Toegangskaarten a f I.-
MANTELS,
A. HOLLANDER
Plafond en Decoratie!
I. C. WEMHG, Markt, Gouda.
liuitenl&udsuli Overzicht.
Stadsnieaws.
378 Staats-loterij
lie lonvcauté's
.41> VKHTIdiNTI UW
Boelekade R 219.
tol de Uitvoering, 1 MEI, zijn voor Ieder
een verkrijgbaar tot en met 35 tPltll.
bij den Heer
orgaan op, „dat tegen de openbare school
als inrichting van onzen kant nooit éen
boos woord gesproken is, en dat we dit
nu ook niet doen(die bewering komt
zóó dikwijls, dat het is, of de schrijver
zelf eigenlijk wel een beetje twijfelt.
Daarom hebben wij in het stuk hier en
daar enkele woorden onderstreept, die als
ze der openbare school dan niet „naar
het hoofd" worden geworpen, dan toch
zeker wel „op het hart" zijn gericht. Red.)
maar dat van den anderen kant de geest
van de openbare school en uit dien hoofde
de richting van het onderwijs steeds door
ons als „hoogst verderfelijk" is gekarak
teriseerd, en dat we er ook nu nog pre
cies zóo over denken, ja, onze „klacht"
en „aanklacht" nog luider dan vroeger
hooren doen, naardien die geest en die
richting er niet op Vooruitgaan, maar
stellig slechter worden". (Bewijs?)
Dat de overheid een school sticht en
inricht, zoo vervolgt „De Stand.", als
het particulier initiatief te kort schiet is
plicht. Ook eiprht het onze Grondwet.
(Dit had voorop kunnen gaan. Maar wij
weten hetdaar juist liggen de voet
angels en klemmen. En dan is 't gemak
kelijkst, er om toe te gaan en net te
doen, of ze er niet zjjn).
Maar als het particulier initiatief wel
optreedt en krachtig doorwerkt, wat ter
wereld hoeft dan de overheid daarbij en
daarnaast ook nog met haar school te
komen aandragen
Kr is geen reden voor. (En de Grond
wet
Het gaat om 't kind, en een kind heeft
zjjn ouders en voogden. Dezen, en dezen
ten principale, zijn voor de opvoeding van
het kind verantwoordelijk". (Daarom
moet men die ouders dan ook vrij laten
kiezen en ze niet eerst „belezen").
Wie zijn liefde verpant aan de Staats
school, omdat deze van de overheid
uitgaat, begint met het kind in de eerste
plaats als toekomstig Staatsburger
te beschouwen wat bij dreumesjes van 6
en 7 jaar kortweg onzin is. (Teksten
en tractaatjes zijn betere kost. En erg
bevattelijk bovendien).
„Het uitgangspunt deugt dan ook niet,
en zelfs afgezien van geest en richting,
moet daarom elke openbare school als
overheidsschool gesteld worden beneden
de school die opkomt uit het particulier
initiatief der ouders. (Bewijs?).
Maar hier komt nu in de tweede plaats
bij, dat de overheid ten onzent een staats
school stichtte en inrichtte, die op ver
keerden grondslag staat. Namelijk niet
op den („den"? Welke is dat? De cal
vinistische Christelijken grondslag, maar
op neutralen bodem, of erger nog, „op
het fundament van het ongeloof'. (Niet
waar? nooit hebben wij een boos woord
gesproken, en we doen dit ook nu niet1)
Wel zijn er hier en daar in de dorpen
nog enkele Staatsscholen met een ouder-
wetsch supranaturalistischen meester, (lees
meester„tje"dat past beter in 't kader)
die er den Bijbel gebruiktmaar dit mag
niet. De wet kent slechts óén type van
scholen, en niet voor de verschillende
streken van het land scholen van onder
scheiden richting. (En de openbare school
in Limburg en Brabant en op de Veluwe?)
Bovendien, die ouderwetsche onderwij
zers sterven gaandeweg uit, en met eiken
nieuwen onderwijzer, die aan het hoofd
komt, gaat de „ontkerstening', door. (Be
wijs?).
Verreweg de meeste scholen zijn neu
traal. D. w. z. ze zwijgen van de religie.
Ze doen niet aan religie. Ze voeden het
kind buiten religie op. En of ze dan al
catechisatie door dominee op de openbare
schuol laten geven, doet er niets toe.
Het eigenlijke schoolonderwijs staat daar
geheel huiten, en dat onderwijs „breekt
af' („geen enkel boos woord"!!) wat de
catechisatie opbouwt.
En daarbij komt nu nog, dat ook die
neutraliteit verloopt, en allengs overgaat
in „stellig ongeloovige richting". Een
richting, die niet uit noodzaak, maar „op
zettelijk" het kind in een wereld van
gedachten zonder Christus en zonder God
inleidt.
