as'-v-'-r'V as"": ts f:
a asj.m,- --
•- - - ;FWSB as 585* «f
"stadsnieuws.
spwrwegvcrMBPhigen met (iel) 1)4. - Zemerdlesst 1801. - Auprapo I Mel- - W vu «r«owlel.
VOORBEEN eo THANS.
Gouda
ZeTenh.-Moerc.
3oetermeer-Zeg.
Voorburg
Hage.
GOUD A—A M8TERDAM. ri"
}ou,U 6.ü« 8.11 8.8S 9.88 10.80 10.8» 18.08 1.10 8.88 8.81
4.07 4.48 5.' 8 6 86 8.48 9.61 IÖ.Ï9 10 80 10.87 11.06.
Amst.W. 8.01 8.58 9.»» 10.10 11.04 18.48 19.87 1.67 8.81
4 11 4.57 8.80 8.46 6.44 9.85 10.8i 11.08 11.47 11.69.
A.mst.C. 8 19 9.18 9.87 10 85 11,1» 1081.1» 8.1? 8.40 4.97
6 13 5.46 6,01 9.58 10.50 11.16 18.08 18.14.
'•Hage 5.88 6.01 7.(
Voorburg. .6.88 -
Zoetetm.-Zeg. 5.68
Zerenh.-Mc. 6.08 -
Gouda. M4 7,!
KMolUtief. opdenlaop
Goud». 6.80
Oudew. 5.85
Woerd. 5.48
Utreoht 6.08
V.mat.G.
8.81
Uit goede bron rerneemt men, dat de heer
Goekoop besloten heett gehoor te geven aan
de roepstem der Staten-vergadering om de
belangen der provincie Znid-Holland in het
college van Ged. Staten te blijven dienen.
Zijn wjj wel ingelicht, dan heelt de heer
IJzermans de benoeming tot lid van Ged.
Staten aangenomen.
De Standaard" geelt de volgende split
sing van de rechterzijde der Tweede Kamer:
Ze zal bestaan uit 25 leden der Roomsche
Staatsparty, die, hoezeer ook nominaal éen,
toch leiteljjk zich in twee groepen splitsen.
Dan komen de antirevolutionaire Kamer
leden, 24 in getal, met inbegrip van de hee-
ren Mackay en Staalman, tot dusver geen
leden der antirev. Kamerclub.
Voorts de 6 vrij-antirevolutionaire leden,
de heeren Lobman, Van Stirum, Van Dedem,
Van Bylandt, Xdsinga en Van Wassenaer.
Dan de 2 leden gekozen vanwege de Lhns-
telijk-Historischen in Friesland, de heeren
Schokking en Van Veen, waarvan de laatste
zich overigens meer in het program der
vrij-antirevolutionairen, dan in dat van den
Christ. Hist. Bond van Friesland schpnt te
V1Enn'eindeiyk 1 lid van den chr'st-
Bond, wiens hooldbestuur in Utrecht zetelt,
de heer De Visser.
Z K H. de Prins der Nederlanden heelt
aan' de Leidsche Maatschappij der Heder-
landsche Letterkunde ten Keschenko gezonden
een groot aantal perkamenten bladeni uit de
14e eeuw, bevattende fragmenten van Middel-
nedemndsche dichtwerken. Het bestmir dicr
Maatschappij heelt het geschenk met groote
dankbaarheid aanvaard en heelt de ver
zameling in handen gesteld van zgn
lid den hoogleer Verdam, die daaromtrent
een uitvoerig verslag zal uitbrengen in de
eerstvolgende maandvergadering.
Gisteren had een brutale aanranding plaats
op den straatweg van Hilversum naar Maar
tensdijk.
De heer De Heus, bediende van de Gooi
en Eemlandscke Bank te Hilversum, reed
per flets naar Maartensdijk, en werd onder
weg aangehouden door drie kerels. Door
een vlugge beweging wist hij echter te ont
snappen.
Op den terugweg evenwel kwam hjj bp
't uitwijken in botsing met een reiswagen, en
viel. De wagen reed door, doch thans kwa
men uit het bosch dezelfde drie mannen van
's morgens te voorschijn, die geld eischten.
Hjj verdedigde zich met een stok. Een der
aanvallers sloeg hem daarop met een kope
ren roede op den arm. Gelukkig kwam een
politieagent uit Maartensdijk over den weg,
waarop de aanvallers het hazenpad kozen.
v (Hbld.).
Gemengde Berichten
Gistermorgen had te Oldenzaal een treu
rig ongeluk plaats. In het ziekenhuis te
dier plaatse werden o. a. twee personen
verpleegd, die wegens krenking van hnn
geestvermogens een bijzondere verpleging
vereisebten. Terwijl de een door de aanwe
zige zuster geholpen werd, verliet de andere
heimelijk baar bed, sprong, naar men ver
meent, nit het raam der tweede verdieping,
en wist zich, onddnks hare hevige verwon-
dingen hjj den val opgedaan, nog voort te
slepen naar de nabij gelegen gracht, Waarin
zij verdronk. (Zw. Ct.)
