r4k,
BINNENLAND»
STATEN-GENEltAAL.
Gemengde Berichten.
Directe Spoorwegverbindingen met tiuUDA. Zomerdienst 1900. Aangevangen I Mei T(]d van Greenwich.
M1 l°-80
^STADSNIEUWS.
Rechtszaken.
T'OSTHR/XJ-BTsr-
V RRGADRRIN6 VAN DEN GRMERNTERAAD
bleven. Eergisteren is éen 59-jarige aardwer-
ker, die zich naar zijn werk begat, door
een troep stakers halldood geslagen.
Duitschland.
Het proces inzake de troebelen aan de
Rosenthaler Thor te Berlyn bjj gelegenheid
van de werkstaking van het trampersoneel
heeft 5 dagen geduurd. Wegens „Unfng,"
vernieling, huisvredebreuk en oproer zijn
15 beklaagden veroordeeld tot gevangenis
straffen van 6 dagen tot 9 maanden.
De Italiaansche arbeiders, die werk
zaam zijn aan den aanleg van den spoor
weg bij Oberuhldingen, nabij Constanz,
hebben het werk gestaakt, waarbij het tot
ernstige ongeregeldheden kwam. De gen
darmes zijn versterkt en hebben 9 perso
nen gearresteerd.
Het hoogterraadproces tegen den jour
nalist Leitgeber c. s., die beschuldigd
worden, te hebben saamgezworen, om Po-
len's onafhankelijkheid te herstellen, is te
Leipzig geëindigd. Leitgeber is veroor
deeld tot 1 jaar vestingstraf met aftrek van
3 maanden voorarrest; Kolenda en Mele-
rowichs werden vrijgesproken.
T 99 MC MS MM MS M A MM B R.
Zitting van Donderdag 28 Juni.
Aan den hoer Pyttersen is verlof verleend
later aan de Regeering te vragen hoe zij de
onafhankelijkheid van de leden der Kamers
van Arbeid zal verzekeren nu een fabrikant
te Almeloo een werkman plaatste vóór ont
slag uit zijn dienst, of ontslag als lid der
Arbeidskamer.
De Kamer vereenigde zich met het verzoek
aan de regeering om te bevorderen de ver
werving van het diploma voor bediening van
eenvoudige stoomwerktuigen, na verwerping
met 49 tegen 4 stemmen van het voorstel-
Schaper tot het instellen van een eenvoudig
pxamen voor alle machinisten en na schor
sing der v^gadering gedurende 10 minuten
omdat het vereischte ledental voor stemmen-
meerderheid ontbrak.
Voorts is behandeld het ontwerp tot ont
eigening voor een nieuwe brug over het
Noord-Zeekanaal en voor de Visschershaven
te Scheveningen.
Omtrent den stand van het onderzoek naar
eene van Engeland onafhankelijke telegrafi
sche gemeenschap kon do Regeering niets
naders meedoelen.
Verder goedgekeurd de kosten voor uitzen
ding van den oorlogsbodem naar de Zuid-
Afrikaansche wateren en de toepassing der
Geneefsche conventie op den zeeooclog.
De wetten betreffende de ouderlijke macht
en voogdij en de strafrechtspleging voor de
jeugd bij eindstemming aangenomen, zonder
stemming.
Na de bestendiging der voorloopige vicarie-
maatregelen gaat de Kamer over in Comité
Generaal om na behandeling van het regle
ment voor de stenographic en de huishoude
lijke raming op reces uiteen te gaan.
H. M. de Koningin heeft de .uitnoodiging
tot het bijwonen der visschersvlootrevue op
de Zuiderzee, voorbereid door de heeren
L. C. Kolff en H. J. Calkoen, burgemeesters
van Wieringen en Edam, aanvaard. De
revue za) nu worden gehouden op den 3en
Augustus dezes jaars.
Reeds zijn 900 vaartuigen ingeschreven
de genoemde heeren wekken op tot nog
grootere deelneming en hopen, dat ook de
vrouwen en kinderen niet op de schepen
zullen ontbreken.
De bewerking der uitkomsten van de acht
ste aïgemeene volkstelling vordert spoediger
dan men verwacht heeft, doordat vlug ge
werkt kan worden met een goed georgani
seerd personeel, waarvan het eene deel over
dag en het andere deel in de avonduren, onder
leiding van het Centraal Bureau voor de
Statistiek, werkzaam is.
Om het werk geregeld te kunnen doen
voortgaan heeft daarom de Regeering verhoo
ging van den voor dit jaar uitgetrokken post
met f 13,000 aangevraagd, zoodat, volgens
mededeeling van den directeur, hoogstwaar
schijnlijk reeds in dit jaar de bewerking van
de uitkomsten der gewone volkstelling zal
kunnen afloopen en met de bewerking van de
uitkomsten der beroepstelling zal kunnen wor
den aangevangen.
Deze verhooging maakt de kosten der volks
telling niet zwaarder, omdat nu in 1901
daarvoor minder noodig zal zijn.
De Ongevallenwet. De „Residentiebode"
noemt de wetsvoordracht een triomf niet
slechts voor de Eerste Kamer, maar ook
voor hen, die de Staatsinmenging tot haar
uiterste noodzakelijkheid willen beperken, de
individueele vrijheid zoover doenlijk ongerept
willen houden en in het algemeen decentra
lisatie voorstaan.