(Is dat nu nog niet een beetje erger
dan de. gewone laster Moeten zulke
middelen dienen, om recht te praten, wat
krom is?)
Vandaar dat het onder ons vaststaat,
dat de openbare school, zelfs in nog ern
stiger zin dan vroeger, door ons beschouwd
wordt als voor de tóekomst van ons volk
„uiterst gevaarlijk". (Bewijs?) Een school,
waarmede we ons niet kunnen verzoenen.
Een school, die zooveel eenigszins kan,
„vervangen moet worden" door de school
die uitgaat van het feit, dat „de vreeze des
Heeren het beginsel der wijsheid is". (Een
heerlijk beginsel. Maar.... de toepassing,
zooals die ons dezer dagen in wel wat al te
groote volheid wordt geopenbaard
Zoo staan we er voor. En zoo moeten en
mogen we er voor staan, mits we nooit ver
geten, dat een zeer groot deel van onze
landgenooten er vlak omgekeerd over denkt,
het juist anders wil, en het toelegt pp een
opvoeding die buiten de twaalf-Geloofsarti
kelen omgaat. (Waar men van anderen
spreekt, dan praat men van „toeleg". Dat
ru(kt zoo iets naar boos opzet en pakt de
domme menigte.)
De zoodanigen nu vinden uitteraard onze
scholen met den Bijbel even verderfelijk
voor de toekomst van ons volk, als wij de
neutrale staatsschool daarvoor „verderfe
lijk" vinden.
De inrichting kan, gelijk de Minister
opmerkte, op beide goed en slecht zijn,
doch dat beheerscht het geding niet. Wat
het geding beheerscht is de richting.
En te dien opzichte nu staan we in
Nederland lijnrecht tegenover elkander.
De school van de Moderne richting
keuren wij af, en de school van de
Christelijke richting keuren onze tegen
standers af.
Nu kan het desniettemin vrede zijn in
Nederland, mits we over en weer zeg
gen Heb gij uw school, maar gun mij
de mijne, (De liberalen deden zelfs meer.
Die gaven zelfs subsidie op den koop
toe en dat voor bevrediging van parti
culiere wenschen.)
En al de schoolstrijd, die ook nu weer
uitbrak, komt alleen daar vandaan, dat
de liberalen zeggen „Onze school zal
koning kraaien, en uw school komt er
als van inferieure positie bij". (Zoo'n
knaleftcct moet opgeld doen onder de
„arme verdrukten". Doch wij benijden
ze niet, die met zulke treurige middelen
moeten werken.)
Overyenomen uit „Het Schoolblad"
Een telegram van generaal Linjewitsj van
gisteren aan den Tsaar deelt mede:
Den 14de 's ochtends giug de vyund in dë
richting van Heichimao en op den weg van
Sinminpao tot don aanval over. Tegen 5
nor 's namiddags bezetten de Japanners Pa*
diatse, ze openden een geweervuur op onze
cavalerie, die de burgengte bezette. De
aanval van den vyand kwam toen tot stil
stand. Don 14den April bezetten de Japan
ners ook het dorp Nansansjentse.
0 0
Officieel wordt uit Tokio bericht dat de
legermacht vooruit trok in de richting van
Toehghoea, 50 mylen beoosten Hsinghingen
den 15de deze plaats bezette. De vjjand
trok zich naar het Moorden terug. Elders
geen verandering.
Reuter seint uit Tokio van 19 April
Hoewel er geen directe berichten ontvan-
Sen zyn, houdt men het er toch voor dat de
ostzccvloot zich nog in de Kamranh-baai
of een andere haven van Annam bevindt,
waar men verwacht dat ze aal blijven tot
het derde eskader zich b(j haar heeft ge
voegd. De berichten dat Rodjestwensky ter
hoogte van Kamranli-baai verkenningstochten
doet en de neutrale schepen onderzoekt,
vermeerdert de verbittering tegen Fran-
ryk, dat het gebruik van zjjn havens als
basis voor oorlogs-operaties toestaat. De
regeering deelt omtrent mogeljjke vertoogen
tegen Frankrijk niets mede, waarom de pers
krachtiger optreden vraagt.
Nog steeds bljjven belangrijke berichten
over de beide vloten nit, en weet men op
het oogenblik zelfs niet met eenige zeker-
beid, waar de vijandelijke vloten zich op
het oorlogstooneei in de Zuidelijke Chineesche I
Zee ophouden. Afgaande op de algemeene j
opinie schijnt wel, dat admiraal Rodjest-
wensky zjjn vloot in twee deelen splitste, doch
zoo dat beide deelen nauw voeling met elkaar
houden. Men meent ook, dat het treuzelen
van den Russiscben admiraal moet worden
toegeschreven van zg'n verlangen om de
verwerkingen onder admiraal Nebogatof af
te wachten. Vandaar zjjn langdurig verbljjf
in de zoo gunstig gelegen Camranhbaai aan
de kust van Cochin China, waar de Russi
sche vloot volkomen veilig lag voor aan
vallen van vjjandeljjke kruisers en torpedo-
booten.
