BINNENLAND.
Dlrwjlo Sywi'wegverblDdlfigen «iel LoLDA. Zomerdienst 1889. Aangevangen I Mel T||d van Greenwich.
F
~r
STADSNIEUWS.
I
toont zjjn verwondering, dat men deze nut-
telooze discussie hervat (oh! onder het pu
bliek). Hy verzoekt majoor Matton, die by
de vertaling van het telegram aanwezig was,
te dagen.
Labori protesteert tegen de uitdrukking
nutteloos.
Ckamoin, wiens verklaringen Mercier als
juist erkent, zegt, dat hy het bewuste stuk
slechts als een particulier document overge
legd had. Hy erkent daarmede een fout
begaan te hebben.
De president zegt, dat de krijgsraad na
deze verklaring met het stuk geen rekening
zal houden.
Dreyfus, uitleggende hoe hy zjjn tyd be
steedde, zegt, dat hy den 12en September
tot kapitein bevorderd werd. Hy bleef te
Bourges tot Februari 1890, in welke maand
het schriftelijke examen voor de krijgsschool
begon. Hij trouwde te Parijs in April en
bracht de vier wintermaanden te Bourges
door waar hy voor zijn examens werkte en
zijn dienst deed. Hy had geen tyd zich bezig
te houden met kwesties, die niet tot zijn
dienst hoorden, zoomin als om koffiehuizen
te bezoeken.
Generaal Richebourg, die het bevel voerde
over de republikeinsche garde, vertelt hoe
hy den dag na de degradatie van Dreyfus'
schuMbekentenis hoorde. In den ochtend van
3 Januari bracht de adjudant-majoor van de
week hem de Figaro en de Temps, waarin
het gesprek van Lebrun-Renault met journa
listen voorkwam. Hy dicteerde don adjudant
oogenblikkelyk een bevel aan kapitein Le
brun-Renault om over die zaak verklaringen
af te leggen.
Generaal Risbourg weidt uit over de
kwestie der bekentenissen. Toen Lebrun-Re
nault by den getuige kwam, ontving hij hom
alles behalve vriendelijk. Voordat by my
over de bekentenis van Dreyfus sprak, deed
hij een verhaal waarin sprake was van de
koloniën, van het borderel, en van de snip-
permand eener ambassade, waarin papieren
gevonden waren. Toen vertelde hy my wat
Dreyfus gezegd had: volgens Lebrun uit
drukkelijk dit„De minister van oorlog weet
wel, dat, zoo ik stukken aan Duitschland
geleverd heb, dat was om er belangrijker
voor terug te krijgen."
Ik berispte Lebrun dat hy den gevangene
ondervraagd had ik had hem dat piet
opgedragen en ik verbood hem, er iets
van aan de bladen mede te deelen. Getuige
prijst Lebrun, die, zegt hij, niet in staat is
om iemand te benadeelen.
Dreyfus protesteert tegen de beweringen
van den getuige. Hij verwondert zich over
do verklaringen van Lebrun.
Toen hij naar de gevangenis terugging,
drukto hij hom de hand, wat in tegenspraak
is met zijn zeggen. „Men moet hier niet,
vervolgt hy, van overtuigingen komen spre
ken, maar stellige bewijzen aanvoeren." Hy
staat stil by de betuigingen van zijn onschuld
tegen du Paty. Als Mercier, zegt hy, zyn
onderzoekingen had voortgezet, zou de legen
de van de bekentenissen vernietigd zyn.
„Als zulk een ontzettende machinatie vijf
jaar lang in 't werk is gesteld tegen een
man, die er weerstand aan heeft geboden,
moet men niet eenvoudig van overtuiging
spreken!" (Levendige opschudding).
De woorden van Dreyfus schijnen de toe
hoorders te ontroeren.
Majoor Curé verhaalt van het gesprek dat
hy in 1896 met Picquart gehad heeft en in
den loop waarvan hy zeer slechte inlichtin
gen gaf over Esterhazy. Hij ontkent gezegd
te hebben dat hy zich in 1894 verwonderd
had over Dreyfus' veroordeeling.
Billet, een concierge van het ministerie,
zegt dat hy Leblois verscheiden malen op
bezoek heeft gezien by Picquart, omstreeks
October 1896, maar het juiste tydstip kan
hy niet aangeven. Labori geeft de juiste
tijdstippen op en voegt er bij dat Leblois
niet verbergt dat hy naar het ministerie ge
gaan is.
Jules Roche spreekt over de stappen, die
hy ondernam om Esterhazy by het ministerie
geplaatst te krijgen.
Op een vraag van Carrière, erkent Roche
dat de minister van oorlog Billot hem aan
ried, zich niet meer tot Esterhazy te wen
den, niet enkel om redenen van privé aard
maar om nog afdoender redenen. (Beweging).
Devernines, bijzonder commissaris, geatta
cheerd by het ministerie van oorlog, ging
Esterhazy na op last van Picquart. Gonse
die van deze bespieding afwist, zeide hem
met bescheidenheid voort te gaan. Hy heeft
Esterhazy verscheiden malen naar de am
bassade zien gaan, met name op 23 October
1897. Hy bleef er een vol uur.
Roget, door Labori geïnterpelleerd, zegt
dat de rol van Esterhazy hem volkomen
ontging.