Het blad meent echter, dat het voorstel
op vele punten onvolledig is te noemen, o.a.
door het landbouwbedrijf buiten de verzeke
ring te houden. Met de moeilijkheden echter
rekenende, aan het volledig maken van het
wetsvoorstel verbonden, gelooft het, dat het
Fransche spreekwoord hier niet uit het oog
mag verloren, hetwelk „het betere den vijand
van het goede" noemt. En het goede is zoo
nabij mogelijk bereikt, na de gedaantewisse
ling, welke de regeering haar door de Eerste
Kamer verworpen ontwerp deed ondergaan.
Op billijke wijze is aan de billijke be
zwaren, in de verworpen amendementen der
Tweede-, in het votum der Eerste Kamer
uitgesproken, tegemoet gekomen.
De „Bode" vertrouwt dat de tegenstand
thans gebroken zal zijn, nu er aaii de' be
zwaren van decentraliseerenden aard, in
beide Kamers voorop gesteld, ruimschoots
is tegemoet gekomen.
„Hopen wij, dat de principieels strijdvraag
over publiek- of privaatrecht thans naar den
achtergrond wijken en tot geen verder
academisch debat aanleiding geven moge,
maar dat de praktijk des levens haar eischen
gelden doe en deernis gevoele en betoone
met het lot van hen, die in de toekomst
slachtoffers zullen worden van den arbeid.
„Hopen, verwachten, vertrouwen wij, dat
de Ongevallenwet zonder verdere ongevallen
eerlang in het Staatsblad pryke."
Het bestuur van den A.N.W.B. heeft,
blijkens de „Kamp.", mededeeling ontvangen
van de Hollandsche IJzeren Spoorwegmaat
schappij, dat het haar voornemen is om aan
personen, die hun rijwiel als bagage hebben
laten inschrijven, te laten afgeven plaats
bewijzen enkele reis tegen betaling van den
halven retourprijs, mits op vertoon van het
bagagerequ.
Reeds is de goedkeuring van den minister
op dezen maatregel gevraagd en de directie
vertrouwt dien op 1 Juli te kunnen invoeren.
De „Kampioen" schl
In ons vorig nummeM^en onze le^grs
kennis genomen van een vriendelijken maat
regel, ingevoerd door de Maatschappij tot
Exploitatie van Staatsspoorwegen, waarbij
van reizigers, die hun rijwiel onverpakt aan
de Staatsspoor als bagage tér verzending
toevertrouwen, een schriftelijke verklaring
wordt geëischt, waarin zij afstand doen van
allo rechten op vergoeding van de eventueele
schade, tijdens het vervoer aan hun rijwiel
ontstaan.
In verband met dezen maatregel heeft een
der leden van het dageljjksch bestuur van
onzen Bond dezer dagen een onderhoud ge
had met den secretaris van den raad van
toezicht der Staatsspoorwegen, en het is ons
aangenaam, thans te kunnen berichten dat
de ukase, die allerwegen protest heeft uit
gelokt, hoogstwaarschijnlijk binnenkort weer
zal worden opgeheven.
Naar wij vernemen, is thans het politie
onderzoek geëindigd en vanwege de justitie
de instructie aangevangen in zake het stoom
tramongeluk van Zondagavond te 's-Graven-
hage.
Van den trein die gisterenmorgen te 8 uur
van Vlaardingen vertrok naaf Hoek van
Holland, ontspoorden bij het overgaan van
den wissel de twee achterste personenwagens.
De reizigers kwamen met den schrik vrij en
konden in een anderen wagen overstappen,
waarna de trein, met een 4 uur vertraging
met achterlating der ontspoorde wagens kon
vertrekken.
Twee jonge Hollandsche café-chantant-
artiesten, Ëduard Bamberg, de kleinzoon van
den populairen tooneelspeler, en Carel Slier,
gaan vaa Rotterdam loopen naaf Parjjs.
Zy nemen als eenige bagage hun ge-
kleede zwarte pakken in een rolletje mee,
omdat ze wellicht in dien tjjd hier en daar
zullen optreden. Want zjj willen gedurende
den tocht in hun onderhoud voorzien, Bam
berg door zjjn liedjes te zingen, en Slier
door te spelen op een van de talrijke in
strumenten die hij geleerd heeft. Ze ver
wachten veel van de uitwerking hunner muziek
op de boeren; Bamberg zou schrijven aan den
burgemeester van Ryswjjk, die zijn groot
vader heel goed gekend heeft, om een be-
wijsje dat zy zingen en spelen mogen in de
Antwerpsche koffiehuizen. En dan hebben
zij natuurlyk veel vrienden in dat groote,
internationale korps van café-chantant-arties-
ten, om hun gastvrijheid vermaard. De
jongelui stappen Maandagochtend om 6 nar
den Dordtschen straatweg op; zoo loopen
zij over Rosendaal naar Antwerpen, over
Brugge en Gent naar Brussel, en over Ber
gen en Mons naar Parijs. Ze zullen hun
cabotins-avonturen opschrijven en door auto
riteiten laten waarmerken; dan hopen zy
interessant genoeg te zijn om op de tentoon
stelling engagement te krijgen. De jonge
Eduard steekt grootvaders portret in zijn
zak; „die was zoo beroemd overal, dat ze
in 't buitenland den kleinzoon niet in den
steek zullen laten," meende hij.
