^vTrtTlvii
BINNENLAND-
.1 trovMoinv
Posterijen en Telegraphic,
STADSNIEUWS.
Directe Spoorwegverbindingen net GOUDA. Zomerdienst 1901. Aangevangen 1 Mel. T(]d van Greenwich.
v. van es \z.
Beurs van Amsterdam.
OnSTTIlv£X3ïTa-
Mantels, Costumes
ÉL SAMUSO.Ü.
Rechtszaken.
Veemarkt te Rotterdam
f
Verspreide Berichten,
Frankrijk.
Gisteren was het twee jaar geleden dat
Paol Dèrouléde de grootmoedige en longen-
sterke patriottenbaas, te Croissy in hech
tenis werd genomen in verband met de-com
plotzaak en te dezer gelegenheid is er een
manifestatie gebonden te Croissy. Hoewel
er een honderdtal belangstellende of op
een schandaaltje loerende nationalisten ge
volg gaven aan de oproeping van het specia
le comité en er ook nogal wat sociaal-democra
ten naar Croissy waren getrokken, werd de
orde toch niet ernstig verstoord.
Het stoffelijk overschot van prins Hen
ri van Orleans, zal den 29en Angastns Sai
gon verlaten om den 24 September te Mar
seille aan te komen. Feitelijk is de jonge
prins een slachtoffer geworden van de we
tenschap de heete dagen en de koude voch
tige nachten gepaard met uitwasemingen
van verderfelgken aard hebben het pleit be
slecht.
Het moet Esterhazy nu uitirst voor
den wind gaanhjj heeft zich aangesloten
b|j een groep goudm|jnspeculanten die ze
ker niet bijster kieskeurig z|jn en de oud-
majoor bezoekt nu te Londen de f|jnste res
taurants en r|jdt rond als een vorst!
Duitsciiland.
De stoet die het l|jk van keizerin Frie-
drich zou overbrengen van het kasteel
Friedrichshof naar de kerk vertrok Zater
dagavond om halftien van het slot Frie
drichshof onder het gelui der klokken. Voor
en terzijde van den stoet marcheerden sol
daten en fakkeldragers. De kist werd ge
dragen door 12 onderofficieren. Achter het
ïyk ging de keizer alleen, gevolgd door
de overige ronwdragenden. Te kwart over
tienen kwam de stoet voor de kerk aan,
waar een eere-compagnie met vaandel en
muziek was opgesteld. Nadat de kist in de
kerk was nedergezet, traden de keizer, de
keizerlijke prinsen, de vorstelijke personen en
de rijkskanselier graaf Von Btilow binnen.
De keizer plaatste zich voor de kist waar
op predikant Dryander het lyk zegende.
Toen knielde de keizer om te bidden. De
aanwezigen volgde z|jn voorbeeld. De keizer
legde een krans op do kist en verliet de
kerk om naar Homburg terug te keeren.
De Slledrechtsche Kiesvereeniging heeft in
hare gisteravond gehouden vergadering tot
definitief candidaat gesteld voor de op he
den te honden verkiezing van een lid der
Tweede Kamer den hoer B. H. Heldt, lid
der tegenwoordige Tweede Kamer. Op het
grostal voor een lid der Staten werden ge
bracht de heeren dr. P. Langeveld, te Slie-
drecht, en J. Kloek, te Peursum.
Gemengde Berichten.
Uit Koewacht schrijft men nog aan de
„Midd. Ct." in verband met den dood van
den smokkelaar N.
Door het verplaatsen van den brigadier
V. d. V. der douanen te Moerbeke, die b|j
eer. smokkelpartg den veesmokkelaar J. N.
door een geweerschot doodelgk trof, z|jn de
gemoederen aldaar, de woonplaats van den
getroffene, wat tot rust gekomen. V. d. V. zelf
zal ook volstrekt geen spijt gevoeld hebben,
toen hg Woensdag die gemeente verlaten
kon. Elk mensch was over den gepleegden
moord verontwaardigd, de smokkelaars, ge
woon niet veel praatjes over iets te maken,
maar direct bun slag te slaan, hadden iets
voor hem in petto. Reeds in het begin der
vorige Week stapten eenigen hunner dood
bedaard in V's woning, en zouden hem na
tuurlijk onmiddellijk rekenschap hebben ge
vraagd over zgn gepleegde daad. Gelukkig
was v. d. V. niet tehuis, anders was hem
ongetwijfeld een zware lichamelijke tuch
tiging toegediend.
Z|jne vrouw liet men ongemoeid de ver
bittering tegen haar echtgenoot moet wel
groot zgn, daar geen enkel voerman in de
gemeente zich mot z|jn verhuisboedel be
lasten wilde. Als z|jn nienwe woonplaats
is hem aangewezen Oudeman (bjj Watervliet).
Dit is voor v. d. V. alles behalve een bevor
dering, zelfs geen gewone verplaatsing, maar
te beschouwen als een straf.
En het schijnt, dat hg een bestraffing wel
degelgk verdiend heeft. De smokkelaar N.
was op twee plaatsen door een kogel ge
troffen een was in het achterhoofd gedron
gen, en verliet door de hersenen aan de
voorz|jde het hoofdde tweede was in de
rechterzijde geschoten en in de longen te
rechtgekomen hoogstwaarschijnlijk zal de
eerste kogel den onmiddellykcn dood hebben
veroorzaakt. In elk geval is door het ge
neeskundig onderzoek uitgemaakt, dat de
twee kogels de achterzijde van N's. lichaam
zgn binnengedrongen, dus terwijl hg op de
vlucht was. Vandaar de niet gewone ver
plaatsing van V,. d. V. Voor deze zaak moet
hg zich ook nog voor de rechtbank verant
woorden waarschijnlijk loopt dit evenwel
ouder gewoonte met een sissir af.
het getal affiches, zoomede de plaats waar
ze opgeplakt zgn, en deze noteert dit alles
in een speciaal daarvoor aangelegd boek.