Of hjj hier echter zal wachten tot Nebo
gatof zich bjj hem gevoegd heeft, is twijfel
achtig vooral ook omdat reeds berichten
ontvangen werden, dat schepen van het
Russische eskader zich ter hoogte van Hong-
Kong bevonden en dat vjjf steenkolensche
pen zich vjjf mjjl van Hong-Kong bjj een
eiland aldaar ophouden. Ook zjjn er zes kolen
schepen gezien bjj de Lingayengolf aan de
kust van Luzon, Philipjjncnde Amerikaan-
sche kanonneerboot Quiros is er reeds heen
gezonden.
Een regelrechte önkfgebroken vaart naar
Wladiwostok schjjnt dus niet in do bedoe
ling van Rodjestwensky te liggen.
0
Maandag werden te Londen 36 matrozen
van de bemanning van de stoomschepen
Saint Helena en üathersea Bridge, bjjna
allen Engelschen, elk tot drie weken hech
tenis veroordeeld, omdat zjj geweigerd hadden
op schepen met oorlogscoutrabande naar
Japan te varen. Een aantal soortgeljjke
gevallen wacht nog op behundeling.
In Londen is voorts bericht ontvangen,
dat de bemanning van het stoomschip Lin
colnshire, van Rangoon naar Yokohama, ge
laden met rjjst, bjj aankomst te Hong-Kong
weigerde verder te gaan. Op het oogenblik
zjjn er vjjf of zes Engelsche stoomschepen
te Hong-Kong, waarvan de bemanningen
weigeren de reis naar Japan te vervolgen.
Het meerendeel dezer schepen is met proviand
geladen; hun verbljjf veroorzaakt der overheid
te Hung Kong wel eenigen last. De reden
voor hun dienstweigering die de zeelui op
geven, is het gevaar dat zjj looped, wanneer
zjj de Russische vloot onderweg ontmoeten.
Verspreide Berichten.
Frankrijk.
De socialistische afgevaardigde Jaurès
dringt er in de Homanité nogmaals op aan,
dat 'de Marokkaansche quaestie op het tapjjt
zal gebracht worden- Hjj zegt, dat het de
plicht van de Kamer is, ^inlichtingen en op
helderingen te krjjgen van^den minister van
buitenlandscbe zaken. \(t
Duitsouland.
Evenals het vorige jaar wordt door de
Engelsche pers gemeld, dat de gezond
heidstoestand van keizer Wilhelm weer te
wenschen overlaat en weinig gebaat is bjj
zjjn zeetochtje. Zaterdag zou de keizer zich
zoo onlekker gevoeld hebben, dat hj) voor
een feest te Taormina moest bedanken.
Italië.
De pas begonnen staking, waarvan we
eergisteren meedeelden, dat zjj geen levens
vatbaarheid had, raakt al op het eind. Uit
Rome wordt geseind, dat sedert gistermor
gen de dienst op de stakende Ijjnen al veel
verbeterd is.
Rusland.
De Academie van wetenschappen heeft
een nota opgesteld, waarin zjj aandringt op
de afschaffing van het regime van onder
drukking, waaronder de pers te Ijjden heeft.
Te Moskou zal in den loop van deze week
een opzienbarend proces tegen verschillende
artsen van militaire hospitalen aldaar plaats
hebben, die beschuldigd worden, dienstplich
tigen afgekeurd te hebben en daarvoor 500
tot 3000 roebel ontvangen te hebben. Van
een rjjken koopman wordt gezegd, dat hjj
zelfs 20.000 roebel betaald heeft. Ook is
geconstateerd dat zieke mannen toch goed
gekeurd werden.
Hot onderzoek in de zaak van Mixim
Gorki is geëindigd. Naar uit Petersburg
bericht wordt, zal zjj geen verdere gevol
gen hebben. Bljjkbaar is men dus bezweken
voor de van het buitenland uitgeoefende
pressie.
Gemengde Berichten.
Te Londen staken de muziek-oitgevers
om te protesteeren tegen het nadrukken van
de door hen uitgegeven werken.