In het Volk verscheen dezer dagen eene
advertentie, waarin allen, die sympathie ge
voelen voor mr. Troelstra, worden uitge
nodigd, de volgende maand met hem te gaan
hongerlijden.
Het genoemde blad vat deze advertentie
op als een mop en zefct er heden van
„Uit welken hoek zy kwam, bleek reeds
uit het papier, waarop zjj was geschreven
en dat bedrukt was met het hoofdje: „Nieuwe
of Litteraire Sociëteit 's-Gravenhage."
Wjj zouden er dan ook geen oogenblik
aan gedacht hebben, het dwaze ding te plaat
sen, indien er niet bjj geschreven stond
„over een dag of vier zal f 140 gezonden
worden voor advertentiekosteningesloten
vast een muntbiljet van f 10".
Had onze grappenmaker van de Witte
Sociëteit er 150 gulden voor over, dan, zoo
meenden we, konden we hefla gerust een
handje helpen, om zyn dwazen inval onder
de advertentiën op te nemen.
Gisteren ontvingen we de resteerende f 140;
de onbekende inzender heeft dus woord ge
houden en we zyn verplicht, zjjne adver
tentie tot 1 Augustus te laten staan."
Men meldt uit Vyfheerenland
De plukkers uit de Betuwe, die hier jaar
lijks f 1.50 per dag verdienen, willen voor
niet minder dan f 2 dagelijks werken. Ook
schijnt er gebrek aan plukkers te zyn, want
de fruitbazen hebben bericht gekregen dat
er slechts een beperkt aantal kan overkomen.
Vele plukkers wérken eerst in de Betuwe
en gaan vandaar naar -do Vyfheerenlanden,
waar de pluk in den regel een week later
begint.
Te Haamstede (op Schouwen) komt een
geval van nona voor by een 21-iarig meisje
dat sedert eenige dagen slaapt. Alleen vloei
baar voedsel kan haar worden toegediend.
De uitvoer van grondstoffen en fabrikaten
bn de papiernijverheid in Duitschland is sedert
1872 van 18 4 tot 106 millioen mark gestegen.
De invoer vermeerderde in dien tjjd van 8.8
tot 27.5 millioen. Onder den uitvoer zjjn
echter niet begrepen de ook zeer gestegen
waarde van kunstdruk, waarvan met inbe
grip van koper- en staalgravures en houtsne
den in 1899 voor 62 millioen werd uitgevoerd.
De geheele productie in de fabriekmatige
papiernijverheid heeft in 1897 het hooge
cyfer van 550 millioen mark bereikt.
Wie te 's-Gravenhage woont en dagelijks
voor zaken naar en van Amsterdam wil
sporen zal misschien denken, zegt De Tjjd
het voordeeligst te handelen door een traject
abonnement te nemen. Men betaalt nl. voor
ROTTERDAM»!#» ver»».
19,58 1.17 4.85 8.86 8.49 4.89 4.64 6.99 8.15 7.96 7.4!
L— ff ff ff ff 6.01 ff t
1.10 m 9 ff ff 5.11 g t
1.17 f f 5.18 ff ir ff
1.96 9.46 8.56 4.08 5,97 5.4 6.86 7.47 8.07
ff 1.68 ff ff 5.10 8.41
ff 9.06 ff 6.90 ffffff ff ff ff ff ff
Alleen le en 4e kleeee. Extra bijbetalen, g Op dexe treinen «ijn Zondag, Maandag en Dinedag Mndaageehe retonrbiljettan toot de 8e kl. verkrijgbaar togen enkelen vrachtprijs. H Hollandeeke Spoer. X Extra lappleuient-bewijs.
X
G 0
0 D A -
Goud».
5.62
7.11
7.85
8.81
8.88
9.19
9.19
9.88
9,57
10.86
10.66
11.29
14.18
Moordrecht
door
7.18
8.40
ff
ff
11.08
ff
ir
Nieuwer kerk
7.98
ff
ff
8.50
ff
•d
ff
ff
11.18
ff
Gapelle
7.81
ff
8.87
ff
ir
ff
11.40
ff
ff.
Rotterdam M.
6.9E
7.44
9.06
9.88
9.40
10.18
10.66
11.89
11.60
14.84
RotterdamD.P.
a
ff
8.54
ff
ff
ff
ff
11.16
ff
ff
V
Rotterdam B.
ff
8.09
9,08
ff
ff
ff
10,08
ff
11.96
ff
ff
ff
9,94 J 10.1»
6,41 X ff ff 10,»J
8/0 8,66 9.8S 10,80 10,45
11,49
11,45
11.46
Rotterdam Beurt
Rotterdam D. P.
Rotterdam M.
