V0LESWEER3 AAHEE1S
ZWARTE JAFONuTOFFEN
HEEREN KLEEEIM.
InlzJLl ui*■*--(inSp~
STADSNIEUWS
Tijd vaa Greenwich.
I October
Directe Spoorwegverbindingen met GOliÜA. WliUrilesst
Aangevangen
12. 10"
12. '°*4»
Nieuwe Voorjaar- en
ZouierglofTen
VAN OS Az.
Amsterdam.
ONTVANGEN:
U. SAMSOM.
Rechtszaken.
In eene gezellige bijeenkomst van Cbeis
en Personeel, bad 1 Maart de installatie
plaats der nieuwe firmanten in de Stoom-
Cacao- en Chocolade-fabriek, J. Veen Co.,
te Sneek. Deze van onds bekende fabriek
zal, naar we ons durven vleien, gelijk tot
heden, ook verder, zelfs in toenemende mate,
de eer der indnstriej dezer goede Stad en
Provincie, voor bet gansche land en daar
buiten hooghouden, nu aan de bestaande
geachte firma nog meerdere krachten zijn
toegevoegd en ook het ervaren personeel
zich er aan blijft wijden. Met ingenomenheid
maken we dus van het feit melding.
In de groote middenzaal van het Museum
van Kunstnijverheid te Haarlem zal Zondag
de Tentoonstelling geopend worden van het
Theaterdécor „dat gediend heeft tot het op
voeren van Minecljjn," een sprookje, waar
van de tekst werd geschreven en de décors
Werden ontworpen door Antoon Molkenboer
te Amsterdam.
De ontwerper heeft getracht, door een
voudige breed opgevatte decoratiën, die in
verband tot het te spelen stuk staan, en door
hunne symbolieke betöekenis pakkend op den
toeschouwer werkende tooneeldeeoratle en
eene nieuwe baan te leiden.
De decoratieve voorstellingen zjjn met ge
schilderd doek verkregen door doek van
verschillende kleuren op elkander te brengen
en de vormen met gekleurde zoomen te cou-
toureeren.
Het Tooueelstuk is in een rp geïllustreerd
boekje aan het Museum verkrijgbaar gesteld.
Het Museum van Kunstnijverheid werd
gedurende de maand Februari bezocht door
309 personen, terwijl uit de Boekerij van
het Museum 111 boek en plaatwerken ver
zonden werden.
Gemengde Berichten
Men schrijft uit Appeltorn dd. 2 Maart
aan het „Hbld."
Na het vertrek der marechaussees is de
Katholieke bevolking weer onrustig gewor
den. Woensdag bezochten een broer en zus
ter van Scherff uit Batenburg in eon open
tilbury hun schoonzuster aan de Blauwe Sluis.
Onderweg ontmoetten zij den burgemeester,
die hun ried terug te keeren. Hieraan volde
den zij niet. Aan do Blauwe Sluis gekomen,
werden zjj door een opgewonden menigte
ontvangen, die een hagel van steenen over
hen deed regenen. Het meisje kreeg een
bloedonde wonde aan de wang. De politie
ter plaatse aanwezig, stond er onmachtig
tegenover. Ook had men mot hout den weg
versperd, om hot rijtuig te doen kantelen.
Deze toeleg mislukte. Er bestaat gevaar,
dat langzamerhand het Katholieke volk zich
kant tegen al wat Protestant ia. Ton minste
gisterenavond heeft men ook by het hoofd
der Byz. Prot. School de ruiten ingegooid,
hoewel dezo met den moord totaal niets te
maken heeft. Het is zeer te hopen, dat de
politie deze baldadigheden bytyds weet te
keeren, opdat zy niet tot geloofshaat over
slaan.
ter door een Geldersche fabriek, icïhryft het
„Maandbl. t. d. V."
„Men bedenke by de medegedeelde feiten,
dat by, die aan den niets kwaads vermoeden
den kooper vermengde boter als zuivere waar
verkoopt, eerstens de eer en zelfs het bestaan
vernietigen kan van eerlijke lieden, en ten
tweede, indien de levering naar bet bniten-
land geschiedt, den nauwelijks berlevenden
goeden naam onzer boter den nekslag geeft
en daardoor tal van degelijke fabrikanten en
handelaren ernstig, soms onherstelbaar, be
nadeelt door den uitvoer nagenoeg onmoge
lijk te maken.
„Klemmend bewijzen de feiten, hoe dringend
noodzakelijk een spoedige invoering van ver
scherpte boterwetten is. Indien, overeenkom
stig ons advies, de fabrikaten van mengsels
gedwongen waren geworden, honne fabrieken
„Margarineboterfabriek" te noemen, zonden
de bovengenoemde betreurenswaardige feiten,
evenmin als zoovele andere, niet plaats
hebben kunnen vinden".
Hrof. Hughes heeft 100.000 frs. vermaakt
aan de Parysche academie van wetenschap
pen, voor prijzen ter bevordering van het
natuurwetenschappelijk onderzoek, in 't bij
zonder voor gewichtige ontdekkingen op 't
gebied van electriciteit of magnetisme.
