WADIMVANOEft GEMEENTEHUI)
IMrcCte Spoorwegverbindingen met tiUlDA. - Zomerdienst 1899. Aangevangen 1 Mei - Tijd van Greenwich.
s
STADSNIEUWS.
O
dan zal de middelklasse bovenmatig worden
gedrukt en zullen de gegoeden buiten ver
houding tot hun draagvermogen worden ont
last, zoodat wat het laatste betreft de ge
in eentefinaneiën ernstig benadeeld zullen
worden.
Daarom vraagt by of het onderzoek der
Regeering bevestigde in de overtniging dat
moeieljjkheden te wachten zyn by onveran
derde werking van art. 243 en zoo ja of de
Regeering een ontwerp tot wyziging van
art. 248 zal indienen, wat volgens Spr. zeer
urgent is.
Heeft de reg. hiertegen bezwaar dan blyft
slechts een uitwegnl. verdaging van het
tijdstip waarop de bestaande verordeningen
vervallen, kan de reg. hierop uitzicht geven?
Door een duidelijk antwoord zal de reg. veel
ongerustheid onder de middenklasse weg
nemen.
De Minister van Binnenl. Zaken antwoordde
dat het onderzoek thans is afgeloopen; het
rusultaat bevestigde den Minister in zyn over
tuiging dat voorziening werkelyk noodig is
en do regeering is dan ook voornemens de
indiening van het wetsontwerp in de richting
door interpellant gewenscht te bevorderen.
Omtrent bet tjjdstip der indiening kon de
Minister niets zeggen,
De heer Veegens neemt acte van de ver
klaring dat ook de regeering wyziging van
art. 243 noodig acht. -
Hiermede was de interpellatie afgeloopen.
Wy namen uit De Ned. een entrefilet over
waarin werd verteld dat in het archiefge
bouw te Zwolle nevens het wapen van den
Commissaris der Koningin gebeeldhouwd zou
worden dat van den referendaris De Stuers.
De Zw. Ct. heeft den archivaris mr. L. van
Hasselt, ten aanzien van de zaak zelf om
inlichting gevraagd. Hy antwoordde het vol
gende
„Ik begryp hoegenaamd niets van dit stukje.
Ik en niemand anders dan ik had indertijd
het voornemen de wapens van de heeren Van
Panhuys en De Stuers niet te laten beeld
houwen, maar te laten schilderen in de Sassen-
poort. De toestemming daartoe is my echter
uit Den Haag nimmer gezonden en daarom
is de zaak doodgebloed".
Te Utrecht is in hot Gebouw voor Kun
sten en Wetenschappen een buitengewonen
algemeene vergadering gehouden,der Ver-
eeniging voor Vrouwenkiesrecht.
De vergadering was uitgeschreven, omdat
enkele af deelingen der Vereeniging waren
aangezocht zich aan te sluiten aan de be
weging vpor Algemeen Kiesrecht, die zal
worden in het leven geroepen over het ge-
heele land. Het initiatief daartoe gaat uit van
de So'c.-Dem. Arb-partjj; de uitnoodigingen
worden ecfiter gericht aan alle vak- en poli
tieke vereenigingen, die belang stellen in
of belang hebben by invoering van Alg. Kies
recht.
De noodzakelijkheid om in dezen de gedrags
lijn te stellen voor de geheele vereeniging,
maakte het wenschelyk de vraag of zy zich
zal aansluiten ten spoedigste te behandelen.
Na een inleiding van de presidente, die de
beteekenis van de te nemen beslissing uiteen
zette en nadat ieder de gelegenheid had ge
had hare meening uit te spreken en toe te
lichten, werd er overgegaan tot stemming
over de vragen: Zal de vereeniging zich
niet aansluiten? Zal ze zich voorwaardelijk
aansluiten Slechts eene afdeeling was be
slist tegen aansluitendrie waren voor on-
waardelijke aansluiting; de groote meerder
heid vóör aansluiting op deugdelijke voor
waarden.
De voorwaarden, die daarop werden vast
gesteld, eerst een voor een, en daarna en
bloc in stemming werden gebracht en een
krachtige meerderheid verwierven, zyn de
1. In den naam van het comité zy dui
delijk uitgedrukt, dat onder Alg. Kiesrecht
ook Vrouwenkiesrecht is begrepen.
2. Het comité stelle Grondwetsherziening
als eersten eisch, als zynde het eenige mid
del om Alg. Kiesrecht voor mannen en vrou
wen mogelijk te maken.
3. De Vereeniging voor Vrouwenkies
recht behoude de vryheid ongehinderd te
werken aan de bereiking van haar doel, ook
al mocht Vrouwenkiesrecht aan Alg. Kies
recht voorafgaan.
4. De Vereeniging voor Vrouwenkies
recht behoude de vryheid om bij gelegenheid
van verkiezingen candid aten te steunen, die
zyn voor vrouwenkiesrecht of grondwetsher
ziening, al zyn ze ook niet voor algemeen
kiesrecht.
5. Een of meer leden van de Vereeniging
voor Vrouwenkiesrecht neme zitting in het
Land. Comité.
Door verscheidene afdeelingen was, op initia
tief van de afd. Kampen, een verzoek ingeko
men om de besluiten dezer algemeene vergade
ring niet bindend te doen zjjn, maar ten slotte
daarover een referendum uit te schrijven.