Tijdens de kindervoorstelling in den circus
Schumann, te Scheveningen, geraakte, ver
moedelijk door het defect geraken van een
gloeilampje, eenig decoratief in brand, dat
spoedig door politie en brandweer werd ge-
bluscht.
Barnum's paarden- en dierenspel, dat in
de volgende maand ook te 's-Hage eenige
dagen voorstellingen komt geven, wordt voor
afgegaan door een reiswagen voor de
reclameeen bureau op wielen, dat aan een
trein aangehaakt van plaats tot plaats voor-,
uit gaat. De wagen is ongeveer 16 meters
lang, 2 breed en 24 hoog, en bevat
buiten hot magazjjn van aanplakbiljetten
slaapplaatsen voor 20 plakkers en een ken-
rig ingericht bureau voor den chef, onge
veer 3 meters lang.
Om 5 uur 's morgens staan de menschen
op en maken de noodige hoeveelheid plak
sel klaar. Om 6 uur gaan ze naar een loge
ment om te ontbgten. Een half uur later
r|jden wagens uit met de plakkers, terwijl
anderen met den trein in verschillende rich
tingen gaan om allerlei stations tot 40 mij
len in den omtrek van affiches te voorzien.
Is men hiermede klaar, dan wordt precies
aan een daarmede belasten agent opgegeven
Zondag in den namiddag is in de St. Ni-
zierkerk te Troyes nabg het altaar een bom
ontploft. Rniten braken, stoelen, banken,
de preekstoel en de biechtstoel werden om
vergeworpen. De ontploffing had plaats, ter
wijl de pastoor leering hield met een 15-tal
kinderen. Niemand werd gekwetst. Een
Spanjaard, die van den aanslag verdacht
wordt, is gearresteerd. De schade is aan
zienlijk; o. a. is een kerkraam uit de 18de
eeuw verbrijzeld.
Een korporaal der infanterie te Breda
sprong Zaterdag met het hoofd omlaag in
het ondiepe bassin der fhilitaire zwemkom,
en kwam met zooveel kracht op den zandi-
gen bodem, dat hg er met het hoofd in bleef
zitten. Zgn gevaarlijke toestand was geluk
kig spoedig bemerkt en men verloste hem
maar hg was inwendig in den hals gekneusd
en de officier van gezondheid deed hem
naar het j^Bpitaal vervoeren.
V* I I
Sinds ruim 14 dagen woedt het vuur in
den veenbodem in de nabijheid der „Honge
rige Wolf", gemeente Ambt Ommen, gren
zende aan het zuiden van Avereest, d. i. dus
in Ambt Ommen, ten noorden der Vecht.
Op sommige plaatsen is het vuur reeds meer
dan een meter diep in den grond ingedron
gen, en dat het snelle vorderingen maakt,
ondervond o. a. de heer B. Scholte, vervener
te Dedemsvaart, van wien reeds tusschen 23
k 24 dagwerk te velde staande sponturf ver
teerd is. Zaterdagavond trokken de heeren
Scholte en Van Haeringen, die eveneens
een gedeelte van het veld verveent, met man
en macht uit om het vuur te smoren. Ge
deeltelijk slaagde men, althans voorloopig;
Zondagmorgen steeg op verschillende plaatsen
nog rook uit den veenbodem. Ook uit Ambt
Ommen uit tracht men het vuur te blnsschen.
De burgemeester dier gemeente was Zaterdag
met een talrijk korps werklieden ter plaatse
aanwezig.
Regen, veel regen, droppels die doordrin
gen tot de diepte, kunnen het vuur blns
schen ook de slooten op 't vaste zand ge
graven, stuiten het.
Ook de heeren Minke moeten aan het
Stieltjeskanaal een dergelgken brand in het
veen hebben. (Zw. Ct.)
Over een aanvaring van de „Oceanic",
van de White Star Line, met het stoomschip
„Kincora", bestemd voor Liverpool, worden
de volgende bijzonderheden medegedeeld.
Tgdens de aanvaring was er een zeer zwa
re mist. Beide schepen stoomden zeer lang
zaam en deden voortdurend mistsignalen
hooren. Eensklaps zag kapitein Power van
de „Kincora" den reusachtigen boeg van
de „Oceanic" uit den mist opdoemen, en
vóór hg tgd had om uit te wgken, had die
boeg zgn schip half in tweeën gespleten.
De zee stroomde onmiddellijk door de reus
achtige opening naar binnen. De kapitein
van de „Oceanic" liet direct sloepen strjjken
en liet van het 50 voet hooge voorschip
einden touw werpen op de zinkende „Kin
cora". Van de menschen aan boord van
de „Kincora" konden 14 zich op die wgze
redden, doch 7 anderen gingen, terw|jl zg
nog naar middelen om zich te redden uit
zagen, met het plotseling kantelende en zin
kende schip naar de diepte. Eenige sloepen
kruisten nog een uur op de plaats van het
onheil rond, zonder echter iets of iemand
te vinden. Öp de „Oceanic" werd onder
de 1000 passagiers, die aan boord waren,
een collecte voor de weduwen en weezen
der verdronkenen gehouden, die f 2000 op
bracht.
