MAN TE 1.8,
SENIQ DBPuT VAM TuSS.
PELTERIJEN,
BINNENLAND.
Instinct en Vorstand.
Verspreide Berichten.
8T ATEN-Ü EN EK AAL.
Wat een Inwoner van
Gouda zegt.
e mengde Berichten.
Stadsnieuws.
OPRUIMIRG
Costumes, Japonstoffen,
Btloiiicii, IN-I. iioies
ADVKRTliiVriaOiY
H. IUVENSWAAY Z0\F.\,
Teven» kondigde Balfoor een voorstel tot
reglement»wijziging aan teneinde het kwaad
der blukmoties te verzachten.
Fbahkbijk
De toestand te Brent is ernstigde stad
is als 't ware in staat van beleg. I)e prefect
van Finistère, die zich belaft beeft met het
handhaven der orde, verdeelde de stad in
vijf secties, die door troepen worden bewaakt
onder bevel van kolonels. Arrestaties hebb-n
in massa plaats gehad. Agenten, die eergis
teren een schreeowerigen manifestant naar
delf politiepost brachten, werden aangevallen
door een troep bootwerkers. Eén der agenten
maakte van zyn vnarwapen gebruik, tenge
volge waarvan een der lawaaimakers werd
gewond.
De Temps wjjdt eer. lang artikel aan prinses
Looise van België en haar doctoren, die de
prinses in verband met al of niet toereken
baarheid reeds geruimen tyd nauwkeurig
gadeslaan. Binnenkort wordt het geneeskun
dig rapport verwacht, dut, naar verluidt,
geen krenking van de geestvermogens con
stateert.
De afgevaardigden Dorrooy en Charrnyer
hebben den minister van publieke werken,
Gauthier, medegedeeld, dat zjj van plan zyn
een interpellatie te honden over de econo
mische gevolgen van het tot stand komen
van den Himplon tunnel.
Beluik.
In het bakken van Charleroi bedroeg het
getal stakers eergisteren 33.240. De niet-sta-
kers bebooren tot CHtegorieön, als machinis
ten, die nimmer deelnemen Ann stakingen,
Eoodat men wel kan zeggen, dat de beweging
algemeen is.
Ook in bet bekken van Mons was da be
weging eergister nog meer uitgebreid.
Rusland.
In het ministerie van buitenlandsche za
ken to St. Petersburg had eergister du uit
wisseling plaats van de ratificatie van het
op 9 December 1904 met Zweden en Noor
wegen gesloten arbitrage verdrag.
I)e ratificaties van het handelsverdrag met
Duitscbland zyn gisteren uitgewisseld.
T U fff fff I# ft' H ff fff f*.
Zitting van Dinsdag 28 Februari.
Als te kwartier voor 12 geen voldoend
aantal leden aanwezig is, wordt de bijeen
komst verdaagd tot 1 uur. Do stemming
over de conclusionopens het adres-Vreede
wordt dan uitgesteld tot morgen vóór de
pauze. Du heer vun Kol krijgt daarna het
woord tot toelichting van zyn motie in zake
beperking van arbeidsduur in do mijnen.
De heer van Kul erkent, dat r()n onder
zoek kort en oppervlakkig was, en niet
anders is in een geterroriseerde omgeving
kon zyn, maarde Uegeering dead in
deze zelve niets. De 8urige arbeidsdag moet
in de injjnen ingevoerd, en wel eon van
„daglicht tot daglicht", niet eon van „hou
weel tot houweel"
De ongevallen statistieken uageguau zynde
komt spr. tot de slotsom, dut in ons land
het aantal doodelyke gevallen naar verhou
ding driemaal hooger is dan in Engeland,
en het is te verwachten, dat de ongelukken
zullen vermeerderen, nis inon op de ongun
stige en onverantwoordelijke omstandigheden
lot, waaronder uien in onze myrien werkt.
Daarbij hebben de loonen een neiging tot
dalen.
Het best lykt hem de wettelijke weg, oin
in deze tot verbetering te komen.
Ten-slotte zegt de heer van Kol, dat do
indiening van de motie de laatste poging is,
die in de Kamer zal worden gedaun om in
deze langs vredelievenden weg tot verbe
tering to komen (met 't oog op een werk
staking als anderszins).
De heer Nolens zegt het met den heer
van Kol eens te zyn, dat het wenschelyk is,
dat binnen enkele laren de 8urigo werkdag
in de wet zelf zul zijn voorgeschreven. In
middels stelt li\) tegenover de motie van
Kol een andere, waarbij do wenschelykheid
wordt uitgesproken, den maximum-arbeids
tijd zooveel mogelyk 8 aren te doen zyn per
tijdvak van 24 uur, en in geen geval meer
dan 9 nar, terwijl voor buitengewone gevallen
uitzonderingen worden toegestaan, doch het
maxi mam op bv. natte of zeer beete plaatsen
worde verlaagd. Voorts wordt in de motio
gezegd, dat onder den „tyd" verstaan wordt
die, welke verloopt tusschen het afdalen in
de myn en het weer daaruit komen.
