BINNENLAND.
Uulleiilanüscli Overzicht. x
Stadsnieuws.
in liet Koningryk Belgie fjeveatigd q! er
Woonplaat» verkregen heeft
5o. ieder mannelijk meerderjarige, die na
den ln .Januari van het jaar, volgende op
dat, waarin liü het 18e levensjaar vol
bracht, en v6ór het intreden van het 21e
levensjaar Nederlander of op nieow Neder
lander is geworden, zoo. hij in een der
hierboven onder 4o. omschreven gevallen
verkeert
Co. ieder mannelijk niet-Nederlander, die
na den ln Januari van het jaar, volgende
op dat, waarin hij het 18e levensjaar vol
bracht, en vóór het intreden van het
21e levensjaar ingezetene of op nieuw
ingezetene is geworden in den zin der twee
de zinsnede van art. 18.
Hierbij gelden de laatste zinsnede van dat
artikel en art. 15.
Ten aanzien van de gemeente, waar de
inschrijving of de inschrijving op nieuw moet
geschieden cn van de verplichting tot het
doen van aangifte ter inschrijving of ter
inschrijving op nieuw gelden de eerste zin
snede van art. 14 en de laatsto vijf zinsnede
van art. IC.
Do aangifte ter inschrijving of ter inschrij
ving op nieuw van hom, die volgens de eerste
zinsnede van dit artikel moot worden inge
schreven, geschiedt binnen dertig dagen na
het verkrijgen of, werd hij reeds vroeger
ingeschreven doch van het register afge
voerd, na het terug erlangen van het Neder
landerschap, of van het ingezetenschap, of
na de vestiging van verblijf of de vestiging
of het verkrijgen van woonplaats binnen het
Kijk, in het Duitsche Rijk of in het Koningrijk
Belgie.
I)e inschrijving geschiedt in het register
betreffende de lichting van het jaar, waartoe
de in de eerste zinsnede van dit artikel
bedoelde persoon volgen» zijnen leeftijd be
hoort.
Art. ICC. Met boete van ten minste vyftig
cents en ten hoogste f 100,wordt gestraft
de overtreding van de artt. IC, 18 en 22.
Burgemeester en Wethouders roepen dien
tengevolge op hen, die hun 18e jaar hebben
bereikt (dat zijn zij die in het jaar 188Czijn
geboren), en overeenkomstig het vorenstaande
in deze Gemeente tot aangifte verplicht zijn,
om zich op de volgende dagen ter Secretarie
(bovenlocaliteit. afdeeling Militie) aan te
melden van des voormiddags 10 tot des
namiddags 1 uie, ten einde zich in de daarbij
vermelde orde te doen inschrijver., te
weten
zij, wier geslachtsnaam hegint met de
lettor A. B. 0. D. E. F. G. II. I. J. K- L.
en M. tussclien den 'I en 15 Januari 1905 en
r,ii. wier geslachtsnaam begint met de
lettor N. O. I'. t}. K. S. T. V. W. X.
IJ. en Z. tussclien den 15 en 31 Januari
1905.
Voorts strokt tot informatie van boluii«-
liubbonden
dat liet register van iiiachrUving op den
Sin Januari, des nauiiddabs ton I ure, voor-
loopig wordt gesloten en dat zij, die alsdan
verzuimd hebben de voorgeschreven anngiite
te doen, vervallen in eene dor geldboeten
als genoemd by liet aangehaald artikel 166
dat ieder, die voor de Militie moet wor
den ingeschreven en niet in deze Gemeente
geboren is, zich behoort to voorzien van
eon Extract uit het Geboorteregister, dnt by
do aangifte moot worden medegebracht;
dat dit Etract b(j liet Gemeentebestuur
hunner geboorteplaats kan worden aange
vraagd, indien zy zich dnnrtoo vóór 1
Januari a. s. ter Gemeente Secretarie (boven
localiteit, afdeeling Militie) aanmelden
dat ieder gehouden is te zorgen, dat liy
by de inschrijving Wyk en nommer zijner
woning juist kan opgeven.
Gouda, dón 30n December 1904.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
11. L. MARTENS.
De Secretaris,
BROUWER.
Do Japansche verliezen bg dc verovering
van lort Erloegshan worden geschat op
1000 'man.
Keuter'» correspondent by "hot legor voor
Port-Arthur seint dat Erloengshan te drie
uur in den ochtend werd ingenomen. Woens
dagochtend te tien uur deden de Japanners
zeven dyuamiet-myneii springen, waardoor
bressen werden gemaakt in d» n front-muur
vtn het fort, waardoor een aanzienlijke
macht, storm liep, onder bedekking van een
hevige beschieting. Nadat de eerste geschut»-
linie was bezet, volgde een heftige stryd,
die eindigde met de verovering van het
geheele fort. Van de bezetting zyn ruim
vijfhonderd man ontkomen
Het resultaat van den algeraeenen aanval
op Port-Arthur, welke op 25. dez^r begon,
is dat de Japanscho linies dichter naar
Liaotisjan zjjn voorgoschoven. Ohinoezen, die
gisteren Port-Arthur verlieten, doelen mee,
dat een zeer veel geringere troepenmacht
der Russen drie dagen lang de buitenste
verschansingen verdedigde en eerst terugtrok
toen de Japnnsche artillerie er in geslaagd
was een stelling in te nemen, van waar de
Russische loopgraven onder een enflleerend
vuur konden worden genomen.