De correspondent van «Hbl." deelt hier
over het volgende mee
«Men zal zich herinneren, dat reeds ver
leden jaar in het parlement pogingen wer
den aangewend om uitgevers tegen het na
deel, veroorzaakt door het nadrukken van
hun edities, te beveiligen. Doch men geloof
de toen, dat de uitgevers hun bezwaren wat
overdreven, ten-einde zich-selve door het be
werken van een monopolie voor muziek te
be voordooien. „Laat se de muziek wat goed-
kooper maken", zoo beweerde men toen
«dan zal het publiek niet langer tot het
koopen van goedkoope doch gestolen muziek
zjjn toevlucht behoeven te nemen" En in
het Lagerhuis werd zoo druk geschermd met
de leuze «veredeling van bet volk door goed
koope muziek", dat ten-slotte een wet ter
verzekering van het recht van uitgifte ach
terwege bleef.
.Docli het werd eindelijk te bar Nao
weljjks was een nienw muzieknummer ver
schenen, dat ingang bij het pnbliek bleek
te vinden, ol men zag het voor twee stui
vers en minder op straat verkocht en na-
tunrljjk wachtte ten-slotte iedereenwan
neer hjj zich een muziekstuk voor zang, pia-
no of viool wilde aanschaffen, zóó lang tot
een of andere gewetenlooze drukker het van
den uitgever bad gestolen en liet op de
straatlioeken werd gevent. Dan bleef de uit
gever met zjjn exemplaren van f 1.20 of
f2.40 zitten en iedereen kocht bjj don na-
drukker muziek voor 10 ets.
.Thans hebben de grootejnitgevers-firina's
door een gezamenlijke actie getoond dat haar
klachten ernstig gemeend en zeer gegrond
waren. Onder de bestaande omstandigheden
valt er in hot uitgeversbedrijf .geen droog
zont" meer te verdienendies sluiten zjj
hnn bureaux. De mnziekrouvers moeten nu
maar zien hoe zij hot verder met de .ver
edeling van de massa" zullen stellen."
Bit Hilversum ineldt men aan N. R. Ct.
Wij meldden, dat de burgemeester dezer
gemeente aangezocht was en ook op zich
genomen had als bemiddelaar op te treden
bjj de werkstaking der timmerlieden, die op
25 dezer geproclameerd isdat de besturen
der plaatselijke timmerlieden-organisaties
nitgenoodigd waren tot eene conferentie ten
raadliuize op Donderdagavond. Nog was tot
deze conferentie nitgenoodigd het bestuur
der Patrounsvereeniging voor de bouw
vakken.
Gistermiddag nu heeft de Patroonsvereeoj-
ging besloten de bemiddeling van den bur
gemeester niet te aanvaarden. De conferentie
ten raadhuize zal dan ook niet doorgaan.
Nog vernemen wij, dat Maandag a, s. door
de r. k. werklieden vereeniging eene protest-
vergadering gebonden zal worden, waarop
o. m. besloten zal worden, ol de R. Kath.
werkliedenvereeniging de stakende leden der
R. K. Timmerliedenvereeniging zal steunen,
ja dan neen. Deze stakende leden treden
dan uit hunne timmerlieden-organisatie, duch
blijven lid der R. Kath. Werkliedenvereeni
ging. Wij herinneren eraan, dat door de
R. Kath. Timmerliedenvereeniging beslaten
werd niet aan de staking deel te nemen,
daar minder dan der aanwezige leden
zich vóór de staking verklaarden18 toch
wilden het werk nederleggen en 13 berusten
in liet besluit der Patroonsvereeniging. Men
deelt ons evenwel mede, dat de r. kath.
leden, die vóór do staking stemden, besloten
zich niet neder te leggen bjj het besluit dor
organisatie.
Nn het bemiddelingsvoorstel van den heer
burgemeester door de Patroonsvereeniging
is afgewezen en deze bjj haar beBluit blijft
volharden is de kans op eeiie goede oplossing
en een roorltomen der staking vrijwel ver
keken.
Hen meldt aan de ,N. R. Ct.":
Betreffende do trenrigo geschiedenis Maan
dag te Giethoorn voorgevallen, kan nog liet
volgende worden gemeld.
Herhaaldelijk had de jager B. K. uit Steen-
wjjkerwold getracht den omgang met zjjn
vroeger meisje weer te herstellen, en haar
zelfs met den dood bedreigd, doch zjj bleef
weigeren, daar zo bang voor hem was.
Maandag zag het meisje hem weer verschij
nen en ze vlnchtte naar het achterhuis, waar
de jager haar volgde en tot tweemaal toe
zjjn vraag of ze het weer hjj zouden leggen
herhaalde-
Toen het meisje weer weigerde, haalde hjj
een revolver te voorschijn en seheot. Hat
schnt mislukte en een tweede schot trof baar
in de hand, waarop ze naar de hniskamer
vlnchtte, roepende ,0, God, je schiet mij
dood I"
De dader, meenende zijn meisje getroffen
te hebben, schoot zich tot driemaal in de
keel, zonder ernstige uitwerking, sprong
daarop in een nabjjzjjnde sloot en nam een
vlijmscherp mes, waarmee hjj zich den hals
afsneed. Teen nog kroop hjj uit het water
naar het achterhuis, waar hjj weldra dood
neerviel. Het meisje is niet ernstig gewond.