De minister van Waterstaat zegt te hopen,
dat men weldra in allo landen van Enropa
den mijnwerkers-arbeidstijd wettelijk zal
vaststellen. Spr. kan zich met de motie-
van Kol, aitgesproken in den vorm van een
wenzch, ingenomen verklaren. Evenzoo met
die, door den heer Nolons voorgesteld, doch
de Regeering geeft de voorkeur aan do
eerzte, omdat die minder, wat betreft de
uitvoering, bindt.
De beer Schaper verklaart, een zonder
lingen indruk te hebben ontvangen van do
redevoering van den beer Nolens. Hij be
grijpt die zoo, dat Nolens en de katholieken
eenvoudig deze motie niet willen, omdat zjj
van de socialisten komt.
De heer van Bylandt acht geen van beide
moties noodig, en stelt een motie van orde
voor.
De moties Nolens en van Bylandt zullen
worden gedrukt, en de beraadslaging morgen
voortgezet.
jnstitie zal nu maatregelen nemen, dat de
verdachten wél voor den rechter commissaris
verschijnen.
Men meldt uit Santpoort
Gisterenochtend moest de strooier Joosteu
naar Haarlem worden gebracht oin een hem
opgelegd vonnis te ondergaan, doch daar hy
hierin niet veel zin had zon de sterke arm
hem hiertoe dwingen. Daaraan kvtyimen
tepasde burgemeester en de rjjks- en
gemeente-veldwachters, die slechts nn groote
moeite den zich verzei tendon J. van bet dak
zyner woning haalden. De burgemeester
liep daarbij een trap op van don woesteling.
Er is proces-verbaal opgemaakt.
naar Marseille ging om zjjne daar gehuwde
dochter te bezoeken, bracht by nog niet
eens een bezoek aan abbé W.
Naar men zegt, moet men op het Vaticaan
over deze zaak zeer ontstemd zyn. De 8o
ciet»s Romana Princeps a Petro jariscon-
saltorum et caa-ms in foro ageutiam staat
onder het patronaat van liet Vuticaan, maar
haar president Lautier de Bandoin had vol
strekt geen enkele volmacht om decoraties
en insignes te verleenen en zeker niet tegen
een bepaalde koopsom. Naar men zegt
zal nu het Vaticaan handelend optreden en
eindelijk gehoor geven aan den raad, reeds
voor lang door hooggeplaatste personen
gegeven, om elke relatie met die vcreeni-
ging af te breken, van welke thans nog
kardinaal Respighi protector is.
Gisteravond hield de Hoor Mr. D. L.
(Jytteuboogaart voor het Departement
„Gonda" der Maatschappij van Nyverheid
een lezing in de zaal van de Sociëteit „du
Reünie". Zyn onderwerp was „Instiuct en
Verstand De Heer Geitel opende de ver
gadering met de mededeelir.g, dat voor dit
maal een onderwerp was gekozen, dat nu
niet zoo direkt in verband stuit met de
Maatschappij van Nijverheid.
De rede van den heer U. liep dan ook
hoofdzakelijk over de nijverheid by de dieren.
Wy, mensehen hebben verstand, de dieren
hebben hun instinct. Door velen werd en
wordt nog door sommige dierkundigen, aan
de dieren een zekere hoeveelheid verstand
toegekend. Zeer dikwijls evenwel merkt de
een aan als verstand.'dyke gave, wat voor
den opinerkzamen, onderzookeilden natuur
vriend slechts als instinct wordt beschouwd.
Vooral aan de onderzoekingen van Jules
Faber heeft de wetenschap veel te danken
betreffende de verrichtingen van dieren,
voornamelijk van Lsecten. Verschillende^
dierkundigen hebben de waarnemingen van
Faber nauwkeurig nagegaan en zelf onder
zocht. De resultaten waren een bevestiging
van wat Faber meegedeeld heeft. Dierkun
digen als Brehm en Darwin hebben er aan
meegedaan van vele insecten dingen te ver
kondigen, die by een nauwkeurig pnderzoek
bleken den toets der waarheid niet te kun
nen doorstaan. Velschillende voorbeelden
werden door den Heer IJ. aangehaald, om
nan te toonen, dat het instiuct der dieren
niet verder gaat, dan voor hun verrichtingen
onder normale omstandigheden noodig is. De
geringste abnormaliteit kan den keten van
instinctieve handelingen by hot dier verbre
ken. Het dier beeft wel een bestaansbe-
wustzyirdoch geen bewustzijn van het doel,
dat 't door de opeenvol rende handelingen
bereiken moet. Vele moeder-insecten beleven
het uitkomen hunner larven niet of zyn al
thans niet aanwezig bij het uitkomen der
larven. Het moeder-insect dient nu voor de
larven het noodige voedsel te verzamelen.
De larven van sommige insecten vereischeu
een levende prooi om tot volledige ontwik
keling te kunnen komen. Op de plaats waar
het insectenei gelegd is dient dus een zekere
hoeveelheid levend voedsel in voorraad te
zyn. Hierover sprekende deelde de Heer IJ.
veel wetenswaardigs mede aangaande 't pa-
ralyseeren van gevangen insecten. Een graaf-
wesp byv. bemachtigt een insect als prooi
voor haar larven. Om dit dier levend te
houden, doch het tevens alle gelegenheid
tot verweer te ontnemen, weet de graaf
wesp het gevangen dier juist op die plaat
sen te steken, dat aan de bewegingsorganen
de kracht tot bewegen ontnomen wordt.
