41
o
8>
r.
BINNENLAND-
uzsr.
t adres voor
>oedel,
gefloten wngnni
el 287.
Meuten- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken,
38ste Jaargang.
2
Buitenlandse!) Overzicht
luur
V
o
STATEtf-GENERAAL.
No. 8141.
Zaterdag 10 Maart 1900.
s
s
Inzending varf' Advertentiën tot 1 uur des ntidd.
Verspreide Berichten.
id der reep.
dératton
on*. «u
t
INKMAN Zn
r.
fabricatie
bruiker van
snomen.
l!
zakte,
lectrte
olgen.
tucht,
2 fleas
B8dl.
:b aik,
i te be
ne ook
O.6O.
0.00,
-r» ■J3MS>C3r>. j-
national
TU EEbÈ li ilflKR.
Zitting van Donderdag 8 Maart 1900.
Bij de repliek zeide de heer Mackay dat
hy in 1889 tegen leerplicht was als middel
tegen schoolverzuim, opperde hy het denk
beeld het huisonderwijs buiten de wet te
laten, wees hy er op dat de bizondere scho
len door hare plaatsing otider de macht der
gemeentebesturen, de,haar in 1889 verleende
gastvrijheid verliezen en zon hy desnoods
kunnen meegaan met een schoolvorzuimre-
geling zonder straffen voor de ouders waar
immers het hoofddoel moet zyn bet naar
school zenden der kinderen.
Aam-
Laxana
entten,
0.60.
middel
het i>
end in
xatrij-
«c. In
Telefe.n W,
De Citgave dezer Courant geschiedt page lij ka
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prijs per drie maanden is 1.25, franco per
post 1.70.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
Alhoewel de Engelsche bladen het laten
voorkomen, of de opstand in de Kaapkolonie
nog van weinig beteekenis is, zoo blijkt alleen
reeds uit de maatregelen der autoriteiten
bet tegendeel genoegzaam.
In een telegram aan de „Argus” uitVan-
wijksvlei wordt gdmeld, dat de bezetting van
- Kenhardt den 28en Februari pharts had door
r rebellen onder aanvoering van 16 republi
keinen. De magistraat Gerstin en de opper-
konstabel West met vyf andere Britsche on
derdanen werden in de gevangenis geworpen.
Daarentegen krygt de „Daily News” be
richt, dat de rebellen onder aanvoering staan
van Kaapsche Boeren. De kleurlingen die te
Kenhardt zich verzetten, zyn naar Carnarvon
teruggetrokken, achtervolgd door de Boeren.
Hun** aantal wordt op 3000 geschat. De ach
terhoede en de aanvoerder der „loyalisten”,
kofistabel Mc. Dealy, zouden door de opstan
delingen zyn gevangen genomen.
Zekere depêche van Reuter van Oranje-
rivier-station stelt het voor, dat het Boeren
commando in de nabijheid van Britstown niet
in rechtstreeksche gemeenschap staat met de
hoofdkwartieren, maar carte blanche beeft
gekregen van president Steyn, om zooveel
recruten als mogelijk is in de oproerige dis
tricten aan te werven en zooveel schade aan
te richten als overeen te brengen is met de
veiligheid.
„Sedert het terugtrekken der Britsche troe
pen uit Prieska, heet het verder, zyn de op
standelingen in den omtrek van Kenhardt
byzonder offensief, ^y rekenen er op, dat
lord Roberts’ troepen in den Vrijstaat bezig
worden gehouden.”
Hoeveel kwaad zij ondertusschen den opper
bevelhebber zouden kunnen aan doen, bijal
dien ze zich van zyn verbindingslijnen met
het Zuiden meester maakt, is gemakkelyk na
te gaan. Wat onlangs gebeurde, kan daar
van ten bewijze strekken. ~*-
Het ^verlies van een deel van het Engel
sche convooi by Waterval, en de plotselinge
verandering van marschroute ten gevolge van
den terugtocht van Cronjé, hadden de inten
dance gedurende eenige dagen geheel in de
war gestuurd. Een voorproefje dus van wat
Robérts in den Vrijstaat in veel erger mate
nog te wachten staatDe officieren en man
schappen moesten zich dien tyd met zeer
beperkte porties tevredenstellen; er was wel
overvloed van versch vleesch, maar geen
beschuit.. Thans is de dienst echter hersteld
en is er ruimschoots voedsel voor menseben
en paarden. Totdat,zoo we hopen, weer een
nieuw convooi wordt buitgemaakt. En hoen,
moet Roberts dan aan proviand komen?
