EXPOSITIE
„De Avondsler",
M. M. v. LOOIT,
BINNENLAND.
I Stadsnieuws.
Rechtzaken.
BEURS VAR ROTTERDAM
Veemarkt te Rotterdam.
ADVKKTKNTIMN
ADRIANA WIJNA OUDERKERK
ALFRED KEIJSER,
GAilIBMimSTEIÏ,
Italians, enz.
HUISHOUDELIJKE ARTIKELEN.
BADEN, GEISERS, (1ASUVËVS, GASFORNUIZEN,
dian spreekt van „een terugtrekkend ver
slagen leger" en de spoedige ontbinding
van het Parlement in 't vooruitzicht stelt.
Lord Londonderry heeft thans duidelijk
gezegd, wat daarvan het gevolg zal zjjn.
Het rapport van de Kongo-commissie zegt,
dat zg verbaasd had gestaan over de resul
taten door den Staat bereikt. Ze stelt voor,
om voorloopig aan de inlanders een terrein-
strook om hunne hutten ten gebruike af te
staan en hen vrij te laten in de beschikking
over de opbrengst. Het rapport verklaart,
dat een eigenlijke inlandsche industrie niet
bestaat, er moet voor den inlander arbeids-
dwang zijn, hij moet hierin niet worden
vrijgelaten. Dat een zekere opbrengst aan
caoutchouc wordt geöischt, kan niet worden
gewraakt, maar de commissie stelt voor
die collectief te maken. Ernstige misbruiken
werden veroorzaakt door d« militaire oxpe-
dities, die door de handelsagenten naar de
dorpen werden gezondenniettegenstaande
het strenge verbod door de regeering,
moesten tal van verminkingen worden ge
constateerd. Het verminken is een oude
inlandsche gewoonte» Nooit heeft een blanke,
onverschillig om welke reden, een levend
inlander doen verminken. De commissie acht
het niet juist dat de Staat nieuwe concessies
verleent en ze betoogt, dat een streng toe
zicht op de maatschappijen noodig is. Het
rapport verklaart, dat de critieken op de
openbare macht onjuist zyn. De noodzake
lijkheid van toepassing vin lichamelijke
straffen kan door niemand betwist worden,
grove misbruiken zijn echter niet voorge
komen. De rechtstoestand van den Staat
zou de vergelijking kunnen doorstaan met
dien van andere koloniën, die sedert 20 jaar
bestaan. Om hetgeen in den Kongo tot stand
is gebracht juist te kunnen beoordeelen, moet
men de znken niet beschouwen van een
Europeesch standpunt, maar vooral rekening
houden mot den socialen toestand van het
zwarte ras en het klimaat.
De Hongaarsche regeering toont dat het
haar ernst is met de bestrijding der ver
bonden oppositie. Zy benoemt in alle comi-
taten, waar dat noodig is, nieuwe Ober
gespan's en legt dezen de verplichting op
om voor de comitaatsvertegenwoordiging
wi) zouden zeggen de provinciale staten --
den ambtseed af te leggen. De coalitie heeft
nu do comitaatsvertegenwoordiging aange
zocht om het afleggen dier eedon te verhin
deren.
Dat heeft Zaterdag te Klausenburg in
Zevenburgen tot een rumoerige scène
aanleiding gegeven. De staten waren daar
aan 't beraadslagen of men den nieuwen
Obergespan, graaf Teleki, door een deputatie
zou laten afhalen, toen deze plotseling in
do zaal verscheen, de tribune beklom en
onder geweldig getier der oppositie zyn ambts
eed voorlas. Toen ging hy weer weg. Daarna
legde de vice-gespan, die do vergadering
leidde, eveneens den ambtseed af. Vooral de
op de galerij aanwezige studenten maakten
groot spektakel.
In de Hongaarsche staatscourant is voorts
een aanschrijving van den minister van jus
titie aan het openbaar ministerie verschenen,
waarby dit last krygt ingeval van verstoring
van den geregeldon gang der staatszaken,
onder voorwendsel van nationaal verzet, on
middellijk het initiatief te nemen tot een
strafrechterlijke vervolging en ingeval van
geweldpleging tot inhechtenisneming over
te gaan.
Verspreide Berichten.
Rusland.
De anti-Joodsche onlusten duren voort.
In Wladikawkas namen de Kozakken deel
aan de plundering. 15 meDSchen werden ge
dood door revolverschoten.
De bond der spoorwegarbeiders heeft be
sloten de staking voort te zetten. Een der
hoofdredenen is te beletten, dat tropeen naar
Finland worden gezonden.