De meeste afgevaardigden hadden op dat
punt imperatief mandaat en konden dus niet
van den eisch om een referendum afzien,
schoon bijna allen begrepen, dat de beslditen
dezer vergadering, die goed overwogen waren
niet aan het gevaar mochten worden bloot
gesteld van door leden, die zich niet de
moeite hadden gegeven de vergaderingen
by te wonen, nietig te worden Verklaard.
Met instemming van allen werd daarom het
voorstel der presidente aangenomen, om,
nadat het verslag der vergadering door het
H.$. ter kennis van de leden was gebracht,
nogmaals aan^e afdeelingen te vragen, of ze
ook volharden in haar eisch om een refe
rendum.
Gemengde Berichten.
Iji den loop der vorige week werden door
dO?politie in de bosschen van de heeren De
Beaufort en Fransen van de Putte, onder
Zeist gelegen* verschillende hutten ontdekt,
waarin klaarblijkelijk iemand des naÖhts
verblijf hield. Deze hutten waren samenge
steld uit ongeveer 20 jonge sparreboomen,
en met mos bedekt, terwijl er ook een leger
van mos in was aangebracht. Debatten
waren alle gelijksoortig, zoodat met grond
werd vermoed, dat één persoon de maker
van al die schuilplaatsen was. Na verschil
lende vergeefsche pogingen, mocht het de
politie jl. Zaterdag gelukken, in een dier
hutten iemand aan te treffen, die op het
bureau van politie bekende, de bouwer van
die hutten te zyn. Wegens het wederrech-
terl|jk vernielen van sparreboomen is tegen
hem, zekeren D. A., uit Utrecht, die geen
reden tot deze handeling kan opgeven, pro
ces-verbaal opgemaakt.
(U. D.)
Eenige jongelui hadden eergisteravond te
ruim half negen gebaad in het Hoornsche
Diep te Groningen, even voorbjj de spoor
brug, ter hoogte van den papiermolen. Na
dat zy zich weer gekleed hadden, geraakten
ze aan 't stoeien. Een hunner, de 15-jarige
Hendrik van D., sloeg er behoorlijk op los,
zoo zelfs, dat een der jongens zich schreiend
aan zyn belager onttrok. Dat gaf een voor
bijganger, den kleermaker Th. v. d. Stek,
aanleiding zich met het geval te bemoeien.
Hy belette v. D. voort te gaan met zyn
mishandeling, en wilde hem tot straf een
schop geven, maar de rakker wist daaraan
te ontkomen, door over een sloot te springen.
Het een en ander was ook gezien door een
paar ^andere personen, o. a. door Leonardos
B., 18 jaar oud, met -wien v. d. Stek over
het geval praatte. Eenige oogenblikken later
was v. D. met een sprong weer over de
sloot terug, en keek v. d. Stek brutaal en
uitdagend aan. Dat gaf B. aanleiding tot
Van D. te zeggen „Als je die jongens weer
aankomt, zal ik je 1" En nauwelijks had hy
het gezegd, of v. D. trok een mes en stak
B. daarmede verraderlijk naar bet hoofd,
met zulk een kracht, dat het mes, dat in
den hals terecht kwam, een wonde van 21
centimeter diepte veroorzaakte, zoodat het
bloed met een straal naar buiten spoot.
Onmiddellijk daarop ging Van I). aan den
haal, gevolgd door eenige getuigen van dit
tooneel. Het mocht echter niemand gelukken
den bengel te achterhalen. Anderen be
moeiden zich met den verwonde en snelden
heen om een dokter en politie. De politie,
spoedig ter plaatse, zorgde dat de verwonde
naar het Academisch Ziekenhuis wérd ver
voerd, waar prof. Koch constateerde, dat de
toestand van B., tengevolge van het groote
bloedverlies, bedenkelijk was. De dader is
eergisteravond in zyn woning gearresteerd.
Hy was zeer brutaal in zyn optreden en be
kende de daad. Het mes, waarmede hy ge
stoken heeft, beweerde hy te hebben verloren.
(N. Gr. Ct.)
Te Schiedam zyn in eenige werkmansge
zinnen een aantal personen ziek geworden
na het gebruik van rauw gehakt vleesch,
dat uitgesmeerd op het brood gegeten werd.
De verschijnselen zijn hevige diarrhee,gepaard
met braking, geen eetlust, doch onleschbare
dorst.
Wat de oorzaak der vergiftiging is ge
weest zegt de Schied. Ct. is voorloopig
nog niet vastgesteld. Een scheikundig onder
zoek is ingesteld, terwijl door de politie
verschillende zaken in beslag genomen zyn
by den slager, by wien het vleesch gekocht
werd. Onwaarschijnlijk is het niet, dat het
„meat-preserve", waarmede men het vleesch
voor bederf tracht te bewaren, aan de ver
giftiging schuld heeft.
Uit het nader onderzoek naar den moord
te Leiden is nog gebleken, dat de dader een
voornemen had om hetzy Harteveld, hetzij
diens dochter te dooden. Althans hy heeft
zich in dien geest aan kameraden uitgelaten,
toen hy eenige dagen geleden met hen te
Hillegom voor het plegen van diefstal was
aangehouden, voor welk feit, al was hy door
den officier van justitie te Haarlem voorloopig
op vrije voeten gelaten, hy nog moest terecht
staan. (L. Ct.)
Men schryft uit Koewacht aan de Midd. Ct.
