JE TWEE uitessteïï.
HARK
vsch
BINNENLAND.
No. 8812.
I Juni.
Bulteolandscb Overzicht."
7ERVERIJ
FEUILLETON.
ll
►rood.
SIMEB
tterdam.
den Koning
limon,
ark
HJRG,
r d 7.
IJ
I
41ste Jaargang.
Zaterdag 31 Mei 1902. --
van
Nomuiers VIJF CENTEN.
buending van Ad verten tiën tot 1 uur des midd.
As
bm'j
87)
atoom n van
HOOFDSTUK VIII.
K.G.
I
Zn. Gouda
worden naar d«
everfd.
flaara
r de Hoofdprijs
rraclite collecte
inner onmidde-
1 de Heer
1 en verven van
ben alsook alle
ver-
J en drie
den getuige tot één
800
169
20
tav, 143,
100, 78,
btrekkin? dezer
orgde Geld ver-
ambtswege be-
D',„
5 per post
liddellijk met de
oer gebracht, tyi
de van het wa-
rigineele Loten
k of fl 3. 0 ct.
.75
-.90
itwissel
het vereischte
ee’ing der prij-
alsook de bo
ra is, gratis bij-
slientèle onaan-
fficieele lijsten,
lescliiedt steeds
n Staat en kan
g of ook naar 1
in alle grootero I
hebben. i
t geluk begun-
izienlijke prijzen
olficieele bewij-
kregen, en onze
Mark 250,000.
00 enz.
ij deze op den
0 onderneming
arst belangrijke
gerekendmen
reeds ophanden
ten s oedigste
T H K K O K H JÜ It JT-
Zitting van Donderdag 29 Mei.
Goedgekeurd is de snppletoire binnenland-
sche begrooling voor salarissen enz. der ge-
zondheidsradon in verband met de uitvoering
der woning- e gezondheidswetten; zoomede
de wetsontwerpen betreffende pensioenen der
ambtenaren van de Rjjksmunt; en den aan
bouw van loodsvaartuigen.
By bet voortgezot debat over de wet op de
krygstucbtwoC liep allereerst de discussie over
de vraag, of by commune delicten bedreven
door militairen en burgers de militaire dan wel
de burgerlijke rechter zal beslissen.
De beer Van Raalte verdedigde nader hot
amendement om in bet wetsvoorstel niet te
spreken van den militairen rechter maar een
voudig van (1q.ii rechter omdat zyns inziens
anders geprejudiceerd wordt.
Dit amendement weid na bestrijding dooi
de regeering en de commissie van voorbe
reiding verworpen mot 44 tegen 23 stemmen.
BJj paragraaf 6 betrekkelijk het beklag
over opgelegde krygstuchtelyke straf bestreed
de beer Tydeman de voorgestelde regeling als
onpractisch en onvoldoende. Zyn hoofdbe
zwaren waren lo. dat do rechtspositie der
minderen wordt verzwakt, 2o. de positie van
man; de opzichter of patroon kan met een éhke
Jen blik allen overzien.
Als de werklieden van den heer Trafford diens
fabriek verlieten, werden zij niet vergeten. Diep
had nageda'cht over den invloed van den patroon
op de gezondheid en tevredenheid van zijne ar
beiders
Hij zag zeer goed in, dat huiselijke deug
den afhankelijk waren van het bestaan van
een thuis, en een zijner rate pogingen was ge
weest een dorp te boiiwen, waar ieder gezin goed
gehuisvest kon worden. Hoewel hij de voornaamste
eigenaar was, moedigde, hij toch zijne werklieden
aan om hunne woning te koopen en enkelen waren
er die geld genoeg konden besparen om dit
te doen zij waren trotsch op hun huis en hun
tuintje en op de tuinbouwmaatschappij, waar zij
jaarlijks mededongen met wat zij zelven op hnn
grond teelden In iedere straat was een waterput
achter de fabriek waren de publieken ba/ien de
scholen stonden onder opz cht van den geestelijke
der kerk, die mijnheer Trafford, ofschoon zelf
roomsch katholiek had opgericht en rijk begiftigd.
Midden in het dorp, omringd door prachtige
tuinen, die den lust tot tuihieren bij allen opwek
ten, stond het huis van Trafford zelf, die zijne
positie te goed begreep, dan dat hij zich uit de
omgeving zijner ondergeschikten zou hebben te
ruggetrokken hij deed het beginsel der oude ba
ronnen in een nieuwen vorm herleven gewijzigd
als het moest worden naar de mildere denkwijzen
en veranderde omstandighe 'qn van dien tijj.
