I I DE TWEE UITERSTEN. sur. G. V. en loterij. NEN. p” [\ieuws~ en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken. Dinsdag 25 Februari 1902. No. 8733. 40ste Jaargang. 71 j aan. D. Bulleiilandsch Overzicht. FE DILLE IOX. en. Co., inek kt. JF, Inzending van Ad verten tiën tot 1 uur des inidd. Verspreide Berichten. vaarde van 1000. float 5 f2 DAM. {Wordt vervolgd.} MAN &Zn i oegezonden 1 de onder ben nu week pas zal een beslissing brengen. Mocht die zyn zoo- van van helft Arnhem, telefoon A o. 82 De Uitgave dezer Courant geschiedt dagelijks met uitzondering van Zon- en Feestdagen. De prijs per drie maanden is 1.25, tranco per post 1.70. Alzonderlijke Nommers VTJF CENTEN. uitslag der verkiezing van een voorzitter der Kamer van afgevaardigden, het is eenige dagen langer dan een jaar aan het bewind geweest zyn. Het volgde als het eerste liberaal Kabinet een serie van conservatieve ministe- riën op. Op een homogene meerderheid in de volksvertegenwoordiging heeft het nooit kun nen rekenenmaar het was niet bepaald impopulair, vanwege zyn ernstig streven om het lot der volksklasse te verbeteren. Koning Victor Emanuel staat nu terstond na het uitsproken van zyn eerste troonrede voor een crisis in het Kabinet, waarmede hy gaarne zou geregeerd hebben, en het zou niets bevreemdens zyn, wanneer hy de Kamers ontbond om te zien of een nieuwe verkiezing een meerderheid aan dat ministerie zou kun nen verschaffen, waarmede het op den inge slagen weg der liberale hervormingen zou kunnen voortgaan. Op dit politiek program volgt een econo misch, dat o.a. als eischen bevat: kosteloos onderwys, een wekelykschen rustdag, geljjk loon voor mannen en vrouwenvervanging der indirecte belastingen door een progres sieve heffing van het kapitaal en van inko men boven 3000 francs staatsmonopolie van gedistilleerd en suiker. Trots de offlcieele verzekering, dat er op den 21en te Barcelona algeheele kalmte heerschte, spreken niet-offlcieele mededeelin- gen van een voortduren der troepten. Men is geneigd der. niot officieelen berifcbtén geloof te schenken, omdat de regeering van Spanje er op uit is de geheele agitatie te doen be schouwen als een zeer gewone, en waarmede de gewapende macht weinig moeite zal heb ben om haar te bedwingen. Wanneer men dan verneemt, dat weliswaar de tramwagens circuleeren, maar dat genie- officieren daarop conducteursdiensten verrich ten, terwyl manschappen der bereden artillerie als koetsiers op den bok der omnibussen plaats nemen, dan vraagt men zich afhoelang kan het leger op die wyze de orde blyven handhaven, na gedurende eenige dagen een soort van guerilla krjjg met de burgers ge voerd te hebben Ook zal het weinig tot geruststelling der ontroerde gemoederen bijdragen, dat de mili taire gouverneur de burgerij het bevel heeft gegeven, om de luiken en de deuren der huizen te openen, opdat de stad niet meer het verlaten en doodsche voorkomen zou behou den, dat zy sedert eenige dagen vertoont. Wanneer inderdaad de orde hersteld was, zou zulk een bevel volmaakt overbodig ge weest zyn. Het valt echter van uit de verte hoogst moeilijk om een zuiver beeld der toestanden te verkrijgen. Van een agitatie zooals thans in Spanje heerscht, heeft men buiten het rampzalige land geen begrip. De socialisten zullen het zaad der ontevredenheid uitge strooid hebbenmaar het zou zóó welig niet opkomen, wanneer niet anarchistische band den bodem bewerkt had. Doch hoe dit zy, er wordt zulk een gestrenge censuur uit geoefend. dat volkomen nauwkeurige en vol ledig berichten niet naar buiten geraken. Niet alleen dat de telegrafische dépêches teruggehouden worden, maar ook op de tele fonische gesprekken wordt gelet en waar de censor het noodig acht, wordt de geleiding verbroken. Lord Rosebery heeft zich van Sir H. Campbell-Bannerman, den