.Juist die zennwknoopen in het lichaam van
de prooi wordeu door de wesp getroffen,
waarvan de beschadiging een V> Hamming
te weeg brengt van de doelen, die het ei
en later de larve van het insect in gevaar
kannen brengen. Dc graafwesp en nog vele
andere insecten zjjn dus bekwame chirurgen.
Sommige insecten brengen by 't paraly-
seeren van hun prooi 1 steek, andere 3 en
weer andere 9 steken toe. Die steken worden
steeds zoo toegebracht, dat 't leven der prooi
niet in gevaar komt. Soms wordt de prooi,
die zich door middel van de monddeelen
tegen 't wegsleepen zou kannen verzetten,
tydelyk verdoofd, door een druk, die uitge
oefend wordt op de hoofdzenawknoop (her
senen). ('t Verlammen van eenige lichaam»-
deelen kan by een insect geschieden, doordat
de zennwknoopen in 't lichaa u zoodanig
vei spreid liggen, dat elke zenuwknoop onaf
hankelijk is van de ovorige) De paralyseering
van de prooi is by de graafwesp en andere
insecten een znivor instinctieve handeling.
Eveneens instinctief is de kenze der prooi.
Sommige insecten kiezen alleen die dieren
tot prooi, die door 1 steek onbeweeglijk
worden gemaakt, andere kiezen zulke dieren
die óf door 3 óf door 9 steken weerloos
gemaakt worden.
Met behulp van eenige teekeningen toonde
de heer U. ook verschillende manieren,
waarop uit de wyze van 't maken van een
veilige plaats voor de gelegde eitjes, blykt
hoe „verstandig" de insecten te werk kunnen
gaan. Dat evenwel ook weer niets als alleen
Wanneer zich hier ter stede een geval
voordoet als het volgende en wanneer een
inwoner van Gouda iu deze courant het
resultaat run zyn bevinding mededeelt om
de bevolking van Gouda van zjjn onder
vinding te laten profiteered, dan kan de
echtheid daarvan niet in twijfel getrokken
worden.
De Heer P. Janknegt, wonende Bogen
O 149a te Gouda, meldt onsNu ik door
het gebruik Uwer Forster's Rugpijn N teren
Pillen zoo viel baat gevonden heb, wil ik
ook op myn beurt U het bericht myner
genezing doen toekomen en hoop ik dat dit
aanleiding mag geven, dat veel personen die
op dezelfde wyze mochten lijden, hiervan
nut zullen trekken Drie jaren lang had ik
onophoudelijk steken In de zy, gepaard met
zware hoofdpijn. Do urine was troebel en
liet ve 1 bezinksel nn. Toen ik eec aanvang
maakte met Uw uitstekende pillen bekwam
ik reeds dadelijk een groote verlichting en
na bet gebruik van één doosje ben ik zeer
veel vooruitgegaan. De pijn was geheel weg,
het water was weer helder geworden en
thans wensch ik, na zulk een spoedige ge
nosing U myn dankbaarheid te betnigon voor
Uw middel en waar ik kan zal ifr dit aan
bevelen.
Ik ondergeteekende verklaar dat het
bovenstaande wuar is en machtig U liet
publiek te maken op olke wijze die U goed
dunkt.
Rugpijn duidt aan dat er een overmatige
hoeveelheid urinezuur in het lichaam is. Dit
vergil veroorzaakt de urine ongesteldheden
v.ant het verstopt niet alleen de nieren, doch
belemmert tevens de kanalen welke v^n de
nieren naar de blaas gaan en tegelijkertijd
brengt het de prikkeling en ontsteking der
blaas met zich mede. Het urinezuur is de
hoofdzaak der blaasontsteking, van stoornis
der urine, van het verlies van eiwitstoffen
enz.-— Foster's Rugpijn Nierou Pillen lóssen
het urinezuur op en helpen de nieren om
het op natuurlijke wijze af te voeren.
Verzeker U dat men U de échte Forster's
Rugpijn Nieren Pillen geeft, dezelfde die de
Heer Janknegt gehad heeft. Zy zijn te Gouda
verkrijgbaar bjj de Heeren Wolff Co.,
Westhaven 198. Toezending geschiedt franco
na ontvangst van postwissel a F 1.75 voor
éèu of F 10.— voor zes dooien.
Toen de bewoners van een sigarenwinkel
in do Witte de Witbstraat in Rotterda u on
langs *8 avonds laat thuis kwamen, bemerkten
zij, djit tydens hun afwezigheid inbrekers
alle kasten hadden opengebroken. De diev n,
die zich vermoedelijk met een valschen sleutel
toegang verschaft hadd 'n, hebben zi -ster
gemaakt van geld, zilveren on gouu n sie
raden, ter waarde van ruim f 300.