Wordt vervolgd)
In den ministerraad, die Dinsdagavond te
Madrid is gehouden, heeft Sagasta te ver
geefs beproefd om de toestemming van Cana-
lejas en Moret te verkrijgen voor het af
stellen Van de byeenroeping der Cortes.
Canalejas verzekerde, dat hy met een zitting
nieuwe bronnen van rijkdom en welvaart, die
zijne voorouders niet gekend hadden. Eerst waren
zijne pogingen ze r zwak geweest, zij móesten ge
lijken tred houden met zijn vermogenmaar met
zijn klein kapitaaltje, ofschoon zijne winsten niet
aanzienlijk waren, kreeg hij langzamerhand on
dervinding
Met edel bloed in de aderen en met echt oud
Engelsche gevoelens, kreeg hij reeds in het
begin van zijn loopbaan een juist inzicht in de
betrekkingen, die er zouden moeten bestaan tus-
schen den patroon en den arbeider. Hij gevoelde
dat er tusschen deze twee nog andere banden
moesten bestaan dan het uitbetalen en ontvangen
van loon.
Een verre en kinderlooze bloedverwant, die hem
een bezoek bracht, ingenomen met zijne energie
en zijne onderneming en getroffen door het
ontvouwen van zijne maatschappelijke denkbeel
den, liet hem eene aanzienlijke som na op een
oogenblik, dat er eene gunstige gelegenheid
zich voordeed voor iemand met kapitaal en be
kwaamheid. Trafford, die eene goede school
doorloopen had, en gevormd was door strijd zooal
niet door tegenspoed, was de geschikte man voor
de onderneming. Hij werd zeer rijk, en nu liet
hij geen tijd verloren gaan, om de plan
nen ten uitvoer te brengen, die hij gekoesterd
had in de jaren, toen zijne gedachten met
meer waren dan droomen Aan de oevers van de
Mowe had hij eene fabriek opgericht, die thans een
van de wonderen van het distrikt was men zou
bijna wel kunnen zeggen van het geheele land
eene enkele ruimte, waarin meer dan twee duizend
Frankrijk.
Het talryke publi'ek, dat gisteren te Parys
in bet paleis van Justitie aanwezig was
voor de behandeling van de zaak-Henry
Reinach (de weduwe van den kolonel eisebt
een schadeloosstelling van 200 000 fr. wegens
een artikel van Reinach, 26 November 1898
opgenomen in de Siècle, waarin Henry vjor-
gesteld werd als de medeplichtige van Ester-
hazy, medeplichtige van een verrader) werd
teleurgesteld. Elk der partyen beschikt over
twee advocaten, doch noch mevrouw Henry,
noch Reinach waren ter plaatse aanwezig
en nadat een advocaat van de eischeros
voorlezing had gedaan van eenige artikelen
uit de Siècle, verzocht een der advocaten
van Reinach, verlof om bewyzen aan te
brengen van een groot aantal feiten.
Vermoedelyk zal het daartoe niet komen
en zal de rechtbank don eisch van mevrouw
Henry afwijzen, op grond van de omstan
digheid, dat aanvallen op overledenen alleen
dan strafbaar zyn, wanneer de erfgenamen
er door geschaad worden, wat in het onder
havige geval niet zoo is, zoodat dus sensa-
tioneele onthullingen vermeden zouden kunnen
worden.
werklieden bezig waren het gebouw besloeg eene
oppervlakte van ongeveer twee morgen. Het uit
kruisbogen beslaande dak, waarin zich ventileerende
en tevens lichtgevende koepels bevonden op eene
hoogte van achttien voet, werd gwiragen door hol
le kolommen van gegoten ijzer, waardoor de aiwa
tering /an hef dak plaats had. De hoogte van de
gewone vertrekken waarin de arbeiders in fabrie
ken werken, bedraagt niet meer dan van negen
tot elf voet; en deze zijn dan gebouwd met ver
diepingen, zoodat de hitte en de uitdamping n
van benedenvertrekken ook doordringt tot de
hooger gelegene en de moeilijkheden om eene
goede ventilatie te verkrijgen onoverkomelijk
zijn.
Bij mijnheer Trafford had door eene vernuftige
inrichting, die veel overeenkomst had met die wel
ke in het Lagerhuis werd toegepast, de ventilatie
ook van beneden af plaats, zoodat het geheele
gebouw op een vaste temperatuur gehouden werd
die weinig veranderingen onderging, ten gevolge
van den invloed der atmosfeer. De physische voor
deelen om op deze wijze het geheele werk in een
vertrek te doen verrichtèn zijn groot; de verbe
terde gezondheidsto stand van de arbeiders het
mindere gevaar van ongelukken, vooral voor
vrouwen en jongens en de mindere vermoeienis
sen doordat men nu niet naar boven en beneden
behoeft te loopen en materialen naar boven be
hoeft te drag n.
