ÏT,
SE TWEE ÜITEHSTEN.
vsch
£sen.
1
•rood.
Aiewwfl- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
Maandag 24 Februari 1902.
V». 81732.
40ste Jaargang.
Buitenlandse!) Overzicht.
BINNENLAND.
I
FEV1LLE ION.
4’
:ao
INERS,
IX LOOM.
later”
indirbtlum
b&dusalf
randers
r.o.
ELS.
IZE X.
t 103.
ch beleefd aan
(IFordt vtrvfilgd).
NEMAN Zn
'i
X
>ften, enz.
en alles wat
sv irlangd met
Br, tafellinnen
I. Echte
tcsamen-
en in den
naam des
emardigd
wereldbé-
•r* Stoll-
Gasfitter.
haven 128.
UN
eene fraaie
profbu.je.
a 0.35
Nedre-
post f 1.60.
trlaiwl
kin 8 AnuUnhm
die schutaen«potheke
t»ch. Oesterreich
Butraal-Oepót Sauder
erehl bekend en
ffen middel tegen
m tr-l re r
i, enz. Inwendig
twendig in bijna
met goed gevolg
Prijs per flacon
Lift.
ineeskrach
ital elke pijnlijke
rerbodig. Met
or ongeiiecidijk
in» een byna
enzt genezing en
ontstekingen enz
Men meldt uit Enschedé van 20 Febr.
6 Spinners der firma Van Heek A Co.,
werkzaam in de fabriek NoordOrhagen, heb
ben héden gedaan gekregen, omdat z(j wei
gerden te werken in de fabriek Kremers-
maten.
erkte geven.
e‘è mailteer de
gewaarborgd
601ME (0 UIA VI
Van de Velde Dan zullen de liberalen en
socialisten de herziening van de grondwet
doorzetten tegen den zin van de rechterzijde.
Hymans zeide ten slotte nog dat zyn
party, wat het gemeentelijk en provinciaal
kiesrecht betrof, genoegen nam met de af
schaffing van de vierde stem van het meer
voudig kiesrecht. De kiesgerechtigde leeftijd
zou van 30 tot 25 jaar verlaagd kunnen
worden en do voorwaarde van langdurig
ingezetenschap kon prijsgegeven worden.
De toestand in Spanje, en vooral in de
provincie Saragossa, neemt met den dag toe
in ernst. .Niet alleen in Barcelona heerscht
een formeele opstand, die door de geheele
wyze waarop hy is ontstaan het gevaar voor
hongersnood doet rijzenmaar ook in Bada-
Iona, Villanueva y Geltru, Sabadell, ^faiirosa
en andere plaatsen is de opgewondenheid
groot, en wordt de algemeene werkstaking
afgekondigd. En dat die werkstaking wer
kelijk algemeen is, bewijzen de telegrammen
uit Barcelona. Geen slag wordt meer ge
daan in alle bedryven hebben alle werk
lieden den arbeid neergelegdzij willen,
zooals in een der proclamaties staat, toonen.
dat zonder bun arbeid de stad ellendig zal
omkomen.
De zending van troepen om de orde te her
stellen heeft het gevolg gehad, dat hevige
straatgevechten zyn geleverd, waarin vele
dooden en gewondeji gevallen zyn. Een af-
deelift van het Roode Kruis zal uit Madrid
naar Saragossa vertrekken.
In de Spaansche Kamer heeft het optreden
der Regeering tot beteugeling der onlusten
aanleiding gegeven tot heftige debatten. Alle
groepen der oppositie in de Kamer zyn het
er over een», dat de Regeering niet by machte
is om hot conflict, in Barcelona ontstaan, te
beslechten, en dat het Kabinet door een ander
moet worden vervangen.
Zoo komt dus by don treurigen toestand
in Spanje nu nog het gevaar *oor een politiek
conflict en voor een crisis.
De berichten in verschillende bladen, dat
de beweging in Barcelona een politiek karak-
ter heeft, wordt door de regeering beslist
tegengesprokenen Sagasta beweert dat de
onlusten uitsluitend een sociaXoorzaak heb
ben Doch do Correspondencia de Espana
blyft volhouden, dat de,Regeering zooveel
troepen naar Barcelona zendt, en zelfs voor
nemens is de reserves op te roepen, omdat
zy het Carlisme op den bodem van dit
alles ziet.