Men schrijft aan de „N. R. Ct
De deurwaarder de Vries had drie ex
ploiten te beteekenen by de familie N. te
Haulerwyk. Deze familie staat zeer ongunstig
bekendde deurwaarder was daarom zoo
'verstandig zich by zyn bezoek te laten ver
gezellen door den rijksveldwachter Merk.
Pas was men de woning binnen of de twee
zoons van N. zeiden „Merk, jy er uit" en
toen deze niet gauw ging, puk ten zij hein
aan. Do deurwaarder duwde nu een der
broeders een revolver onder den neus, dat
in zooverre kalmeerend werkte, dat men den
veldwachter toeliet, maar nu beide personen
in de kamer opgesloten hield.- De deur
waarder wilde een raam intrappen, om zoo
naar buiten te komen, doch de kalme veld
wachter ontried dit. De veldwachter kreeg
eerst zjjne vrijheid terug; de deurwaarder
werd nog ongeveer een uurtje langer ge
houden. De familie N. beweerde, dat door
het bezoek van het tweetal een bankbiljet
van 10 gulden nit hot kabinet miste. Van
het gebeurde werd aangifte gedaan bjj de
justitie te Heerenveen de deurwaarder, veld
wachter en do gebtoeders N. werden voor
den rechter van instructie gedagvaard, de
twee eersten verschenen, de twee laatsten
niet. Gisteren was het viertal weer gedag
vaard; weer bleven do broeders absent. De
Men meldt uit Nijmegen
Omtrent den op den Duivelsberg (bjj Berg
en Dal) vermoedelijk gepleeg-len in wrJ, ver
netten wy nader, dat de DtiiUcha justitie,in
alle richtingen het onderzoek voortzet Gis
teren heeft zy t« Kleef gehoord den hotel-
honder M., uit Nijmegen, bij wien het ver
dronken meisje en de persoon, die nu gezocht
wordt, overnacht moeten hebben. De hotel
honder ko:i de te Kleef aanwezige kleeding
van het slachtoffer niet herkennen, waarom
heden te Kleef zullen worden gehoord zyn
vrouw en kellner, die zich nog zouden her
inneren hoe bedoeld meisje gekleed was.
Na don ontzettenden brand in Chicago
zijn door B. en W. van Haarlem enkele,
indertyd veelbesproken maatregelen geno
men tegen brandgevaar.
Zoo werd de schouwburg gesloten en eisrh-
ten B. en W. o. a nooduitgangen in dc Ver
eeniging, stoelen-vastzetten enz.
De Vereetiiging heeft die nooduitgangen
gemaakteen 8 tal deuren werden, uitko
mende in den tuin, aangebracht.
De wethouder De Breuk betoonde zich
indertijd een warme kampvechter voor al
deze maatregelen tegen brandgevaar.
Thans gebeurt er iets kostelijks in den
tuin van de Veretniging 1 Daar wordt door
do Vereenig! ng voor Bloembollencultuur,
waarvan de hoor Do Breuk secretaris, dus
een der hopliên is, een kolossale loods ge
bouwd vlak tegen uile nooduitgangen aan
Zeven nooduitgangen worden op deze
wyze totaal onbruikbaar gemaakt.
(O. H. C.)
Deventer hoeft nog altjjd zyn dakloozen.
Twee gezinnen, die van de gelegenheid om
's nachts onderdak te "hebben van gemeente
wege geen gebruik wenschten te maken,
vertoeven nog steeds dag en nacht op de
open straat in den Molengang.
Den dakloozen, die tot nu too in hot ge
bouw aan don Berg 's nachts werden onder
gebracht, is gisternacht voor 't eerst on
derdak gegeven in een groot ijzeren schip,
onlangs door de gemeente a ngekocht en
voor nacht verblijfplaats ingericht.
Vun deze gelegenheid maakten gebruik
een moeder met acht en een moeder met
vier -kinderen, benevens een eenloopeud^
manspersoon. (Zw. Ct.)
De advokaten van St. Pieter.
Men schrijft aan de kath. „Nuordbra-
banter"
In het „Centrum" van de vorige week
werd medegedeeld een bericht uit de „Gior-
nale d'Italia", volgens hetwelk de heer
Lautier do Baudoin, president der weidsch
zich betitelende „orde der advokaten van
St. Pieter", in voorloopige hechtenis genomen
en voor de rechtbnnk te Marseille gedaagd
is, om met nog een anderen medeplichtige
zich te verantwoorden over chantage, die
wegens het uanbieden en -uitreiken van zoo
genaamde decoraties zou geplengd zyn.
Het „Centrnm"-berickt eindigde met de
mededeeling dut zjjnen Romeinschen bericht
gever geen redenen bekend zyn om aan de
juistheid van dit bericht te twijfelen.
Na deze mededeeling vernamen wy niets
m"er, noch in hot „Centrum" noch in eenig
ander blad.
Hot feit nn van de arrestatie van Lautier
de Baudoin stuat vast. Hij is gevangen ge
nomen te zynen huize te Parys, 98bis rue
dn Cherchemidi, en naar Marseille overge
bracht, waar hy verschillende vèrhooren
reeds heeft ondergaan. Zyn medeplichtige
waarvan hierboven sprake is, is abbé Ray
naud Woldn.
