mss-urara
Oranje Bitter.
VERLOTING
msPTOm
885 GOUWE 185.
Voorjaars- en
ZOMEIHANTIIS,
ASSISTS CONCEBT
ONTVANGEN
„ARTI IT RURr,
SLOTEfflAKER C".
lollaMsche Maatschappij i/an Landbouw
Markt <90,
GOUDA.
CMVTSTE REUZE.
MEUWSTE MODELLEN.
GENE7JE
I-
'!2£ BHEUMATlEk
Telephoonnot-Crouda.
Voorjaars- en JTajaarspaar denmarkten te Gouda.
öostumes- Regenmantels*,
Kinder mantels, ens.
Bekend lage Prijzen.
„De Avondster",
GASKOOKAPMRATEN,
m. 0380.
Maandag en Dinsdag 4 en 5 April 1904.
42ste Jaargang.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken
StadénJèÜüffi'.
R. Zangvereeniging
Entrée f #.95.
'H Q O 'X1
L^rtl-eXPELLER
M. IIAVENSWAAY ZONEN,
Bullengewtoii Rijke #«rt«ci>ing
Gasornameaten, Mets en Rations.
«Zt III FirMUDZIUBEU,
M. N. VAN LION.
NIGHTCAP.
w
-SÉ»
ük
3
io.-
ftowM 4?„v«!r;
Directeur de Heer W. KEBPER.
op DINSDAG 5 APRIL ,1904,
's avonds 8 uur in de Zaal .KUNSTMIN"
der Soc. ,ONS GENOEGEN".
Solisten:
Mejuifronw Pb. LIGNAC- Sopraan, Den Haag.
H. DE VRIES, Alt, Dsn Haag.
De Heer W. VAN SON, Tenor, 's Bosch.
A. VAN DER STAP, Bariton,
Delft.
Mej. W. SPRUIT, piano, Gonda.
De .Heer A. WEGERIF, orgel, Den Haag.
Programma.
1. Missa Imperiale Jol. Hap dn.
2. Fragments dn Damnation de Fanst.
H. Berlioa.
a. Arie (Margnerite).
b. Choenr des Soldata (Derrière la Soiae) 1
e. Invocation k la nature.
PAUZE.
8. La Fnite en Egypte, H. Berlioi.
Koor en Tenor-Solo.
4. Meditation Religieus, H. Berlioz,
choenr k C voi*.
6. Liederen voor Bariton.
6. Cantate .GottasZeitistdie allerbeste Zett".
Joh. Bach.
Toegangsbewijzen verkrijgbaar bij Mevr,
de Wed. BOUMAN en din Heer B. A. VER
ZIJL, k t 0.60, 's avonds iaan de Zaal fl.
Leden der Sdc. .0. G." gewone redactie.
Plaatsbespreking van Zondag 3 April af
aan de Zaal.
MAANDAG 2de Paaschdag,
zelfde Programma.
Kaarten verkrijgbaar b| de Heer H. C.
WERNING, Mankt A 189 en 's avonds aan
de Zaal.
Aanbevelend,
ejiJSl BHfUMATIEK
i^SImcooowBai
Verkrijgbaar in 'flessflhen 00 ets., 70 ets
en f J.2S hij H.H. Apothekers en Drogisten.
Let op het merk AH HER 1
F. AD. HICH/CBR A «Go., Rotterdam.
To Gouda ijj C. LUGER, Apotheker
Markt en bjj .WOLFF Co. Westbaven 19S.
Abonnement f 40.— pek jaar voor por-
ceelen, binnen een kring van K. M. 1,
gelegen.
Aanleg onderitoud gratis.
Het net is aangesloten uan het R(jka Inter-
commanaalbnrean.
Op 1 Febr. 1904 141 verkregen aanehi-
tingen.
Contracten en voorwaarden verkrijgbaar
aan het Bnrea», ACHTER DE VISCH-
MARKT.
Afdeeling1 GOtüDA en Omstreken.
KONINKLIJK GOEDGEKEURDE
bjj gelegenheid der
Uit te g-even loten Voorjaarsmarkt 16000 f 0.50,
Najaarsmarkt 16000 f 1.
INSCHRIJVINGEN op deze Loten worden ingewacht DINSDAG 5 APRIL des voor
middags 12 nnr bjj den Voorzitter der Aldeelipg, de Heer J. BREEBAART La,,
Regentesseplantsoen te Gonda.
Oen wordt verzocht op 't HEJtü tpjiti™
HU hot Maetzua van
GORINCBSM.
