p5
l
CF
CD
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
Donderdag 1 Maart 1900.
No. 8133.
Bullenlandsch Overzicht
r.
lutei
Vroeg Verwelkt
oprich
LhS-
l allen
Ij een-
op
half
A
38ste Jaargang.
FEVlblETO X.
z
•o
Inzending van Advertentiën tot 1 uur des midd.
Verspreide Berichten.
TWH!
(Wtrit wwltil.)
LND.
«r LOEFF.
Telefoon A o. S?.
De Uitgave dezer Courant geschiedt dagelijks
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prijs per drie maanden is 1.25, franco per
post 1.70.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
icht.
Igen.
icht,
Naar het Duitnoh
lam-
xans
isten,
.50.
iddcl
id in
.Ba
.90,
Dè gevolgen dezer nederlaag zyn moeilyk
te schatten. Waarscbynlyk zal nu het beleg
van Ladysmith wel opgeheven worden en de
stryd naar Transvaal worden overgebracht,
Onmogelyk is het niet, dat Cronjé zich
heeft opgeotterd, om de gelegenheid te geven
aan de Republikeinen zich op den wegnaar
de hoofdstad krachtig te versterken.
Want het is niet te gelooven, dat de
Boeren, die aan de Toegela en aan de Mod-
derrivier zoo moedig hebben gestreden tegen
groote overmacht, plotseling den moed zullen
opgeven, nu zij geroepen worden hun land
te verdedigen tegen de Engelschen, nu zy
WIIDSIHE ÜIIBHT.
2 fless
1
2
esch.
Frank buk.
Het aantal gekwetsten by den brand in
hef entrepdt te St.-Oaen bedraagt volgens
offlcieele opgaaf 120, van wig 4 gevaarlek
gewond zijn. 80 Gezinnen zyn zonder dak.
In de Kamer zal de afgevaardigde Walter
een crediet aanvragen tot steun van de
slachtoffers. De schade bedraagt, ruw ge
schat, 2 millloen francs; 40.000 hectoli
ters alcohol zjjn verbrand. Het gerucht
gaat, dat brandstichting de oorzaak is van
de ramp.
Een delegatie uit de stakende arbeiders
aan de rtykstabaksfabrieken te R|jsol zal
naar Partys gaan en met een algemeene
staking in alle tabaksfabrieken in het land
dreigen, als de eischen der stakers niet wor
den ingewilligd.
dat wy de toekomst in onze eigen handen
hebben. In het vervolg zal evenveel afhan
gen van onze politiek als van ons krijgsbe
leid. Verlangt onze regeering inderdaad den
oorlog te bekorten en het sluiten van den
vrede te verhaasten, dan behoort zjj aan
stonds de wereld te verkondigen wat zy van
plan is, te doen.”
De „Westminster Gazette” prijst dan het
beleid van Cronjé en den moed van dezen
veldoverste en van zijn Boeren. Cronjé’s
overgave is, zegt zjj, voor de Boeren niet
schandelyker dan voor Colley zijn nederlaag
en dood op Majoeba.
In den Oostenrijkse hen Rijksraad deed de
voorzitter een dringend beroep op alle par
tijen ob te zorgen dat betreurenswaardige
tooneelen als in de vorige vergadering niet
meer voorkwamen. Mochten ze zich herhalen,
dan zou hy zeer bezorgd worden voor het
parlementarisme in Oostenrijk.
De sociaaldemocraat Zeiler stelde voor,
dadeljjk aan de voorstellen aangaande de
werkstaking in de mijnen te beginnen. Maar
met 124 tegen 73 stemmen verwierp het
Huis dat voorstel, hervatte de beraadslaging
over het wetsontwerp betreffende de lichting
en bracht de eerste lezing ten einde.
De Keizer, die van plan was nog eenige
dagen in Boedapest te blijven, komt nu mor
gen al in Weenen terug. Uit een bezoek dat
ministerpresident v. Koerber hem Zondag
heeft gebracht, leidt men in Boedapest af,
dat het uitzicht op een vergelijk, en zelfs
op een wapenstilstand in het Oostenrjjksche
parlement verkeken ia.
in plaats van offensief defensief zullen moeten
optreden.
Tusschen Lord Roberts en Pretoria ligt
nog een lange weg, en die weg is niet ge-
makkelyk.
En al zou Roberts er in slagen de Boeren
te verdrijven, en den weg naar Pretoria in
te slaandan nog is de finale overwin
ning niet behaald.