Naar luid van de laatste berichten, moet
Lautier de Baudoin reeds bekend hebben
tal van decoraties verkocht te hebben a.an
velerlei hooggeplaatste personen en tal van
particulieren. Men staat hier nog voor een
zeer ingewikkelde zaak, want een feit is
hot dat Lantier de Baudoin hoog stond aan
geschreven by het Fruusche Episcopaat en -
op het Vaticaan. En welke relaties er be
stonden tusschen hem en abbé Wolda ligt
ook nog in het dnister. In zijn instructie
moet L. de B. verklaard hebben dat abbé
Wolda geheel eig nmnebtig en zonder hem
daarin te kennen maar ridderorden uitdeelde.
En mevr. Baudoin heeft verklaard dat de
betrekkingen haar man en W. niet van zeer
intieinen aard Waren, want toen gene onlangs
instinct de handelingen van het dier bestaart
blykt uit velerlei voorbeelden door den Heer
U. aangehaald. Zoo gauw als slechts één
omstandigheid van den normalen toestand
afwykt, zit het insect in verlegenheid, of
gaat door met zijn werkzaamheden, zonder
iets van de abnormaliteit te begrijpen,
waardoor dikwijls al het werk van het insect,
nutteloos volbracht wordt, zonder dat het
zich er ietü van bewust is.
Sommige insecten hebben het instinct van
het vaderschap, d. w. z. dat bij sommige
inscctensoorten het mannelijke dier met het
vrouwelijke de zorg voor de larven op zich
neemt. Na de pauze gaf de heer U.
eenige beschouwingen in verband met de
conclusion door hem gemaakt, 't Paraly-
seeren vergeleek hy met het slachten van
vee door de menschen. De zoon van een
«lager erft niet van zyn vader de kunst van
slachter (bijv. zooals die in de groote slach
teryen yan Fray-Bentos-Znid-Amerika in
zwang is n.l. een steek, die het dier onmid
dellijk doodt). Eerst door toeval misschien,
daarna door waarneming, nadenken is men
tot deze manier van slachten gekomen De
traditie heeft gezorgd, dat de manier in 't
algemeen werd aangenomen. Hier is aan
geen erfelijkheid te denken. By de dieren
alleen. Bij de graafwesp byv. is 't alleen
het instinct, dat hot dier de juiste steek
doet toebrengen. Geen onderwijs, geen proo
ven hebben bet insect zoover gebracht, niet
door evolutie is het insect gekomen tot de
bekwaamheid van het volkomen paralysee-
ren. Het insect doet doodeenvoudig wat
noodig is voor zijn doel zonder zich van
dat doel bewast te zyn.
Eén schakel uit den instinctteven gedach-
tengang weggenomen, brengt het dier in do
war.
De handeling van liet dier is als een op
eenvolging van echo's. Do een wekt de an
der op. Men kan by do dieren niet beslist
outkennen, dat eenig versland aanwezig is
doch het is verkeerd aan de handelingen
der dieren verstandelijke vermogens toe te
kennen, waar jniste waarneming alleen in-
»8tinct constateert. Wanneer een dier blijken
geeft, zy het (rok sehjjnbaac, van geheugen
te bezitten, mag dit nog niet worden aan
genomen als één bewys, dat het dier verstand
bezit, 't Geheugen is iets, dat onafhankelijk
is van den wil, zich iets te herinneren.
Waar men nog zoo weinig beslist kan
zeggen aangaande de juiste grenzen tusschen
instinct en verstand, acid do heer U. het
beter, zich alleen bezig te houden met wat
't verstand betreft.
Boter is het samen te werken waar het
zaken van hot vorstand betreft, dan de ge
loerde wereld in twee kampen te verdoelen,
door do verschillende opvattingen betref
fende het al of niet aanwezig zyn van ver
standelijke vermogens by de dieren.
Het is jammer, dat de opkomst in de zaal
van de Ronnie vrij klein was.
Ofschoon niet in onmiddellijk verband
staande met de Maatschappij van Nijverheid
was de lezing zeer belangrijk. Veel nieuws
uit het dierenleven, meer bijzonder nit do
insectenwereld hebben we vernomen en de
hoer U.' kleedde alles in een zeer aangena-
men vorm.
De heer Geitel deelde nog mede, dat bin
nenkort e?n causerie zou gehouden worden
naar aanleiding van een Amerikaansche reis.
In do paüze werd nog een boekwerkje
uitgereikt, inhoudende een beknopt overzicht
van het doel en do middelen der Maat
schappij van Nijverheid. I)
GOUDA, 1 Maart 1905.
Aan de Raadsleden zyn de volgende inge
komen stukken toegezonden:
In verband met de toekeoning aan deze
gemeente van een Rijkssubsidie ten behoeve
van den Handelscnrsus verlangt de Minister
van Binnenlandsche Zaken eenige nadere wijzi
gingen in de Verordening op den Handelscur-
sns, behalve de wijzigingen, door den Raad in
zyne vergadering van 13 Jannari 1905 aange
bracht.