Deze THE BEN gorden afgele-
rerd n, verzegelde pakjes van™.
Iw« n et» half ,en Nei.
met vermelding van Dommer en
Prjjs, voorzien van nevenstaand
Merk, volgens do Wet goden»,
"neezd.
Zich tot de uitvoering van ge-
eerde orders son bevelende
j. e. hul,
voorheen J. BREEBAART Lz.
Firma B. DE JONG
EXPOSITIE
van af heden tot en met Dinsdag.
C. F. BUSGH,
In het V bttLICUTlNGS-MAG VZüUN
Dnbbele bnnrt. - TeHbr. 11,7.
Ziin heden ontvangen een mooie collectie
Nienw Styi
Verder voorhanden een ruime JCeize
Eenig adres .voor GASGLOEILICHT-
BENOODIGDHEDEN, solied an degelijk.
Indien U dan van goed licht dwmdt, is
dit nw Mre adres.
Aanbevelend,
Aanlegger van Gas- en Waterleiding.
-fOPfc. PUIKE OUDE
V' m. A SCHIEDAMMER
Merkt
Verkrijgbaar bij
M. PEETERB Jz.
1I.B. Al» bewjj. van eebfheid Ia
a caehet en kurk .teed» roor-
3CHIf DAM. «ion m den neem dar Pinae
e. hoppe.
Gonda. Brak van A.
BRINKMAN
k Zn
GOUDSCHfi COIItl VT.
Telefoon Ka. M.
Dfe Uilgave dezer Couraht geschiedt dagelijks
met uitzondering van Zon-1 en Feestdagen.
De prijs per drie maanden is f 1.26, franco per
post 1.70.
Afzonderlijke Nommers VIIIF CENTEN.
Telefoon No. 89
ADV ER.TENTIEN worden geplaatst van
15 regels a 50 Centen; iedere regel meer
10 Centen. Groote letters worden berekend
naar plaatsruimte.
Inzending van Advertentiën tot 1 uur tb s ntidiL
TWEKDE BLAD.
GOUDA, 2 April 1904.
De kolfclnb Gonda zal op 19, 20 en 21
MO' a.s. een groot nationaal kolfconconrt
honden in de kolfbaan van de Sociëteit Ons
Genoegen' alhier, waaraan zal worden doek
genomen door ongoveer 16 afdeelingen vah
den Nederland'scben Kolfbond.
De prjjzen daarvoor uitgeloofd zullen nab
waarde 1200.— bedragen buiten de medaillei.
Aan bet postkantoor Gonda en de daar
onder ressorteerende hulpkantoren, werd
gedurende de maand Maart 1904 in db
Rijkspostspaarbank ingelegd 1 20407,16,
tezngbetaald f 21824,77.
Het laatste, door dat kantoor uitgegeven
boekje, draagt bet numtber 10869.
BljjWehs achterstaande advertentie opent
de heer M. M. van Loon, Dnbbele Bnnrt
alhier, heden avond zjjn opnienw gerestau
reerd magazjjn. Bjj een bezoek, dat wjj
vooraf aan dit magazijn hebben gebracht,
bleek ons ten duidelijkste dat alles op bet
gebied vap gas bij hem verkrijgbaar it, ook
in baden Br tijj ruim gesorteerd. Onze stad
genoot» behoeven niet meer naar buiten te
gaan om alios aan te koopen, men kan dit
evengood bjj den beer van Loon, die tevens
als vakman alles in orde kan brengen.
In een pas geopende winkel in .Manufac
turen werd' Donderdag door do rijkspolitie
een viertal stokken in beslag genomen, daar
met deze stokken werd gemeten en zjj niet
gd»CW»ri>h.'
i -JU
Aan Ie Raadsleden zjjn de volgende stuk-
ken toegezonden
Gonda, den 22 Maart 1904-.
Wjj bobben de eer den Raad hierbjj te
doen todWflnen de van de Commissie van
bijstand in het beheer van-het gemeente
pensioenfonds ontvangen en door ons in orde
bevonden rekening van de inkomsten en nit-
(Mhjs van kef fonds over het jaar 1908,
Vergezeld van de noodige bewijsstukken en
van een staat der bszittingen op 31 Decem-
Uit de rekening blijkt dat het totaal der
ontvangsten be'eft bedragen f 39529 10' en
dat der nitgkvthi f 39401.02, zoodat de re
kening slnit met een kassaldo van f 128.08'.
