EENIS DEPOT TM THEE. SXtSZT""* Stadsnieuws. MANTELS, Onnavolgbaar 378 S taats-loterij BEURS VAN ROTTERDAM. De üouvcaiifés, AOVKIlTKiynLN )1. IIAVENSWAAY ZONEN, staand boter-controlestation, reeds een hooge beteekenia heeft verkregen, omschrijft de minister van Waterstaat, Handel en Nijver heid nader de verantwoordelijkheid, welke de rcgeeriug op zich neemt door het ver- leenen van het Rjjksmerk. Het Rykastempel is alleen het bewijs, dat do rechtmatige gebruiker ervan by eenig onder Rykstoezicht staand controlestation is aangesloten en dat zyn waar en zijn inrich ting dus, overeenkomstig de door de Regee ring gestelde voorwaarden, aan een geregelde, strenge, geheel afdoende controle zyn onder worpen. De Regeering overtuigt zich voort durend of de bedoelde voorwaarden stipt worden nageleefd en zal niet in gebreke blyven, om by eenige handeling, die twijfel zou doen ryzen omtrent de volkomen be trouwbaarheid van de pontröle, door eenig station gevoerd, het verleende recht onmid dellijk in te trekken. Naar het oordeel der regeering, hetwelk steunt op de bereids op gedane ervaring, is voor een toezicht van harentwege geen groote vermeerdering van ambtenaren noodig, vooral daar zy reeds voor de uitvoering van de Boterwet over verschillende krachten beschikt, die tevens ten behoeve der botercontrole worden werk zaam gesteld. Wat de moeilijkheid betreft om ook zoo genaamde boerenboter te controleeren, merkt de minister op, dat zich in sommige provin ciën reeds verscheiden landbouwers boter- producenten bij een controlestation hebben aangesloten. Voor vele kleinere producenten zou intU8schen op dit oogenblik een aanslui ting wellicht nog te kostbaar zyn. Aan het vraagstuk, hoe die toetreding voor hen gomakkelyker te kunnen maken, wordt echter de noodige aandacht gewyd en mis schien zou door het oprichten van knede- rjjen voor boerenboter, een middel zyn gele gen om het beoogde doel te boreiken. Wat betreft de stelling, dat van de ryks- merken misbruik zou kunnen gemaakt wor den, het verdient opmerking, dat de boter- contróle nu reeds byna een jaar wordt uit geoefend en dat van fraude tot dusverre tengevolge van streng preventief toezicht niet is gebleken, niettegenstaande zy repressief door de bestaande Strafwet niet op afdoende wijze zou kunnen worden bedwongen. Het doel dor aanhangige wet is echter juist om in die leemte te voorzien. Gevaar toch voor misbruiken wordt door de R6geering allerminst ontkend. Dit gevaar mocht echter niet weerhouden van het nemen van maat- rogelen, die in hot Verslag met recht van meer beteekenis worden genoemd dan alle boterwetten. Wel moet echter dit steeds dreigende gevaar, belanghebbenden en Regee ring een aansporing zyn tot steeds scherper contröle er. een waarschuwing togen bedrie- gelijke gerustheid. Van een verbod van uitvoer van niet ge controleerde boter kan, indien al ooit, voors hands stellig geen sprake zyn. De Tweede Kamer bestaat thans uit 58 leden der rechterzijde (28 anti revol,, 4 christ.-hi8tori8chen, 1 christen-democraat en 25 roomsch-katholieken) en 42 leden der linkerzijde (25 liberalen, 9 vryz. democraten en 8 sociaal democraten). Daarvan wen- schen 12 niet voor een horkiezing in aan merking te komende heer Travaglino, die ook bedankt had, is dezer dagen overleden. In zes kiesdistricten is Dinsdag de ver kiezing van leden der Tweede Kamer reeds afgeloopeu door de enkele candidaatstelling. Er was geen strijd by gebrek aan strij ders Slechts van één candidaat was aan den burgemeester dor hoofdplaats van het district opgaaf gedaan, toen hot vier uur sloeg en daarop verklaarde de burgemeoster dezen candidaat te zyn benoemd tot lid der Tweede Kamer. In vier van* deze districtenRoermond, Veghel, Venlo en Weert zyn do aftredende leden herkozen, de heeren mr. Bolsius, Van Vlijmen, dr. Nolens en jhr. mr. Victor de Stuers. Te Helmond is de hoer Raaymakers ver vangen door mr. R. Regout; te Waalwijk de heer Mutsaers door mr. J. A Loeff, thans minister van justitie. Laatstgenoemde zal vermoedelijk de aanneming in beraad houden totdat de verkiezingen zyn afge- loopen en do vraag beslist of het Minis terie in de nieuwe Kamer een meerderheid erlangt. In 1901 werden zonder stemming gekozen elf leden en in 1897 zeven. Voor de overblijvende 94 zetols zyn in 't geheel 301 cnndidaten gesteld, waarvan 71 liberalen, 27 vryz. dern-, 75 soc -dem., 58 anti-rev., 20 chr.