Bepaaldelijk" schrijft de Minister ons
«moeten daarin alsnog worden opgenomen
«voorschriften betreffende het inzenden vóór
>1 November van de begrooting voor het vol-
«gend en vóór 1 April van de rekening en
«verantwoording en van het verslag over het
«afgeloopen kalenderjaar, en betreffende het
«toezenden van een afschrift of afdrok van
«stokken aan den Injroecteor van het Middel-
«baar Onderwys". Wy hebben gemeend den
Raad, bjj ons voorstel tot wyziging der Ver
ordening, niet in overweging te moeten geven
deze voorschriften, welke wy beschouwen als
van zuiver administratie ven aard te zyn, in de
Verordening op te nemen. Nu de Minister dit
echter wel verlangt, kannen de gewenschte aan
vullingen worden opgenomen.
Het zon aan Zyne Excellentie voorts aange-
aa m zyn (hoewel vroeger niet als voorwaarde
gesteld), dat ten aanzien van het onderwjjzend
personeel de bépaling werd gemaakt, dat ont
slag, niet op eigen verzoek verleend, de goed
keuring van den Minister van Binnenlandsche
Zaken behoeft en dat van elk verleend ontslag
binnen veertien dagen aan dien Minister mede
deeling wordt gedaan. Er bestaat onzerzijds
niet het minste bezwaar aan dezen wensch
tegemoet te komen.
Wy hebben mitsdien de eer den Raad in
overweging te geven in de Verordening op
den Handelscnrsus in deze gemeente nader de
volgende wjjzigingen aan te brengen
lo aan artikel 5 wordt een vierde lid toe
gevoegd, luidende
»Zy worden door den Raad ontslagen een
«hun niet op eigen verzosk verleend ontslag
«is onderworpen aan de goedkeuring van den
«Minister van Binnenlandsche Zakenvan
«ieder verleend ontslag wordt aan dien Minis
«ter mededeeling gedaan".
2o. tu-scheu de artikelen 17 en 18, welk
laatste wordt genummerd 20, worden gevoegd
de volgende artikelen
Art. 18.
Jaarlyks wordt vóór den i April aan den
Minister van Binnenlandsche Zaken toegezon
den een door den Directeur aan Burgemees
ter en V'ethouders te verstrekken Verslag
betreffende de uitkomsten van het onderwys
gedurende het afgeloopen kalenderjaar, bene
vens de reken ng en verantwoording der school
over dat* jaar.
Jaarlyks wordt vóór den I November aan
genoemden Miuister ingediend de begrooting
j der inkomsten en uitgaven der school voor het
volgende kalenderjaar.
De rekening en begrooting behoeven de
ï/oedkeurinvan den Minister van Binnen
landsche Zaken-
Art. 19.
Van alle stukken, welke aan den Minister
van Binnenlandsche Zaken worden ingediend,
wordt een afschrift of afdruk toegezonden
aan den bevoegden Inspecteur van net Mid
delbaar Onderwys.
Gouda, 28 Februari 1905.
flet vo ratel, namens den Raa I ten aan
zien van de localiteit, waar het onderwys aan
de Avondschoo' voor ambachtslieden gegeven
zal worden gedaan is door den Minister van
Binnenlaudsche Zaken goe 1 gekeurd.
Tegen de Verordening op de Avondschool
vror ambachtslieden, zooals deze door den It tad
in zjjne vergadering van 13 Januari jl in
verhand met de toekenning van een Rjjks-
suhsidie is gewjjzigd, bestaan bjj Z ;ne Ex
cellentie echter de zelfd* bedenkingen, als
vermeld in ons schrjjven van heden No. 22,
betreffende den Mandelscursus, zoodat nadere
wyziging en aau valling dier verordening noodig
zal zyn.
Bovendien is h't volgens den Minister
wenschelijk, om, al sluiten de vjjfklasseu der
«inrichting aan elkander aan, uit rdministraiief
«oogpunt de laagste twee van de hoogste drie
»u <1 rekkelijk af te scheiden. De eerstbedoelde
«tweeklassen zyn voortaan te bestempelen met
«Jeu nHm «burgeravondschool", térwjjl de
«laatstbedoeTihk^rie alleen voortaan den naam
«avondschool voo?^ambachtslieden" zullen bly-
«ven dragen Met deze afscheiding is ook in
«de verordening rekening te houden Het Rjjks-
subsidie en vermoedelyk ook het Provinciaal
«subsidie, zyn bepaaldelijk voor laatstge-
noemde inrichting bestemd, en zulks behoort
«in de verordening uitdrukking te vinden in
«dien zin, dat alleen de begrooting, rekening
«en verantwoording,, verslag, programma enz.,
«op die avondschool betrekking hebbende, aan
«myn Departement zullen zjjn in te zenden."
Ware deze wensch van den Minister van Bin
nenlandsche Zaken aanstonds kenbaar gemaakt,
dau zouden wy bjj ons voorstel totwjjziging
der Verordening ongetwijfeld reeds daarmede
rekening hebben gehoudenaan den wensch
kan immers zonder overwegend bezwaar worden
voldaan.