De Russen trokken terug op Tsjinhakoa.
Japanners van Dalny berichten dat de be
legeraar» na een reeks nachtelijke aanval
lett den Yanghoeban-heovel namen. Het be
zit van dezen heuvel stelt hen in staat de
landverbindingen tussclien Liaotisjan ten
zuiden en Ilsoesjan en Antoe*jan ten noorden
te vernietigen
Gedurende een var. de nachtelijke aanval
len geraakten de Japanners in wanorde en
begonnen op elkaar te vnrenzy trokken
ten slotte terag toen bet maanlicht door
kwam en de vergissing werd ontdekt.
Twee stoombooten hebben onlangR de blok
kade verbroken, een der vaartuigen werd
vermccsterd toen het uit de haven kwam.
Uit het hoofdkwartier iu Mantsjoerye wordt
gemeld dat Dinsdagmiddag te drie uur de
Russische vesting- en veldartillerie de spoor
Wfghrug over de .Sjalio naby het station begon
te beschieten. Do Russische artillerie van
Falientoen beschootSjisjiantoen enSjoelintsoe.
De Russische cavalerie deed tegen zonsonder
gang, deazolfden dag, een aanval op Heilin-
toen, maar word door de Japnnsche rnitery
ufgeslttgi'ii- Te half negen des avonds omsin
gelde Russische ruiterij een Japansche veld-
wacht, die daarop versterking kreeg en ten
slotte de Rassen terug dreef. De Japansche
verliezen zy» drie .man gesneuveld ol gewond.
De aangekondigde Pruisische sociaal
democratische partijdag is gisteren, in tegen
woordigheid van omstreeks 150 afgevaar
digden, in hot vakvereenigingsgebouw te
Betiyn geopend Hy heeft ten doel, om
besluiten te nemen over de onderwijs- en
woningvraagstukken en verzet aan te teeke
nen tegen het verouderde getrapte kiesrecht
voor den Lauddag, dat de arbeiders bui
tensluit van den wetgevenden arbeid in
Pruisen.
Heiman», lid van den Berlynschen gemeen
teraad, deed verslag over het woningvraag
stuk. De op dit gebied heerschende mis
standen kunnen naar zijne ineening alleen
terzijdegesteld worden, wanneer grondeigen
dom kan afgescheiden worden van alle
kapitalistische belangen, daar deze laatste
uitsluitend hot woekeren met bouwterreinen
en liet opjagen van de waarde beoogen, De
burgermaatschappij is echter niet bereid,
om iets tegen den woningnood te doen. Pas
wanneer liet proletariaat toongevendon
invloed in staat en gemeente krygt, zou het
beter worden l)o eischen die spr. aan bet
slot van zijne sombere beschouwing stelde,
waren in overeenstemming met dit standpunt.
Wat het onderwijsvraagstuk betreft, wordt
in een by den partijdag ingediende motie het
tussclien conservatieven en liberalen gesloten
vergelijk met scherpe woorden veroordeeld.
Verlangd wordt scheiding van school eu kerk,
uuiforme scholen, kostelooze leermiddelen,
schoollokalen en leermiddelen, welke in
overeenstemming zyn met de eischen van do
gezondheidsleer en de vorderingen van de
paedagogiek, voeding en kleedii.g van alle
hulpbehoevende scholieren.
Het einde der splonnage geschiedenis P
De Frausche minister van Oorlog heeft een
schrjjren rondgezonden aan de commandanten
van allo legerkorpsen, waarin lijj met de
strengste stral bedreigt iedere herhaling van
de handelingen, in den iaatsten tijd voorge
komen, waarbij officieren worden gedwongen
tot daden of verklaringen, in aangelegen
heden die enkel hun geweien aangaan. Hot
leger moet zich in stilte en zonder party-
gescbil te kweekon, voorbereiden tot zyn
taak ter verdediging des lands.
Generaal Fèvrier, do voormalige grootkan
selier van het legioen van eer, verzamelt
met goed succes handteekeningen voor een
verzoekschrift aan den tegeuwoordigen groot
kanselier om alle by de spionnage-geschiede-
nis betrokken officieren uit de registers van
het legioen te schrappen.
De spionnage hoeft afgedaan, maar vervol
ging zal er zyn hoe dan ook
Minister Von Körber, die vyf jaren lang
aan het hoofd dor zaken gestaan heeft in
Oostenrijk, heeft eindelijk genoeg van den
hopeloozen toestand en gaat heen. Zyn ge
zondheid is geschokt. De nederlaag, die hy
den 9on December in de zitting van de be
grooting» commissi» geleden heeft, maakte
zulk een diepen indruk op hem, dat zich
een inaaglyden openbaardedaarvoor wil
Von Körber genezing xoeifeu in een andere
omgeving dan de „Herrengasso". Reeds
onmiddellijk na die nederlaag bood Von
Körber den Keizer zijn ontslag aandoch
op dringend verzoek van den Keizer werd
de beslissing tot na Kerstmis uitgesteld.