Tegen Vrijdag is een meisje uit de buurt
op den weg van Stekene naar Koewacht,
waar de zuster der vermoorde vrouw Haeck
woont, oproepen om te Gent te verklaren
of zij vrouw H. op den avond van den 13en
April gezien heeft aan den arm van den
yerdachte M. Deze bracht de vrouw tot aan
de w.oning harer zuster eaJMoeg toen een
zijstraat in. Tegenover heÉ^Ajet van Gent
zeide hy even we J, dat hjj^PKe buurt niet
geweest was en vrouw H. veel vroeger ver-1"
laten had. Zoo het waar is, wat het meisje
verklaart, is het onderzoek weder een stap
gevorderd.
Enkelen, waaronder ook naar het schijnt
de commissaris van politié te Steneke, zyu
van meening, dat M., vrouw H., toen zy van
hare zuster kwam heeft opgewacht en haar
in de bosschen naast den weg heeft vermoord.
Hy zou haar daarop naar zyne woning heb
ben gebracht en daar het lijk op de beken
de wijze hebben verminkt.
Deze meening zal wel niet de juiste zyn.
Hoewel de bosschen tot nabij de kom van
het dorp voortloopen is het toch niet aan
te nemen, dat hij met het lyk geheel het
dorp is doorgegaan, terwijl langs een anderen
weg, over akkers en slootjes, met zulk een
ongewone en zware vracht zyn woning bij
na onbereikbaar is.
DINSDAG 20 JUNI 1899.
(Vervolg.)
Beraadslaging over art. 5 luidende:
„De jaarwedde der onderwijzers en onder
wijzeressen, bedoeld' in artikel 3, wordt ver
hoogd
a., met f 100.—, wanneer zy worden belast
met het onderwijs in ééne vreemde taal;
b. met f 150.—, wanneer zy worden be
last met het onderwijs in twee of drie vreemde
talen
e. met f 50.wanneer zy worden belast
met het onderwijs in de wiskunde, het hand-
teekenen of de gymnastiek
d. met f 100.wanneer zy worden be
last met het onderwijs in de handwerken
b,uiten de gewone schooluren;
e. met f 100.wanneer hun wordt op
gedragen onderwijs te geven op de herhalings
scholen en de avondschool voor volwassenen.
De Voorzitter: Het eenige voorstel, tot
nog toe door mij ontvangen, is dat van den
heer Jager, luidende om achter a te lezen
of het handteekenen en in e de woorden „het
handteekenen" te doen vervallen. Wanneer
de heer Donker bij zyn voornemen blijft,
dan zou ik hem willen verzoeken zyn voor
stel schriftelijk in te dienen.
De heer Donker: Ik zou den heer Jager
willen vragen, of hy niet zyn voorstel op die
manier zou willen wijzigen.
De Voorzitter: De heer Donker verzoekt
den heer Jager zyn voorstel zoodanig te
wijzigen dat aan zyne bedoeling wordt vol
daan. Als ik den heer Donker wel begrepen
heb, wil hy voor het handteekenen alleen
f 100.— toekennen, wanneer uitsluitend
daarin, met het gewone schoolonderwijs, on
derwijs wordt gegeven; terwijl wanneer met
(F)
(F)
10.4»
11.18
Goud».
6.— 7.80 7.38 8.19
8.38 9.01
9.86
9.64
Moordrooht
door 7.87
3.46
0
0
0
0
Nieuwerirerk
f 7.84
8.68 0
K
0
0
0
Onpelle
t 7.41
8.69
0
0
0
0
M.
6.30 .7.50
9.C8 9.19
9.45
10.18
0
11.80
Rotterdam!).?.
8.43
0 0
0
11.18
0
Rotterdam B.
8.18
0 0
0
0
0
0
fiOUDA ROTTERDAM vitft rcru.
11.31
12.13
18.58
1.85
2.11
3.85
8.42
4. U
4 -29
4.48
5.12
11.23
1.—
0
0
0
0
0
4.55
0
11.85
0
1.7
0
0
0
0
0
5.02
0
11.48
1.14
0
0
0
0
0
0
6.09
0
11.51
18.82
1.88
2.80
0
4.—
4.40
0
6.18
5.40
0
0
H
1.64
0
4.04
0
0
4.68
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
6.19 7.14
(d)
7.58
8.17
8.88
10.10
10.89
10.87
U. 8
8.03
n
l
10.17
0
V
0
8.10
0
10.84
0
e
0
8.17
p
10.31
0
0
0
8.26
e
8.69
10.40
10.47
10.55
0
0
0
0
0
0
0
11.41
0
8.50
0
0
0
0
Alleen de« Dinfdage. (rf) Alletn le en Se kit**. Eitri bijbetalen. Op deie treinen lijn Zondag. Maandag en Dinid.g «ndaagache retonrbiljcttcnoor de 3e kl. Terkrijgbaar tegen enkelen rrachtpriji. (H) Holltndtche Spoor.
Botterdam Beur»
Rotterdam D. P.
Rotterdam M.