In het mnseum in de open lucht bij Stock
holm, Skansen geheeten wordt nu ook in de
open lacht comedie gespeeld. Het park van
het museum met zpn rotsen, boomen, water
vallen dient als decor op den achtergrond
staat eon hnisje, waarbij een paard graast,
terwjjl pluimvee en varkens er rondloopen.
De souffleur zit in een boschje verstopt. De
stukken zpn meest oude volksstukken, voor
gesteld door dilettanten in nationale klee
derdracht.
Men meldt nit Haarlem
Gisterochtend raakte een jongen op den
Ziltainorel onder een automobiel.
Hij brak een arm, werd inwendig zwaar
gekwetst en meer dood dan levend naar het
gasthuis gebracht.
Men meldt uit Zwolle:
Eergisteravond omstreeks 11 unr is d
machinist-bankwerker S. in dei mach:™elood»
zoodanig tnssohen twee machines bekneld
geraakt, dat de dood kort daarop is gevolgd.
Iemand uit do Rijp (N.-H.) ontmoette m
een koffiehuis te Ilpendam zekeren B., nit
^'pratende, bewerkte B. dat de inwoner
van de Rijp te laat kwam voor de laatste
tram. Wat nu te beginnen B. wist raad,
en stelde den nienwen kennis voor, bp hem
te overnachten. Dit voorste werd aange
nomen. Eenige nren later echter kwam de
man nit de Rijp klagen, dat zpn Ilper vriend
hem in den steek gelaten had, en zpn por-
temonnaie en horloge verdwenen waren.
De politie zoekt B., die voortvluchtig
Het badhuis te Schiermonnikoog zal de
zen zomer niet geopend worden. Men brengt
dit in verband met den verkoop van het
eiland door graaf Von Bernstorfl.
Naar aanleiding van het ernstig spoorweg
ongeluk bij Offenbach, waaz de wagens m
brand raakten en een aantal reizigers om
kwamen omdat zij in de wagons opgesloten
waren, hebben de Dnitscbe spoorwegdirecties
verbetering laten aanbrengen in het openen
en sluiten der coupéraampjes zoodat zp ge
makkelijk van binnen en van buiten kunnen
worden geopend.
Een dame te Berlijn liet bij een banket
bakker haar gebedenboek leggen. Om haar
adres te vinden bekeek men het boek nader
en nu bleek het voor een deel te zpn een
bonbonnière, voor het andere deel een plat
reservoir met cognac! De sluiting van bet
boek diende tot stop. Een poosje later kwam
een bediende in nUerpt bet boek opeiscben
voor een dame, die onbekend wenschte te
blijven.
Te Matnsoo in het Russische gonverne
ment Kiell zpn twee bedelaars aangehonden,
die twee zwaar verminkte kinderen bij zich
hadden. De kinderen waren gestolen; naar
men zegt is een derde eveneens gestolen
kind gestorven tengevolge van moedwillig
veroorzaakte verminkingen.
Twee heeren, resp. 22 en 38 jaar oad,
zaten aan de kust bij Lorient in de vrp
onstuimige zee te vissclien, toen zij door een
golf werden opgenomen en meegesleurd. Een
schipper, die het zag, wilde hen niet zp»
zeilboot te hnlp komen, doch toen hp de
plaats des onheiis genaderd was, waren zp
reeds gezonken. De ljjken zijn nog niet ge
vonden.
Iemand zond aan bet .Utr. Dbl." de vol
gende beschouwingen
Verdienen antomobiel-wedBtrjjden over den
pnblieken weg zeer zeker geen onvoorwaar
delijke goedkeuring, toch hebben zij hnn nnt
zij leveren bet bewijs, dat moeilijk op andere
wijze geleverd kon worden, dat 't mogelijk
is om machinerieën te bouwen van een bijna
onbegrensd weerstandsvermogen. Een^motor,
die met gemiddelden van 60 en 70 KM. van
Parijs in drie dagen naar Berlijn rijdt, vol
brengt een waagstuk, dat aan allerlei recht
matige kritiek onderlipvig is maar de wagen,
die bet onder die omstandigheden op zulk
een traject uithoudt, is in ieder geval een
zeer deugdelijk stnk wagenmakerjj en
mechanisme.
Wegwedstrijden zullen niet meer gebonden
worden; hiertegen verzet zicli de publieke
opinie, en terecht. Maar wegwedstrijden zijn
ook niet meer noudig, omdat het weerstands
vermogen van den automobiel nu voldoende
bewezen is.