leider van de libe ralen in het Lagerhuis en in den laatsten tijd, met toenemenden invloed, feitelijk als de leider van de geheele party erkend, voor goed afgescheiden. Men weet nu wat men aan hem heeft. En dit is wél van groot belang voor de zuivere Engelsche liberalenwant, zooals de Star zegt, maakt het uittreden van de halve broe ders’, de liberaal-imperialisten, de lucht ein- dellyk eens zuiver. Lord Rosebery, daar schynt byna geen twijfel aan,- zal zich naar het imperialisme wenden en de groote regeeringsparty, die zoo nauw niet kijkt, zal hem en de andere üit- loopers vriendelijk opnemen. En lord Rosebery zal dan spoedig ryp worden om lord Salisbury op te volgen en het gezag met Chamberlain te deelen. De Westm. Gaz., die zich zonder bedenken onder Cainpbell Bannermans trouwe vrienden schaart, ziet den gezuiverden toestand niette min met zorg te gemoet, want het blad vreest, dat nu beiden, én Mozes èn Elia, elk in bun eigen tabernakeltje, steriel zullen bljjken te zyn geworden. Sir Henry’s positie is feitelyk onveranderd hy is het officieel gekozen en erkende hoofd der oppositie in het Lagerhuis; gedurende de drie verloopen jaren heeft hy met groote moed en volharding zyn moeilijke plaats be kleed hy heeft een geregelde organisatie achter zich en kan gerust een beroep doen op de loyauteit en dankbaarheid der party. En geen twijfel of de party zou hem met groote meerderheid herkiezen, wanneer hy zyn plaats zou willen inruimen voor een anderen leider. Toch betreurt het blad de rcheidmg om het kwaad, dat nu beide fracties elkaar kun nen doen. De liberale party kan, by de aan staande verkiezingen succes slechts hebben, wanneer zy al haar krachten vereenigt, niet wanneer drie-vierde of vier-vyfde zich geestdriftig schaart om één leider, terwyl de andere leider het overblyvende gedeelte in een afzonderlijken tabernakel voert. Daarom ziet de Westm. Gaz. niets dan onzekerheid en verwarring. En daarom smeekt het verantwoordelijke mannen als Asquith en sir Henry Fowler de zaak ernstig onder de oogen te zien, en vraagt het aan de rest van de party intusschen geen onnoodige agitatie te verwekken. De Times meent echter te weten, dat Asquith en mét dezen de liberale imperia listen het eens is met lord Roseberj’s politiek om eindelijk kleur te bekennen, en zich eveneens {Van de Bannerman-groép zal afscheiden. De volgen] dienaangaana als de Times het doet voorkomen, dan schynt bet lot van de liberale party, de oude zuivere Gladstone-party, niet hopeloos. Het algemeene bestuur van de socialistische party in Frankrijk (de medestanders van Jaurès) heeft ter behandeling op het aan staand congres, te Tours te houden, een lyst van hervormingen opgesteld. Daarop komen voor Algemeen, evenredig, geheim stemrecht voor mannen en vrouwen, in meervoudige districten. Opheffing van Senaat en presidentschap der republiek. Imperatief mandaat. Ver plichting van de Kamer om alle voorstellen van werkliedenbonden als „spoedzaken” te behandelen. Afschaffing der begrooting voor de eere- diensten en naasting van alle goederen in de doode hand wat betreft geestelijke orden en van die aan leden van voormalige vorste- lyke families behoorende, alles met inbegrip van hun handels- en nyverheids-onderne- mingen. Opheffing der wetten ten nadeele der ge lijke rechten van arbeiders, vrouwen on na tuurlijke kinderen. Onderzoek naar het vaderschap. Bescherming van verwaarloosde kinderen. Kostelooze rechtspraak door jury’s en ge kozen rechters. Bezoldiging der advocaten enz. uit de staatskas. Openbaarheid ook bij de instr«df)B strafzaken. Geneeskundig ondertzohW alle aangehouden personen, die zfeMl der deskundigen aanwjjzen. x/ Onmiddellyke opheffing van de afzonder lijke militaire rechtspraak, militaire straffen en militaire gevangenissen. Opheffing