Het eenige spoor, dat van de aanvaring
op de „Oceanic" gevonden werd, was, dat
eenige huidplaten een weinig ingebogen
waren.
Bevorderd
16 Aug. Tot klerk der postergen en tele
graphic 1ste klasse, de klerk 2de klasse
E. ter Brugge te Meppol.
Verplaatst
1 Aug. De klerk der posteryen en tele-
graphie 2de klasse H. G. Hoogenkamp,
van Amsterdam (telegraafkantoor) naar
Waspik.
16 Aug. De commiezen der postergen 2de
klasse J. H. de Laat de Kanter, van Am
sterdam, naar Rotterdam en C. H. Windt,
van Rotterdam naar Amsterdam de klerk
der posterg en telegraphie 2de klasse mej.
A. van Diermen, van Meppel naar Zwolle
(postkantoor)
16 Sept. De klerk der postergen en tele-
graphie lste klasse J. Gutterswgk, van
Scheveningen naar 's Gravenhage (post
kantoor) de klerk der postergen en tele
graphie 2de klasse A. van der Walle, van
Rotterdam (telegraafkantoor) naar Sche
veningen.
Eervol ontslagen, onder dankbetuiging
voor de vele en goede diensten door hem
aan den lande bewezen
1 Oct. De directeur van het telegraafkan
toor te 's Gravenhage, J. H. Mooren.
Eervol ontslagen
1 Aug. De brievengaarster te Meerloo, P.
H. J. Kellenaers, op verzoekde brieven
gaarster te Varseveld, mej. J. C. H. Huit-
sing, gehuwd met Ter Heegen genaamd
Siccama, wegens opheffing van het hulp
postkantoor.
Ontslagen
17 Juli. De adsistent J. P. Teerlink ten
spoorwegpostkantore No. 2, te Antwerpen.
Overleden
30 Juli. De commies der postergen 2de
klasse J. J. Bgsterus Heemskerk te Am
sterdam.
31 Juli. De brievengaarder te Benthuizen!
G. van der Bijl.
GOUDA, 13 Augustus 1901.
In een gisterenavond gehouden vergade
ring, belegd door het bestuur der Goudscbe
Vereeniging voor Genees- Heel- en Verlos
kundige Hulp, werd door de besturen van
een 13-tal veröenigingen van gedachten ge-
ilouda.
Moordrecht door 7.18
Nieuwerkerk 7.18
Oapella a 7.81
Rotterdam M. 8.85 7.44
RotterdamD.P. a
Rotterdam B. a
60UDA ROTTIRDAMtIh rersa. H
1 fit
ft.58 7.11 7.85 8.81 8.88 9.08 9.14 1.88 9,57 10.85 10.56 11.15 18.18 18.88 18,58 1.87 8.18 8.80 3.48 8.58 4.39 4.54 5.15 5.14 4.18 7.08 7.86 7.44
a a 6 A® a a a 11.08 a a a L06
a a ®«80 j 11.18 a a a 1.14
6.17 a a Z U-*°
t a 9.06 9.89 9.45 10.18 10.56 11.8» 11.80 18.84 18.44 1.80
a 8.54 g
8.09 9,03 0
11.08
j 0 11.18 0 a a
0 11.80 000
10.18 10.16 11.89 11.80 18.84 18.44
0 11.16 a a a a
10,08 0 11.85
a a a a 4.11
a 0 0 0 4.18
4.39 3.61 4.03 g>
i.i» II
4,06 0 0 0 Q- "T
5.01
8.11 0 0 0 0 r
8.18 000000
5,87 5.36 5.46 8.39 7.47 8.07
a a a 7. 7 a
a a a a 7.46
d Allaao la aa la klaaaa. Extra kijketalea. Op dasa treinen syn Zondag, Maandag an Dinadag ttndangeehe ratoarbiljattan voor da 8a kl. verkrijgbaar tegen enkelen vraohtprije. ff Hollandeehe Spoer. X
8.14 8.17 8.86 8.14 10.12 10.45 ll„8t
8,84 j 0 10.19 0 0
a 8,8l M 0 10,30 0 0
0 8,41 J» 10,87 0 a
n 8,50 8,69 9.35 10.46 11.06 11.47
M6 a a a a 11,81 f
a a a a 0 11*68 0
Extra aapplamant-bawiji. 1 Alleen Diaadigi
Rotterdam Beur» t a a a 6.41
Rotterdam D. P. 0 a 6.66
Rotterdam M. 4.48 6.80 6.04 T.U 7.88
Capelle 4.68 6.41 a a a
Nieu verkerk 6.01 6.51 a a a
Moordrecht. 6.116.04 00
Gouda 6.17 6.10 6.85 7.88 7.43
4 Alleen la aa 8a klaaaa (extra batalan). a
7.68
9,40
9.48
ROTTERDAM
7.46
8.8»
d
9.18 9.47
8.06 8.84 9.00 9.87 10.08 10.1»
10.16
10.86
10.38
10.48
10.49
9 OUD A viaa r«
a a a 18,80
18.88
11.81 11,45 18.04
11.58 18,06 18.86
t 1,48 0 a a
r 1.54 a a a
a .86 8.14 MS 8.46 4.08
a #46 a a a a
a 1.38 a a a a
r 8.08 00 00
1.09 8.09 8.83 {.06 4.06 4.84
4.83 0000
000 5.41 a
a 4.45 5.88 6.04 6.8»
a 4.63 0 0 6.8»
0 5.— 0 0 6.46
a 6.10 g 0 6.56
4.59 5.16 5.48 6.84 7.08
«.17 a a
6.8 7 a a
7,05 7.59 8.81
X
9.18
a 10,88
9.46 10.81
Faonltatiet, ap dan leap kan niet gerekend worden, ff Hollaadaeka «poer. X Extra euppleeeentbew\j» van da Coapagnia der Wagons Lite.