Het stoomschip „Thessalia" van de Ham
burg—Amerika-lyn is naar Kroonstad gegaan
om een groot aantal Duitschers, die zich niet
meer in Rusland veilig achten, af te halen.
Frankrijk.
De wet tot scheiding van kerk en staat
zal op 9 November in den senaat komen.
Men verzekert, dat het meerendeel der Fran-
sche bisschoppen ontslag zal nemen zoodra
de wet door den senaat is aangenomen.
De gister gehouden ministerraad benoemde
den socialisti8cben burgervader van Lyon,
Augagneur, tot gouverneur-generaal van
Madagascar.
Naar men verneemt denkt de minister
van koloniën er aan zich candidaat te laten
stellen voor het baantje van gouverneur van
Indo-China. De heer Clémental heeft groote
kans, zegt men.
De koningin van Griekenland is vanBer-
iyn in Parys aangekomen en door vertegen
woordigers van president Loubet begroet.
Op Allerzielen zyn ontelbare scharen op
getrokken naar de Parysche kerkhoven.
Alleen op Père Lachaise kwamen er 28,360.
Eenige leden van den Paryschen gemeen
teraad zullen voorstellen aan een der voor
naamste straten den naam te geven van
koning Edward VII of van de „Entente
cordiale".
Een blanco kiesrechtartikel.
Een beschouwing over het kiesrecht wordt
door de Arnh. Ct. als volgt besloten
Een in werkelijkheid blanco-artikel met
betrekking tot de kiesbevoegdheid alléén, zon
niet anders mogen luiden dan aldusDe
leden van de Staten-Generaal, do Provinciale
Staten en de gemeenteraden worden gekozen
door de kiezers, door de wet aan te wyzen.
Men versta ons evenwel goed: zóó zouden
wy niet wenschen, dat het toekomstig
blanco artikel 80 er zal uitzien; hoe de re
dactie van een blanco-kiesrechtartikel zoa
moeten wezen, hangt voor een zeer belangrijk
deel af van hetgeen de Grondwet in andere
opzichten omtrent het kiesrechtvraagstuk
bevatten zal. De strekking van ons betoog
was alleen .om aan te toonen, dat by haar
onderzoek evenmin de Commissie de artt. 80,
127 en 143 buiten behandeling zal kunnen
laten, als de Regeering voor de door haar
voor te Btellen herziening zich tot die arti
kelen zou kunnen bepalen. Maar juist daarom
schijnt ons, zooals wy reeds vroeger zeiden,
de omschrijving van den omvang der opdracht
aan de Commissie in het Kon. Beslait,
waarby zy benoemd werd, niet gelukkig. Hoe
ver ten slotte ook de aanstaande herziening
der Grondwet moge worden uitgebreid,
dat in dit opzicht de opdracht aan de Com
missie feitelijk ongelimiteerd is, achten wy
niet zonder bedenking, - - zal den wetgever
geheele vrijheid worden toegekend voor de
regeling der kiesbevoegdheid, dan ook moet
onvermijdelijk het kiesrechtvraagstuk in zyn
geheelen omvang, zoowel wat de wyze van
verkiezen als wat de samenstelling der Eerste
Kamer betreft, tegelykertyd tot een oplossing
worden gebracht. Slechts onder deze voor
waarde valt er, naar onze overtuiging, aan het
totstandkomen van een zoongenamd blanco-
kiesrechtartikel te denken
Gemeng-de Berichten.
De Raad der gemeente Wateringen be
sloot den heer jhr. F. M. W. van der Does
de Villebois, burgemeester en secretaris
dier gemeente, die tot lid van den Raad
was benoemd, niet als zoodanig toe te laten,
op grond, dat hy niet zou zyn ingezetene
dier gemeente.
Ged Staten van Zuid-Holland, het Raads
besluit vernietigende en verklareude, dat de
heer Van der Does de Villebois als lid van
den Raad moet worden toegelaten, overwogen
duarby, dat gebleken is, dat wel door ge
noemden heer een bovenhuis in de gemeente
's-Gravenhage is gehuurd naast het huis
zijner moeder, in het belang van de opvoe
ding zijner kinderen, die in de gemeente
Wateringen geen voldoend onderwijs kannen
genieten en voor wie het volgen van onder
wys in 's-Gravenhage, by een dagelyksch
verblyf te Wateringen, by gemis aan tram-
communicatie, voor meisjes niet doenlijk is
dat hy zyne woning in de gemeente Wate
ringen gemeubileerd in stand houdt, zoodat
die elk oogenblik door hem en zyn gezin
kan worden betrokken dat hy die woning
evenwel niet bewoont, omdat de dienstboden
te 's-Gravenhage by de kinderen zjjndat
hy daarom een kamer in Wateringen heeft
gehuurd, voor nachtlogies ingericht; dat hy
by besluit van den Raad der gemeente Wate
ringen dd. 17 Dec. 1904 tot ambtenaar van
den burgerlijken stand werd benoemd en die
betrekking vervalt, en dat hy als burgemees
ter der gemeente Wateringen geen vergun
ning tot aitwoning, als bedoeld by art. 74
der Gemeentewet, heeft gevraagd.