-hist., 15 chr.-dem., 1 nat. bist., 33 r. kath., 1 vryz. kath- Gemeng-de Berichten. Een vreeselyk ongeluk overkwam den vrachtrijder P., te Harderwijk. Terwijl 5Ü een vracht steenen naar een naburig buiten goed vervoerde, viel zyn driejarig kind van den wagen met het ontzettend gevolg, dat de gansche zwaarte over het lichaam van het kind reed. De dood trad kort daarna in. Aangaande de sigarenmakersstaking bij de firma W. H. Voet Zonen te Haarlem deelt de Haarl. Ct. mede, dat hedenmorgen de stakers met den patroon een onderhoud hebben gehad. De stakenden wenschten in de voorwaarden van den heer Voet niet te treden. Thans is er door de stakende sigarenma kers aangedrongen op een bijeenkomst van de besturen der Patroons- en Werklieden- vereonigingen, welke binnenkort waarschijn lijk zal worden gehouden. Gisternacht om een uur werd brand ont dekt in het logement van A. Zaayer op de Varkensmarkt te Tiel. De brund, welke op den zolder schynt ontstnan te zyn, liet zich aanvankelijk zeer ernstig aanzien, ook daar het aangetaste pand aan drie zyden door gebouwen is ingesloten. Na een uur spuiten had de brandweer het gevaar tot het aangetaste perceel beperkt, waarvan de bovenverdieping afbrandde. Verzekering dekt de schade. Men meldt uit Amsterdam Hedennacht is do stoomverfmalery des heeren A. l'leging, da Costastraal 168, geheel afgebrand. Oorzaak onbekend. Men schrijft uit Uitdara aan de Zuiderzee: Gisterochtend heeft een botter een waar heldenstuk verricht. Met zwaar stormweer zonk een tjalk op de Zuiderzee. Een man had juist tijd in een roeiboot te springen en bleef zoo achter het gezonken schip dry ven, een ander er waren er gelukkig slechts twee aan boord stond op de giek en klemde zich aan het touwwerk vast. De zee was vreeselyk ontstuimig, de noodvlag hing in flarden en het schip zonk meer en meer, torwyl de twee ongelukkigen in doods angst verkeerden. Een botter, die geen kans scheen te zien, iets tot redding te doen, was reeds voorby gevaren, een andere, verderaf, kwam dichterbij, maar 't was onmogelijk het schip zoo te naderen. Den man in 't bootje werd te kennen gegeven het touw los te maken en zich te laten dry ven. Toen ge lukte het den botter den man op te pikken en het bootje achter zich te nemen. Nu moeht de botter andermaal de volle zee in om zoodoende vóór de tjalk te kunnen komen. Er was veel moed en zeemanschap voor noodig om 't zoover te brengen. Nadat de botter met gestreken zeilen voor anker was gaan liggen, sprong een man in 't bootje van 't gezonken schip en wist zoo met levensgevaar den anderen schipbreukeling in hot bootje te krygen. Daarna kwamen de twee gelukkig op den botter, die, met ach terlating van hot anker, dat hy afkappen moest, koers zette naar Amsterdam. De pogingen tot redding duurden ruim een uur en de botter zelf had het zwaar te verant woorden. Uit Briey, een plaatsje op de grens van Frankrijk en Lotharingen, wordt mededee- ling godaan van een grensincident. Een gendarme, Clesse genaamd, zag op Fransch grondgebied twee Duitsche soldaten wandelen, en wees hen over do grens terug. Plotseling vatten de beide soldaten den poli tieman aan en poogden zy hem naar hunne zyde van de grens mee te sleepen. Clesao bood weerstand en klaagde er niet alleen in zich los te rukken maar ook de nummers der soldaten op te nemen. De soldaten gingen heen, maar kwamen een oogenblik later terug met een twaalftal anderen, by wie een onderofficier. Door het energiek optreden van den gendarme trokken zy zich evenwel zonder handtastelijkheden weder over de grens terug. Te Napels is een rentmeester van een graféljjke familie gevangen genomen, die zyn meesteres waarschijnlijk ongeveer 500,000 lire heeft ontstolen en kunstverzamelaar is go worden. Hjj had schilderyen, meubels, porselein enz. voor een waarde van 300,000 ft 350,000 lire. Alles is in beslag genomen. In Skootari, waar een hevige aardbeving heeft plaats gehad, is geen huis onbeschadigd gebleven, zoodat de bevolking in het veld in tenten en loodsen moet kampeoren. Er zQn reeds 170 dooden en 400 gewonden ge vonden en de bazaar is wegens bouwvallig heid gesloten. Zondagnacht zyn wederom 5 hevige schokken gevoeld, waardoor in den bodera putten ontstaan zyn mot vulkanisch zand. Üe heer Bergmeyer, de