's Keizers vertrouwen geniet Von Körber
nog onverminderd maar de moeilijke par
lementaire toestanden hebben deprimeerend
op hem gewerkt. En bjj weet te goed, dat
ontbinding van den Rijksraad niet veel
helpen zal. De toestand in Oostenrijk is
van dien aard geworden, dat de regeering
er over gaat denken, in hoeverre zy zich
van de parlementaire controle kan ontslaan.
En zoo heeft het parlement er toe mede
gewerkt om het absolutisme reden te geven
opnieuw het hoofd op te steken. Sedert
jaren wordt Oostenrijk feitelijk bestuurd
volgens artikel 14 der Grondwet, met kei
zerlijke besluitenVon Körber heeft genoeg
zyn best geda.iu oin aan dien toestand een
einde te maken En 't is te begrypon, dat
hy, staande voor de keus om de parlemen
taire medewerking geheel en al op zy te
schuiven, liever heengaat.
Maar een oplossing brengt zyn heengaan
niet.
De „Nieuwe Freic Presse" spreekt van
een overgangskabinet- Wittek uit nood, om
ten minste de loopende zaken af te doen.
Wittek heeft een soortgelijke opdracht reeds
vervuld tussclien de kabinetten-Clary en
-Körber. Maar of Wittek, Gautsch, Hohen-
lohe of een ander een kabinet vormt het
i» slechts een voortfileepen van den onhoud
bare» toestand. En krachtiger dan ooit,
dringt zich op: tWat nu?"
•De Boeren in de nieuwe koloniën mogen
klagen over de geldverspilling van hun
regeering, zy kunnen zich schraaltjes troos
ten met de overweging, (lat de Engelschen
in het moederland met hen mee klagen.
Eenzelfde geval als inet Weihaiwei beeft zich
voorgedaan. Weihaiwei zou eerst een oor
logshaven van de eerste soort worden. Men
begon met werken op groote schaal, milli-
oenen werden er reeds aan ten grondslag
gelegd. Toen veranderde de admiraliteit
van oordeel, en Weihaiwei wordt geen
versterkte oorlogshaven Het geld is weg
gegooid.
Anderhalf jaar geleden besloot de regeering
te Rosyth in de Firth-golf by Edinburg een
groote oorlogshaven aan te leggen. Zy is
nu op dat plan teruggekomen het zal nog
maar een hulphaven worden, ten bate van
een afdeeling der Kanaalvloot. Portsmouth,
Devonport en Chatham zullen, na de pas
ingevoerde hervorming van de vloot, genoeg
gelegenheid bieden voor het herstellen van
oorlogsschepen. Deze verandering, zoo heet
het, zal een half millioen pond* sterling uit
sparen. Ja, maar hoeveel is er nu onnut
uitgegevenDe markies van Linlithgow
hoeft voor een stuk land van 1500 acres
(l acre is pl in 4046,7 M'). dat hom 1622
pd. 8t. in het jaar aan pacht opbracht.
122,000 pd. st. gekregen. Die uitgave was
te verdedigen, waar het land moest dienen
voot om zoo belangryk steunpunt van de
vloot als Forsyth eerst zou worden, maar
nu! Verder is er 60.000 pd. st. betaald om
Rosyth van drinkwater te voorzien met een
spoorwegmaatschappij is een overeenkomst
aangegaan voor den aanleg van eeu lyn naar
Rosyth in een dorp in de buurt is voor 800
polderjongens onderdak bereid, enz.
By het leger gaat 't net zoo. Kort gele
den zyn er ergens in Ierland op een vlakte
yzeren barakken gebouwd voor duizenden
man troepen Nauwelijks stonden zy of zy
werden afgobroken, omdat men steenen ge
bouwen beter vond. Honderdduizenden pon
den sterling waren zoo verknoeid.
Verspreide Berichten.
Frankrijk.
Gistoren werd door de Kamer met 363
tegen 84 stemmen toegestaan een voorloo-
pig twaalfde der begrooting, niet echter
dan nadat de afgevaardigde Vazeille e a.
verklaard hadden tegen te zullen stemmen,
omdat het ministerie tekort geschoten was
in zyn hervormingsprogram.
Over den gezondheidstoestand van ge
neraal Saussier, den opperbevelhebber van
het leger komen slechte borichtten. Mot het
oog op den hoogen leeftijd van den lijder
wordt het ergste gevreesd.
Aan het ministerie van buitenlandsche
zaken maakt men zich niet ongerust ovër
den toestand in Marokko. Men vertrouwt,
dat de sultan wel spoedig eieren voor zyn
geld zal kiezen. Een militaire demonstra
tie wordt voor het oogonblik niet waar
schijnlijk geacht.
Spanjb.
De koninklijke familie noodigde den her
tog van Donnaught uit, op de terugreis van
Egypte, Madrid te bezoeken. Men ziet hier
in en in het jongste bezoek van don hertog
aan het Vaticaan een bevestiging van de
geruchten van een haweijjk van den koning
met de dochter van den hertog.
