MANTELS, COSTUMES,
BOVENHUIS.
a
Gemengde Berichten
Directe Spoorwegverbindingen rnel GOUDA. Wlnterdlenst 1899-1900. Aangevangen 1 October Tijd van Greenwich.
F
De Openbare Vergadering over de Spelling van
Dinsdag 7 November, 8 uur, Ooslbaven.
stadsnieuws"
KLUlsrSTItsTl "EtrWS-
a De uitgebreidste collectie
JSJ in Nouveautés en
PARAPLUIES 1
g vind men bij ËL
A. van OS Az.
Hours van Amsterdam.
Ulousen. Japonsloffon, Pelterijen
to- SAMSOM.
Veemarkt te Rotterdam
ADVERTENTIES
NOUVEAUTÉS
8M JULES JALUZOTAC" Paris
I'eêipetlKie-kanloor le Koirid >al V tl.
der eerste ambulance, voor zjjn vertrek naar
het oorlogsterrein
Dr. Lingbeek, Hilversum.
„Hoofdcomité Nederlandsche iioode Kruis
in vergadering bffeen zendt u op het «ogen
blik van uw vertrek uit het vaderland nog
een liartelyken groet en roept u het vaarwel
en tot weerziens toe. Breng onze groeten
en wenschen ook over aan de leden ambh-
lance en rekent allen er op, dat Vorstenhuis
en Volk met innige deelneming het lief en
leed zal bljjven volgen van Neerlands am
bulances op de slagvelden in Zuid-Afrika.
Voorzitter hoofdcomité Ned. Hoode Kruis:
Van Hardenbroek van Bergambacht".
Op het Museum van Kunstnijverheid te
Haarlem zal gelegenheid bestaan de Heer
Auld Madsen die pogingen in het werk stelt
de Noordsche Weelkunst in ons land in te
voeren aan het werk te zien.
I)e dagen en uren dat genoemde Heer
werkzaam zal zjjn, en zich beschikbaar stelt
aan belangstellenden de gewenschte inlich
tingen omtrent dezen tak van huisindustrie
te geven zyn thans vastgesteld op Zondag
van 10—12 uur, Maandag en Donderdag a.s.
van 11—12 en 2- 4 uur.
De verzameling afgietsels der Hindoemo-
nnmenten die op het Museum is tentoonge
steld werd dezer dagen weder met eenige
belangrijken stukken uitgebreid.
Mevrouw Beersmaus en de heer Dirk
Haspels z(jn wederom zeer ernstig ongesteld.
Holier Faassen die nóg-in het sanatorium
te Bcheveningen verblijf houdt, neemt zeer
in beterschap toe.
Zooals werd medegedeeld, heeft de mi
nister van justitie gevolg gegeven aan den
wensch om, in het wetsontwerp op dc ouder
lijke macht en de voogdij, de grens der min
derjarigheid te bepalen op 21 jaar, in plaats
van 23 jaar zooals thans hier te lande geldt.
In het verslag der Commissie van Voorbe
reiding (de heeren Pijnappel, Hartogh, Vee-
gens, Lucasse en Loeff) wordt medegedeeld
dat zoor vele leden die verlaging van leef
tijd door den Minister oorspronkelijk niet
voorgedragen In het ontwerp wenschten
te zien opgenomen, op het voetspoor van 't
geen do Staatscommissie van 1880 heeft
voorgesteld.
Ter toelichting van dozen wensch zegt
het verslag:
„Do verlaging van dien looftjjd tut 21 jaren
zal de regeling van verschillende moeilijke
vraagpunten, de ouderlijke macht en de voogdij
betreffende, gemakkclyker maken. Met name
geldt dit voor do regeling van do toestem
ming van ouders tot het huwelijk van hunne
kinderen, Ook zou bij die verlaging aan
ouders vruchtgenot van aan hunno kinde
ren behoorende eigendommen toegekend
kannen worden tot het tijdstip der meerder
jarigheid, waardoor de moeilijkheden, thans
aan eene 'goede regeling van <^e verhou
ding van ouders en eigen goederen bezit-
tendo minderjarige kinderen, die den leeftijd
van 20 jaren hebben bereikt, zouden vervallen.
Voorts word aangevoerd, dat alle naburige
landen den leeftijd der meerderjarigheid op
21 jaren bobben gesteld, zoodat de aanbe
volen verlaging ook met het oog op het inter
nationale recht wenschelijk is. Bezwaar kan
die verlaging, naar men meende, niet op
leveren, aangezien jongelieden van 21 jaren
als volwassen kunnen worden beschouwd. In
de kringen der rningegoeden wordt reeds op
jongeren leeftjjd zelfstandigheid verkregen.
Daarentegen levert het stellen van den leeftijd
der meerderjarigheid op 23 jaren bezwaar op
voor personen van 21 k 22 jaren, die reeds
een zelfstandige positie hebben in te nemen,
by voorbeeld voor officieren van dien leeftijd".
De Minister heeft zich bereid verklaard aan
deze wensch te voldoen. Ook hij gelooft dat
deze wetswijziging thans weinig of geen be
strijding zal te dachten hebben, eu dat
onze wetgever voor de aanneming van
den leeftijd In alle naburige landen voor de
meerderjarigheid bepaald, niet behoeft terug
te schrikken uit overwegingen ontleend aan
den aard van ons volk. Wel werd ruim 20
jaar geleden een gelijk voorstel door de Tweede
Kamer niet met onverdeelden bijval begroet.