Ten slotte acht de Minister het n woelig dat
het leerplan en lesrooster en een voorstel
betreffende het personeel, aan hetwelk het
ondei wjjs zal zyn toevertrouwd, aan zyne goed
keuring worden onderworpen.
Onder mededeeling' dat leerplan en les
rooster door ons zyn ingezonden, hebben wjj
mitsdien de eer den Raad in overweging te
geven te, besluiten tot bet volgende
I. In te trekken de wjjzigingen, bjj Raads-
beslnitvan 13 Jannari j.l. gehrn.ht inde Ver
ordening op de Avondschool voorambachtslieden
in de gem'ente Gouda (Gemeenteblad No 110).
II. Deze verordening, onder den titel van
Verordening op de Ambachtsavoudschool der
gemeente Gouda" opnieuw vast te stellen,
nadat daariu zyn gebracht de volgende wjjzi
gingen
a. in artikel 1 wordt voor «Avondschool
voor ambachtslieden" gelezen «Ambachtsa ond-
school".
b artikel 2 wordt gelezen
«De school is verdeeld in vjjf klassen
«De langste twee klassen vormen een
Bnrgeravondsoboolcursus en de hoogste dier
«klassen een voortgezetten cursus, welke d n
«naam draagt van «Avondschool voor am
bachtslieden".
e aan artikel 3 wordt als eerste lid toe
gevoegd
«Het schooljaar dnurt van den eersten
Maandag in September tot den laatsten Zater
dag in Maart."
d. in artikel 4 worden de slotwoorden
«wanneer hetgeldt enz." vervangen door da
woorden: «en hnnne ad«viezen bjj de voor
dracht overleggen"'
artikel 17 wordt vervangen door het
volgende
Art 17. N
«Ten aanzien van de Avondschool voor
Ambachtslieden gelden de volgende bepalingen:
»A. Aan de goedkeuring van den Miuister
«van Binuenlandsche Zaken zyn onderworpen
«lo het programma van het onderwys,
«de roost- r van lesuren en de voor de school
vast te stellen reglementen
»2o. de voordracht ter benoeming van den
Directeur eu de leeraren, n hnn ontelag.
wanneer dit niet op eigen verzoek is verleend
3o de rekening en verantwoording der
«school o er het afgeloopen kalenderjaar, door
«Burgemeester en Wethouders uiterlyk binnen
«drie maanden na afloop van ieder jaar in te
«zenden
»4o de begrooting van inkomsten en uit-
gaven der scho 1, voor het volg tide kaleu-
derjaar, door Burgemeester en^ Wethouders
«in te zenden niterljjk twee maand n voor
«den aanvang van ieder jaar;
»5o. de aanwjjzing der lokalen, waarin het
«onuerwjjs wordt gegeven.
»B. Tegeljjk met de rekening en verant-
«woording wordt jaarlyks aan den Minister
«van Binnenlandsche Zaken een Verslag be-
treffende de uitkomsten van het onderwys
«in het afgeloopen kalenderjaar ingezonden
»C. Van elk aan den Directeur of een
«leeraar verleend ontslag wordt binnen veer-
«tien dagen aan den Minister van Binuen-
«landache Zaken mededeeling gedaan.
»D. Van elk der in dit artikel bedoelde
«stukken wordt ge yktjjdig een afschrift of
«afdruk gezonden aan den Inspecteur van bet
«Middelbaar Onderwjjs,, ^in het bjj zonder b last
«met het toez cht op het Ambachtsouderwjjs.
Hl. Ous College op te dragen aau de
goedkeuring van den Minister van Binuen
landsche Zaken te onderwerpen het voorstel
om het onderwjjs aan de Avondschool voor
ambachstlieden te blyveu toevertrouwen aan
het thans daarna* verbonden personeel, na
mely k aan de heeren
B. Spjjker als Directeor en leraar in
het bouwkundig en vaktee-
keuen, de perspectief, de
kennis van bouwstoffen en
het maken van begrootingen.
J. F 'üoddjju als leeraar in het handtee-
kenen, de perspectief, t e
stjjl- en ornament'eer en
het boetseeren
II. vnn Steel als leeraar in het hand-
teeken^n en boetseeren.
W. Ketter als leeraar in het projectie»*
v teekenen.
C. J P Spruit als leeraar in het bouw
kundig en vak teekenen,
J. A W. Baart als leeraar in de wis- en.
werktuigkunde
G., N. Kruisheer als leeraar in de wiskunde
J. Slop als leeraar in de Neder-
i landscbe taal
E. van Dantzig als leeraar in het rekenen.
E A. Zwaaneveld als 1 eraar in het boekhouden
J Lugthart als assistent in het hand
en ljjnteekenen eu het schil
deren.
Th. Jansen als assistent in het hand
en vakteekenen.
T. J. Lugthart als ass stent in het hand
en ljjnteekenen.
In de' heden gehouden vergadering van de
Liberale Centrale Kiesvereeniging in het
kiöhdi-trict Gouda werd besloten vooralsnog
niet over te gaan tot liet stellen van een
deflnitieven candidaat voor de Tweede Kauier
dei; Staten Generaal
Men verzoekt ons mee t? doelen, dat de
Lieder- en Duetavond van Mej. Mina Smits
en den Heer Hendrik C vun Oort, die moest
worden uitgesteld wegens ziekte, nu bepaald
is op Zondag 12 Maart.