In het tijdperk, dat nu begint, komt de
commercieele exploitatie van den motorwa
gen aan de beurtnn zal de antomobiel niet
langer als luxe-toerwagen, maar als vracht
wagen, die volmaakt betrouwbaar en tegen
het zwaarste werk bestand is, zich een weg
moeten banen. Hetzelfde arbeidsvermogen
moet op andere wijze worden toegepast
niet meer in ontwikkelde snelheid, maar in
verplaatst gewicht. Bijna overal wachten
handel en indnstrie op den antomobiel-vracht
wagen. Ook in ons land zal deze met goed
gevolg knnnen worden gepopulariseerd.
Evenals het ,Utr. Dbl." stemmen wp
gaarne met deze opmerking in. Alleen
vreezen wij, dat de ren-automobiel reeds te
veel misdaan heeft, dan dat de nuttige
automobiel-wagen spoedig populair zal kunnen
worden.
Op de Wageningsobe fabriek der firma de
Keizer, te Amsterdam, hebben de sigaren
makers het werk gestaakt. Zp eischen hoo-
ger loon voor sommige werken. Hnn loonen
bedragen thans f 6 4 f 7, waarvan echter
voor een jongen nog f 1 4 f 1.75 afgaat.
diertjes zich, plaats te nemen ónder de met
zorg uitgespreide wieken der stiefmoeder.
GOUDA, 5 Juli 1301.
Uitslag der verkiezing voor 7 leden van
den Gemeenteraad.
DISTRICT I.
Uitgebracht 719 stemmen.
Van onwaarde
Geldige
Volstrekte meerderheid
715 stemmen.
358 stemmen.
349
323
382
864
310
J. van GALEN en
Daarvan verkregen de bh.:
P. J. Bellaart 356 stemmen.
Dr. P. Scheltema
A. H. Teepe
J. van Galen
A. Vingerling
M. J. Oosterling
Gekozen zjjn de hb.
A. VINGERLING.
Herstemming moet plaats hebben tnsschen
de bh.P J. Bellaart en Dr. P. Scheltema.
DISTRICJ II.
Uitgebracht 400 stemmen.
Van onwaarde 5
Geldige
Volstrekte meerderheid
Daarvan verkregen de lib.
H. Ejjssen 177 stemmen.
F. van der Straaten 195
C. H. Engels 193
D. P. Mnilwjjk 204
Gekozen is de heer D. P. MUILWIJK.
Herstemming moet plaats hebben tnsschen
de hh.F. van der Straaten en C. H. Engels.
DISTRICT Hl.
Uitgebracht 541 stemmen.
Van onwaarde 8
Geldige
Volstrekte meerderheid
Een arbeider te Hoogeveen vond dezer
dagen een nest met 16 patrpzen-eieren. Hjj
bracht de eieren naar Hoogeveen, waar een
kleine kip op 14eieren te broeden werd ge
zet, en; na korten tpd kwamen 14 spring
levende patrijsjes voor den dag. In het begin
was het broedsel een beetje bang voor het
gekloek" van zjjn bjjzonder soort moeder,
doch spoedig was bet er aan gewend en bp
eenigszins koud weder baasten de kleine
395 stemmen.
198 stemmen.
533 stemmen,
267 stémmen.
Daarvan verkregen de hh.
A. C. Cosjjn 200 stemmen.
H. J. Nederhorst 281
C. P. W. Dessing 289
R. U. Jongenbnrger 267
Gekozen zjjn de hh.H. J. NEDER
HORST en C. P. W. DESSING.
Volgens het Handelsblad schijnt bet zeker
te zjjn, dat Mr. Heemskerk voor Amsterdam
VII in de Kamer zal verschijnen.
Hier ter Btede liep het gerucht, dat hjj
voor beide zetels zou bedanken, om wet
houder van Amsterdam te bljjven,
Wjj achten bet bericht van het Hand.
waarschijnlijker, daar toch het wethouder
schap met bet lidmaatschap der Kamer vep-
eenigbaar is. J
In de Nnts-Spaarbank alhier werd gedu
rende de maand Juni ingelegd f 18342,64,
terugbetaald f 15667,52.
Uirecie oihwi w r oodda—«otTntA«4» ,_i, s.17s,h 10.1111.45 u.u
B7 7.65 6.91 oW»» M7 10 »10 5, u15 19 J 6 19JI19,S6 1.97 5.18 8.80 3.11
door 7.11 11.10 1.14 V f-Il 8.41 J, 10,«7 1
3
Gouda.
Moordrecht *---
Nieuwarlrerk 7.88
Oapelle f
Rotterdam M. O.» '-44 -
Rotter damD.P.
