ÏREOOPIKG,
Sl’TO,
.GERIJ,
:zig.
iSIUM
Meuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
Zaterdag 19 Augustus 1899.
38ste Jaargang.
No. *7969.
t
Bultealandscb Overzicht.
4
IDA.
nakmg 0.90
end iktjjdCljjkeen
ir Stempel
tat 40 by 25 m.M.
:r,
Il'j
Bs
FEUILLETON.
AOIBAL DE°VONI1ELING.
1JSENDIJK.
Inzending van Advertentiën tot 1 uur des inidd.
ij
8
S
BRINKMAM Zs.
hem op
idigheden ter over-
>ene in volle bloei
persoon voorbij,
:rsoon her-
keerde
j bekomen ten kan-
ariö H. GROENEN-
I
ïENDAAL te Gouda
an^ag den 98
les voormiddag^ 1 f
balin’* aan de Markt
g, in het openbaar te
irkoopen:
.nis en Erf
loopenden
DEK
B No. 16 te Gouda,
214, groot 75 Oen-
Mil INUE (MUNT
ont-
•n weg.
zijn ge-,
die hem
telefoon Mo. M.
De Uitgave dezer Courant geschiedt dagelijk
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prijs per drie maanden is f 1.25, franco per
post 1.70.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
U'lS.
G23 AUGÜS-
6 regels, geheel
nktkassen en FL
plaats van f 1.60
ig binnen 4 dagen,
postwissel ad 90
15 ct. verhooging
betaling der koop-
jer 1899.
werkdagen vóór de
en op den dag der
Waterleiding.
ir A. Uittenbogaard
n bekend dat het
-KXAMO voor
al plaats hebben op
n 5 September el
30 AUGUSTUS *j.
I ENGEL,
UTRECHT.
Agenten
lOogepro-Q MO
antwoord.
;te wyken van Den
i kousen niet in aan-
.F. Centr. Adv.-Bur.
Wagenstraat 100,
toes
ing
ma-
pïjn
jnz
fdo
'■S'-S
5
44 ja
VINKEL, ACHTER
BUREN en OPEN
OORKAMER, AL-
iAAPKAMER, daar-
Hij begon in te zien, dat hij al zijn bfekwaam-
heid zou noodig hebben om zijn eer te handha
ven en om zijn ledematen te beschermen.
Nu eerst begon de strijd een ernstig aanzien
te krijgen.
Met hevigheid viel de markies aan. Alle kunst
grepen om Raphael in verwarring te brengen,
lijn «tand te doen verliezen, af te matten, waren
echter ijdel.
En eensklaps zonk hij neer, de markies Hector
de ChAeaadieuhij zonk ineen, met een scher
pen kreet "van pijn zijn rech|erechouder was
doorboord.
Hij stond evenwel weer’op, en wankelde naar
een sofa, waarop hij zich net neervallen. Zijn
wapen was hem ontvallen. Hij was doodsbleek.
Hij verloor evenwel niet het bewustzijn.
Er geschiedde toen iets vreemds.
Htftzij dat vrees voor opspraak of mogelijke
gevolgen van dit alles hem bewoog, hetzij dat
een edelmoedige gedachte hem dreef, hy wees naar
de deur.
Vertrek met mejuffrouw,” zeide hij. sik heb
Gwlenksekrilten vm een Gelukzoeker
Naar het Fransch.
door W. NUTTER.
Om half zeven gisteren wordt Dreyfus de
gerechtszaal binnengebracht. Hy lijkt kalm
en loopt met een flinken, rnstigen stap. Alleen
mr. Demange en zyn secretaris Collenot volgen
voor de verdediging het geding. De secre
tarissen van Labori ïyn sedert den aanslag
niet meer ter terechtzitting geweest.
Op straat worden de maatregelen steeds
strenger. In het Lyceum moet men stokken
en regenschermen in de kleedkamer achter
laten. Dames moeten ook haar zonnescher
men afgeven.
