BET MRLIH HUWELIJK üelaren. ITS. diging tr Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken» Afschaffing van tienden, >uda”. LELEN, oenen enz. enz. w VERGAOMfi VAOEN GEM EENTEftUD FEUILLETON, No. 9856. Maandag 33 October 1905. 44ste Jaargang inningmMiter. T. Inzending van Ad verten tien tot 1 uur des midd. i IAS a (135 ar Nedar- 169. •CTOBER anbevolen, Dit No. bestaat uit Twee Bladen. EERSTE BLAD. hanuelsagent te ieten werk. k*k*M IdTQOf HllWI faraolMcmnaki N- Mllltr A Ca - Mulatto gort Mtfc.- SfiUSSS AS Franco offerten to Kaai' a/h. Middelburg. urzenmagazijn 30. Kleiwegsteeg. [eeren-, Dames- ialchtal teaeiMB. en ia don I naam dee I ervaardigi wereldb©- n*8toll-| Telefoon No. SS ADV ER TENTIEN worden geplaatst van 15 regels a 50 Centen; iedere regel meer 10 Centen. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. fiOUDSCHE (01lll\T 1) Tiendrecht slaapt, wanneer op den plichtigen grond geen tiendplichtige vruch ten worden geteeld. Novaal heet tiend recht, dat eerst zal ontstaan, als nog niet ontgonnen land voor bebouwing geschikt zal zijn gemaakt. of over de kabbelende oppervlakte van een meer kwam. In de verte, maar toch hoorbaar, klonk het woelige gedrnisch van een breede straat die luide middagstem van Londen vroolyk in mijn oor. Nog dichter by, in een straat die naast het huis liep, lieten zich de schelle tonen van een orgel hoorenhet instrument speelde zyn vroolyken wals, een wals waarop ik in de balzaal zoo menigmaal gedanst had. Welke spottende herinneringen daar binnen, welke spottende klanken daar buiten, om zulk een belijdenis, als ik nu af te leggen had, in te leiden en te verge zellen De eene minuut na de andere verliep met onverbiddelijke snelheid, en nog verbrak ik het stilzwegen niet. Mijn oogen wendden zich angstig en langzaam naar mijn vader. Hij keek nog steeds van mij af en was nog steeds bezig met het opensnijden der boeken, die voor hem lagen. Zelfs bij dat onbeduidende werk verrieden zich de hevige gemoedsbewegingen, die hij trachtte te ver bergen, duidelijk. Zijn hand, gewoonlgk zoo vast, beefde blijkbaar, en het vouwbeen ging al sneller door de bladen heen, als wilde hy geen enkele letter lezen. Ik geloof dat hy voelde, dat ik naar hem keek want hy hield eensklaps met zyn bezigheid op, wendde zich tot mij en sprak Ik gekoekt k voor fe- M van Ute) Ah jml Ten gebruiken. ■toB.’J. reletoon No, 82. De Uitgave dezer Courant geschiedt dagelijk met uitzondering van Zon- en Feestdagen. De prijs per drie maanden is 1.25, franco per post 1.70. x Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN. Waarom, zoo zal men zeggen, wordt de Vervangende grondrente niet aan dezen toegekend De reden is, dat die grondrente in zeer vele gevallen zoo gering zal zijn, dat de inningskosten voor een particulier onevenredig hoog zonden worden, een bezwaar, dat niet geldt voor den Staat, die het bedrag der rente op het aan- slagbillet der grondbelasting wel afzon derlijk zal vermelden, doch tegelijk met deze kan innen. Die nieuwe grondrente zal door beta ling van het vijf-en-twintigvoud van haar bei-ag kunnen afgekocht worden. Jitvoerig en zorgvuldig zijn voorts in het! ontwerp geregeld de wijze van vast- steling van grondrente en schadeloos stelling, een' vooral bij de zoogen. sla pende en novale tienden hoogst moei lijk