Labori houdt aan en vraagt Roget wat
hy denkt van het bezoek van Esterhazy aan
Schwarzkoppen op 23 October, dezelfden dag
van de samenkomst in Montsouris, een bezoek
in den loop waarvan E. dreigde zich van
kant te zullen maken als de Duitsche attaché
niet wou verklaren dat hy niet de maker
van het borderel was.
Roget zegt„Ik heb niet te zeggen wat
ik er van deuk."
Labori meent van wèl. (Hilariteit).
Na de verklaring van Roche, dringt Labori
aan om nadere bijzonderheden los te krijgen
over wat Rillot tot get. had gezegd over de
redenen, die hy had, om hem aan te manen
zich niet meer met Esterhazy te bemoeien.
Roche verklaart deze woorden van den
minister niet meer precies te kannen weer
geven. In elk geval meent hy te kunnen
verzekeren dat er voor hem de zedelijke
verplichting uit op te maken viel, zich niet
meer met Esterhazy in te laten.
De zitting wordt geschorst om kwart voor
tienen.
Bij de heropening van de zitting hoort men
Deverines over het bezoek van Esterhazy
op 23 October 1897. Hy zegt dat Esterhazy
dien dag een vigilante nam op den hoek van
de rue de Solferino en den boulevard St.
Germain. Tegen drie uur ging hy de am
bassade binnen en een uur later er weer uit.
Hy was in politiek, ging vervolgens naar
het Crédiet Foncier en daarna naar de bu
reau's van de Patrie.
Kolonel Fleur spreekt over Cordier, den
chef van het bureau van den inlichtingen
dienst in 1894. Hy releveert de onjuistheid
van diens getuigenis voor het Hof van cas
satie en vertelt een lange reeks praatjes ten
nadeele van Dreyfus.
Demango zegt dat dit leuterpraatjes zyn
van de Beaurepaire.
GetuigeN protesteert.
Dreyfus zegt enkel te zullen antwoorden
op feiten. Hij vraagt, om, als men belang
stelt in wat gezegd is, een volledig onder
zoek in te stellen.
Cordier getuigt daarna. Hy verwekt ge
lach door de wijze, waarop hij getuigt.
Ten slotte zegt de president dat hy den
minister van oorlog zal vragen, hem van het
ambtsgeheim te ontslaan. Men zal hem op
nieuw dagvaarden.
Grandmaison, député, zegt dat een van
zyn vrienden, de Engelschman Blaker, hem
zeide, zeker te zyn van Dreyfus's onschuld,
omdat hy een brief had gezien van Schwarz
koppen, waarin dat stond. Blaker sprak hem
over tal van stukken, blijkens welke Fran-
sche officieren spionnen zouden zyn, maar er
was geen sprake in van Dreyfus. Getuige
raadt overigens vreemdelingen zich te be
moeien met wat bjj henzelf gebeurt. (Bewe
ging). Hij constateert dat de verdedigers
van Dreyfus hun heil zoeken in vreemden
steun, omdat hnn zaak kwaad staat.
Labori verzoekt hem zich nader te ver
klaren.
Getuige haalt de verklaringen van Bii-
low aan.
Labori staat er op dat men Roget hoore
over sommige tegenstrijdige dingen.
Roget verklaart zich bereid tot getuigen,
maar de president weigert.
Pertian Miiller vertelt van zyn bezoek te
Postdam. Hy zag bij een militair jaarlyksch
feest op een tafeltje de Libre Parole liggen
en daarop met blauw potlood geschreven
Dreyfus is gevangen genomen." Tot aanzien
van de Duitsche uitdrukking voor „gevangen
genomen" (verhaftet of gefangen) zegt hy
niet te kunnen verzekeren, of hij goed ge
lezen of begrepen heeft.
De zitting wordt om kwart voor twaalven
opgeheven.
Verspreide Berichten.
Frankrijk.
Het belachelijk verzet van Guèrin in de
Rue Chabrol is nog immer niet geëindigd. De
politie blyft het huis en de omgeving streng
bewaken. Guérin als bij een echte belege
ring heeft met het beetje voedsel dat hij
nog overheeft zijn mannetjes op rantsoen
gesteld, om het tot Zondag uit te houden.
Yóór Zondag zal er wel hulp komen, denkt
hij. De brandweer staat den geheelen dag in
de Rue Chabrol klaar om mogelijke pogingen
tot brandstichting dadelijk te verijdelen. De
Libre Parole kondigt een poging tot bevrij
ding aan van de „dames de la Halle"!
Intusschen blijkt Guérin een zeer gemeen
heerschap. In 1887 heeft hy, o.a. als directeur
van een „société Jules Guérin" een naphtha-
streek in Gallicië gekocht voor 300,000 francs.
