54
tegen 80 stemmen.
De Jaarlyksche Algemeene Vergadering
van den Nationalen Bond van Handels- en
Kantoorbedienden in Nederland zal op 11
Mei a. s. gehouden worden te Utrecht, in
het lokaal „Buitenlust" Maliebaan, des mor
gens ten half elf ure.
Hef Diploma A. voor de zuivere toepas
sing van het Correspondentieschrift en ver
trouwdheid met het systeem „.Stolze-Wéry"
werd heden verstrekt aan de dames E.
Beumke, z. b. MiddelburgM. G. van Dig
gelen, z. b. 's-GravenhageLéonie Flaes,
z. b. NijmegenE. H. van Stroom, z. b.
Rotterdam; S. Wichers, z. b. Arnhem, en
aan de Heeren J. P. Ebbes, Letterzetter,
LippenhuizenW. P. Ebbes, Timmermans
knecht, Lippenhuizen; H. van Offeren,Scho
lier, Amsterdam; H. F. Punt, z. b. Rotterdam;
D. Strelitskie, Scholier, Amsterdam; G. J.
v. d. Vat, z. b Groenloo, en P. Verhoef,
Landbouwer, Brandwijk.
Over de proefschriften van 5 candidaten
voor Diploma A. moest afwijzend worden
beschikt.
In verband met de bekendmaking omtrent
de verdwijning van het zevenjarig knaapje
in den Haag, deelt de commissaris van politie
in de le afdeeling aldaar mede dat Dinsdag
tusschen half vier en vier uur op den Trek-
weg naar Voorburg voorbij de Hoornbrug is
opgemerkt een als heer gekleed persoon met
blauwen broek, zwarte overjas en flambard,
ruim 80 jaren en middelmatig lang, donker
uiterlijk en dikke zwarte knevel. Hij had
bij zich een jongetje, overeenkomende met
den verdwenen knaap.
Op Pinkstermaandag zal te Jorwed (Fr.)
eene opentuchtmeeting gehouden worden ten
gunste der drankbestrijding. Deze meeting
gaat uit van de Friesche Propaganda com
missie der Ned. Vereeniging tot afschaffing
van sterken drank. Als sprekers zullen op
treden de heeren v. Bruggen te Groningen,
D. de Clercq te Nunspeet, K. Harts te Zweins
en ds. Winkel te Dronryp. De meeting wordt
opgeluisterd door muziek van het fanfare
corps te Jorwed.
Nog meer dan in Noord-brabant het geval
is, bestaat in Limburg in bijna elk dorp een
muziekgezelschap. Door de invoering van
den persoonlijken dienstplicht zijn veel van
die vereenigingen van goede elementen tij
delijk beroofd. Bijna zonder uitzondering
zijn die te Maastricht in garnizoen gekomen
en het spreekt vanzelf, dat onder de opge
komen miliciens al spoedig het plan rypte
en werd uitgevoerd om zich te vereenigen
en, na het ontvangen van hunne thuis achter
gelaten instrumenten een „stukske meziek"
te makendie muzikale Limburgers konden
daar niet buiten.
Zoo gezegd, zoo gedaaneen milicien
kapelmeester is opgetreden en onlangs is te
Maastricht groote taptoe gehouden en heeft
men daarna een muzikale wandeling door
de stad gemaakt.
(Soldatenkrant).
Zelfs goed bedoelde geschenken kunnen
soms voor hem, die ze ontvangt, onaange
name gevolgen hebben". Een burgemeester,
ergens in ons land, die zeer veel belang
stelt in landbouw- en veeteelt-zaken, had
zich bijzonder veel moeite gegeven voor*de
oprichting van eene roomboterfabriek. Na
het tot stand komen daarvan werd hem, als
bewijs van waardeering, een aandeel van
f50 ten geschenke aangeboden.
Dezer dagen ontving de burgemeester, als
aandeelhouder der sedert gefailleerde fabriek,
eene gerechtelijke aanmaning tot betaling
van zijn aandeel in het tekort. En, hoe
ongaarne ook, moest hy zyn aandeel met
f 142 bijpassen. (Hblad).
Het hoofd der school te Oudkarspel zou
Maandag zijn functies hervatten. Denvorigen
raiddag kwam hy aan het station Scharwoude
aan en wandelde, beschermd door 20 met
karabijnen gewapende rijksveldwachters, naar
Oudkarspel, dat ongeveer drie kwartier van
genoemd station verwijderd is. Aan den
ingang van het dorp maakte een groote
menschenmassa hem hare opwachtingmaar
de politie boezemde ontzag in, zoodat van
handtastelijkheden geen sprake was. Wel
werden schimpliederen uitgegalmd.
De heer H. begaf zich naar de woning
van den gemeenteveldwachter, bij wien hy
zyn intrek heeft genomen, terwijl zijne echt-
genoote in het schoolhuis Woont. Den ge--
heelen dag was het verder bijzonder druk
op de straat, maar ongeregeldheden kwamen
niet voor.