onderwerp en de beslissing der ver schillende rechtsvragen, die bij de uit voering van den ontworpen maatregel zullen kunnen rijzen. Voortreffelijk en vernuftig zijn al die bepalingen; uiterst gelukkig mag de om zetting in grondrente genoemd worden en toch is met dat al nog niet de groot ste lof aan den arbeid der commissie gebracht. Dien verdient zij voor de be ginselen, waarop zij haar ontwerp doet steunen. Het eerste beginsel is, dat, waar een vermogensvorm schadelijk blijkt te zijn voor het algeméén welzijn en be staande maatregelen, om daaraan een einde te maken, niet afdoende bevonden worden, het ingrijpen van den wetgevar gerechtvaardigd is en wel niet enkel zoo, dat hij zijn steun verleent aan belang hebbenden om zich zelf te helpen, maar zoo noodig ook door zelfstandig en een zijdig regelend optreden. Onaantastbaar heid dus van eigendomsrechten alleen binnen de grenzen door het algemeen belang getrokken, niet maar in dien zin, dat het recht van den eenling moet wij ken voor dat der gemeenschap, die zijn goed voor hare doeleinden noodig heeft onteigening ten algemeenen nutte doch ook dan, wanneer de geheele aard en strekking van een vermogensrecht met de belangen der - gemeenschap in strijd komt. IJet tweede beginsel zou men kunnen uitdrukken door de stelling, dat opheffing van recht gepaard moet gaan met scha devergoeding. Het is niet de schuld des tiendheffers, dat zijn wettig bestaand recht voor het algemeen schadelijk blijkt te werken en daarom komt hem vergoe ding toe voor zijn rpchtsverlies. Nu op zoo menig gebied de Staat ge roepen wordt in de maatschappelijke- en rechtsverhoudingen in te grijpen, is het van groot belang, die twee beginselen door gezaghebbende mannen te zien -ge huldigd. V. D. ,Ik heb besloten om aan u den tjjd over te laten, waarop gij wilt beginnen te spre ken,” zeide hjj, „en van dat besluit wensch ik niet af te gaanik verzoek u alleen er aan te denken, dat iedere minuut van uitstel de pijnlijke onzekerheid vermeerdert, waarin ik mjj om uwentwil bevind.” Hij sloeg de boeken, die voor hem lagen, weder open, terwijl hij er op ’zachter ,en koeler toon bjjvoegde: „Als Rudolf in uw plaats geweest was, zou hij al vroeger ge sproken hebben.” Rudolf, en het voorbeeld van Rudolf mjj weder voorgehouden I ik kon nu niet langer blgven zwjjgen. „De misslagen van Rudolf ten opzichte van u en ten opzichte van zjjn familie, zjjn niet van denzelfden aard als de mijne, papa 1" begon ik. „Ik heb zijn gebreken niet nage volgd ik heb gehandeld, zooals hjj niet zou gehandeld hebben. En toch, het gevolg van mijn dwaling zal in uw oogen veel vernede render en zelfs onteerender zjjn, dan het gevolg van eenige dwaling van Rudolf.” Toen ik het woord „onteerend” uitsprak, keek hjj mjj eensklaps vlak in het gezicht. Zijn oogen vestigden zich ernstig op mij, en de veelbeteekenende roode blos kwam op zjjn bleeke wangen. (Wordt vervolgd] altijd bekeken en weder bekeken met nooit eindigend genoegen, terwijl wjj met elkander op twee stoelen stonden om bjj de dikke, geelkleurige bladen te kunnen komen en ze met onze eigene handen te kunnen omslaan. En daar, in de ruimte tusschen twee' boe kenkasten, stond nog de oude schrijflessenaar met zjjn tal van schuiflaadjesen op den klamp daarboven de oude Fransche klok, die vroeger aan mjjn moeder