Naar aanleiding van tftrftlannen tot slooping
der kerk van het voormalige EK>oster Marien-
burg te Nijmegen is door het bestuur der
Vereeniging Gelre en de Centrale Geldersche
commissie voor Oudheidkunde en Geschiede
nis een adres aan den raad van Nijmegen
gezonden, waarin aangedrongen wordt op
behoud van dat uit de 15de eeuw dagteeke-
nende gebouw en gewezen wordt op do
architectonische merkwaardigheid er van.
Te Denver (Colorado), een stad metpl.m.
200,000 zielen, is onlangs een meeting ge
houden, met het doel sympathie te betuigen
voor de Boeren.
In ie meeste groote steden van de Ver-
eenigde Staten is dit geschied. Maar het
geen aan deze meeting iets bijzonders heeft
gegeven, z(jn de moties, die aan het eind
der vergadering zijn gesteld, en aan presi-
sident Mac Kinley zijn medegedeeld.
Een half uur véor den aanvang van de
meeting moesten de deuren van het groote
Broadway-theater, waar de meeting werd
gehouden, reeds worden gesloten, omdat het
gebouw overvol was. Zelfs het tooneel was
geheel bezet met toehoorders.
Eenigo reusachtige Transvaalsche vlaggen
waren in do zaal opgehangen. Toen de eerste
spreker, gouverneur Thomas, van Denver,
het podium betrad, was het gejuich oorver-
doovend. De heeren zwaaiden met hun
hoeden en dp dames wuifden met haar zak
doeken.
Het duurde eenigen tjjd, voordat de spre
ker aan hot woord kon komen.
Gouverneur Thomas gaf een kort verslag
van het gebeurde in Transvaal, en bleef niet
in gobreke, den Engelsehen gouddorst in
scherpe bewoordingen te laken. Hjj bracht
in herinnering, dat zelfs de vijanden van de
Boeren niets dan goeds van hen konden
zeggen, en haalde o. a. de getuigenis aan
van den ontsnapten oorlogscorrespondent
„Heeft Engeland het stemrecht gegeven
aan zijn 400.000 onderdanen in Indie vroeg
Thomas.
„Immers neen! En toch verklaren zfl
Paul Krnger den oorlog, omdat hij niet be
reid is, vreemdelingen terstond gelijk te
stellen met de zonen van het land."
Mayor Johnston, die na gouverneur Tho
mas optrad, wilde een monsteradres op touw
gezet zien, waarin alle Amerikanen hun sym
pathie voor de Boeren zonden niten, en znlk
een adres namens het Witte Huis aan de
dappere strijders laten opzenden.
En na komt iets eeht Amerikaansch„Maar
dit verzoek zon niet eens noodig zijn," ver
volgde de spreker, „als de schitterende figuur
van Bryan de tegen-candidaat van Mac
Kinley bij de aanstaande verkiezing nn
reeds zijn zetel in het Witte Huis had 1"
Stormachtig werden deze woorden toege-
jnicht
Johnston vergeleek Paul Krnger met Was
hington, en sprak den wensch uit, dat nog
tijdens het leven van den grijzen staatsman
Znid-Afrika vrij zou worden verklaard.
Een volgende spreker, senator Kenter,
oordeelde zeer scherp over de Engelsohe
politiek ten allen tpe. Hjj verklaarde rond
uit, dat de aanval in 1895 door Chamberlain,
Rhodes en Jameson was op touw gezet. Met
verontwaardiging had hjj vernomen dat de
dichter Aastin zich er toe had geleend, de
door Engeland gepleegde laagheden in ver
zen te verheerlijken
„Is het wonder, dat de Boeren de Engel-
schen voor idioten aanzien?" vroeg de
senator.
„Het is een groote dwaling van de Brit
ten, te meenen dat de Boeren ooit de En-
gelschen als hun meesters znllen erkennen.
„Wanneer het lam (de Boer) ooit met den
leenw zal nederliggen, dan zal het zijn met
de hand op den trekker van het geweer 1"
Een donderend applans volgde op deze woor
den en een luid „hoera" voor de Boeren
werd aangeheven.
De Iersche priester O'Ryan zeide: „Men
heeft wel eens gezegd, dat de Engelschen
een vrijheidlievend volk zjjn, maar ik weet
dat dit niet zoo is. Ik behoor tot een volk,
dat nu reeds zevenhonderd jaren achtereen
van die zoogenaamde vrijheidlievendheid ge
niet, en och God, wat is er van ons gewor
den Engeland heelt Ierland gebroken,
zooals men een spiegel in stukken zou bre
ken. In het Parlement worden de grootste
uitgaven toegestaan oin onschuldige Boeren
te kunnen doodschieten. Maar voor de hon
gerende Hindoes en de arine Ieren wordt
niets gedaan!
Somtijds vrees ik, dat d#Engelseben door
hun overmacht zullen overwinnep, maar er
is iets ill mjj, dat m(j goede hoop geeft op
de nederlaag der Engelschen, die voor oen
shilling per dag vechten. Ik ben een katho
liek priester en het zal misschien wat vreemd
klinken nit mijn mond, maar ik ken geen
verheffender strjjd in de wereldgeschiedenis
dan dien van de Hollanders in den Onafhan
kelijkheidsoorlog met de Spanjaarden. Weina,
de Boeren stammen af van die Hollanders
daarom zullen zij ook tot het eind toe blij
ven volharden
God geve hun de overwinning!"
