IN THEE. tsextract 'Gouda. Maandag 23 Januari 1905. No. 9626. Buitenlandse!) Overzicht. J II S. F£CIL JLlilOV. Iff cao UIZEN mime Warande ien van Gas- en iv&ardQn. Y ZONEX, 44ste Jaargang Het vrijzinnig werkprogram. rkrogen aanslui- CT Inzending van Ailvertentiën tot I uur <l<s miiM. 78) Wordt vervolgt.) nul gratis. n bet Rijks Inter- K.RUIS” H. SARDEMANN ia Bchtn on. ieranu.n ngen in den num des .errurdigd et wereldbe- ebia Stoll. ien verkrijgbaar R DE VISCH- Dit No. bestaat uit Twee Bladen EERSTE BLAD. ■ut i«a KT H 258. roow. R. ZANDVOORT, DVOORT, J. S. ONG. A. DROST •ÜIJFF. jaar voor per van K. M. 1, ichadelykat* «a smlddel toot Heerec i Kindenchoenwerk. inC.I Miller AC* 14. —Mtn lette goed iektmerk.— r- W.tarANMM, Arak*» zij thans aangaan, krachtig bijdragen tot het verdrijven van het tegenwoordige kabinet. Het kabinet, kwaadwillig stoker van den godsdiensttwistde Kamermeer derheid, onwillig of machteloos bestendi ger van achterstand der wetgeving in .beide opzichten zullen de vrijzinnige bond- genooten er hun leus en werkkracht te genover stellen. Tegen het kabinet en de clericale meer derheid, tegen het onvruchtbaar kerkelijk drijven, tegen hun behoudzucht, ja reactie en vóór hervormingen, vóór wetgevenden MFJlli te icllru I VAN N worden afgele ide pakjes van en een iïed. om van N om nier en van neven staan l de Wet gedepo. litvoerinjz van ge- ibevelemle BIJL, JEBAART Lz. GODBSCHE Uil KIVE Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en 0mstreken. Telefoon So. Sï. De Uitgave dezer Courant geschiedt dagelijks met uitzondering van Zon- en Feestdagen. De prijs per drie maanden is 1.25, franco per post 1.70. Afzonderlijke Nonimers V IJ F GEN T E N. In den Rijksdag werd gister de interpel latie Over de werkstaking in liet. Ruhr- kolengebied gehouden. In de motiveering der interpellatie wees de sociaal democrati sche afgevaardigde Hué er op, dat de stakers pogen den strijd met de grootst kalmte te voeten. De werkstaking had vermeden kunnen worden. Wij willen nog heden den vrede, en zijn nog thans tot onderhandeling bereid. Hué beschuldigt len minister Möller steeds nog onbekend het een met hot ander genomen, wel iemand anders dan Juan Came ron zelf zijn geweest P Dié vragen waren alle zoo helder gesteld, zoo eenvoudig op te lossen, dat Juan Came ron misschien zijn vriend zou verdacht hebben wanneer ze, niet hem, maar zijn vriend hadden gegolden. Zelfs André Berton en Toresita, die in 't begin alles hadden gedaan, wat, ze konden doen om hom te troosten en te bemoedigen, zelf zij wisten niet meer wat ze zeggen moesten om nog oen enkele lichtstraal te werpen in het somber gemoed van den valschelyk beschuldigden held. Twee dagen achtereen bleef Juan Cameron in zijn studeerkamer opge^shiten, zonder dat hel iemand mogelyk was een enkel woord uit hem te krijgen. Wat Antonio betreft, die zijn heer en meester als een soort van godheid vereerde, hy zat geheel verslagen, vaak met tranen in de oude oogen, die, gelijk hij meende, al jaren lang hot schreien hadden verleerd, in de zijkamer by Juan Cameron, het oogenblik afwachtend, dat deze hem een woord zou toespreken, waarvoor hy van zyn kant zelfs geen moeite meer durfde doen. Liberale Unie en Vrijzinnig-democra- tische Bond naderen elkaar belangrijke preliminairen zijn gesloten, een stembus bondgenootschap schijnt aanstaande. Een vierjarig werkprogram, als grondslag dier samenwerking, is opgesteld en dit pro gram is van dien aard, dat wij van harte hopen, dat het door beide partijen defini tief aanvaard zal worden. De aanstaande coalitie, stellig een der belangrijkste politieke feiten uit de laatste jaren, is niet minder ook een zaak van verbiedende beteekenis. Vooreerst dat, tegen den gemeenschap- pelijken kerkdijken vijand, het bondge nootschap der verwante vrijzinnige groe pen is tot stand gekomen en in de plaats is getreden van de oneenigheid, welke, naast een clericaal werkende kieswet, de bron hunner zwakte is gewêest. Maar in de tweede plaats is bovenal verblij dend, dat de gezamenlijke strijd niet in louter anti-clericalisme verzand is, doch door een stevig positief program ge leid zal worden. In de derde plaats is het de inhoud van het program, welke ons aantrekt. Bondgenootschap, samenwerking, meer /)0k metvan samensmelting kan geen sprake zijn. Maar terwijl de beide groe pen hun partij-zelfstandigheid willen be houden, kan de gezamenlijke slagorde die hen geen afstel wordt. Dat verblanken van de grondwet niet hun eisch vermin