Maar de Minister acht bet niet te loochenen, dat
de laatste kwarteeuw belangrijke wijziging
heeft gebracht in de opvatting der verhouding
waarin de wetgevingen der verschillende
Staten tot elkander moeten staan. Hij wjjst
er voorts op, dat de in andere landen op
gedane ervaring tegenstanders tot voorstan
ders heeft gemaakt, bijv. de ervaring in
Düitschland, waar in 1875 de leeftijdsgrens
op 21 jaren is gesteld. Bovendien heeft het
laatste 20-jarig tijdperk gewichtige veran
deringen gebracht in de heerschende ziens
wijze omtrent den oisch van zelfstandigheid
voor personen die den leeftijd van 23 jaren
nog niet hebben bereikt.
Ter uitvoering van deze wijziging wordt
in de overgangsbepalingen van het ontwerp
bepaald, dut minderjarigen, die op het oogen-
blik van het in werking treden dezer wet den
leeftijd van 21 jaren reeds hebben bereikt,
meerderjarig worden. De nleawe bepaling
zal echter geen invloed hebben op de uit-
van vóór dien t$d gemaakte overeen
komsten of uiterste willen, waaTbjj eenig
recht afhankelijk is gesteld van het tijdstip
waarop iemand de meerderjarigheid zal hebben
bereikt. *Do Minister acht dit billijk ora
voor derden bet nadeel uit den vervroegden
termijn te voorkomen.
Omtrent het vruchtgenot wordt nog be
paald dat zoo het yóór of by het in
werking treden der wet verloren is het
niet wordt terugverkregen door de nieuwe
bepaling, volgens welke het tegelijk met de
meerderjarigheid eindigt (thans met 20-jarigen
leeftijd).
De Regeering zal nagaan, in welke voor
schriften van wetten en besluiten de 23-jarige
leeftijd is genoemd als noodzakelijk gevolg
van de tegenwoordige grens der meerder
jarigheid en een wijziging dier voorschriften
voorbereidon. Een algemeene bepaling daar
over stuit af op de wuarschynlyk'hcfd, althans
de mogelijkheid, dat de leeftjjd van 23 jaar kan
zyn bepaald afgescheiden van de meerder-
jarigheid8bepaling.
De commissie van voorbereiding kan zich
met de vervroeging tot 21 jaar geheel ver-
eenigen.
Op het verzoek, door een onzer stadge-
nooten tot het bestuur dor Neder). Zuidafri-
kaanscbe |Vereeniging gericht, schrijft het
„Hbld.", om nog eens te doen uitkomen, dat
de bijeengebrachte gelden aan de lijders eu
strijders niet alleen in de Zuidafrikaansche
Republiek maar ook iii den Oranje-Vrijstaat
ten goede komen gelyk trouwens in de
oproeping duideljjk van „de beide Hollandsche
Boerenrepublieken" wordt gesproken heeft
dat bestuur een antwoord gezonden, waarin
deze opvatting ten volle wordt bevestigd.
In dat antwoord wordt verder gezegd
„Hoewel wjf de expeditie van dr. Linge-
bcek slechts financiëel gesteund hebben en
het geven van instructies geheel in handen
van het hoofdbestuur van het Roode Kruis
is, zal het bepalen van het eerste doel dezer
ambulance door dr. L. by aankomst te Lou-
ren<;o-Marque8 voorzeker geschieden in overleg1
met de beide regeeringenzoodat eerst dén
zal kunnen blijken of de Vrystaatsche dan
wel de Transvaal8che Boeren het meeste by
deze ambulance profiteered
„Het is my aangenaam u dit positief te
kunnen verzekeren, want het is ook ons be
stuur evenals u gebleken, dat by velen
misverstand heerscht omtrent onze sympathie
voor de Vrystaters. Wjj gelooven d&t mis
verstand alleen te kunnen toeschrijven aan
de mindere bekendheid met den Oranje-Vrij
staat hier te lande."
Uit Dordrecht seint men:
Zaterdagvoormiddag te half elf had in de
lithographische metaalwarenfabriek der firma
Ruttenberg van Zanten een geweldige
ontploffing plaats, waarvan de slag tot ver
in de stad gehoord werd» Nagenoeg alle
ruiten in de fabriek werden verbrijzeld en
ook aan het dak werd zeer groote schade
toegebracht.
De talrijke in de fabriek werkende per
sonen kwamen er zeer goed af. Hlechts een
drietal kregen ernstige, doch niet gevaarlijke
wonden aan het hoofd, veroorzaakt door
glasscherven, waarmede de geheele fabriek
als 't ware bezaaid was. Ook kregen eenige
anderen onbeduidende schrammen, doch ove
rigens liep alles zonder ongelukken af. De
materieelc schade is zeer aanzienlijk.
Hoe de ramft is ontstaan, ligt geheel en
al in 't duister, tot nog toe. Zooveel schijnt
wel zeker, dat de ontploffing het hevigst
was in de nabijheid der moffel, een toestel
waarin het geverfde blik wordt gedroogd.
Aan de daarin liggende verwarmingsbuizen
is echter niets te zien, evenmin als aan het
vuur. Door den schok werd de moffelwagen
naar voren geschoven en het deksel weg
geslingerd.