9.81
046
r ».68 f a
a a 10.08 a a
7.96 8.80 8,49 9.47 10.09 10.16 11.04
a GOUDA DEN HAAQ eiaa rem 4 L
Gouda 7.16 8.87 8.41 9.11 9.81 10.00 10.19 10.68 11.18 18.16 18.86 18.66 1.16 1.63 8.81 3.45 4.19 4.50 5.18 5.49 8.81 7.89 8.01 8.81 9.17 9.68 9.58 10.18 10.48 11.99
Zovouh.-Mooro. 7.88 8.58 a a a a 11.86 a 1-07 0 a a a a 6-08 a a a 8.18 a- 10.08 -
Sootermear-Zog. 7.8» 9«°8 a a a a 11.18 1,18 0000a 8.18 a a a a 8.14 10.17
Voorburg 7.66 9,14 a a a a 11.80 1.18 00000 5.17 a a 0 w 8.88 C F 10.89
H»gf. 7.51 9.08 9.19 9.88 9.43 10.88 10.46 11.85 11.48 18.46 18.55 1.87 1.44 8.90 8.48 4.1» 9.45 6.81 5.48 6.15 6.49 7.57 8.48 8.39 5.41 10.19 10.84 10.46 11.16 11.87
(6) X
'aHem 5 89 6.01 7.09 7.19 7.85 8.85 8.56 9.03 9.44 10.11 11.85 11.85 19.00 1.80 8.40 8.67 4.00 4.16 4.17 6.19 6.82 7.01 7.41 7.65 8.18 9.40 10.85
Voorburg. '.6.88f - -4 - 10.17 - - - 1.86 - 4.48 - 6.88 9.46 -
Zoetetm.-Zeg. 8.89 - - - - a - Z - 10.51 - - - 1.50 4.88 - 6.48 -10.01 -
Zerenh.-Mo. «.OS t"-*' S.01 5.1'i 10.1.
Onnihl. 7.18 7.40 «.OS S.OS 0 80 10.11 10.54 li lt 11.1)8 IMS 1.1» 8.00 S.S4 4.4J 4,4» ».»1 ».4« 7.05 7.S1 5.00 1.15 8.45 I0.J0 10.54
IWlttirf," op del Imp ken «iot gwakmd vordu. (d) Htfm.nik.tnin, allam 1. I. kitfn, «xtn totalen. L ttaimlv. em Mljta 1. kl. MB •«ppt.mmt.tawjji.
d a o i'd i-u r a eu h r .itanm, h
Itnudn »»0 81 7.88 7.50 8.1» ».07 0.80 10.14 10.59 18.00 18.81 8.15 8.18 4.88 ».49 8.81 7.10 7.8» ».J« 10.80 11.08
Oud.tr* 5 85 - - - - 11-1* - - «-S» - - - /.»5 - 10.4»
Woerd 1 48 0.48 8.88 - 11.84 - «.40 S.SO - 0.07 - 7.88 - 8.48 10.54 -
Utrtokt «.OS 7,04 8.11 MS 8.51 9.89 10.14 10.49 11.47 1.0* 5.0* S.4S 1.04 *.84 7.00 7.54 8.08 .,89 11.81 11.4*
0 0 0 D 4-4 HSTIRD4U. rim rata.
tonde «.86 8.11 8.81 9.18 10.10 10.59 li.08 1.10 8.88 8.18
07 4.48 5. 8 4 88 8.48 9.81 '0.Ï9 10 80 10.87 11.08.
AnukW. 1.01 8.88 9.81 10.10 11.04 18.48 18.17 1.57 8.81
4 11 4.57 8.80 5.48 9 44 9.35 10.8 11.08 11.47 11.59.
Amet-C. 8 1» 9.18 9.3) 10.85 11,1 1081.1U 8.19 8.40 4.87
5 15.41 0,01 9.58 10 80 11.10 19.01 18.14.
V«et,G. 6.8) 7.15 S.lif 8.8* 9.18 8.*l 11.11 18.87 18.5»
1.11 8.10 3.84 4.41 4.08 «.11 7.09 8.10 9.81 8.40.
4mi; W. 1.84 «.47 7.80 1.85 8 48 9 80 9.4111.80 11.411.01
i.«C 8.88 3.4) 6.0 «.11 6.8S 7.85 8.8« 9.40 10.01.
load. 7.08 7.81 8.18 9.10 9.19 10.18 10.*« 11.81 1.80 1.8
8.8* 4.1* 4.84 5.47 7.07 7.54 1.00 l.ll 10.17 11.18.
t a at
(hreoht «18 «.1* 7.47 8.88 9.80 10.04 10.41 11.88 11.41 11.08 1.48 8.03 8.19 4. li 4.41 5.41 «.5! 7.00 8.49 9.85 10.08 10.4*
Woerden 5.07 8.44 8.09 9.87 10.87 11.58 18.01 18.87 4.85 7.14 9..I 10.88 11.07
Oudev 5.8* 8.8* 8.17 10.88 1'.58 4,88 0.2*
Go«di 1.41 7.01 7.84 MO 9.00 9.11 10.41 11.18 18.11 1M1 11.11 1.10 8.40 1.44 4.48 5.1» «.1* 7.14 7.48 3.80 0.80 10.07 10.41 11.8»
wisseld over de mogelijkheid tot oprichting
van een onderling begrafenisfonds hier ter
stede. Door allen werd de wenschelykheid
hiervan betoogd en behoudens 'n enkele uit
zondering, zeiden allin aanwezigen hunnen
steun in dezen toe.