Hij vestigde zich aldaar, liet zich een huis
bouwen en rjjk meubileeren, voerde schyn-
boringen uit en verkocht aandeelen tot hy
tenslotte binnen was. Toen verdween hy op
een goeden dag, niets dan onbetaalde reke
ningen achterlatend en met nog 250,000 francs
schuld aan den grondbezitter
Het blijft in Rouaan, by de werkstaking
der bootwerkers, zeer ongeregeld. Herhaalde
lijk moet de politie charges uitvoeren en ar-
restatiën doen.
Duitschland. I
Te Konigsberg is eergisteren een Fransch-
man onder verdenking van spionnage gevangen
genomen. By fouilleering vond men echter
niets verdachts op den man.
Het bijblad van de Vorwftrts van gisterèn
is in beslag genomen wegens een artikel
onderden titel „Der gröszte schuft im ganzen
Land waarin besproken werd de arrestatie
van een arbeider wegens majesteitsbeleedi-
gmg.
Te Metz moet een complot ontdekt zijn
tegen den keizer, by gelegenheid van diens reis
naar den Elzas. De politie houdt zorgvuldig hjet
oog op de Italiaansche werklieden die den
bouw verrichten van een naburig fort.
EnGELAND.
Esterhazy is gisteren te Londen het onder
werp geweest van een weinig aangename be
tooging. Hy wandelde in Oxford street met
twee vrienden, toen hy herkend werd. In
„no time" was er een heele menigte om hém
heen, die geen woord sprak, geen kreet uitte
maar opdrong, steeds (lichter op Esterhazy
toe, die maar heel langzaam vooruit kon komén.
In Oxford circus trad de politie op om de
menigte te verspreiden en Esterhazy kon in
een cab springen en wegryden.
Het was een betooging zonder eenig la
waai, een manifestatie van zwijgende, aller
diepste verachting.
China.
Er zyn by den keizer nieuwe symptomen
van waanzin ontdekt. De bewaking is zeer
zorgvuldig.
De Tweede Kamer der Staten-Generaal
is bijeengeroepen tegen Woensdag 6 Sep
tember, 's namiddags te half twee.
Op de Generale Synode van de Gerefor
meerde kerken in Nederland, die sinds eenige
dagen te Groningen zitting houdt, was o. r.
ingekomen een verzoek van Gelderland:
„Van de Generale Synode ga een krachtig
manifest uit tot de hooge Overheid des lands,
tegen allerlei roepende zonden onder burgers
en militairen, hoogere en lagere standen."
Zuid-Holland verzocht, dat de Generale
Synode de wenschelykheid der wederinvoe
ring van de doodstraf uitspreke.
De commissie van praeadvies stelde voor,
te verklaren, dat op dit oogenblik de toe
stand van ons volk niet van dien aard is
om aan deze verzoeken te voldoen. Hiertegen
verklaarden zich de professoren Lindeboom
en Wielenga en ds. Rudolph.
Dr. Honig stelde daarna voor„De Gene
rale Synode besluite, dat de Deputaten voor
correspondentie met de hooge overheid eene
audiëntie zullen aanvragen by de Koningin,
om haar met bescheidenheid, maar tevens
met ernst te wyzen op het toenemen van
allerlei roepende zonden onder 't Nederland-
sche volk en op de wenschelykheid van weder
invoering der doodstraf."
Besloten werd, dat de kerken in dezen zul
len optreden.
Gouda.
Moordrecht
N'iöuwerlr^rk
Oitpelle
Rotterdam M.
RotterdnmD.P.
Rotterdam B.
AUoen dei Dinidagi.
(o)
(F)
{B)
ll.lf
7.20 7.38 8.1»
8.88
9.01
9.25
9.54
10.49
door 7.87 h
S.4&
ff
ir
,r 7.8* ff
8.62
n
ff
ff
7.41
8.69
ff
H
ff
6.80 7.tO ff
9.08
9.19
9.45
10.12
11.80
ff ff 8.48
ff
ff
ff
ff
11.18
ff
ff ff 8.12
ff
ff
ff
3 O U D A
11.31 19.18
11.98
11.85
11.49
11.51 19.82
-ROTTERDAM fioB ?er»a.
8.11 8.86 8.49
4.13 4-29 4.48 5.22 8.12 7.14
1.—
ff
4.66
ff
1.7
ir ff
ff
ff
6.02
1.14
ff
5.09
1.28
2.30
ff
4.40
ff
5.18
5.40
1.54
ff
4.04
ff
4.5 8
ff
ff
ff
ff
ff
ff
(«0
7.66
8.17
8.82
10.10
10.29
10.87
11. 8
8.03
ii
8-*
1
10.17
ff
ff
8.10
ir
M>
10.24
ff
ff
ff
8.17
10.81
V
V
ff
8.26
K
8.60
10.40
10.47
10.55
t
ff
ir
ff
ff
ff
11.42
ff
8.60
ir
V
ff
ff
ff
Alton 1. en 2» kto». Eito b(jk»tal»n. fe) Op ia. tmusn .(ju ZraiUg, MundnR .n DiiwUg ééaiugak. rriomMtt«lt»n 'oor i. 8. kl. TOtafebm teg.il ental.il vnchtprij». ff) Mltadidu Spur.