Maandag-ochtend begaf de heer H. zich
naar de school, natuurlijk weer onder be
scherming van de politie. Vele ouders had
den hun kinderen thuis gehoudenmaar in
den namiddag was het getal thuisblijvers al
aanzienlijk minder.
(Lezing in de Publieke Vergadering van
Dinsdag 25 April 1899.)
Derde hoofdpunt. De dubbele e en o! U
weet, het onderscheid is ditvan de woorden
die in ons Beschaafde Spreken de o-klank
hebben, hadden sommige een duizend jaar
geleden de tweeklank ou, andere hadden gèèn
tweeklank, zoo min als nu. Die woorden
nu die oorspronkelik 'n ou hadden, leren
we onze kinderen schrijven met twee o's:
dus gelooven, oog en, loover-, de andere mogen
met èèn. En evenzo met de e. Overal waar
de e in ons Beschaafd eenmaal 'n ai of 'n
ei is geweest, 'n tweeklank was, daar moeten
't ter herinnering daaraan twèè «'s zyn,
anders is één genoeg. Toen Siegenbeek die
onderscheiding weer bestendigde, verklaarde
de bekende Staring, de echte dichter en
praktiese landekonoom, dat hij het bewuste
verschil spitsvondig en overtollig vond, en
de Hoogleraar Lulofs oordeelde, dat deze
bedenking niet gemakkelik te weerleggen
was. Maar wie hebben het Andermaal be-
bevestigd? De Vries en Te Winkel. Hoe
konden ze dit doen? Luister goed, Myne
Hoorders: „de doelmatigheid, zeggen ze er-
geits, schrijft eigenlik in de Spelling dit voor,
om alle woorden die gelijke klank hebben
maar iets anders betekenen, ook verschillend
te spellen, de doelmatigheid, want hoe ge-
makkelik zou men dan zien welk woord
bedoeld was." DaaT hebt u het. Zóü dit
doelmatig zijn? Ik vraag noch liever: zou
't nodig zyn? Ik herinner er u aan' dat de
klank baren 't navolgende betekenen kan:
meervoud van baar „golf" van baar „staaf
goud", van baar „nieuweling", van baar
„draagbaar", en 't wèrkwoord barenDe
klank poet kan betekenen: „postery", „post
wagen", „postkantoor", „postbode", „post
papier", „deurstijl", „standplaats", van 'n
schildwacht, „last", „ambt", „bediening",
„onderdeel van 'n begroting", 'n plant en
'n vis. Komt het u nu ooit voor dat u in
uw spreken met 'n ander, of in uw lezen
vrAgep moet: welk baren, welk poet is hier
nu bedoeld? Dit overkomt u evenmin als
dat u ooit, als er gezegd wordt: we zetten
het op de tafel, vragen moet: wat bedoelt u,
Tegenwoordige tyd of Verleden tijd? „Want
„zetten" niet waar, kan evengoed Tegenwoor
dige tyd als Verleden zyn; en zo tal van,
andere werkwoorden. Hoe komt dat? Wel
omdat 'n woord altijd in 'n verband staat,
omdat we in ons spreken met elkaar niet
uitgaan van woordenmaar altyd van zaken.
't Zelfde als by de verbuigingen. En 'n scherp
licht valt er hier dunkt me op, dat De Vries
en Te Winkel helemaal geen grondslag
onder hun voeten hadden, ze stonden niet in
het leven, ze stelden zich de dingen niet voor.
Ze waren in het Taalbeschouwen uit die
school, waar men altyd construerende uitging
van de enkele woordjes, die in „naamvallen"
stonden en altyd bepaalde uitgangen hadden.
Niemand zal toch ooit in werkelikheid iets
zeggen van deze kracht ('t voorbeeld is van
Kollewyn): De post kwam met 'npost uit
de post, liep langs 'n post, en kocht naast
'n post .vat post, 'n post, 'n post, en 'n post.
Welnu, M. H., om het doelmatige! hebben
De Vries en Te Winkel de dubbele en enkele
e en o gehandhaafd: het is van zódanig be
lang zeggen ze, dat met recht te eisen is, dat
woorden als beren „verscheurende dieren" en
beeren „varkens", slepen „slepende gaan" en
sleepen „doen slepen" etc. in de Spelling
onderscheiden worden." Ondertussen spelden
ze zelf naar de etymologienoten „vrachten",
noten „aantekeningen", noten „muziektekens"
alle drie op dezelfde manier- sporen, van
'n haan en 'n ruiter, sporen „vóltprint", „in
druk van het wagenrad" en dus aansporen
nasporensporen „spoorwegen", sporen, met
de trein reizen, allemaal etymologies, met
éne o. En ziehier wat ze er noch aan toe
voegden het kan de vraag niet zijn of men
niet beter zou gehandeld hebben met alle
woorden te spellen met éne o en éne men
moet met het bestaande vóórtwerken." Er
blykt uit dat ze niet alleen geen werkelike
grondslag hadden, maar ook het reële niet
Ik kursiveerhier komt de echte konser-
vatief uit die denkt dat hij en zijn wereldje
eeuwig zijn, niets veranderen mag.