Ook aan den gasmotor, die aan de andere
zyde der fabriek staat, is niets bijzonders te
zien. Deze machine bleef gewoon doorloopen
en is na de ontploffing dadelijk stil gezet.
Het ongeval veroorzaakte natuurlijk groote
ontsteltenis onder de werklieden niet alleen,
maar ook onder de omwonenden. In enkele
naburige woningen zyn ruiten gesprongen.
In Amerika is een automatisch werkende
telephoon uitgevonden, dat wil zeggen, een
die zonder tusschenkomst van personen in
het centraal bureau verbindingen tot stand
brengt. Een Engelsche maatschappij heeft het
octrooi gekocht en reeds te Berlyn proefne
mingen gehouden die er toe geleid hebben
dat de Regeering een contract heeft gesloten
voor het inrichten van een centraal bureau
voor 600 aansluitingen. Te Kopenhagen is
een gelijke proef genomen en wordt nagegaan
hoelang de inrichting gaaf blyft. Zy| bestaat
o. a. hierin, dat aan het toestel een schijf ver
bonden met 10 openingen, waarboven de
cyfers 0 tot 9 staan.
Wil men bjjv. nu. 604 opschellen, dan neemt
men de hoornbuis af, steekt den Ylnger in
gat N'°. 6 en draait de schijf een weinig,
waarna die vanzelf terngdraait; dan doet
men hetzelfde met n*. 0 en n*. 4.
De verbinding is dan tot stand gekomen
en fmeu behoeft slechts te schellen. Na afloop
van het gesprek, hangt men de hoorbuis
weder aan den haak afschellen is overbodig.
Als deze uitvinding, welke nogal ingewik
keld schijnt te zyn en daarom wellicht veel
raparatie noodig zal maken, blykt te voldoen
zal de telephoondienst veel vereenvoudigd
worden en veel ergernis worden afgesneden
behalve voor de juffrouwen, wier diensten
dan overbodig worden.
Naar het Illd. verneemt heeft ook de heer
N. Vpes, arts, officier van gezondheid van het
Ned. Ind. leger, met verlof hier te lande,
zich beschikbaar gesteld om als leider op te
treden eener eventueel door het Roode Kruis
naar het oorlogsterrein in Zuid-Afrika uit te
zenden ambulance, Genoemde arts zou, mocht
men van zyn diensten als zoodanig gebruik
willen maken, een verlenging van verlof bui
ten bezwaar van 's rjjks schatkist trachten
te erlangen.
Men meldt uit Schiedam:
Gisteren zjjn, ondanks den Zondag, te
Vlaardingen op het volgend adres inderhaast
eenige handteekeningen verzameld, waarna
het per expresse is verzonden naar het
kabinet der Koningin
Aan Hare Majesteit de Koningin geven de
ondergeteekenden, inwoners van Vlaardingen
en tolken van hunne medeburgers, eerbiedig
te kennen:
dat morgen een lading dynamiet in de
rykskruithaven wordt verscheept opeenEn-
gelschen kotter;
dat wjjders in die kruithaven eene tjalk
ligt met buskruit, bestemd om door het En
gelsche stoomschip Liario overgebracht te
worden naar Afrika;
dat Hollandscb werkvolk gedwongen zal
zyn aan die overladingen te arbeiden en
Hollandscbe loodsen verplicht worden, de
Engelsche vaartuigen in zee te brengen;
dat adressanten in dezen uitvoer schending
zien van de neutraliteit ten bate van Enge
land en ten koste van de zooveel zwakkere
Zuid-Afrikaansche stamgenooten
dat die onridderlijke en met het nationaal
gevoel spottende schending plaats grypend ïn
het gezicht van Vlaardingen eene diepe ont
roering zal veroorzaken1
waarom zjj zich eerbiedig wenden tot Uwe
Majesteit, met het eerbiedig verzoek, nog
tydig den uitvoer te verbieden der oorlogs
contrabande naar Engeland.
't Welk doende enz.
Volgen de bandteekeningen.
In het „Tydschr. v. Soc. Hyg." maakt dr.
Ruysch op het volgende opmerkzaam
Voor-Indië blyft een gevaarlijk pestbrand-
punt, dat in de laatste jaren vele plaatsen,
Gouda.
Moordrecht
Nieuworkork
Oapollo
Rotterdam M.
Rotterdam D.P.
Rotterdam B.
Alleen de* DiuaAagi.
(r) (ff)
9
(J)
L
9.54
7.80
7.33 8.19
8.38 9.01
9.14
9.96
9,88
door 7.»7
6.4» t
0
0
0
7.84
0 0
6.59
0
0
0 0
0 7.41
8.69
0
0
6.80 7.10
9.C.8
9.33
9.46
10.18
8.48
0 9.38
0
0
0
0 0
8.18 9,01
0
0
0
10,11
0
OUDA ROTTIRDAMvIm firn.
11.IS 11.»] 19.18 11.68 1.85 f.11 8.85 8.41 .57 4.89
11.85
11.85
11.48
11.11 IMS
(d)
8.17 8.38
11.80
(4) Alleen 1« en 8e kina
0
4
H
Rotterdam Beurs
0
0
0
7.38
0
0
0
9,89
Rotterdam D. P.
0
7.1»
0
0
0
9.40
Rotterdam M.