Oapolle
Nieuwurkerk
ld oordrocbt
öovda
4.44
4.59
5.01
5.11
5.17
5.90 6.07
6.41 ff
5.51
6.04
6.10 6.48
ff 7.88
7.06 n 9.58
7.18 7.4b 8.8» 9.18 9.47
ff»ff i r ff
ff ff ff oj ff ff
ff»ff ffrl*
7.89 7.49 8.84 8.04 9.00 9.89 10.08 10.94
ROTTERDAM
9,45
-90UDA vice veren.
ff 16,4»
14.'68
10.16
10.16
10.88
10.48
10.49
4 Alleen le en Ie kleeee (extrn betalen), e Fncultatief, op den leop ken niet gerekend werden, R
11.81 11,45 11.10 e
11.59 19.06
Hollandeeke spoor.
ff ff ff
a. 4.04 ff e
1.86 9.94 3.45 8.48 4.08 4.84 5,95
t L46 «ffffff 4.44 ff
ff ff 1/8 i> ff 4,51 f
ff 9,08 p ff 5.cj t
11.81 1.91 8.09 9,45 '.f8 4.09 4.94 5.07 5.46
X Extra eupplemeatbewij» van de Compagnie der Wagons Lite.
6.99
6.89
6.46
6.5/J
7.04
6.17
7,05 7.59 8.41
7.96
X
9.19
ff >0,96
9.46 10.84
9.86
9.46
r 0.58
ir ff 10.08 f ff
.90 8,49 9.47 10.09 10.16 11.05
Gouda 7.16 8.87 8.41 9.01 9.16 10.00
Zevenh.-Moero. 7.98 —'8.61 i g
Soo term eer-Zeg. 7.88 9.04
Voorburg 7.68 9,14
Hage. 7.58 ?.08 9.1» 9.87
OODDA 'D EN H A A O vies veria.
10.19 10.19 11.81 19.16 11.16 19.58 1.68 9.98 8.45 4.19 4.50 5.96 C.4| 6.18 7.19
j) 11.11 1.10 ff 5.04 ff |r
11.ff ff 1.81 r i ff ff613«
11.86 1.88 5.97 ffffff»
9.48 10.98 10.41 11.41 19.09 11.45 11.65 1.40 9.90 9.55 4.15 4.45 5.8t 5.55 6.15 6 46 7.57
1.0L 8.99 9.17 9.53
8.18 H-
8.94
8.88 E P
8.48 10.19
9.56 10.18 10,98 10.43 11.99
10.08
10.17
10.9»
10.84 10.46 10.54 11.11 ll.IT
(«0
••Hago 5.81 6.04 7.01 7.15 7.89 8.86 - 8.56 9.08 9.44 10.11 11.15 11.85 19.06 1.80 4.40 8.00 4.00,4.90 4.80 5.29 6.91 7.41 7/5 8
Voorburg. 5.88 _j 10.17 1.66 4-86 6.48
Zoeterm.-Zeg. 5.54 - 10.8» 1.50 4.50 6.43
Zflvanh.-Mo. 6.08 - 10.48 4.01 5.01 6.54
Goudt. 6.14 6.81 7.98 7.49 8.07 «.08 F 9.9» 9.80 10.11 \0.54 11.65 19.08 14.84 9.1» 8.0» 8.47 4.97 4,47 5 19 1.4 7.05 8.0» 8,98 8.
(4) Harmonikatreia, alleen le en Se kleeee, extre betalen.
.18 9.43 10.96
9.49
10.08
10.14
.45 10.95 10.51
Gouda.
Ou dew.
Woerd.
Utreekt
5.10 8.84 7.41 8.16
6.86
5.48 8.98
Utreekt
Woorden
Oudew.
Gouda
6.18 6.68 7.47 8.41 9.90 10.10 10.1
O v D A—r'T R E C H f vlee versa
10.14 10.59 19.00 11.87 1.15 8.11 4.84 1.58 4.83 7.10 8.26
11.16 ».8» 7.96
11,94 9.40 8.19 - 6.11 7.83 8.48
6.03 7.04 8.18 8.58 9.8» 10.14\\l0.49 11.47 19.3» 1.0» 8.08 8.45 5.04 6.30 7.00 7.54 S*9
10.87
10.55
11.01
1 «.89
11.07
GOUD A—A M 8 T E R D A M. mmtirn vena.
Gouda 6/9 8 11 8.88 9.98 10.16 10.59 19.08 1.99 1.46 8.18 4. 0
4.48 5.16 8.48 9.61 fO.i» 14.37 10.66 11.07.
ftmatW. 8.01 8.58 9.2! 10 10 11.09 19.48 19.57 9.03 8.86 4.18
4.17 5.35 6 44 9.8610.8v 1.0511.47 19.00
AmttC. 8 1& 9.13 9.87 10 95 11,14 1 08 1.10 f.94 8.95 4.80 B 18
5.60 9.68 10 10 11.16 18.09 19.16.
11.44
11.38 18.09 1.50 8.08 8.90 4.09 4.48 5.89 8.53 7.00 /.53 9.00 9.85 10.05 10.46
5.07 6.4» v—8.0» 9.87 10.88 11.55 11.97 4.45 7.44 9.18 11.07
5.49 6 58 8.17 10.41 1>>.S5 - 4.88 9.2»
8.49 7.08 7.94 8.80 9.14 9.56 10.54 11.17 11.11 1».<1 MS 8.40 8.16 4.46 5.80 6.18 7.14 7.49 6.96 9.49 10.07 10.86 21.48
luet.O. 6.89 7.16 7.59 8.96 9.18 9.8L 11.11 1SJ7 14.10 1.30
8.10 8.84 4.41 6.91 7.09 8.10 9.84 9.61.
km»'.. W. 8.84 6.47 7.80 8.18 8 46 9 80 9 46 11.80 14.41 1.08
l.U 8.98 8.49 5.0t 6.86 7.85 8.86 9.40 10.06.