Griekenland.
Het nieuwe kabinet, dat heden officieol
bekend gemaakt zou worden, bevat de vol
gende namenDelyannes, premier en minis
ter van oorlog, tevens minister van onder
wijs „ad interim" SkÓt&is, buitenlandsche
zakenMavromichalis, binnenlandsclie za
ken Kalliphonas, justitieKarapanos
financiënBoedoeris, marine.
Rusland.
Uit Sjoesja wordt van gisteren geseind
dat daar de politie commissaris Sacbarof
door zeven schoten werd gedood, terwyl
hy in de hoofdstraat liep.
De rechtbank te Homel heeft besloten
de elf beschuldigden in het proces wegens
de Jodenvervolgingen (onder wie negen
Israëlieten), die zieli reeds 15 maanden in
voorloopige hechtenis bevinden, op vrjje
voeten te stellen. Het besluit werd door
het in de rechtszaal aanwezige publiek
luide toegejuicht.
Grootvorst Sergius, de gnavernenr vau
Moskoa, zal aftreden, evenals grootvorst
Alexis, de opperbevelhebber van de ma
rine. Geruchten duiken weer op over de
aanstaande aftreding van den minister van
marine Avellan, wiens opvolger zou zyn ad
miraal Alexejef.
Vereeniqde Stater.
Krachtens de anti-trustwel is door de jus
titie een vervolging ingesteld tegen den
papierirnst, waarvan de opheffing geëischt
wordt.
STATEN-G ENERAAL.
K N 8 T E K A M E It.
Zitting van Donderdag 29 December.
Aan de ordé is het voorstel der voorzit
ters om hot rooster van aftreding voor de
leden der Eerste Kamer vast te stellen op
1907, 1910 en 1913.
De heer van der Feltz is het eens met
dit voorstel, omdat daarin dezelfde op
vatting wordt gehuldigd als in 1851, nl. dat
de 9 jarige termyn begint te loopen met
het zittingnemen.
De heer van Houten huldigt een andere
opvattingmen wordt Kamerlid op het
oogenblik zyner verkiezing, niet op dat,
waarop men zitting neemt en is er twjjfel,
dan is het beter dat mfcn door interpretatie
van de wet eigen mandaat korter maakt
dan langer,
De heer 't Hooft meent, dat deze op
vatting van den beer van Houten, die by
in stryd acht met de Grondwet, niet mag
worden gehuldigd. Men is geen Kamerlid
voordat de geloofsbrieven zyn goedgekeurd.
Ook is het ongeoorloofd de stabiliteit, van
de Kamer, gewaarborgd door den langen
zittingsduur, te verkorten.
Nadat do heeren var. der Feltz en van
Houten hebben gerepliceerd, roert nog de
heer Kist het woord ten betooge, dat de
termyn begint te loopen ran af de eerste
samenkomst, niet van af de ontbinding en
verkiezing.
In stemming gebracht wordt het voorstel
dus voorzitters met 26 tegen 9 stemmen
aangenomen.
Aan de orde is de
Indische begrooting,
waarover de algemeeue beraadslaging wordt
geopend door den heer Waller met een
rede, waarin Iry sympathie betuigt met het
optreden van dezen minister.
Na de pauze wordt de beraadslaging afge
broken tot bet afdoen van enkele wetsont
werpen, waaronder dat, nopens de overeen
komst met Frankrijk betreffende kabelver
bindingen, een suppletoire begrooting over
1903 voor de Landsdrukkerij (waaromtrent
de minister van Binnenlandsche Zaken eeni-
ge opheldering geelt), een voor de kosten
gemaakt door de commissie voor herstel
van de grafelijke zalen (eveneens voor 1903),
toegelicht door den minister van Water
staat.
De begrooting van de Landsdrukkerij voor
1905 wordt aangenomen.
By voortzetting van de behandeling van
de Indische begrooting voert de heer van
den Biesen het woord.
Zeer ingenomen toont hij zich met de
oprichting van een departement van Land
bouw, maar hij waarschuwt tegen de steeds
grooter wordende oorlogsuitgaven.
Het afschaffen van de koffiecaltuur zou
de redenaar zeer betreuren.
Sprekende over het te-gelijk met de In
dische begrooting behandeld wordende ont
werp nopens de maatregelen tot verbetering
van den economischen toestand, bestrydt
hij de opvatting, dat Nederlandsch-Indië
niet nit eigen hoofde zou kunnen leeuen.
De beer van Nierop vraagt inlichtingen
nopens het „Timez"-bericht, bewerende, dat
de Nederlandschindische haven Sabang is
opengesteld voor Russische schepen.
Sprekende over het wetsontwerp tot het
nemen van maatregelen in het belang van
de economische ontwikkeling, vraagt de heer
van Nierop zich af, of de maatregelen wel
van dien aard zyn, dat men er voor mag
leenen Dit nu betwijfelt hy.