Rotterdam Beurs
Rotterdam D. P.
Rotterdam M. 4.46
Oapelle 4.65
Nieuwerkerk
Moordrecht
Gouda
5.04
5.11
5.17
5.45
5.6«
8.06
6.14
6.20
e
d
V
ff
ii
ff
7.15
7.37
ff
n
9.40
0
6,10
7/6
8.40
ff
9.68
ar
ff
ir
ff
ff
ff
ff
J!(
ff
ff
6.2»
7 44
8.06
8.14
9.00
10.0)
10.17
ROTTERDAM GOUDA tioe rem.
11.87
10.19
10.29
10.36
10.48
10 49
12.16
11.54 1?.0«. 19.34 1J2
ia.
E
7.40
ff ff
ff
ff
ff
ir
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff
ff 8.05
8.40
ff
4.16
ff
5.42
ff
9.29
ff
10.20
1.44
2.52
4.05
4.37
5.25
5.35
ff
4.17
ff
8.—
ir
9.88
1.54
0
4.47
ff
6.27
ff
10.08
ff
8.01
ff
4.54
ff
6.84
ff
ff
10.15
ff
2.08
5 01
6.41
0
ff
10.21
ff
2.14 2,85
.11
4.09
4.24
5.07
5.46
6.55
4.11
6.47
8,13
8.20
9.58
10.28
10.49
(d)
Alleen le en 2e klaue (eitrn betalen), (e) Facultatief, op dtn loop kan niet gerekend worden. (17) Hollandiche ipoor.
Gouda
Zevenhuizen-Moorkapelie
8oetermeer-Zegwaar<i.
Voorburg
Hage.
7.25 8.09 8.43 8.(8
7.«7 9,00
7.48 9,0»
g.08 9.21
8.07 8.31» «AO 9.96
9.56 10.25
10.1911.15 11.18
11.80
1L41
11.56
10.45 11.45 19.—
12.46
ROD DA 1» EN HAAR »iae veria.
1.08 1.01 2.14 8.46 4.18 4.55 6.25
1.18 g 5.07
1.29 0 n 5 18
H l.*8 «r ff ff 6.82 n
1.30 1.48 9.42 4.15 4.45 5.87 5.55
11.10
-.49 6.13 7.17 7.89 7.59 8.90 8.29 9.18 10.16 10.19 10.40
-8.11 r - - - -
ff ff ff 8 22 n'fi!
8.86 10.89
6.15 6 43 7.45 8.05 8.41 8.48 8.'-6 9.4 0 10.44 10.58 11 07 11.44
(4
'aHago .5.42 6.05 7.05 7.80 7.45 8.85,
Voorburg. 5.48
Zoeterm.-Zng. 6.02
Zerenh.-Mo. 6.18
9.00
9 45 lüfu 11.27 11.86 12.09 1.86 2.4E 8.00 4.00 4.20 4.45 6.80 6.12 7.00 7.42 7.55 8.55 9.48 10.80|
L_ 10.17 1.41 4.26 6.18 9.49
]0.8i 1.55 4.40
JO.48 2.06 4.51
(P)
6.80 10.08
6.89 10.12
Gouds. .«.24 6. 2 7.31 7 47 «.I Ox F 9.27 10.18 10.54 H U2.08 12.87 2.17 8.14 8 27 4.27 5.02 6.12 6.00 6.50 7.27 S.10 MS 9.2* 10.85 10.fi»
(rf) Harmonikatrein, illeen le en 2e klam, extra betalen, Reiiigor» voor de lijn Brenkelen—Amiterdam mogen ri» Utrecnt renen.
Gouda.
Oudew.
Woerd.
U rech»
d
5.20 6.84 7.50 8.28 y.o7
5.85
5.48
6.03 7/4 S.2.3 8.55
10.19
(•0 1 HA-' I* RISC H 1
10.57 12.00 12.40 2.20
11.14 Ml
11.23
1(1.51 11.45 14.5! 1.1» 8.(18
viee veria
3.17 4.82
3.34
3/0 5.04
H
6.47
6.05
6.98
6.22
40
T
6.65 8.26
7.10
7.18 8.48
7.89 *.59
T
10.82
10.48
10.56
I '.16
11.00
11.8?
U< recht
l'idiv,,
.,1 nia
1 6.27 6.55 7.58 8.80 8.49 9.20 10.15 10.88 11.88 12.0* 1.87 3.08 8.20 8.59 4.48 5.88 6.41 6.5i 7.58 9.19 10.00 10.84
5.15 5.63 - 8,14 - - - 10.88 - 11.55 12.27 4.38 - - - 7.82 - 2 4. - 10.54
5 ,'iO 7 02 8 22 10.46 1 '.35 4.8 7.87 9.49 -
5.50 7,17 7.87 8.85 9.00 9.28 9.52 10.59 11.10 12.11 12.61 2.1:9 8.40 3.65 4.4S 5.10 6.10 7.12 7.52 8.26 10.02 10.65 11.10
GOUD A—A M8TIRDAM. viae vena.