Roget zet zyn getuigenis voort. Hy spreekt
van de bewaking, die op last van Picqnart
over Esterhazy werd gehouden. Brieven van
Esterhazy werden in beslag genomen en men
deed huiszoeking by hem in zyn afwezigheid.
Het geld van het geheime fonds diende om
de onkosten van die naspeuringen te beta
len. Esterhazy was een speler en bad schul
den, maar Roget houdt hem voor het slacht
offer van een hatelyke vervolging.
Roget heeft het daarna over de zaak
Quenelle te Belfort. Hy verdenkt Picqnart
een spionnenzaak verzonnen te hebben om
zich te onderscheiden. Het individu, dat
Picqnart voor dat zaakje gebruikte, werd
gevangen genomen en tot drie jaar gevan
genisstraf veroordeeld, en dat nadat Picqnart
aan de rechters geheime stukken had vertoond.
Vervolgens spreekt Roget over Dreyfus’
bemoeiingen in verschillende bureaux om zich
inlichtingen te verschaffen over de mobili
satie en toncentratie van troepen. Eens werd
Dreyfus belast met een verzonnen taak. Roget
noemt hem een zeer schrander werker maar
iemand van een slecht karakter.
Te zeven uur had Roget uitgesproken.
Daarna werd hy een uur lang ondervraagd,
bijna uitsluitend door Demange. Hoe opper
vlakkig de ondervraging ook was, zy bracht
den getuige toch zichtbaar in verlegenheid.
Steeds trachtte hy een stellig antwoord te
vermijden. „Ik weet daar niets van.”
.Hoe kan ik dat zeggen „Ik begryp de
bedoeling niet”, enz. Toen een vraag gesteld
werd die betrekking had op het geheime
dossier, verzette de regeeringscommissaris
Carrière er zich boos tegendat was nog
niet aan de orde. „Wanneer zullen wy het
dan behandelen?” vroeg de verdediger. De
president antwoordde: In het pleidooi bij
voorbeeld. En de vraag werd niet gesteld.
Roget was, by het afdalen van de tribune
heel wat minder fier dan eergistereh. De
mange maakte er gister opnieuw een toe-
spelling op, dat Labori vragen had willen
stellen.
De rechter van instructie Bertulus wordt
nu als getuige gehoord. Hy vermeldt het
verzoek, hem door den met de instructie in
het proces Esterhazy belasten majoor Ra-
vary gedaan om met hem het dossier Ester
hazy na te gaan. Na het onderzoek daarvan
verklaarde hy aan Ravary, dat er een gat
in dat dossier was, Waar alles door weg
vloeide. Zoolang het bewijs niet geleverd
was zeide ik dat Picqnart de maker
van het petit-bleu is, gaf dat alles niets.
Enkele dagen later zag ik, dat men geen
rekening gehouden had met myn advies.
Bertulus geeft nu een herhaling van zyn
getuigenis voor het Hof van cassatie. In de
instructie ter zake vafl de telegrammen-ver-
valsching, waarmede hy belast Vfas, won
Picqnart zijn vertrouwen door zyn duidelijke
en stellige «verklaringen en toen dan ook
Picqnart zyn ontslag gekregen had, wees
Bertulus Esterhazy of du Paty als daders
der vervalsching aan. Esterhazy was het,
die den schrijven der artikelen Dixi in de
Libre Parole had geïnspireerd en ingelicht.
Toen het bevel om een gereohtelijke ver
volging tegen Esterhazy yi te stellen getee-
kend was, ging BeruW over tot de huis
zoeking by Marguérite<.Pays. Hy legde daar
beslag op de papieren,* dfe iich in een vaas
bevonden.
Nu doet Bertulus het verhaal van water
tusschen hem en Henry gebeurd is. Van het
oogenblik af, ‘dat hy hiermee begint, is het
merkwaardig het gelaat van mevrouw Henry
waar te nemen. Zy verkeert in levendige
gemoedsbeweging en brengt telkens haar
zakdoek aan haar oogen gedurende het ver
haal van dat onderhoud.
