L HET ZOMLI.O WM, r., •/bloom.” .Vem- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken. No. 9774. 44ste Jaargang. «- en FBVI LL£TOX. 1 len A r. Autld Dinsdag IS Juli 1905. liet komende ministerie het militaire vraag stuk. ekroond. Wordt vervolgd.) L •MM» M H E loning- chgeb uik, r ian te be- rrbée, ook fr/O.8O. T/0.00, GOIINIIF. COURANT roUeero» lewareU rna «ent iit<»voa- Mtop da •■Maal ■eaaar- irkragea volstaan. In ieder geval kan tegenwoordige budget niet zoo ter beetrij- na etc. In ■n zwakte, at, slechte 5 gevolgen, leek zucht, na, Aam* als laxans e diensten, en/0.80. huismiddel >tyn, het ia duttend m MSpub- l aelfa ST" F! IBkll luta laaasA* iet» kaaf- Mijka te» laaryan iet veert- SIS! «vonden wegen» ■SNueM, iet vos «JAara, )mJeaia >n< aaa- meevar liddel tegen t- en slym* in longaan* LATEN- Gouda. A. EN, Schoon- Haastrecht. r. d. SPEK inqtveen. M. Oudewatcr troop. Het D waarde. R r>tn< ran de tneeete 10) Zy kon zich iedere kleine beleefdheid, die hy haar wenschte te bewijzen onver schillig hoe onhandig of ontijdig laten welgevallen, evenals zy dit van ieder deed op een wyze, die toonde dat zy dat be schouwde als een gunst aan haar sekse •toegestaan, en niet als een recht haar toe komende. Zoo slaagde zy altyd in het verminderen van de lange lyst van die erbarmelyke be- leedigingen, die zulk een belangrijke rol spelenin het maatschappelijk drama van het buitenleven. Zij was een volmaakt apostel van de orde der Verzoening, en, waar zij zich vertoonde, werd de duivel der Gemelyk- heid uit al zyn vestingen - de sterke zoo wel als de zwakke verdreven. Onze goede predikant placht haar zyn onbezoldigden hulpprekiker te nemen, en te verklaren, dat zy door een tijdig woord of een overredenden blik de beste praktische preeken over de zegeningen der vredelievendheid hield, die ooit voorgedragen waren. De uitslag der verkiezingen is (eene yeroordeeling der Kuyper-politiek geweest» liet kiezersvolk heeft ondubbelzinnig te kennen gegeven, dat gebroken dierit te worden met den zoogenaamden Kuyper- koers. Waaronder in de eerste plaats moet verstaan worden dr. Kuypcr’s drij ven om ons volk in twee doelen te split sen een geloovig en een ongeloovig deel en het vermengen van den godsdienst met de politiek. Maar ook die onnatuurlijke politiek, waarbij samengaan, wie eigenlijk tegenover elkaar staan, hetzij op gods dienstig terrein zooals de Rooms* h-Katho- lieken en de. Calvinisten, hetzij op staat kundig en economisch terrein, zooals de „mannen met twee namen” en de „kleine luyden’’. Intusschen heeft de stembus aan geen der politieke partijen of zelfs coalities ervan eene meerderheid doen geworden. De verslagen regeeringscoalitie telt nog altijd 48 leden, de Unie-liberalen en vrij- zinnig-democraten bezetten 35 zetels, de oud-liberalen vormen eene fractie van 10 leden en 7 sociaal-democraten maken het 100-tal vol. Deze partijverhouding geeft aanleiding gelijk reeds aanstonds moest blijken tot het moeilijk op te lossen probleem, welk ministerie het kabinet- Kuyper zal vervangen. Oud-liberalen en soc.-democraten zijn nu eenmaal op sociaal- politiek terrein water en vuur, zoodat moeilijk beide groepen in één verband zijn te brengen. Doch ook de sociaal democraten alléén kunnen bezwaarlijk met de vrijzinnig-democraten en unie-liberalen een „bloc” vormenhun op-de-spits- drijven van den klassenstrijd verbiedt dit. De geslagen regeeringscoalitie zit nog altijd aan elkaar vastniet uit beginsel, maar uit teleurstelling, dat dr. Kuyper weg moet, waarop de kerkdijken allerminst gerekend hadden. Het zal nog wel eenige weken, misschien maanden duren eer Talma en Lohman dk hun weg gaan. Telefoon X*. S2 A D V E R T E N Tl EN worden g-ephatat van 1—5 regels a 50 Centen; iedere re$el meer 10 Centen. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. officieren zoo goed als geen enkel voor stander van het volksleger vinden. In die kringen is men nog militaristisch pur sang en al moge er al een weinig ver schil van gevoelen bestaan, een man met geprononceerde denkbeelden omtrent het volksleger treft men er niet aan. Nu is het geen wet van Perzen on Meden, dat de minister van oorlog minstens don hoofd officiersrang moet bekleeden of bekleed hebben, zelfs niet, dat hij militair moet zijn. Doch men zal dan zeker met de hoogere militaire autoriteiten hebben te rekenen, die moeilijk naar een niet tot hunnen kring behoorenden man luisteren. Ook dit zou te overkomen zijn, indien men over eene krachtige persoonlijkheid beschikt, die weet wat hij wil, en vast