I
>mg
DA.
E,
0
JEN”.
No. 9757.
etaris.
Io
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
ang”.
44ste Jaargang.
KENNISGEVING.
Bultenlandscb Overzicht.
1:
jjfyg
Woensdag 28 Juni 1905.
toespraak
gehouden op Bondag 25 Juni 1905
in de Remonstrant ache kerk te
Gouda, naar aanleiding van Mat-
thêus XIII vers 38a „De akker
is de wereld”.
i
of van
In antwoord op oen interpellatie betref-
velen, terecht, met afkoer
eta., TS ct
i en Drogisten
KER!
.otterdam.
i, Apotheker
'estkaren 198
(WIIDSCHE C01JB.4NT
Voor de herstemming voor een lid
van de Tweede Kamer der Staten-Gene-
raal in het Hoofdkiesdistrict Gouda op
WOENSDAG 28 JUNI bevelen wij ten
zeerste aan
r.M.r.C.™ DOORN.
G
der besprekingen tusschen Frankrijk on
Daitschland betreffende Marokko, past hot,
voorbehoud in acht te nemen in afwachting
van het aanstaande onderhoud tusschen den
minister-president en den Duitschen gezant.
De indruk in diplomatieke kringen in Frank
rijk is evenwel gunstiger. Men schynt gis
teravond te gelooven dat de verzoenings
gezinde houding van Frankrijk te Berlijn
genoeg op prys gesteld wordt om een gun
stige wending te geven aan de besprekingen
welke voortduren.
Telefoon Xo. S2.
De Uitgave dezer Courant geschiedt dagelijks
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prijs per drie maanden is 1.25, franco per
post 1.70.
Afzonderlijke Nommers V IJ F CENTEN.
eigen terrein, dat beiden zoover mogelyk
van elkaar moeten worden gehouden.
Godsdienst buiten de politiek 1
Wy zullen deze leer voor een deel schui
ven op rekening van anti-clericalen ijver
voor een deel looschryven aan misverstand,
en voor een deel verklaren uit gebrek aan
godsdienstigen zin, uit gemis aan belang
stelling voor het godsdienstig leven.
Dat laatste is het ergste, omdat daaruit
onverschilligheid of vijandschap spreekt ton
opzichte van de godsdienst. Dat is erg.
Want godsdienst is de band die den mensch
aan een hoogere, onzienlijke, geestelijke we
reld bindt. Godsdienst is vereering, aanbid
ding van wat boven ons staat. Godsdienst
is afhankelijkheidsgevoel. Godsdienst is zonde
besef. Godsdienst is vertrouwen, drang naar
beter, eerbied voor het heilige, liefde tot
het ideaal, toewijding aan God.
Maar wie kan daar vijandig tegenover
staan Alleen hg die niets anders kent
dan een wereld van stof, door een verza
meling van kracht bewogen.... mag ik vra
gen „ook geleid, geregeld, geordend, naar,
eeuwige, onveranderlijke wetten
Maar wie gelooft dat voor zichzelf, voor
zyn ik-heid Wie gelooft in ernst dat hy
niets anders is dan wat stof en wat kracht,
als hjj misschien bovendien is oen humaan
degelijk menscb, een goed borger, een voor-
De Fransche minister van oorlog, Berteaux,
heeft jl. Zondag de jaarlyksche feestrede uit
gesproken bg het standbeeld van generaal
Hoche te Versailles. De minister heeft van
de gelegenheid gebruik gemaakt oih met klem
op te komen tegen de onwelwillende critieken
waaraan het Fransche leger en vooral do
discipline in den laatsten tijd heeft bloot
gestaan.