Den 18den Juli 1898 zegt Bertulus
kwam Henry aan mijn kabinet met een brief
van den minister van oorlog, waarby hy ge
machtigd werd by my de verzegelde stukken
na te zien en alle documenten mee te nemen,
die van belang zouden kunnen zyn voor de
uitwendige veiligheid van deh staat. Ik zeide
hem, dat de wet my niet veroorloofde dadelijk
aan zyn verzoek te voldoen, maar wij kwa
men overeen, dat dit den 21sten Juli zou
geschieden.
Daar ik bevel van den procureur-generaal
had ontvangen om aan het verzoek van den
minister van oorlog gevolg te geven, praatte
ik hierna met overste Henry over wat zich
in de verzegelde pakketten bevond. Ik toonde
hem eerst het pakket no. 1, de memorie
-jdaarby van mr. Jeanmaire (secretaris van
FEsterhazy’s aanvankelyken raadsman mr.
Tézenas), het zoogenaamde „Engelsche stuk”
en eindelyk de nota, waarop men de woor
den Bale en Clas. Daarop raakte hy
in heftige ontroering. Hy zeide mij, dat ik
ongelijk gehad. Ik vraag mejuffrouw pardon En
wat u betreft mijnheer, ge hebt u flink gehouden.
Ga nu maar weg. Daar zijn de sleutels Eerst
deze kamer uit, dan de kamer hiernaast door tot
aan den gang, die links inslaan en de deur die
naar buiten voert maar openen. Aan dien ring
zit ook een sleutel voor 'het poortje in den bui
tenmuur. Laat dien sleutel er in steken. Goeden
avond.”
v De markies zweeg.
Raphael zag, dat de markies sterk bloedde en
zeide
«Kan ik niet de bedienden van mijnheer den
markies waarschuwen F’
.Duivels, kerel, waarom zijt ge geen edelman.
Er zhn er onder ons, die een millioen zouden
gevenAvoor zulke airs, en Voor zooreel moed
Er gleed een rilling door Rapflels lichaam,
hij trad op den markies toe, greep diens slappe
hand, en veinzende hem in gemakkelijker houding
te zetten, zeide hij
•Gij schaamt u voor uw wonde, omdat een niet-
adelijke hahd
«Gij raadt het.”
«Herinnert ge u, dat ge mij meendet te her
kennen bij uw bezoek aan het magazun van mijn-,
heer Potard, toen ik u rondgeleidde
Als burggraaf Raphael
«Die ben ik!” fluisterde Raphael. «Ik ben
de man van de wedrennen van Satory. Ik ben
degene die zoo 8waas deed op het beslissende
oogenblik.”
De markies, ondanks zijmpijn, keek verrast op
"Een vraag scheen hem op de lippen te zweven.
de eer van het leger kon redden en dat ik
het moest doen. Ik antwoordde, dat ik nooit
doof zou zyn, als een dergelyk beroep op
my gedaan werd. Ik zette hem de verplet-
terende bewyzen uiteen, die de stukken tegen sensaties).
Esterhazy en du Paty bevatten. Ik vestigde 5-
zyn aandacht op het woord B&le en den
naam Cdie voor my een openbaring
waren, het bewys dat Esterhazy de verrader
was «o schuldige medewerking had gevonden
aan het bureau van den inlichtingendienst.
Henry vroeg mij toen niets te doen, alvo
rens hy verslag van ons onderhoud gedaan
had aan generaal Roget en zeide, dat die
generaal niet zon aarzelen my in mynkabi-
net te komen bezoeken. Hjj deed geen po
ging meer om my tegen te spreken, maar
eindigde met te bekennen, dat Esterhazy en
du Paty de makers der telegrammen Blan
che en öperanza waren. Ik zeide: Laat du
Paty zich voor don kop schieten en het recht
zal zyn loop hebben tegen Esterhazy. Ook
sprak ik hem over een brief, getcekend Es
terhazy, en geadresseerd aan Jules Roche,
waarin een zeer erge schildering van hert,
Henrt, gegeven werd, hetgeen door zyn
vyanden tegen hem gebruikt zou kunnen
worden. Toen viel Henry .in een leunstoel
neer en weende heete tranen. Hy omhelsde
my en riep: Esterhazy is een bandiet. Ik
antwoordde: Esterhazy is de maker van het
borderel! Maar hy zeide ja noch neen en
herhaulde: Dring niet verder aan, vóór
alles de eer van het leger! - Ik meende
toen niet verder party te moeten trekken
van den toestand, want Henry was in zulk
een staat van verwarring en zenuwachtig
heid, dat ik medelijden met hem had. Hy
was een smeekeling en ik had my feitelijk
slechts te bemoeien met het onderzoeknaar
de vervalsching der telegrammen Blanche en
Speranza. Verder behoorde ik niet te gaan.