Met etthonsiasme werd de -spreker toe
gejuicht en daar het reeds laat was gewor-
ties aangenomen
„Wij, burgers van de stad Denver, zjjn er
van overtuigd, dat de oorlog, door Engeland
tegen de Transvaal begonnen, ten zeerste
onrechtvaardig is wjj spreken bjj deze onze
sympathie voor de Boeren nit, en nemen ons
voor, president Krnger en zjjn dappere man
nen financieel en op alle andere wijze te
znllen bijstaan, en hem zoo doende te helpen,
den veroveraar voor goed nit zijn Staat te
verdrijven
„Het zal ons tot groote vreugd zijn, wan
neer wjj de overwinningen vernemen van het
dappere volk! Wjj zjjn nog niet vergeten
dat de Engelschen onze strijders in dend».
aihankeljjkheidsoorlog met groote wreedheid.
hebben behandel l, en ook gedenken wjj
Engelands onrechtmatige handelingen ten
opzichte van Ierland.
„Geen enkel volk, dat door Engeland is
overwonnen, kan bogen op welvaart en er
kenning van vrijheid en recht, en wjj wen-
schen daarom het onze te doen, om te ver
hinderen dat Engelands macht verder worde
uitgebreid.
„Wfj komen op tegen elk verbond, van
welken aard ook, met het perfide Albion,
in het openbaaren stemmen geheel in met
de woorden, door Napoleon gesproken
„„Engeland had nooit een vriend, dien
het niet heeft bedrogen, en het slooit nooit
een verbond, dat het later niet heeft verra
den 1"
„Wij vragen voorts aan de Begeering een
herziening van alle tractaten, die met Enge
land Z(jn aangegaan".
Deze besluiten zijn opgezonden aan de
wetgevende macht der vereenigde Staten.
GOUDA, 5 Maart 1900.
Wy herinneren aan de openbare vergade
ring heden avond te S\ uur, <in de zaal
„Kunstmin" der Sociëteit „Ons Genoegen"
waarin de heer F. W. N. Hugenholtz. Jr.
als spreker zal optreden, onderwerp, het
heilig recht der Arbeiders. Vry debat, toe
gang 10 cent. Leden der kiesvereeniging
„Ons Belang" hebben vry en toegang.
De afdeeling Gouda van de Metaalbewer
kersgezellen hield Zaterdagavond eene open
bare vergadering op de bovenzaal van bet
cafe „Harmonie". Als spreker trad op de
beer C. H. Konw, die in flinke bewoordin
gen bet vereenigingsleven uiteenzette en tot
vereeniging aanspoorde. De zaal was flink
bezet, eenige der aanwezigen traden als lid
der vereeniging toe.
By Kon. besluit is aan den eerste-luitenant
der infanterie M. J. Doppenberg, thans op
non-activiteit, op zyn verzoek, met ingang
van 15 Mei eervol ontslag verleend uit den
militairen dienst.
Capellk a. d. IJsel. De jaarwedde van
den heer C. W. Krijgsman, onderwijzer aan
de 1ste openbare school alhier is met f 100
verhoogd en alzoo gebracht op f 650.
Naar aanleiding van een te Bochum ge
constateerde geval van vervalsching van bo
H
F.67 4.89
O U D A -
10.10 10.37
8.17 0.89
11.81 11.18 18.68 1.86 8.1
8.88 8.01
11.18
11.88
11.48
11.61 L8.88
10.40 10.66
4.87 4.58
6.18
Gonda.
Mtordreoht
tfieuwerkerk
Oapelle
Rotterdam M.
RotterclamlTP.
Rotterdam B
S.— 7.80 7.88 8.18
door 7.87 a
7.84 a
7.41 v a
6.80 7.10
8.48
8.18 8,08
1.
1.07 r s
1.14 000
1.88 3.80 4..
1.64 4.04
otteraam u.r. - - 1011 11.88 3.°® 411 -
- «OTTIBDAM— «O?» A
11.46
11,64
Rotterdam Beurt i
Rotterdam D. P.
Rotterdam M. 4.46
Oapolle 4.66
Nieuwerkerk 6.04
Moordrecht6.11
Gouda .8.17
6.46
6.66
6.06
6.14
6.80
6.10
6.80
(i) Allan 1« «a 9» kin
I
7.11
7.44
7.s»
8.40 0 0 li-8*
7.61 «.40 8.1» M« 1®*1» II*»»
j I»*»»
8*06 «.14 8.90 8.88 10.05 10.17 10 48
Ftenltetitf; op den loop kan niot gwrokend worden, (B)
18.16
18,88
18.84
11.64 18.06 18.84 1.' 6
1,"
8.05
.38 g i. 68
.48
1. 6
8.08
8.09 8.3 .11
5,83
3.4')
4.05
4.09 4.84
4.40
4.50
4.57
6." 4
5.10
6.85 5.85
Hollandaoko «poor. L Bxtrs lupplemeathowy» *aa da Compagnie dar Wagtmi Lit».
6.17
6.87
6.84
6.41
6.47
7.46
8.-
8,13 3.80
5* 8.68
- 10.08
r- ïo.u
18.88
9.58 10.88
10,18
10.80
10.49
Gouda
Ïevenhuiten-Moerkapello
Sootormwr-Zegwwd.