Door de overmacht kan Roberts er in
slagen den geregelden oorlog te doen plaats
maken voor de guerilla, maar dan begint
het eigenlijk pas goed. Iedere terreinplooi
wordt dan de schuilplaats van een boeren
schutter. Door het uiteenslaan van de com
mando’s wordt slechts de eene wyze van
oorlogvoeren verlaten voor de andere.
Toen ik in mijn geboortestedeke zat, vond ik
mijn bed ook al niet op rozen gespreid. Ik was
in het oog der goede lieden een gevaarlijke zon
daar, die, door den duivel der wereldsche en zin
nelijke begeerten verleid, het geestelijk beroep voor
een liederlijk leven onder goochelaars en landloo-
pers vaarwel had gezegd.
Slechts één enkele vriend, die intusschen direc
teur van een hoogere burgerschool was geworden,
toonde mij het oude trouwe gelaat van voorheen
en bood mij na mijne biecht voorloopig een bo
venkamertje te zijnent tot verblijf aan.
En zietnadat ik eenige maanden getoond had,
niet de Don Juan te zijn waarvoor de faam mij
had uitgekreten, werd ik dank zijne bemoeiingen
en de vereerde nagedachtenis van mijn braven
vader tot leeraar aangesteld in de geschiedenis en
aardrijkskunde
Langzamerhand zelfs vergaven de goede bur
gers mij mijn verleden geheel en al, en voor de
vrouwelijke bevolking omstraalde mij de glorie
der geheimzinnigheid, welke voor het zwakkere
geslacht meer aantrekkelijkheid schijnt te hebben
dan zelfs het aurepol der vlekkelooze jeugd.
Ja, het zou me niet vel moeite gekost hebben
in den vorm van een huwelijk weldra een begeer
lijke partij te doen.
Mijn vriend en collega had inderdaad geen
ongelijk met te zeggen dat de hemel liever voor
•twee" dan voor »een* zorgde.
Een nader telegram van Lord Roberts uit
Paardeberg van gistermorgen elf uur meldt:
Uit berichten, van den spionnendienst was
het gebleken, dat Cronjé’s macht zeer ter
neer geslagen was en dat de ontevredenheid
der troepen en de oneenigheid der leiders
snel toenamen.
Deze gevoelens werden ongetwijfeld aan-
gewakkerd door de teleurstellingen over de
nederlaag der Boeren-versterkingen.
Den 23e besloot Lord Roberts daarom des
'vyands stellingen harder te bestoken. In
den nacht werd vooruit gelrongen naar des
vyands lager, zoodat men geleidelijk voeling
kreeg met zyne stellingen. Tegelijkertijd
beschoot de artillerie van Lord Roberts deze
heftig; zyn geschut word gisteren krachtig
versterkt door de aankomst van de 4.6 cM.
houwitsers, die uit De Aar waren ontboden.
De ballon-captif was Van groot nut voor
het inwinnen van inlichtingen betreffende de
stellingen des vföands en zyne bewegingen.
Het heldhaftig vooruitrukken van de Cana-
deezen en de Eijfelschen, hedenmorgen om
3 uur, had ten gevolge, dat de Engelschen
een punt bezetten, 600 yards dichter by de
vijandelijke stelling en 80 yards van zyn
ingravingen gelegen. Daar versterkten de
Engelschen zichzy behielden hunne stellin
gen tot den morgen. Dit werd bereikt met
betrekkelyk geringe verliezen.
By het aanbreken van den dag werd gis
teren onder de witte vlag, een brief van
Cronjé gebracht, waarin hy verklaarde zich
onvoorwaardelyk over te geven. Lord Ro
berts antwoordde, dat Cronjé verzocht werd
zich aan te melden in het Engelsche kamp,
en dat zyn troepenmacht uit het lager moest
komen, na de wapens te hebben neergelegd.
Cronjé kwam te 7 uur in den morgen in
het Engelsche kamp, en vroeg een goede be
handeling: tevens verzocht hy, dat zyn
vrouw, zyn kleinzoon, zyn particuliere se
cretaris, zyn adjudant en zyn bedienden
hem zullen mogen vergezellen, waarheen hy
ook moge gezonden worden.
Lord Roberts stelde hem gerust en zeide,
dat zyn verzoeken zouden worden toege
staan. Een generaal zal met hem naar
Kaapstad vertrekken, om een hoffelijke be
handeling te verzekeren.