Hoogstwaarschijnlijk zal bg den minister
ook wel de wensch hebben voorgezeten indruk
te maken op het publiek aan de andere zydo
van de Oostergrens, vooral nu Marokko nog
steeds troef is. De minister dan sprak aldus
„Ik wjil niets zeggen, dat zou kunnen wor
den beschouwd als een toespeling op den toe
stand van het oogenblik, maar toch is er
iels misdadigs in gelegen, op dit moment
vreest te stichten en wantrouwen te wekken,
door rond te strooien dat ons oorlogsmaterieel
onvoldoende, de discipline in ons leger illu
soir zouden zyn
Het is goed, dat men weto, dat, integen
deel, de krachtsinspanning, sinds 35 juar
door Frankrgk aangewend, ons in het bezit
gesteld heeft van eerste-klasse-oorlogs-
materieel, dat verder onze voorraden geheel
zyn aangevnld, dat ons officiers-kader zonder
vrees de vergelijking kan doorstaan met welk
kader ook ter wereld, en dat niets verzuimd
is om bet volk in wapens gereed te doen
zyn voor de vervulling vau zijn taak.”
De rede van don minister werd natuurlijk
luide toegejuicht, misschien niet het aller
minst, omdat door hem een ulgemoono kwijt
schelding van straffen voor kleine militaire
vergrijpen werd verleend, terwijl hy tevens
gelastte een rantsoen wyn te doen uitdeden
aan alle soldaten, die aan de parade hadden
deelgenomen.
Maar of de officieren yan den Grooten Staf
te Berlyn bijzonder geïmponeerd zullen zgn
geweest door Berteagx’s rode P
Ofschoon er geen nauwkeurige inlichtin
gen zyn over den tegenwoordigen toestand
2)
’t Ia wenschelyk dat ’t landsbestuur in
handen zij van bekwame mannen, maar ’t
is beslist en nvoorwaardelyk noodig dat,
dat zijn mannen van karakter, wier willen
en doen geheel en al beheerscht worden door
götsdlenstig-zedelyke beginselen.
Dan is er een waarborg voor de toekomst;
dan zyn wy op den weg, door Jezus gewe
ien, toen hy zei dat de wereld een akker is
dan wordt het licht en komen wy dichter
by het volle licht dat schijnt „als de Heere
God in alles en in allen alles is.”
De godsdienst wil heerschende godsdienst
moet heerschen, op elk gebied, ic eiken kring,
niet om er te dwingen, maar om door haar
heerschappij haar zegen zoo ryk en mild
mogelyk te maken.
Geen gebouw «onder cementgeen brood
zonder zuurdeeg; geen akker zonder aitge-
strooid zaadgeen samenleving zonder gods-
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van GOUDA, brengen ter kennis van de
ingezetenen
dat het Suppletoir KOHIER voor de hef
fing van schoolgeld op de Burgerschool in
deze Gemeente, voor het dienstjaar 1904/5,
door Gedeputeerde Staten van Zuid Holland
goedgekeurd, in afschrift gedurende „Vyf
maanden” voor een ieder ter lezing is neder-
gelegd op de Secretarie der Gemeente, en
dat voormeld Kohier ter invordering is toe
gezonden aan den .Gemeente Ontvanger.
GOUDA, 27 Juni 1905.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
R. L. MARTENS.
De Secretaris,
BROUWER.
leuzen van do tegenparty, waar wy ons»
althans in dozen tyd, by kunnen neerleggen.
Ik hoop nóg immer op een kerk der toe
komst, die met de dan gevestigden Staat
volkomen kan samenvallen. Maar dat is een
ideaal voor de verre toekomst, voor ’t heden
een illusie.
Scheiding dus van kerk en Staat, want de
kerk vertegenwoordigt hot dogma en geen
enkel dogma is voor allen de waarheid.
De kerk is een deel van het godsdienstig
gemeenschapslevenbaar bevoorrechten is
dus een onbillijkheid begaan tegenover anders
denkenden.
Bovendien, de kerk is heerschzuchtig, niet
om door haar heerschappy ten zegen te zyn,
maar om daardoor eigen macht te kunnen
vermeerderen en andoren te kunnen dwingen.
Want de kerk is ook onverdraagzaam
zy duldt geen andere meeningzy houdt
niet van ketterijenzy alleen heeft de waar
heid. En aanvankelijk zal zy den Staat ge
willig dienen, maar daarna zal de Staat
haar naar de oogen hebben te zien.
’t Verleden strekt ten bewyze.
Kerk en Staat dus gescheiden 1 Uitnemend 1
Maar.... by elke reactie is er overdrijving.