Voorburg
Haga.
7.11 1.09 (.41 9.11
7.«7 «.IS r
7.48
1.01 9,1*
1.07 1.98 9.19 9.89
9.98 9.87
9.88 10.88
10.1911.16 11.18 18.1»
11.80
11*41
11.68
10.46 11.48 II.— 18.46
GOUDA DEN H A A G vise «m.
1.08 1.04 8.14 8.46 4.18 4.55 b 86
1.1* 8*97
1.»» JU
f 1.48 0 0 V
1.80 1.48 8.41 4.15 4.45 6.87 5.65
.48 6.15 7.17
6.15 6 48 7.4 S
7.69 8.80 8.99 9.18
8.11 -
8.82 to
«.86 E
8.41 8.48 8.' 6 r .40
9.8* 19.06 10.40 11.16
10.18
10.87
B 10.89
1O.00 10.44 11 07 U.44
(«0
(17)
•.lUg. «*4» M» 1.06 7.90 7.41 g 8.68 9.08 8.46 10.11 11.87 11.98 UJI9 1.80 8^1 8J10 4,_00 4AI 4.48 8^0 8.1* 7G9M« 9.48 10G9
Voorburg. 6.41 g J x\i0 6.05 - 6.80 - 10.03
Zoeterm.-Zeg. 6.0J - j .58 01 —5.16 6.3J —10.lt
S.h'"MC' 6 84 6 "tB 7 Jl 7.47 9.11 9.03 *9.81 9.35 10.18 10M 11.67 18.08 18.87 8.18 8.14 SJ7 4.87 6,08 «|M>0M0 8 10 M8 9.88 0.8 10.46
ÖOttd'i0 •Hamonika JUüLm U 8o klamo, ott» Wialon. (V) Boirigo» roerdal*. Brmk,l«n-Am*rdam mega rla Dtm.t mam.
tioud».
Oude ar.
Woerd.
Utracht
(Jtroeht
Woerden
Oude»'.
Gouda
4
9.07
H
9.40
6.90 6.84 7.60 8.18
5.86
6.48
6.08 7.0% 8.88 8.66 9.89 10.14
10.19
eoiDA
10.67 18.00
11.14
11.88
10.61 11.45 18.88
.üflKUHliia rem
18.10 8.15 8.17 4.81
8.38
8.40 8.84 -
1.11 8.08 8.60 6.04
H
6.47
6.0$
6.23
6.88 40
6.5$
7.10
7.14
7.39
T
3.Ï.6
8.43
.59
10.89
10.48
10.'6
1 ..16
10.56
ll.Si
L «!l7 7.68 Ml 8.49 9.80 10.16 10.88 11.811 l.!o« 1*97 8.08 S*»0 *.59 4.48 «M 8^8. 7^8 9.19 inmO 10.84
8.18 6.88 8.14 - - 10.98 - U.86 18.91 J'j, 4,
mJ Jat 7.7, L" «7l .7. 9.7. m." lil. 1.7) ULU*M 8.*0 8.88 4.48 5.89 8.1» UI I» ,0 0, 11.19
O O tM) A—i «srrKDAM riA.
,u I. 6. 9 8.09 8.1» 9.88 10.10 10.97 18.08 1.08 8.86 1.98 6
6.03 36 8.18 t.l» 9.38 9.88 0 13.
8.01 8.58 9.09 10 10 10.64 18.48 19.67 1.81 8.88 416
4.67 5.60 0.889.0010.0» 0.1010. 0 1.48
AmihC. 8 1» 9.08 9 93 10 16 11,09 1 08 1.1" 1.01 5.41 4.80 6 18
6.08 9.18 10 8 10.11 10.8' 11.00.
<n»t. C
10
6.86 7.'r 8 16 6 88 9 18 9.45 1.18 18.08 11.16
8.16 8.81 4.48 6 80 7.' 6 8.10 9.46.
Am. W. 8.48 6.60 7.85 8 10 8 60 9 80 10 0011.8018.11 18.060
6.X 3.50 5.46 6.0 8.58 7.80 8.85 10.00.
iouil. 7.17 7.54 8.18 9.09 9.84 11.18 10.48 18.61 1.08 84 8.88
4.17 4.38 1.47 7.81 8.14 9.11 11.10.
(Vervolg.)
Doch ter zake. Ons bevolkings cijfer en
onze financieele draagkracht maken bet on
mogelijk, er zulk een sterk leger op na te
houden, dat wy in dagen van strijd niet
weldra by de burgery om aanvulling der ge
leden verliezen zonden moeten aankloppen.
Zelfs, geheel afgescheiden van de wijze,
waarop de legerqnaestie eene oplossing zou
mogen vinden, zonden die verliezen weldra
aanvulling uit de burgerij vereischen.
De burgerij zou bovendien, voor zoover
noodig georganiseerd en zoo goed mogelijk
geoefend, zeer goede diensten kunnen bewijzen
om de dekking eener mobilisatie te steunen,
en misschien zelfs om pogingen tot schending
onzer neutraliteit voorloopig tegen te honden.
En dat in dit opzicht onze waakzaamheid
wel wat grooter mocht zijn, heb ik in het
jaar 1890 gezien, toen N. B. in volle vrede
te Venlo of te Roermond (dit weet lk niet
juist meer) een tfein vol met Duitsche troe
pen in volledige wapenrusting plotseling a. h.
station stilhield. Was dit een vergissing?