Rotterdam B. »-0»
0.50
5.67
0.00 9.19 9.45
11.15
11.90
10.18 10.5» 11.99 11.80 11.84 18.44
11.10
10,08 11.85
1.14
1.91
1.80 9.89 8.11 4.05
1.58 %-l
«.05
bh 8jat 10,80
5.1 8.5» 7.47 8.07 iÜ» li-O*
5.10 T.!7 ».«5 ft»
5 80 7.48
llerdamM. 0.1» 1." - ua, S* 5 f 7.4S
Rotterdam Baura
tSÏ 4:48 5.,'0 8.oV7.'tl
Iinallfl *'66 6'**
Niauwerkerk 6.01 5.51
Meerdrukt UI ,8", 7.JS
9 AU- 1. 9. U- t«tn, b.Ul.a).
8.89 9.13
a
9.47
li
10.16
10.86
10.88
10.43
10.49
9 O U D A Tioe
18,80
18.88
11.31 11,46 18.04
1,48
1.84
1.8» 8.14 9.45 S.45 4.08
1*58
U.5»t»'j>0 18.86 LO. Ï.0»' 9i»9.M 4.5» 4.9*4 4.J» l'tï 8.48 8.94 1M 7.*»» MO 8,4*9 9.47 'it'.Ü iCU 11M
B HolludMh. «poor. L Nilr. .uppl.Bnatli.mi» 4« Comp^ai. 8» W.yiai Ml..
10,8»
0.46 10.81
9.80
9.46
9.58
10.08
non d i ui
II 10.00 10.19 10.58 11.18 18.18 U-96 18.88 1.16 1.58
UM 118
U.i« -
11 80
9*43 70.98 10.48 11.86 11.48 18.48 18.85 1.87 1.44 8.80
i X
8.01 8.36 9.17 9.68 9.56 10,18 10.48 11.89
8.18 9-« 10.08
8.34 J. 10.17
UI C - c 10.89 —7
8.48 8,69 9.44 10.19 10.84 10.*6 11.16 ll.ll'
7.00
7.10 7.86
7.86
7.38
7.64 8.08
8.48
H.K9
10.80
10.46
10.64
11.88
Utreoht
Woerden 6.07 6.41
Oudew. 6.88 6 68
Gouda
Voor het examen apothekersbediende, 4
Juli te Arnhem gehouden, slaagde o. a. mej.
E. H. M. v. Schouwenburg, alhier.
Te Rotterdam staat als No. 1 op de voor
dracht voor leeraar in de Fransche taal aan
de h. b. s. met 5 j. c. de heer G. F. C.
Herckenrath alhier en als No. 3 voor eene
school voor m. u. 1. 0. Mej. A. C. Klem te
Zoetermeer.
Uit Alfen aan de Rjjn wordt gemeld:
Werd de vorige week de lezing van den
candidaat voor de Tweede Kamer, mr. Van
Idsinga (die niet plaats had) en den volgenden
diens aanbeveling geplaatst aan weerszijden
van de deur der Ned. berv. kerk, nn weder
worden de antirevolutionaire candidaten voor
den raad aanbevolen op borden nevens de
kerkdeur. De Vrijzinnige Kiesvereeniging
hebben nu mannen met een bord in de hand
jnist daarvoor geplaatst.
Het beste
i Mondwater
iter Wereld!
Hieronder laten w\j volgen een gedeelte
van een opstel, dat onder den titel„Dit
stukje is door een diender geschreven", in
1867 opgenomen is in een tijdschrift.
Wij laten aan den lezer over te beoor-
deelen of er in de 34 jaren, die sedert ver-
loopen zijn, veel veranderd is, maar wij
wagen het te verzoeken dit oude opstel onder
de oogen te brengen van zoovelen als moge
lijk is. Misschien dat bet nu nog nut kan
stichten.
't Is een eigenschap van de Nederlandscbe
natie, dat zij de politie niet in eere houdt.
Een diender volgt in de schatting van ons
publiek onmiddellijk op den beul. Een dief
is in 't oog van Jan Rap, diens maat en
hooge beschermers, een achtenswaardig lid
van de maatschappij, een pupil van de open
bare menschlievendheid, zoodra hij achter
volgd wordt door een agent van politie.
Niets grootscher voor een straatjongen dan
een diender bij den nens te nemen, niets
roemrijker voor een student (tnsschen twee
haakjes: de hoop en verwachting van het
vaderland 1) dan een klabak af te ranselen,
een inspecteur te brntaliseeren, of den com
missaris woedend te maken door malle ant
woorden en dronkemans-geestigheden.