Goud» 6. <9 8.09 8.17 V 38 10.10 10.57 12.08 1.18 2.86 8.28 4. 0
5.18 6.18 '.28 8.16 1.26 9.28 9.59 10.60 11 00.
Amst.W. 8.01 8.58 9.05 10 15 10.54 12.48 12.57 2.00 8.23 4.15
4.57 6.00 6.87 6.57 8.15 9.0010.0i 0.10 10.43 87 1.62
A.mst.0. 8 1» 9,08 9 20 10 80 11,09 1 08 1.1» 2.15 8.41 4.80 5 12
6.15 -e- 7.13 8.80 9.1810 8 10.25 11.00 11 59 19.07.
l
6 85 7.1" 7 40 2. 8 45 '1.15 18.01 II.» 8.S0 1.16
8 81 4.45 0.18 8 85 7.(5 8.10 c.85 8.45.
Am« W. 6.4S 6.50 7.85 (.55 9 80 10 00 11.80 lt.( 5 11.40 «.45
3.80 3.45 6.01 6.38 6.50 7.80 8.86 v.40 ln.OO.
loud. 7.17 7.84 6.18 8.48 10.18 10.48 13.61 1.0» 1.84 8.88 4.17
4.18 5.47 7.5» 7.85 8.14 9.18 10.37 11.10.
Naar wy vernemen, zal H. M. de Koningin
by haar bezoek aan Rotterdam op 25 Sep
tember te ongeveer 1 uur in den namiddag
aankomen. Er zal een rjjtuur gemaakt wor
den door Charlois, Katendrecht en Feyenoord.
Aan boord van een stoombootje zullen ver
schillende havens aan den Linker Maasoever
worden bezocht.
Voorts zullen, naar men verneemt, bezoe
ken gebracht worden aan de terreinen van
de Maatschappij voor scheeps- en werktuig
bouw Feyenoord, aan de fabrieken van Van
den Bergh's Limited en aan een der stoom
schepen van de Holland-Amerika-Lyn, lig
gende aan de Wilhelminakade.
Waarschijnlijk zal Hare Majesteit by haar
bezoek te Rotterdam niet lunchen of dineeren.
(N. R. Ct.)
De toevloed van onderwijzeressen is tegen
woordig zoo groot, dat het moeiljjk wordt
voor de betrokken besturen eene keuze te
doen. Zoo heeft Hillegom op een salaris van
f 600, 99 sollicitanten, Beilen op een jaar
wedde van f 500 nog 57, en Weerdingermond
in den achterhoek van Drenthe een 30-ta).
In Peize wordt thans eene tijdelijke onder
wijzeres gevraagd op een salaris, berekend
naar f 500 per jaar. En voor die betrekking
hebben zich zelfs nog 16 sollicitanten aange
meld.
Gemengde Berichten.
Uit Hilversum meldt men dat de ongere
geldheden door de Hilversummers zeiven
als geëindigd en alles gaat zyn gewonen
gang. Winkeliers en caféhouders klagen over
de schade die zy door het afschaffen dei-
kermis en de gebeurtenissen van gisteren
en eergisteren hebben ondervonden. De in
fanterie en cavelerie blijven nog eenige dagen
ter plaatse.
Het is overigens vannacht volmaakt rus
tig geweest. Van de drie patiënten in het
R. K. Gasthuis maakt Steenkamp het 't beste,
Geytenbeek, de tuinman en Prins, de jonge
schilder, klagen over pijnen en wordendoor
koorts geplaagd. Gistermiddag werd op
nieuw beproefd het Rontgen-apparaat te be
zigen voor het zoeken naar de kogels.
Des nachts is een klein krnithuisje, staan
de aan den Loosdrechtschenweg een goed
eind buiten Hilversum scherp bewaakt, om
dat bij geruchte vernomen was dat kwaad
willigen booze plannen aangaande dat huisje
hadden. Tot diep in den nacht heeft het de
tachement militairen daar in het stikdonker
gewacht zonder dat iets verdachts opdaagde.
Een enkele maal meende de commandant on
raad in het struikgewas te bespeuren. Na
enkele malen gesommeerd te hebben, dat
men zich op den weg vertoonen zou werd
twee malen in het zand geschoten, doch zon
der eenig resultaat. Het waarschijnlijkst is,
dat aldus een haas of eenig ander dier des
velds als rebel gesommeerd was.
Wy hebben nog eenige mededeelingen van
ooggetuigen ontvangen omtrent de ongeregeld
heden welke te Hilversum plaats hadden.
Het verzet dat de troep en de patrouilles
ondervonden, toen ze hnn last uitvoerden om
samenscholingen uiteen te dryven, was hier
en daar hardnekkig.
Een kleine troep soldaten vermag weinig
tegen een aandringende menigte, tenzij 5f de
bajonet gebruikt, óf geschoten wordt.
Nu raakt elke bajonet een man en maakt
ontzettende wonden.
Daarom wordt geschoten, wat meer invloed
heeft en minder slachtoffers vergt.
De eerste-Iuitenant Fabius, die het bevel
had, is een zeer zachtmoedig, flink man, van
wien zyn soldaten veel houden.