Behalve deze cpntznten bezat het fonds op
ultimo December 1903 ban waarden in porte
feuille oen kapitaal van f 58568.19; het
totaal der bezittingen bedroeg derhalve aan
het einde van het vorig jaar f 58696.27',
togen f 45096.71' op 81 December 1902.
Betreffende de ontvangsten verdient ver-
melüfbg'fliK *«h bijdragen van eontribuee-
rende ambtenaren werd ontvangen 13133.63
tegen f 2953,98 fn 1902, en dat aan rente
werd gekWeekt f 2804.53' tegen 1 1829.48'
in'1902.
Wat de oitkeeringei ten laste van het
londs aangaat, aan lijfrenten beschreven door
wijlen mejuffrouw Hoffman werd wederom
f 2640.— betaald, de pensioenen en gratifi
catiën, verleend vöór de oprichting van het
londs, bleven evenals in 1902 f 1576.—
vorderen; en voor pensioenen, toegekend
krachtens de pensioenvsrordening, werd
eene uitgaaf van 1263525 verelseht tegen
f 2422.66» in 1902.
Wjj hebben de eer den Raad voor te
stollen de door de Commissie van bijstand
ingediendo rekening van het gemeente pen
sioenfonds over 1903 goed te keuren en.to
bepalen dat het saldo van f 12&08» zal wor
den overgebracht op den dien* 1904.
U X IfcAltefctutf DWEétHnedtr l»t»t1 nttnti
Tei
noodig voor d# verdere uitvoering vaiï
Raadsbesluit van 18 September a. p. tot
overneming en voortzetting door de gemeente
van den Handelscnrsas derafdeeling Gonda
van den Nationalen Bond van Handels- en
Kantoorbedienden in Nederland, verzochten
wtf de Commissie van Toezicht op het MicU
delbaar Onderwas ons hare beschouwingen
te doen kennen en voorstellen te willen
Indienen.
De Commissie van Toezicht voldeed aan
ons verzoek bjj haar met de bijlagen 'hierbij
gevoegd schrijven van 21 dezer.
Wij kunnen ons met hare beschouwingen
en voorstellen geheel vereenigen, en hebben
mitsdien de eer den Raad in overweging te
geven de door de Commissie van Toezicht
ontworpen Verordeningen vast te stellen en
ons op te dragen vóór den 1 Mei a. 8. ten
behoeve van den op te richten gemeentelijken
Handelscursus een Rijkssabsidie aan te Vragen.
De missive van de Commissie van Toe
zicht op het Middelbaar Onderwijs, waarvnö
in bovenstaand ingezonden stuk sprake ia,
luidt aldus
Gouda, den 2i Maart 1904.
PÜ Uw schrijven van December 1908
No. 1208 B werd ons medegedeeld dat de
Raad dezer gemeente in zjjne vergadering
van 18 September tevoren, overeenkomstig
onïe voorstellen van 29 Mei 1908 No. 10
bad besloten, in beschikking op haar aan
XJw College gericht verzoek, aan dé afdee
ling Gonda van den Nationalen Bond van
Handels- en Kantoorbedienden in Nederland
te doen weten dat het laatstelijk bij beslait
van 8 Augustus 1902 ten behoeve van haren
Handelscnrsas verleende jaarlgkschejpbsidie
van f 400.uit de gemeentekas voor nog
één jaar, alzoo voor het leerjaar September
1903—September 1904 werd toegekend, dat
de Raad niet genegen was eene hoogere
bijdrage te geven noch genegen zou worden
bevofrdeh na September 1904 iujflo kosten
van flon Handehïciirsns langer bjr te dragen,
doeh dat, wanneer de afdeeling daartoe het
forsook deed, de Raad l#reid was met Sep
tember 1604 haren ineerbedoelden Handels-
cursus van de afdeeling over te nemen en
al dan niet na reorganisatie voort te zetten,
ten einde te voorzien in de behoefte aan
degelijk handels vak onderwijs, en werden w|j,
vermits de afdeeling dat verzoék had gedaan,
door y uitgenoodigd ter voorbereiding van
de te nemen nadere beslissingen onze be-
achouwingen te willen doen kennen en de
poddige voorstellen in te dienen.
Ten èinde aan deze uitnoodiging te kunnen
voldoen hebben w|j gemeend eerst een onder
zoek te moeten instellen naar de inrichting
van gelijksoortige cursussen of scholen in
andere gemeenten, en nadat w|j tot eene
vooiToopigerforitiuleettng' van onze inzichten
waren geraakt, ons te moeten wenden tot
enkele bestuursleden o. a. den Voorzitter van
bovengenoemde Bondsafdeeling en tot den
bevoegden Inspecteur van het Middelbaar
Onderwijs, den Heer H. J. de Groot, die zoo
welwillend waren ons in ruime mate met
hunne mondelinge voorlichting te steunen.