Ik was weleer een van die hoopvolle jon
gelingen en deed als de rest. Ik maakte ge
bruik van de goedzakkigheid mjjner mede^
burgers, en brak hunne bellen uit, hunne
«toepen af, zonder volgens mijn geweten
strafbaar te zijn. Ik was jong en vrij. De
publieke opinie kende mij voorrechten toe,
die, geljjk billijk is, aan een kantoorbediende,
een adspirant-ambtenaar, een toekomstig
fabrikant, in één woord, aan een ploert
Worden ontzegd. Stonden wij studenten niet,
in heel de moderne maatschappij, te boek
als de erfgenamen van de classieke oud
heid, van flet manhafte Rome dat de wereld
overheerscht heeft en van 't bevallige, le
venslustige en overmoedige Griekenland P
Was 'tniet natuurlijk, ons by voorbaat de
renten te geven van 't kapitaal, dat wij
later in de maatschappelijke kas zonden
stortenP Kon eenig redelyk mensch 'tons
ten kw^de duiden, dat wij wat al te vry
met onze Btokken zwaaiden, wanneer hjj
gedachtig was aan onze toekomstige witte
dassen, baretten, toga's en den aankleve
van dieP
O, hoe innig verachtte ik destijds al wat
naar orde zweemde, als een maatschappelijke
misgeboorte. Ik haatte de wet, haar val-
schen reispasde justitie, haar huichelenden
hofstoet't, cachot, haar bidkapel, den com
missaris, haar beul en biechtvader; boven
allen en allesde dienders en veldwach
ters, haar nachtuilen, haar hyena's of tijger-
katten, haar grauwe bende van bravo's, die
den rozenkrans naast den dolk aan de gor
dels dragen en zelfs onder hnn gebed rond-
glnren, of ze ook een armen drommel kan
nen snappen, die bedelt of zonder permissie
staat te visschen naar een onnoozel voorntje.
Ik heb net zoolang glazen ingeslagen en
bellen uitgebroken tot mijnvaderlijk erfdeel
op was. Toen heb ik de academie den rug
toegekeerd en mij drie jaren bezig gehouden
met de waarneming oi mijne familie ook last
zon hebben, mfj voor gemeenschappelijke reke^
ning te onderhonden.
Nadat de schrijver verder verteld heeft
hoe hij na veel wederwarigheden ten slotte
door den nood gedwongen een „dienders-
plaats" moest aannemen om in het onder
hond van zijn gezin te voorzien, gaat h\j voort
Ik had niets te overwinnen-dan mijn eigen
afkeer. Wat ik hier schrijf moge bewijzen
dat ik te dien opzichte meer dan geslaagd
ben. Ik heb niet alleen toegegeven, neen,
ik ben overtuigd geworden dat er geen edeler
betrekking is dan die van diender, van hand
haver der openbare orde. Ik heb al mijn
ondervinding, al mijn studie en mijngeheele
bibliotheek dienstbaar gemaakt aan de be
vestiging van die overtuigingkortom, er is
door mij aan dit ontwerp meer dan gewone
aandacht gewijd. De slotsom is, dat ik in
't perk treed voor de eer van den diender,
dat de oud-student den handschoen opneemt
voor de politie. De zaak is belangrijk ge
noeg, en, wat mijn methode betreftvan
't weinigje dat ik ooit op een college gehoord
heb, is niets mij zoo goed bijgebleven als de
raad van Professor Uilenberg, bij alles den
bistorischen weg te bewandelen. Ik heb mij
zelf daarom de vraag voorgelegd: „Hoe
komt 't, dat het Nederlandsche volk zich zoo
bijzonder onderscheidt door zijn afkeer van
de politie Het ia vooral do studie onzer
Vaderlandsclie geschiedenis die mij, naar 'k
meen, tot een vrij zuiver resultaat heeft
gebrheht:
De zorg voor de openbare veiligheid is
te onzent drie eenwen lang op »Ue agenda
geplaatst, maar nooit met ernst behandeld
geworden. Fiseaal en Hoofdschout hadden
hun boden, hun openbare en geheime hand
langers; doch do vraag naar den aard en
omvang van hun werk, bleef steeds, voor
drie vierden, een Qn^angeroei'do quaestie. t
Dieven vangen scheen de hoofdzaak, com
plotten ontdekken de voorname liefhebberij,
gepleegde misdrijven helpen straffen de eenige
roeping. Dat de politie niet enkel met de
schobbejakken te doen heeft, dat haar hoog
ste eer niet gelegen is in 't verschalken van
zakkenrollers en inbrekers, werd niet be
grepen. Onze grootvaders zouden hartelijk
gelachen hebben als men beweerd had, dat
de politie de dienende liefde op straat moet
zijn, de helpster en toevlucht van allen, die
zich, hoe dan ook, in ongelegenheid be
vinden.