sociaal-democra tische candidaat in Den Haag I, is eergis teravond stoutmoediglijk uit don sociaal- democratischcn band gesprongen. Troelstra is voor my geen pausal stemt hy ton slotte vóór het blanco artikel, daarom kan ik, Bergmeyer, er nog wel tegen stem men 1 Aldus ongeveer het fiere woord van dezen socialistischen individualist. Maar het is de vraag of zoo groote zelf standigheid tegen den partijleider door de S. D. A. P. zal worden geduld. En of zy het wel goed zal keuren, dat over mr. Troelstra op zoo oneerbiedige wyze door een der mindere goden gesproken wordt. Allicht zal de heer Bergmeyer zonde moeten belyden en beterschap beloven. Met dat al blyft het een curieus feitje, die uitlating van den sociaal democratischen candidaat eergisteravond in Concordia". Een feiCje, dat bewijst hoe zelfs de sociaal democraten, wanneer men even het vernisje hunner partyeenheid wegschrapt, het heel niet eens blijken over de tactiek van hun rotsvasten stryd om het algemeen kiesrecht en hoe een der candidaten der S. D. A. P. zich tegen het blanco-artikel, voor nu en later, durft verklaren, niettegenstaande zyn party besloot by de herstemming ook die vrijzinnigen te steunen die het algemeen kiesrecht willen trachten te bereiken juist door middel van het blanco arfikel. (V.) In de halfjaarlyksche vergadering van de weldadigheidsvereeniging Trein 8 28 H. IJ. S. M., te Amsterdam gehouden, deelde de voorzitter mede, dat het ledental steeds flink vooruitgaat en thans ruim 450 bedraagt. Besloten werd dit jaar 50 kinderen voor vier vyf weken naar bosch of zee te zenden. Vijf kinderen waren dit jaar reeds uitgezon den, waarvan een voor 2 maanden, 2 voor 10 weken en 2 voor 7 weken Vrijdag 16 dezer vertrekt een groep van 20 kinderen voor 5 weken naar Zeist. Tot de leden werd het verzoek gericht don verkoop der „steentjes" voor het eigen gebouw der ver eeniging zooveel mogelyk te bevorderen. Van de bestuurstafel werd er nog eens nadruk kelijk op gewezen, dat, volgens de statuten, de vereeniging uitsluitend kinderen van min- gegoeden en niet van onvermogenden uit zendt. Een der aanwezigen maakte nog de op merking, dat by verschillende menschen, ten onrechte, nog de meening heerscht dat dev vereeniging uitsluitend bestaat uit handels reizigers en handelsagenten, terwyl weer an deren haar beschouwen als eene verooniging van beambten der H. IJ. S. M. Niets is echter minder waarieder die het doel der ver eeniging kinderen van mingegoeden,die tot versterking hunner gezondheid eenigen tyd naar buiten moeten, wenscht te steunen, kan als lid der vereeniging toetreden. Door de politie naar school gebracht. De Haarlemsche raad behandelde eergister de voorgestelde verordening tot toepassing van art. 29 der Leerplichtwet, met een voor stel van mr. J. H. Thiel, dat, volgens diens toelichting, bedoelde de macht der politie buiten werking te stellen, inuien niet blijkt dat 't schoolverzuim plaats heeft buiten weten der ouders, voogden of verzorgers, terwyl de bewoordingen der commissie z. i. aan elk politieman een bevoegdheid zouden verleenen, die kan ingaan tegen de voorschriften der wet en tegen den regel, dat de vader oordeelt over de wettigueid van een schoolverzuim. Nadat was opgemerkt, dat door dit voor stel van den heer Thiel eigenlyk de voor gestelde verordening een doode letter zou worden, werd het voorstel der commissie met 20 tegen 9 stemmen verworpen, maar daarna eveneens het voorstel Thiel. De raad zal nader beslissen wat er nu wèl zal worden voorgeschreven. Graanoogst-voorspelling Een Engelschman, W. N. Shaw, heeft aan de „Royal Society" te Londen een rapport ingediend, waarin hy betoogt dat de graan oogst te grooter is naarmate, er in Septem ber November van het vorige jaar minder regen is gevallen. By de feesten te Berlyn tijdens het hu welijk van den kroonprins heeft de politie 15 zakkenrollers gesnapt. Sommigen hadden prachtige zaken gedaanhun zakken zaten vol met portefeuilles, portemonnaies, horloges en horlogekettingen Den grootsten buit had een zekere Ehrlich, een oude bekende van de Berljjnsche politie. Twee Russische „da mes", die samenwerkten, bleken ook buiten gewoon veel buit te hebben gemaakt. Twee Italiaansche arbeiders te Brooklyn hebben geduelleerd om uit te makeu of Julius Caesar Gallië in drie of in vier deelen had gesplitst Het