dert, eerlang in de wet dan het algemeen kiesrecht te schrijven. Zij zullen niet na laten voor dien eisch, die hun goed schijnt en noodig in het belang van heel het land, de openbare meening te winuen. Propaganda voor het algemeen kies recht. Men is echter nog verder gegaan. Er is ook gezegd, dat thans in 1905 voor de vrijzinnig-democraten slechts die candi- daten bij eerste stemming aannemelijk zouden zijn, welke den eisch van algemeen kiesrecht reeds thans ten volle beaamden. Dit dunkt ons niet alleen wat voorbarig maar, erger nog, onlogisch. Onlogisch. Want dat het verkiezings- program voor de vrijzinnig-democraten een minimum vertegenwoordigt willen wij toegevendat een candidaat die nog meerdere hervormingen voorstaat, dan dit program inhoudt, hun altijd liever zal zijn, dan een die het coalitie-minimum met geen grein overschrijden wil, is hun zeker niet kwalijk te nemen, al zou ook het vonnis „onaannemelijk” voor zulk een candidaat nog niet van pas mogen zijn. Maar dat zij al hun caudidaten een eisch zouden gaan stellen, dien zij zelf door hun stembusprogram hebben uitgesloten, dat gaat toch heusch wel wat op onlogisch lijken. Het heeft geen zin, eenerzijds de uitwissching van art. 80 te eischen en dus te kennen te geven, dat het eigenlijke kieswetgeven vóór de volgende perio dieke of tusschentijdsche aftreding der Kamer niet aan de orde zal komen en om anderzijds omtrent den inhoud dier Kieswet reeds bij deze stembus een bin denden eisch te stelleneen eisch dus omtrent een materie die men zelve van de agenda heeft afgevoerd. Natuurlijk hebben de vrijzinnig-demo craten volkomen het recht, en zullen zij ook niet nalaten, bij keus tusschen twee candidaat-blanco-mannen reeds ditmaal de voorkeur te geven aan hem, die daarna ook algemeen kiesrecht wilwant die gezindheid zal hun te meer waarborgen zijn, frisch, krachtig meewerken aan het wijzigingswede der grondwet, aan de onbe krompen uitvoering ook van al die andere punten van het program, die voor de vrijzinnig-democraten niet minder vitale voorwaarden van samenwerking inhouden. En op die wijze bedoeld is zulk een aan drang zeker volkomen gerechtvaardigd. Weldra zal nu de beslissing vallen. Wij verstouten ons te beweren, dat zij voor den vooruitgang van ons land van be teekenis zal zijn. nelk gekookt ink voor da- heelepela van >colate) Al» geval van te gebruiken, unite H. T. proofbusjea aim voor Meder- Reoter seint uit Londen d.d. 20 Jan.Wy vernemen, dat de nota van staatssecretaris Hay betreffende de handhaving van China’s integriteit met instemming is ontvangen door alle niet oorlogvoerende mogendheden, waaraan zy was gericht. Groot Britlanniö, Frankrijk, Duitschland namen de voorstel len aan. De nota is in beginsel een voor schrift van zelfverloochening,1 die de mo gendheden zich zelf opleggen. Hel doel er van is te voorkomen het annexeeren van grondgebiid aan het eind van den oorlog en hetz,behoud van de politiek van de open deuren van den ouden territorialen status quo in eigenlijk China. Daarorq. Rusland, noch Japan ungenojÜfflnch by do overeenkomst aan te slinfun en China is als belanghebbende party jfatuurlyk er bui ten gehouden. Feitelyk beteekent' dit dus, dat Rusland en Japan hun geschillen in bef Verre Oosten zelf moeten regelen, daar het oorlogstooneel, met name Mnndsjoerye en Port-Arthnr, bui ten de bedoeling van do nota valt. Zy be treft alleen China, waarvan de mogendhe den de integriteit willen handhaven. In diplomatieke kringen wordt algemeen geloofd, dat, nu de mogendheden zich ver binden den status quo te handhaven de we zenlyke oorzaak van toekomstige moeilijk heden is opgeheven ook doen en laten mocht, voor altijd verloren en onteerd was Hoe kon hy zyn onschuld bewijzen 1 Hoe kon hy de beleediging eener toe gevendheid, die hom tot een Caïn en een Judas tegelijk had gestempeld, van zich af werpen of te niet doen F Hoe kon hy bewyzen, die toegevendheid van hét Fransche goevernement in over leg met het Spaansche, gelyk zyn tegen standers vermoeden niet te hebben ver diend door zyn verraad P De feiten spraken in zyn nadeel en voor zyn eeden baalde men minachtend de schou ders op. Was het ten zynent geweest, ja of neen, dat men de bewyzen en de namen der samenzweerders had gevonden Was hy, ja of neen, niet het erkende hoofd dier samenzwering geweest P Had men ja of neen, niet allen welken by die zaak betrokken waren geweest, in staat van beschuldiging gesteld, terwyl op hem zelf slechts een onbeteekenend politie-arrest