Sir H. Campbell-Bannerman heeft op den
dag van de bijeenkomst der Nationale Libe
rale Federatie te Leicester, des avonds in
die stad een redevoering gehouden. *Hy
critiseerde het nieuwe ontwerp reglement van
veroordeelde scherp het
Te Arnhem is bericht ontvangen, dat de
politieagent G. to Meppel, zijne sphuld aan
den moord op het kind, waarvan net lijkje
te Arnhem gevonden werd, heeft bekend.
Een der knechts van de firma Broekx—
Smulders, te Tilburg, de 15-jarige G. v, d.
L., kwam gisterenmorgen, na bezig geweest
te zyn met benzine, to dicht by het vuur,
waardoor zijne kleeron in brand geraakten,
met het gevolg, dat hy over hot gehoele
lichaam met brandwonden werd overdekt.
Zijn maat, de 16-jarige A. v. E., die hem te
hulp wilde komen, kreeg ook ernstige brand
wonden aan het onderlijf. Beide zyn te
Tilburg naar het gasthuis vervoerd. De
laatste verkeert buiten alle gevaar, en ook
den eerste hoopt men in 't leven te behouden.
k gekookt
t voor da-
flepels vaa
late) Als
-•val van
gebruiken.
dat Engeland tegelijkertijd met een graanwet en
een staatsschuld begiftigde. Maar bij geen andere
zaak was de magnetische invloed van den afstam
meling van Sir William Petty meer beslist, dan
in het Ixssluit van zijn leerling om de macht der
patricische partij in te toornen, door ook aan de
middelklassen deel te geven aan het bestuur de»
lands. Dit is de oorsprong van Pitt's bekende
en langen tijd verkeerd begrepen plannen van
parlementaire hervorming Was hij oprecht, wordt
dikwijls gevraagd door hen, die noch de oorzaken
zoeken te ontdekken, noch in staat zijn de uit
komsten te berekenen van publieke handelingen.
Oprecht1 Welf hü streed om zijn eigen bestaan I
En toen hij hienarteleurgestel I werd, eerst door
de* VenetiaanschjKpartij en later door de paniek,
veroorzaakt dojr het Jacubiniame werd hij ge
noodzaakt zijn direkt doel te laten varen, en tracht
te het toch gedeeltelijk te bereiken langs een om
weg. Hij schiep eene plebejische aristokratie en
vermengde die niet de patricische oligarchie. Hij
maakte pairs van grondeigenaar» ran den tweeden
rang en van dikke veefokkers. Hij nam ze uit de
straatjes en stegen van de Lombardstreet, en greep
ze in de kantoren van Gornhill. Toen Pilt in een
tijd van beperking ^imfiet bankwezen verklaarde,
dat iedereen met een vermogen van tienduizend
pond jaars het recht had, pair te zijn, luidde
hij de doodklok van £e zuak waarvoor Hampden
op .het slagveld cn Sydney op het schavot was
gestorven.”
het parlement en
jingo-imperialisme.
Hy betreurde zeer, dat het antwoord van
lord Lansdowne op de Nederlandsche nota
niet gunstig had geluid cn hield staande,
dat de oorlog verlengd wordt door het wei
geren van amnestie, door de proclamatie van
Augustus a°. pu. en door fouten van admini-
stratieven aard, waarnaar onmiddellyk een
onderzoek behoorde te worden ingesteld. Hy
kon maar niet begrypen, wat lord Rosebery
eigenlijk bedoelde met „een schoobe lei”.
Hy had Jord Rosebery uitgenoodigd hem
ronduit te willen zeggen of hy sprak als
iemand, die buiten of binnen de party stond;
het was niet geheel en al „fair”, dat hij
daarop niet antwoordde. Hy (Bannerman)
verklaarde zich tegen oen politiek van een
„schoone lei” omdat hy de liberale beginselen
niet wenschte op te offeren en de maatregelen
waarvoor hy in het verleden gevochten had.
Ook gaf hy te kennen de politiek van „Home
Rule” voor Ierland te blyven aankleven.
v I
Gemengde Berichten.