De heer van der Does de WiUebeis her
innert aan hetgeen in de Tweede Kamer is
voorgevallen, naar aanleiding van do gege
ven toestemming aan den bisschop, te Me
nado het vormsel te gaan toedienen. Spre
ker hoopt dit te mogen beschouwen als
een bewij9, dat de denkbeelden van ver
draagzaamheid in godsdienstzaken in In-
dië hebben veld gewonnen.
De vergadering wordt verdaagd tot mor
gen 11 uur.
Door de centrale antirev. kiesvereeniging
in het hoofdkiesdistrict Brielle is gisteren
candidaat gesteld voor het lidmaatschap van
de Tweede Kamer de heer H. C. Vegtel,
lid van den Gemeeuteraad te 's Gravenhage,
ook in 1901 candidaat van de verbonden
christelyko partijen.
Gemengde Berichten.
Naar het Hbl. nit goede bron verneemt, is
het nu zoogoed als zeker, dat het Vredes
paleis te 's Gravenhage in het Malieveld zal
komen te staan.
Zelfs wanneer de met gravin Van Bylandt
gevoerde onderhandelingen over de bestem
ming van baar terrein als exercitieveld moch
ten afspringen, zou de Regeering het Malie
veld willen bestemmen als de plaats voor
het Vredespaleis en naar een ander terrein
omzien voor exercitiën, volksfeesten enz
Gisteravond heeft te Nijmegen een ernstige
mishandeling plaats gehad, waarby een bur
ger door een matroos in de borst is gestoken.
In bewusteloozen toestand is bjj naar het
ziekenhuis overgebracht.
Hedennacht kwam hy tot bewustzijn, en is
lijj door de politie gehoord. Hjj heeft kunnen
verklaren, wie hem den steek heoft toege
bracht
Volgens verklaringen van doctoren is zyn
toestand levensgevaarlijk Gisternacht is de
vermoedelijke verdachte opgespoord en heeft
aan de politie een volledige bekentenis af
gelegd.
Men schrijft ons uit Amsterdam
Naar wjj vernemen, is de juiste toedracht
der arrestatie van een marine-matroos de
volgende
De marine-matroos De Bie, te Nieuwediep
tbuisbeboorende, maar van passagieren ach
tergebleven, colporteerde gisterenmiddag te
halfeen luidkeels in de Kalverstraut met De
Wapens Neder, maandblad ter bestrijding
van het militarisme, orgaan van de Anti
militaristische vereeniging in Nederland,
(no. 2, December 1904) en Het Anker, week
blad gewjjd aan de belangen van het min
dere marine-personeel (no. 189, 17 December
1904). Door een passeerend officier werd het
plaatselijk commando van dit feit in kennis
gesteld, waarna met medeweten van den com
mandant der marine, vice admiraal Derx, een
patrouille der hoófdwacht ter arrestatio werd
uitgezonden. Op den Dam vond toen even
later, onder grooten toeloop van publiek, de
arrestatie van De Bie plaats. Gistermiddag
is hjj gevankelijk naar boord van het wacht
schip alhier overgebracht.
Vermoedelijk zal de man voor den k:\jgs
raad terechtstaan. Zooals men weet, is Het
Anker voor militairen verboden lectuur. Het
in beslag genomen nummer ageert onder den
titel „Klein Rusland" tegen don admiraal
Tadema, vlootvoogd in de Indische wateren.
(N. Ct.)
V
Men meldt uit Arasterdam
In het Stedelijk Armenhuis werd op 2 No
vember een opzichter, F. v. d. V., door een
der verpleegden, den 75 jarigen Jacob S„ met
een mes in den hals gestoken. I)e wond was
niet ernstig, daar 't mes afstuitte op het
strottenhoofdde opzichter was dan ook na
4 dagen reeds weer hersteld.
De dader, een oud zwak mannetje, by na
blind en zich nauwelijks qp de been kunnende
houden, stond gisteren voor de vjjfde kamer
der rechtbank terecht. Hjj bekende, zeggende
dat zyn daad voortkwam uit een lang opge
kropte woede tegen sommige veranderingen
iu den dienst van 't Armenhuis. Die woede
had zich baan gebroken in den aanval op den
opzichter, tegen wiens persoon de beklaagde
overigens geen wrok koesterde.
Vier getuigen werden gehoord en als des-
kindige dr. L. Heyermans, die twijfel opperde
aan de toerekeningsvatbaarheid van den bekl.;
de mogelijkheid is z i. niet uitgesloten dat
deze tjjdens zyn daad ljjdende was aan zieke
lijke storing of gebrekkige ontwikkeling zyner
geestvermogens.
Het O. M. vorderde op grond van deze ver
klaring schorsing der zaak, teneinde een on
derzoek te kannen doen instellen naar zyn
verstandelijke vermogens van den bekl.
De rechtbank besliste conform dit requi
sitoir.
Omtrent de aangrijpende gebeurtenis in
een der hotels te Amsterdam zijn nog maar
weinig nadere bijzonderheden te vsrmelden,
zegt het „Nieuws".
Uit de brieven, door de gestorvenen tot
hun families gericht, is gebleken dat hun
droeve daad gèen anderen grond heeft gehad
dan onvoldaanheid met het leven, 't Was
nog maar kort geleden dat de verloofden
elkaar hadden leeren kennen, by als verpleeg
de, zy als verpleegster in een gesticht by
Leiden.