van nog geen driemaal vierentwintig uur was toegepast geworden P Was ’t niet een feit van algemeens bekend heid, dat het complot was verraden geworden door een, die daaraan zelf een werkzaam aandeel had gehad P Kon die verrader in de eerste dagen XXVIII. Dat was niet alles nog. Weldra kwamen er brieven uit Spanje, waarip de vrienden, de bloedverwanten van Jien, die men daar ginds in hechtenis had genomen. Juan Cameron op den man af be schuldigden, «en verrader te zyn geweest en ben te hebben uitgeleverd, die in hem al bun vertrouwen hadden gesteld. Onder di<? brieven waren er, die bedreig den met wraak, zoo niet hier beneden, dan toch zeker hiernamaals, terwyl andere daar entegen, in hartroerenden styl geschreven, den armen man bezwoeren by ’t heil zyner party, by de geheele natie, om zich toch te verklaren en zyn onschuld te bewyzen. De uit Parijs en uit geheel Frankryk ver dreven partygenooten, die Over de grenzen waren gezet, voegden bun beschuldigingen Mj die, welke uit Spanje waren gekomen of lieten voor ’tmeerendeel zyn eigen brieven onbeantwoord, want hy had hnn geschreven Telefoon No. 82 ADVERTENTIES worden geplaatst van 1—5 regels a 50 Centen; iedere regel meer 10 Centen. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. arbeid, vóór daden eindelijk. Niet louter „tegen het clericalisme” zal de leus worden, hoezeer reeds de kerkdijken dat geïnsinu eerd hebben, en menig conservatief-vrij- zinnige het gaarne gezien had. De Grondwetswijziging is wel het hoofd gerecht van het coalitie-menu te noemen. Een nieuwe groep van vrijzinnigen maakt zich dus gereed om in zake het kiesrecht eindelijk aan de rechtvaardigheid het oor te verleenen en aan de census-heerschappij ook in Nederland een einde te bereiden. Een compromis is het verkiezingspro- gram genoemd van beide zijden moest men offers brengen. Doch merkwaardiger wijze is van beide zijden niet geofferd in substantie maar in tempo. De Liberale Unie wenschte altijd kies- rechthervorming, krachtens haar program zelfs zeer radicale zij achtte tot heden niet den tijd gekomen, aan de vervulling van dien wensch te arbeiden zij heeft thans, bij aanvaarding van het stembus program, eenvoudig haar arbeidstempo versneld. Daarentegen zullen de vrijzinnig-demo craten het hunne moeten verlangzamen zij zullen zich moeten getroosten, dat de grondwetsherziening, waarmee het dan toch eindelijk ernst gaat worden, nog niet brengt het algemeen kiesrecht zelf, doch slechts de mogelijkheid daartoe opent. Een beginsel zullen ook zij niet verloo chenen volgens hun werkprogram wen- schen zij „grondswetherziening in dien zin dat mogelijk worde invoering van alge meen kiesrecht voor mannen en vrouwen met toepassing van evenredige vertegen woordiging” blijkens het wetsvoorstel hunner Kamerleden, wenschten zij die eischen in de Grondwet vast te leggen de loop der omstandigheden, dwingt hen voorshands met uitstel en later met rege ling bij gewone wet genoegen te nemen. De mogelijkheid van algemeen kiesrecht bereikten zij dusde werkelijkheid zullen zij tot volgende verkiezingen, zeg 1909, moeten verschuiven. Eerlijk hebben zij aanstonds medegedeeld, dat uitstel voor dé ongelukkige, wat een man, die ten einde raad is in een dergelyk geval schrijven kan, zoo niet om zich te verdedigen, dan toch om hun zyn wanhoop ts schetsen. Zfin toestand was zeer beklagenswaardig. Cameron wendde zich ook tot het dagblad met de Spaansche correspondentie, die wy hebben aangehaald, in de dwaze verwachting, dat het hem zou gelukken, óf den schrijver v#n dat artikel óf den verantwoordelijken redacteur tot een tweegevecht te noodzaken, ten einde zich dan te kunnen laten dood- I schieten, maar hy kreeg ten antwoord men had aan het redactie-bureau althans de be- I leefdheid van hem te antwoorden dat het bedoelde stuk wel degelyk afkomstig was geweest van een Spaanschen correspondent te Madrid en dat de redacteur zelf met ver achting de door den balling geeischte satis factie weigerde te geven, hem verklarende, dat hy onmiddellyk tot het verlangde duel zon te bewegen zyn, als Juan Cameron hem bet bewys bracht, dat hy belasterd was ge- I worden en onschuldig was aan het verraad, dat hem thans ten laste werd gelegd. Juan Cameron gevoelde zich machteloos en verwarde zich met eiken dag meer en meer in de onzichtbarenden en toch zoo pynlyke draden, die hem als een net om spanden. Hy begreep nu ten volle, dat hy, wat hy

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1905 | | pagina 1