Henry vroeg my hem git mjjn kabinet te
begeleiden tot in de gang, opdat men zou
zien, dat ik hem niet had laten arresteeron.
Ik vergezelde hem en bleef daarna tot 7
uur ’s avonds in myn kabinet wachten, maar
er kwam niemand van het ministerie.
Heffry kwam den 2fsten, den dag voorde
opening der zegels bepaald, terug. Er was
geen spoor van aandoening meer by hem
waar te nemen. Hy zeide mij, dat myn
dossier onvolledig was. Ik ging er niet op
in. De zegels' werden verbroken; Henry
vond niets, dat hy meende te moeten mee-
yemen en nam geen enkel stuk, Een nieuw
„onderzoek van do verzegelde pakketten had
plaats door Henry en kapitein Jjunqk, maar
zy eischten geen der stukken op.
Ten slotte zegt Bertulus, dat het Hof van
cassatie, hetwelk de hoogste vertegenwoor.
Raphael begreep den inhoud dier vraag
Het is liefde voor dat meisje daar, die mij
noopt mijn ware gedaante te verbergen. Liefde
ook bracht mij *haar op het spoor. Oiskretie
De markies drukte de hand die hem werd toe
gestoken
«Zet de tafelschel hiernaast mij, als ge wilt,”
zeide de markies, ziende dat Emilie hen beiden
zag fluisteren. Hij sprak uitermate zwak. »Als
gij weg zijt met mejuffrouw zal ik mijn bedien-
den schellen Ga nu 1”
Raphael aarzelde niet langer.’
Hij volgde, Emilie aan zijn arm, stipt de
vangen aanwijzingen omtrent deh te volgen
Hij was uitermate, opgewonden. Hij had zijl
heim prijs gegeven Er was thans iemand g.»
kende. Maar die man zou hem niet verraden,
oordeelde hij.
En overigens, alles week in zijn geest naar den
achtergrond, bij de gedachte aan het feit, dat hij
Emilie had verlost, dat hij haar terug ging -geven
aan haar vader. Zijn, verbeelding bouwde allerlei
luchtkasteelen.
Emilie was te ontdaan en buigen haar zelve om
iets te zeggen.
Zwaar hing zij op den arm die haar onder-
steundea en die van blijdschap onder dien druk
sidderde.
Zij liepen den tuin doör, Raphael opende het
poortje, dat hij zonder zoeken vond, liet den sleu-
tef in het slot steken en betrad'den weg.
Hij gevoelde zich een geheel ander mensch. Hij
zou hebben kunnen juichen, hij zou hebben willen
dansen, jubelen, zijn groot geluk uitschreeuwen.
Telefoon No. 99
ADVERTENTIES worden geplaatst van
1—5 regels 50 Centen; iedere regel meer
in Centen. Groote lettere worden berekend
naar plaatsruimte.
i ot -
-I c.
diging is van de gerechtigheid in Frankrijk
verklaard heeft, dat het borderel van Ester
hazy is. Met kracht spreekt h|j z|jn geloot
nit in de onschuld van Dreyfus (levendige
nuiisai.™). Hjj verzekert, dat het borderel
in drie stukken was gescheurd en niet in
kleine stukjes en zegt, dat het niet aan het
ministerie hooft kunnen komen langs .den
gewonen weg.” De onschuld van Dreyfus
blijkt voorts nit de stukken van hot dossier,
die h(j gezien heeft en uit de afwezigheid
van elke beweegreden voor het begaan van
de misdaad.