Cronjé vertrok hedennamiddag naar
Kaapstad. De gevangenen, ongeveer drie
duizend in aantal, zullen worden ingedeeld
in commando’s, onder bevel van hunne offi
cieren. Zy zullen heden naar ^odderrivier
worden gebracht, vanwaar zy in afdeelingen
per spoor naar Kaapstad zullen worden ver
voerd.
Een ander telegram van Lord Roberts
meldtHet aantel krijgsgevangenen bedraagt
ongeveer 4000, waaronder ongeveer 1150
Vrystatersde overigen zyn Transvalere. Van
de officieren zyn er 29 Transvalere en 18
Vrystaters. Het aantal kanonnen bedraagt:
drie 7,5 c,M. Kruppkanonnen, negen éénpon-
ders en een maxim van Transvaal, en een
Kruppkanon en een maxim van den Vrijstaat.
Het departement van oorlog heeft een
lijst uitgegeven van gewonden by Paarde
berg; hun aantal bedraagt 740.
daar ik getpe. Stiftsdamegeene „adellijke"
meer ben, behoef ik mij voor werken niet te
schamen Gij moet trachten weer eene plaats te
veroveren in de maatschappij, welke uwe vriend
schap voor mij, u heeft doen verlaten. Beloof me,
dat ge weer tot uwen vroegeren werkkring tuit
terugkeerén, ’t zij dan als predikant, of als docent.
Ik zal u niet uit het oog verliezen. Gij belooit
me dat, niét waar
«Mevrouw Speelberg," stamelde ik, «wilt gij mij
verstooten Weet gij dan niet
»Ik weet alles, mijn vriend, ge behoeft me niets
te zeggen. Ook weet ik, dat ik u van harte lief
heb, maar juist daarom is het beter dat we schei
den. Eene onbestorven weduwe" heeft geen vrije
keusdat moest ge begrepen hebben, zonder dat
ik het had behoeven te zeggen. Ik wil niet, dat
er een vlek zal kleven op mijnen naam. Gij zult
mij blijven liefhebben, zooals ik u. En om dat
verbond te bezegelen, wil ik u tot afscheid harte
lijk omhelzen en u een kus geven Uw trotsche
vriendenmond zal de smet van mijne lippen ne
men, waarmee gisteren een ellendeling ze bezoe
delde."
Hierop omhelsde ze mijhare warme lippen
kusten hartelijk de mijne, een kort, zalig oogenblik.
Toen fluisterde zij, «vaarwel, mijn vriend,* en
drong mij met zacht geweld de kamer uit.
Den volgenden morgen in alle vroegte kwam
de goede Kunegonde me onder tranen vertellen,
dat hare mevrouw voor dag én dauw de stad in
een huurrijtuig had verlaten.
«Waarheen?"
«Dat weet niemand; zij had alleen nog een
Het telegram van Roberts dat de over
gaaf van Cronjé meldt, wordt natuurlijk met
gejubel begroet, vooral.door de oorlogzuch
tige pers, omdat de overgaaf geschied, is op
den dag van Majoeba, hetgeen de bladen niet
nalaten te herinneren. Sommige jingo-bladen
plaatsen Roberts’ telegram onder het opschrift
„Majoeba gewroken” en soortgelijke.
De „Westminster Gazette” pleit daartegen
in een hoofdartikel. Zy betoogt dat bet in
het toekomstig belang van Zuid-Afrika is,
Majoeba evenzeer als Koedoesranddrift te
vmeten, want gedachten aan een wraak
neming voor Majoeba moeten een kwaad-
aardfgen invloed hebben De redactio van
het blad vraagt zich, mrt den militairen
medewerker af, met hoeveel Boeren Cronjé
zich heeft overgegeven, en of er ook geschut
van de Boeren in handen van de Engelschen
is gevallen. De militaire medewerker denkt
dat Cronjé nauwelyks vierduizend Boeren by
zich had, en hy schynt eraan te twyfelen, of
de overgaaf van Cronjé merkbaren invloed
zal hebben op den loop van den oorlog. De
Vrjjstaters blijken zich al voor te bereiden
op de ontruiming van Bloemfontein, terwijl
volgens den correspondent van de Daily News
vijfduizend Vrystaters uit Ladysmith zich
samentrekken buiten Bloemfontein, vermoe-
delyk ten noorden van de stad in den omtrek
van Brandfort, waar een sterke natnurljjke
stelling is, ofschoon Aasvogelkop, ten westen
van Bloemfontein, een even goede stelling
aanbiedt. Tegelijkertijd werd de hoofdstad
van den Oranje Vrijstaat overgebracht naar
Wisburg.