(y)
(y)
9.54
Gouda.
7.80 7.38
8.19
8.38
9.01
9.86
Moordrecht
doer
7.27
9
9
8.46
8
8
8
Nieuwerkark
7.84
9
8
8.62
8
8
Onpelle
7.41
9
8
8.69
8
8
8
Rotterdam M.
6.80
7.60
8
8
9.08
9.19
9.46
10.12
RotterdamD.P.
8
8.43
8
8
8
8
Rotterdam B.
i
8.12
8
8
8
9
9
GODDA-ROTTIRDiM nee Tem.
10.49 11.IS 11.91 19.13 11.58 1.85 2.11 8.85 8.48
11.88
s 11.86
i U.48
(ff)
4.1,
1.—
8
8
8 8
8
8
4.56
8
1.7
H
8
8 8
8
8
5 08
8
1.14
8
8
8 8
8
8
6.09
18.88
1.28
8
2.80
8
4.40
8
5.18
8
H
1.54
8
4.04
8
4.58
8
08
8
8
8
8 8
8
8
8
4.89 4.4B 5.82 5.18 7.14
5.40 8.80 7.88
7.58
8.03
8.10
8.17
8.84
8.17 8.88
f
8.50
10.10
10.17
10.84
10.81
10.40
10.89 10.87 11,18
10.47 10.55
11.48
Alleen dee Dinsdags. Alleen le en 2e klem. Extra bybetalen.
Botterdam Beurs
Rotterdam D. P.
Rotterdam" M.
Oapelle
Nieu werker k
Moordrecht
Gouda
4.45
4.66
5.04
5.11
6.17
5.46
6.56
6.06
6.14
6.80
e
■r
u
7.16
7.37
6.10
8
n
8
8
8
8
8
8
8
8
u
6.29
7 44
8.06
as» 8«80
Op dese treinen syn Zondag, Maandag en Dinedtg ééndaegache retonrbiljetten roor de 8e kl, verkrijgbaar tegen eukelen vrachtprijs.
GOUDA vice vtrsi. H
(H) Hollandache Spoor.
9.40
ROTTERDAM.
11.87
7.SB 8.40 B.M 10.19
10.89
f 2 10.86
9 X IMS
8.14 9.00 10.0 10.17 1" 49
11.85
18.16
11.54 18.06 18.84 1.18
8.03
1,44 8.68
1.54
8.01
8.08
8.14 8.85 .11
4.16
4.37
4.47
4.54
6.01
5.07
5.45 5.55 6.18
7.40
8
8
8
9.29
8
10.20
6.17
8.—
8
9.68
8
6.87
8
8
10.08
8
6.84
8
8
10.15
8
6.41
8
8
10.88
8
6.47
8,13
8.80
9.58
10.88
10.49
«0
Alleen le en Be klaaae (extra betalen), (e) Facultatief, op den loop kan niet gerekend worden, (H) Hollandschc epoor.
Gouda
Zeveahuiun-Moerkapelle
Soetermeer-Zegwaard.
Voorburg V
Hage.
7.25 8.09 8.48 8.48
f,$7 8.00
7.48 ».09
g.08 ».fl
8.07 6.85 9.10 9.86
9.88 9.57
9.66 10.85
10.19 11.15 11.18
a 11.80
t ll.*l
a 11.55
10.15 11.46 It.—
18.45
GOUDA DEN H
1.08 1.06 8.14 8.45
a 1.18
1.89 a
9 1. 8 a k
1.80 1.48 8.49 4.15
A A 0
4.18
4.55 ft.fI 5.49 6.15 7.17 7.89 7.59 8.20 8.J9 9.18 10.16 10.68 10.40
6.07 a a a 8«H - 7 10.18
5 18 a a f 8 88 10.87
6.88 9 n 9 a 4.86 E 10.89
6 87 6.56 6.15 6 48 7.45 8.05 8.41 8.48 8.' -0 10.44 10.58 11 07
11.10
•eHage
Voorburg
ZoetermZeirwaart
Zevenhuis.Moerc.
Gouda
6.48
6.48
6.08
6.18
6.94
6,03 7.05 7.80 7.45
(<0
8 35 w
9.45
i 7Ml 7 47 8.11 9 0S.E 9.87 10.18
(17)
10.11
10.17
10.89
10.43
10.-4
11.17 11.85 18.09
11.67 11.08 11.87
1.36 8.41 8.00 4.0) 4.80 4.45 6.80 6.18 7.00 7.48
1.41 4.98 6.18
1.66 4.40 5.80
g.06 4.61 6.89
8.17 8.14 3 87 4.t7 6.08 6.19 6 00 6.60 7.87 8.10
(17)
7.66
8.61
9.48
9.49
10.08
10.1#
8.28 9.98 10.85
11.44
10.80
(d) Harmonikatrein, alleen le en Be klaeee, extra betalen. (U) Reiziger» voor de lyn Breokelen-Anuterdam mogea vie Utrecat reiien.