Zonder beweegredenen zegt hjj is'
er geen misdaad. Het is vooral de beweeg
redenen, waarnaar de rechters van instructie
altjjd zoeken.
Hot getuigenis van Bertulus schijnt op het
publiek en op de rechters van den krijgsraad
een diepen indrnk te hebben gemankt.
Demange vraagt'Bertulus, welke elemen
ten in de zaak Esterhazy van belang zouden
kunnen z|jn voor do zaak Dreyfus. Bertulns
spreekt van twee brieven, in bet dossier
Esterhazy berustende. Dreyfus verklaart hier
niets aan toe te willen voegen.
Na dit verhoor komt mevrouw Henry naast
Bertulus staan en zegt, dat haar man haar
gezegd had zeer goed door Bertulus ont
vangen te zijn. Z(j maakt Bertulus voor
Judas nit (sensatie) en roept: ,Het is eea
leugen wat Bertulus zegt, dat alle papieren
die m|jn man in handen kreeg, altijd in kleine
stukjes gescheurd waren I" (Beweging.) Ber
tulns zegt: zIk zal een vrouw hierop niet
antwoorden. Mevrouw Henry roept,Ik
bon hier niet als vronw. Ik verdedig de
nagedachtenis van oen doode en de eer van
een kind I"
Als mevrouw Henry van den Judaskus
spreekt en zegt dat zjj zich niet vergist
heeft met te moenen, dat BSrtulus een Judas
wasj wordt er ho, hol geroepen onder het
publiek. Algemeens beweging. Zfj ziet Ber
tulns met uitdagenden blik aan en gaat dan
npast Zurlinden zitten.
Het binnenkomen van Picqnart wekt le
vendige nieuwsgierigheid. H(j‘is in het zwart
gekleed.
Het eerste getuigenis, dat duidelijk te
volgen geweest is, uitgesproken mot een hel
dere, klare stem, welke niet in de tooneelnis
verloren ging, was dat van Picqnart. Van
het ,je le jure" af tot vjjf kwagtier daarna,
heeft Picqnart zich steeds woord vood woord
hoorbaar weten te maken. 4
Het bulletin over den toestand van Labori
zegt dat de koorts afneemt, maar do pjjn
duurt voort. De plaatseljjke toestand is
bevredigend. In Labori's omgeving verzekert
men dat h|j kracht genoeg zal hebben om
De weg was stil.
Niemand bijna passeerde hem op dit* afgelegen
punt.
Raphael beschouwde Emilie.
Zij was zeer bleek. Haar ademhaling was zeer
ongeregeld. Zij scheen vermoeid.
Maar Raphael ontmoette geeneriei voertuig
Men zou, moeten wachten tot men een drukker
gedeelte bereikt zou hebben
In rue Lazare ging hen, een
die hen aand^chtip gadesloeg.
Toen zij voorbij waren, keek die perso<
haaldelijk om, mompelde enkele woorden,
op zijn schreden terug en volgde hen.
•Eindelijk,” mompelde hij
En toen na tien minuten bij hot rijtuigstation
de beide jongelieden een fiacre- -huurden, deed de
man die hen gevolgd was evenzoo en gaf bevel
het rijtuig dat daar afreed, nauwkeurig te volgen
Eindelijk,” mompelde hij nogmaals. «Wie had
dat zoo onverwacht Ihtnnen hopen 1”
Raphael en Emilie redsn snel naar den fau
bourg Saint-Antoine.
Het rijtuig achter hen bleef hen getrouw volgen.
VIERDEDEEL
HOOFDSTUK. L
DROOMKN VAN GIL UK-, -
Eerst toén Emilie in het rijtuig zat, zij in
staat zich volkomen rekenschap te geven van het
feit dat zij gered, in veiligheid was.
Werdt vervolgdJ