Vandaar dat tegenover ’t clericalisme door
velen wordt verkondigd, dat voortaan elke
band tusschen staatkunde en godsdienst
moet worden verbroken; dat elk beeft een
Het volgende telegram van Generaal
Linjewitsj is te Petersburg ontvangen
Den 22e trachtten de Japanners Itings langs
den oostelyken spoorweg onze voorhoede uit
het dal van de Kaokhe te verdrijven, doch
werden in do nabijheid van Khailoengtsjen
teruggedreven Onze afdeeling versloeg op
den weg naar Nantsjantsentsy de Japansche
voorposten en rukte op tot in het zuiden van
Nantsjantsjentsy. Op den weg naar Oefangloe
trok onze afdeeling terug, daar zy een aan
merkelijke strijdmacht van den vyand op
merkte. De Japanners vervolgden haar en
bezetten Joelangtsi.
Den 21e traden de Japanners offensief op,
doch werden van Sjimyaotse en Toeangoe
teruggeslagen. In Korea bezetten de Japan
ners .op dienzelfden datum Soescheng.
Een tweede telegram van Linjewitsj meldt:
Den 22e viel de vyand in de nabijheid van
Khailoengsjen een onzer troepenafdeelingen
aan die op weg was naar Sjimyaotse. De
aanval werd gecombineerd met een omtrek
kende beweging op den rechtervleugel en
werd zeer krachtig uitgevoerd. De Japan-
feuilleton.'
Inzending van Ad verten tiën tot 1 uur des midd.
De berichten over den toestand in Rus
land zjjn hoogst ernstig.
Nauwelijks heeft de Tsaar de gedelegeer
den der Zomstvo’s in gehoor ontvangen en
in zyn toespraak beloften gedaan, die hoe
vaag ook, den indruk moesten wekken dat
een verandering in het bestuur van het
De poging tot een algemeeno werkstaking
te Warschau is mislukt, hoewel de stem
ming opgewonden is. In de straten Wronia
on Krochmalna zyn vyf barricaden door de
militairen verwoest, waarbjj twee personen
omkwamen. Fabrieken werken niet langer,
ofschoon er onder de arbeiders ontevreden
heid heerscht over de werkstaking. Uit
Czenstochau wordt het gerucht gemeld, dat
Zondagavond een bom geworpen is naar den
commissaris van politie, waarby deze en
zeven voorbijgangers gewond werden.
sche artillerie beschoot onze stellingen, en
een snelle beweging van eene colonne van
onze rechterflank bracht onzen terugtocht in
gevaar. Hierop zond de commandant een
afdeeling cavalerie op de Japansche colonne
af en beval der afdeeling terug te trekken.
Do vyand vervolgde ons niet.
lHavas”-bericht doet de volgende
i over de troebelen in Lodz
sociaal-democraten en de Joodsche
Vereeniging hadden besloten de gedooden
van Woensdag te wreken. Sacrementsdag
verliep kalm, maar ’s avonds vielen arbei
ders de patrouilles aan, 7 kozakken en 2
officieren werden gedood, een door een pis
toolschot, gelost door een meisje van 13 jaar.
Vrydag werden by het krieken van den
dag barrikaden opgeworpen in de Joden
wijk, arbeiders klommen op de daken en
sneden de telefoondraden door, anderen wier
pen de telegraafpalen omver, terwyl de
straatjongens zich bezig hielden met bet
stuksmyten van de lantaarns.
Gedurende den geheelen morgen werd
doorgegaan met het opwerpen van barri-
kades; de menigte wierp twee bommen in
de kazernes, waardoor een 20-tal soldaten
gedood of gekwetst werden. Te 11 uur hield
het werk in de fabrieken opinfanteristen,
dragonders en kozakken maakten charges en
gaven-lierhaalddyk vuur op de tweftigUr^-
dezo. antwoordde met revolverscWon, met
het werpen van deuren, vensUrfs en dak
pannen. Sommigen begoten de/^oldaten met
vitriool. De arbeiders verwoestten 26
alkohol-magazyncn on stakmi deze toen in
brand.
