M MM
1EBSMD.
Maandag 9 October 190&
tmina.
No. 0844.
LOON,
an Spreekbuizen.
44ste Jaa.Eg.aitg.
Aww#- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
1
.ober 1905,
voering van
GASFORNUIZEN.
Gastalelljes
vak behoort.
I
BilTBM,
leetra llraaders.
enz.
IT1KELEN,
ogclte.
Een bevredigende toelichting.
FE UILLE TOX^
1
Inzending van Advertentiën tot 1 uur des uiitltl.
I
I
i
INKMAN A Zu.
Bit No. bestaat uit Twee Bladen
EERSTE BLAD.
en onder leiding
ANDERMAN.
(boekjes nitslai-
Wed. BODMAN
rt.
4 t AO.
O.M
ichool a fOM.
LINO, Poelier.
PERDAM-
11.
'EN,
50 ets., 75 et
■ra en Drogisten
NKBR!
Rotterdam.
ER, Apotheker
Westbaven 198.
modellen
EN Franje
B geëmailleerde
•ntoou-1
.niak-ary I
inooiw I
/•rt I
■SSSj
bedrijven.
svr.
LREWAARD.
I. v. RENNES.
ISBN BROEK en
Daartegenover werden van socialistische'
zijde inderdaad „onbegrensde mogelijk
heden” voorgetooverd. „Wat is het doel
der regeering?” vroeg de heer Tak in
zijn „Kroniek”. Is het een paardemiddcl.
om de oplossing der kiesrecht-quaestie te
Verschuiven Dan zijn het, van haar stand-
punt, roekelooze woorden, die in de troon-
iagelgks versch
s, Soepkippen,
i, gemeste Eend-
'ogels, Fazanten,
Iers, Reevleesch,
concurreerende
smaakt franco
hill IMII I. COMTT
IER
nig-democraten zich daarvoor nu in Jun*
zoo uitgesloofd En zoo ging het door-
Alles blanco zelfs blanco tegenover
het blanco-artikel.
De oud-liberalen zagen ook wel iets
in die commissie.
„Een college tot exploitatie van het
veld der onbegrensde mogelijkheden”,
noemde de „Nieuwe Courant” haar, en
het blad concludeerde dat de quaestie
der Grondwetsherziening bij den aanvang
van dit zittingsjaar dus niet bijster ac
tueel was, integendeel op het regeerings-
program slechts een uithoekje innam.
Het „Utr. Dagblad” stemde in met
het koor der spotters. „De Grondwets
herziening komt er, zoo wordt ons ver
klaard- Werkelijk, zij komt...” Maar het
is beter haar door een staatscommissie
te doen voorbereiden. „Wie roept nu
er komt toch niets van?"
Dat waren de critici die niet heel erg
van grondwetsherziening gediend zijn en
het niet onaardig zouden vinden, wan
neer aldus op veel gebruikelijke wijze
een staatscommissie het middel zou wor
den om voorloopig deze netelige quaestie
van de baan te schuiven. De minister
Kuyper had zich immers nog zoo handig
van staatscommissies weten te bedienen]
om voorloopig met rust te worden ge-
Waarom dab een staatsoommisie? Om
dat het goed schijnt de zaak van ven-
schillende kanten te dóen bezien, wat
beter kan bij voorbereiding door eene
commissie dan door ’s ministers departe
ment, waarbij zich nog dit voordeel voegt
dat zoodoende het departement meer de
handen vrij houdt voor ander werk.
Mhar zal de voorgenomen herziening
er niet door worden vertraagd? Ook die
vraag kon de minister geruststellend be
antwoorden met eene verwijzing naar de
commissie die de. herziening van 1887
had voor te bereiden,, In- acht maanden
was zij met haar iirbeid gereed. En mocht
de commissie onverhoopt niet tijdig ge
reed komen met haar arbeid, welnu de
minister verklaarde uitdrukkelijk, dat dan
de regeering zal weten te handelen gelijk
zij zal meenen te behooren, ter bereiking
van haar doel.