Voor enkele dagen vertoefden te Gemert
(N.-B) een tweetal heeren, welke by som
mige neringdoenden dier gemeente een be
zoek brachten, zich voorstellende al» ver
tegenwoordiger» der cacao-fabriek Van Hou
ten en belast voor die firma reclameplaten
aan daartoe geschikte gevels zien te plaatsen,
waarvoor jaarlijks 20 ft 30 gulden zon worden
uitbotaald. Het voorstel was aanlokkelijk,
maarmen moest dan dadelfjk van do
heeren een pak Van Houten’s cacao in ont
vangst nemen en dit teven» betalen. Twee
onzer neringdoenden lieten zich beetnemen
en betaalden resp. 6 en 7 gulden voor een
pak welks inhoud van boven uit een soort
cacao doch van onderen -uit een waardeloos
wit poeder bestond.
By ontdekking waren de vogels reeds ge-
vlogen, doch dank zjj do ijverige nasporingen
der maE«Aansseo mocht het gulnkken beiden
aan te’Rrouden. Na met de bedrogen win
keliers te zyn geconfonteerd, werden de
pseudo-vertegenwoordigers van Van Houten
ter beschikking van de justitie te Roermond
gesteld.
LJOenhooger.
anders.
ruime keuze
STATEN-GENEN AAL.
f’ IT K K f* K li t fn EH
Zitting van Vrijdag 21 Februari.
In den aan vang der zitting verkreeg de
heer Schaper verlof om op oen nader te be
palen dag de Ministers wan Buitenlandscbe
Zaken en Koloniën to interpelleeren over de
arrestatie in Zwitserland van ronselaars van
kolonialen en omtrent de werving in *t alge
meen in het buitenland voor dit doei.
Daarna is aangevangen het algemeen debat
over de militaire bevordering en de pensioen
wetten.
De heer Staalman huldigde het vorige
Kabbel voor da indiening der wetsontwerpen,
hoopte dat de Kamer zich niet zou vereeni-
gen met de door de Regeering daarin aange
brachte wijzigingen, waardoor ter wille van
de kosten, onbillijke toestanden zouden be
stendigd worden en keurde af de onbezoldigde
reserve officieren en onderofficieren.
De Minister van Oorlog verzekerde dat de
Regeering bereid is te aanvaarden die voor
stellen die werkelijk billyke verbeteringen
zyn. Er moet echter met de schatkist reke
ning worden gehouden.
De heer Van Dedem wenschte te verzoeken
om de pensioenhêrziening te doen beslissen
niet door de Koningin maar door den Raad
van Appél en meende voorts dat men flinke
onderofficieren moet winnen, niet door latere
pensioneering maar vooral door het in uit
zicht stellen van een bnrgerlyke betrekking.
De Minister verklaarde dat geen nadere
bepalingen omtrent de wijze van werken der
Raden van Beroep door de Regeering zullen
worden voorgesteld.
Nftdat de Minister nog verklaard bad,
zooveel mogelyk te willen medewerken, om
aan onderofficieren een burgerlijke betrekking
in uitzicht te stellen, is het algemeen debat
gesloten.
zeken! bij de leiding onzer zaken gedurende den
verbaz^nden- voorspoed der Fransche revolutie.
Lord Shelburne was devCcnige Engelsche minister,
die voor die taak berekend was hij was de eonige
publieke persoon die de voorbereidende kennis
bezat, die vereischt werd om zuivere conclusion to
trekken onder zulke omstandj|h denzijne niet
verloren gegane redevoeringen over dit onder
werp bewijzen de alzijdigheid zijner kennis en de
juistheid zijner inzichtenen bij de nederlaag
van Jena, ol den doodstrijd van Austerlitz kan
men zich niet weerhouden de schim van Shelburne
zifh voor te stellen spokende in het ministerie van
Pitt, evenals van den geest van. Canning gezegd
wordt, dat hij nu en dan rond den zetel van den
president waarde, cn met oen sarkastischen glim
lach jfbderzag op de eerlijke middelmatigheden,
die hem zijn zuurverdiende eerbewijzen ontroofden.