Was het een proef, om eens te zien, hoever
men zoo noodig by een stout, onverwacht
optreden zou kunnen gaan? Ik weet het
niet. Genoeg, dat ik verbaasd en veront
waardigd myn chef met het feit in konnis
heb gesteld en dat die chef de zaak heeft
gebracht, waar zfl behooTde.
We kunnen alzoo niet waakzaam genoeg
zyn.
En zoo hebben wy voor het waarborgen
onzer onafhankelijkheid ten eerste noodig
een goed geoefend leger van voldoende
sterkte, en ten tweede, achter dat leger,
een burgerij, die, hiertoe opgeroepen, door
toewijding, physieko geschiktheid en geoefend
heid een macht kan vormen, waarmede iedere
vijand, al zy hy nog zoo sterk, rekening zal
hebben te houden. De zorg voor het eer
ste is geheel de taak van regeering en le
gerbestuur, gesteund natuurlijk door de volks
vertegenwoordiging.
Het tweede is de zaak van het volk, van
de burgerij, zoolang de regeering, door welke
oorzaken dan ook, niet in voldoende mate
daarin zal of kan hebben voorzien.
Het volk moet das dit is een beslist
onafwijsbare eisch zich reeds in vredes
tijd zoo goed mogelyk weerbaar maken.
Het hierbij zoo rnim mogelyk met raad
en daad, moreel en materieel te steunen,
opdat eenmaal de tyd kome, dat om zoo te
zeggen geen Nederlandsch jongeling worde
gevonden die niet in staat is zoo noodig
de gedunde gelederen van ons leger te hel
pen versterken, is de taak, die do vereèni-
ging „Volksweerbaarheid" zich ten doel stelt.
Artikel 2 van de statuten der nog jeug
dige vereeniging noemt als de middelen, tot
dat doel aan te wenden:
a. het bevorderen van lichaamsoefeningen;
b. het opwekken tot algemeene deelne
ming aan de vrijwillige oefeningen in
den wapenhandel
c. het bevorderen van schietoefeningen;
d. het uitgeven van geschriften en het
houden van openbare bijeenk.en
e. alle andere wettige, doeltreffende mid
delen.
Noemt men dit programma zooals gebeurde,
pover, ik noem het zeer uitgebreid.
Nemen de drie eerste punten een voorname
plaats in, en moet daaraan met het oog op
den grooten drang der omstandigheden, reeds
onmiddellijk met de meesten zorg worden
gearbeid om te voorkomen, dat de loop der
gebeurtenissen ons wie weet hoe spoedig
reeds een vreeselyk „te laat" zal kunnen
toeroepen, toch schijnt het mij toe, dat de
twee laatste pnnten, dus geschifte, bijeen
komsten en alle andere wettige en doeltref
fende middelen, in beteekenis nog een veel
diepere strekking hebben.
Laat ons nagaan, op welke wyze de ver
eeniging zich voorstelt, dat het doel moet
worden bereikt.
Om te beginnen moet het publiek leven
worden verhoogd. Het nationaal bewustzijn
moet worden opgewekt en wakker gehouden.
Vaderlandsliefde moet worden gekweekt in
jong en ond.
Dit kan geschieden door het verspreiden
van gezonde begrippen omtrent plicht, het
vermeerderen der volkskennis van ons glo
rierijk verledenhet veredelen van den
volkszang in de gewenschte richting; het
hoog houden onzer taal waartoe o. a. het
tegengaan van het zoo veelvuldig en meest
zonder grond gebruiken van vreemde woor
den in Hollandsche gesprekken, redevoerin
gen en geschriften veel kan bijdragendoor
een frisch, doelmatig vereenigingsleven te
bevorderen, enz.
Vooral het vereenigingsleven maakt de
banden tusschen de leden hechter, en, waar
verschillende lagen der maatschappij in een
zelfde vereeniging vertegenwoordigd zyn,
ook tnsschen de verschillende volksklassen
onderling.
Het wantrouwen, veelal slechts gegrond
op onjuiste, soms zelfs op beslist onware
voorstellingen door schrijvers en redenaars,
dus op onderlinge onbekendheid, verdwijnt
en maakt plaats voor onderlinge waardee
ring door een goed geleid vereenigingsleven.
Het kweekt jets, wat wy, militairen, korps
geest noemen, kameraadschap. Het bevordert
de verbroedering tusschen de verschillende
standen, die in do ure des gevaars schouder
aan schouder een gemeenschappelijk belang,
het hoogste van een volk, de vrijheid, tegen
een gemeenschappelyken vijand znllen moe
ten verdedigen.
Hebben die vereenigingen ten doel mili
taire deugden en konnis aan te kweekon en
door allerlei sport, lichaams- en wapenoefe
ningen, schijfschieten, enz. onze physieke
waarde te verhoogen, dan stichten zy tien
voudig nut.