Als mijne grootmoeder, in de jaren harer
bevalligheid, ware thuisgebracht aan den
arm van een diender, zon z\j, in 't oog van
haar onders, voor eeuwig geschandaliseerd
zijn geweest; veel erger dan wanneer zij
op de kermis gezien ware met een half be
schonken jonker aan de zij De galanterie
van een diender was als een omarming van
den beul. Zij mocht niet verder gaan dan
tot 't chaperonneeren van den een of ande
ren dronkenlap naar 't wijnhuis op den hoek,
of tot 't indragen van een drenkeling in de
naaste apotheek. Wie met de politie in
eenige de minste aanraking kwam was be
smet, zjjn goede naam was voor de haaien
Kon dit anders P De rechterhand van den
ouden heer Huyck had zijn cursus op 't
bagno gemaakt, en diens eerste speurhond
was een akelig vies joodje met kammetjes
en pijpedoppen. Door middel van derge
lijke handlangers werd de hooge zoowel als
de lage politie gedrevenaan dit soort van
lui werden,de teersto en delicaatste zaken
toevertrouwd Zij drongen in de geheimen
onzer grootpapa's en schoffeerden de inti
miteiten onzer grootmama's, om beide over
te brengen naar achterbuurten en stegen,
over te geven aan de babbelzucht van klap-
peien uit de zevende en achtste kaste der
maatschappij.
Een agent van politie moet een fatsoen
lijk man z\jn. De leer dat men dieven met
dieven, of ten minste met de intimi van
dieven, vangen moet, en de methode om
door gratificatiën den ijver op te wekken,
ten einde „naar aanbreng" te kunnen beloo-
nen, waren beide uit den booze. De politie
moet de dienende wacht zjjn op de open
bare straat. Als zij dit niet is, wordt zij
in 'toog der menigte, een geheime macht,
die de rust en de vrijheid belaagt; die, de
hemel weet 't, misschien in dienst staat van
een tyran.
Zij wordt dan een soort van inquisitie,
die mogelijk wel is omgekocht om met de
misdadigers te deelen, de oogen dicht te
knijpen, of, als zij een aanslag ziet plegen,
voorbij te gaan. Alle geheimzinnigheid baart
wantrouwen! Ik weet wel dat sommigen
mij dit zullen tegenspreken, dat zij gaarne
van de politie gewagen als van een geheim
zinnige legermacht die de welgezinden, ge
lijk een engelenheir, omgeeftmaar ik hond
niet van dat spoken en zweven. Die gesa
larieerde voorzienigheid is, in mijn oog, een
beleediging aan onzen volksgeest, want men
moet nooit vergeten dat de politie 't publiek
meer noodig heeft dan 't publiek de politie; dat
de orde en de rast niet te vinden zjjn aan
de punt van een dienderstok, maar in den
goeden wil der goedwilligendat men een
kind van vader v. Alphqn moet wezen om
zonder wrevel eiken avond te knielen voor
een heiligenbeeld met één rijtje knoopen en
een staand kraagje, en te- bidden„Lieve
politie! waak over ons, wjj gaan nu rustig
slapen."
Maar er is nog meer l Onze vaderhndsche
geschiedenis is, voor drie kwart, een mar-
tyriologie en de politie heeft daarbij alles
behalve een mooie rol gespeeld. Zjj droeg
't hout voor den brandstapel aan en sleurde
de slachtoffers naar de kerkers, 't Was
jaren lang hare taak, wel toe te zien dat
geen ketter aan zjjn biechtvader ontsnapte,
geen duivelbezweerder of kaartlegster de
rechtmatige straf ontliep. Daarna, toen zjj
de monnikspij had afgeworpen, en stads
kleuren op borst en mouwen droeg, werd
't haar roeping, de plaatsen van samenkomst
der papisten op te sporen, of de gangen van
dezen en genen armen remonstrant na te
gaac, die 't gewaagd hadden, hunne ver
strooide kudden weer eens op te zoeken,
ofschoon zjj onder den ban lagen en op het
grondgebied der Staten niet werden geduld.
Zelfs toen de menigte in hare domheid die
wreede besluiten der Heeren toejuichte, ge-
voetde zjj nog afkeer van de menschen die
dat werk deden. Zelfs de hevigste Synode
man zag met minachting op den diender
neer, die een Huig de Groot naar Loeven-
stein bracht, of zich aan den voet van 't
schavot geposteerd had, waar Jan van 01-
denbarneveld het hoofd op 't blok legde. Hjj
gevoelde, by dien aanblik, eene gewaarwor
ding ais bij een moordenaar verwekt wordt
door 't mes waarmee hjj zjjne daad verrichtte.
Al gelukt dezen, de daad zelve te ver-
schoonen of door drogredenen als minder
strafbaar voor te stellen, het werktuig, dat
hij gebruikte, is desniettemin vervloekt.