Als resnltaat van ons overleg hebben wjj
de eer U hierbij een drietal ontwerp-verorde
ningen aan te bieden, ter toelichting waarvan
foor zooveel noodig het volgende moge
strekken.
ïn onien brief van 29 Mei 1903 wezen
wjj er reeds op hoe de leerlingen van den
bestaanden Handelscnrsas over het algemeen
te kort schieten in de kennis van het Neder
landsch en van "het**'gewone rekenen; het
gevolg eenerzgds van tio omstandigheid dat
de jongelieden niet onmlfldeljjk na het verlaten
der lagere school doch eerst b|j gebleken
behoefte aan vakkennis toegang zoeken tot
den handelscnrsas en inta&sdhen reeds veel
van het op de lagere school geleerde hebben
ïprgsten, -ajMterztjds ecbtSr opk van'de om-
iop to lagere schodl
loch voortgezet
>ereiding tot h<t
was het Bondi
jaren reeds vei -
voor den corWs
aanmeldende jongelieden eenig onderricht in
het Nederlandsch en het rekenen te doen
gev^nnaar onze overtuiging zal echter dit
'lereidend onderwijs, geheel ingericht
de eischen der praktijk van den handel,
igr|jk moeten worden uitgebreideerst
een degelijke grond gelegd worden van
mtaire kennis, opdat de leerlingen b|j
udie der handelsvakken niet du bezwa
ren ^ondervinden en veroorzaken, welke thans
zoo!menigmaal voorkwamen.
Ia den Raad en in den boezem onzör
Commissie is de vraag gesteld of de HandeM-
cur^us niet uitsluitend moest worden beperkt
tot Sde eigenlijke handelswetenschappen -of^-
vakken, en voor het zooeven bedoelde voor
bereidende onderwijs aansluiting aan of ge
deeltelijke combinatie met eene der bestaande
genfeentelijko instellingen van onderwas mo
gelijk zou zjjn Na rjjpe overweging weenen
wij jdeze vraag evenwel ontkennend te moeten
beantwoorden. Aansluiting of combinatie zou
allefen plaats kunnen hebben met de Avond-
Rcböul voor ambachtslieden of met dé (lagere)
Herhalingsschool voor jongens. Op de Avond
school voor ambachtslieden wordt bjj het
ondjjrwjjs in het Nederlandsch en het reke
nen. tegenwoordig, gelukkig, in alles rek-ning
gebonden met de praktijk der door de h er-
iingten uit te oefenen ambachten dat onder
wijs voldoet,natuurlijk niet aan en zal, zon
der/1 groot nadeel voor de aanstaande am»
badkteliüden, voor wie do school bestemd en
ingericht is, Ook rijët 'te maken zgn beant
woordende aan diTLeiioeften van aanstaande
handelsbedienden; van combinatie met dozp
schpol moet dus worden afgezien. Wat de
Herhalingsschool voor jongens betreft, afge
scheiden van de waarschijnlijk gewettigde
vrees dat de aanstaande handelsbedienden
niet tot hare leerlingen zouden willen belmo
ren, komt het ons voor dat het aldaar ge
geven onderricht voorloopig nog is inhalings-
onderwjjs, eu allerminst voortgezet onderwijs,
waaraan de leerlingen van den Handelscursus
behoefte hebbenna langer d( or werken vaa
de Leerplichtwet zal Vermoedelijk het peil
van het onderwijs der Herhalingsschool be
langrijk verhoogd kannen worden, op dit
oogenblik is echter aansluiting van den Han
delscnrsas aan deze onderwijsinstelling even
zeer buitengesloten. Opgemerkt mag voorts
worden dat zoowel do Avondschool voor
Ambachtslieden als de Herhalingsschool zgn
wiaterscholen, en de H uidelscursus wegens
de uitgebreidheid der te behandelen leerstof
noodwendig hot geheele jaar zal duren.
Wjj stellen ons den Handelscursus derhalve
althans voor de eerste jaren voor als eene
afzonderlijke school, als een afgerond geheel,
dat ook omvat het voorbereidend onderwijs
aan de school zelve te gevende plaatselijke
omstandigheden maken dit noodzakelijk, trou
wens niet alleen hier, maar evenzeer in de
andere gemeenten, alwaar gelijksoortige cur
sussen bestakn.