60UBSI HE COURANT
Er zyn eenige Boerentelegrammen ontvan
gen over Lorenzo Marquez. Het offlcieele
oorlogsbulletin uit Pretoria van 5 Maart luidt
Er is in de laatste dagen weinig nieuws
van de commando’s ontvangen en het is
moeilyk juiste inlichtingen te geven.
De regeering neemt het bericht van de
overgave van Cronjé als een feit aan, hoe
pynlyk het ook zy. De regeering is er zeker
van dat de overgave de burgers niet zal
ontmoedigen in de verdediging van hun on
afhankelijkheid. De stryd heeft tot dusver
getoond dat de republikeinen zich hebben doen
eerbiedigen als een onafhankelijk volk. De
nederlaag zal hen niet doen wankelen in den
strijd voor hun geliefde rechten.
De inval in den Vrijstaat door een groot
vyandelyk leger en andere omstandigheden
hebben het noodig gemaakt andere stellingen
in te nemen. Met name in Natal zyn de
troepen teruggetrokken naar Biggarsberg.
Alle commando’s hebben deze stelling veilig
bereikt: enkele trokken af in de richting
van Van Reenen’s pas. Dientsngevolge wor
den Ladysmith en Kimberley niet langer
belegerd. By den terugtocht hadden enkele
gevechten plaats met den vijand die her-
haaldelyk werd teruggedreven, zoodat onze
laagers niet werden afgesneden In deze
gevechten werden em -paar man-gewond of
gedood. De vijand loed klaarblijkelijk zware
verliezen. In strijd met de berichten blijven
de Bnrgers vertrouwen in den uitslag en zyn
zy vol moed.
By Colesberg zyn andere stellingen inge
nomen, die met het oog op de tegenwoor
dige omstandigheden beter gelegen zijn voor
de burgers.
Generaal De Wet voert thans het bevel
over alle commaftdo’s aan de Modder-rivier.
Tg President Kruger vertrok gisteravond naar
Bloemfontein om de laagers der Vrystaters
te bezoeken.
Te Glencoe werd een algemeene krijgs
raad gehouden. Louis Botha werd benoemd
tot luiter.ant-generaal voor Natal met Lukas
Meyer, Schalk Burger, David Joubert, Daniel
Erasmus en J. Forrle (Fourie P) als assistent-
divisie-generaals of generaal-majoors. Dit
besluit heeft levendige voldoening onder de
Burgers gewekt.
President Kruger is 6 Maart te Bloem-
fontein azngekomen en werd floor president
Steyn aan het station ontvangen. De presi
dent van de Z.-A. Republiek sprak de me
nigte toe, zeggende; „Als het volk^naar
trouw blyft aan het geloof in tijden van
tegenspoed, zal God spoedig weder hetgety
te zynen gfinste doem keeren.”
Er zyn geen bewegingen uit het zuiden of
westen gemeld, doch de rust wordf opgevat
als de stilte die den stormvoorafgaat.
Algemeen wordt hier met waardeering
gesproken over de beleefdheden aan generaal
Cronjé bewezen door de Engelschên zoowel
na de overgaaf als by de aankomst te
Kaapstad.
President Kruger heeft de commando’s ten
zuiden van Bloemfontein bezocht.
Officieel wordt medegedeeld dat Zondag
jl. zwaar gevochten is by Dordrecht. De
Engelschen werden met groote verliezen
teruggeslagen en de Verbondene maakten
drie kanonnen buit. De onzen vtjoren drie
gesneuvelden en vyf gewonden.
Om Mafeking wordt de stryd voortgezet.
Alle buitenste forten, uitgezonderd één, zyn
door de Boeren genomen.
Lord Roberts maakt een beter gebruik van
zyn cavalerie dan Load Methuen en Sir Red-
ven Buller ooit hebben gedaan. Hij waagt
zich niét aan frontaanvallen tegen een te
sterke, te goed ingerichte en te krachtig ver
dedigde Boerenstelling; hy poogt die stellingen
eenvoudig om te trekken, en daardoor den
terugtochtsweg der Boeren te bedreigen.