Door de firma A. F. Smulders is aan den
heer H. J. Nederliorst Jr. alhier opgedragen
het maken vün fundeuringen, het l'ggen van
sporen, en rioleerfogen en verdere grond
werken op do werf „Gaste" te Schiedam
voor de som van f 24000.
Aan den heer J. Slegt alhier is by ouder
handbcho aanbesteding opgedragen het maken
van een fabrieksschoorsteen met woonhuis
aan do Fin weelensingel voor rekening van»
den beer P. van Pol, firma Daalinuns Co.
onder beheer van den Architect H J. Neder-
horst Jr.
Aan het postkantoor Gouda en de daar
onder rewsorteereiide hulpkantoren werd ge
durende do maand Februari in dè Rijks
postspaarbank ingelegd f 26998 77 én terug
betaald f 21061.OH.
Het laatste, door dat kantoor uitgegeven
boekje draagt het nummer f1801.
In de Volksgaarkeuken Hoffman's Stichting
sjjh in de maand Februari 1905 in de zaal
gebruikt 15991/, portfën vun 10 centen 464
portiën van 15 cent, totaal 20631portiën.
Afgehaald weiden 1142f portiën van 10 cent
en 29 portiën van 15 cent, totaal 1171)
portiën.
Gedurende de maand Febrnari zjjn in de
Spaar- en Hulpbank Gonda ingelegd en te
rugbetaald de navolgende bedragen
Inleg in 605 posten f 11703.33
bijgeschreven rente - 10.65
f 11713.98
Terugbetaling in 184 posten - 14453.90
Meer terugbetaald dan ingelegd f 2739.92
Aan het einde der maand Jan,
was ten name der Inleggers
ingeschreven 54800fiJ0f
Zoodat hun te goed Ulto Febr.
f 545266.78)
In den loop der maand Februari zjjn 20
nieuwe boekjes afgegeven, 9 afgeloopen
boekjes opnieuw in gebruik gesteld en 45
boekjes geheel afbetaald, zoodat aan liet einde
der maand B'ebruari 2764 boekjes in omloop
waren.
De zangvereeniging „A. D. V. E. N. D. O."
te Moordrecht, zal D >nderdagavond voor
leden en genoodigden een gezellige bijeen
komst houden in café „Harmonie" aldaar.
Stolwijk. Zaterdag avond trad hier voor
de kiezers op de lieer Djjkgraaf uit Schoon
hoven inet het onderwerp „Ons tegenwoordig
Ministerie." Als men weet, dat de spreker
sociaaldemocraat, is, begrjjpt mui ook, dat
zjjn beoordeeling vun hul ministerie-Kuyper
heel anders luidde, dan die van dou ahti reV.
spreker Koljjn, die eo.i week te voren met
hetzelfde onderwerp in dezelfde zaal optrad.
De rede van D. was een doortuopendu af
brekende critiek, die met bewjjzen gestaafd
weid, terwjjl die van K. was een lofrede
zonder bewyzen, D. stelde de grensljjn niet
tusschen geloof eu ongeloof maar tusschen
kapitaal en arbeid. Daardoor kwam hy er
ook van zelf toe, propaganda, te maken voor
zjjne beginselen eu voor het oprichten eenor
volkskiosvereeniging. Andere vooruiUtre-
venden werden aangemaand, in elk geval
bjj den komen den verkiezingsstrijd hun plicht
te doen en zoo mogelyk don zetel in de
Tweede Kamer voor do vrjjainuigen ver
overen.
Aan liet slot zijner rede verzocht spreker
hen, die wenschten mede te werken tot het
oprichten eener volk.»Kiusvireeniging, te
blyvcn omzoodanige verwemging te con
st. tueereu.
Niettegenstaande herli .aide en dringende
uitiioodiging tot debat, dood zich niemand
daarvoor op.
Hkkbndokp, 28 Febr. Gisterenavond
omstreeks 9 uren-werd door de buren brand
ontdekt iu de hooiberg van D/VV. v. B.
Alhier. Zy waarschuwden onmiddellijk den
eigenaar. Met vereende krachten mocht het
gelukken den brand ine» ster to wurden.
Men vermoedt, dal de brand aangestoken is!
Naar men verneemt is de zaak roods in
handen van de politie dio een streng onder
zoek zal instellen.
van
en
tot zeer voel verminderde prijzen.
(I.ii wordt r.noclit op 't .HEIll, t.'letton
UIT HUT MiOUIJU Ti»
QORINOHBH.
Dose THEKEN worden ofgolo.
rerd it, verzegelde pakjes vau vij'
Iuu en een half en een Ned. otu
(met vermelding van tNommer en
h Prijs, voorzien van nevenstaand
jMerk, volgens dk Wet godepo
'neerd.
Zich tot de uitvoering van ge-
eerde orders aanbevelende
J. O. BIJL,
voorheen J. BREEBAART La.