toebeboord had, en die ieder uur zoo liefelijk en vroo- Ijjk speelde. Hst was bjj die tafel dat Rndolf en ik mjjn vader altijd vaarwel zeiden, als wij na de vacantie weder naar school gingen en ons zakgeld kregen, dat ons een oogen- blik voordat wjj vertrokken nit een van do kleine landjes gegeven werd. Bjj die plaats ook placht Clara, toen een lief, blozend kindje, ons deftig op te wachten, met haar pop op den arm, om ons voor het laatst goeden dag te zeggen, en ons te vragen om spoedig terug te komen en dan nooit meer weg te gaan. Ik keerde mjj om en keek haastig naar het raam, want zulke herinneringen, als die kamer in mjj verlevendigde, waren meer dan ik kon uitstaan. Buiten, in bet kleine tuintje, suisden de weinige onvolgroeide, tengere boompjes even lastig in de lacht, alsof de wind, die ze bewoog, regelrecht over eene open ruimte Met belangstelling heeft men zeker vooral in landbouwkringen uit de onlangs gehouden troonrede vernomen, dat de nieuwe regeering zich voorstelt stappen te doen om te geraken tot geheele afschaffing van tienden. Geheele afschaffing, dat wil dus zeggen, dat het aloude recht van tiendheffing, het recht op een zeker deel der vruchten van eens anders land, zal ophouden een door de Nederlandsche wet erkende en beschermde vermogensvorm te zijn' Ook nu reeds is onze wetgeving er op uit, dat recht te doen verdwijnen; en waarlijk niet zonder grond. Overblijfsel uit oude tijden, toen het wellicht niet zoo schadelijk werkte, is het met onze huidige rechtsopvattingen volkomen in strijd en staat het vaak eene gezonde ontwikkeling van het landbouw bedrijf in den weg. Zonder eenige vergoeding of inspanning zijnerzijds toch, wordt de tiendheffer ver niet afdoende verbetering’’gebrachtze ker, sedert hare inwerkingtreding, zijn tienden van een kapitaalswaarde van meer dan 9 millioen afgekocht, maar volgens een matige en bij gebreke aan volledige gegevens ongetwijfeld te lage schatting hebben de thans nog bestaande tiend rechten] een kapitaalswaarde van ver over de 20 millioen gulden. Verschillende oorzaken hebben een rui meren afkoop verhinderd en wel voorna melijk de op zich zelf wel billijke bepa ling, dat bloktienden alleen in hun geheel afkoopbaar zijn, waarbij dus medewerking der eigenaars van alle in het blok gele gen beste landen een vereischte is en de moeilijkheid, waarin zich vaak de tiend plichtige bevindt, om het ter voldoening der afkoopsom benoodigde kapitaal te v<fe krijgen. Van de bestaande wet is dus in deze geen radicale verbetering te wachten. Dat ziet blijkens de troonrede, de tegen woordige Regeering in ep dat is ook ingezien door eene commissie, die, op verzoek van het Nederlandsch Landbouw- comité, het vraagstuk der tiendafschafflng heeft onderzocht en als resultaat van dat onderzoek een wetsontwerp met memorie van toelichting en bijbehoorende beschei den heeft openbaar gemaakt, waaraan de hier gebruikte gegevens ontleend zijn. Verwacht mag zeker worden, dat de arbeid dier commissie den grondslag zal vormen van de in uitzicht gestelde nieuwe wettelijke maatregelen tot afschaffing van het tiendrecht en het is daarom van belang, de door haar gevonden oplossing van het vraagstuk in hoofdtrekken te vermelden. Voorop dan staat, dat iedere op het oogenblik van de inwerkingtreding der ontworpen wet nog