Onjuist is dan ook de meening van velen,
als zou de Vereeniging in hoofdzaak er zich
slechts toe bepalen, de schietvaardigheid van
ons volk te bevorderen, want van hoeveel
waarde het ook moge zyn, over uitmuntende
schutters te kunnen beschikken, die schut
ters worden byna waardeloos, zoo ze overi
gens te weinig ontwikkeld zyn om ze byv.
zoo spoedig mogelijk op een gewenscht punt
te vereenigen, niet in hun marsch gestuit door
terreinhindernissen, die voor een vlotten kerel
geen bezwaar opleveren; niet afgemat door
vermoeienissen, die voor hun zwak lichaam
te zwaar bleken.
Laat ons bijvoorbeeld den blik maar weer
eens op Znid-Afr. vestigen.
Ziet eens, met hoeveel alles opofferende
toewijding en geestdrift daar de mannen toe
stroomden om hunne vrijheid, hun eigen huis
en haard, tegen roof- en moordzieke benden
te verdedigen.
Geestdriftig grijpen daar de grootvaders
zoowel als de kleinzonen naar het geweer,
werpen zich in den zadel en snellen naar het
tooneel van den strijd.
Ik stel mij zoo dat toonbeeld van stoere
kracht en heldenmoed voor, dien 60 jarigep
boer, van wien ik las», hoe hy zich als een'
woedenden leeuw te midden van een hoop
bloeddorstige vijanden wierp en, terwijl hy
door zyn bliksemend oog en zyn reuzenkracht
in do vijandelijke ryen schrik en ontsteltenis
teweeg bracht, met zijn geweldigen vuist tal
van vijanden neersloeg, aan een drietal het
geweer ontrukte, hen ontwapende en als
zyn gevangenen heenzond, waarna hy, door
tal van kogels en bajonetten getroffen, als
een held uit een sprookjeswereld den geest
gaf, in het heerlijk bewustzijn, zijn plicht te
hebben gedaan, en een bede voor het va
derland op de stervende lippen.
Zoo strijden ze daar, vast in het vertron-
wen op elkaar, vast vertrouwend op hun
lichaamskracht en hun nimmer falend schot,
vast vertrouwend op den God van het recht.
Ja, zóó kó,n het, maar zoo moet het ook
kunnen.
Daar krijgen de knapen reeds op jeugdigen
leeftyd een geweer in handen, een echt ge
weer. Daar oefent men zich reeds zoo vroeg
mogelijk in het schieten, het doorstaan van
allerlei vermoeienissen, het trotseeren van
gevaren. Daar krijgen de kinderen door het
strenge voorbeeld hunner ouders een logisch
begrip van plicht. Daar worden de kinderen
in-het avondnur door de vaders de helden
daden banner voorzaten verhaald, als een
opwekking en aanmoediging tot het na
volgen van verheffende voorbeelden.
Daar maakt zich ieder in den waren zin
weerbaar.
Zeker, in Nederland znllen de mannen
niet achterblijven, wanneer het gevaar dreigt.
Maar men denkt hier meestal„die dè.n
leeft, d&n zorgt".
Zoo iets doet me denken aan den schip
per, die wacht met te leeren zwemmen tot
dat hy in zee valt.
Dftn is 'tte laat.
En, gelooft my, mijne heeren, wanneer
ons volk die verderfelijke, die misdadige
laksheid niet laat varen, dam zal het ook
eenmaal voor ons „te laat" zyn.
't Spreekt vanzelf, dat we ons door het
verschil in omstandigheden niet in alles met
de boeren kunnen vergelijken.
In Afrika heeft men voortdurend de zwarte
bevolking in bedwang te hondende jacht
stelt daar de jongelingen reeifs vroegtijdig
en meest plotseling tegenover groote geva
ren, waardoor een zeldzame kalmte, moed
en vastberadenheid niet kannen uitblijven.
Het geldt daar vaak een enkel juist schot,
om zich het leven te redden. Mist men, dan
is men verloren.
Dè.t staalt de zenuwen.
En wanneer zulke mannen bovendien wei
nig aan de verslappende weelde offeren, steeds
in Gods vrye natuur leven en arbeiden, ja
dan kè,n het niet anders, of ze vormen op
den daar keurbenden, die goed gewapend
en aangevoerd in staat zyn een overraach-
tigen vijand met goed geyolg het hoofd te
bieden.
Doch, kannen wy door onze foefwyze en
omstandigheden het niet .tot dezelfd^ hoogte
brengen, we kunnen meer doen, cUtn we éijen.
Veel meer.
Laat ons toch niet denken„één meer of
minder komt er .piet op aan", enz.
Allen moeten we samenwerken.
Een enkele baksteen is niets, en toch
worden de rensachtigste gebouwen daarnit
opgetrokken. En mankeeren er slechts en
kele hoeksteeneü aan, dan kan dit den on
dergang van het gansche gebonw veroorzaken,
wanneer de orkaan de muren benkt.
Eerst wanneer gar.sch het volk doordron
gen is van den plicht, krachtdadig te moeten
medewerken tot verhooging onzer weerbaar
heid, en wanneer het volk zich op dien grond
zoo goed mogelyk zal hebben geoefend en
ontwikkeld, eerst dein kannen we gerust zyn,
dat ons land een schoone toekomst wacht.
Hiertoe moeten we onze hoop vestigen op
het aankomend geslacht.
We moeten logisch te werk gaan.
Wil men een gebouw oprichten dan moet
worden aangevangen met hechte, deugdelijke
fondamenten, terwijl inmiddels liet materiaal
voor maren, dak, enz. wordt vervaardigd ee
in gereedheid gebracht.