Staande de vergadering werd eene com
missie van voorbereiding benoemd van vgf
leden, bestaande uit de heeren Mulder, Trie-
zenberg, Grevenstuk, Zegers en van Dantzig,
welke zal trachten statuten en reglementen
samen te stellen en alsdan weder in overleg
zal treden met de ter vergadering aanwezige
vereenigingsbestnren, waarna op een open
bare vergadering een en ander in behandeling
zal worden genomen en alsdan een onder
ling begrafenisfonds te constitueeren.
Men meldt uit Boskoop
Zondag had alhier eene vooraf aangekon
digde groote openlucht-meeting plaats. Drie
sprekers, nl. F. Luitjes, W. Appel en L. I.
Samson, zouden optreden ter bespreking van
eene algemeene werkstaking. De bijeenkomst
zon voorafgegaan worden door een optocht
met mnziek en vaandels, waarvoor de burge
meester vergunning yerleend had. De optocht
zou den volgenden weg nemendoor Laag-
Boskoop, langs den Zgdeweg en Reyerskoop
naar het terrein van P. van der Pol en J.
Groeneveld, waar de meeting zou plaats
hebben. Na afloop zou men in optocht door
de Biezen gaan naar de boot om naar Am
sterdam te vertrekken.
Precies te 12 uur arriveerde de stoomboot
„Ceres" van Amsteidam, volgepropt met
socialisten en in en bg het Leege Slop had
de opstelling van den stoet plaats. Toen
nam de optocht een aanvang. Reeds te 10
unr zag men uit andere gemeenten veel volk
in het dorp komen, dat gedurig toenam.
Had de stoet gedurende den optocht reeds
met eenige tegendemonstratiën te doen, bg
den terugtocht, die te half vgf begon, zou
het anders wordenVaandels werden afge
nomen, stuk gebroken en in het water ge
gooid, de stoet werd steeds gevolgd door
eene groote menigte die het „Weg met de
socialen" zong, en toen de partygenooten de
boot opgingen, moest de politie van sabel
en stok gebruik maken.
Bg de aanlegplaats der boot lagqn een
300 groote bloempotten, waarmede men naar
de passagiers gooide, dé boot bombardeerde,
zoodat er van de ruiten der boot geen een
heel bleef. Er werd menigeen door de pot
scherven gekwetst. Nadat het gelukt was
de touwen der boot los te krjjgen en deze
weg kon stoomen, werden er nog meer potten
gegooid. Do burgemeester, die met de po
litie tegenwoordig was, werd nu door een
groote menigte volk, onder het zingen van
„Oranje boven" door de Biezen en de Voor
kade naar het dorp teruggevoerd, waar hg
in het gemeentehuis een toevlucht nam.
Een groote massa volk bleef daar in den
omtrek, en toen de burgemeester eindelgk
het gemeentehuis verliet, werd bg door de
volksmenigte naar huis gebracht. Voor zijne
woning hielden vier agenten de wacht.
Nu de vreemdelingen vertrokken zgn, zal
alles verder rustig blijven.
In het Bouwkundig Weekblad schrijft de
bekende architect, de heer C. T. J. Louis
Rieber het volgende:
Wanneer men de prachtige Groote of St.
Janskerk te Gouda binnentreedt geraakt men
aanstonds onder den indruk van het gewel
dige effect der terecht beroemde gebrand
schilderde glazen. Men wordt getroffen door
rijkheid en machtig kleurenspel, en door den
brillanten glans die van de grootsche schep
pingen in het gebouw doordringt.
Een nader nauwkeurig onderzoek, met
behulp van het kijkglas, ontsluit wonderen
van compositie en teekenkunst, maar
tevens al de ongerechtigheden die in den
loop der t|jden aan deze glazen zgn geschied.
Want telkens wanneer ongevallen of soms
misdadige vernielzucht gedeelten van de broze
materie der voorstellingen hebben vernietigd,
zgn de gapingen wel aangevuld, maar nim
mer op eene wijze waarop -het werk der
beroemde makers dat van Dirk en Wouter
Crabeth was volgens Rubens met geen goud
te betalen ten volle aanspraak had. Met
hun dood op niet juist bekende data in
het einde der 16e eeuw was het groote
tgdperk der glasschilderkunst afgesloten,
en z|j die achtereenvolgens waren geroepen
om de noodzakelijk geworden herstellingen
nit te voeren, waren niet bg machte ook
maar even het oorspronkelijke kunstwerk
nabg te komen. Zoo zgn vele der ramen
langzamerhand in deerniswaardigen toestand
geraakt; wat daarin van het oorspronkelijke
nog over is, kan spoedig worden aangewe
zen door de kwaliteiten èn van de teeke-
ning, èn van de kleur.