bestaande tiendplich- tigheid wordt opgeheven en vervangen door een grondrente, te voldoen aan het Rijk, dat zijnerzijds schadeloos stelt den- gene, wiens recht van tiendheffing is vervallen. Een vast, jaarlijks te voldoen bedrag treedt dus in de plaats der voor malige wisselvallige uitkeering en de ge wezen tiendheffer ontvangt een afkoop som. VRIJDAG 20 OCTOBER 1905. (Vervolg.) Na heropening wordt medegedeeld dat de volgende beslissingen zyn genomen Woonplaats. Namen. AanslAg. A 59 F. Himmelreich f 800 forens ge deelte A Cl J. C. L. F. Buscb f 7000 Handhavèn. A 90 G. P. Gubbi, f 600 Royeeren. A 92 Ph. Cats, f 2500 f 2000. A 102 J. H. Hofs, f 1500, Handhaven, A 114a G. H. Korte, f 1100, f 90Ö. A 124 J. S. Vetter, f 800, Handhliiven. A 132 C. van Leeuwen, f 1000, f 800. B 22 F. J. M. Kennen, f 4500 f 4000. B 34 H. J. Bik, f 1800 f 1500. C 39 I Oats, f 3000 f 2000. C 53 8- E. Cats, f 2200 1 2000. C 78 F. 8. Sparnaag Jr., f 3000, handhaven. C 84a J. M. Noordeman, f 900 f 600, C 86a C. de Borst, f 700, handhaven. O 104a W. J. Vgg, t 600, rojjeeren. C 166 Wed. Ruiter—Waller, f 1500 f 1200. C 176 A. Puinsteen, 1 500 rojjeeren. C 186a A. van der Harg, f 700 f 600. C 186a P. A. van der Harg, f 700 f 600. C 201 A. W. Roes f 6000 f 4500. C 213 J. van der Laan, f2500, handhaven. D 8a P. L. Hessing, f 1000 1 800. rijkt door de vermeerderende opbrengst der tiendplichtige landen en de eigenaar van deze moet het gedoogen, dat een ander dan hij gaat strijken met een deel der vruchten van zijn arbeid en vlijt. Dat daardoor menig eigenaar van zulk land nalaat het meest voordeelige of ge schikte gewas te verbouwen, omdat daar van tiend verschuldigd zou zijn, of eene wenschelijke verbetering van zijn grond of van zijn bedrijf niet onderneemt, daar hij daarvan toch niet het volle genot zal -hebben, is niet alleen voor hem, maar ook voor ’t algemeen een belangrijke schade. Daarom opent dan ook reeds de be staande wetgeving aan den tiendplichtige eenen weg, om zich van zijn last te be vrijden, door de afkoopbaarstelling der tienden volgens de bepalingen der wet van 12 April 1872, Stbl. nr. 25. Die wet heeft eenige maar toch lang 91) Met een bezwaard hart en vochtige oogen keek ik de mnrpn in de rondte. Daar, in dien hoek, was de laken deur, die naar de bibliotheek leidde. Hoe dikwijls hadden Rudolf en ik, toen wg nog kinderen waren, nieuws gierig door diezelfde deur gekeken, om te zien wat mjjn vader toch in zjjn studeer kamer deed, en ons verwonderd dat hg zoo veel brieven te schrijven en zooveel boeken te lezen had. Wat waren beiden verschrikt i toen hg ons op zekeren dag ontdekte en streng berispte. Wat waren wjj een oogen blik later gelukkig, toen wjj hem vergiffenis hadden gevraagd en wjj weder naar do bibliotheek woeden teruggezonden met een groot prentenboek om te kgken, tot een be wijs dat het one beiden vergeven wasl Daar stond het hooge, onderwetsche, maho niehouten kastje voor het raam, met den- zelfdei, groeten geïllustreerden foliant over Èebreenwsche oudheden, die daarop lag, "waarin Clara en ik jaren geleden somtijds eens mochten kgken op Zondagmiddagen, hetgeen dan een heel feest was, en dien wjj O ets., 75 et s en Drogisten KEB! letterdam. R, Apotheker resthaven 198. s

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1905 | | pagina 1