Het bleek later dat de jager reeds den vori-
gen avond zjjn vreeseljjk plan had willen
uitroeren. Toen was het verhinderd.
Onlangs werden te Konstantinopel wieler
wedstrijden gebonden in den Pitit Champ,
een openbaren tnin, die door hnn primitie
ven eenvond hoogst vermakelijk waren, deelt
de .Kampioen" mee.
Feitelijk is een beslnit van den saltan,
waarbjj verboden fs met fietsen te rjjden
door da straten van Pera, Galaten en Stam
boel, nooit opgeheven, maar de politie past
het niet too.
Een ander geval was het, toen in Decem
ber de eigenaar van het Grieksche circus,
Leonidas, met een auto in de Perastroat
verscheen. Nadat hjj eerst eenige der hon
derden straathonden had overreden, die daar
met de straatreiniging zjjn belast, werd hij
naar het hoofdbureau van politie gebracht
en bekeurd.
Toen echter de saltan van den wandelen
den wagen had gehoord, liet hjj den eige
naar bjj zich komen en een proeftocht hon
den in zjjn park, wat zóo in den smaak viel,
dat de eigenaar de zilveren medaille van
verdienste kreeg, en Zjjne Majesteit een tnf-
tnf nit Europa liet komen. Nadat deze ma
chine in het palels was aangekomen, waar
ze nog steeds ongebruikt staat, werd de ver
dere invoer in het TUrkenrjjk verboden, zeer
tot spijt van een der familieleden van den
monarch, die een anto had besteld, welke
reeds onderweg was en weldra arriveerde.
Om deze nu van af de stóomboot in den
Bosporus over te brengen naar de villa van
dan eigenaar bjj Sentari, op de Aziatische
kust gelegen, verzon de kapitein het vol
gende Hjj liet door den scheepsmaohinist
een kleinen oven maken met een pijp, plaat
ste dezen in de auto en gaf een verklaring
af, aan boord te hebben een locomobiel voor
waterbesproeiing, bestemd voor Kemel-ed-
dine-pacha, te Sentari. Daar deze verklaring
van een goed drinkgeld vergezeld ging, be
stond hg de donane geen bezwaar, en zoo
tufte de eerste anto, als locomobiel vermond,
Klein-Azië binnen.
B(j Kenton, een klein uurtje gaans van
New-castle oii -ï'yne, is Maandagnacht een
diefstal gepleegd, die aan oude tijden herin
nert op een eenzamen weg tnssclien heuvels
is een postwagen uitgeplunderd. Er kwamen
plotseling enkele mannen te voorschijn, die
liet paard bjj de tengels vatten en den con
ducteur nitnoodigden af te stappen. Deze
ging zijn zweep gebruiken, maar de mannen
hadden hem al ganw te pakken, zij trokken
hem van den bok, sloegen hem bewusteloos
en bonden hem vast. Vervolgens reden de
roovers met den postwagen naar een een
zame plek en plunderden daar de postzakken.
Hoeveel blieven en pakjes er*gestolen zjjn,
is nog niet bokend. Het <vns - Pascben is
nabij een zéér groote post, maar er zijn
ook ongeveer 800 pakjes teruggevonden.
Toen de postcondncteuv weer bijgekomen was
en zich losgemaakt had, waren de roovers
al gevlucht. De politie was hen Dinsdag
nog niet op het spoor.
GOUDA, 20 April 1905.
Dr. J. Heinsias, leeraar in de Geschiede
nis en de Ned. taal aar. de ryks li. b. s. al
hier ontving heden van leerlingen zijner klasse
een soavenir by zyn vertrek naar Leiden,
dat hein namens dezen werd aangeboden door
den Directeur Dr. Hoogfetra met een harte
lijke toespraak.
Dr. Heinsius nam daarop afscheid met de
beste wenschon voor de school en zyne leer
lingen.
Heden middag werd ten kantore van de
Stedelijke Gasfabriek aanbesteed
1. Het leveren van een stoomketel. In
geschreven werd door:
De Jongb Co., Oadewater f 3133
's Gravenhaagsche Machinefabriek,
'sHage< - 3000.
My. «Naaldwijk", by Maassluis - 2950.—
K. 8. Th. Möller, Westfalen M. 3800.—
Fraos Smulders, Utrecht f 2670.
Koninkl Nederl. Machinefabriek,
Helmond 2580.—
H. de Ridder, Delftshaven - 2575.—
Nering Bögel en Co., Deventer - 2650.