Den geheelen dag tferd gevochten, het
aantal gevallenen is moeilijk te begrooten
maar men gelooft dat er eenige duizenden
gevallen zyn.
’s Avonds heerschte in do stad volslagen
duisternis, alle gebouwen waren gesloten.
Van alle zyden weerklonken geweerschoten,
de soldaten schoten op ieder, die het waagde
zich buiten te vertoonen, anderen brachten
lyken naar het kerkhof, terwyl een groot
aantal gewonden op de straat stierven, wjjl
niemand hun hulp verleende. Kolonel An-
drejef werd ernstig gewond.
dienst, anders is dat gebouw niet hecht, dat
brood niet smakelyk, die akker nutteloos,
en beantwoordt die samenleving niet aan
baar bestemming.
De godsdienst is de kracht in allesde
kroon op alles.
En waar wy over onszelven en over an
deren, over wat wy zien en beleven, oor-
deelen, daar is het volgons dien maatstaf;
en als wy warm worden in eenigen strijd,
dan is het allermeest dè.n, als het om' zulke
beginselen gaat.
En als wg aan deze plaats onzen blik
laten gaan over het politieke leven, dan is
het met den wensch op de lippen, dat de
godsdienst niet *t miust in die sfeer tot haar
recht kome. Van dat centrum gaat een
invloed in steeds ruimer kringen uitgods
dienst d&Ar, zal een zegen zyn voor het
gansche volk.
Er is leven, belangstelling, geestdrift in
en over ons gekomen, zei ik in beginne, en
noemde dat een verblijdend verschijnsel.
Er gaat door gansch Nederland een pro
test tegen ’t clericalisme dat zijn Staatkunde
dienstbaar maakt aan de kerk. Dat de
godsdienst op die wgze in *t gedrang is ge
bracht, heeft velen, terecht, met afkeer
vervuld.
Kerk en Staat gescheiden I dat is een der
Russische ryk wordt voorbereid, of van
officieele zyde wordt gepoogd zelfs dien
indrnk te vernietigen, en de woorden van
den Tsaar een zoo beperkt mogelyke strek-
king toe te kennen.
Het blijkt hieruit, dat Nikolaas II sedert
edkele dagen alweer onder anderen invloed
gekomen is, en dat hy onder dien invloed
besloten heeft, geen enkele wijziging in don
regeringsvorm to brengen on slechts een
consultatieve vertegenwoordiging byeen te
rofpen.
Dit is nog minder, dan het plan Boelyghin
aa&teeft, en het is bekend, dat dit plan in
Rutland al heel weinig verwachtingen deed
ontstaan.
^lykens de jongste berichten uit Petersburg
is de Tsaar thans geheel onder den invloed
geraakt van een camarilla, aan wier hoofd
de hofmaarschalk Poetjakin staat, een cama
rilla van hovelingen en bureaucraten. Poet
jakin is de man, die thans de pen en het
woord voertvan zyn hand zyn de beide
verklaring betreffende ’s keizers redevoering,
die aan de dagbladen en aan do Telegraaf*
agentuur verzonden zyn.
Voor het naderende gevaar, dat door Witte
berhaaldelyk is aangewezen, en dat gezien
wordt door elkeen, die den toestand onbe
vangen beschouwt, heeft die camarilla geen
oog. Dat do opstanden in Polen en in den
Ka^kasus langzamerhand deu omvang en het
karakter van een revolutie aannemen, begrypt
zij niet. Doch de berichten, de zeer kalme
en zeker zoo voordeelig mogelyk gekleurde
berichten uit Lodz en uit den Kaukasus doen
zien, dat de opstand onder de bevolking veld
wint, En waar in een plaats op een dag 2000
personen gedood of gewond werden, ge
tuigt het wel aan een zeer optimistische
opvatting in Petersburg, zoo men daar nog
steeds meent met gewone straatrumoeren te
doen te hebben.
Telefoon Xo. #2
A D V E 11T E N T I E N worden gephaUt van
15 regels a 50 Centen; iedere regel meer
10 Centen. Groote letters worden berekend
naar plaatsruimte.
Een ,1
mededeelingen
De f
