BET MRLIH HUWELIJK
üelaren.
ITS.
diging
tr
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken»
Afschaffing van tienden,
>uda”.
LELEN,
oenen enz. enz.
w
VERGAOMfi VAOEN GEM EENTEftUD
FEUILLETON,
No. 9856.
Maandag 33 October 1905.
44ste Jaargang
inningmMiter.
T.
Inzending van Ad verten tien tot 1 uur des midd.
i IAS
a (135
ar Nedar-
169.
•CTOBER
anbevolen,
Dit No. bestaat uit Twee Bladen.
EERSTE BLAD.
hanuelsagent te
ieten werk.
k*k*M
IdTQOf HllWI
faraolMcmnaki
N- Mllltr A Ca
- Mulatto gort
Mtfc.-
SfiUSSS
AS
Franco offerten
to Kaai' a/h.
Middelburg.
urzenmagazijn
30.
Kleiwegsteeg.
[eeren-, Dames-
ialchtal
teaeiMB.
en ia don I
naam dee I
ervaardigi
wereldb©-
n*8toll-|
Telefoon No. SS
ADV ER TENTIEN worden geplaatst van
15 regels a 50 Centen; iedere regel meer
10 Centen. Groote letters worden berekend
naar plaatsruimte.
fiOUDSCHE (01lll\T
1) Tiendrecht slaapt, wanneer op den
plichtigen grond geen tiendplichtige vruch
ten worden geteeld. Novaal heet tiend
recht, dat eerst zal ontstaan, als nog niet
ontgonnen land voor bebouwing geschikt
zal zijn gemaakt.
of over de kabbelende oppervlakte van een
meer kwam.
In de verte, maar toch hoorbaar, klonk
het woelige gedrnisch van een breede straat
die luide middagstem van Londen
vroolyk in mijn oor. Nog dichter by, in een
straat die naast het huis liep, lieten zich de
schelle tonen van een orgel hoorenhet
instrument speelde zyn vroolyken wals, een
wals waarop ik in de balzaal zoo menigmaal
gedanst had. Welke spottende herinneringen
daar binnen, welke spottende klanken daar
buiten, om zulk een belijdenis, als ik nu af
te leggen had, in te leiden en te verge
zellen
De eene minuut na de andere verliep met
onverbiddelijke snelheid, en nog verbrak ik
het stilzwegen niet. Mijn oogen wendden
zich angstig en langzaam naar mijn vader.
Hij keek nog steeds van mij af en was
nog steeds bezig met het opensnijden der
boeken, die voor hem lagen. Zelfs bij dat
onbeduidende werk verrieden zich de hevige
gemoedsbewegingen, die hij trachtte te ver
bergen, duidelijk. Zijn hand, gewoonlgk zoo
vast, beefde blijkbaar, en het vouwbeen ging
al sneller door de bladen heen, als wilde hy
geen enkele letter lezen. Ik geloof dat hy
voelde, dat ik naar hem keek want hy hield
eensklaps met zyn bezigheid op, wendde zich
tot mij en sprak
Ik gekoekt
k voor fe-
M van
Ute) Ah
jml Ten
gebruiken.
■toB.’J.
reletoon No, 82.
De Uitgave dezer Courant geschiedt dagelijk
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prijs per drie maanden is 1.25, franco per
post 1.70. x
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
Waarom, zoo zal men zeggen, wordt
de Vervangende grondrente niet aan dezen
toegekend
De reden is, dat die grondrente in
zeer vele gevallen zoo gering zal zijn,
dat de inningskosten voor een particulier
onevenredig hoog zonden worden, een
bezwaar, dat niet geldt voor den Staat,
die het bedrag der rente op het aan-
slagbillet der grondbelasting wel afzon
derlijk zal vermelden, doch tegelijk met
deze kan innen.
Die nieuwe grondrente zal door beta
ling van het vijf-en-twintigvoud van haar
bei-ag kunnen afgekocht worden.