Welk doel bestaat in de stellig toege
zegde indiening van voorstellen tot grond
wetsherziening zóó tijdig, dat de beslis
sing in eerste instantie kan worden ge
nomen binnen de nu aangevmgen 4-jarige
periode.
'Met deze besliste verklaringen is alle
reden tot twijfel weggenomen. Wij weten
nu dat het nieuwe kabinet meer is dan
eenvoudig een cabinet d’affaires, dat het
zich nochtans spenend van enghartige
partijzucht -*■ wenscht te staan op den
grondslag, ,in Januari van dit jaar door
Unie-liberaten en vrijzinnig-dmnocraten
gelegd door de aanvaarding van een' ge-
meenschappdijk program, waarop grond
wetsherziening omi do beletselen voor
algemeen kiesrecht en evenredige verte
genwoordiging uit de grondwet te lichten,
als laatste, maar zeker belangrijkste punt
fungeerde.
Welnu, de regeering ziet den uitslag
der vetkiezingenizeer juist in. Degeco-
aliseerde linksche groepen dor vrijzinnigen
hebben het leeuwenaandeel gehad in de
onttrooning van het clericals partij-bewind.
Hunner is ook de grootste winst bij de
stembus geweest. De beslissing der kie
zers ging tegen Kuyper en diens heillooze
politiek; zij ging echter ook voor een
tusschen Margaretba en baar moeder af
Welke Hst z» wil«e o baat nemen bat een
nieuwe japon te krygon, en ging toen de
i kamer binnen en zag baar gewone manier
van mg te ontmoeten aamemen, alsof zulke
woorden, als ik nog maar een oogenblik te
voren van haar gehoord bad, nooit over
haar lippen gekomen waren. Op ik zag baar
op dien anderen morgen, toen sjj, om den
dood van haar kanarie te wreken, dweenigo
teerbeminde metguzellib, die baar zieke
moedbr bezat, met eigen hand zon gedood
hebben Na verblindde mjj geen liefde voor
de werkelijke beteehenls van dergeljjke voor
vallen: No zag ik daarin, in plaats van. ze
alt kleine zwakheden der schoonheid en
kleine dwalingen der jeugd te besoboawen,
tijdige waarschuwingen, die injj noopten om,
1 ah'de dag der wraak gekomen was,eraan
tedenkendat in het bedrijven den misdaad
waaraan zjj zich beide schuldig gemankt
haddbn, de vrouw e.rn laag Was geweest
als de man.
Bomtjjds ook was ik nog eene op weg
naar Noord er Villa, nadat ik oen week op
ons buitenverblijf doorgebracht had. Ik zag
nog «ene d«Averwdsrlng, die bjj Margn-
rettia plaats ’gegrepen' had, sedert ik haar
verlaten bad, baar gejaagdheid, de blijken
van' haar gemoedsbeweging.
(Wsrdt vervolgd.)
Felctoon Ne. 89.
De Uitgave dezer Courant geschiedt dagelijks
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prijs per drie maanden is. 1.25, franco per
post 1.70.
Afzonderlijke Hommers V IJ F CENTEN.
Er was reden om eenigen twijfel te
koesteren ten aanzien der kiesrechtplannen
van het huidig ministerie Rink—De
Meester.
Volkomen duidelijk was de Troonrede
niet geweest. Een onwelwillend lezer kon
er de gevolgtrekking uit maken dat het
kabinet een slag om den arm hield of,
nog erger, roekeloos spel ging spelen
door een grooter moeilijkheid uit te lok
ken om een kleinere van zich af te
schuiven.
„Ten einde den gewonen wetgever vrij
heid te geven bij de regeling der kies
bevoegdheid, zal u eene herziening wor
den voorgesteld van de daarover hande
lende bepalingen der grondwet”,-aldus
sprak de Koningin in de Troonrede. Maar
op die bevredigende verklaring volgde
eene toevoeging die twijfel kon wekken
„Vooraf wensch ik te doen onderzoeken,,
welke andere wijzigingen nog in de grond
wet moeten worden gebracht".