Van den aanvang af moet het onderwijl,
ook het zoo te noemen voorbereidende onder
wijs, hebben eenê streng praktische richting
de praktijk van den handel moet daarbij
steeds worden gevolgd en in hot oog ge
houden. Niet het voldoen aan zware examen-
eischen of het behalen van de bekende diplo
ma's in boekhoudén en correspondentie moet
verder bjj de organisatie door de gemeente
van deze hare nieuwe inrichting als richt
snoer voor het onderwijs gelden, maar uit
sluitend het bijbrengen van degelijke han
delskennis. Naar onze overtuiging moet
althans in de eerste jaren er daarom naar
gestreefd worden dat de leerlingen grondig
onderwijs ontvangen in de begineelen der te
onderrichten vakken na in het Nederlandsch
en het rekenen voldoende bekwaamheden
te hebben erlangd. Kan later dit voor
bereidende onderwijs gedeeltelijk vervallem
i'tif'W hootferf p#il gabra6bt!W0#denydan doc i
'Jöohi'^ewti'djuil^ob hpfc/eig«dijh|,han4#4doi
derwijs tevens kunnen wotflenJiplHgebfetd.
nn/[ödg0feb>'ddnïdM;behalïdek»Rlflel's4(>f, n
lolfo^bf dodiwèöring defceri oprattingl,e
>a«*8U& i tbenwaiuilijk' /laaiter geiöèVd, wiendejn
dan op vier jarenhet eerste jaar zon uit
sluitend zgn voor het voorbereidend 6
wy's, in het tweede kon een bescheiden
aanvang gemaakt worden met hot handels
onderwijs, waarvoor het derde en het vierde
jaar gehoel beschikbaar zouden blijven.
handelsonderwijs verstaan wjj dan
bï^tfnderwgs in hundelsrekenen, handelsrecht
en boekhoudende in deze Vakken te geven
lessen, zullen, evenals die in Nederlandsch,
rekenen en handelSaardrijksknhde door allo
leerlingen gevolgd tnoeten worden, behobdens
vrijstelling b|j reeds voldoende j^Jttyaamheid
in eenig vak. Bovendietl.fom door hen, dóch
slechts met toestemming van den Direéteur,
die o. i. daarbij rekénihg zal hebben te hon
den met bescfiikbarén tijd, geschiktheid en
mate vah kennis, worden gevolgd het onder
wijs in de vreemde talen on do corréspon
dentie in die talen en in de stenografie,
waarvan het belang en nut voor kantoorbe
dienden steeds meer op den vóóigrond
treden.
Uit het bovenstaande zal U blijken dtft wjj
bef evenals vroeger noodzakelijk 'ljlgVen
achten aan het hoofd der school een Direc
teur te stellen, die aan het onderwijs do
geWenschte leiding zal hebben te geven, en
daarom hetzij teVens leeraar in not boek
houden, hetzjj in het bezit van algemeene
kennis van den 1 hand él dient to zjjn. Do
voor hem voorgestelde jaarwedde van
f 200.—, evenals de beioonipg van de lee
raren In dfe handélscorre^pomJentie in eene
vreemde tanl zullen wellicht mettertijd Wijken
wat te laag te zjjif.
Op den haridelsdursus zou dan tolgens önze
meening onderwijs worden gegeven in de
vakken en in elk vak en in iedere klasse
gedurende het aantal uren 's weeks verhield
in den volgenden staat, die tevens aangeeft
het bedrag'der jaarwedden itan de leeraren
uit te betalen, wanneer de cursus vollédig
zal zjjn ingericht.
LEERVAK.
Nederlandsch
Rekenen
Handelsaard-
rjjkskundo.
Handelsrekencn
on -recht
Boekhouden
(Totual verplich
te vakkon)
Fransch
id. handelscor
respondentie
Duitsch
id. handelscor
respondentie
Engelsch
id. handelscor
respondentie
Stenografie en
type-tfriting
(Totaal)
KLASSÉ.
10
12
III
IV
12
12
"3 (3
£r>
Belooning
por
lesuur.
Junr-
weddo.
7
5
If
V
f 280
200
2
40.-
80
4
5
;60-
$0,-*
240
300
5
250
2
6
100.—
V ÖO—
200
300
2
4
100-
ÖO—
200
200
2
100—
200
2
stel.
200
Directeur
200
Totnnl
2850
Behalve dit totaal aan jaarwedden
yanf 2850.-
v,yv fcjjoli nel'eoo *i "lolLwy
-M ant iavarliooésn
belast met bot schoonhouden der