Maar de moreeie voordeelen, die het gevolg
zijn van beter toezicht, zijn van niet minder
belang het kind werkt onder de oogen zijner ouders
dezen onder die van den ho:ger geplaatsten werk-
Men was overeengekomen, dat EgreMiont eenige
dagen na zijn morgenwandeling met Sybil, de
fabriek van mijnheer Trafford zoude bezoeken
waartoe hij den wensch te kennen had gegeven
Gerard verliet zijne woning altijd bij het aan
breken van den dag, en daar Sybil haar, gewone
bezoek nog niet gebracht had aan haar vfiend en
beschermer, die de meester was van haar vader
besloot men dat Egiemont haar op een later
en geschikter uur in den morgen zou vergezellen
en dat zij dan allen te gelijk zouden terugkee-
ren.
De fabriek lag ongeveer een twintig minuten van
hun huis af, dat ook aan mijnheer Trafford toe
behoorde en door hem gebouwd was. Hij was
de jongste zoon van eene familie die reeds sedert
eeuwen daar gevestigd was geweest, maar die
niet tevreden met de wijze, waar op de maat
schappij de jongere leden van grondbezittersfamilies
schadeloos stelt voor hunne armoede, had gebruik
gemaakt van de gelegenheid, die zich aanbood en
wijdde zijn geestkracht en zijne kennis aan die
Duitschland.
keizer za,’ op don tör“Ukeer van aim
gewone Noorsclio reis, den 26en Juli as
?0.d0 1{eval aanko|nen, om daar
1“ .de.e "em™ de manouvres der
waarh?0! o°‘ ''°°r van vior d«gen
«aarbu de keizer echter niet aan land zal
gaan, evenmin als de czaar t vorig" ja„
l>u de Dnitsche vlootmanoonvres op de reede
van Dantaig vóór zjjn reis naar Franck
ee" tweegevecht mot doodoldke
wapenen te Hannovur tusschen iweoresr
offlcieren, werden de beide betrokkenen
oordoold
maanden vestingstraf
De conferentie te Pretoria is Donderdag
gesloten. De gedelegeerden zijn naar Ver-
eeniging teruggekeerd.
De berichten wjken op een bevredigenden
uitslag der onderhandelingen. Er is reden
te gelooven, dat er geen bezwaren gemaakt
z|jn om den Boeren het recht toe te staan,
wapens te behouden voor hnn verdediging
tegen inboorlingen en wilde dieren.
Lord Milner vertrok gistermorgen naar
Johannesburg.
Minister Balfour zei gisteren in liet La
gerhuis, dat hjj hoopte Maandag het Huis
te knnnen mededeelen do resultaten van de
jongste besprekingen in Zuid-Afrika. Hjj
kon echter niA verklaren dat bjj zeker hier
toe in staat zo'n zijn.
Balfour voegde daaraan toe Totdat een
verklaring kan worden afgelegd, ach. ik het
niet gewenscht de begroeting te besproken
Dinsdag zeido hjjIk acht het niet ge
wenscht het budget te behandelen terwijl do
zaken nog hangende zyn.
De uitdrukkingterwijl de zaken nog han
gende zjjn, is onjuist opgevat, als zonde zjj
betrekking hebben op besprekingen en ver
deeldheid in het kabinet betreffende do be
groeting. Dit is echter niet bet gevalhet
conigc jftnri WRS, vx anir uw uuioivuvn/nvi
wyze kan worden gevraagd de begrooting te
bespreken, voordat wy precies weten hoe wy
staan tegenover de onderhandelingen die thans
in Zuid-Afrika hangende zyn. Daar er nog
een schaduw van twyfel bestaat of ik in staat
zal zyn Maandag een bevredigende verklaring
af te leggen, stel ik voor dat de begrooting
Woensdag zal worden behandeld.
V
President Loubet is van zyn Russische reis
teruggekeerd en heeft in Duinkerken een rede
voering gehouden, die in parlementaire krin
gen groot opzien heeft verwekt. Want uit die
redevoering maakt men op, dat de President
der Republiek niet voornemens :s de radicalen
aan het bewind te roepen, maar het eens be
proeven wil met een staatkunde van concen
tratie, waarby ook de Mélinisten of ten minste
de linkervleugel dier party tot de Regeei ing
zullen worden geroepen. Een andere betee-
kenis kan men aan zyn woorden over de
noodzakelijkheid eener verzoening tusschen
alle groepen der Republikeinsche party niet
hechten.
De radicalen zyn hierdoor een weinig uit
het veld geslagen. Hunne organen zwygen,
eri men verwacht, dat de heden bijeengeroe
pen bijeenkomst wel een antwoord geven
zal op de redevoering van Loubet.