Die fondamenten onzer volksweerbaarheid
moeten worden gelegd door een doeltreffende
volksopvoeding, dns voornamelijk in huisge
zin en school.
En of nu al deze of gene partyman komt
aanzetten met gezwollen frasen, zooals bij de
behandeling van leerplicht in do tweede Kamer
toen iemand beweerde, dat de goddelijke band
tusschen ouders en kinderen is verscheurd
door do maatschappelijke misstanden, zulk
gescherm met woorden kan het feit niet
loochenon, dat de ouders de eerst en meest
verantwoordelijken zyn, aan wier handen
door heilige, onaantastbare wetten de opvoe
ding der kinderen is toevertrouwd.
En waar men zoo gaarne de natuur met
de haren erby sleept, doe ik met genoegen
eens mee. Maar dhn niet alleen spreken van
„natuurlijke réchten", maar ook van natuur
lijke „plichten".
En wat dien goddelyken band tnsschen
ouders en kinderen aanguat, geen politieke
party of partyman, geen maatschappelijke
kwalen zullen ooit in staat blijken dien band
te verbreken, zoolahg de menschen niet nog
minder worden dan een beest.
Ik weet, hoe zeer velen die het inderdaad
goed met het Vaderland aneenen, bedenkelijk
het hoofd schudden, wanneer men do mid
delen noemt, die noodig zyn om Nederland
nit zijn onwaardigen staat van moreele en
physieke verzwakking op te heffen.
Het volk is nu eenmaal te laks, zegt men.
De menschen voelen er te weinig voor. Ja,
heel mooi in theorie, maar in de practjjk
gaat dit niot op. Enz. onz.
Is het wel juist zoo to redeneeren
Deugd de volksgeest niet, dan moet men
hierom datgene wat noodig is, nog niet na
laten, omdat het door dien volksgeest niet
mogelyk is, doch dan moet het noodige wél
mogelijk gemaakt worden door verbetering
van dien geest.
En noemt dit toch geen wanhopige, geen
ondankbare taak. Of wil men voorbeelden
De drankzucht werd vroeger voortdurend
als een karaktertrek der Hollanders aan
gemerkt. Welnu, bestudeert de statistische
gegevens omtrent het drankverbruik sedert
de oprichting dor vereenigingen, die het
tegen gaan, en gij zult verbaasd staan over
de schoone bemoedigende resultaten, reeds
thans, ondanks veler tegenwerking, bereikt.
Of ziet eens naar Japan. Vóór betrekke
lijk weinige jaren nog een totaal onmondig
dwergenvolk, stolde het, na en door oen
ernstig streven en groote offers hiertoe in
staat, kort geleden h«t reuzenvolk der Chi
nezen de wet. En de beteekonis dier snelle
ontwiKkeling van een 40 millioen tengere
Japinners tegenover 4 honderd millioen sterk
gebouwde Chinees^m is een sprekend bewijs
van hetgeen een volk vermag, wanneer het
slechts wil.
En vooral by ons volk zon het werk rij
kelijk zyn loon vinden, want onze volksgeest
is niet zoo slecht als hy schijnt. Doch die
geest moet oordeelknndig worden geleid en
wakker gehouden.
De kolonel v. Dam v. Isselt zei eens in
de ver. tot beoefening der krijgsweten
schap, dat in ons volk een geweldige la
tende kracht sluimert, en ik ben dit geheel
eens.
De bodem bevat hier schatten genoeg,
doch men moet de kunst verstaan, dieacbat-
ten bloot te leggen en productief te maken.
Deze edele taak berust in hoofdzaak op
ouders en onderwijzers. Zy en zy alleen
zyn instaat die maatschappelijke dengden in
de jeugd aan te kweeken, die den volwas
senen tot sieraad moeten strekken en leiden
tot de grootheid van het gansche volk.
En toch, zou ik overdrijven, wanneer ik
zeg, dat nog geen vijfde deel dier ouders en
onderwijzers er ooit aan denkt, dat dit kan
plicht is? Zon er wel een vijfde deel van
hen zich ooit eenige moeite geven om byv.
der jeugd vaderlandsliefde in te prenten, en
te leeren, wat er toe behoort om goed Neder
lander to zyn?
Daarentegen wordt de school soms wel
misbrnikt tot het openlijk of heimelijk pro-
pageeren voor politieke denkbeelden. Is dit
op zich zelf reeds of te keuren, het wordt
e«n schuldige daad, zoo die propaganda byv.
de ontwikkelingen Vaderlandsliefde tracht
te fnnikem j J
(Wordt vervolgd).
VOOR
Md. Tailleur.
Kleiweg E. 78, GOUDA-
irtenkoon to .'if.
iWui'H vail
8 MAART.
Nidebland. C«rt. Ned. W. 8 8%
dilo dito ditc 3
dito dito dito 3
Honoae. OU. Gou II. 1881-83 4
Italib. IuNchr\TiDg 1832-81 5
Oostbnb. Ob). in papier 1868 6
dito in silver 18^8 6
POETTJGAL. OU. mot coupon 8
dito ticket 3
Rusland. Ob'. Binnenl. 1894 41/,
dito Gocoos. 1880 4
dito bij Rotha. 1889 4
dito by Bop 1889-90 4
dito iu ffoud. leen. 1888 6
dito dito dito 1834 5
SPANis, Perpet, schuld 1881 4
Tuut bij Gepr. Cour. leen. 1890 4
Ge Lening eerie D.