1. u«'a 7.S0 7.81 8.18 9.07 9.4» 1M8 10.84 19.51116 Lil 8.88
4.18 4.84 8.47 7.64 8.09 9.1» 10.17 11.98.
12 maanden reizen in de drie klassen resp
f 517, f 388 en f 259 op de Hollandsche Ijjn
via Haarlem en 2 421.50, f340 en f204 op
de Staatslyn via Gouda.
Intusschen geven beide maatschappijen ook
groepenkaarten uit en nu is het opmerkelijk
dat men een kaart voor Groep I (Hott. lijn)
nemende, daarvoor betaalt in de drie klassen
resp f 398, 278 en f 199. Niettegenstaande dit
aanmerkelijk minder is kan men met zulk een
kaart niet alleen reizen op de lijn 's-Graven-
hage-Amsterdam, maar bovendien ook op de
lijnen naar Leeuwarden, Medemblik, Helder,
Rotterdam, Rozendaal, Hoek van Holland
Zandvoort en Scheveningen.
Op de Staatsljjn een kaart voor Groep III
nemend, betaalt men resp. f400,f300 enf
200; ook dan heeft men dus voor minder geld
het recht om niet alleen op de Ijjn 's-Gra-
venhage-Amsterdam te reizen maar ook op
de lijnen naar Emmerik, Leiden Winterswijk,
Zwolle, Gronau, Salzbergen, Kleef, Rotterdam
en Dordrecht.
Een en ander is een staaltje uit onze on
doorgrondelijke tarievenregeling.
In den nacht van 24 Mei werd de heer
De Damon, oad burgemeester van den Ham,
wonende te Velp, op straat c(por zekeren B.
Hartgers, oud 21 jaar, bleekersknecht aldaar
aangevallen, en met een stok zoo duchtig
toegetakeld dat hjj verscheidene ernstige
verwondingen bekwam o. a. werd een slag
ader aan den slaap getrolfen. H. was onder
den invloed van sterken drank. Dr. van der
Feltz verleende spoedig geneeskundige hulp
aan den verwonde, wiens kwetsuren bjj min
der spoedige behandeling, door het groote
bloedverlies levensgevaarlijk geweest zouden
zjjn.
Een veldwachter trachtte H. aan te hou
den, doch deze verzette zich zoo krachtig,
dat de veldwachter van zjjn sabel gebruik
moest maken, maar er toch niet in slaagde
H. te arresteeren. Den volgenden dag werd
H. aangehoudenbjj betreurde bet toen geen
mos bjj zich gehad te hebben, om zoowel den
heer D. als den veldwachter dood te steken.
H. als beklaagde voor de rechtbank te
Arnhem terechtstaande, hoorde zich Dinsdag
j.l. wegens mishandeling, zwaar lichamelijk
letsel ten gevolge hebbend, en wegens ver
zet, tot 6 maanden gevangenisstraf veroor-
deelen.
De aisch was één jaar.
Dei eerste fabriek van papieren rijwielen
is opgericht te Springfield in den Ameri-
kaauschen staat Massachusets. Men maakt
er de rjjwielen van een zeer dunne, ge
kleurde papiersoort, die met ammoniakzout
wordt behandeld, om ze grooter weerstand
te geven, en die gewonden wordt om dunne,
ronde vormen, welke precies de afmeting
hebben van de verschillende te monteeren
rywieldeelen. Nadat een vorm met papier
is bedekt, wordt er warme kleefstof opge
bracht en dan een tweede papierlaag er
omheen gewikkeld. Zoo worden er 40 lagen
boven elkaar gebracht, die ten slotte worden
saamgeperst tusschen twee rollen.
Neemt men den vorm dan weg, dan houdt
men een soort papieren buis over, die zeer
sterk, hard als steen en toch zeer licht is.
Alle rijwieldeelen het frame, de stuurstang,
de wielen, d« pedalen enz., worden er van
vervaardigd. Het gewicht van het zwaarste
papieren rijwiel is hoogstens 10 K.G. Race
machines wegen slechts 6 4 8 K.G.
De aandeelhouders in deze fabriek zjjn
bepaald menschen met veel „durf!"
(Kamp.)
Te Machadodorp zjjn 500 Engelsche sol
daten met hun officieren aangekomen, die
in don Vrijstaat gevangen waren gemaakt.
Toen zjj den spoorwegwaggon van president
Kruger voorbij gingen, salueerden zy en de
president lichtte zjjn hoed af.
De koude is vinnig, maar de gevangenen
worden goed verpleegd.
Het gerucht, dat de Boeren besloten had
den, duizend Engelsche soldaten naar Dela-
goa-baai te zenden, biykt onjuist, Integen
deel, president Kruger schijnt niet gezind
het verzoek van den Engelschen consul in
te willigen, strekkende om 70 zieken aan
hem uit te leveren, tenzjj zekere belemme
rende bepalingen ten aanzien van den invoer
van militaire voorraaen voor de Boeren wer
den ingetrokken.