Jitvoerig en zorgvuldig zijn voorts in
het! ontwerp geregeld de wijze van vast-
steling van grondrente en schadeloos
stelling, een' vooral bij de zoogen. sla
pende en novale tienden hoogst moei
lijk onderwerp en de beslissing der ver
schillende rechtsvragen, die bij de uit
voering van den ontworpen maatregel
zullen kunnen rijzen.
Voortreffelijk en vernuftig zijn al die
bepalingen; uiterst gelukkig mag de om
zetting in grondrente genoemd worden
en toch is met dat al nog niet de groot
ste lof aan den arbeid der commissie
gebracht. Dien verdient zij voor de be
ginselen, waarop zij haar ontwerp doet
steunen. Het eerste beginsel is, dat, waar
een vermogensvorm schadelijk blijkt te
zijn voor het algeméén welzijn en be
staande maatregelen, om daaraan een
einde te maken, niet afdoende bevonden
worden, het ingrijpen van den wetgevar
gerechtvaardigd is en wel niet enkel zoo,
dat hij zijn steun verleent aan belang
hebbenden om zich zelf te helpen, maar
zoo noodig ook door zelfstandig en een
zijdig regelend optreden. Onaantastbaar
heid dus van eigendomsrechten alleen
binnen de grenzen door het algemeen
belang getrokken, niet maar in dien zin,
dat het recht van den eenling moet wij
ken voor dat der gemeenschap, die zijn
goed voor hare doeleinden noodig heeft
onteigening ten algemeenen nutte
doch ook dan, wanneer de geheele aard
en strekking van een vermogensrecht met
de belangen der - gemeenschap in strijd
komt.
IJet tweede beginsel zou men kunnen
uitdrukken door de stelling, dat opheffing
van recht gepaard moet gaan met scha
devergoeding. Het is niet de schuld des
tiendheffers, dat zijn wettig bestaand
recht voor het algemeen schadelijk blijkt
te werken en daarom komt hem vergoe
ding toe voor zijn rpchtsverlies.
Nu op zoo menig gebied de Staat ge
roepen wordt in de maatschappelijke- en
rechtsverhoudingen in te grijpen, is het
van groot belang, die twee beginselen
door gezaghebbende mannen te zien -ge
huldigd. V. D.
,Ik heb besloten om aan u den tjjd over
te laten, waarop gij wilt beginnen te spre
ken,” zeide hjj, „en van dat besluit wensch
ik niet af te gaanik verzoek u alleen er
aan te denken, dat iedere minuut van uitstel
de pijnlijke onzekerheid vermeerdert, waarin
ik mjj om uwentwil bevind.”
Hij sloeg de boeken, die voor hem lagen,
weder open, terwijl hij er op ’zachter ,en
koeler toon bjjvoegde: „Als Rudolf in uw
plaats geweest was, zou hij al vroeger ge
sproken hebben.”
Rudolf, en het voorbeeld van Rudolf mjj
weder voorgehouden I ik kon nu niet
langer blgven zwjjgen.
„De misslagen van Rudolf ten opzichte
van u en ten opzichte van zjjn familie, zjjn
niet van denzelfden aard als de mijne, papa 1"
begon ik. „Ik heb zijn gebreken niet nage
volgd ik heb gehandeld, zooals hjj niet zou
gehandeld hebben. En toch, het gevolg van
mijn dwaling zal in uw oogen veel vernede
render en zelfs onteerender zjjn, dan het
gevolg van eenige dwaling van Rudolf.”
Toen ik het woord „onteerend” uitsprak,
keek hjj mjj eensklaps vlak in het gezicht.
Zijn oogen vestigden zich ernstig op mij,
en de veelbeteekenende roode blos kwam op
zjjn bleeke wangen.
(Wordt vervolgd]
altijd bekeken en weder bekeken met nooit
eindigend genoegen, terwijl wjj met elkander
op twee stoelen stonden om bjj de dikke,
geelkleurige bladen te kunnen komen en ze
met onze eigene handen te kunnen omslaan.