tweegevecht, op pistolen, ein digde, nadat twee kogels waren gewisseld, met het gevangen nemen van de beide kam pioenen. Waaruit alweer blijkt, hoe nuttig een klas sieke opleiding is Want anders zouden zy geweten hebben, dat, volgens Caesar, Gal lia est divisa in partres tres". Den 4en raakte er op de Laan te Schagen een kind te water. Een meisje, gekleed in lief crème-japonnetje en met fijne witte schoentjes aan, meende, naar het geroep van haar zösje, dat het haar broertje was en sprong pardoes den jongen na. In het water vond ze wel één kind, maar het ver meende broertje niet, reden waarom ze ze nuwachtig den spartelenden jongen naar broertje vroeg. Het te water springen van een om derde, een a.nken jongen, wu hoodia «m kind en meisje behoeden weer aan wal te brengen Het scheelde anders wetnig rf GOUDA, 9 Juni 1905. In d° z\"in* Vau den Gemeenteraad, die door 15 leden werd bijgewoond (afwezig waren de hh. Prince, Nederhorst, Furtuün Droogleever en van Eyk, inet kennisgeving) werden benoemd tot leden van het stem- bureau, in het 1ste distiict de hh. Jongen burger en van de Velde, in het 2de district de heer J. van Galen als voorzitter en als leden de hh. Dessing en van Eyk en in het 3de district als voorzitter do heer Engols en tot leden de hh. Herman en Vingerling. Vastgesteld werd het le suppletoir kohier van schoolgelden op de burgerscholen. Gisteravond hield Jhr. van Doorn alhier ia de zaal der sociëteit „Ons Genoegen" een politieke rede. Zyn onderwerp was De Poli tieke Toestand. Nadat de vergadering ge opend was door den heer Schim van der Loeff, werd het woord gegeven aan den spreker. Deze begon met de verklaring, dat waar hy was candidaat gesteld door drié fracties, hy voor zich er een eer in stelde kennis te komen maken met de kiezers, die onder de tegenwoordige kieswet, aan één der gestolde candidaten gebonden er recht op hadden ten minste te weten en den persoon te kennen, op wien ze hun stem zouden moe ten uitbrengen en tevens in de gelegenheid moeten gesteld worden kennis te nemen vaa de politieke denkbeelden van hun candidaat. Men heeft gezegd: „de Juni maand is de apothéose van het cliché, 't Is waar, telkens wordt op de politieke vergaderingen onge veer 't zelfde gezegd Toch heeft de spreker niet geschroqmd te voldoen aan het verzoek van de Liberale Kiesvereeniging, een spreek beurt te komen vervullen, zy het ook als vreemdeling in een gedeelte van 't district Gouda. Zyn politieke meening komen bloot leggen vond de spreker een be ero inleid ng, dan die van een der candidaten in 't district Gouda, die reeds van te voren te kennen heeft gegeven, dat wanneer hy elders ge kozen werd, hy Gouda zou laten varen. De spr. verklaart, met de candidatuur aangenomen le nebben, niet te komen spreken, om zyn persoonlijk belang te dienen, 't Ver tegenwoordigen van een district moge eervol zyn, gemakkelijk is het niet. Doch 't be lang van 't land eischt volgens do liberalen '1 3trcvan naar een ander regeeringsstelsel. Daartoe wil de heer Van D. gaarne mee werken Alles in de Wbreld streeft naar vooruitgang, 't Is evenwel nog de 'vraag of al die vooruitgang de menschen werkeljjk gelukkiger gemaakt heeft. De liberale party heeft zeer goed ingezien dat met de voortdurende vooruitgang moet meegegaan worden. Daarom heeft zy steeds getracht uan te passen aan de veranderde omstandigheden en dink zy haar streven is er werkelijk ook wel vooruitgang te be speuren, waarvan zeker gezegd mag worden dat die diende tot bevordering van 't geluk van vele. Er is door haar, de liberale partij, gestreefd naar verbetering van den gezond heidstoestand zy heeft de volksontwik keling tot een voorwerp van hare zorgen gemaakt in 't algemeen getracht den mensch oen meer waardig bestaan te be zorgen. De liberale partij heeft steeds hare invloeds sfeer uitgebreid, 't Staatsgezag heeft zich elk gebied toegeeigend voor zoover zy mocht. In zaken als de verhouding tusschen ouders en kinderen, opvoeding der kinderen, ver houding tusschen man en vrouw, tusschen patroon en arbeiders is de staat dringend opgetredeh, onder liberaal bewind is de staat gekomen tot beperking van vrouwen en kinder arbeid. 