Nederl. fabriek voor werktuigen
en 8poorwegmaterieel 2500.
v. d. Schuyt en Kuntze, Amsterd. - 2345.
H. Laar huis en Zn., Enschede - 2250.—
W. H. Jacobs, Haarlem 2200.
A. Klootwijk Lzn., Leiden 2185.
A. J. W. Bastiaans, 's Hage M. 3800.--
Machinefabriek «Holland «Borne'* f 1996.—
Aan den laagsten inschrijver is het werk
nund
Het herstellen van de gashouder No. 1.
Ingeschreven werd door
M. v. d. .Kuil, te Slikkerveer voor f 2400.-
Jonker 8truns, te Hendrik Ido
Ambacht voor 1920.—
H. van Ylaardingen, Gouda 14-6.—
Firma J. J. Verdries, Gouda - 1440
Aan den laagsten inschrijver is het werk
«•gfind.
Een amusante avond was het wederom,
het ,sel8kip Walingomme" gisteren aan
leden bood, een avond vol afwisseling.
Een tiental voordrachten, zoowel in ernst
luim, stonden op het programma, welke
alle op uitstekende wijze werden ten gehoore
gebracht en zeer in den smaak vielen.
Iets nieuws was by deze «gearkomste"
de uitvoering der beide zangnummers, door
een 8-tal dames en een 3-tal heeren, die
samen een zeer goed geheel vormden. De
nummertjes zaten er, trots den korten oefe-
ningstjjd, reeds goed in en waar het zingen
er van meer gold als proef, om de moge
lijkheid tot oprichting van een «sjopgselskip''
te kannen constateeren, daar kan worden
getuigd, dat een dergelijk «selskip" zeer wel
levensvatbaarheid zal bezitten niet alleen,
doch ook een groote steun kan worden voor
de Friesche vereeniging, als de leiding, zoo
als dezen avond het geval was, berust in
bekwame banden.
Deze uitvoering was weder de laatste
«gearkomste" in het seizoen en de vereeni
ging, die natuurlijk slechts beschikt over
een beperkt aantal leden, kan met voldoe
ning terugzien op al hetgeen ze in den af-
geloopen winter baren leden bood leerrijke,
genotvolle en gezellige aVonden, waarmede
zo heeft nagestreefd haar doel«'t heech-
hfilden fen de Fryske tael en 't befoarderjen
fen de Fryske sin en wille".
Ds. G. Wisse Jr., die gisteravond in «Ons
Genoegen" sprak, begon zyn redevoering
met erop te wjjzen, dat er allo verschijnselen
zyn van een ernstigen strijd by de aanstaande
verkiezing. Hooge belangen staan op spel en
prijzenswaardig vond spreker het dat ver
schillende groepen zich vereenigen oin tot
een doel to komen. Maar wel moet men zich
rekenschap geven van don aard en het wezen
der samenwerking. Eerstons ryst de vraag
wat is politiek en reeds Aristocles geeft het
antwoord als by zegt, dat de mensch een
gézellig wezen is en dit uitdrukt door het
woord politica. Van huis uit is de mensch
aangelegd tot samenleving en uit dezo be
hoefte ontspruit de noodzakelijkheid van het
bestaan vau den staat. Deze is bet van God
gewilde instituut voor de rechten van den
mensch, die dus ook door anti revolutionairen
erkend moeten worden, zoolang zo overeen
stemmen met de rechten van God, geschreven
op do 2o Tafel van Diens H. Wet.
Die rechten, die wortelen in de historie,
moeten worden ontwikkeld en een harmoni
sche ontwikkeling ervan is de schoonc kunst
van regoeren, de roeping van den staat.
Hiertoe moeten allen meewerken. Goen on
verschilligheid mag er zyn op politiek ge
bied, want wie er niet aan politiek wil doen,
wordt toch door haar in don ar.n genomen.
Gok religieust! overtuiging ■ontslaat ons niet
van de verplichting ons niet de politiek te
bemoeien, daar ten slotte toch God de
blyft. Zich buiten politiek te houden
niemand een graad vr Jtner. En bier o;
de antithese, waar men God uit heFl*taats-
burgerlyk recht verwijderd, die to£lnn geheel
ons zijn wortelt.
Dat die antithese vroeaër niet op den
voorgrond drong, vindt zyn grond hierin, dat
vroeger algemeen erkend werd, dat in God
was de oorsprong van 't gezag, de kenbron
der waarheid en de maatstaf voor ons han
delen. -Door consequente doorvooring der
nieuwere ideeen wordt het gezag ondermijnd,
alleen do rede aangenomen als kenbron der
waarheid en een willekeurige uitspraak van
de helft -f een de maatstaf voor onze han
delingen. Wat de coalitie nangnat, deze zien
we steeds inniger worden hoe korter we by
de stembns komen, hoezeer ook de onmoge
lijkheid van de verschillende linksche groepen
meer en meer blykt.