En daar, in de ruimte tusschen twee' boe
kenkasten, stond nog de oude schrijflessenaar
met zjjn tal van schuiflaadjesen op den
klamp daarboven de oude Fransche klok,
die vroeger aan mjjn moeder toebeboord
had, en die ieder uur zoo liefelijk en vroo-
Ijjk speelde. Hst was bjj die tafel dat Rndolf
en ik mjjn vader altijd vaarwel zeiden, als
wij na de vacantie weder naar school gingen
en ons zakgeld kregen, dat ons een oogen-
blik voordat wjj vertrokken nit een van do
kleine landjes gegeven werd. Bjj die plaats
ook placht Clara, toen een lief, blozend
kindje, ons deftig op te wachten, met haar
pop op den arm, om ons voor het laatst
goeden dag te zeggen, en ons te vragen
om spoedig terug te komen en dan nooit
meer weg te gaan.
Ik keerde mjj om en keek haastig naar
het raam, want zulke herinneringen, als die
kamer in mjj verlevendigde, waren meer
dan ik kon uitstaan.
Buiten, in bet kleine tuintje, suisden de
weinige onvolgroeide, tengere boompjes even
lastig in de lacht, alsof de wind, die ze
bewoog, regelrecht over eene open ruimte
Met belangstelling heeft men zeker
vooral in landbouwkringen uit de onlangs
gehouden troonrede vernomen, dat de
nieuwe regeering zich voorstelt stappen
te doen om te geraken tot geheele
afschaffing van tienden.
Geheele afschaffing, dat wil dus zeggen,
dat het aloude recht van tiendheffing,
het recht op een zeker deel der vruchten
van eens anders land, zal ophouden een
door de Nederlandsche wet erkende en
beschermde vermogensvorm te zijn'
Ook nu reeds is onze wetgeving er op
uit, dat recht te doen verdwijnen; en
waarlijk niet zonder grond.
Overblijfsel uit oude tijden, toen het
wellicht niet zoo schadelijk werkte, is
het met onze huidige rechtsopvattingen
volkomen in strijd en staat het vaak eene
gezonde ontwikkeling van het landbouw
bedrijf in den weg.
Zonder eenige vergoeding of inspanning
zijnerzijds toch, wordt de tiendheffer ver
niet afdoende verbetering’’gebrachtze
ker, sedert hare inwerkingtreding, zijn
tienden van een kapitaalswaarde van meer
dan 9 millioen afgekocht, maar volgens
een matige en bij gebreke aan volledige
gegevens ongetwijfeld te lage schatting
hebben de thans nog bestaande tiend
rechten] een kapitaalswaarde van ver
over de 20 millioen gulden.
Verschillende oorzaken hebben een rui
meren afkoop verhinderd en wel voorna
melijk de op zich zelf wel billijke bepa
ling, dat bloktienden alleen in hun geheel
afkoopbaar zijn, waarbij dus medewerking
der eigenaars van alle in het blok gele
gen beste landen een vereischte is en de
moeilijkheid, waarin zich vaak de tiend
plichtige bevindt, om het ter voldoening
der afkoopsom benoodigde kapitaal te v<fe
krijgen. Van de bestaande wet is dus in
deze geen radicale verbetering te wachten.
Dat ziet blijkens de troonrede, de tegen
woordige Regeering in ep dat is ook
ingezien door eene commissie, die, op
verzoek van het Nederlandsch Landbouw-
comité, het vraagstuk der tiendafschafflng
heeft onderzocht en als resultaat van dat
onderzoek een wetsontwerp met memorie
van toelichting en bijbehoorende beschei
den heeft openbaar gemaakt, waaraan de
hier gebruikte gegevens ontleend zijn.
Verwacht mag zeker worden, dat de
arbeid dier commissie den grondslag zal
vormen van de in uitzicht gestelde nieuwe
wettelijke maatregelen tot afschaffing van
het tiendrecht en het is daarom van
belang, de door haar gevonden oplossing
van het vraagstuk in hoofdtrekken te
vermelden.
Voorop dan staat, dat iedere op het
oogenblik van de inwerkingtreding der
ontworpen wet nog bestaande tiendplich-
tigheid wordt opgeheven en vervangen
door een grondrente, te voldoen aan het
Rijk, dat zijnerzijds schadeloos stelt den-
gene, wiens recht van tiendheffing is
vervallen. Een vast, jaarlijks te voldoen
bedrag treedt dus in de plaats der voor
malige wisselvallige uitkeering en de ge
wezen tiendheffer ontvangt een afkoop
som.