't Liberale bewind heeft gestreefd naar bevordering van de belangen van 't algemeen door bevordering van de belangen van het individu, op velerlei gebied heeft de staat zich laten gelden. Een botsing was daarvan 't gevolg - -, een botsing met de kerken, in wier sfeer de staat heeft inge grepen. In vroeger tyd wist de kerk haar gezag hoog te houden door banbliksem. Thans mist de kerk dien banbliksem 't wapen om de wereldlijke macht te keer te gaan. Audere middelen moesten gezocht wor den. Welnu, die heeft men gevonden. Nu zegt men, wie niet gehoel zich voor onze leer verklaard is ongeloovig. Nu verspreidt mon de leuze op politiek gebied „Voor of tegen den Christus." Volgens de Maasbode zou de stryd die gevoerd wordt een strijd zyn tusschen de ^christelijke leer en materialisme. Dat is onwaar. Waar is de liberale regeering opgetreden als de vyand van den godsdienst De liberalen hebben alben hunne rechten oogeëischt om geèeenscnnppelijke zorg»u te kannen uit oefenen. De tegenwoordige leuze voor of tegen de Christus is een valsche leuze. Deze leuze is alleen geschikt om de menschen tegen elkaar aan te hitsen, geenszins is zy bruikbaar als grondslag van politieke actie. Wanneer we uagaan de actie gedarende vier jaar, dan vinden we in 't geen we gedurende die 4 jaren gezien hebben een bevestiging van het gezegde, dat de politieke leuze van 1901 onwaar was Men heeft van alle kan ten beweerd dat de aard en de beginselen der liberale party onchristelijk, onzedelijk zelfs was, nu, die liberale party beeft zoo ongeveer 40 A 50 jaar, met kleine tusscheu- poozen aan 't roer gezeten. Indien dan alles wat zy gedaan had onchristelijk, onzedelijk was geweest, dan had men van het nieuwe kabinet in 1901 toch kannen verwachten, dat het zou zijn begonnen met terug te werken op datgene wat door de liberale party tot stand gebracht was Men heeft in alle toonaarden gezongen over de ontkerstening van het volk, maar welke maat regelen heeft nu het Christelijk kabinet genomen om iets te doen dat tot strekking hgirt door de liberalen gedane weer onge daan te maken- De nieuwe koers van 1901 heeft nergens uitgesproken. Wel zijn in 1901 allerlei zaken van nieuwe richting voorgespiegeld. Nu zou men wat auders zien, dan van die ongodisten. Zon dagsheiliging en Zondagsrust zouden aan de orde zyn. Wat is er van gekomen. By oen pogen betreffende den dienst by de spoor wegen is 't gebleven. Niets is verder te bemerken geweest met betrekking tot de gehate vaccinewet alles op deze wet, 't uitvloeisel van liberaal despotisme, betrek king hebbende is op bet achterbankje ge schoven. De drankwet. Maar men zal toch deze wet niet noemen als een voorbeeld van Christelijke wetgeving. Een plaagwet by uitnemendheid, zy wordt aanbevolen als be teugelende do volkszonde, inderdaad bena deelt ze onschuldige menschen. Neen, wel beschouwd heeft het huidige kabinet niets gedaan ora de leuze van 1901 waar te maken niets om 't ontkerstenen tege.i te houden j De tegenpartij heeft niet geaarzeld hen, die toch van ouder tot ouder de naam Christenen hebben gedragen voor te stellen als staande buiten de Christelijke zedeleer. Alzoo heeft men 't niet gelaten by leuzen, maar heeft zelfs niet geschroomd, beelddra gers van alle mogelijke ondeugden te schep pen, met de tot de liberalen gerichte mee- deeling: „dat zyt gij nu eigenlyk." De liberale party heeft nooit getoond de toege dichte ondeugden te bezitten. Een punt springt vooral van dit ministerie in het oog. Dit ministerie heeft zich name lijk als hoofdarbeid gekozen het onderwijs, 'tls niet alleen by een poging gebleven, neen, men is er in geslaagd 't tegenwoor dige onderwijs onder den voet te halen- Dit alleen is reeds voldoende om de overtuiging te hebben, dat dit ministerie niet meer aan 't hoofd van 's lands zaken moet staan. Hoe veel zou een man als de tegenwoordige minister van Binnenlandsclie Zaken met zyn talenten, met zyn gaven niet hebben kunnen doen in 's lands belang indien hy. buiten de gebruikelijke leuzen om samenwerking had gezocht. Na hebben we alleen verkregen, in '8 sprekers oog. partywetten. 