4.46
6.46
6.10
0
0
7.M
«.40
9.18
0
Oapella
4.66
6.66
0
0
0
0
M
0
0
NUuworkerk
6.04
6,f6
fs
0
0
0
0
0
Moordrecht
6.11
6.14
0
0
0
0
0
P
Gouda
1.17
6.J0
6,99
7 44
6,06
8.14
9,00
9.38
10.0
(rf) Alleen le na In klaann («tra betalen), (e)
10.19
10.19
10.86
10.41
10,17 I 49
Facultatief, op den loop kan aiet gerekend warden. B
ROTTERDAM 90UDA viea n
a a n,IO
11.87 r
».I8 10.19 11.15 11.15
10.10 10.87
r 10.17
2 10.14
F 10.81
8.60 10.40 10.14
U.
11.41
11.54
10 49 11,18 11.91 11.18 11.68 1.85 f.11 8.85 8.4S .57 4.89 4.48 5.88 6.18 7.14 7.58
1.— 00 000 4.55 000 8.08
1.07 0 0 r 0 0 4,08 g 6.08 1.10
1.14 a 0 0 0 4.11 6.09 i.17 a
1.88 a 9.80 4.— a a 6.18 5.40 6.80 7.88 8.86 r
11.18 0000 1.64 a 4.04 a 4.87 4.68 a a a a a a
11.88 0000 *«09 a HI i a 9*18 00000 8.80
Extra bijbetalen. Op deae treinen xijn Zondag, Maandag ea Dinadag «adaagacke ratourbiljettan roor de 8e kl. rerkrjjgbaar tegen enkelen mektprij». (AT) Hollandaeke Speer. L Estrn luppleneat-bewija
14,88 a ',86 8,88 a a a 000
18.84 8.05 a MO a a a 00 7.45
a 1.89 a 8.69 4.05
a 1.49 a a a a
0 0 0 b'd 0 0 0 0
ra 8.08 a a a a
11.54 1 J.06 18.84 1.06 8.09 1.8S .11 4.09 4.84 6.10 5.41 6.55
L
8.r8
4.40
4.60
4.57
5.04
6.10
5.11 6.86
6.17
6.17
6.84
6.41
6.4T
8.—
8,18 8.80
S4 9.58
w 10.08
10.16
10.18
9.81 10.91
10,18
10.90
10.49
Hollaadaeke apeor. L El Ira aupplenfetbewiji tea da Compagnie der Wagon» Lila.
Gouda
Zavenhutaen- M oer kapalle
Soetór m oer- Zeg w aard
Voorburg
a Hage.
7.15 1.09 8.41 9.11
T.87 - 8.68 a
7.48 a
8.08 9,14
1.07 1.85 V.19 9.89
9.98 9.57
9.56 10.11
10.19 11,16 11.11
a a UM
0 11.41
a a 11-11
10.4» 11,46 If
18.16
19.45
OOUDA DEN HAAG viea ram.
1.08 1.01 8.14 8.46 4.18 4.56 6.96
a 1.18 a a a *.07 0
0 1.99 a 6II
a l.*8 000 6.11 a
1.90 1.41 1.48 4.1b 4.4» 1.87 6.K5
6.4» 6.15 7.17
6.1» 6 48 7.46
7.19 MO 8.19 9.18
1.11
lf| - -
n.86 E
Ml 8.41 8. 6V.40
>1.1
S
1 .00
10.06 10.40
10.18
10.97
10.89
10.44 II 07 11.44
'(d) (U) (0)
*a Hase 6.49 8.05 7.0» 7.10 7.4» 8.85 - 1.55 9.08 9.41 10.11 11.87 11.81 11.09 l.SO 9.4! 8.00 4.00 4.1» 4;4» 1.80 «.18 7.411.5» 8.4110.19
Voorburg 6 46 - _j 10.17 186 4-61 6-1® 9.49 -
7,ooterm-Wf 0i - - - - - 10.8» - 1.60 «.Of - MO - - J!-?*
/ceenb -Mc 6,13 10.48 8.01 6.10 6.89 10.1»
GoUd».' .6.84 6. I 7.11 7 47 Ml v Ov F 9.88 9.86 10.18 10.'4 11.67 11.08 11.87 8.11 8.14 Bit 4.17 1,08 87 6.00 4.50 8.10 6.18 9.89 10.8» 10.40
pf) Harmeaikatrein, allean le ea 8e klaaae, extra betalen. (I/) Reiiigora toot de Rja BreukeleaABUterdua aeagaa ria Utrec^ reiaaa.
Gouda.
Oudaw.
Woord.
Utrecht
5.90 6.84 7.10 8.18
6.85
6.48
6.08 7.' 4
i
9.07
u O r D A 1'T t E c H 1 »lea raraa H
8.40 10.19 10.57' 18.00 I8.1O 1.16 8.17 4.8» ».4T 0.01
11.14 8.88
U.8» 8.40 8.34
8.88 8.60 9.89 10.14 10.11 11.4» l».S» 1.18 8.8 1.60 5.04 0.81- 40
0.K6 MO
7.10
7.11 8.48
7.89 ».59
10.89
10.48
lO.fO
li.lO
10.66
11.89
T
"T
Utrecht
Woerlex
Oude».