Sedert de overbrenging naar Nooitgedacht
ajjn er zeven Engelsche gevangenen over
leden.
De gevangenen van Waterval, die door de
Engelschen bevrijd zjjn, zyn vereenigd tot
een samengesteld regiment, onder bevel van
de bevrijde officieren. Toen generaal French
de gevangenis opende, namen de manschap
pen van de batterij rijdende artillerie, die
te Sannaspost gevangen waren genomen,
het Boeren-maxim dat de gevangenis bestreek
en sleepten het 19 KM. ver tot Pretoria.
De rechtbank te Potsdam heeft een pot
tenbakker Jftnicke, die behalve dit bedryf
dat van „toovenaar" uitoefende, wegens
moord ter dood veroordeeld. De «toovenaar"
Ihad een arme, vlijtige maar bjjgeloovige
naaister overgehaald, hem al haar spaar
penningen af te staan voor allerlei toove-
ryen, en baar ten slotte naar het Duivels-
meer bjj Potsdam gebracht onder voorwend
sel dat hjj met haar een groote „bezwering"
zou ondernemen, waardoor zjj in het bezit
van onmetelijke rijkdommen zou komen.
Onder het uitspreken van verschillende too-
verspreuken, gaf by haar daar een kopje
water te drinken, waarin hjj van te voren
strychnine had gedaan, zoodat het arme
slachtoffer dadeljjk dood neerviel. Jftnicke's
schuld kwam aan het licht, toen hjj daarna
de woning van de vrouw trachtte te plun
deren.
De rechtbank moest zich drie dagen lang
met allerlei zonderlinge hocuspocus bezig
houden, met toovenaars, zwarte kunst, too-
verhoeken en bezweringsformulieren, want
Jftnicke gaf voor, zelf aan zyn too verkunst
te gelooven en den dood van zyn slachtoffer
enkel door onvoorzichtigheid en te groot
vertrouwen in een bezweringsformulier, dat
het gebruik van strychnine voorschreef, ver
oorzaakt te hebben.
Bjj de behandeling van de zaak bleek, dat
nog een groot aantal menschen aan de knnst
van Jftnicke geloofden, want hjj had een
uitgebreide clientèle, en et kwamen ver
scheidene andere „toovenaars" aan de zaak
te pas, die blijkbaar ook zeer goed hun brood
verdienden. Jftnicke beweerde het doodeljjke
recept te hebben gevonden in een boek.
„Kabale und Liebe vou dr. Faustulus", een
werk dat de rechtbank irttusschen niet heeft
kunnen opsporen en dat vermoedelyk ook niet
bestaat. Daarentegen lagen by liet proces
andere boeken op de tafel van de rechtbank
met veelbelovende titels, als: „Het zesdeen
zevende boek van Mozos", „Tooversalon van
Bellachini", „Ludwig voor Cyprian, de be
dwinging Yan de hel door de wereldwijze"',
„Volledige verzameling van gedrukte en
ongedrukte geheime middelen".
De wijsheid uit deze orakelboeken werd
door de goedgeloovige menigte met graagte
geslikt. Een knecht die behoefte had aan
geld en liefde, moest op raad van Jftnicke
de volgende smeekbede tot een „geest" rich
ten: „Waarde geest, ik verlang van u dat
mevrouw Frederike v. B. van dit uur tot
aan het einde my liefheeft boven alles en
my dadelijk uit liefde 150 mk. schenkt. Later
moeten mevrouw H. en mevrouw G. mij
liefhebben met deu heelen gloed van haar
hart. Deze drie vrouwen moeten geen an
deren man liefhebben dan my alleen. Waarde
geest, als gij maakt dat al deze vrouwen
mij liefhebben, zal ik u eeuwig dienstbaar
zyn."
Ofschoon dit briefje met bloed werd ge
schreven, moest de getuige tot zyn leedwezen
erkenpen „dat het niet bad geholpen", evon-
min als andere bezweringen die Jftnicke met
hem uitvoerde.
GOUDA, 29 Jani 1900.
De heer J. C. P. J. Vorster is te 's Her
togenbosch geslaagd voor het eindexamen
van het gymnasium.
Oüdkwateb. By deze gemeente is oen
wielrijder in volle vaart van den dyk af den
IJsel ingereden. De man, een goed zwem
mer, wist zich te redden, dook daarop ook
naar zyn fiets, kwam met zyn kar boven
water, bracht de fiets aan wal en reed, een
nat spoor achterlatende, naar huis terug.
Voor de arrondissements-rechtbank te Rot
terdam stond gister o.a. terecht:
De 37-jarige G. Knoppers, ryks-voldwach-
ter, opziener der jacht en visschery te Maas
sluis, die zich voor het volgende feit had
te verantwoorden.
Te Haastrecht werd, zooals op zooveel
andere plaatsen, gedurende den winter
van het vorige jaar voorbereidend militair
onderwijs gegeven, waarbij geweren wer
den gebruikt, die door derf smid G. Knop
pers, een oom van bekl., werden schoon-
gehouden. Voor dit werkje zou by f 7 krij
gen. Na afloop van den cursus zond de 2e
luitenant-kwartiermeester Chr. Roos een
briefje aan den smid, meldende dat deze
zyn geld kon ontvangen aan de Jerusa-
lemstraat no. 9 te Gouda.