'trSöda.
Oudow.
Woerd.
lUrech'
6.80
«.85
6.34 7.60 8.88
d
9.07
O I D A— I' T R K U H i »iee veria H
10.19 10.57 18.00 18.40 8.80 3.17 4.88 6.47 6.0»
11.14 8.37
11.82 8.41 3.34 «.82
7.'4 8.88 8.65 9.89 10.51 11.45 13.81 1.18 S.'»8 3.50 5.04 8.88 0 40
T
5.65
7.10
7.18
7.89
T
8.48
-.69
10.38
10,48
10.K 6
14.16
11.3
6 87 6 55 7.58 8.80 8.49 9.80 10.16 10.88 11.88 19.08 1.37 3.08 8.20 3.59 4.48 8.38 6.41 6.53 7.58 9.19 10.00 10.84
10.38 11.55 18.87 4.88 7.2) 9 4. 10.54
7.8/ 9 49
T
Ulreoht
Wo»r«l»p 8.11 5.55 1)85 48
lioud." MO 7J7 7.07 5.55 5.00 1.51 10.5» 11.1» 11.11 H.51 1.1.» 3.40 ».»6 4.4S 4.1» 1.1» 7.11 7 II 1.15 10.01 10.»» 11.10
1.14
50IIII A—A M a T 0 R D A
Jeid. 6.30 8.17 9.38 10.47 18.08 0 18 8.86 10.10 1100
Amat.W. 8.01 9.05 10 16 11.48 11.87 4.57 6.S7 8.1» 10.04 "87 11.51
AnutC. 8 14 9 10 10 SO 1 08 1.10 5 IS .8.80 10 IS lilt 19.07
8. 7.05 8.10 9.06 11.15 1.58 Ml 4.44 6.80 «.4
Am». W. 7.90 8.85 9.90 11.80 S.0» 4.00 5.00 8.85 8.00 10.0
'loud. <.09 9.14 I'l.O' 18.51 8.5» 6.47 5.49 7.49 1.49 11 0
begéérden. Ik zal myn kritiek hierop niet
voortzetten, u niet gaan vertellen hoe van
verscheiden van die woorden de etymologie
niet bekend was en nóch niet is. Ik eindig
met dit woord van Beckering Vinckers, de
latere Groninger Hoogleraar, de man die
het best de e- en o-kwestie kende (hij heeft
er toen, in 1864, 'uheel boek overgeschre
ven): „Alles wel beschopwd, blyft het on
derscheiden der enkele en dubbele e en oin
vele opzichten een kansrekening, een strui
kelblok voor geleerden en ongeleerdeu, een
taalkundige troetelpop, een soort enfant ter-
ribele, waarmee geleerden en ongeleerdeu
ontzettend veel te stellen hebben, en waar
van we in 't eind nog weinig pleizier beleven
ja dat, vrees ik, ten langeleste wegens al
d«n last, dien het den lande berokkent, voor
goed zal worden aan den dyk gejaagd. Had
den De Vries en Te Winkel in dezen de
stoute schoenen aangetrokken en tot regel
gesteld dat voortaan de e en o evenmin zou
den worden verdubbeld als de a in jaren en
de u in uren (wat op hetzelfde neerkomt!),
ze zonden wellicht hun wetenschappelijke
consciensie eenige wroeging, maar aan het
spellend Nederland een groot gemak hebben
bezorgd en gewerkt in den geest des tyds,
die wil vereenvoudigen en al wat afgeleefd
is, ten grave dragen."
Drie hoofdpunten heb ik nu behandeld.
Enkele andere punten nóèm ik eenvoudig:
de klauk ie schryven we in de nieuwe Spel
ling enkel met ie (i -f e)de enkele i is dus
altyd t in smid (dus tralisën, Januarieja-
briekant. Hussies). In monniken, prachtige,
heeft de tot dusver de waarde van de
onduidelike klinker gehadin monniken niet
waar hoort u geen monneken't is zowat
't zelfde als in bereiden, verlegen. Welnu,
dat blyft zo; maar nu, komt die i ook in
de uitgang lijkomdat die óók toonloos is
das waarlik, dierlik, menselik, dageliksalle
maal met i: net als in vonnis, notaris dus.