Gelukkig bestaat er thans, meer dan voor
heen, heilige en ernstige liefde voor de kunst
en hebben om bg de glasschilderkunst te
blijven ondernemende mannen zich de
knnst en kunstvaardigheid van oude beroemde
meesters weder weten eigen te maken; en
als gevolg van hun geslaagde pogingen wor
den wederom menschen gevonden, die van
hnn r|jkdom iets willen afzonderen ten bate
dier kunst en van zoovele duizenden die ge
nieten kunnen van hare uitingen. Van beide
categoriën zgn thans in de Groote Kerk
te Gouda de vertegenwoordigers te vinden.
Het is na lange stadie, na doortastend
streven en zoekeu den heer J. L. Schouten,
te Delft, gehikt om in zgn ateliers glas
schilderwerk uit te voeren, zoo goed als het
beste van de beroemd geworden glasschilders
uit de 16e eeuw. Het voldingende bew|js
daarvan wordt geleverd door het restauratie
werk van twee groote ramen, dat aan die
ateliers was opgedragen, en waarvan het
resultaat in het einde der vorige week voor
'teerst was te zien.
Het zgn de heeren J. H. Van Eeghen te
Amsterdam en Dr. A. Bredius te 's-Graven-
hage, die het kerkbestuur in staat stelden
dit restauratiewerk aan zoo kundige behar
tiging toe te vertrouwen.
Nu kan de kenner, met zgn kgkglas ge
wapend, gerust deze beide gerestaureerde
ramen beschouwenhet zal hem niet gelak-
ken aan te geven wat van het onde glas
behouden bleef, of wat vernieuwd is gewor
den. Geen contrasten als van nieuwe lappen
in een ontkleed, geen rammelend effect, geen
misteekenende figuren, gelaatstrekken of
architecturen mishagen meer of doen glim
lachen maar meester! i)ke teekening, fijne
klearschakèering, reiné brille en groote een
heid treffen. Hier is geen nienw werk ge
leverd, maar met consciëntieus behoud van
alle nog aanwezige origineele stukken glas
is het oude weer in eere hersteld, geheel in
de oorspronkelijke bedoeling.
Het eene glas, No. 11, is door Lambertus
van Noord van Amersfoort ontworpen en ge-
teekend, en door den glasschilder Dirk van
Z|jl in het jaar 1562 geschilderd. Het stelt
voor de geboorte van Johannes den Dooper.
Het andere, ongetwijfeld het mooiste van
de twee, stelt de geboorte van Christus te
Bethlehem voor en is in 1561 ontworpen en
geschilderd door Wouter Crabeth, de be
roemde broeder van den nog beroemder Dirk.
Beide kunstenaars hebben op voor hen eigen
wgze gestreefd, wat tot verschil van effek-
ten leidde, zooals duidelgk in hunne werken
optalt. Hun werk is nu ook in de geres-
taureerende stukken hun eigen werk ge
bleven.
Er waren ook in deze glazen gedeelten
die zoo geleden hadden, dat er eer van
vernieuwing Van die brokken sprake was,
dan van herstelling. Vooral vele koppen,
waaronder portretten van schenkers, waren
meerendeels ergerlijk misteekende parodiën
van vroegere restaurateurs. Het zon dan
ook den lieer Schouten onmogelyk zgn ge
weest serieus werk te leveren zooals hy
deed, indien hem niet de cartons op ware
grootte ter beschikking hadden gestaan, die
gediend hebben voor het maken der oor
spronkelijke ramen en zooals men weet
met zorg en eerbied voor dien schat
door het Kerkbestuur worden bewaard
daardoor heeft hy werk kunnen leveren,
dat niet ernstiger had kunnen zgn wat de
teekening betreft. Maar, men denke hier
niet aan copie alléén. Het treffen van de
goede kleur in den juisten toonaard van het
geheel, hier ook in volle aansluiting aan
de nog bestaande en mede tot richtsnoer
strekkende gedeelten, is immers een gevoels-
zaak, die slechts tot een goed einde is te
brengen door een fijn gevoelend en daarbjj
ernstig kunstenaar, die de strengste beoor-
deelaar voor eigen werk is,
Wel bestaan or ook nog saai maar nanw-
keurig geteekende en bovendien gekleurde
teekeningen van alle ramen, door Arend
Lepelaer, en J. C. Boëtïus in 't laatste vierde
der 17e eenw op last van heeren Kerkmees
ters uitgevoerd; maar bg het raadplegen
van deze documenten mag omzichtigheid niet
achterwege blijven. Ten einde toch dat de
beide teekenaars hun werk verrichtten, was
alreeds veel aan de toen ruim een eeuw oud
zijnde glazen met minderwaardig materiaal
en zonder sentiment gerepareerd, soms zelfs
in andere kleuren, omdat men de oorspron-
kelyken niet meer maken kon.
De voorlichting ook van deze teekeningen
moge niet zyn weg te cijferen, het resultaat
van het voltooide werk blyft ondergeschikt
aan den fijnen en beschaafden smaak, en aan
de wetenschap van den restaureerenden kun
stenaar, hier den heer J. L. Schouten. Deze
heeft bovendien zeer terecht begrepen, dat
voor eene deugdelijke en afdoende herstelling
in de eerste plaats noodig was het bezit van
de goede grondstoffen het goede materiaal
het zoo karakteristieke glaspalet der
16e eenw.