beraden zijn weg gaat zonder zich door welken1 invloed ook van zijn plan af te laten brehgen Natuurlijk moet hij voor bereid zijn elk uogenblik zijn portefeuille te kunnen verliezen want juist hepi zullen meer gevaren bedreigen dan andere minister». Intusschen zal de politieke constellatie wel niet veroorlooven zoo’n krachtig voor stander van een volksleger aan het hoofd van het kostbaarste departement te plaat sen. De oud-liberalen rillen bij het hooren van den naam van volksleger en zweren bijna allen bij al wat militaristisch is. Zij gaan af op hetgeen onze generaals beweren en hebben tot dusverre weinig anders voor het militaire vraagstuk ge daan dan geld toestaan, dat voor forten en kanonnen gevraagd werd. Ook de katholieken en de christelijk-historischen willen er niet van weten. Misschien keert dr. Kuyper en met hem zijne volgelingen tot zijne eerste liefde terug, doch voor- loopig valt daarop niet te rekenen. Zoo zitten wij in een militair moeras, waaruit wij voorhmpjg nog niet worden verlost. De nieuwe minister van oorlog zal voor ontzettende moeilijkheden komen te staan en dat vooral, wanneer een ka binet der linkerzijde optreedt, dat overi gens democratisch getint is. Hij hangt dan van de oppositie af. Of zou er een minister van oorlog kunnen gevonden Maar zoolang kan niet gewacht worden met de vorming van een nieuw ministerie. Men ziet derhalve, dat de komende kabi netsformateur voor groote moeilijkheden komt te staan. En te voren is het voor de Koningin verre van gemakkelijk dien kabinetsformateur te vinden. liet militaire vraagstuk eischt voorzie ning. De militaire wetten, onder het ministerie Pierson tot stand gebracht dooi de ministers Eland en Kool, zijn eigenlijk half werk. Men is het daarover vrij wel eens. Voor de militairisten bevatten zij bedenkelijke bepalingen, waaronder de acht en een halve maandsche eerste oefenings- tijd voor de ter volledige oefening inge- lijfden on het instituut der viërmaande^s wel de voornaamste zijn. En voor de voor standers van een volksleger is het blijvend gedeelte een der bepalingen, die het eerst verwijderd moet worden, terwijl de uit voering der militaire wetten door den minister Bergansius, allerminst hunne goed keuring kan wegdragen. Het getal der voorstanders van een volksleger neemt met den dag toe. Men leert telkens weer opnieuw, dat het lange verblijf in de kazerne, het jaren aaneen doorbrengen in de gelederen, geen legers vormt, waarmee nu eerder overwonnen wordt dan met de volkslegers. Het is nu eenmaal eene onomstootelijke waarheid, dat in den veldslag de beslissing gebracht wordt door de talentvolle aanvoering en het te juister plaatse en tijd beschikken over voldoende soldaten. En zoomin als een musicus door jarenlang op zijn piano te spelen een virtuoos wordt, evenzoomin kan een middelmatig tacticus een talentvol legeraanvoerder worden door jaren lang zich te oefenen. Doch was hij daartoe nog maar in de gelegenheid, dan zou hij tenminste de routine verkrijgenmaar onze a.s. legeraanvoerders moeten zich in den regel vergenoegen met een vijfde van het getal manschappen, dat zij in den oorlog aanvoeren en een groot deel hun ner werkzaamheden zoeken, waar zij wei nig vruchten voor hun eigenlijken werk- Aan al die onvermoeide goedhartigheid, aan al dien standvastigen yver in de taak om iedereen gelukkig te maken, met wien zy in aanraking kwam, paarde zich een zekere onbeschrijflijke invloed, die haar steeds vrijwaarde tegen de vermetelste men- schen. Ik heb nooit iemand galeend, stout moedig genoeg om zich, hetzij in woorden of in blikken, eenige vrijpostigheid ten haren opzichte te veroorloven. Er was in haar, dat zoowel achting als liefde inboezemde. Myn vader dacht altyd, overeenkomstig zyn bijzondere en geliefkoosde begrippen, dat die blik van haar oog, die invloed van haar uiterlyk aan haar geboorte toe te schrijven waren. Ik geloof, dat daarvoor een eenvou diger en beter reden te vinden is. Er is een goedheid van hart, die het schild barer rein heid aan de hand barer vriendelijkheid draagt, en die goedheid bezat zy. Voor myn vader was zy, denk ik, moer dan hy zich ooit verbeeld ie, of ooit zal weten, indien hy haar althans niet komt te verliezen. Injujn verkeer met de menschen werd hy dikw^ls vrij zwaar in zyn bijzon dere vooroordeelen en begrippen gekwetst, maar dan was hy «altyd verzekerd, zyn meeningen het eerst geërbiedigd, ofschoon het laatst omhelsd te zien door baar. Hy kon een onbepaald vertrouwen in baar stellen, hjj kon zich verzekerd houden, dat zy in. kring