Woorden als erl, kermis, kersboom, tans
besje, schrijven we net als ze nn zyn. We
gaan niet op de wijze van De Vries en Te
Winkel woorden als slabbakken op grond van
onbewijsbare etymologie vervormen tots/ap-
hakken. Maar thuis blijven we spellen met h,
omdat we dat woord telkens als we 't zeggen
als 't ware weer afleiden van huis anders
gezegd, ieder voelt noch de samenhang van
thuis met huis-, maar dat thans vroeger van
hand kwam (in 't gevoel en begrip van de
mensen), dat kan wel iemand als 't hem
verteld is weten, maar in werkelikheid
voelt niemand dat meer. De etymologie is in
thuis levend, in thans is de etymologie, de
afkomst dood. Zo is ook de etymologie van
vesijeszakje nl. van vest, van vogelnestje name-
lik van nest levendtelkens als we 't zeggen,
leiden we 't daar weer van af; maar de
etymologie van best je, namelik van best
(„beste moer", lieve moeder) is dood, we
voelen 't niet meer, en daarom schrijven we
vogelnestje met f, maar besje zonder t. Cosyn
zegt omtrent het door de Vriesj zo vurig
voorgestane Kerstmis„ik durf het niet te
verdedigen; het verleidt tot een verkeerde
uitspraak, inzonderheid op den kansel. Dat
Kerst daarin „Christus" beteekent, gevoelt
niemand meer." En van de ert„Ik begrijp
die voorliefde voor ertesoep ten volle. Zyn er
hartstochtelijke voorstanders der officieele
erwtensoep, laat hen er zich aan te goed
doen: die dwaze w zal hun ten laatste'slecht
bekomen, wanneer allerwegen slechts erten
gewild zyn."
Natuurlik raken we 't siesteem der samen
stellingen van De Vries en Te Winkel ook
weer kwyt. Het geldt hier deze vraag:
moeten we schryven hanènkam of hanekam,
vossènvel of vossèvelpaardenpoot of paardèpoot,
apenliefde of apÜiefde, apèkop of apènkop,
hazelip of hazènlip, kattèkutaad of kattènkwaad
kippèborst of kippenborstpaardèvoet of paar-
dènvoet, slakkègang of slakkengang, speldèkussen
of speldenkussen, pijpèkop of pijpènkop, krente-
brood of krentenbrood, ganzèlever of ganzenlever,
enz. enz. enz. Wat De Vries en Te Winkel
hieromtrent hebben vastgesteld, grenst aan
het ongelooflike. Ze hebben het Aldus bere
deneerd, dat het moet zyn b.v. apèkop als het
is de kop van het dier, maar „'n apenkop
van 'n jonge", apenliefde maar b.v. weer
apèsthbrt, paardenvoet, maar paardèpootkatte-
staart (ook als plant) maar kattènkwadd;
slakkèngang maar slakkèhuisjekippèborst, maar
'n mens met 'n kippenborst*hanèkam, ook
als bloem, maar hanèngevecht; 'n ganzèlever
maar 'n pastei van ganzènlever; schape- of
schapenv/ee8ch, naar gelang het vlees van één
of meer schapen is; speldenkussen maar spel-
deprik, pijpekop maar pijpènwroeter, f/estebakje
maar flessènrek. Wat eigenaardige onderschei
dingen hierby gemaakt werden, daarvan zal
ik u toch 'n enkel voorbeeld geven: namen
van planten die met 'n diernaam zyn samen
gesteld: er is 'n plant kattestaart, die heet
zo om z'n overeenkomst met 'n kAttestaart;
nu is het iattèstaartdus is ook die plant
kattèstaartmaar er is ook 'n plant kdtte-
doornde doorn lijkt niet op 'n kAt, maar
't is 'n doorn vóór katten of zo ietsomdat
het nu 'n doorn is vóór kattèn, daarom is
dit kattèndoom. En zo behoort u nu te
schrijven, o plantkundige^ paddenstoelmaar
ganzevoet, paardestaart maar geitenblad enz. enz.
Wart dunkt u hiervan, mensen van het prak
tiese leyen? En nu hebben we er noch niet
alles van gehad. Ik heb noch niet over de
s in samengestelde woorden gesproken ook.
Ik geloof dat ik my de krietiek hierby wel
bespAren kan, en volstaan kan met er de
regel van de Vereenvoudiging eenvoudig
tegenover te stellen: Waar algemeen in de
beschaafde taal, geen n of s als tussen
letter in samenstellingen gehoord wordt,
wordt er ook geen geschrevenzede leer, sterre-
kundfi (net als plantkunde, dierkunde) katte-
kwtfad, hanekam, apekop, ganzslerer etc.
Eigennamen, ook de Aardrijkskundige, heeft
de Spelling-Kommissie geoordeeld, behoren
onveranderd te blijven. De juristen onder
ons zal dit zeker genoegen doen, want zy
zullen ongetwijfeld van mening zyn, dat dit
is, geen taalkundige, maar '11 juridiese kwes
tie. Zierikzee dus met z, als van oudsher,
niet met s.
(Wordt vervolgd.)