Gouda
0,87 0.16 7.68 8.81 0.49 9.80 10.15 10.88 11.88 18.08 I.S7 8.08 8.10 8.69 4.48 ».M 0.41 O.li 7.«« 9.19 10.00 10.84
5.11 6.48 8.14 t— 10.8» 11.5» 1M* M» 7.89 9.4; 10.54
5.30 7.08 8.89 10.40 l'.85 - 4 8' - 7.8» 9.49
5.50 7,17 7.87 8.86 9.01 9.88'9.18 10.19 11.10 19.11 lf.il 8.'9 1.40 8.68 4.4S 5.80 6.10 7.19 7 89 8.80 10.08 10.15 11.10 0
GOUD A—A MSTRBDAM riet «arm.
toudk 0.a9 8 09 8.11 9.98 10.10 10.57 19.01 1.00 f.Stf 8.18 4. 0
5.03 86 8.10 H.8S 8.98 9.30 >0.88.
Amat.W. 8.01 8.63 9.09 10 10 10.54 19.48 18.571.53 8.93 4 15
4.17 5.60 0.68 9.0010.01 0.10 10. 0 1.46
Amat,C. I 19 9.01 9 98 10 16 11,09 1 08 1.10 Mf 8.41 4.80 III
0.65 9.18 10 '8 10.91 iO.Si 19.00.
Vmat C. 0 81 7.ff> 8 18 8 88 9 18 9.4» 1.18 '8.00 11.11 1.80
Ml 8.814 45 0 90 7/8 0.10 0.48.
km» W. 1.48 0.60 7.31 f 80 0 10 9 30 10 00 11.30 10. 8 18.40
8.41 3.80 8.41 8.01 0.38 7.30 8.18 1".00.
7.17 7-34 8.18 9.09 9.34 1MB 10.4818.811/>S .f41.88
4.17 4.81 8.47 7.18 8.14 B.lt 11.10.
fi
rn laatstelijk vermoedelijk Portugal, heeft
besmet. Uit dat foyer zyn thans met duizend
tallen de soldaten ingescheept en over Zuid-
Afrika verspreid.
Bedenkt men daarbij dat een der gunstig
ste factoren voor ontwikkeling is de opeen-
hooping van groote massa's en vooral de oor
logen dat deze troepen geroepen zyn tot sa
menwerking met de Engelsche en koloniale
troepen, in Zuid-Afrika saamgebrachtdat
in vele gevallen deze epidemie de verschijn
selen der ziekte weinig karakteristiek zijn en
deze dus een des te meer verraderlijk karak
ter vertoont, waardoor de eerste gevallen niet
altyd worden herkenddat er een voortdu
rend scheepvaartverkeer tusschen de talrijke
Engelsche havens uit alle werelddeelen met
de Zuid-Afrikaansche havens plaats heeft,
thans koortsachtiger dan ooit, en dat de on
dervinding sinds eeuwen leert, dat in derge
lijke gevallen maar al te vaak de eischen der
hygiëne worden achtergesteld by die van
den oorlog, dan is bet duidelijk, dat thans
een nieuw en ernstig gevaar dreigt.
Dat gevaar is des te ernstiger, zegt dr.
Ruysch, omdat het Europa bedreigt van een
zijde, die maar al te vaak blyk gaf van min
achting vAn de rechten en belangen van ande
ren, ook op sanitair gebied, waar die in stryd
zijn met haar eigen belang.
Nu komt daarbij de mogelijkheid, dat ook
de cholera, die voortdurend Voor-Indië
heerscht, daar inheemscb is, door de Indische
troepen ook naar Zuid-Afrika en vandaar
naar Europa wordt overgebracht door de
terugkeerende troepen. Hier dreigt dus een
ernstig, nieuw internationaal gevaar. Daarop
te wyzen komt my onder de gegeven omstan
digheden niet overbodig voor, opdat de vraag
ryze: moot er niet naar gestreefd worden
dat internationaal gevaar langs internationa
len weg te bestryden.
(Ingezonden.)
Wie moet ik hopen, dat men zien zal op
deze Openbare Vergadering In de eerste
plaats tal van schoolmannen en schoolanto-
riteiten. Maar die komen, als ze kunnen
van zelf; daar dus geen woord over; want
het geldt de school, het belang van de jeugd,
bet belang van de komende mensheid.
In de twede plaats: veel ouders en school
gaande kinderen. Kunnen die het dan niet
overlaten aan de onderwijzers, de leraren,
de schoolopzieners en toezieners? Luister
eens. Over wat goed onderwijs is, zyn wy
onderwijzers en evenzo de schoolantoriteiten
het tegenwoordig totaal oneens. Wat de
een heel goed vindt, vindt de ander slecht.
Daar is strijd, en de sTryd zal niet gauw
1 yn uitgestreden. En aangezien nu de op
leiding van het kind tot groot mens, zoiets
hoog belangrijks is, dhhrom dunkt my, be
horen niet alleen de ouders, maar behoort
ieder volwassen staatsburger zich voor deze
strijd te interesseren. En dat niet alleen,
maar by behoort, zo hij in de gelegenheid
gesteld wordt om zich een oordeel te vormen,
party te kiezen en te steunen wat hem het
beste toeschijnt. Ook zal de tyd komen dat
wij ouders, anders dan tot nu toe, in schóól-
zaken iets te zeggen zullen hebben. Inter
esseert u dan voor de vraag: wat, en hoe
onderwijst men onze jeugd.