Gec.Ieeoin. serie G.
EuiD-Aru Rp.v.oblg 189*
Manco. Oh ut. Sou. 1890 6
Vrkra. ülotkri
61*/,
es"/,.
98/,
100'/,
88»/,
99/14
MUi/i.
84%,
66
V6i,4
96 Vm
96«/é
101»/,
57»/,
98»/,
100»/,
Vinizuila. Obl 4 onhep. 1881 84»/4
Amsterdam. Obligatieu 1896 3 90"/,
Rotterdam. Sted. Ireu. 1894 3 91
Nbd. N. Afr. H Hide's*. Rand. 99»/4
Arendeb.Tab.-My. Certificaten 631
Deli-Maatachappü dito 485
Am. Hypotheekb. paudbr. 4»/j
Cult.-Mij. der Vorsten!, aaud. i 65»/4
Gr. Hypolhcakh. pandbr. 4108
Nederlaiidsclie baak aand. i 80*» B
Ned. Handelmaataoh. dito 164*/-
N.-W fc Pao Hyp. b. pandbr. 3 96
Rott. Hy otlieoltb. pandl r. 4'/t -
Utr. Hypotheeb. dito 41/,
Oost e n r O irt-Houg. bank aand. 198
Ru,l Hypotheekbank paodb. 5 110»/4
Amerika Equ». hypoth. pan Ib. 4 90
Maiw. L. G. Pr Lien oert. 6. 89»/.
Nbd. Holl. IJ -Spoor».-Mjj. aand. 114'»/,,
My. tot Exp!, v. St. Spw. aand. 10 /a
Ned. Ind. Spoorwegen aand. 894
Ned Zuid Afr. Spm. aand. 6 885»/,
dito dito dito 1891 dito 5 100*/4
Italii 8poor«l. 1887/89 A-Eobl.8 65 j
Zuid -Ital. Spnmjj. A-H obl. 8 65 I
POLKN. Watschau Weenen aand. 1 1
Rusl Gr. Rusa, Spw.-Mjj obl. 4 ®7*/4
Baltiache dito aand.
Faftowa dito aand. 6
Iwang. Dombr. dito aaud. 6 98»/,
Kursk Ch. Asow-Sp. kap. opl. 4 100"/,,
dito dito oblig. 100
Amerika. Cent. I'ac. Sp.Mij. o'd. 6 114»/,
Ch e. k North W.pr. C. r. aand.'
dit dito Win. St. t'eter. obl. 7 I 1411/»
Denver fc Rio Gr. Spm. cert. v.a. 68
Illinois Central obl. in gond 4 105
Louis?, k Na hyilHGert. v.aand. 74
Mexi o. N. Spw.M Ie hprp.o. 6 104»/«
Mis*. Kan* a* v. 4 pCt. prei. aand. 8 7
N.-York Outaa o k West. sand. 85»1/,,
Prnn. dtö Ohio oblig. 6
Oregon. Calif. Ie hyp. iu goud b 99»/,
St. Paul. Minn, k Mauit. obl.
Un. Pao. Hoof lyn obig. 6 48»/,,
dito dito Lino. Col. Ie hyp. 0 6
Canada. Can. South. Chert.v.aand. 6 81/,
Ven. C. Rallw. k Na. lo h. d. o, O
Amvlord. Omnibus Mjj. aand. 160
Rotterd.Tramwo^-Maala.aand 810
Nbd. Stad Amsterdam aand. I 108
Rtad Ro'tordam aand 8 101
Bblqib. Stad Antwerpen 1887 S1/, 9J»
Stad Bruaael 1886 9'/, 100
Hond. Theiaa Regullr Gnaelaoh. 4 117»/,
Oostbnr. Stnataleenig 1860 K 117'/,
K.K. Ooat. B. Cr. I860 8 101'
SrANJK. Stad Madrid 3 1868 84»,,
Nbd. Ver. B»x. Avb. Spoel. oert.
617,
967,
95
"7,.
67/,*
78*/.
56'/,
eene groote keuzo
Specialiteit in COSTUMES, MANTELS on
JAPONSTOFFEN.
Tr
Do conclusie waarbij advocaat-generaal
mr. Pat(jn reqnireert, dat de Hooge Raad
het verzoek tot revisie van de Hogerhnis-
zaak zal afwijzen, is gegrond op de stukken
van het door jhr. mr. Laman Trip ingestel
de onderzoek en bernst, naar het Vad, me
dedeelt, op de volgende overwegingen.
Overwegende, dat uit dit onderzoek is
gebleken, dat bet lantaarntje in den nacht
der inbraak, waarvoor verzoekers zjjn ver
oordeeld, moet zjjn geweeat in het bezit van
Wiebren Hogerhuis, en dat daarentegen de
opgaven van de twee eenige personen, die
verklaren Jet vroeger in het bezit van Pan-
i Ins van Djjk te hebben gezien, Vergezeld
zjjn van bijzonderheden, waarvan deonjniat-
heid is gebleken