Uit deze omstandigheden, in onderling ver
band en samenhang beschouwd, kan volgens
Ged. Staten niet het bewijs worden opge
maakt, dat de heer'v. d. Does de Villebois
het voornemen heeft gehad zyn hoofdverblijf
te 's-Gravenhage te vestigen en heeft hy dus
zyn hoofdverblijf te Wateringen behouden.
Mitsdien moet hij als ingezetene van Wate
ringen worden beschouwd en was hy ten
onrechte niet als lid van den Raad der
gemeente Wateringen toegelaten.
r
Een R.-C. geestelijke uit Frankfort a. d.
Oder, kapelaan Nozon, is tot het Protes-
tantsche geloof overgegaan. Waarschijnlijk
ia hier „la femme" wederom de schuldige,
want de man is pas getrouwd en woont
thans te Mannheim, waar hij benoemd is tot
protestantsch vicaris.
Voor reizigers naar Amerika is een nieuwe
bepaling gemaakt, die zeer onaangenaam
treft. Voor het aan wal stappen zullen voor
taan de kajuit-passagiers dezelfde genees
kundige inspectie moeten ondergaan als de
tusschendek8passagiers. Deze pynlyke maat
regel is ingevoerd nadat een aan traehoom
lijdende vreemdeling, die vroeger als tus-
schendekspassagier geweigerd werd, getracht
heeft de wet te ontduiken door de reis te
herhalen als kajuitpassagier.
Op sommige bietenakkers begint zich in
Zeeland aan de gestoken bieten bederf te
vertoonen, wat niet moet verwonderen als
men let op de voortdurende regens, die den
grond geheel doorweken.
Het is te hopen, dat de kwaal niet voort-
woekere, daar de landbouwers een enorm
verlies door meer arbeidsloon en gewichts
vermindering zouden ljjden, wanneer de aan
gestoken deelen afgesneden moesten worden.
Onze vrionden de Papoeas.
Uit Ambon meldt men aan het „Soer.
Hbl."
De post Sekar, op Nieuw-Guinea, waar
de politie-opziener P. van Hoven met 7
gewapende politiesoldaten het „Je Main-
tiendrai" in praktijk had te brengen, is op
28 Augustus des morgens tegen zonsopgang
afgeloopen door een 200 met voorlaad- en
beaumontgeweren gewapende Papoeas.
Vier der oppassers, een korporaal en diens
vrouw werden neergeschoten.
Het restje van de bezetting kon zich naar
het strand terugtrekken en in een prauw
het lijf redden.
Alles wat des Gouvernements was werd
door de Papoeas aan de vlammen prijsge
geven. Wat aan enkele daar gevestigde
particulieren loebehoorde, bleef ongeleerd.
Een Engelsche opkooper van vogelhuiden
mocht kalm blijven zitten. Mogelijk een
attentie, door het leveren van vuurwapenen
verdiend P
De opziener wist naar Fak-Fak te ont
komen, waar hem 13 nieuwe oppassers wer
den meegegeven op de terugreis; een getal,
dunkt my, al even onvoldoende om weer
stand te bieden aan den moordlust als om
bevrediging te geven aan al die'naar men-
schenvleesch hongerende magen der wilden,
zegt de berichtgever.