Dat gaf me een spottend gegrinnik inl
de christelijke pers. De „Residentiebode”,,
die veel van grappen zegt te houden,, laten,
bracht de regeering een welverdiend com-
piiment voor de nette en handige wijze
waarop zij zich voorloopig uit een moei
lijk parket had gered. Het laatste ge-,
deelte der zinsnede handelende over de
grondwetsherziening, was een „handigheid
of jokkentje”, het blanco artikel 80 een
leugen, de toegezegde commissie voot;
grondwetsherziening een kapstok waaraan
die grondwetsherziening of, zóóals het
Haagscbe Katholieke blad zich uitdrukte;
de parademantel, door Liberale Unie en
Vrijzinnig Democratische Bond op 21
Januari in elkaar genaaid, voor geruimen
tijd kan worden opgehangen”.
Dr. Kuyper’s orgaan dacht er al even,
zoo over. „Wat ’n heerlijke kapstok!”
'riep de „Standaard” smalend uit. „Heb
ben de sociaal-demoeraten en de vrijzin»
79)
Daarop volgde een vluchtig, rusteloos,
onafgebroken mengsel van onbestemde ge
dachten, die zich aldoor in denzelfden ver
warden kring bewogen, die aldoor op het-
zeilde ondoorgrondelijke onderwerp betrek
king hadden en die nooit tot bepaaldheid
konden komen. Het was alsof er iets in mjjn
hoofd opgesloten was en daarin aldoor
heen en weer bewoog, maar er niet uit kon
komen.
Spoedig begonnen deze gedachten een
zekeren vorm aan te nemen, waarvan ik mjj
rekenschap wist te geven.
In den bevigen koortsgloed, waarin noch
wakende noch slapende eenige verademing
Of verandering kwam, begon ik mijn rol
nog.oftns te spelpn in de gebeurtenissen, die
hadden plaats gehad, doch in een geheel
ander karakter. In plaats van onbepaald ver
trouwen in anderen te stellen, zooals ik
vroeger gedaan- had; in- plaats- van in geen
enkele omstandigheid, die zich Toordeed, een
bcteekenls en oen waarschuwing te zien,
koesterde ik nu reeds dsdetfjk verden-
Telefoen Na. 8*
A O V ERTENTIEN worden gepliatst van
15 regels a 50 Centen; iedere regel meer
10 Centen. Groote letters worden berekend
naar plaatsruimte.
rede ziju gesproken. Want dan wordt een
grooter en broeder strijd ontketend om
aan een geringer moeilijkheid te ontko
men,.. Een grondwetsherziening mag geen
uitvlucht zijn", voegde hij er terecht
aan toe.
De waarschuwing werd door den so-
cialistischen leider met nadruk en klem
toegelicht. Wat zou er al niet aan zoo’n
algempene grondwetsherziening vastzitten,
De aociaal-democratie zou daarbij de
king tegen Margaretba,tegen haar
I vader, tegen haar moeder, tegen Mannion,
zelfs tegen do bedienden des huizes. In de
verschrikkelijke hersenschimmen van mjjn
ongeluk, die mjj nn voor oogen zweefden,
was mjjn toestand omgekeerd. Iedere ge.
beurtenis van het voor mij noodlottige proef
jaar herleefde nu voor mjj. Maar die nood
lottigheid zelf, bet nacbteljjke achriktoooeel
i dat >k ondervonden had, was geheel uit mjjn
geheugen gewiacht. Het verllés Van mjjn
geheugen was het eenige wat ik in mjjn
zwervend brein ontdekte, en dat ik niet
terug kreeg. Niemand, die niet geleden heeft,
zooals ik toen leed, kan voorstellen met
welk een drift ik mjj verloopen gebeurte
nissen in mjjn ijlhoofdigheid trachtte te her-
inneren, do een na do andere, dagen en
nachten achtereen, om op die wijze bet einde
te bereiken, dat ik wist, dat er achter lag,
doch dat ik niet kon zien, zelfs niet voor
een enkel, oogpablik.