In verband met den zich voortdurend wij
zigende smaak heeft elke eeuw haar eigen
klenren geleverd, en zoomede onze laatste;
maar al moge dat negentiende-eeuwsche glas
in menig opzicht nog zoo fraai zyn, het ver
schil van di| mct het glas nit de eeuw van
Crabeth, is zóó groot, dat daarmede geen
zestiende eenwsche glazen te herstellen z|jn.
Het is den heer Schouten echter gelukt
die ze8tiende-eeuw8che klenren weer te krij
gen. Een der grootste Fransche glasfabri
kanten zelf een artist, en schrijver van
een belangrijk werk over de verschillende
glassoorten in de zich opvolgende tijdperken
der glasschilderkunst heeft zich na lange
conferenties en herhaalde aanzoeken bereid
verklaard te willen medewerken in 't belang
der oude kunst, en na vele proefnemingen
is het gelukt het oude fabricaat zoo nftbg
mogelgk te komen. Oude, origineele frag
menten van glas werden van verf eni de
daarop als vastgegroeide stoflaag ontdaan,
en hebben als kleurenmonstere dienst gedaan.
Met dit nieuw-oude glas worden de restau
raties van den heer J. L. Schouten nu git-
gevoerd.
Diens enthousiaste liefde voor z|jn kunst heeft
te Gouda geweldig moeiljjk werk geleverd,
van zoo hooge kwaliteiten, dat zooals
reeds gezegd is het niet van het oor
spronkelijke is te onderscheiden, dat de har
monie tusschen thans en voorheen glansryk
de heerlijkheid van de herleefde glasschil
derkunst in haar schoonste uiting ver
kondigt.
Zou het voorbeeld door de heeren J. H.
van Eeghen en Dr. A. Bredius, beiden aan
Gouda vreemd, in Gouda zelf geen navol
ging vinden?
Belan» rij k e prijs vermindering-
VAN
Md. Tailleur.
Kleiweg E. 78, GOUDA
Tt-lepliooii tri J/.
IS AUG. Vrkr». Motkra
Nederland. Oort. Ned. W. S 8*/® 801/, 80«/g
dito dl*o dltc 8 »6»/1#u 05»/f
dito dito dito S 961/,. ®t*/«
Honqai. OM. Goudl. 1681-98 4 »»7/,
Italib. Inschrijving 1862-81 5 011/8
Oost en a. Obl. >n papier 1868 5 82»/,
dito in tilver 1868 5 8kV* W/iC
Portugal. OM. mot coupon 3
dito ticket 8 24»'8
ttuei.ANl). Obl. Blntionl. 1894 4 60»t/1#
dito Gecon». 1880 4 »8*/18
dito bij Rot hg. 188» 4 »7l/,
dito bg Hop 1889-00 4 »7*/s
dito iu «oud. leen. 1888 6
dito dito dito 1884 6
Spanje. Perpet, schuld 1881 4 dV/t
TunKEU.Gopr.Couv. leen. 18»0 4 85
Ge-, loeuing «erie D. 24 V|
(lec.leonin. »orieC. 26*/ 1fl
Zuid-Apr Rp. v. oblg 189 5 104l/4
Mexico.OIi it. 8ch. 1890 6
VeneeObla. Obl. onbep, 1881 4 30
Avhtbkdau. Obligation 1895 8 00
Rotterdam. Stod. leou. 1804 8 88*/4
Ned. N. Afr. Hendelsv. aand.
Arendfth. Tab. -»My. Certificaten 675
Deli-Maataohaopij dito 415
Arn. Hypotheekb. paudbr. 41/»
Cnlt.-My. dor Vorateul. aand.
(Jr. Hypothoekb. pandbr. 41/»
Nedorlandsohe bank aand. 104
Ned. HandelmaaUoh. dito
N.-W b Pao. Hyp. b. pandbr. 3 06i/t
Rott. Hypotheekb. pandbr. 4»/8
Utr. Hypotheekb. dito 4*/® 10**/4
Oostena. Ojat-Hong. bank aand. SO1^
Rusl Hypotheekbank paudb. 5
Amerika Kqut. hy poth. paudb. 4
Maxw. L. G. Pr Lion cert. 6 68,/,J
Ned. Holl. IJ.-Spoor.w.-Mij. aand. 106
Mij. tot Expl. v. St. Spw. aand 112
Ned. It»d. Spoorweg m. aand. 2181/,
Ned. Zuid Afr. 8pm aand. 6
dito dito dito 1801 dito 41/(
Italië Spoorwl. 1887/80A-Kobl.8 56»/,f
Zuid.-hal. Spwmy. A-H. obl. 8 f i0»/4 j
Po&EN. Waraohau Wonnen, aand. 104Yjg
Rü»l. Gr. Rust. Spw.-Mgd.obl. 4
Ballisohe dito aand.
Fkatowa dito aand. 5
Iwaug.Dombr dito aaod. 5 D81/»
Rank Ch. Azow-8p. kap. obl. 4 100'/®
dito dito oblig. 4 0>u/lf
Amerika. Cent. Pao. SpMg obl. 6
Chic. b North. W.pr. O.v. aaod. 916
dito dito Win. 9t. Peter. obl. 7 l40!/a
Denver b Rio Gr. Spm. eert. v.a 40l,/18
Illinois Central obl. in goud 4 1081 s
Louisv. b Nashvilli Oer v. aand. 107 1 lt
Mexico. N. 8pir.M j. Ie hrp.a. 6 105
Mils. Kansas v.4pCt. pref. aand
N.-York Ontas'o b Woat. aand. 86'/® 871#/i®
Penn, dto Ohiooblig. 6.
giregon. Calif. Ie hyp. in goud b L04\4
t. Paul. Minn, b Manit. obl.