Omdat wjj Nederlanders een onevenredige
massa binnenlandsche twisten en oorlogen
g<?voerd bobben, trad de politie te onzent
bijna altyd-fli vereegiging inet de militaire
maebt op, of verving'zjj deze zeer dikwijls.
Daardoor ging de opinie omtront bet railitairo
element in onze republiek grootendeels op de
politie over, en, ieder weet't, een militair
was in Holland nooit gezien. Hjj bleef de
vertegenwoordiger van een beginsel, dat ten
eertenmale in strjjd kwam met alles wat den
Hollandschen koopman en zeevaarder lief en
heilig washjj wérd even als kruit en lood
door onze vaderen gekocht en betaald. Wie
zal eerbied hebben voor een slaaf, een be
diende, wiens diensten hij eischen kan en be
hoorlijk loont?
Ziedaar de hoofdzaken van een verschijnsel
welks onaangenamen invloed ik dagelijks
ondervind. De blikken mjjner medeburgers
zeggen mjj, dat ik en mijne collega's als een
noodzakelijk kwaad worden geduld; dat er
niemand is, die den moed 2lou hebben om
openlijk mjjne party te trekken, als ik by de
uitoefening mjjner ambtsbediening in ongele
genheid kwam; dat men mjj zelfs onbarm
hartig zal bespotten, als een misdadiger ray
bedreigt of een sluwe zakkenroller mjj weet
te ontloopen. Ik maak my dienaangaande
geen de minste illusie, maar ik aarzel ook
niet, diena^ngaa ide myn meening te zeggen.
Vooral nu ik getoond heb, den porsprong
van het kwaad te kennen, durf ik optreden
als beschuldiger. Ik beljjd met schaamte dat
ik niet altijd gedacht hob als tegenwoordig,
en vraag daarvoor verschooning aan de godin
der godin der gerechtigheid, ftu dan
't Is een schande voor ons volk, dat de politie
in minachting verkeert, 't Schreit ten hemel
dat men in zjjne beschouwing te haren opzichte
nog niets hoegenaamd is vooruitgegaandat1
er eene vereeniging tot bescherming der die-
ren is, terwjjl er nog geen enkele poging'
werd bepoefd om 't gevoel van recht en bil
lijkheid te onzen opzichte op to wekken.
Alle redenen voor den afkeer van 't pu
bliek zjjn vervallen, wjj, agenten, maken onze
studies piet langer onder dieven en valsche
munters; mannen van bekwaamheid en eer
lijkheid houden zich onledig met politie zaken
het nut en de eigenaardigheid onzer roeping
in de maatschappij springen elke onbevoor
oordeelde in 'toogalleen 'tpubliek
de massa van beschaafden en onbeschaafden
bljjft hardnekkig aan zjjn vooroordeel gehecht.
Wat is er te doen omdat vooroordeel uit te
roeien? Wjj kunflen er slechts gedeeltelijk
toe bijdragen want wjj pleiten in onze eigene
zaak. Is er niet één man van naam en er
kende probiteit, die zich onze,zaak aantrekt
niet om onzentwil, maar in het belang der
maatschappij? Niet één, die deze vlek af-
wischt, niet van ons voorhoofd, maar van't
wapenschild van Nederland? Niet één, die
deze zaak ter harte neemt, om den wille
van onze nationale eer P Of is 't geen schande
dat men van de Hollanders kan zeggen
„Dit volk doet alles wat in zjjn vermogen
is, om de orde te yerstoren en de onrust
stokers te helpen; dit volk gooit in zjjne
dwaasheid, wanneer 't maar gelegenheid
daarvoor ziet zjjn eigen glazen in?"
Waartoe een dure politie onderhouden,
als men zoo verzot is op de wanorde Is
'tsoms om, als de barbaarsche Romeinen,
zich te verlustigen in de gevechten der
gladiatoren, of, als de bloeddorstige Span
jaarden, de kansen te berekenen van den
buffel en den toreador, zonder de minste
vooringenomenheid voor den laatste, ik zou
zeggen, met kennelijke preferentie van den,®
eerste P
Ik laat de beantwoording dezer vragen
aan de lofredenaars bp onzen volksgeest
over. Ik vergenoeg my met cjd volgende
opmerkingen
Zoolang de veel belovende academische
jeugd, waaronder er geen is, die later niet
kan geroepen worden, om in de bres te
springen voor pe maatschappelijke orde
zoolang vooral onze toekomstige presidenten
en leden van de rechtbank, onze toekomstige
burgemeesters en kantonrechters, bjj gele
genheid, de diepste Verachting voor de po
litie aan den dag bljjven leggenzoolang
zjj daarin eene eer stellen en er zelfs later
nog op snoeven, zoolang zal er geen veran
dering komen in de zaak. De studenten moo-
ten voorgaan. Aan de academie moet 't
geen aanbeveling zijn, dat men op 'thardo
stroo in politiehok gelogeerd heeft. Hoe
aardig Alexander Verhuell dat ook heeft
geschetst, de zaak is er, maatschappelijk
gesproken, niet beter door te verdedigen.