Door een toeval kwam deze brief echter
in handen van den veldwachter Knoppers
te Maassluis.
Deze ging er mede naar Gouda, teeken-
de voor voldaan en stak de 7 gulden in
zijn zftk.
Bekl. erkende het geld ontvangrn te
hebben, doch te goeder trouw te zyn ge
weest. Het was hem bekend, dat zyn oom,
evenals hy, G. Knoppers heette en te
Haastrecht woonde. Of hy smid was, wist
hy niet, wel dat hy werkman was. Maar
toen hy den brief ontvangen had, was hy
van gedachte geweest, dat het geld hem
nog toekwam uit den diénst, want in '83
had hy te Gouda in garnizoen gelegen en
was hy belast geweest met het onderhond
der gewerenNooit had men hem echter
er over gesproken, dat hy' geld daarvoor
krijgen zon.
De getuigenverklaringen stemden niet
met zyn bekentenis overeen. Terwijl hy
beweerde de enveloppe ook aan den lui
tenant te hebben vertoond, bleef deze
get. er by, alleen den brief in handen ge
had te hebben. Bekl. had hem echter weer
mede teruggenomen, om, zooals hy zeide,
den brigadier te overtuigen, dat hy in Gouda
was geweest.
Dadelijk na ontvangst van den brief was
Knoppers naar den brigadier geloopen en
had hem van het buitenkansje, dat hem te
beurt gevallen was, verteld. De brigadier
twijfelde eenter, te meer daar bekl. zelf
erkende meer schuld dan goed te hebben
gehad, toen hy den dienst verliet. Voor
z'n oom kon het niet wezen, want die was
60 jaar en niet in dienst geweest. En er
stond wel op het adresKnoppers, werk
man, maar, dat was hy, meende bekl. De
brigadier raadde hem mpar aan, de enve
loppe ook over te leggen, voor alle ze
kerheid.
En eindelijk hadden een korporaal en een
sergeant in Gouda hem gezegd, dat het twij
felachtig was of het geld hem toekwam voor
de diensten, die hy als militair aan hetryk
had bewezen
Het O. M., by monde van mr. Cohen
Tervaert, vond vooral een der uitdrnkkingen
van bekl., n.l. dat hy wel goed lezen kon,
maar niet alles begreep, wat er in den brief
stond, zeer in zyn nadeel pleitende. Spr.
vond het een bedroevend feit, dat hier een
veldwachter terecht stond voor zulk een
misdryf.
De officier deelde „een staaltje van de
verregaande brutaliteit" van bekl. mede.
Een paar dagen geleden was hij namelijk
bz den officior gekomen met verzoek het
Rotterdamsch Nieuwsblad te vervolgen om
dat daarin het bericht gestaan had van de
verwijzing zijner zaak naar de terechtzitting
Natuurlijk kreeg hy nul op 't request! Wat
de officier van de zaak dacht vroeg Knop
pers. 'Over zulk een brutaliteit was de offi
cier terecht verontwaardigd. Met een herin
nering aan de zaak, die eenige maanden
geleden diende, en waarin Knoppers zyn
ainbtseedig proces-verbaal herroepen had vor
derde het O, M. 9 maanden gevangenisstraf.
Bekl. vond die straf wol een beetje te
zwaar.
Vervolgens werd 8 maanden gevangenis
straf, geëischt tegen W. B., 45 jaar, bouw-
manrte Stolwijk, die den 3 Mei een kruik
cognac van den kastelein J. C. den Hoed en
2 wollen doeken van G. van Meyeren zon
hebben weggenomen. In deze zaak vroeg
de verdediger, mr. E. S. Hollander opleg
ging van een geldboete.
Uitspraken, Vrijdag 6 Juli.
Do directeur van het Post en telegraaf
kantoor meent het publiek er aan to moeten
herinneren dat frankeerzegels, briefkaarten
en briefomslagen ond model uiterlijk 30 Juni
tegen eremplaren nieuw model kunnen wor
den ingeruild, en dat na dien datum de ge
legenheid daartoe niet meer zal bestaan.
Gouda, 29 Juni 1900.
De Directeur voornoemd,
M. C. HENNEQUIN.
VRIJDAG 29 JUNI 1900.
VoorzitterDe Burgemeester.
Tegenwoordig zyn do hh. Noothoven van
Goor, Jager, Herman, Bellaart, Prince, van
Galen, Luger, van Iterson, de Lang, Krook,
Donker, Straater, Dessing, Jaspers en de
Raadt.
Afwezig zyn de hh. Vingerling en van de
Velde, met kennisgeving.
De Notulen der vorige vergadering wor
den voorgelezen en goedgekeurd.
De VoorzitterIk kan mededeolen dat
door Ged, Staten zyn goedgekeurd: le het
kohier der plaatselijke directe belasting over
1900, 2e het raadsbesluit tot overneming
van een weg langs de Breevaart van P.
Ooms en 3e het raadsbesluit tot wijziging
van den dag der vrye paardenmarkt.