vinden. Het is nu eenmaal noodig, dat wie in oorlogstijd, onder de movi- lijkste omstandigheden, over A duizenden moet bevelen, in vredestijd zich daarvoor kan bekwamen. Of hij dan wel uit den treure met een paar honderd man heeft gemanoeuvreerd en bijzonder knap is in lijnexcercitie, zal hem weinig baten. Het militaire vraagstuk in onze dagen en in ons land draait grootendeels om de vraagwilt gij een volksleger of niet Niet alleen omdat de voorstanders van een volksleger alleen door dit instituut ons land te verdedigen en onze huidige weermacht daarvoor niet in staat achten, maar ook om twee voordooien, welke het volksleger bovendien nog biedt. Vooreerst is het niet billijk en niet te recht vaar digen, dat jaarlijks nauwelijks een derde dor mannen dienstplichtig wordt en twee derde vrij is van den zwaarston plicht, terwijl aan heel het volk eene lichame lijke opvoeding, zooals het volksleger geeft, zeer ten voordeelc zou komen. De militaire lasten, die in persoon moeteli gedragen worden, zuilen derhalve billijker verdeeld worden. En ten anderen zullen de tinanciëele lasten door de in voering van een volksleger, aanzienlijk verminderd worden. Terwijl ons budge,t voor oorlog nu ongeveer dertig millioen gulden bedraagt, zal de invoering van een volksleger weldra eene aanzienlijke daling der oorlogsbegrooting ten gevolge hebben, terwijl op den duur wellicht met twintig millioen ruimschoots kan worden en mag het hoog blijven en moet naar voorziening worden omge zien. Hetgeen intusschen zunder ernstig aansturen op een volksleger niet gaan zal. zyn huiselijke onaangenaamheden en bekom meringen niet alleen wilde, maar ook kon deelen on die verlichten. Als hy minder bezorgdheid aan den dag had gelegd omtrent zyn oudsten zoonals hy zoo wys was geweest om zyn eigene kracht tot overtui ging en verbetering van den beginne aan te wantrouwen, en Clare bad toegelaten om haar invloed op Rudolf standvastiger en volkome ner uit te oefenen, dan ben Ik overtuigd, dat het lang verwachte tydstip van de ver betering myns broeders werkelyk destyd-i reeds zou aangebroken zyn. Het innige en diepe gevoel vaa myn zuster lag ver beneden de oppervlakte, voor een vrouw wel Wat te ver. Zy leed altyd in stilte, in het geheim en langdurig, dikwyls byna geheel zonder dat er voor het niter- Ijjke iets aan haar te merken viel. Ik herin ner my niet, dat ik haar ooit ander» tranen heb zien storten dan by zeldzame en ge wichtige omstandigheden. Als men haar niet nauwlettend gadesloeg, zou men meenen dat zy voor gewone smarten en verdrielyk- heden niet zeer gevoelig was. By zulke gele genheden werden haar oogen alleen dotter en minder levendig dan gewoonlyk de bleek heid van haar gelaat werd eonigszini moer in het oog vallendhaar lippen klemden zich op elkander en beefden onwillekeurig, maar dat was ook alle»geen zucht, géén Het zoeken naar een geschikt minister van oorlog, is onder deze omstandig heden niet gemakkplijk. Geyoonlijk komt daarvoor een der actief dienende gepen- sionneerde generaals in aanmerking en bij uitzondering wordt een hoofdofficier genomen. Nu zal men onder de hoogere Inzending van A<1 verten tien tot 1 uur «les inidd. Telefoon ,\o. M2. Uitgave dezer ourant geschiedt dagelijk met uitzoiHlering um Zon- en Feestdagen. De prijs pei drie maanden is 1.25, franco p<‘) post 1.70. Afzonderlijke Nommers V IJ F C EN T EN. kracht, geen klacht, geen woord zelfs werd van haar gehoord. En toch leed zy hevig. Juist uit dat stilzwygen en die geheimhou ding bleek de hevigheid barer gemoeds bewegingen. Ik moet dat wel bet best van allen weten, ik, die my te beschuldigen heb, dat ik dat reine hart dat my liefhad, met rayn kommer heb bezoedeld 1 Hoe lang zou ik kunnen stilstaan by al hetgeen zy bepaaldelyk voor my gedaan heeft Daar ik nu meer en meer tot bet punt genaderd ben, waarop ik myn noodlottige geschiedenis zal ontsluieren, kost het my minder moeite om die bittere en reinere her inneringen, die myn geest nu bezig houden, te verzwijgen. De eerste kleine geschenken onschuldige kindergesrhenken die jcy my op school in het geheim gatde eerste liefelyke dagen van ons afgebroken samen- zyn, nadat ik de akademie verlaten had en weer voor goed thuis gekomen was haar eerste onschatbare goedkeuring van de eerste vluchtige proeven van myn wordend schry- verstalent, dat alles doorkruist nu, ter- wyl ik schryf, myn hoofd in een bonte ver warring. Maar deze herinneringen moeten aan banden gelegd worden.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1905 | | pagina 1