't Is begon nen met 't Hooger Onderwijs. Wie de Geschiedenis van een minister van Binneuland8che zaken kende, vreesde reeds dat 't Hooger onderwijs niet ongedeerd zon blyven. Tegenwoordig is het et op inge richt de vrye baan te laten aan kleine Hooge- scholen, onder het mom van vrylieid. De Staats hoogescholen worden daardoor omver- Wat het lager onderwijs betreft, heeft men den Staat verwelen een gebied betreden te hebben, dat aan de kerk behoorde. In 't oegin der vorige eeuw heeft de Staat niet het onderwijs ter hand genomen om de kerk tegen te werken, maar om het verwaai - loosde volksonderwijs omhoog te brengen doordrongen als men was van de waarheid, dat een eerste voorwaarde voor voli.soniwik keling is volksonderwijs. De staat neeft toeu ingezien, dat ze in ons kleine landje met zyn vele godsdienstige sekten, niets anders kon geven dan de neutrale schoolmet eer biediging van ieders godsdienst aan ieders confersie eigen reent latende- Van kerke lyke zyde is daartegen gereageerd. Scherp geaccentueerd was het verzet misschien dat men door lydige tegemoetkoming uad kurnen tot bedaren brengen. Bij tegemoetkoming vau liberale zyde zou wen«chelyk geweest zyn 't geven vau legeleu en waarborgen van het onder rys zooals die by 't openbaar onderwijs zijn. Doch nu een- ben we jnist 'i omgekeerde gezien, 't Ryi. zal subsidie geven, doch 't mag tevens too kijken. De staatskas zal subsidie geven zonder zekerheid te nebben, dal die subsidie gebraikt wordt, voor 't geen ze gegeven is. Er is gezegd dat de waarborgen toch al zoo groot niet waren. Sommigen ontkennen den Staat 't nredezeggingschap in zake onderwijs Wol is waar heeft de Staat nog eenig toe zicht op den bouw van schoollokalen en meedeeling van 't leerplan, 't Volksonderwy° wordt na den Staat uit handen genomen en overgeleverd aan vereenigingcu en genoot schappen. Zeker, een jaar of zes zal 't wel goed gaan onder de nieuwe schoolwet, einde zal zyn, dat de openbare school wordt leeggepompt. Men heeft getracht de zaak goed te praten door te zeggen, dat 't onderwijs de taak der ouders is, uit de te geven subsidie blijkt dat de Staat de ouders toch moet bijspringen, terwyl uit de leerplichtwet en de noodzakelijkheid van deze valt op te maken, dat vele ouders gedwongen moeten worden tot de taak van het onderwijs. De Staat moet zorgen voor voldoend onderwijs, omdat dit een eerste vereischte is voor volksontwikkeling. Wie den Staat het on derwijs uit de handen neemt, miskent den Staat. Ook op verder gebied zal dit minis terie voortgaan met de ondergraving van de grondslagen van ons volksbestaan. Men denke b.v. aan hel middelbaar onderwijs. Wat stellen de liberalen tegenover wat er uitgaat van 't christelijk ministerie Daar voor spreekt de gansche geschiedenis Alles is gegrondvest op wat de liberale party heeft gewrocht. Staatsvoogdy willen de libe ralen niet. De liberale party is er op uit geweest elk individu zoo sterk mogelyk te maken. Wat de liberale party gedaan heeft was gegrondvest op wat in 1848 reeds be stond. Misschien hebben de liberalen ge dwaald. Zy zyn evenwel altijd van meening ge weest dat men ieders overtuiging, ieders mee ning moest eerbiedigen en huidige de vrijheid van gedachte. De overzijde sluit ieder van de gemeenschap uit, die zich niet neerlegt by hare dogma's. Elk liberaal is daarvan een tegenstadder. Waarom erkent men van de rechterz jde niet de neutrale zone. Indien men van die zyde de leuze voor of tegen Christus liet varen, zou men misschien tot veel gezondere politiek kunnen •komen. Heemskerk heeft ergens gezegd „De ver draagzaamheid is onder geen party meer bevorderd dan onder dit kabinet." Intusschen is er geen krant of de onverdraagzaamheid waait on3 daaruit tegen. Zeker, er zal altyd verschil van gevoelen zyn. Er zullen steeds zyn vrijhandelaars en protectionisten enz. Doch waarom zou men die verschillen niet vreedzaam kannen uitvechten P De tegenwoordige leus doet niets dan ophitsen als men zich thans niet neerlegd by de dogma's der overzijde wordt men aan de kaak gesteld. Er is toch nog wel wat anders te doen voor Nederland dan zich bezig te houden met godsdiensttwisten. In Indie hebben we nog genoeg te behartigen Dat men ophoude met die kerkelijke leuzeen dat men zich late| leiden alleen door 's lands belang lu de pauze gaven zich de Heeren Sam- som en van de [Werf (S Dals debators op De heer Samsom begint met als eenig nul van verkiezingen op le geven, dat de rogeeringsparlyen elkaar daar >jj nog eens flink uitkleeden. Alle partijen van or.le ver- wyten elkaar, dat ze niet goid regeereu. De liberale party spreekt van partywetten, de antirevolutionnaire zegt nagefloeg 't zelfde. Volgens den heer Samsom worden deaibei- ders