van het staand leger. Enkel een rustende burgerwacht tot verdediging der volksvrijheid. Schadevergoeding door gemeente en staat aan 'de families der sol daten. Afschaffing van alle wetten die de vryhed van drukpers, vergadering en vereeniging beperken, ook van internationale vereenigin- gen van werklieden. De gemeenten zelf geheel meester over eigen huishouden en' bestuur, met recht van onderling overleg. Alle socialistische Kamerleden verbinden zich te stemmen tegen elke uitgave voor leger, vloot en militaire koloniale expedities, van het Hollandsche finantie- raet Frankrijk en stelsel. Indien het een heilzaam beginsel is bij het on derzoeken van geschiedkundige handelingen om nauwkeurig oorzaken van voorwendsels te onder scheiden, dan kan er moeilijk een voorbeeld wor den gevonden, waarbij de toepassing van dit beginsel meer resultaten oplevert, dan dat van den inval der Hollanders in 1688. De werkelijke oorza van dezen inval was eene geldkwestie. De Prbjs van Oranje had bemerkt dat de midde len van Holland, hoe aanzienlijk ook, toch niet toereikend waren om hem in zijn doodelijken wedijver met den grooten Franschen koning te kunnen doen volharden. In een authentiek ge sprek, waarvan het verslag tot ons is gekomen, en dat in Den Haag gevoerd werd tusschen Wil lem en een der voornaamste aandringers op den inval, hield de prins zijne beweegredenen volstrekt niet verborgen hij zeide niets dan eene con stitutie, zooals gij in Engeland hebt, kan het crediet hebben, dat noodig is om de geldsommen te verkrijgen, die een groote oorlog eischt.” De prins kwam en gebruikte onze constitutie tot zijn doelhij voerde in Engeland het Hollandsch fi- nantiestelsel in. Het grondbeginsel van dat stelsel was om de nijverheid te belasten, ten einde het bezit te beschermen; afgescheided ivifcn andere za ken beschoud, kan niets onjuistéken onbillijker worden opvat; de uitvoering IjceU' dan ook in Engeland zeer nadeelig gewerkt. In Holland, met eene geringe bevolking, welker belangen één wa ren, eigenlijk een volk van bankiers, werd het stelsel geschikt gemaakt overeenkomstig de om- Het Italiaanscbe ministerie treedt collec tief af, tengevolge van den zonder]jng«n standigheden, die het hadden in het leven ge roepen Allen deelden in den tegenwoordigen buit, en konden daarom den toekomstigen last ook wel dragen. En zoo wordt tot op dezen dag Holland staande gehouden, bijna alleen staande gehouden door het op deze wijze verworven aanzienlijke kapitaal, dat nog altijd tusschen zijn dijken beze ten wordt. Maar, toegepast op een land, waar de omstandigheden geheel anders waren: op eene talrijke en sterk aanwassende bevolking waar een boerenstand en een handeldrijvende middelklasse een zwaren strijd om het bestaan streden in het Hollandsche finantiestelsel, na gedurende, onge veer anderhalve eeuw te zijn gevolgd, uitgeloopen op het verval eener geketende en zwaar b laste menigte Maar niet minder zedebedervend waren de gevolgen van dit stelsel voor de meer begun stigde klassen. Het heelt de schuld tot eene natio nale gewoonte gemaakthet heeft het krediet tot de heerschende macht en niet tot een hulpmiddel bij uitzondering gemaakt bij alle handelszakenhet heeft, zoowel in het openbare als in het privaatleven, een losbandigen, onverschilligen, oneerlijken geest gebrachteen geest, die verblindt, en toch lat heid kweekt, zorgeloos voor de gevolgen, en toch terugdeinzend voor verantwoordelijkheid. En ten slotte heeft het de geestkracht der bevolking zoo overprikkeld om voor de stoffelijke zaken van den staat, en van de maatschappij te zorgen, dat de zedelijke toestand van het volk geheel uit het oog verloren is. Ëen aristocratie, die onder hypotheken zucht, een buitenlandsche handel die in dobbelspel ont- Frankrijk. Kolonel