VRIJDAG 20 OCTOBER 1905.
(Vervolg.)
Na heropening wordt medegedeeld dat de
volgende beslissingen zyn genomen
Woonplaats. Namen. AanslAg.
A 59 F. Himmelreich f 800 forens ge
deelte
A Cl J. C. L. F. Buscb f 7000 Handhavèn.
A 90 G. P. Gubbi, f 600 Royeeren.
A 92 Ph. Cats, f 2500 f 2000.
A 102 J. H. Hofs, f 1500, Handhaven,
A 114a G. H. Korte, f 1100, f 90Ö.
A 124 J. S. Vetter, f 800, Handhliiven.
A 132 C. van Leeuwen, f 1000, f 800.
B 22 F. J. M. Kennen, f 4500 f 4000.
B 34 H. J. Bik, f 1800 f 1500.
C 39 I Oats, f 3000 f 2000.
C 53 8- E. Cats, f 2200 1 2000.
C 78 F. 8. Sparnaag Jr., f 3000, handhaven.
C 84a J. M. Noordeman, f 900 f 600,
C 86a C. de Borst, f 700, handhaven.
O 104a W. J. Vgg, t 600, rojjeeren.
C 166 Wed. Ruiter—Waller, f 1500 f 1200.
C 176 A. Puinsteen, 1 500 rojjeeren.
C 186a A. van der Harg, f 700 f 600.
C 186a P. A. van der Harg, f 700 f 600.
C 201 A. W. Roes f 6000 f 4500.
C 213 J. van der Laan, f2500, handhaven.
D 8a P. L. Hessing, f 1000 1 800.
rijkt door de vermeerderende opbrengst
der tiendplichtige landen en de eigenaar
van deze moet het gedoogen, dat een
ander dan hij gaat strijken met een deel
der vruchten van zijn arbeid en vlijt.
Dat daardoor menig eigenaar van zulk
land nalaat het meest voordeelige of ge
schikte gewas te verbouwen, omdat daar
van tiend verschuldigd zou zijn, of eene
wenschelijke verbetering van zijn grond
of van zijn bedrijf niet onderneemt, daar
hij daarvan toch niet het volle genot
zal -hebben, is niet alleen voor hem, maar
ook voor ’t algemeen een belangrijke
schade.
Daarom opent dan ook reeds de be
staande wetgeving aan den tiendplichtige
eenen weg, om zich van zijn last te be
vrijden, door de afkoopbaarstelling der
tienden volgens de bepalingen der wet
van 12 April 1872, Stbl. nr. 25.
Die wet heeft eenige maar toch lang
91)
Met een bezwaard hart en vochtige oogen
keek ik de mnrpn in de rondte. Daar, in dien
hoek, was de laken deur, die naar de
bibliotheek leidde. Hoe dikwijls hadden Rudolf
en ik, toen wg nog kinderen waren, nieuws
gierig door diezelfde deur gekeken, om te
zien wat mjjn vader toch in zjjn studeer
kamer deed, en ons verwonderd dat hg zoo
veel brieven te schrijven en zooveel boeken
te lezen had. Wat waren beiden verschrikt
i toen hg ons op zekeren dag ontdekte en
streng berispte. Wat waren wjj een oogen
blik later gelukkig, toen wjj hem vergiffenis
hadden gevraagd en wjj weder naar do
bibliotheek woeden teruggezonden met een
groot prentenboek om te kgken, tot een be
wijs dat het one beiden vergeven wasl
Daar stond het hooge, onderwetsche, maho
niehouten kastje voor het raam, met den-
zelfdei, groeten geïllustreerden foliant over
Èebreenwsche oudheden, die daarop lag,
"waarin Clara en ik jaren geleden somtijds
eens mochten kgken op Zondagmiddagen,
hetgeen dan een heel feest was, en dien wjj
O ets., 75 et
s en Drogisten
KEB!
letterdam.
R, Apotheker
resthaven 198.
s