geueten zoowel door liberale als anti liberale ueeren. Doen wij, zegt de deuater, willen niet langer gebeten worden. Vervol geus kreeg de liberale verdraagzaamheid een beurt. De heer S. was in staat een lijstje le pnbliceeren van hen die onder een iioerale regeering iu de gevangenis gekomen zyn om ver-ouilleude uilingen bii propaganda. De liberalen bekennen dat ze gedwaald nebben, maar nu tneenen ze op 't recüte spoor te zyu. Zeker zegt de lieer Sge z\jt vau aw d valing terug gekomen na van de rooien een fllnken duw in den r.;g gekregen te nebben. Gy liberalen, zegt by. zyt door de Socialisten wakker geschud. Jn 't terugkomen van 'lie dwaling steekt voor Cl geen verdienste. De arbeiders moeien uiot zijn een staalt vau een der burge.ljjke partypn, b v. vau de libeiale patty die, zonder levende ideale»» te uebben. uiigaat van 't denkbeeld hou wat je üebt en zie te krygen, wal je niet hebt. Samsom noemt de aangehaalde schoolwet 't parade paard der liberalen. Hij stelt de vrarg of men hem en zyn partygenooten nu ook sub sidie zal geven voor eventueel op te richten libertaire scholeu. Als eeilyka menschen tneenen de vry-socialisten ook meegeteld te moeten worden. tVy. zegt Samsom, zullen ramoer genoeg maken, men moet ons mee tellen. Verder herinnert S. nog aan de tuchthuis wetsontwerpen ven den heer Cort v. d. Linde. Deze, vpu liberale zyde, zyn nog eiger dan de stakiugswetteu. Dok oneer liberaal be wind is arbeidersbloed gevloeid. Ura ver schillende redenen verklaart dat het hem lood om oud yzer is (is er na nog niet weer eens een nieuw beeld op le schommelen dit is al zoo oud of liberaal dan wei clericaal aan 't bewind komt. Hamsoi.i beschouwt de arbeiderspartij als de fnmoering vau 't gehoor der kapitalisten, alle icgeeringspjtrlgen zullen blyken niet in staat te zijn de gebeele gemeenschap, dus èu kapitalisten èn arbeiders te dienen. Tas schen patroons eo arbeiders kan geen re geering-yiaitö verzoenend ootreden. Na eenig klagen over Jen beschikbaren tyd en ver ooi tot colporteeren zoekt de heer Samsom zyn plaatsje iu de zaal weer op. Na hem *prak de Heer v. d. Werf. Deze verklaart niet tegen de liberalen te zyn om de huidige regeering aan 't roer te houden. Daarnaar heeft 't ministerie de arbeiders niet behan deld. Sociaal Democraten staan evenwel zoowel legen liberalen als tegen clericalen. Daarom hebben ze een eigen candidaat ge steld, die voor algemeen kiesrecht is, terwyl de heer van Doorn voor 't blanco artikel en tegen algemeen kiesrecht is Nergens zegt de heer van der Werf heeft de spreker iets laten liooren over 't liberale program. Reeds onder Van Houten ontstond een com missie om het pensioenvraagstnk te on derzoeken. Van de liberalen verwacht de debater ook geen voldoend pensioen en dit verwyt hy ook den liberalen, dat ze een arbeiderspensioen zouden willen met bydragen van den arbeider zelf. De vrijzin nige fracties hebben byna niets gedaan voor een volksleger. Men zie o. a. de stemmin gen iu de Kamer over het voorstel Van Gilse, betreffende den diensttijd van 81 /8 maand- Verder noemt de heer v. d. Werf de legerwet en de snelvuurkanonnen en ver goeding aan dienstplichtigen, die kostwin ners van het gezin zyn. De kapitalistische klasse is ontstaan zegt de debater uit 't geweld - denk maar aan de Fransche revolutie. Hy brengt een eere- saluut aan die Christelijke arbeiders die den heer Staalman candidaat hebben gesteld. Verder wekt hy de arbeidors op dr. Gorter te stemmen. Laat ons arbeiders niet zeggen Dr. Gorter komt er niet. Als we ons best doen kon hy er misschien wel eens komen-- en in elk geval zyn wy, sociaal democraten liever met eere er onder, dan met schande er boven. In zyn repliek bracht de heer van Doorn hulde aan den toon dor beide debaters. Van een verbod aan den heer Samsom om ge- heelonthouderslectuur te colporteeren weet hy niets af. Aan 't adres van den heer Samsom wordt gezegd, dat in elke vergadering een leider noodig is. die het recht heeft in sommige zaken te beslissen Ook in don Staat is een leider noodig. In my>> zegt de heer v. D zult gij kiezers iemand vluinden die steeds het gezag zal trachten hoog te houden. De hoer van Doom kan zich geen maatschappij zon der kapitaal voorstellen. Alle menschen zyn velschillend en .daarom zullen sommigen steeds de anderen voor zyn, ook op gebied van kapitaal. Do zaak der gebroeders Hoo- geruuis, door don heer Samsom te berde gebracht, wordt door den heer van Doorn ook nog even aangehaald. Hy verklaart o. a. niet te begrijpen hoe door Sociaal De mocraten de geschiedenis der Hoogerhuizen ah wapen gebraikt kon worden. (De heer Samsom interrompeert herhaaldelijk) Wan neer de liberale party zegt de spreker, door een duw der Soc. Dem, wakker geworden is steekt daar toch nog wel verdienste in voor ons land. De liberalen hebben toch de vermogens belasting ingevoerd en reeds in 1872 zyn zonder Soc.