Wij moeten in aanmerking nemen dat tegen
over Cronjé’s overgave met misschien 4000
Boeren, het feit staat dat minstens 50,000
gewapende Boeren ons elders nog weerstaan.
Wy gelooven nist dat de Oranje-Vrystaat
afVallig zal worden, maar het is duidelijk
hartelijken groet en een klein pakje voor me ach
tergelaten
Het was een verzegeld papier. Toen ik het
opende, viel de ketting er uit, waaraan zij het
medaillon met haar moeders portret placht te dragen
in.
I
In den loop van gisteren werd hier te
lande het volgende telegram ontvangen uit
Londen.
Officieel. Lord Roberts seint uit Paarde
berg van Dinsdagmorgen 7.45:
Cronjé heeft met al zyn troepen heden
morgen met het aanbreken van den dag ge
capituleerd en zich onvoorwaardelyk over
gegeven.
Cronjé is thans krijgsgevangene in mijn
kamp.
Het getal zijner troepén zal later worden
medegedeeld.
Ik hoop dat de Regeering van H. M. deze
gebeurtenis als bevredigend zal beschouwen
vooral nu deze plaats had, zooals men weet
op den verjaardag van den slag bij Ama-
jnba (27 Februari 1881).
Er heerschte een uitgelaten vreugde aan
het departement van oorlog, reeds voordat
het bericht van Cronjé’s capitulatie officieel
bekend was, doordat een der lagere ambte
naren het bericht had gehoord en het mede
deelde aan het publiek. Kort daarna kwam
een der hoogste ambtenaren met papieren
om aan te plakken, aan het departement en
voor uitdeeling aan de dagbladreporters.
Door het slechte weer is er weinig publiek
yoor het departement.
L 1 K
*3 S
nomen.
Telefoon Ne. Sï
A DVE It TENTIEN worden geplaatst van
15 regels .i 50 Centen; iedere regel meer
10 Centen. Groote letters worden berekend
naar plaatsruimte.
Wat de gevoelens aangaat die mij bezielden, de
gedachten, die mij bestormden op den eersten
dag. nadat zij was heengegaan, ik doe er liefst het
zwijgen toe.
Ik moest mij met een menigte onaangename
dingen bemoeienik moest de vragen en klachten
en wenschen en verwijten van de overgeblevenen
aanhooren en beantwoorden, de opbrengst van het
concert verdeelen, het resteerend allegaartje te
gelde maken, enz. enz. Toch liep ook het laatste
nog redelijk wel af.
Waarheen de directrice zich begeven had werd
even weinig bekend als waarheen de «groote
kunstenaar" de wijk had genomen
Een paar dagen later, nam ik een weemoedig
afscheid van mijne voor troostredenen niet on
vatbare collega’s Met den ransel over den rug
ging ik te voet door Pommeren en Brandenburg
naar huis.
Ik geloof niet, dat ik op dezen tocht één en
kele verstandige gedachte heb gehadsteeds speelde
mij de Orpheus-Aria door het brein
»Ach, ich habe Sie verloren
All mein Glück ist nun dahin I”
43)
Zij dankte op lieve, bescheiden wijze, en met
een droevig lachje, dat het hart der aanwezigen
scheen te winnen.
Toen ik haar in de kleedkamer geluk wenschte,
fluisterde ze gejaagd„Stil toch, wilt gij, het
offerlam een compliment maken, omdat de krans
het zoo mooi staat
Ik had, toen ik haar naar huis geleidde, eene
flinke som in een kistje onder den arm
Thuis gekomen, wilde ik haar de opbrengst ter
hand snellen.
«Neen, zeide zij. >Ik benoem u tot kassier
nl, op deze ééne voorwaarde, dat ge u zelven
niet geheel vergeet, maar nu eens gelijk met de
anderen deelt. Gij hebt in dwaze edelmoedigheid
aHes opgeofferd voor niets. Ach, Johann’S, wat
zult gij nu beginnen
„Dat zal van u afhangen, mevrouw Louise.”
Zij sloeg hare oogen neder, maar zag een oogen
blik daarna met een onbeschrijfelijn mnigen blik
tot mij op en sprak
•Neen, beste vriend, wij moeten scheiden, heden
nog, nog in dit uur. Wees over mij niet bezorgd.
Gij weet dat ik gezond en sterk ben, hoe zou
ik anders alles hebben kunnen verdragen En
CD
5
X