Un. Pao. Hoof lyn ob ig. 6
dito dito Lino. Col. Ie hyp. O 6
Canada. Can. South. Chert.v.aand, 60
Ven. O. Rail», k Na. lo h. d. c. O 64
Amitercl. Omnibus M(j. aand. f»
Rotterd.TramweK-Maata.aand
Ned. Stad Amsterdam aNnd. 8 10l*/4
Htad Rotterdam aand 8 10 V/#
Beloie. 8tad Antwerpen 1887 S'/s 1° s
8 ad Brussel 1886 2'/i 108»/,
Hons. Theiss Regullr G.telsch. 4 llV»/,4
OüinBB. Staatsieenig I860 6 117» 4
K.JC. Oost. B.Cr. 1880 8 101
Spanje. 8tad Madrid 8 1868 4 t»/4
Ned. Vm». B»x. Arh. ^noel. eert
waren voor ie kwaliteit 34, ae kwal. jja, je
kwaliteit 28 cent per half Kilo.
Magere Ossen, Melkvee en Vaarkoeien, goed
aangevoerd.
Vette Kalveren goede aanvoer, ie kwaliteit 28,
2de kwaliteit 26, 3de kwaliteit 22 cent per hall Kl
Stieren en graskalvetan redelijk aangevoerd.
Handel voor vet vee en vette kalveren prijs
houdend, mager vee traag, prijshoudend.
vun de nog voorhanden
on
tegen veel verminderde prjjzen.
Gisteren diende te Amsterdam voor het
kantongerecht de eisch van Hamburger con
tra mr, F. A. van Hall, ter zako van niet
betaling eenor vordering groot t 68.50 door
mr. Van Hall, verschuldigd aan den eischer
wegens gemaakte onkosten ten gunste der
candidatnnr-Van Hall bp de jongste tusschen-
tpdsche kamerverkiezing.
Mr. Van Hali, zich zeil verdedigend, toonde
in een zeer breedvoerige rede aan, dat dit
kantongerecht niet bevoegd is in deze recht
te wjjzen daar gedaagde (in casn spreker)
woonachtig is te Utrecht, voor welk kan
tongerecht de eisch behoorde behandeld te
worden. Voorts ontkende gedaagde eenige
opdracht aan den eischer te hebben gegeven
tot het maken van propaganda ten gunste
eener oandidatnur. Ten slotte betoogde ge
daagde, dat in geval do opdracht was ver
strekt het totaal bedrag der onkosten veel
te hoog zou zp.
W. F. G. Roemer, door Hamburger in
diens eisch als borg aangewezon ontkonde
portinent al. boodanig te zjjn opgetredon
noch oeajge opdracht te hebben gegeven.
De gomachtigde van eischer vroeg uitstel
van behandeling om zp cliënt te raadplegen
omtrent het al dan niet alnemen van den eed
aan mr. Van Hall. Derhalve word de zaak
verdaagd tot Donderdag a. 8.
Hef beste
Mondwater ter Wereld f
Dinsdag 14 Augustus 190].
Vette Ossen en Koeien, goede eanvoer prijzen
VERSCHEIDENHEID.
Op het Beursstation zakte Zaterdagavond
een milicien van het 6e regiment infanterie
te Breda door een toeval getroffen ineen.
Per brancard werd h(j naar het Ziekenhuis
gebracht.
Tengevolge van de te vroege wegneming
van stellingen aan den ingang van een tunnel
op den spoorweg b(j het Fransche stadje
Abnla, heeft eén grondstorting plaats gehad,
waardoor W arbeiders werden bedolven. Tot
dusver zp 4 dooden en 1 ernstig gewonde
ontgraven.
Burgerlijke Stand.
GEBOREN10 Aug. Cornclis, ouders C.
van Vliet en N. Kromhout. Hendrika
Maria, ouders G. L. Hammer en L. C. G.
Spee. Hendrika Gecrtrnida, ouders G. H.
Groenendal en C. van der Wolf. Cornelia
Sophia, ouders B. J. H. Boers en A. B. de
Moojj. 11. Carel Cornells, ouders A. H.
E. van der Bergh en J. E Hendriks.'
Dirkje, onders J. van dor Woensel en P.
Zantvoort. Pleter, onders M. van den Berg
en M. Borger. 12. Johanna Pctronella,
onders P. Borst en M. van der Hoeven.
Theodora Hendnca, onders H. Vergoed en
M. M. F. Prinsenberg. 13. Christina,
onders T. Daurier en C. L. Braat.
.OVERHEDEN11 Ang. G. Smit, 87 j.
J. de Bruin, 22 m. H. J. Schneider,
11 w.
GEHUWDIS Aug. J. B. J. Korte en
W. J. Stigtor.
Geboren:
CORNELIA SOPHIA,
Dochter van
B. J. H. BOERS en
A. B. de MOOU.
Goroi, 10 Ang. 1091.
btittonzchadelylcrte ca ga
nwklZÉfykzte poetsmiddel voor Hecreo
en eooral demee en Kinderschoenteerk
Is de Appratuur tmC J Miiller <l Ca
■•'N'8«Mth-8tr 14.-Alen lette goei
*(0i\S op naam en fabrieksmerk.
Varkryikair ky Heara* Wiakallara la