Oapolie
NTieuwerkerk
Moordrecht
Öoudn
4.45
4.56
6.04
5.11
5.17
5.45
5.6*
6.06
6.14
«.SO
6.10
7.16 7.87
f.40
M
6.19 7 44 8.06 8.14 V.00
9.40 a a
9.18 10.19
10.8»
10.86
<r 10.43
10.07 10.17 10 4V
RO TT ERD4M-90UDA riet rei
0 0 0 fi
11.87 18.48
11.85
11.84 18.06 11.84 1.18
0
0
0
0
0
0
n
7.40
9
0
8.05
H.40
0
4.15
0
0
6.48
0
0
0
1.44 2.52
4.05
4.37
5.95
6.35
0
6.17
0
0
1.54
0
0
4.47
0
0
0
6.87
0
0
0
8.01
0
0
4.54
0
0
0
6.84
w
0
0
8.08
5.01
m
6.41
0
0
0
8.14 8.35 '.11
4.09
4.94
6.07
5.46
5.56
6.18
6.47
8,13
8.80
9.58
9.18,
10.08
10.15
10.18
10.80
10.49
(i) Alleen le en Se klaaae (extra betalen), (e) Facultatief, op dtu loop kan niet gerekend wordon, (H) Hollandache ipoor.
Gouda
Znvenhuiwo-Moerkapelle
Sootermeer-Zegwaard.
Voorburg
II aire.
7.26
7.ïj7
7.48
8.08
8.U7
8.09 8.48 8.<8
9.00
9,09
».tl
«.85 9.10 9.86
9.88 9.57
9.66 10.86
10.1911.16 11.18
11.80
e 11.41
a 11.56
10.45 11.45 l*.—
Ï8.46
O I) D A UBN R a A O f iaa reraa.
1.08 1.01 8.14 8.45 4.18 4.55 k.fk
0 1.18 000 8.07 0
0 1.29 5 18 a
0 1. '8 a a a W» f
1 80 1.48 8.42 4.15 4.45 5.87 6.55
5.49 6.15 7.17 7.89 7.59 8.80 8.99 9.18 10.16 10.88 10.40 11.13
a 8.11 - 10.18
i 8 18 »e 10.27
m.86 P 10.89
6.15 6 48 7.45 8.05 8.41 8.48 8.'6 9 0 10.44 10.58 11.07
Hage
Voorburg
Zoe terra.—Zen: waart
Zevenhuiz.Moero.
Gouda
5.48
6.44
6.03
6.18
6.84
6.nr, 7.06 7.20 7.45
O
8 85 -
6. i 7.HJ 7 47
9.87 10.18
(ff)
10.11
10.17
10.88
10.43
10.54
11.87 11.85 18.6»
11.67 18.03 18.87
(ff)
1 85 S.4E 3.00 4.00 4.80 4.45 5.80 6.18 7.00 7.48 7-56 8.55 8.48
1*41 4.86 6.18 9.4»
1.68 4.40 6.80 10.08
8.06 4.51 6.89 10.1»
8.17 8.14 8 87 4.87 6.08 5.18 6.00 6.50 7.87 8.10 8.88 9.11 10.95
11.44
10.10
10.19
(d)
Harajoaikatrein, alleen le en Se klaaae, extra betalen. (V) Beixigora toor de lyn Breukelen—Amaterdam mogen rit Utrecut reixen.
ti ouda.
Oudew,
Woerd.
Utrecht
6.80 6.84 7.50 8.88
6.85
8.48
6.03 7.''4 8.8» 8.55
i
9.07
9.39
ttoi Da-i IKKt.ll
"10.19 10.57 18.00 18.40 8.80
11.14 2.37
n.n Mi
10.61 11.66 D.tf 1.1» »."8
«iee «eraa
3.17 4.38
6.47 «.05
3.34 «.IA
3.50 5.04 6.88 40
tf
.38 18.08 1.37 3.03 S.ïO 3.59 4.48 5.88 6.41 6.53 7.58
6.56
7.10
7.18
7.39
8.48
v.59
10.38
i0.48
10.66
11.16
11.00
11.8'
Utrecht 6.87 6.55 7.53 8.80 8.49 9.SO 10.15 10.38 11.38 18.08 1.37 3-08 8.*0 3.59 4.48 5.88 6.41 6.53 7.58 9.1» 10.00 10.34
WoorCeo 6.15 «.53 8.14 10.38 11.55 11.87 4.88 7.»» 410,54
Ouder. 5 30 7.02 8.88 10.46 1*35 4 3 7.87 9 49
Gouda 5.50 7.17 7.87 1.85 9.00 9.88 9.58 10.68 11.10 18.11 18.61 8. 9 3.40 3.66 4.48 5.80 6.10 7.18 7 68 3.86 10 01 10.86 11.10
«OUD A—A v» K V K K D
Muda 6.39 8.17 9 98 10.57 18.08 4. 0 3.9« 7.98 8.86 10.60 11 00
Amat.W, 8.01 9.05 10 16 18.4812.67 4.57 6.37 8.15 10.01 87 11.58
Amet.G 8 19 80 10 80 1 08 1.10 5 18 8.80 10 8 11 59 18.07
Vint,0 8. 7.G5 8.10 9.05 11.16 8.63 3.45 4.45 «.80 7.4'- «4
Am» W. 7.80 8.86 9.80 11.80 8.08 4.00 5.00 6.8B 8.00 10.0
Gouda f.09 «.18 HU»" 11.6' ».M 4.47 6.49 7 49 8.49 l! 0
het gewone schoolonderwijs en onderwijs in
het handteekenen ook nog b.v. onderwijs in
het Fransch wordt gegeven, de heer Donker
dan niet voor het handteekenen eene ver
hooging van f 100.— wil toekennen maar
van f 50.dus b.v. voor het onderwijs in
Fransch en handteekenen te samen f 50
De heer Jager: Zoodanig kan ik mijn
voorstel niet wijzigen. Ik geloof niet, dat
een zoodanig geval gevonden wordt; maar
wanneer een onderwijzer wordt belast met
het geven van onderwijs in het teekenen en
het Fransch misschien zal het zich wei
nig voordoen waarom zal de verhooging
voor beide dan maar f 150.bedragen?