Daardoor worden ernstige gevechten, als aan
Frankrijk.
De stakende arbeiders in de tabaksfabriek
te Rijsel hebben besloten, de staking voort
te zetten. De v rtegenwoordigers der ar
beiders in de overige rijkstabaksfabrieken
in Frankryk hebben zich uitgesproken voor
de algemeene staking.
De feiten, welke in de Kamer zjju genoemd
over de knoeierijen en de speculaties van
ambtenaren van het departement van marine,
zullen streng worden onderzocht door den
faad van directeuren van genoemd depar
tement.
Het heet, dat te Marseille een spionnage-
zaak is ontdekt, waaruit internationale ver
wikkelingen kunnen voortvloeien en waarbij
een millionnair uit de stad betrokken zou zyn.
De commissie uit de Kamer adviseer^ in
-haar rapport, Marcel Habert vervallen te
verklaren als afgevaardigde.
Gisteren is op den* Boulevard Richard
LenoiP te Parys een sardinebusje, met Iwuit
geyuld, ontploft. Eenige winkelruiten werden
verbrijzeld.'
Gcmeraal De Gallitet zal binnen eenige
dagen geheel herstelden.
Bom.
Te Brussel/liep gisteren het gerucht, dat
Dreyfus, op doorreis naar Gent, aldaar was
aangekomen. By onderzoek bleek het niet
de gewezen balling van het Duivelseiland
te zyn, die was gearriveerd, doch iemand,
die veel op hem Ijjkt.
DuiTSOHLANEk
Onder de schoenmakersgezellen te Barmen
wordt het uitbreken van een werkstaking
verwacht. Zy vragen loonsverhooging, in
voering van een werkdag van 10 uren en
goede werkplaatsen.
Engeland.
Te Londen stierf eenigen tyd geleden de
Amerikaanscbe millionnair Smith, die zyn
geheele enorme vermogen, dat op 14é millioen
gulden geschat wordt, vermaakt heeft aan
bloedverwanten iu Schotland. Aan successie
rechten heeft het ryk van deze erfenis byna
x 11 millioen gulden getrokken.
Officieel is bekend .gemaakt, dat koningin
Victoria in de volgende maand een bezoek
zal brengen aan Ierland.
Oostenrijk-Hongarije.
Een kapitein der infanterie te Sa’zburg
in garnizoen, die door oen blad aldaar be
schuldigd was van mishandeling van een
soldaat, waarom hy een aanklacht tegen het
blad had ingediend, heeft zich op den dag
der terechtzitting van het leven beroofd.
De gewezen Hongaarsche premier Bauffy
heeft zyn getuigen gezonden aan den redac
teur van het clericale Vaterland, waarin hjj
beschuldigd is geworden van verduistering
van verkiezingsgelden.
De heer Dobbelman achtte leerplicht niet
gerechtvaardigd door het schoolverzuim.
Nadat'de hoeren De Waal Malefyt en
Hejdt nog het woord voerden, dieude de
minister van Binnenlandsche Zaken van we
derantwoord. Vele bedenkingen van voot-
standers liet hy rusten tot de onderdWlen,
maar hun verzoekt hy niet te zeer aan
kleine verschillen en eigen standpunt te
hechten.
De minister zal telkenmale mededeelen
of de umendemjntenyjn de wet passen of
haar in gevaar brengen.
Ook bestreed hy de schoolraden naar de
denkbeelden van Mr. Troelstra. Nu den Min.
de technische bewerking van een amende
ment ir verzocht, is een andere regeling in
onderzoek. In zake do plaatsruimte op scho
len, verwyst hy andermaal naar het recht
om schölenvermeordering te bevelen.
Aan Dr. Kuyper herbaalt de Minister, dat
de geheele Regeering by 't lot van dit wets
ontwerp betrokken is, mocht het onverhoopt
verworpen worden, dan zal de Regeering in
volle vrjjbeidbeslissen wat haar te doen
staat.
Inzake de kleéding en voedingkwestie ge
tuigt dy Minister aan Mr. Troelstra van
zyn hart daarvoor.
Met erkenning dat voor dat belang niet
genoeg Wordt gedaan, handhaaft de Minister
zyn standpunt dat de gemeentebesturen be
voegd zyn ter bevordering van eeheelbezoek
gelden ook nor voeding en kleedlng beschik-
baar te stellen.