Blanco-artikel en Manifest, zij kunnen er
niet door en maken de houding onwaardig.
Het beginsel wordt volkomen vernietigd.
Toch moet den stryd voortgezet tegen dit
ministerie, tegen den premier, al het goede
wordt voorbijgezien, niets deugt, en waar
alle partyen gelijkheid wordt, daar heet
Dr. Kuyper toch een gevaarlijk Vaderlander.
Spreker ziet echter in Dr. Kuyper de be
lichaming van het Christelijk beginsel, met
gaven en talenten bedeeld als misschien nie
mand voor hemdie met het zwaard des
geloofs den Christus belijdt en het Christelijk
idee verpersoonlijkt.
Maar de strijd gaat tusschen geloof en on
geloof, zooalB van, Houten zelfs erkent, wat
spreker een uiting heet van eerlijke oprecht
heid. Ernstig dient dus overwogen aan welke
zijde zich te scharen.
De leuze Rome en Dordt mag niet af
schrikken, wijl samengaan in dezen strijd
geen samensmelting bedoelt, maar handhaving
der Christelijke leer, steunende op de geloofs
belijdenis die voor Gereformeerden en Katho
lieken op dcnzeliden bodem wortelt. De
vraag is niethoe, maar of God jediend
moet worden, en dat behooren ook ae Her
vormden, die hun kerk lief hebben, wel te
bedenken. Niet het Christelijk Ministerie heeft
de Hervormde Kerk kwaad gedaanom de
regeling van 1816 opgeheven te krijgen,
wilde Dr. Kuyper meewerken.
Spreker besloot met een opwekking om als
aaneengesloten geheel op te gaan om dit
ministerie te bestendigen, dat nog zooveel te
doen heeft on zyn program af te werken,
wat door den korten tyd van zijn bewind
nog niet tot stand is kannen komen.
Aan het debat werd deelgenomen door
den heer Van Thiel, Vrijzinnig democraat,
die de leuze voor of tegen Christus valsch
noemde, daar het er wel omging dfe over-
heerscbing van de Kerk tegen te gaan, maar
niet om den godsdienst te bannen.
De samenwerking tusschen de Katholieke
en Anti-Rev. was nog jong, daar Dr. Kuyper
in *91 nog and$-s schreef en sprak als nu
en ook thans nog eeu achterdeurtje open
houdt.
Ds Wisse had citaten geleverd van Mr.
van Houten, maar deze was volstrekt de
man niet voor zjju party.
Voor 't blanco artikel was by spreker vol
strekt geen bezwaar.
Verder waren bajonetten niet opgewassen
togen de Sociaal-democratie, maar moesten
grieven weggenomen worden, waarin ook
dit ministerie was te kort gekomen.
De heer Engels meende dat de stoffelijke
verheffing moest gaan boven de geestelijke
De tweede staking was door de regeering
uitgelokt.
De ouderdomspensioneering was niets ge
daan, daar de leeftijd 70 jaar, veel te hoog
was.
De heer Kloosterman anarchist, kwam op
voor de stem van 't geweten en noemde elke
staatsinstelling verkeerd, bracht nog even
de Snelvuurkanonnen en het Speekwetje op
de proppen maar vertelde verder geen nieuws.
Ds Wisse beantwoordde do eerste twee
debatters. Met Kloosterman viel niet te
debatteeren, omdat die eiken vorm van staat
afkeurt, en zyn rijk er wel niet zal komen,
voor alle menschen Engelen en de aarde
een paradijs geworden is, als wanneer alle
stryd ophoudt.
Ds Wisse betreurde het, dat liberalen en
vrijzinnigen zoo met het woord paganist
schermen, daar dit woord volstrekt niet van
do A.-R. afkomstig is, daar «paganistische
denkbeelden" voorkomt in een memorie van
toelichting en hier volstrekt niet do betee-
kenis heelt, die men er langzamer hand aan
verbindt. Tot zoo ver de vergadering die
kwart voor 12 met een kort gebed gesloten
werd. Drie voorbeelden ter navolging.
lo. Men begon heel kort na den aange
kondigden tijd.
2o. Wel op herhaald verzoek, maar toch
beleefdelijk liet men hot rooktn na hoe hin
derlijk is dit anders voor de toehoorders
zoowel als voor de spreker.
So. Tijdens de redevoeringen verzochten
spreker en debatters applaudissementen met
keel, harden of voeten na te laten, daar
deze toch niets te beduiden hebben. En het
werd tot een minimum beperkt.
Voor de parochie \an den H. Laurentius
aan de Nienwehaven te Rotterdam is giste
ren aanbesteed het afbreken der bestaande
en,#het bojiwen eener nieuwe pastorie met
verder bijkomende werken. Ingeschreven
werd o a. door Gebroeders Dessing alhier
voor f 57,700 en f 61,600.