Omdat hy toevallig Fransch en teekenen
geeft, terwyl hy, wanneer hy onderwijs gaf
in Fransch en Duitsch f 200.— zou moeten
hebben.
De Voorzitter: Dat zoa zyn volgens het
denkbeeld van den heer van de Velde, maar
volgens het voorstel van B. en W. zou de
verhooging dan ook zijn f 150.zoowel
voor het onderwijs in twee als in drie vreem
de talen.
De heer van Iterson: Ik zon den heer
Jager wel willen vragen, of zyne bedoeling
is alleen te spreken van het handteekenen?
Ik kan my toch moeilijk voorstellen dat een
man als de heer Jager het handteekenen zou
voortrekken boven wiskunde. Mij dunkt, dat
het onderwys in wiskunde niet behoeft ach
ter te staan by dat in handteekenen. Ik
geloof, dat dat eene eigenaardigheid is, die
zoo opmerkelijk is, dat wij wel moeten weten
wat wy doen.
Het voorstel-Jager wordt voldoende on
dersteund, zoodat het verder een onderwerp
van beraadslaging kan uitmaken.
De heer Jager t Wanneer er nu verwar
ring kan onstaan, zou ik dan, M. de V., myn
voorstel nog mogen wijzigen? Ik zou het
dan alleen Willen doen luiden dat onder e
gelezen wordt f 100.—in plaats van „f 50.—",
die alinea luidt: met f 100.— wanneer
zij worden belast met het onderwijs in de
wiskunde, het handteekenen of de gymnas
tiek." Ik geloof, dat dat de. bedoeling is
van de verschillende heeren.
De* Voorzitter: De heer Jager doet dus
zijn oorspronkelijk voorstel vervallen en stelt
voor onder e in plaats van f 50.te lezen
f 100.—.
Dit voorstel wordt voldoende ondersteund,
zoodat het thans een onderwerp van beraad
slaging kan uitmaken.
De heer Desslng: Dan zullen wy daar
mede nog in grooter uitgaven komen, het
geen mij te kras wordt; ik vind, dat dat
wel wat overdreven wordt. De heer van
Iterson zegt, dat wy wel goed mogen be
denken wat wy doen. Het vak wiskunde is
zeker een groot vak, maar iedereen &al moe
ten erkennen, dat om goed het vak hand
teekenen te verstaan, nog meer geëischfc
wordtdaar gaan jaren mee heen, om daarin
onderwijs te geven met succes, en fiat is
niet in die mate met de wiskunde het geval.
Het is daarom, dat ik met genoegen den
leeraar in het handteekenen wat meer zou
toekennen; maar tegenover staat, dat ik met
de andere vakken niet zou willen overdrij
ven, daar wy anders te grootscheeps gaan.
Vandaar dat ik zou willen zien bepaald:
j 50.voor de wiskunde en de gymnastiek,
en voor het handteekenen f 100.De be
doeling van den heer Donker is alleen, wan
neer dat onderwijs zou samengaan met het
onderwijs in eene vreemde taal, dan ook
voor handteekenen maar f 50.toe te ken
nen. Maar dat zal niet vaak voorkomen,
en om die kleine leemte weg te houden, zou
ik het goed vinden wanneer ineens werd
bepaald, dat de leeraar in het handteekenen
eene verhooging van f 100 zal genieten.
De Voorzitter: Is dan uwe bedoeling het
oorspronkelijk voorstel van den heer Jager
weer over te nemen?
De heer DessingDat wil ik heel graag
doen.
De Voorzitter: De heer Dessing stelt
dus opnieuw voor wat aanvankelijk door
den heer Jager is voorgesteld. Wordt dat
voorstel ook thans nog ondersteund?
Het voorstel wordt andermaal voldoende
ondetsteund, zoodat ook dat weer een on
derwerp van beraadslaging kan uitmaken.
De heer Jager: Ik wensch gaarne nog
even toe te lichten, waarom ik myn voorstel
heb gewijzigd. De eenige onderwijzer in de
geheele gemeente, die wiskunde onderwijst,
is de heer Slop; hetgymnastiek-onderwys
wordt niet apart door de onderwijzers ge
geven, daarvoor is een afzonderlijke onder
wijzer aangesteld, n.l. de heer Ünwerkerk,
en nu nog een ander: maar nn enkel
voor de wisknnde f 100.— te geven, welk
vak ook door den heer Slop wordt gegeven,
dat zou ik niet te veel achten. Ik heb dat
gedaan, omdat men heeft gezegd, dat de
wiskunde ook een vak van beteekenis is.
Dat is zeer zeker waar, en ook dat het niet
is een gemakkelijk vak. De heer Dessing
zegt, dat men voor het handteekenen lang
noodig heeft; maar de wiskunde is ook een
vak, dat niet gemakkelijk te bereiken is.