(Onze berichtgever hoorde dit van de
Boldaten zelve).
Hy sprak zyn mannen bedaard en ernstig
toe en gelastte hen met groote voorzichtig
heid op te treden en te schieten.
Met de oorlog patronen wordt niet ge
schoten bij zulk een gelegenheid. Oorlogs
kogels gaan door de dikste eiken als door
vloeipapier en door twaalf man.
Maar „oproer-patronen" zyn veel zwakker
geladen en met ander kruit.
De luitenant gelastte bovendien op den
grond voor de oproermakers aan te leggen,
dan treffen de kogels slechts terugkaatsend
en raken meestal alleen de beenen.
De man, die door het hoofd geschoten
werd, schijnt getroffen te zyn door een trom
petter van de huzaren, die geen ander wapen
dan een revolver heeft, en tegen wien hy
zich na herhaalde waarschuwing bleef ver
zetten.
Eer door het troepje voetvolk geschoten
werd, is de opdringende menigte wel twintig
maal gewaarschuwd, wordt ons eveneens
medegedeeld, en als personen gearresteerd
konden worden, geschiedde zulks.
De ijzeren platen over de riolen, die dwars
over de Groes liggen, waren weggebroken
en verschoven door de menigte, zoodat de
huzafen er niet over konden zonder groot
gevaar voor de pooten van hun paarden.
Daarom werd aan het voetvolk last ge
geven die gaten dicht te maken of de lui
ken te herstellen.
Dit werd onmogelijk gemaakt door een
dichte hagelbui van steenenen hierop
volgde de eerste aanmaning om uiteen te gaan.
Patrouilles van een onderofficier en kor
poraal en drie of vier man, die de zijstraten
moesten openhouden, stuitten telkens op verzet.
By een dier gelegenheden werd een man door
een huzaar gedood.
Van vele zjjden wordt scherpe critiek ge
oefend op hetgeen de militaire macht alles
behalve tot haar genoegen - heeft gedaan.
Doch in deze als in zooveel is de critiek
veel gemakkelijker dan het optreden, en allen
die beoordeelen, zyn evenals wij natuurlijk
slechts ten deele ingelicht, hoeveel moeite
wij ons ook gaven om slechts vertrouwens-
waardige personen te ondervragen.
Doch één ding behoort men in het geheele
land zich wel in te prenten.
Als eens de militaire macht met geweld
tusschen beiden moet treden, is het onzinnig
zich te blijven verzetten en te denken„o,
ze doen toch niets
Het is juist hun plicht iets te doen. Daarom
roepe men dit machtsbetoon slechts in het
uiterste geval te hulp.
Doch wat te doen waar de politie zwak
en de schutterij de schutterij is?
(Handbl.)
Door den dood van dqp oud-strijder J.
Lagerwaard, te Rotterdam, is thans de ge-
pens. Init.-kolonel L. A. W. Witte Eekhont,
te Nymegen, de oudste ridder der Militaire
Willemsorde.
De heer Eekhout verwierf dat eereteeken
als 2e-luitenant bjj den veldtocht in België.
Na den Tiendaagschen Veldtocht werd hjj
in genoemden rang overgeplaatst bjj de Com
pagnie Vrijwillige Jagers der Utrechtsche
hoogeschool. Bjj de ontbinding dezer com
pagnie keerde hy bjj de infanterie terug en
werd in 1865 als majoor gepensionneerd.
Hjj is thans 89 jaar.
GOUDA, 25 Augustus 1899.
Onze stadgenooten de heeren A. Kaptein
en F. Weiter, leerlingen der hoofdcursus, zyn
o. a. geslaagd voor het examen van 2e-lnite-
nant voor de infanterie hier te lande.
Blykens de in de St.-Ct. opgenomen sta
tuten is te Boskoop opgericht een vereeniging,
genaamd „De Proeftuin", wier doel bestaat
in de oprichting en instandhouding van oen
proeftuin, om
1. daardoor te geraken tot eene juiste
benaming van heesters, conifeeren, vrucht-
boomen en overblijvende planten
2. de cultuur te beproeven van nieuwig
heden en van plantensoorten, die handels
waarde bezitten en die geacht kunnen worden
voor ons klimaat en voor onzen grond ge
schiktheid te hebben.
3. kosteloos verkrijgbaar te stellen planten-
deelen, voor de voortteling geschikt, van
soorten en variëteitelf, waarvan de teelt aan
bevelenswaardig is gebleken
4. tot demonstratie- en oefeningsterrein te
dienen voorde leerlingen der Rjjkstuinbouw-
winterschool te- Boskoop, en
5. te bevorderen al datgene, wat verder
op haar weg ligt en in nauw verband staat
met bovengenoemde doeleinden.
Leden van de vereeniging kunnen alleen
zjjn de leden der commissie van toezicht op
de Rjjkstuinbouwwinterschool te Boskoop en
de directeur van die school.
Aan het verslag van den toestand der
gemeente Gouda over 1898 ontleenen wjj
het volgende:
BEVOLKING.