Als de boomen gaan groenen en de zou
haar stralen met meer kracht naar beneden
zendt, ten teeken dat de wjnter voorbij is,
dan haasten de muziekvereenigingen hier ter
stede zich om hun leden nog een concert
aan te biedeq en den winter hun afscheids
groet te brengen. Doch waartoe daar mede
zoo lang gewacht? De warmte in de zaal
wordt ganw drukkend en met de temperatuur
stijgt de stemming van de mtiziekinstrnmen-
ten, in 't bijzonder die der blaasinstrumen
ten, wat het geheel natuurlijk nooit ten goede
kan komen. Zoo iets was duidelijk waari
- neembaar in de symphonie, waarvan de in
leiding gewoonweg afschuwelijk valsch was.
en de schuld was toch enkel te wijten aan
de stemming der blaasinstrumenten.
Overigens werd deze symphonie zeer ver
dienstelijk uitgevoerd; voornamelijk het
strijkkwintet is beter geworden, en ontwik-
wikkelde een goeden klank. Dat „Eupho
nia" evenwel suppétjes geeft, wisten we niet.
Een Teufelsraarsch van Suppé op een pro
gramma van „Euphonia" dAt zyn we niet
gewend, en zulk een verandering is nog
lang geen verbetering. Voortaan hopen we
van zulke „teufelsmusik" beyryd te blijven.
Beer is nog een onbekend componist,
welke evenwel met zyn „Abendmusik" een
goed stuk werk geleverd i heeft. Vader
Haydn schitterde met een zijner beste en
schoonste symphoniën op het programma en
het bleek wederom dat zulke, muziek bestand
is tegen den tand des tyds. Althans ze
heeft nog een groote bekoring.
Als soliste trad op Mej. Tobbe uit Den
Haag. Deze dame beschikt over geen groot,
maar warm geluid. Haar Voordracht van
enkele liederen was buitengewoon goed.
Zoo noemen we in de eerste plaats „Gute
Nacht" van Rob. Fran®. (Welk een juweeltje).
Dan viel zeer te roemen de voordracht vau
„Geluk" van Spoel, een dtlnkbaar op het
publiek werkend lied, en de Serenade van
de Lange. In het laatste nummer gaf zy
tevens bljjk een goede toomVorming to^ be
zitten.
De heeren v. d. Want, Brouwer en Kerper
speelden nog een trio van beethoven. De
heer Brouwer scheen wel pech te hebben
dezen avond. Voor de uitvoering begon was
het staartstuk zjjner cello gebroken, en
nauwelijks begonnen of daar vloog de strijk
stok doormidden. Gelukkig evenwel schijnt
deze heer geen last van zenuwen te hebben,
althans zonder een spier te verirekken speelde
hy pizzicato door tot hem een andere ge
bracht was. Het samenspel der heeren moet
nog winnen.
„Euphonia" heeft met deze uitvoering
wederom een schrede voorwaarts gedaan.
Zeer veel vooruitgang was ör te bespeuren
sinds het laatste tuinconcert, en geen wonder
want het ijverige studeeren onder de leiding
van hun waarlijk uitstekenden directeur kan
der vereeniging niet anders J dan ten goede
komen. j
GOUDA, 5 Mei 1899.
Naar men verneemt, zulleit behoudens
goedkeuring door de regeering - nog vóór
Pinksteren door de Maatschappij Exploi
tatie van Staatsspoorwegen worden ingevoerd
boekjes, bevattende 10 kaartjes voor de reis
van Amsterdam (C. 8. of W. S.) naar Den
Haag en Scheveningen S.S. of omgekeerd
via Gouda, tegen verminderden prys.
i (N. R. Ct.)
Naar wy vernemen zal 't laatste nummer
voor de pauze by de uitvpering van de
Vereeniging „Arnold Spoel" door den com
ponist, den Heer Arnold Spoel, zelf w«rden
gedirigeerd terwijl No. 1 en 't laatste num
mer voor de pauze met strijkorkest zal
worden begeleid.
Heden had de van wege de afd. Gouda
van de Holl. Maatschappij van Landbouw
uitgeschreven stierenkeuring plaats.
Ter keuring waren aangevoerd 11 stieren.
De 1ste prys van f 30.werd toegekend
aan den stier van G. van Dam te Reeuwijk.
De 2de prys van f 20.werd toegekend
aan den stier van P. Ruitenburg te Bode
graven.
De 3de prys van f 10.— werd toegekend
aan den stier van W. E. Kastelein te Vlist.
Door het bestuur werd nog een extra
prijs uitgereikt aan den stier van C. Hooge-
veen te Haastrecht.
De twee eerste bekroonde stieren zyn
door de afdeeling aangekocht.
Juryleden waren de lib. D. van Cappelle
te Cappelle, 0. Oudyk te Waddinxveen en
J. N. Both te Gouda.
Een stier is gestationeerd by Pouw in
Bloemendaal.