Ik heb dat gedaan met de bedoeling om die
vakken gelyk te maken, en vooral met het
oog hierop, dat wy geen gymnastiekonder-
wijzers in de gemeente hebben, die apart op
één school les geven. Waar dus de heer
Dessing met my de billijkheid betuigd, om
het onderwys in het handteekenen te sala-
rieeren met f 100.—, geloof ik toch dat wy
den onderwijzer in de wiskunde niet te kort
moeten doen en hem ook met f 100.— ver
hooging moeten salarieeren.
De heer de Raadt: Er is daar straks
sprake van geweest om een ander artikel in
te lasschen, waarin de bezoldiging van de
onderwijzers aan de school van den heer
Leopold apart zal worden geregeld. Wan
neer nu de heer Slop de eenige is, die de
wiskunde onderwijst, dan kan dat daarbij
tevens worden geregeld.
Wat nu betreft de zaak hier, het onder-'
wys in het handteekenen is noodzakelijk op
de lagere school, terwyl het onderwys in de
wiskunde alleen door enkelen genoten wordt.
Daarom kan het handteekenen gelyk worden
gesteld met Fransch en de andere vreemde
talen. Maar de wiskunde is voor onze jon
gens niet direct noodzakelijk te achten.
De heer van ItersonfJk geloof ook, dat
hier het teekenen moet worden ondersteund,
omdat dat voor de aanstaande ambachts
lieden noodig is te achten, wil hy zyn am
bacht goed uitvoeren. Maar ik geloof dat
het niet te veel is, wanneer ik zeg, dat een
degelijk handwerksman, wil hy goed teeke
nen leeren, ook wisknnde moet kennen, wil
hy een goed ambachtsman zyn; zonder wis
kunde is hy niets.
De heer de Raadt: Dan is het al heel
treurig gesteld in de gemeente, want alle
jongens leeren geen wiskundewel rekenen,
en dat is ook noodig. Wy mogen er dan
wel over gaan denken bepaald mannen te
zien te krijgen, die ook een akte wiskunde
hebben.
De heer Dessing: Ik blijf op myn stand
punt om altijd, vast voor het handteekenen
f 100.— toe te kennen. Het spyt my wel,
dat de heer Jager een beetje persoonlijk is
gaan werken; er worden namen genoemd,
alsof het bepaald op den heer Slop aan moet
of op een ander. Het is daarom dat ik,
zonder-namen te noemen en zonder het oog
te hebben op welken leeraar ook, wie het
ook zijn mocht, nog eens zeg dat ik «het
alleen billijk acht en nnttig tegenover het
vak, waarvoor de leeraar staat. Daarom
alleen wil ik voor het handteekenen f 100.
toestaan en voor de beide vakken ieder
f 50.—.
De heer Jager: Ik zou er den heer Des
sing gaarne op willen wjjzen, dat ik volstrekt
geen persoonlijke bedoelingen heb. Ik heb
niet eens den naam van den heer Slop ge
bruikt; althans heb ik alleen daarmee wil
len zeggen, dat er maar een was. Het geldt
hier dus alleen de zaak en volstrekt geen
persoon.
De Voorzitter: Indien niemand meer het
woord verlangt, komt het eerst in stemming
het amendement van den heer Jager, dat
my voorkomt de verste strekking te hebben.
Dit amendement wordt verworpen met 8
tegen 5 stemmen.
Tegen stemmen de heeren Hoogenboom,
de Raadt, Noothoven van Goor, Jaspers,
Donker, van de Velde, Dessing en Bellaart.
Voor stemmen de heeren Nederhorst, Ja
ger, van Iterson, Prince en Herman.
De Voorzitter: Dan komt thans instem
ming het amendement van den heer Dessing,
oorspronkelijk het voorstel van den heer Jager.
De heer Noothoven van Goor: Zou het
niet beter zyn, M. de V., daarvan een aparte
alinea te maken? In a zou nu worden ge
lezen: f 100.voor het onderwys in ééne
vreemde taal of het handteekenen, terwyl
wij in b zullen blijven lezen: f 150.voor
het onderwys in twee of drie vreemde talen.
De toepassing is natuurlijk in tegenstelling
met wat door den heer Donker ontwikkeld
is; n.l. de onderwijzer in het handteekenen
zal f 100.genieten, onverschillig of hy al
of niet reeds een toeslag heeft voor het on
derwijs hi>eene vreemde taal.
De Voorzitter: Ik geloof niet, dat dat
dubieus is. In e zal dan n.l. komen te staan,
dat f 50.wordt verleend voor het onder
wijs in de wiskunde of de gymnastiek; ik
geloof dus niet, dat er ooit kwestie van
zou zyn, indien iemand toevallig onderwys
gaf in eene vreemde taal en in het hand
teekenen, of de belooning zou moeten zyn
f 200.—.
In stemming gebracht, wordt het amen-
dement-Dessing aangenomen met 11 tegen
2 stemmen.
Voor stemmen de heeren Nederhorst, de
Raadt, Noothoven van Goor, Jager, Jaspers,
Donker, Prince, Herman, van de Velde,
Dessing en Bellaart.
Tegen stemmen de heeren Hoogenboom
en van Iterson.
Art. 5 wordt daarna, aldus gewijzigd,
zonder hoofdelijke stemming goedgekeurd.
De Voorzitter: Dan is thans aan de orde
het voorstel van den heer van de Velde,
om tnsschen de artt. 5 en 6 te voegen een
art., gelijkluidend met art. 7 van de oude
verordening.