Marchand, die als majoor de held is geweest van de Fashodazaak, wordt op z\jn terugreis naar Frankryk, van China uit door Siberië, niet alleen bijzonderlijk onder scheiden van Russischen kant, op last van den czaar te Tientsin was de Engelsche generaal Creagh met zyn staf aan het sta tion om afscheid te nemen met vele vriende lijke en waardeerendo woorden. Door de regeering van Korea zyn Franschen belast met de oprichting van ma chinale weverijen in Korea, waartoe het ma teriaal uit Frankrijk moet komen. - In een schrijven in de Matin komt generaal De Galifet, de vroegere minister van oorlog onder Waldeck-Rousseau, op tegen eventueele invoering van den twee-jarigen diensttijd, wat zou leiden tot het eind der ernstige legers en tot invoering van de na tionale garde. Er is te Parys een anti-dnelbond opge richt, onder welks stichters zich bevindt Paul de Cassagnac, wiens tweegevechten een groote reputatie hebben genoten Duitschland. By kabinetsorder van den keizer is be paald, datprins Adalbert, ook na zyn terugkeer van boord van het opleidingschip „Charlotte” de uniform zal blyven dragen een verheugende mededeeling voor land en volk 1 In een vergadering van voorzitters van GOIDSCIIE fOUl 1M aard is, een binnenlandsche handel, die gebaseerd is op eene doodelijke mededinging en een verval len volk dit zijn groote rampen, maar moeten misschien met blijdschap worden gedragen voor de grooter zegeningen van burgerlijke en godsdien stige vrijheid, En toch schijnt de eerste in zekere mate afhankelijk te zijn van onze Saksische rechts pleging door onze pairs, van de bepalingen der groote Normandische charters, (1) van de toepas sing der Habeas-Corpus-wet, (2) een beginsel dat in ons gemeen recht wordt gevonden, maar dat door de Stuarts gevestigd isevenmin is het gemakkelijk bij eene zorgvuldige doorbladering van de Bills of Rights (opsomming van rechten, spreek uit: bill ov raits) of bij eene onpartijdige navorsching van de latere wetgeving dier tijden, hoewel eenige vermindering onzer staatkundige vrijheden wordt waargenomen om Je eene of an dere uitbreiding onzer burgerlijke rechten te ont dekken. 9) In gewone tijden zou de leerling van Shelburne dit land tot grooten stoffelijken voorspoed heb- gebracht, en vele onregelmatigheden, die ons hinderen, hebben uit den weg geruimd of vermedenmaar hij was niet bestemd voor ge wone tydenen ofschoon zijne bekwaamheid en zijn geestkracht zeer groot waren, had hij toch niet dat hartstochtelyke en scheppende genie, dat vereischt wordt in een tijd van revolutie. De Fransche uitbarsting was zijn booze geesthij was niet in staat haar uit wei king op Europa te bere kenen. Zelf had hij zeer weinig kennis van de vastelandspolitiek en hij werd bijgestaan door eene zeer krachtelooze en werkelooze diplomatie. Hij verkeerde in een staat van beroering, waarvan hij noch de oorzaken begrijpen, noch de gevol gen berekenen kon, en gedwongen om te hande len, handelde hij niet alleen driftig, maar juist geheel en al in tegenspraak met het stelsel, waar voor hij geroepen was te strijdenhij maakte ge bruik van de vrees, de vooroordeelen en de harts tochten eener bevoorrechte klasse, deed de oude staatkunde der oligarche, die hij vernietigd had, weer herleven, en maakte zich schuldig aan alle verderfelijke buitensporigheden van een oorlog (1) Handvesten, privilegiën. (2' Eene twee eeuwen oude wet, volgens welke iemand, die in hechtenis genomen is binnen 24 uren voor den bevoegden rechter moet worden gebracht, en die, zoo hij met dadelijk van mis daad overtuigd kan worden, tegen borgstelling op vrije voeten gesteld moest worden. Telefoon No. 8‘4 ADVERTENTIEN worden geplaatst van 15 regels a 50 Centen; iedere regel meer 10 Centen. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1902 | | pagina 1