De door de Singer Maatschappij hier
ter stede gehouden cursus in het borduren
op hare naaimachines nferd door ,30 leer
lingen gevolgd en het 'was een lust om te
zien, hoe deze haar best deden, om deze
nieuwe kunst machtig te worden. Behalve
de door de Singer Maatschappij zelve geëx
poseerde, prachtige borduurwerken, waren
er ook reeds van de leerlingen 'n paar werk
stukjes te zien, welke men in aanmer
king uemende het betrekkelijk korte onder
richt en het totale gemis aan oefening,
zeer bevredigend mocht noemen.
Deze cursus deed ons beseffen, hoe nuttig
het prijzenswaardige streven is der Singer
Maatschappij, die kosten noch moeite spaart
om aan hare afnemers te leeren: „hoe" uit
hunne machines „alles" te halen, wat er. in
zit. Deze cursus werd Zaterdag 29 April
geslotenlater zal er echter waarschijnlijk
om te voldoen aan veler verzoek nog
maals een gehoudon worden. Ook zal de
Singer ^Maatschappij naar wy vernemen
binnenkort hier ter stede een magazijn ope
nen, waaraan een herstelplaats voor naai
machines van alle systemen zal worden
verbonden.
Het comité uit den Goudschen Bestuurders-
bond, dat werd samengesteld met het doel de
metselaars en opperlieden alhier te organi-
seeren, hield Woensdagavond een openbare
vergadering in het café 't Schaakbord" aan
den Kleiweg, waar de voorzitter van de
Rotterdarasche metselaarsvereeniging D.E.V.,
de heer D. De Klerk, als spreker optrad.
De vergadering ging na diens redo over
in een huishoudelijke zitting tot het stichten
van een afdeeling van den vakbond. Als
voorloopige bestuurders daarvan werden ge
kozen de heeren J. van Tok, P. Schoonder-
voerd, A. Roozestraaten, M. Van Tok, P.
Van Eik.
In de Nutsspaarbank alhier werd gedn-
rende de maand April '99 ingelegd f 18227.99"
en terugbetaald f 14693,80*.
Moordrecht, 4 Mei. Heden nacht ont
stond alhier een begin van brand in een
arbeiderswoning. Daar men het spoedig be
merkte, wist men den brand tijdig te blus-
schen.
Eenige kippen en konijnen aijn echter nog
verbrand. vy-
De heer Chr. Verhulst, onderwijzer
alhier, is als zoodanig benoemd te Rotterdam,
aan de school No. 31, hoofd de heer W.
van Grunsven.
Aan het postkantoor Moordrecht en de
daaronder ressorteerende hulpkantoren werd
gedurende de maand April ingelegd f 1305,60.
Terugbetaald f 1470.91.
Het laatste door dat kantoor uitgegeven
boekje draagt het nummer 188.
Reeuwijk. De heer M. Bontenbal, onder
wijzer alhier, is benoemd als zoodanig aan
de school voor g. 1. o. 3e kl. No. 26 te
Rotterdam, hoofd de heer J. C. Pauptit.
Voor het leggen van drie gedeelten zee-
dyk, gezamenlijk lang 3820 meter, ter bedyking
van ongeveer 208 H. A. buitengronden in den
Brakman, benevens het maken van een scheep
vaartkanaal Van Philippine naar het Axelsche
Gat, alsmede verdere bijb§fr<
waren minste inscbryvetó''4
Joüg en W. H. Smets tê"%
f 222,300 en A. Van deryi
ambacht voor hetzelfde uS
ide werken,
C. De
(eld voor
Berg-
Voor het akte-examen 1. o. zyn gisteren
o. a. te 's Gravenhage geslaagd de dames
C. P. de Koning te Stolwijk, G. A. Boers te
Lekkerkerk en H. .J. J. de Hoog te Schoon
hoven.
Alfen a. d. Rijn. Op de Donderdag alhier
gehouden vrije voorjaarsbeestenmarkt wer
den de navolgende pryzen besteedkalf-
koeien f170 A f230, varekoeien f80 A f144,
vette koeien f 140 A f 175, lammeren f 9 A
f 11, magere varkens f 14 A f 16.
Wegens den invallenden Hemelvaartsdag
wordt de vierde of laatste vrye voorjaars
beestenmarkt Woensdag 10 Mei gehouden.
MS. Tailleur.
Kleiweg E 73—73a, GOUDA
'I elephooit Ito. :)l.
Vrkrs. Slotkrs
87»;,. 87'/,
96'/,
101'/,
90
M/u
4 MEI.
NkdmljlNd. C«rt. Ned. W. 8 9
dito dito dito 8
dito dito dito 3
Honoir. Obl. Goudl. 1881-88 2
Italii. Inschry ving 1862 81 5
Oostinr. Obl. in papier 1868 6
dito in til ver 1818 6
Portugal. Obl. met coupon 8
dito ticket 3
Ruiland. Obl. Binnenl. 1894 4
dito Geoont. 1880 4
dito bij Rotha. 1889 4
dito bjj Hop 1889-90 4
dito in goud. leen. 1838 6
dito dito dito 1834 5
Spanjr. Perpet, «chuld 1881 4
Tuikiu. Gepr.Conv. leen. 1890 4
Geo. leening serie D.