In de derde plaats: de vrouwen. Zyn die
dan niet begrepen onder hen die 'k zoeven
noemde P Eigenlik wel. Maar de vrouwen
beelden zich noch altyd in, dat hun de Pu
blieke Zaak zo dierekt niet aangaat. Dit
denkbeeld moet er nit. Ik weet wel, de
vrouwen zijn nu noch zo niet op de hoogte.
Maar dit zal anders worden. Ik verwacht
veel van de invloed van de vrouwen, zowel
de moeders als de andere. Juist omdat ze
niet zo in „de zaken" inzitten, zullen ze
lichter dan de grote massa van de mannen,
een nuchtere, onbevooroordeelde kyk op veel
dingen kunnen hebben. Ook op zaken van
onderwijs. Daarom hoop ik dat ook nu, veel
vrouwen zullen tonen, dat ze niet langer als
onmondigen wensen behandeld te worden.
In de vierde plaats: alle mensen die zich
rekenen tot de bij uitstek beschaafden. Want
ons iedee van beschaving verandert. We
zoeken het hoe langer hoe minder hoofdza-
kelik in de kledij en in de goeie manieren
alleen, in aan Muziek en aan Kunst „doen",
en zo meer. We zoeken het meer en meer
in de echtheid en de helderheid van de
begrippen, in liefdevolle en veelomvattende
belangstelling, in ruimte van blik. En daarin,
dat we inzien dat wy met óns wereldje waarin
wy de toongevers zyn, niet voor de eeuwig
heid bestemd zyn maar de dingen altijd weer
veranderen en uit óns Heden een nienwe
Toekomst worden zal. Omdat deze opvat
ting van beschaving algemener wordt, ver
wacht ik veel van de toongevende mensen.
In de vyfde plaats; veel mensen die aan
politiek doen. Ik verwacht veel liberalen,
omdat de liberalen altyd gezegd hebben, dat
zy de mensen van het onderwijs waren. Veel
antirevolutionairen, omdat ze gaarne worden
gehouden voor de by uitstek nuchtere men
sen van de werkelikheid, na verwant aan
de ouwe Hollanden en de Transvaalse Boe
ren; ze moeten gesteld zyn op een reëel,
feitelik onderwijs. Veel vooruitstrevende
kleine bnrgers en zich hun posietsie wèl
bewuste arbeiders; vooral wat zich verwant
voelt aan de sociaal-demokraatsiewant
indien ze gelfjk hebben, dan is, „hoe het
onderwijs zyn zal", een kwestie van gewicht
voor hun.
En eindelik: die belang stelt in het lot
van de Zuid-Afrikaandersonze taalgenoten
laat die komen. Want de Spelling die w(
algemeen trachten te maken, u de Spelling
die de gezamelike Zuid-Afrikaander» van one
gevraagd hebben Het ia noch maar een paar
jaar geleden, dat ze op een Kongres het
met elkaar eens werden om ons voor te
stellenTracht die Spelling in Europees
Nederland door te voeren. En zjj betoogden
„het is voor ons geen kleinigheid, de Spel
lingkwestie is hier in Zuid-Afrika noch min
der dan by U een zuiver taalkundige kwestie,
het is er een van ekonomie» en politiek belang
Zonder Vereenvoudiging zou de konkarrcnsie
met het Engels ons op den duur te zwaar
kunnen worden." Zie hierover het stuk van
Dr. Engelenburg, de redaktenr van de Volka-
stem, in de Gids van 1897. En ze wilden
hun Spelling noch méér vereenvoudigen. Om
eenheid met one to hebben, bebben ze zich
toen by onze Vereenvoudiging aangesloten.
Die iets doen wil dat het heldengeslacht
in Zuid-Afrika, dat wy ons permitteren onze
broeders te noemen, met een gevoel van
broedorlikheid en als een bewys daarvan,
van ons aannemen zal (straks als de vrede
gekomen zal zjjn), die sluite zich kkn by
ons, die bewerke mèt ons de publieke opinie
in dezen.
v. n. B.
GOUDA, 6 November 1899.
De soiree ten voordeele van de Transvaal
mag goed geslaagd beeten. De netto op
brengst f 784.85 doet de commissie met vol
doening op baar werk terug zien, temeer
daar er reeds menig beroep op de welda
digheid onzer stadgenooten gedaan was.
Ten behoeve van de Nederlandsch Zuid-
Afrikaansche Vereeniging is op de rondge
zonden lysten ingeteekend voor een bedrag
van f 558.75
terwijl nog afzonderlijk ontvan
gen is:
van de leerlingen van de twee
hoogste klasse van de school van
den heer Leopold - 4,55
en van de leerlingen der 4e en
5e klasse der 2e Burgerschool te
Gouda4,55
f 537.75
De vaandrig G. H. Fabius, van het 4e reg.
inf., wordt eerstdaags benoemd tot reserve
2e-lniteuant by dat korps.
Bodegraven. Zaterdag werd alhier eene
open-schaal-collecte gehouden, ten voordeele
van het Roode Kruis en de Zuid-Afrikaan
sche Vereeniging. De opbrengst was negen
honderd zes en veertig gulden. Donderdag
avond werd een meting gehouden in de
Geref. Kerk. Daar werd na afloop gecol
lecteerd 91 golden, terwijl vóór den aanvang
50 gulden was ingekomen. In het geheel
zal hier dus de opbrengst minstens f 1100.—-
bedragen. Voor deze gemeente natuurlijk
flink.