De heer van de Velde: Zoudt u dat art.
nog «eens willen voorlezen, M. de V.
De Voorzitter: Het oude art. 7 luidt:
„aan de Tweede Burgerschool voor jon
gens bedraagt de jaarwedde:
o. van den eersten onderwijzer met akte
van hoofdonderwijzer bevoegd tot het geven
van onderwys in minstens twee vreemde
talen en de wiskunde f 1000.— met eene
verhooging van f 100.— na een driejarig en
van wederom f 100.- na een zesjarig ver
blijf aan de school;
b. van den tweeden onderwijzer, bevoegd
tot het geven van onderwys in twee vreemde
talen f 800.welke jaarwedde wordt ge
bracht op f 825.— na een driejarig en op
f 850.— na een zesjarig verblijf aan de school,
terwyl de jaarwedde van den onderwijzer,
die in het bezit is van acte als hoofdonder
wijzer geregeld wordt naar de bepalingen
van de artikelen 56 en 66",
hetgeen dan nu moet worden veranderd
in de woorden artikel B.
De heer Noothoven van Goor: Na de
discussie, die reeds over dit art. heeft plaats
gehad, M. de V., zal het u niet bevreemden,
wanneer ik verklaar dat ik de vryheid heb
ben zal te stemmen voor het voorstel van
den heer van de Velde. Myne overtuiging
toch is, dat indien mocht ontstaan eene va
cature van eersten onderwijzer aan dejïchool
van den heer Leopold, wy op het trakte
ment, zooals het nu zou worden geregeld,
geen geschikte sollicitanten zouden krijgen,
en misschien geen een. Ik heb er aan her
innerd, dat reeds vroeger by eene herziening
dezer verordening dit art. was uitgelaten;
de meerderheid van het college van B. en
W. vond dat niet noodig. Maar bjj de eerste
vacature, welke op die school ontstond, bleek
al dadelijk dat onmogelijk geschikte sollici
tanten voor dat traktement, te verkrijgen
waren. En toen moesten B. en W. woer
komen met het voorstel om het oude art.
weer op te nemen. Ik geloof werkelyk, dat
wo dienzelfden gang weer znllen doen, indien
we het voorstel van den heer van de Velde
verwerpen. Mocht er eene vacature ontstaan,
dan geloof ik, dat B. en W. door gebrek
aan geschikte sollicitanten, weer zouden moe
ten voorstellen aan den Raad het oude art.
weer te herstellen. Op de beide functiona
rissen van thans heeft de weglating geen
invloed; dat kan alleen invloed krijgen, in
dien er eene vacature ontstaat, en dan is
mijne overtniging, die ik reeds in de kamer
van B. en W. heb ontwikkeld, dat geen
geschikte sollicitanten zich zullen opdoen.
De Voorzitter: Na hetgeen de heer Noot
hoven van Goor heeft gezegd, wil ik den
Raad gaarne meededen, dat inzooverro hier
kan worden gesproken van eene meerder
heid en eene minderheid in-het College van
B. ey, W. de kwestie is gelukkig niet
heel ernstig de meerderheid van dat
College van oordeel was, dat waar wy nu
maken eene nieuwe verordening, die gelden
zal als regel voor de verschillende gevallen,
het vooral nn, nu er volstrekt nog geen kfik
is op eene vacature aan de school van den
heer Leopold, de Tweede Burgerschool voor
jongens, misschien eenigszins voorbarig zou
zyn by voorbaat reeds eene uitzondering op
den algemeenen regd op te nemen, hetgeen
by gebleken behoefte ten allen tyde nog zal
kunnen geschieden. Dat is eenvoudig ge
weest het motief van de twee andere leden
van het College van B. en W., en ik geloof
dat het derde lid, evenmin als' ik, overwe
gend bezwaar zal hebben tegen de opneming
van art. 7 der oude verordening. Maar voor
alsnog vinden wy het overbodig.
Het voorstel-van de Velde, in stemming
gebracht, wordt aangenomen met 10 tegen
3 stemmen.
Voor stemmen de heeren Nederhorst, de
Raadt, Noothoven van Goor, Jager, .Jaspers,
van Iterson, Prince, Herman, van de Velde
en Bellaart.
Tegen stemmen de heeren Hoogenboom,
Donker en Dossing.
Artt. 6 en 7 (thans 7 en 8) worden ach
tereenvolgens zonder beraadslaging en zon
der hoofdelyke stemming goedgekeurd, even
als daarna de verordening in haar geheel.
Daar niets meer aan de orde is, wordt
de vergadering gesloten.
GOUDA, 23 Juni 1899.
Naar ons van vertrouwbare zyde is mede
gedeeld zyn door de Anli-Revolutionnaire
party alhier, aan hun Candidaten voor de
a.s. verkiezing van den Gemeenteraad de
volgende verplichtingen opgelegd; te zyn
voor verplichte echooltfeldhe/fing op de lagere
tcholen en de bewaarscholen en afschaffing van
de Kermis, zoo niet geheel dan toch in elk
geval op Zondag.
Ook de Roomsch-Katholieken moeten hier
in toegestemd hebben* doch wat de Kermis
aangaat, alléén voor afschaffing Zondags.
In de gisteren avond gehouden vergade
ring van de anti-revolutionaire kiesvereeni-
ging zyn tot candidaten gekozen:
In het le district Dr. H. LJssel de Schepper
en C. Witte van de Velde.