Maar dc nationalisten juichen. De Echo
de Paris, hun hoofdorgaan, zegt„De ge
dachte van Loubet staat recht tegenover
die der verbonden Kamergroepen, welke
slechts denken aan vervolging en onderdruk
king. Op zyn reis heeft de president inge
zien, dat het land niet leven kan van tivist
en krakeel.’.’
Eu de République, hot orgaan van Mêline
„De redevoering van Loubet toont hoe wy
gelijk hadden toen wy do oorlogsverklaring
van een paar fanatici verwachtten, die pogen
in het Paleis Bourbon den baas te spelen en
den jongen, onervaren afgevaardigden schrik
in te boezemen.”
Do Soleil vraagt,Zal Loubet sterk ge
noeg zjjn om aan don bond vah revolution-
naire bogoerighoid hot hoofd te bieden V Zjjn
verleden geeft ons geen waarborg voor do
toekomst.”
De Gaulois vernoemt, dat hot ontslag van
het geheele kabinet door Waldock-Koussoau
aan den President zal wordon aangeboden.
De Matin voegt daaraan toe, dat dit eerst
gebewon zal den dag vóór do bijeenkomst
der nieuwe Kamer.
De zitting der Ryksdagscommissie voor de
verloop. De commissieleden, behoorende tot
het centrum en tot de conservatieve party,
deden by monde van den afgevaardigde
Fulda het voorstel, de verdere beraadsla
gingen uit te stellen tot den len October
aanstaande.
Zoowel graaf Posadowsky als freiherr Von
Richthofen verzetten zich met nadruk tegen
deze nieuwe poging om de regeling dersui-
kerquaestie op de lange baan te schuiven. In
een vorige bijeenkomst der commissie was
reeds besloten, de besprekingen omtrent een
ratificatie der Brusselsche suikerconventie
uit te stellen tot na de behandeling der ont
werp suikerbelasting.
Ten slotte moest de afgevaardigde Fulda
voor de scherpe bestrijding door de regeering
en door de uiterste linkerzijde het hoofd
buigen en werd het verdagingsvoorstel door
hem ingetrokken, zonder dat het nog in
stemming was gebracht.
Telefoon No.
ADVERTENTIEN worden geplaatst
1 regels a 50 Centen; iedere regel meer
10 Centen. Groote letters worden berekend
naar plaatsruimte.
't geval biedt de -
die door do I
lr^ goedgekeurd
van het nieuwe
den loop van
verlotingen van
bedragende
ark
i komendaar
in van eventu-
hter
pr. a M 10,000
pr. a M 5,000
pr. a M 3,000
pr. a M 2,000
pr. a M 1 500
pr. a M 1,000
pr. a M
pr. a M
pr a M
200, 150, 148,
i; ii
dag.
Landdagzitting, met elf jaur dienst als Prul-
r om gezondheids
redenen en als zjjn opvolger wordt genoemd
do minister van landbouw (eerst van poste
rijen) Von Podbielski (oud-generaal) of de
gepensionneerde generaal Von Schubart.
waarbp do indiening van bet wetsontwerp op
nLhJreCT'*e" toegestaan en om
openbaar te maken, dat een liberale regoe-
rmg voor de eisclion van het Vatikaan bo-
z^u CanJre'!g- hVi0 V01d00llin8 niot. dan
wiH»CH, ia5 ‘n’ k g0',al bedanken. Moret
laten 11 d° C°rleS VCrKad'-'ril ZioU om te
«aten stemmen over oen wet tot hot beteu-
van 'Verkstalii'‘«1’" on om hot voorstel
vê 7 voer|nK van do decentralisatie
van het bestuur te kunnen indienen.
De ministerraad vergaderde drie nron
tang, maar kwam niet tot eon beslissing
De minister-prosident hoopte steeds, dat bjj
Moret nog zou kunnen ovorhalen om toe te
stemmendan zou do crisis beperkt bljjven
tot dui minister van landbouw Canalejas.
Ml Sagasta hoeft inderdaad zjjn doel bereikt-
na. een conferentie tusschen hem en Moret
heeft laatstgenoemde gisteren zjjn ontslag-
aanvrage weer ingetrokken. Puicervor Zal
nu do opvolger van Canalejas worden, die
van geen toegevon weten wil. De congre-
niBt (er "Prak« komen
komonOCt0b°r’ d“ C°rtes b'iee" z?l,en
frlefoon A o. 82,
De Uitgave dezer Courant geschiedt dagelijks
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prijs per drie maanden is 1.25, franco per
post 1.70.
Afzonderlijke
i wee reserve-
respectievelijk tot vijf
traaf innecit m»