Schoonhoven. Zaterdag is te Dordrecht
0. a. geslaagd voor het examen vrye- en
orde-oefeningen Mej. C. M. van der Leun,
alhier.
De Soirée Zaterdagavond 1.1, gegeven voor
liet bekende goede doel, is in alle oprichten
uitmuntend geslaagd. De Heer G. opende
ze met een kort woord, waarin hjj de toe
gevendheid van 't publiek voor het werk der
dilektanten inriep en waarbij l'ü antoriteiten
en anderen, die deze zaak zoo hadden ge
steund hartelijk dank zei. Daarna ging het
scherm op en stond de muziek der schutterij
gereed om het Transvaaisehe Volkslied te
fpeleu.
Dit werd door 't publiek staande met at
tentie aangehoord en maakte blijkbaar indruk.
Het is hier de plaats niet om een uitvoerige
critiek over de verschillende nnmmerB van
het afwisselend programma nit te spreken-
dat zon in dit geval niet bescheiden znn!
Gaarne constateeren wjj, dat alles goed van
stapel liep en de aandacht van 'ttalrijke
publiek ten volle waard was. De tooneel-
stnkjes werden dat is niet te veel ge
zegd uitmuntend gespeeld en hadden veel
succes. De korten tijd van voorbereiding
in aanmerking genomen kunnen we niet
anders dan hoogst dankbaar zijn voor 't
vele goede dat ons werd geschonken,
Het Transvaaisehe volkslied werd door
Mej. v. S. met veel gevoel gezougen en ver
hoogde de stemming. En als we nu nog
melden dat de opbrengst, dank zy de mede
werking van velen, waardoor de kosten
kleiner werden, wel f 784 zal bedragen dan
kunnen we allen die zich zoo geïnteresseerd
hebben voor deze zaak gelnkwenschen met
het doel, dat zy hebben bereikt.
Md. Tailleur. E
Kleiweg E. 73-73o, GOUDA. Of
'lelenkoon No, ,11,
w
SS
3 NOVKMBER. Vrkrs.
Niraarise. Cert. Nod, W. 8 '1 'I.
(lito dito dltc
dito dito dilo 3
How». Old. Oou II. 1881-93 4
Itamk. Iosehr jting 1869-81 5
Oostin». Obi. in papier 1868 5
dito in xilver 18fi 8 6
Portugal, Obi. met coupon 3
dito ticket 3
RupLAND.Obl. Binnenl. 1894 4»/,
dito Gecona. 1880 4
dito bij Kot li s. 1889 4
dito by Hop 1889-90 4
dito in goud. leen. 1883 A
dito dito dito 1884 5
«FAN1B. Pwrpot, erhubi 1881 4
TeiKiiJ. Gepr.Conv. loon. 1890 4
Gac. leening aerie D.
Gec. leem n. tore C,
Zuid-Am. Rep. r. oblg 1898 5
Mbzioo. Obl. Buit. 8ch. 1890 6
VlNEZUILA. Old. 4 Ollbep. 1881
Avstirdam. Obligation 1896 3
Rotterdam. Steil. loon. 1894 3
N«d. N. Afr. Hmde'av. aand,
Arendfth. Tab,- M y. Certificaten
Deli-Maatachappij dito
Arn. Hypotheekb. paudbr. 41/,
Cult.-Mij. der Voratenl. aand.
'a Gr. Hypothnokb. pandbr. 4'/i
Nedorlandarhe bank aand,
Ned. Handelmaataoh. dito
N.-W It Pac Hyp. b. pandbr. 8
Rolt. Hypotheek!», pandbr. 4'/»
Ütr. Hvpotbeotb. dito 4
OogriN» Oj»t-Hoag. bank aand.
Rv»"l f fy pot honk ban Jr paodb, I
Amerika Equ', hypoth. pan Ib. 4
M»xtr. Ij. O. Pr Lien rert. 6
Nrd. Holl. IJ.-Spoorw.-My. aand,
My. tot Eipl. v. 8t. Spw. aand.
Ned. Ind. Spoorwegm aand.
Ned. Zuid Afr. 8pm. aand. A
dito dito dito 1891 dito 5
Italië Spoorwl, 1887/89 A-Kobl.3
Zuid -ital. Spwmij. A-H. obl. 3
Polkn. Warschau Weonen aand.
RUIL Gr. Ruaa. 8pw.-My.obl. 4
Hallische dito aand.
Fastowa dito aand. 5
Iwang. Dombr. dito aand. 5
Kurek Oh. Axow-Sp. kap. opl. 4
dito dito ohlig. 4
Amerika. Oeui. I'ac. 8p.My. obl. 6
Chic. k North. W.pr. C'. v. aandJ
dito dito Win. 8t. Peter. obl. I
Denver k Rio Gr. Spm. eert. v.aj
Illinois Central obl. in goud 4 I
Louiav. k Naihvilll Gort. v.aand. 74
Mexico. N. Spw.M Ie bvp.o. 1 104*/A
Mils. Kanrat v. 4pCt. preL aand. 37
N.--York Out as o k West. aand. 86 |S/M
Poon. dto Ohio ohlig. A
Ontgon. Calif, lo hyp. in goud b 9 J1/.