De werkelijke bevolking der Gemeente
bestond op 31 December 1897 uit:
Beide
Maanen. Vrouwen, geslachten.
10236 11323 21559
Vermeerderd gedurende het jaar door:
Mann- Vrouw. Beide geil.
Geboorte 404 364 768
Vestiging 544 567 1111
Geheele ver
meerdering 948 9311879
Verminderd gedurende het jaar door:
Sterfte 204 220 424
Vertrek. 580 5981178
Geheele ver
mindering 784 8181602
De bevolking is dus ver
meerderd met 164 113 227
zoodat zjj op 31 Decem
ber 1898 bedroeg 10400 11435 21836
Onder dit getal zjjn begrepen 104 mannen
en 20 vrouwen, gehuisvest in de onder mili
tair gezag geplaatste gebouwen.
De indeeling der bevolking naar de ver
schillende godsdienstige gezindten is als volgt
liaan.
Vrouw el. Totaal.
Nederduitsch Hervormden
5836
6427 12363
Fransch of Waalsch Herv.
18
15
30
Engelsche of Presbyt Herv.
Evangelisch-Lutherschen
195
258
423
Hersteld Evang.-Luth.
2
7
9
Doopsgezinden of Menno
nieten
19
23
42
Remonstranten
216
265
481
Hernhutters of van de
M<»rav. Broeders.
1
1
Gereformeerden
550
565
1125
Roomsch-Katholieken
3213
3562
6775
Oud-Roomschen of van de
Bisschoppelijke Klerezy.
65
84
149
Nederduitsche Israëlieten.
182
202
382
Tot geen der genoemde
gezindten behoorende
94
57
151
Totaal
10400 11436 21836
Het getal der geborenen binnen do ge
meente bedroeg:
Vlaun. Vrouw. Beileiteal.
Levend406 363 768
Levenloos aangegeven 16 19 35
Te zamen. 421 381 804
In het vorige jaar werden geboren:
Meun Vrouw. Heide ge tl-
Levend374 397 771
Levenloos aangegeven "23 9 32
Te zamen.
397 406 803
Onder de geborenen in 1898 waren 14
onechte kinderen, nameljjk 12 jongens en 2
Er waren 16 tweelinggeboorten.
Mann Vrouw. Beide gnl.
De sterfte binnen de ge
meente, zonder de leven
loos aangegevenen was. 209 219 428
In het vorige jaar be
droeg zy249 238 487
Van de overledenen waren er:
Muon. Vrouw. Beide gesl.
Ongehuwd117 111 22o
Gehuwd66 58 124
In weduwenstaat 25 50 75
Gescheiden van echt
Burgerlijke staat onbekend 1 1
Van deze stierven:
Mannelijk- Vrouwelyk. Beide geslachten
Beneden bet jaar 78 b6 134
Van 1 tot 5 jaren 16 25 41
5-10 „36 9
10-15 „12 3
15-20 „46 10
20—25 4 11 15
25-30 „34 7
30—35 „48 12
35—40 „35 8
40-45 „3 5 8
45-50 „73 10
50-50 „27 9
55-66 9 10 10
60-65 14 13 27
65-70 17 14 31
70-75 13 14 27
75-80 16 11 27
80-85 6 12 18
85-90 „26 7
90-95 „21 3
95-100 1 1
100-104 1 1
Leeftjjd onbekend 1 1
Er werden 161 huwelijken voltrokken, dus
13 meer dan in het vorige jaar. Van deze
huwelijken werden aangegaan:
Tusschen jonkmans en jonge dochters. 141
weduwen 3
gescheiden vrouwen 1
weduwnaars en jonge dochters. 12
weduwen. 2
gescheiden vrouwen
gescheiden mannen en jonge dochters 2
weduwen
gescheiden
vrouwen
Huwelijken aangegaan met vergunning van
de Rechtbank krachtens art. 550 Burg. Wetb.
(geval van afwezigheid) kwamen niet voor.
Voor de voltrekking van 21 huwelijken
werden bewjjzen van onvermogen afgegeven.
Bjj onderscheidene hnwelyken werden 8
kinderefi gewettigd.
Er werden in het afgeloopen jaar vijf
echtscheidingcri ingeschreven.
Uit den volgenden staat bljjkt de maan-
deljjksche loop der geboorten, hnwelyken en
sterfgevallen.
MAANDEN.
GEBOORTEN.
HUWELIJKEN.
STERF
GEVALLEN.
Januari
70
6
38
Februari
58
12
31
Maart
52
7
40
April
76
15
35
Mei
83
28
27
Juni
48
7
35
Juli
67
13
83
Augustus
72
25
41
Sept.
49
19
38
27
October.
51
12
Nov.
77
12
44
Dec.
66
5
30
Naar de Koloniën van den Staat vertrok
ken 2 vrouwen, terwijl 5 mannen en 3 vrou
wen van daar komende zich in deze Gemeente
vestigden. Uit het buitenland kwamen hier
13 mannen en 8 vrouwen; 15 mannen en 6
vrouwen gingen derwaarts,
Op het einde van het jaar waren er vjjf
Ambtenaren van den Burgerlijken Stand, na
melijk de drie leden van het College van
Dageljjksch Bestuur en de heeren H. Jager
en P. de Raadt.