Ofschoon in mjjn gezichten nn eens deze
dan weder gene volgorde gevonden werd,
begonnen zjj aftjjd mót den nacht, toen Man
nion van het vasteland op Noorden Tills
terugkwam. Ik stond weder in de pronk
kamer, ik zag, heat binnenkomen,ik bemerkte
de-geringe mate van verwarring Pi Marga-
retha en vatte terstond wantrouwen tegen
haar op. Ik merkte op, hoe hjj haar blik
MAGAZIJN
isler”,
B 13,
troonopvolging ter sprake brengen en
omtrent de rechtspraak eenige beginselen
van een nieuwe regeling aan de orde
stellen. En de antirevolutionnairen zouden
komen met de vrijheid der school en wat
niet al meer anti-paganistisch.
Men ziet het: er was aan vele zijden
twijfel, toen in de Kamer de eerste en
gereede aanleiding kwam om de zaak ter
sprake te brengen, nl. bij de behandeling
van het Adres van Antwoord op de Troon- 1
rede. Op de mededeeling der Troonrede
werd daarin eenvoudig gereageerd, zon
der meer. De mededeeling was met be- 1
langstelling vernomen enz., waarop de
heer Troelstra een amendement kwam
verdedigen om daaraan toe te voegen de
verwachting, dat door het nader onder- j
soek van de aan te brengen wijzigingen
de bedoelde herziening der grondwet om
artikel 80 blanco te maken niet zou wor
den vertraagd.
Er is alle reden den heer Troelstra
dankbaar te zijn voor zijn amendement
omdat het, toegelicht als het werd, don
minister De Meester gelegenheid gaf tot
zijnp afdoonds verklaring die allen twijfel
wegneemt. Het socialistisch amendement
werd dan ook ingetrokkende voorsteller
bleek geheel voldaan.
Dit kon ook moeilijk anders, want het
antwoord van den heer De Meester was
stellig en ondubbelzinnig. Bedoelt de re-
goering een algemeene grondwetsherzie
ning als in 1887? Geenszins. Maar er
zijn vraagstukken die onmiddellijk ver
band honden met de kiesrechtquaestie..
Daar is b.v. de Eerste Kamer, haar sa
menstelling, haar bevoegdheid, de al- of'
niet ontbindbaarheid der Provinciale Sta
ten. Daar is verder de evenredige ver
tegenwoordiging, ep de vraag of en in)
hoeverre onze tegenwoordige grondwet!
belet die in te voeren. Over dit punt!
sprak de minister. Er zijn ook nog an
dere b.v. het toetsingsrecht, d. w. z. del
bevoegdheid aan den rechter om de grond
wettigheid eener wet te onderzoeken, een
soort tegenwicht tegen o. i. ten onrechte
geduchte gevaren van het algemeen kies
recht.
en dén mijnen trachtte te ontwijkenIk zag
de onheilspellende kalmte van zjjn gelaat;
en kreeg, argwaan tegen hem. Van dat opren!
blik at verdween de liefde en trpil db haal
in haar plaats. Ik begon mjjn waakzaamUeiiT|
te verdubbelen, mjj nietige roorrallén té
binnen te brengen, die mjjn vermoedens be»
vestigden, en den dag, waarop ik hen beiden
zou ontmaskeren, oordeelen en straffen,
gretig at te wachten, den dag der ontknoopinf
en der vergelding, die pooit aanbrak.
Nu eega was ik op den avond’ van hot
onweer weder in Mannion’s huls. ïk ontdekte
in ieder woord, dat hjj sprak, een behendig
lokaas om mjj te verleiden om op hem als
op een tweede vader, 'meer nog dan als op
een vriend vertrouwen te stellen. Ik hoorde
in do stormvlagen, die mjjn antwoorden
plotseling afbraken of er zich made Vee-
memgden, stemmen, die telkens als ik tot
hem sprak, op een geheimzinnige wjjze tegen
mjjn vgand waarschuwden. Ik zag nog eeiis
dien afsoliuweljlke, zegevierenden laclj op zijp
gelaat, toen Ik op de stoep afscheid van hem
nam en zag dien nu niet als een-zinsbe
goocheling, door een bliksemstraal teweeg
gebracht,, maar ala een optkett^ide werke
lijkheid, die het licht van den bliksem Open
baarde.
Dan weder was ik in den tuin vairNoor-
<j8r Villa. Ik luisterde toevallig bet gesprek