De te Beemster wonende familie van het
meisje geeft op de volgendejBjze kennis van
de tragische gebeurtenis
„Heden overleden plotseling te Amsterdam
onze geliefde dochter en zuster, mejuffrouw
Klazina Jonker, oud 28 jaar, en haar ver
loofde dr. Kempe, oud 25 jaar, diep betreurd
door ons allen."
De oorzaak van de vergiftiging aan boord
van het stoomschip Europe, an de Rod Star
Line, blykt geweest te zyn een koperen ketel,
waarvan het tinnen bekleedsel aan den bin
nenkant af was gesleten.
In de te Leeuwarden gehouden algemeene
vergadering van den Bond van coöperatieve
zuivelfabrieken in Friesland werd aange
nomen het volgende belangrijke voorstel van
het bestuur
1. dat het bestuur met de Centrale Raif-
feisenbank te Utrecht een regeling zal treffen
waardoor deze dadelyk voor de fabrieken
dienstbaar gemAakt kan worden.
2. dat de Bond de oprichting van boeren
leenbanken in de provincie krachtig zal
bevorderen
3. dat do Bond hiertoe de leden van de
fabrieken door woord en gesohrift omtrent
de boerenleenbanken zal inlichten.
Hiorna had plaats de bespreking van het
rapport var. de commissie der Holl. Maat
schappij van Landbouw voor het voorstellen
var. maatregelen in hot belang van den
Nederlandschen kaashandel.
Naar aanleiding hiervan werd besloten
een adres van adhaesio te zenden aan de
Hollandscho Maatschappij van Landbouw.
(L Ct-)
De instructie in do zaak faillissement
Gebr Gratatna te Leeuwarden, wordt nog
steeds voortgezet Vrijdag jl. werden twee
vrouwelijke dienstboden henevens een huis
bewaarster gehoord, gisteren vyf geëm
ployeerden van liet kantoorpersoneel dei-
vroegere firma.
De Poterburgsche correspondent van de
„Lokal Anzèiger" seint, dat zich een zeer
pynlyk feit heeft voorgedaan aan het Rus
sisclio hof Sedert negen jaar woont by de
keizerlijke familie een Engelsche bonne, die
indertyd voor grootvorstin Olga, het oudste
dochtertje van den Tsaar, uit Engeland
werd ontboden, nadat haur goede reputatie
was geconstateerd. De jonge Tsnritsa hield
veel van de Engelsche en stelde haar zeer
op prijs, ofschoon haar Russische omgeving
de vreemdelinge niet zoo recht vertrouwde.
Twee jaar geleden werd een zwarte be
diende der keizerlijke familie ontslagen, om
dat men hem verdacht, dikwijls in gewich
tige papieren te hebben gegTuurd. Reeds
toen verklaarde do man dat, niet hy maar
eeu Engelsche bonne vaak aan de schrijftafel
var. den Keizer zat te rommelen. Men ge
loofde hem echter niet. De Tsaritsu nam de
Engelsche zeer in bescherming. Het Rus
sische bedienden-personeel ging haar echter
sedert dien tyd scherp na.
Dezer dagen bemerkte nu een bediende,
hoe de Engelsche in de stndeerkamer van
den Tsaar sloop en, naar de schrijftafel
gaande verschillende papieren door koek.
De bediende sloot terstond de kamer af
en maakte daarvan melding. Inderdaad werd
de Engelsche daar gevonden. Zy had ver
scheiden gewichtige |documenten gecopi-
eerd.
Zy is nu onder geleide over de grens ge
bracht. De verwarring aan het hof is groot.
Men neemt aan, dat de Engelsche betaald
werd door personen, die belang hadden by
haar mededeelingen.
Men meldt uit Delft
De Delftsche glasblazers hebben gister
ochtend gestemd over de vraag of de arbeid
zou worden herval. De stemmen staakten
44 tegen 44, terwijl eenige stemmen blanco
werden uitgebracht.
Het hoofdbestuur zal echter vermoedelijk,
ondanks den ernstigeq tegenstand onder de
arbeiders, beslaiten de staking op te heffen,
omdat het de zedeljjke verantwoordelijkheid
niet wil dragen, voor het doorzetten van de
staking, tegen het «dvies der bemiddelings
commissie in. Echter zal den fabrikanten
nadrukkelijk de voorwaarde worden gesteld,
geen der arbeiders door rancune te treffen.
In bet gunstigste geval rekent het hoofd
bestnor er op, dat aan de Delftsche fabriek
het werk hervat zon kunnen worden Maan
dag 9 Januari. De ovens zyn thans warm
en kannen zeer waarschijnlijk in een week
wel op temperatuur gebracht worden-
Omtrent de vergiftigingszaak te Amster
dam, deelt de Tel- nu mede, dat de aanleiding
de volgende was
De heer v. d. K., lid van de firma v d.