Worden aangenomen voor kennisgeving.
Ingekomen
1. De rekening der dd. Schutterij over 1899.
Wordt gesteld in handen van eene Com
missie, waarin worden benoemd de hh. Des
sing, Prince en Krook.
2. Het rapport der raadscommissie belast
geweest met het onderzoek van de rekenin
gen der ge8ab8idieorde instellingen van wel
dadigheid, tot goedkeuring adviseerende.
Het rapport met de rekeningen worden
ter viiie gelegd.
3. Een brief van den gemeente-ontvanger
tot oninbaarverklaring van 55 posten over
1899. Ter visie.
4. Een brief van B. en W. tot nadere rege
ling van het schoolgeld op de lagere scholen.
Ter visie.
5. Een voorstel van B. en W. om de sub
sidie aan de huisvlytechool rechtstreeks aan
den onderwijzer uit te keeren.
6. Een voorstel van B. en W. tot het aan
stellen van een conciërge voor het Politie
bureau en kantoor van den gemeente-ont
vanger.
7. Een voorstel van B. en W. tot het aan
stellen van een conciërge yoor de Muziek
school.
8. Een voorstel vaft de Commissie voor
de Bank van Leening tot vermindering van
het bedrijfskapitaal.
9. Een voorstel tot het uitgeven van grond
in erfpacht aan de Coöperatieve Broodbak-
kerii „Ons Voordeel".
10. Een voorstel tot het in bruikleen af
staan van het gymastiek-lokaal aan de Spie
ringstraat.
11. Een voorstel van B. en W. tot wij
ziging der gemeente-begrooting,
12. Een voorstel van B. en W. tot ver
hooging van den gasprys.
No. 5 tot 12 zyn gedrukt eu voor heden
aan de orde.
12. Een schryyen van F. Weil Tzdank
zeggende voor zyne benoeming tot markt
meester.
Aangenomen voor kennisgeving.
14. Een adres van de afd. Gouda en
Omstreken van de Holl. Maatschappij van
landbouw, een subsidie van f 800.verzoe
kende, ten einde de weekmarkten op te
heffen.
In handen van B. en W. om bericht.
De Voorzitter: De gemeente-ontvanger
vraagt aan den gemeenteraad vergunning
om van 10 Juli tot 7 Aug. verlof.
Wordt toegestaan.
Aan de orde:
1De benoeming van een lid van de Com
missie van Toezicht op de Stedelijke
Zweminrichting
Benoemd wordt de heer D. C. W. van
dor Laar met alg. st.
Aan de orde
2. De benoeming van een geneesheer voor
het Hoffman's Gesticht.
Benoemd wordt de heer H. J. de Voogt
met 14 st., 1 biljet in blanco.
Aan de orde:
3. Het voorstel om den heer G. N. Kruisheer
als hoofd over te plaatsen van de Tusschen-
school naar de in aanbouw zijnde school
in de Korte Akkeren. (Ing. St. No. 42).
Aangenomen.
Aan de orde
4. Het voorstel tot aanstelling van een con
cierge voor het commissariaat van politie
en het bureau van den gemeente-ontvanger.
(Ing. St. No. 51).
Aangenomen.
Aan de orde
5. Het voorstel tot aanstelling van een con
cierge voor do Muziekschool. (Ing. St.
No. 52).
Aangenomen.
Aan de orde
6. Het voorstel om de toelage voor de
huisvlytschool der opgeheven vereeniging
„Volksonderwijs" voortaan te verleenen
rechtstreeks aan den heer J. van Kempen.
(Ing. St. Nd. 50).
Aaiigenomen.
Aan de orde
7. Het voorstel tot vermindering van het
bedrijfskapitaal der Bank van Leening.
(Ing. St. No. 53).
Aangenomen.
Aan de orde
8. Het voorstel tot wijziging der gemeente-
begrooting dienst 1900, in verband met de
kosten der tienjarige volkstelling. (Ing.
St. No. 56).
Aangenomen.
Aan de orde
9. Het voorstel tot ingobruikgeving van het
gymnastiek-lokaal aan de Spieringstraat
aan den onderwijzer D. vaaDuuren. (Ing.
St. No. 65).
Aangenomen.
Aan de orde:
10. Het voorstel tot uitgifte in erfpacht van
een stukje gemeentegrond aan do Coöpe
ratieve Broodbakkery „Ons Voordeel".
(Ing. St. No. 54).
Aangenomen
Aan de orde:
11. Het voorstel tot verhooging van den prijs
van het gas. (Ing. St. No. 57).
Over dit pont had discussie plaats, de hh.
van Galen, Donker en de Lang voerden
hierover het woord en gavon te kennen dat
zjj zonden tegen stemmen.
De Voorzitter repliceerde de verschillende
sprekers.
Het voorstel werd daarop in stemming
gebracht, voor stemden de hh. Bellaart,
Dessing, Jager, de Raadt, Noothoven van
Goor, Straater, Herman, Krook en Prince.
Tegen de hh. van Galen, van Iterson,
Jaspers, Donker, Lager en de Lang.
Het voorstel is aangenomen met 9 tegen
6 stemmen.
Niets meer aan de orde zijnde, wordt do
vergadering gesloten.