Het tweede cyfer heeft betrekking op het
eventueel verzwaren der hoofdmuren.
Schoonhoven, 19 April. De raad benoemde
heden tot gemeente secretaris den heer A.
R. Veenstra, adjunct-commies ter secretarie
der gemeente Rotterdam.
MAR KTBERIOHTEN.
Gouda, so April 1905.
GRANEN. In de prijzen kwam weinig
verandering.
Tarwe: Zeeuwache 7.75 k 8.—. Min
dere dito 7.30 k 7 50. Afwijkende 6.70
k 6.90. Polder J 675 k 7.30. Rogge:
Zeeuwsche 540 k 5.75. Polder 5 k
5.35. Buitenlandsche per 70 kilo 4.80 k 5.25
GerstWinter k f Zomer f -.
i - Chevallier 6.25 k 6.75. Haver,
per heet. 3.50 k 3.75, per 100 Kilo 7.75 k
A 8. Hennepzaad: Inlandsch k
Buitenlandscbe 7 k 7 50. Kanariezaad
13.-— k 14.50 Kool-zaad a
ErwtenKookerwten 7.50 a 8.25 Bui
tenlandsche voererwtttn per 80 Kilo 6.k
6.25, Boonen bruine boonen 11.— k 12.50
Witte Boonen 17.— a 18.—, Paarde Boonen
6.25 k 6.50. Ltuive Boonen 7.75. k
8.Mais per 100 Kilo Bonte Arncrikaan-
sche §.70 k 6.—. Odessa 7.— a 7 50
Cinquantine k
Vermarkt. Melkvee, goede aanvoer, handel
en prijzen zeer hoog. Vette varkens, red. aanvoer
handel vlug, 22 k 25 ct. per halt K. G. Biggen
voor Engeland red. aanvoer handel matig 19 k
21 ct. per half K. G. Magere Biggen goede
aanvoer handel vrijw 1.10 k 1.50 per week.
Vette Schapen, aanvoer geeo beteekenis. Nuchtere
Kalveren goede aanvoer handel vlug 8.— k
11.—. Pokkalveren 8.— k 17.—. Lam
meren red aanvoer handel vlug. f 8,— k f14.—
Kaas, aangevoerd 132 partijen handel matig,
ie kwal. 26 k ade kwal. at k
24.—. Zwaardere f
Noordhollansche
Boter, 2144 stukken van een halt K. G. handel
vlug.
Goeboter no k i.ao
Weiboter -.95 A 1.05.
3e Klasse. Trekking van Donderdag 20 April
No.
15618 1 400.
Prijzen van 1 45.
502
4208
7955
10314 12439
15746
18158
43
68
8143
94 12615
15915
18887
610
81
8640
10437 76
16312
18921
1230
4549
69
10504 12797
16510
72
1317
5306
9296
10664 12842
16659
84
1504
61
9317
10728 13618
16908
19058
1036
5668
80
10825 13876
17127
19239
1926
5750
9414
65 13952
87
19398
29
6980
18
11527 14049
17324
20011
2442
7043
28
11676 14219
93
68
3006
7130
9557
11845 14430
17419
20260
3228
7278
65
11994 14900
17666
20464
3307
7646
9787
12383'15272
17963
20541
4059
7764 10098
85 15423
18053
20989
90
IN
('nsluines, lllousrn, Rokken en Peignoirs
zyn voor het aanstaande Seizoen in Meer
groote keuze ontvangen van de goedkoopste
tot de beste soorten.
Predikbeurt bij de RemonitrantRoh-
Gereformeerde Gemeente alhier.
Goede Vrijdag 's Morgens Ds. H. VAN
ASSENDELFT.
's Avonds nnr Ds. H. VAN ASSENDELFT.
Bediening van bet H. Avondmaal.
Burgerlijke Stand.
GEBOREN18 April. Antje, ouders P. J.
Huppel en A. Noorlander. Maria Petro-
nella, ouders M. J. A. Endenburg en P. M.
van Mojjen. Valentinns, ouders J. C. de
Bruin en E. Scbnitger20. Anionic, onders
H. Knlik en A. Verbeek.
OVERLEDEN: 19 April. H. G Cabout,
15 m. G. van der Nent, 3 w. M. van
dor Nent, 3 w.
GEHUWD 19 April. J. Wernink en J.
A. Wernink. H. J. Koetsier en J. H. de
Jong. P. van Bouren en J. Kooi.
SCHILDER,
beveelt zich belecid aan zoowel voor
als aemoou werk.
Tegenover ingang Sociëteit .Ons Genoegen".
(GARANTIERAARTEN),