-Dem. duw de accynsen afge schaft en heefl men nit de code penal 't artikel gelicut, dat vereeniging van arbei ders verbood. fie liberale party is de party der gelydelyk- heid. Nergens, noch in de natuur, noch in de politiek gaat iels met een sprong, 't Blanco artikel dient om den hinderpaal voor algy- ineen kiesrecht weg te nemen. Dit is al veel gedaan dus. In elk geval meent de heer van Doorn voorloopig mot degenen mee te kunnen gaan, die laler algemeen kiesrecht willen eischen. Anarchistische scholen zyn by de wel niet verboden. Dc onderwijswet is geen parade paard voor de liberalen, maar ze is wel degelijk een zaak van liet hoogste be lang. We zullen zien, zegt de heer van Doorn, hoe 't mot die nieuwe wet zal gaan. Wanneer we op Belgie letten, dan lacht ons het vooruitzicut onder de nieuwe onderwijs wet niet toe. De kerk heeft zich vroeger onbetaigd gelaten in zake 't onderwijs, we henbeu maar af te wachten hoe het na zal gaan. Ora elf uur sloot de heer president de Vergadering, en wekte de kiezers op hun stem uit te brengen, op Jhr. van Doorn. 5e Klasse. Trekking van Vrijdag 9 Jnni. No. 18556 I 10.000 en premie van f 30,000. 9247 premie van f 3000. 3745 en 9491 ieder 100. Prjjzen van 70. 471 26 4733 8633 10598 12992 19662 1024 38 5105 9453 11095 13738 20055 1997 2988 6024 959.1 ll43n 17416 20177 2131 3217 7785 10032 12493 17642 20439 2255 3891 8117 ZATERDAG 3 JUNI. L.K. H. K Staat8leemnqen. Portugal. Oblig. 3e Serie fr. 050 3 598/ia Oblig.3e Serie fr. 2500 3 591/,, RusLAND.Iwang Dombr. Obli gation 496' 4 Azie. Japan Obligation 1899 4 748/4 747/g Columbia. Geconsolideerde Bni- tenlandsche Schuld. Recepis. L 100 1»/, 24»/u - Hypotheek- Ban ken Pandb. idem idem 4 99 Pandb. Rotterd. Hypb. 4 1018/1# Pandb. Rotterd. Hypb. 31/8 977/„ Pandb. Standaard Hypb. 41/, 100'9 Pandb. Stedelijke Hypb. 4 998/4 Pandb. Utrechtsche Hypb. 4 100 Pandb. Westlandsche Hypb. 4 1001/» Pandb. Zuid-Holl. Hypb. 4997/„ Pandb. le Algem. Groninger Scheeps»Hypb. 41/» 1001/» Pandb. Nederl. Hyp. Pand- briefbank 4 998/4 Pandb. Ned. Scheeps-Hypb. 41/, 101 Bewijzen van Deelger. Northw. Pac. Hyp. Bank f 96'/# Pandb. Bataafsche Hypb. 4 100 Alg. Hypothbr. Eerste Ned. Hypotheckbriefbank 4 99* 4 Pandb. Hollandsche Hypb. 4 998/4 -- Pandb. Nationale Hypb. 31/9 988/, Pandb. Ged. Hypotheekbank te Veendam 4 100 Spoorweg leeningen. Italië. Oblig. Zuid-Itnliaanscho Spw.-My. A.H. 367'/4 - Premieleeninqen. buiiOiE, Loten Stad Antwerpen 1887 2'/. 102'/, - Scheepvaart- Maatêehappijen Aand. Holland-Gulf Stv.-My. 35 Diversen My. tot Expl. Laan van Meerdervoort 1902 89'/» IN Costumes, Itlousen, Hokken en Peignoirs zyn voor hot aanstaande Seizoen in zeer groote keuze ontvangen van de goedkoopste tot de beste soorten. Predikbeurt bij de Remonstrantsch- Qereformeerde Gemeente alhier. Zondag 11 Jnni, 's morgens 10' uur, Ds. H. VAN ASSENDELFT. Collecte voor het Nederl. Zendeling genoot schap zyn thans door nieuw govondon toepassingen onze in olieverf geêchlldertle Por tretten M'einture- Mtogaert*. Zy geven kracht en diepte, die namakers niet kunnen bereiken. Men overtuig® zich, geen imitaties voor de echte te ontvangen. Geïll. Prijscourant met een aantal onge vraagde getuigschriften gratis op aanvraag Boxtel. H. ItO GA li HTS Co. Agont voor GOUDA Firma A. QUANT, Kunsthandel, Kleiweg, by wien modellen te bezichtigen zijn. (Men wordt verzocht op 't Mtilth te letten UIT HET MaöIZIJN VAN QOBINCHEM. Deze THEEEN worden afgele verd it» verzegelde pakjes van vijf twee en een half en een Ned. ons met vermelding van Nommer er. Prys, voorzien van nevenstaand Merk. volgens de Wet gedepo neerd. Zich tot de uitvoering van ge- eerde orders aanbevelende 4. C. BIJL, voorheen J. BREEBAART Lz.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1905 | | pagina 2