K. en Co-, in koffie, Warmoesstraat 14, had
frauduleus boek gehouden ten nadeele van
zyn compagnon De heer J. F. Hoekstra,
boekhouder by de firma, en andere bedien
den hadden dit ontdekt en den heer v. d.
K. daarover gesproken, die getracht had
hem om te koopen, hetgeen echter niet ge
lukte. De heer Hoekstra sprak er zyn
anderen patroon over en deze liet Van der
K- eene week tyd om 't ontbrekende aan
te zuiveren. Dit is werkelijk geschied, maar
men boprypt, dat de verhouding van Van
der K. tot het personeel na dien tyd minder
vriendelijk was.
Aan de twee wilde zwijnen, die Prins
Hendrik op zyn jachtveld onder Apeldoorn
bracht, schrijft men daar geen lang leven
toe. Door de jagers zonder jachtakte is al
by de poeliers geïnformeerd naar de waarde
van wilde zwynenvleesch.
Om de gelden bijeen te krijgen voor het
gedenkteoken op het graf van Richard Hol,
zullen te 's Gravenhage en elders concerten
gegeven worden, nitvoeringen van hoofdza
kelijk composities van onzen vaderlandschen
toonkunstenaar.
Djt is vroeger al eens gemeld. Maar nu
weet de „N. R. Ct." nadere bijzonderheden.
De mannenzangvereenigingen „Kunstmin" te
Rotterdam en „Euterpe" te Utrecht, die
beide onder leiding staan van den heer
Keereweor - den bekenden solocellist van
het Utrechtsch orkest hebben zich ver
eenigd om te Rotterdam 22 Januari en te
Utrecht 27 Januari muziekuitvoeringen te
geven, die op zich zelf en o.n liet doel ruime
aandacht verdienen. Nu reeds kan meege
deeld worden hoe hot programma zal samen
gesteld zyn. Het Utrechtsch orkest zal
medewerking vorleenen. n.
Vooraf e ■Trflurmarseh'^VmwR. Wagper
Dan een mannenkoor uit Hol's „DavTd" met
orkest en vervolgens liet orkeststuk „Er-
k'ftrung" van Hol. „De Rots in zoo" zal
door beide vereenigingen vereenigd voorge
dragen worden, doch „Het Triomflied der
beschaving" door „Euterpe" alleen. Dan
wordt de „Eerste Symphonie" van Hol ten
gelioore gebracht, en het concert zal met
„Hollands Glorie", door beide veroenigingon
besloten worden.
Up het oogenblik wordt in het American
Theatre te New-York een drama gogeven,
waarvan de eigenaardigheid isdat
slechts een derde deel ervan op het tooneel
zelf wordt gespeeld. Het overige speelt
in. de zaal. En avond aan avond geniet
het pdbliek in dolle opgewondenheid van
dit allernieuwste op 't 'gebied van tooneel-
„kunst".
Trachten wy een indruk te geven van
bijvoorbeeld het laatste bedrijf, waar, zoo
als in meer drama's gebeurt, de held zich
van zyn vrouw tracht te ontdoen. Hy pro
beert het met vergif,) Maar vergist zich van
glas. Vergiftigt zichzelf. Sterft.
Nu begint eerst het stuk pakkend te wor-
den.
Een detective springt uit een zijloge op
het tooneel eq wil do vrouw aanhouden,
omdat zy haar man vergiftigd heeft. Uit
een andere loge springt d« moeder der ver
dachte vrouw op het tooneel om haar doch
ter bj^e staan. In een derde loge staat de
werkelyke wruuw van den misdadiger op,
een dagolafl.schrijfster, die tegen de vrouw
op het tWneel party kiest. Boven in den
engelenbak heeft echter iemand een foto
grafische opname gemaakt van de vergifti
gingsscène hy laat zich aan eeu koord
omlaag zakken, klautert dan eveneens op
liet tooneel en snelt, met zyn fotografie-
toestel als een stuk van overtuiging, de
benarde vrouw te hulp. In de zaal vult een
toeschouwster flauw. Een oude dokter met
witten baard tracht haar by te brengen
Eindelijk, als de verwurring in de zaal en
op het tooneel het hoogst is, zakt het
scherm.
En hut publiek kan naar huis gaan in het
bewustzijn veel „kunst" voor zyn geld te
hebben ontvangen.
Te St. Petersburg heeft men op zonder-
derlinge wijze een dief gevangen. Hy had
zich toegang weten te verschaffen tot de
brandkast van een bankinstelling, die in een
kelder stond en de deur reeds geopend toen
deze, terwyl hy al bezig was zich van den
inhoud der kast meester te maken, plotse
ling op automatische wyze dichtviel, zoodat
by gevangen was. Hy bleef gedurende vijf
dagen daar, alvorens men de kast kwam
openen. In zyu radeloozen honger had hy
bankbiljetten verslonden en de lederen rug
gen van boeken afgeknaagd, die in de brand
kast geborgen waren.