(Wordt vervolgd).
Nieuwerkerk a. d. IJsel. Dr. A. van
Leerdam herdacht Woensdag den dag waar
op hjj 50 jaar geleden als geneesheer optrad.
Ter herinnering aan dien dag heeft hjj al
de kindereu van de openbare en bijzondere
scholen onthaald. Des avonds werd de
jubilaris door het muziekkorps een ovatie
gebracht.
Waddinxveen. Tot klerk ter secretarie
alhier is benoemd de heer H. van Paasse,
thans in geljjke betrekking te Den Bommel
werkzaam.
VERSCHEIDENHEID
Op de Parzsche wereldtentoonstelling van
1900 zal door een industriëel uit Nancy een
reuzenvat worden geexposeerd, dat niet min
der dan 4.200 hectoliters kan bevatten. De
middellijn zal 9,50 meter bedragen, terwjjl
do dikte der duigen 24 centimeter zal zjjn.
Aan hout alleen zal het vat 30.000 galden
kosten, wat niet te verwonderen is, wanneer
men weet, dat in de maagdelijke bosschen van
Mississippi niet minder dan 100 boomen moes
ten worden uitgezocht, om het te leveren. Een
vereischte voor deze boomen was, dat zy een
dikte bezaten van 2 meter en tot een hoogte
van 10 meter zonder vertakkingen rechtop gin
gen. Elke boom leverde van 1 tot 4 duigen; elke
duig weegt een ton. De 26 stalen hoepels,
waarmede de duigen zullen worden bijeen
gehouden, bezitten een gezamenlijk gewicht
van 12.000 kilo. Het geheele vat, zooals het
zal geëxposeord worden, zal niet minder dan
50.000 centenaars wegen en in't geheel 100.000
gulden kosten154 werklieden zullen er dan
een jaar aan hebben gewerkt.
Het spreekt vanzelf, dat er geen vervoer
middelen voor het reuzenvat, zooals het te
Nancy zal worden gemaakt, zullen zjjn. Het
wordt daarom uiteengenomen en op het ten
toonstellingsterrein weer in elkaar gezet. Toch
zullen er nog wel een 30 waggons voor het
transport naar Parijs noodig zyn.
De beeldhouwer Vallin zal liet vat artis
tiek bewerken. Van binnen wofdt het door
honderd gloeilampen electrisch verlicht.
De eigenaar heeft alle autoriteiten van
Nancy uitgenoodigd tot een baukot van 150
couverts in bet reuzenvat.
Een meisje te Krossen Oder vond onlangs
op een verborgen plaats aan de rivier een
een geldzak met 2900 mark aan goudstuk
ken. De vader van het kind, een arm en
oerly'k man, haastte zich, het geld aan de
politie ter hand te stellen, die een onderzoek
instelde omtrent deze raadselachtige vondst
Waarschijnlijk was het geld afkomstig van
een erfenis en door een der erfgenamen
op de plaats waar het gevonden werd, ver
borgen dit althans kon opgemaakt worden
uit de voorloopige resultaten van het onder
zoek. Ondertusschen had de eerljjke man
heel wat van zjjn kameraden te verduren.
Sommigen lachten hem uit omdat hjj zoo
dwaas geweest was, het geld aan de politie
te geven in plaats van het zelf te honden
anderen zeiden te gelooven, dat hjj wel 100
mark uit den zak zou genomen hebben voor
hjj hem had overgegeven, in 't kort, de man
word zoo mistroostig onder die voortdurende
plagerijen dat hjj zich ten slotte, na een
brief aan zjjn broeder geschreven te hebben,
verdronk. De ongelukkige laat negen min
derjarige kinderen na.
Admiraal Dewey, de overwinnaar van
de Spaanscho vloot bjj Cavite, is verzame
laar van vlinders. Het spreekt van zelf, dat
hjj gedurende dén Spaansch-Amerikaansclien
oorlog van dit tijdverdrijf heeft moeten afzien,
maar met hoeveel voorliefde hjj vóór dien
tp in zjjn ledige nren bezig was, zjjn vlin-
derverzameling uit te breiden, bljjkt hieruit,
dat hy, alvorens met zjjn vloot naar 4e Phi-
lippjjnsche wateren te vertrekken, zjjn col
lectie ergens op een veilige plaats liet op
bergen en haar verzekerde voor een som van
20.000 gulden.
De Fransche oud-magistraat Quesnay de
Beaurepaire, de „held" van de bekende
Karl-foppery in de Dreyfus-zaak, ontving
onlangs een brief, gedagteekend Chateau
de Préfargier, bjj Neuchfitel, welks schrjjver,
A. de Préfargier, hem hulde bracht voor zjjn
houding en hem uitnoodigde, op het kasteel
te komen logeeren.
Beaurepaire antwoordde, dat hjj den stryd
zou voortzetten zoolang hem nog kracht rest
en dat hjj als een dapper soldaat in de bres
zou bljjven, om een voorbeeld te geven van