Maar gedurende de gelukkiger jafen van Pitt,
kan de invloed -van den geest van Shelbnrne in
zijne staatkunde worden gevoeld. Lansdowne Hause
maakte Pitt bekend mot Dr. Price, een afgeschei
den predikant, wien Lord Shelburne, toen deze
nog aan het hoofd der zaken stond, het moedige
aanbod deed hem tot zijn bijaonderen secretaris
•e benoemen, en die Pitt, met nog» vele andere
‘belangrijke wenken, ook bekend maakte met zijn
oOrspronkeiyk plan tin opzichte van cemortisatie-
kas De ‘handclsverdragen van ’87 werden op
dezelfde munt’ geslagen <n zijn merkwaardig als
de eerste poging door het angelsche göuvernemenl
aangewend om het land te bevrijden van de be
perkende staatkunde die ingevoerd was door de
^roemrijke revolutie” een merkwaardig tijdperk,
Bij de in de Belgische Kamer voortgezette
beraadslagingen over het voorstel tot invoe
ring van algemeen enkelvoudig stemrecht
voor de provinciale en gemeentelijke verkie
zingen heeft, zooals reeds is gemeld, Hymans
in een lange en indrukwekkende redevoering
het standpunt van de gematigde liberalen ten
aanzien van het voorstel toegelicht.
Het tegenwoordige meervoudige stemrecht
begunstigde volgens hem stemmenmakery en
verkiezingsknoeieryen. Hel stelsel was vroe
ger door Woeste, den leider van do ultra-
montanen, eveflgoed als ddor den tegenwoor-
digen eerste-ministor de Smet de Naeyer
voor ondeugdelyk verklaard. Een wijziging
van het parlementaire kiesrecht door een
grondwetsherziening was noodzakelyk.
Toejuichingen by de socialisten, progres
sisten, liberalen en christendemocraten. De
socialisten moesten echter hun eisch betref
fende vrouwenkiesrecht laten vallen, omdat
geen liberaal het daar mee een» was. Hy
vreesde evenmin het collectevisme als hy
angst had voor de monarchie. Spreker wilde
niet deelnemen aan straatbetoogingen voor
enkelvoudig stemrecht en liever zyn zetel
prijsgeven dan de verantwoordelijkheid op
zich nemen voor bloedvergieten op straat.
Voor de verkiezingen voor het pailement
beval hij aanéén stem voor elk burger van
zyn 25ste jaar af, en een tweede zoodra hy
40 jaar wasvoorts opneming van de even
redige vertegenwoordiging in de grondwet.
Hiervoor moest op alle banken instemming
te vinden zyn, daar zulk een stelsel tegelij
kertijd recht deed wedervaren aan de ver
langens van de conservatieven en van de
democraten.
Woeste verklaarde dat de clencalen niets
wilden afweten van de opneming van de
evenredige vertegenwoordiging in de grondwet
By art. 9 werd het amendement-Verhey om
by algemeenen maatregel van bestuur vast
te stellen de eischen om voor bevordering in
aanmerking te komen, na bestrijding o.a. door
den minister van oorlog, verworpen met 34
tegen 21 stemmen.
Volgens de opgemaakte regeling van werk
zaamheden zal Donderdag voormiddag de
voordracht voor een lid der rekenkamer wor
den opgemaakt. Na afloop der militaire wet
ten komt de motie-Helsdingen inzake de jacht
wet en daarna de hiervoren genoemde inter-
pellatie-Schaper aan do orde.
Verworpen werd eon amendement om re-
geley voor bevordering by keuze te stellen
b(j algemeenen be.^ttitómffatregel.
Besloten is om bevordering tot den
kapiteinsrang geen loeftQdsgren» te stellen
8)
De eerste en meest juiste inlichtingen werden
hem van alle hoven en uit alle deelen van Europa
verschaften het was van algemeene bekendheid,
dat men hem inlichting n gaf en mededeelingen
deed) die het' kabinet als zoodanig zich niet wist
xte verschaffen. Lord Shelburne was de eerste
groOte minister die den steeds grooter wordenden
invloed der middelklasse begreep, en hy voorzag
in haar toekomstige macht een bolwerk v(j>or den
troon tegen .de familien der Groote Revolutie",
Wn zijne bekwaamheden bij beraadslagingen is
ons niets bekender bestaat reden om te geloo-
ven, dat zijne administratieve begaafdheid uitste
kend was; zijne redevoeringen bewijzen dat hij,
zooal niet, onovertroffen, dan tóch uitstekend was
in de kunst van *parlemen|<ir debat, terwijl zij
over alle twistpunten een jijkdom van denkbeelden
en eene alzijdigheid ^anfoonen, waarmede de re
devoeringen van geen enkele staatsman van dien
tijd, Burke uitgezonderd, kunnen vergeleken-
woelen. X.