By de herzienfhg der onderwijswet, die op
deze w.et moet volgen, zal overwogen worden
die bevoegdheid te versterken.
Verder, verdedigt de Minister z(jn voorstel
tegen de nieuwgeopperde bezwaren der op-
positie, onder opmerking, dat, had men in
1873 met Dr. Kuyper tegen de arbeidswet-
Van Houten gestemd, duizenden kinderen het
slachtoffer zouden zjjn geworden. De wet
was een zegen, hoe men over Mr. Van Hou
ten denke als staatsman.
Let de Minister er op, dat vele christelijke
onderwijzers leerplicht verlangen maar in
- hun afhankelijkheid van de leiders' niet durven
agiteeren dan is de minister nog niet zoo
zeker dat de aanmatigende voorspelling van
Dr. Kuyper dat 46 tegeu de wet zullen stem
men zal uitkomen.
De Minister verwacht nog beter, maar her
haalt, dat al verwierp de geheele Kamer de
wet, de Regfterlng zon big ven volbouden een
nationale wet te hebben ingediend.
De beer Staalman beweert nog (herhanl-
deïyk geïnterrumpeerd door Mr. Troelstra),
dat deze aan zyn in ’t land gepropageerde
beginselen verschuldigd is, het beginsel van
kleeding en voeding in de wet neer te leggen.
Na een protest van Mr. Harte, tegen het
door den Minister in zyn repliek vooruit-
loopen op eene beslissing der Kroon in zake
de beschikking der Gedeputeerden van Fries
land, omtrent het aanwenden van gemeente
gelden voor kindervoeding, verzekert de Mi
nister, dat hy geen critiek op dit college be
doelde.
De Algemeene beraadslaging is gesloten.
Artikel 1 (Leerplichtbeginsel), waarop de
heer Ketelaar zyn amendement intrekt, na
dat de heer Lobman verklaard had geen
stemming noodig te hcliten, op verzoek van
den heer Ketelaar in stemming gebracht,
wordt aangenomen taet 52 tegen 37 stemmed.
Voor de linkerzyde, met de hoeren Scbaep-
man en Kolkman.
Tegen de rechterzijde, met den heerPyu-
appel. (De heer Bastert was afwezig).
Artikel 2 werd onveranderd aangenomen,
met verwerping van het amendement-Kete-
laar
Ook artikel 3 (zesjarige) cursus) is goed
gekeurd met verwerping der amendementen
Troelstra doch gewyzigd volgens bet amen-
dement-Ketelaar.
De artikelen 4 en 5 zyn eveneens goedgfë'
kenrd, na verwerping van het amendement-
Van Karnebeek betrekkelyk huisonderwijs.
de Toegela en aan de Modderrivier voorko
men, en worden de Boeren genoodzaakt tot
den terugtochttotdat eindelijk de Boeren
generaals tegenover deze nieuwe taktiek der
Engelschen een hunner schrandere invallen
in praktyk brengen.
Ditmaal is de beweging van Lord Roberts
nog eens geslaagd, waarschijnlijk ook, omdat
de Boeren niet voornemens waren fcich by de
Modderrivier krachtig te verdedigen. Hunne
natuurlijke verdedigingslijn vóór Bloemfontein
loopt over Aasvogelkop en Hartebeosthoek en
daar zal Roberts moeilijker een omtrekkende
beweging kunnen maken, omdat de Kaalspruit
kern dit wel zal beletten.
De troepen, die voor Roberts terugtrokken
zullen zich’ thans wel vereenigen in de lyn
Brandfort- Winburg, die voor een krachtige
verdediging eveneens schijnt aangewezen te
zyn. Bovendien weten de Boeren zeer goed
dat, hoe verder zy Roberts weten weg te
lokken van z(jn operatiebasis, de spoorweg
De Aar-Kimberley, en van zyn communica-
tiewegen, hoe moeiljjker zy hfit voor den
Engelschen opperbevelhebber zullenynaken
zyn troepen in het woeste en van alle hulp
bronnen verstoken gebied ten westen van den
spoorweg te kunnen voeden en verplegen.
Telefoon Mo. BI
A D VER TENTIEN worden geplaatst van
15 regels A 50 Centen; .iedere 'regel meer
i 10 Centen. Groote letters worden berekend
k naar plaatsruimte.