Een volk 'dat zjjn politie niet hoogschat
en niet helpt waar 't mogelyk is, staat nog
op eon zeer lagen trap van ontwikkeling.
Daar verandert 't woord „publiek" in „grauw"
en „volksgeest" in „de'luimen van Jan
Hagel". Zulk een volk verdient onder een
Napoleontisch of Bismarckscli systeem te
leven, want er moet toch in elk geval orde
zyn. Komt deze niet nit het volk, dan zal
een geweldenaar zich opwerpen om haar,
in 't belang der maatschappij, als een wet,
een besluit van hpogerhand aan allen op te
leggen. Waar geen orde en ordelievendheid
zjjn, moet do knoet regeoren. Daar moet de
policfiman een sergeant do ville, iedere
diender een soldaat, een handlanger van 't
geweld worden.
Ik verwacht een zeer goede uitwerking
van 't stelsel, volgens 't welk men in den
laatsten tjjd de politieagenten op de straat
posteert, om, terwjjl zjj de orde handhaven,
aan ieder, die ze noodig heeft, kleine diensten
te bewjjzen. Hoe meer men dat stelsel uit
breidt, hoe' zoiverder onze verhouding tot
't publiek zal worden.
De betere regeling van die v§rhonding
is zeer in 't belang van onze goede naam
bjj andere natiën. Tot wie wendt een vreem
deling zich eer dan tot een agent van politie?
Als deze een buffel of een lomperd is ge
worden, onder den drnk der algemeene
opinie schrjjft ieder Engelschman in zjjn
dagboek„Dutchman clnmsy fel low", en
dan zyn we veroordeeld van Karaschatka tot
Patagonië, al bluffen wjj ook nog zoo op 't
gunstige getuigenis van Chinees en Japannees
aangaande onze Ond-Hollandsche eerlijkheid
of op de vriendschap van Jan Kompagnie,
den negerkoning, met Michiel Adriaansz. De
Ruyter.
Dat was 't, wat ik maar even zeggen wou
Heeft iemand er wat tegen Hjj
spreke
Zie „Ferdinand Hujjck" Roman van
Van Lennep. (Red.)
VERSCHEIDENHEID.
De hitte in de Vereenigde Staten heeft
nog steeds aangebonden. Elke nieuwe dag
gaf een record. Woensdag overleden op Man
hattan en te Brooklyn tusschen middernacht
en 3 uur des middags 62 personen aan de
gevolgen van de hitte. Vele fabrieken en
magazijnen zyn gesloten, alle hospitalen zjjn
vol. De morguo ligt vol ljjken. Vier tot 5000
menschen hebben den nacht door gebracht in
Battry Park en 15,000 op het strand van
Ceney-eiland.
Te Philadelphia rees de thermometer in
den morgen al tot 110 gr. F.; 25 menschen
bezweken en een paar honderd zjjn ziek ge
worden van de warmte. Te Pittsburg stier
ven 40 menschen in één etmaal. Alle zaken
staan 'stil.
Woensdagmiddag is boven New-York een
onweder losgebroken, dat eenige verfrissching
heeft gebracht, maar er wordt meer warmte
voorspeld. In het geheel zjjn te New-York
van Dinsdag tot Donderdag 225 menschen
bezweken en 327 bevangen door de hitte
in andere steden stierven 195 personen.
Het „Nbl. van Deventer" schrjjf:
„Onze vroegere stadgenoot de heer P. van
Groningen, die, zooals men weet, in Schwerin
bjj gelegenheid van het bezoek van ons
Koninklijk echtpaar aan die plaats een trap
van een dragonderpaard kreeg, en daarbjj
ernstig gewond werd, is Vrijdagavond na een
verbljjf van 50 dagen in het Ziekenhuis te
Schwerin, hier ter stede bjj zjjn familie aan
gekomen.
„De heer v. G., die zich thans nog bjj het
loopen van een paar krukken moet bedienen
is vol vertrouwen deze over eer.ige dagen
voor goed te kunnen opbergen. Hy vertrekt
dan naar Amsterdam om daar weder zjjn
redactie-werkzaamheden aan bet dagblad
„De Telegraaf" te gaan hervatten.
„Onzen verslaggever toonde de heer v. G
eenige Röntgenfotografieën van zjjn kwetsuren.
Uit deze goedgeslaagde afbeeldingen bljjkt
dat de beenbreuken van zeer ernstigen aard
waren. Van het linkerbeen waren scheen-
en kuitbeen gebroken, van het rechter het
kuitbeen.
In dit geval mag men duö van een spoe
dige genezing spreken.