In het 2de en 3de district de hh. L. C.
de Lang en A. A. C. van Asch, terwijl de
tweede plaats in beide districten voor een
Katholiek zyn opengelaten.
Het eerste Volks-concert werd gisteren
avond gegeven door het Muziekkorps der
dd. Schuttery, onder directie van den luitenant
kapelmeester J. G. Arentz. Het programma
werd op uitmuntende wyze uitgevoerd, het
corps verdient daarvoor een woord van dank,
ook het publiek waren wy dankbaar, dat
het zich zoo netjes aanstelde, by vorige con
certen werd nog al eens veel lawaai gemaakt,
zoodat men niet kon profiteeren, dit was
nu gelukkig veel beter.
Alleen willen wy nu nog vermelden dat
een jongmensch van ongeveer 20-jarigen
leeftyd zich zeer laakbaar aanstelde, door
met biggels naar de meisjes te gooien, wy
waren getuigen, dat hy een meisje tegen het
voorhoofd aangooide, hetwelk gelukkig afliep;
dergelyke aardigheden zyn zeer min-en tevens
gevaarlijk. Hy zy gewaarschuwd.
Wy wenschen hier even te verwijzen naar
eene advertentie, voorkomende in ons blad
van heden, van den heer F. Tymstra, leeraar
aan H.B.S. en Gymn. te Dordrecht, waarin
deze aankondigt, dat hy met 1 Sept. a.s.
eene school tot opleiding voor Handel en
Administratie in Den Haag zal openen. We
doen dat gaarne, omdat we da&rin aien eene
welkome uitbreiding van het bjj ons te lande
nog zoo onvoldoende handelsonderwijs en eeue
niet minder gewenschte poging om aan jonge
lieden, die by de gemeente-administratie of bjj
een der regeeringsdepartementen geplaatst
wenschen te worden, eene algemeen ontwik
kelende schoolopleiding te geven. In beiderlei
opzicht kan men zeggen, dat er behoefte aan
iets goeds bestaat, en dat er dus redenen be
staan om aan te aemen, dat deze onderneming
nut zal kunnen stichten.
De school zal bestaan uit eene éénjarige
voorbereidingsklasse voor jongens van om
streeks 15 jaar en een tweejarigen cursus
voor Handel en Administratie, Ze leidt niet
op voor Kadet of Adelborst, noch voor eenige
klas van H. B. S. of Gymnasium, maar uit
sluitend voor Handel en administratieve 'be
trekkingen.
Belanghebbenden kunnen wo wel aanraden
eens een prospectus dezer nieuwe inrichting
aan te vragen.
De heer A. ten Bosch is aan het gym
nasium te Doetinchem geslaagd bjj het eind
examen A.
Bjj Koninklijk besluit zjjn benoemdmet
ingang van 27 Juni, tot burgemeester van
Lekkerkerk, jhr. L. de Geer van Jutphaas,
secretaris dier gemeente- en tot burgemeester
van Schoonhoven, mr. A. D. H. Kolff.
Krimpkn a. d. IJsel. Woensdag had al
hier de aanbesteding plaats voor den bouw
van een Christelijke schopl met onderwijzers
woning.
Voor het timmerwerk was ingeschreven
doorD. Hoogendijk, te Capelle aan den IJsel,
voor f 6666F. Sloof f, te Krimpen a'd. IJsel,
voor f 6649 S. Slappendel, te id., voor f 6197.
Voor het metselwerk door: J. Van Staveren,
te Krimpen a/d. IJsel, voor f 4122; J. Nomen,
te Ouderkerk a/d. IJsel, voor f 3996M. Mohr,
te id., voor f4187.
Voor het verfwerk doorGebrs. Maat, te
Krimpen a d. IJsel, voor f411J. Van der
Lugt, te id., voor f585.
Aan de laagste inschrijvers werd het werk
gegund.
ATJEH.
De correspondent der „N. R. Ct." te Ba
tavia seint onder dagteekening van gisteren:
De troepenmacht van Van Heutsz is Peu-
sangan doorgetrokken en heeft zich met de
oeloebalangs vereenigd. Zjj is nu te Geudong
in bivouac.
Aan onze zjjde werden 3 manschappen
licht gewond; de vjjand liet 23 dooden achter.
Tji Peusangan vluchtte naar de Gajoe-
landen.
Partijgangers van Tapa zjjn nu in Boven
Geudong. Nabjj Telok Semawé zjjn vele
bentings opgericht.
De marine heeft in Geudong manschappen
aan wal gezet.
INGEZONDEN.
Mijnheer de Redacteur
Herhaaldelijk kwam mjj het ongelooflijke
bericht ter oore doch nu positief, dat door
de anti-liberale partjjen voor de a.s. ver
kiezing voor den Gemeenteraad o. m. tot
candidaat voor het de District zal worden
gesteld dé heer Dr. H. IJèsel de Schepper
de Voorzitter der Vrijzinnige Kies vereeniging
„Gouda" terwjjl deze vereeniging zelf de
heeren F. Herman Fz. en C. Witte van de
Velde candidaat stelde voor dat district.
Ik baast my door middel van Uw blad
wereldkundig te maken, om, indien deze ge
ruchten onjuist mochten zjjn de Katholieke
en Anti-Revolutionnaire Kiesvereeniging in
de gelegenheid te stellen dit tegen te spreken.