Zoodanig was de man door Geotge den Derden
uitgekozen als zijnAampioen tegen deVenetiaan
sche party na het*eindigen van den. /.wenkaan-
•chen oorlog. Zij hadden zich met kracht verzet r
Balde» d’Oloune, dr. Poitiers de Jard, zich
va» het leven beroofd.
Duitschlasd.
Door den Hamburgscben gemeenteraad is,
na langdurige nacbtelyke beraadslaging, af-
wyzend beschikt, met kleine meerderheid,
op .de voorstellen tot oprichting van Kamers
voor handelsbedienden en voor werklieden.
-A De keizer moet voornemens zyn den
75sten verjaardag van het statutencorps
„Borussia" te Bonn, waarvan hyzelf óók deel
uit^gmaakt heeft, te gaan meevieren in Juni,
in yrelk geval de keizer ettelijke dagen in
de Studentenstad zou vertoeven.
t Nu zyn de keizer en zyn broeder reeds
weer benoemd tot eereloden van de „Larch-
mons Yacht-Club.”
Door den krygsraad te Thorn is tot
twee jaar gevangenisstraf en degradatie ver
oordeeld een onderofficier, die op de wande
ling-niet voldoende coirect een luitenant ge
groet had en diens aanmerking daarover,
beantwoord had met een onbehoorlijkheid.
de koning bij de tweede géwaagde poging ter
ing van zijne rechten, het gevaarlijke be’
Pitt. Waarom lord Shelburne bij die
geheimzinnig feit
geen gelegenheid om te trachten dat geheim te
sympathie van zijn volk,
de toovermacht der jeugd
het hart eener natie. En toch zou het
de moeite wel loonen» irïdien we een oogenblik
stil stonden bij de wat vdor ons land
de gevolgen konden geweest zijn, ijdien Pitt er
1 1“dez ~-rc geweest gedurfde nog een
het Lagerhuis te ïeidén onder Lord
eu aan Engeland de ongeeveflaarde
vlugheid van dien staatsman had ver-
4
Verspreide Berichten.
Frankrijk.
Door de „Patrie Francaise” wordt nader
verklaard, dat Mélino de nota, door haar
gepubliceerd, zoo al niet geprovoceerd, dun
toch goedgekeurd heeft in beginsel voor
Méline, die zich nog alty^ zuiver republikein
wil heeten, een nogal cómpromittantei ver
klaring
Om politieke moeieljjkheden on zorgen
heeft bet lid van den Algemeenen Raad van
tegen het voortzetten van den oorlog, hoewel
deze toch door hun eigen staatkunde ontstaan
was. Als eerste minister in het hoogerhuis, ver
trouwde Shelburne de leiding in het Lagerhuis
toe aan zijn kanselier van de schatkist, den jon
gen Pitt. Deze regeering was kort van duur,
maar niet zonder roem. Zij verkreeg den vrede
en voor de eerste maal na de revolutie bracht
zij in de debatten ook de wettelijke beginselen
ter sprake, waarop de handel zou worden gedre
ven. Zij moest wijken voor de beruchte coalitie,
waarmede de ifamilién der Groote Revolutie”
haar heftigsten en laatsten strijdopenden voor
het patricisch bestuur van het koninklijke Enge
land.
In het vuur van dkn grooten strijd vertrouwde
de koning bij de tweede géwaagde poging ter
verzekering van zijne rechten, het gevaarlijke bevel
toe aan Pitt. Waarom lord Shelburne bij die
gelegenheid werd voorbijgegaan, zal misschien
altijd een geheimzinnig feit blijven in onze staat
kundige geschiedeniswe hebben dan ook thans
ontsluierend Misschien wist de vorst, door
voef van de klimmende sympathie van zr
vooraf welk een invloed
heeft op
de xoczt.
stil, stonden bij de gi^fchte
mede tevreden wan
zittingstijd
Shelburne,
kennis en