8t. PauL Minn, k Mauit. ob'.
(Jn. Pao. Hoof fijn obig. A 48,/i«
dito dito Lino. Col. le hyp. 0 6
Canada. Can. South, Chert.v.aaad.' bS'/g
V». C. Kallw. k Na. Ie h. d. o. O
Amatord. Orambua Mij, aand.
Rottord.Tr»mwo_—Maati.nand
Nid. Stad Amatord am aand. S
Stad Rotterdam aand 3
Biloi». Stad Antwerpen 1887 8'/.
Stad Bruaael 188A»',/f
98»l/,
93/,
100V«
88«/4
83'Vu
IW/z
es
se>
101'/,
57%
33'/,
«*/i.
100'/,
u'/t
10'/,
31
3»'/,
6.11
436
103
30»'',
36
Slotkrs
81'/,
88'/
83
67%
138
110%
80
38'/.
10./,
334
836'/,
10®'/.
66
66
161%
87'/.
38'/.
'00%
too
m'/,
141'/,
63
105
7«V.
36'/,
Hose. Tbeii* Bqjtillr 1 4
Oonwi. 8U.Ul.enig 1160 I
K.K.Oou. B.Cr. 1880 3
Ssjur/s. Stad Madrid 8 1668
Nsd. Voï. B.z. AtO. Spoel. onrt.
160
310
108
104
l.
100
117%
117%
101/.
34'/,
81%
Zoowel voor Dames a'.s Kinderen.
in groote verscheidenheid, billyke pryzen.
Dinsdag 6 November 1899
Vette Ossen en Koeien, goede aanvoer, prij
n waren voor ie kwaliteit 33, xe kwaliteit
i, 3e kwaliteit «7 cent per half Kilo.
Vette Kalveren, redelijke aanvoer, re kwaliteit
a8, xe kw. x6, 3e kw. 24 cent per half Kilo.
Vette Varkens, groote aanvoer, ie kwal 19.
xe kwal. 18, 3e kwal. 16 cent per half Kiio.
Schapen en Lammeren goed aangevoerd.
De handel waa in vet Vee vlug, hooger in prijs,
Schapen, Lammeren en Vette Kalveren, prijshou
dend, Varkens traag, minder in prijs.
VERSCHEIDENHEID.
Een „burger" schrijft aan het „Hbl."
„Naar mijne bescheiden meening is de
reden, waardoor de Boeren succes hebben
het individueel besef uit vrye beweging van
eer en plicht, behalve het bewustzijn dat zy
vechten ter verdediging hunner vryheid, van
have en goed en van hunne betrekkingen.
Daarbij komt hunne buitengewone geoefend
heid van jongsaf in het schieten en last not
least maakt de bezieling, verkregen door
hun vast geloof in den steun van eon hooge-
re macht en de overtuiging van hnn goed
recht de Boeren sterk tot voorbeeld voor
elk strijdend volk. De Engelsche soldaten zyn
daarentegen, als huurlingen grooteudeels on
bekend met de ware reden waarom zy tot
vechten worden gecommandeerddus niet uit
vrye beweging en persoonlijke overtuiging
optredend en zyn bovendien althans gedeel
telijk ten gevolge van hnn immoreel leven in
de tropen verslapt en daardoor ongeschikt
tegenover de groote inspanning van lichaam
en geest, die een waar soldaat zoo noodig
heeft."
Voor de vele bewijzen van deel
neming ontvangen by het overlydon van
mijne innig geliefde Echtgenoote Mevrouw
W. P. MONTIJN, geb. van Rouvkrov van
Nibi waal, betuig ik ïuyn liartelyken dank.
P. M. MONTIJN.
Gouda, 6 Novbr. 1899.
V Voor de vole bewijzen van deelneming
ontvangen bjj bet overlijden van onzen innig
geliefde Moeder, Behuwd- en Grootmoeder
Mevrouw W. P. MONTIJN, geb. van Kouverov
van Nikuwaal betuigen wij onzen harteljjken
dank.
J. A. P. MONTIJN.
Gouda, Nov. '99.
J. A. f. Al'
J A. J. MONTIJN—
SCHELLING
en Kinderen.
M. J. M. Dl WOLF—
Utrecht, 6 Nov. '99. J T Jfr?I,,TIiJ3N'
I A. L. de WOLF
1- en Kiuderan.
J. J. A. MONTIJN.
Gouda, 6 Nov. '99. J A. 8. MONTIJN
Molenaar.
Den Haag, 6 Nov.'99. A. M. M. MONTIJN.
O heel, 6 Nov. '99. M. W. P. MONTIJN.
V Voor de belangstelling op 22 October
1.1. ondervonden, betuig ik myn liartelyken
dank.
A. van REEDT DORTLANI).
Gouda, Nov. 1899.
TE HUUR TERSTOND OF LATER
een
Adres: FI.UWEEUEN HINGED 022.
PARIJS
OI4AMD8 MAOASm. DU
PriMemps
Wjj verzoeken de Dames die ons geïllus
treerd mode-album voor het lfhiternri-
zoen nog niet ontvangen hebben, dit te
willen aanvragen aan:
Hetzelve wordt dan omgaand tjratl* en
franco toegezonden.
Bestellingen van af 25 francs vrjj van alle
kosten aan huis met /f °/0 verhooging.