Men meldt nit Amsterdam
Op 22 November veroordeelde het gerechts
hof een landlooper, Jan v. d. H., bijgenaamd
„Hooglander Jan", tot AO jaar gevangenis
straf, wegens verwording van een vrouw,
met Wie h$ reeds jaren door het land swierf.
t'
3 „Hardewyker Bet", zoo was haar bijnaam,
werd op 8 April onder de gemeente Do
Bilt aan den Soestorweg met een strop om
den hals verworgd govonden, nadat zy den
vorigen avond nog met den bekl. in be
schonken toestand was gezien.
Daar de rechtbank te Utrecht den bekl. in
eerste instantie had vrijgesproken en op vryo
voeten gesteld, was de zaak voor het Hof by
verstek verhandeld. Een paar dagen na het
arrest werd de bekl. 'e Amersfoort gearres
teerd en kwam toen in het arrest in verzet.
Eergisteren werd de zuak nogmaals voor
het Hof behandeld De bekl. ontkende, doch
kon niet opgeven door wien do vrouw dan
wel om het leven kan zyn gebracht. Hy
zei haar 's nachts te hebben verlaten, om
dat hij ruzie met haar had gekregen.
De advocaat-genoraal eisclite bekrachti
ging van het arrest.
Mr. W. Schreuder uit Utrecht, die deu
bekl. verdedigde, vroeg vrijspraak.
GOUDA, 30 December 1904.
Door den hevigsu storm die beden ovor
deze gemeente woei, werd oin half negen een
gedeelte van een boom, staande voor bet
gasthuis, die ingewaterd was, afgeknapt en
kwain op de straat terecht. Schade werd
daardoor niet veroorzaakt.
Gedurendo do maand December zijn in dc
Spaar- en Hulpbank Gouda ingelegd en te
rugbetaald de navolgende bedragen
Inleg in 455 poslen 1 12510.57
Bjigeschreven en betaalde
rente 05 29
I 12575.86
Terugbetaling in 98 posten - 7621.12
^Moor ingelegd dan terugbetaald I 4954 74
Aan bet einde der maand Nev,
was ten name der inleggers
ingeschreven 1 531189.16
Zoodat bun te goed Ulto Dcc.
1904 bedraagt I 586137.90
Ultimo December van bot vorige jaar was
dit bedrag t 522355.63.
In den loop der maand December zjjn 22
nieuwe boekje» uigegeven, 8 algeloopen
boekjes opnieuw in gebruik gesteld en 16
boekjes geheel afbetaald, zoodut aan liet einde
der maand December'2763 boekjes iit omloop
zijn, tegen 2774 boekje.» Ultimo Dec. 1903.
Men schrijft ons nit Schoonhoven
Onze gemeente beeft niet bet voorrecht
bet kalenderjaar 1904 mot oono voordeopge
balans te zien «luiten. Niet alleen staat men-
voor den even onverantwoordelijke!) ai» on-
geëvenaarden toestand der stoomtram Gouda-
Schoonhoven als lust- en schadepost, maar
ook de waterleiding geeft, ondanks baar
zuiver water en baar moeien toren, evenmin
stof tot juichen over voordeelige uitkomsten,
als tal van andere zaken en zaakjes, dié
door het niet onvoordeclige Veer over do
Lek op verre na niet kunnen worden ge
dekt. Zelfs de openbare school voor gewoon
lager onderwijs mag men veilig op de dobel-
zjjdo plaatsen, al gaven ook do „vroede
mannen" nog geen gevolg aan den uitdruk
kelijk n wensch van den minister van biu-
nenlandscbe zaken, door zich, boe ongaarnu
dan ook, kosten te getroosten voor eene
verbouwing, die inderdaad broodnoodig is
Het meest echter bracht in den Iaatsten tjjd
de gasfabriek de gemoederen iu beweging.
Tal van raadsvergaderingen, In welke men
meestal volstrekt niet parlementair, maar
zeer breedsprakig en ziekzclven en anderen
bolcodigend optreedt, werden reeds gewijd
aan de treurige exploitatie dier fabriek,
totdat men eindelijk besloot de balans iets
minder ongunstig te maken door met 1 Ja
nuari e.k. don gasprijs met 1 cent per M« te
verboogen, een besluit dat vooral vele be
drijven van eenige bcteekonis zeer zal druk
ken, terwijl bet locli met de industrie alhier
al niet rooskleurig gesteld is. Onwillekeurig
denkt men bjj dit alles aan liet liedeke,
jaren geleden uitgegeven vanwege de Maat
schappij tot Nat van 't Algemeen
„Als er velen 't lmis regeeren,
Hebben Orde en Eendracht nit
Aan de mot zjjq dan do kleercn,
Aan do roest het staal ten bult 1"
De profetie, door een voorstander von
Schoonhoven's belangen vóór omstreeks 4»
jaar geuit in eene vergadering, dreigt be
waarheid te worden: „Dit stedeke zal on
dergaan in zijn eigene verdeeldheid I"
(N. K. Ct.)
Burgerl IJ ke stand
Heeuwijk.
GEBORENAafjc, ouders D. Ver.neb
en M. van Djjk. Arie, ouders M. van den
Berg en M. Borger. Pietje, ouders P. G.
Slappendel en T. Verwaal. Pietje, ouders
G. Slappendel cn M A. van Dam
OVERLEDEN D. Kruijt 74 j.