Geo. leenin. ser e G.
Zuid-Avr. Rep. v. oblg 1899 5
Mrxioo. Obl. Buit. 8ch. 1890 6
Vrnfzüila. Obl. 4 onbep. 1881
Amsterdam. Obligation 1896 8
Rotterdam. Sted. leen. 1894 3
Nrd. N. Afr. H And els v. ssnd.
Arendsb. Tab.-MyCertificaten
Deli-Maatsohappy dito
Ara. Hypotheek b. pandbr. 4
Cult.-Mij. der Vorstenl. aand.
's Gr. Hypotheekb. pandbr. 8'/,
Noderlandsche bank aand.
Ned. Handelmaatsoh. dito
N.-W It Pao Hyp. b. pandbr. 8
Rott. Hypotheek!), pandl r. 8*/a
Utr. Hypotheekb. dito 81/,
Oobtbnr. 0)it~Hong. bank aand. I
Rusii Hypotheekbank paudb 4/,
Amerika Equt. hypoth. pan lb. 5
Maxw. L. G. Pr Lien rert.
Nid. Holl. IJ.-Spoorw..Mij. a«nd.
My. tot Expl. v. 8t. 8pw. aand. 118
Ned. Iiid. Spoonregm aand. I 220
Ned. Zuid Afr. Spm. aand. 6 915
dito dito dito 1891 dito 5 100»,.
Italië Spoor»»!. 1887/89 A-Kobl.8 57'/s
Zuid.-Iul. Spwmij. A-H< obl. 8
Pol s. Wnmohau Weenen aand. 4
Rubl. Gr. Kuis. 8pw.-My.obl. 4
Baltisohe dito aaud.
Fanowa dito aand. 5
Iwang. Domhr. dito aand. 5
Kursk Oh. Axow-Sp. kap. opl. 4
dito dito oblig. 4 j 100
Amerika. Cent. Pao. 8p.My. oM. 6 68%
Chic. North. W.pr. C. v. aand. 144
dito dito Win. 8t. t'eter. obj. 7 j 140»
Denver St Rio Gr. Spm. eert. v.a. 81',
Illinois Central obl. in goud 4 j 104'/a
Louisv. Naihvilli Cert. v.aand. 68%
Mexico. N. Spw.M le hyp.u. 6
Misi. Kansas v. 4pCt. pref. aand.
N.-York Outas o k West. aand.
dito Ponn. Ohio oblig. 6
Oregon. Calif, le hyp. in goud 5
St. Paul. Minn, k Manit. ob'. 7
n. Pao. Hoof lyn obig. 6
dito dito Lino. Col. le hyp. 0 5
Canada. Can. South. Chert.v.aand.
Ven. 0. Rallw, k Na. lo h. d. o. 0
Amsterd. Omnibus My. aand.
Rotterd.Tramwo^-Maats.aand
Ned. 8tad Amsterdam aand. I
8tad Roiterdam aand 8
Bblgik. 8tad Antwerpen 1887 2'/,
Stad Brusael 1886 2>/j
Hong. Theiss Rogullr Gcsolsoh. 4
Oostene. Staataleenig 1860 5
K.K. Oost. B;Cr. 1880 8
8panjk. 8tad Madrid 8 1868 85%
Ned. Vtr. B z, Avh. Spoel. oort. 11&%
66%
98»,,
98'/,
98V,
108'/,
61/,
79
83»/,
98'/,
105
101
«'/l.
101"/,
101'/,
745
507
108
65',
96
I 904'
164'/,
100
100
58'/1
90
8»'/,
118
i
ISO
98»/4
/.|101
85'/,
57'/,
105»/,
109»/, I
105
I»»/,
i I»7/»
I»'/,
88'/,
i 14'/,
487»
59'/,
171'/,'
100»/,
107
00»/,
100»/,
100/,
11»"/, 4
118»/,
48'/,.
TAILOII MADES (Mantel Costumes).
in groote vtJfckcidenlieid |enConcur-
reerende prljien.
GOUDA.
jxen.
De Heer en Mevrouw MART'. J
BOUMAN—Hulstkamp gevön kennis van de'
geboort^,, van hnnnen Jioon MARTINUS,
ANTOMt'S, MARIE.
Gouda, 5 Mei 1899.
V Voor de vele bewijzen van deelneming
ondervonden bfl het overlpen van onzen
geliefden Echtgenoot, Vader, Behuwd- en
Grootvader den Heel CORNELI8 van EIJK,
betuigen wij onzen hartelijken dank.
Uit aller naam,
Wed. C. van EIJK
van dnn Toorn
Gouda, 3 Mei 1899.