De staking aan de viaduct te Amsterdam
is geëindigd. De correspondent in Araster
dam van de „N. Ct." meldt nog do volgende
bijzonderheden
Zooals wij reeds zeiden, pleegden de cais-
sonarbeiders met hun directe actie contract
breuk. Zy hadden zich namelijk individueel
verbonden op de overeengekomen arbeids
voorwaarden to werken tot de voltooiing van
het noordelijk deel der fundeering, dat is
tot Februari of Maart a.s. Drie gulden werd
wekelijks van hun loon ingehouden totdat
een maximum van f 50 als waarborgsom
voor de richtige naleving zou zyn bereikt,
welk bedrag met f 10 premie verhoogd zou
worden terugbetaald, zoodra de noordelyko
pijlers gereed waren. Vrijdagavond nu zyn
alle contractarbeiders bij deurwaarders
oxploit gesommeerd Zaterdag voor 10 uur
zich aan te melden tot hervatting van den
arbeid, op straffe anders de waarborgsom,
die van sommigen reeds f 30 tot f 40 be
droeg, te verbeuren. Dank zy deze krach
tige herinnering aan hun plichten en de uit
verzaking daarvan voortspruitende nadeelen,
verloren de anarchistische leiders hun vat op
de massa en lieten de menschen zich niet
langer van den arbeid afhouden.
Men meldt uit Velsen
De stoompont vaart nu dag en nacht en
voort sedert Zaterdag ook de tram over.
De brug is opengedraaid, doch de aannemer
voor het sloopen heeft nog geen toestemming
haar weg te nemen. Tot nu toe zyn er
geon ongevallen voorgekomen.
Het is den betrokken ambtenaren opge
vallen hoezeer het verkeer is toegenomen
en dit schijnt hun geen gevoel van gerust
heid te geven. De handpont en ook een
bootje liggen gereed om dienst te doen als
er onverhoopt een defect aan de stoompont
mocht komen.
Uit Nijmegen meldt men
Het stoffelijk overschot van het op den
Duivelsberg vermoorde meisje, Maria Droixhe
Wordt heden (Maandagmiddag) op de be
graafplaats te Wijier (Duischl.) opgegraven
en Dinsdagochtend per lijkwagen naar hier
en vervolgens per trein naar Wandre (België)
vervoerd, om op de begraafplaats van het
in de nabijheid gelegen dorp Herstal te wor
den bijgezet. Alvorens het vervoer plaats
heeft wordt het ljjk op bijzondere wyze op
nieuw gekist.
Men schrijft aan de „N. R. Ct."
In het belang van jongelieden, die bij het
ambacht zijn, wordt te Warga (Fr.) des
winters een teekencursus gegeven, die flink
bezocht wordt. De leerkrachten geven zich
kosteloos, voor andere uitgaven wendde men
zich tot den gemeenteraad om f30 subsidie.
Er hebben zich nu weer 16 leerlingen aan
gemeld en f 30 acht men noodig voor aan
schaffen van leermiddelen, daar er ook
leerlingen zyn uit den onvermogenden stand.
De meerderheid van het dagelyksch bestuur
stelde voor het verzoek af te wyzen, de
wethouder Bouma pleitte vóór inwilliging.
Met 8 tegan 3 stemmen wprd besloten f25
subsidie toe te staan.
Na deze beslissing deelde de voorzitter
mede dat hij zyn bezwaren tegen dit besluit
bij Gedeputeerde Staten zal indienen, omdat
z. i. deze zaak niet is een gemeentebelang.
Door enkele gezagvoerders van met graan
geladen stoomschepen te Rotterdam is reeds
gebruik gemaakt van een clausule in som
mige cognossementen voorkomende betref
fende het over boord in lichters of aan dek
loveren, en laten dientengevolge aan boord
hunner schepen de lading graan ongewogen
over boord zetten. Zoo geschiedt o. m. op
het in de Rynhaven liggende stoomschip
„Paddington.
Hoewel de beëedigde wegers en meters
zich strikt afzijdig houden van de andere
categoriën in het havenbedrijf, acht men het
in het algemeen vry zeker dat grootere
moeilijkheden in het havenbedrijf voor de
deur staan. In verband hiermede werd met
spanning tegemoet gezien het besluit, dat in
eene vergadering van de Algemeene Haven-
arbeidersvereeniging zou worden genomen.
Tegen heden voormiddag is door de Alge
meene beëedigde meters-wegersvereeniging
„Rotterdam" eene openbare vergadering uit
geschreven in het Verkuoplokaal, toegan
kelijk voor alle categorieën in het haven
bedrijf. In deze vergadering zal uiteengezet
worden op welke gronden de meters-wegers
den stryd aanvaard hebben.
Volgens het „Hbl." bestaat by de Regee
ring het voornemen de Landweerwet zoo
te wijzigen, dat vergoeding wegens kost
winnerschap ook kan worden toegekend
wegens verblyf onder de wapenen van dienst
plichtigen by de landweer.
Aan de „Javabode" werd op 2 October
uit Makassar geseind
Den 25n September werd uit Posso ge
meld, dat de kolonne onder le luitenant H.
J. Voskuil over Dongala-Larangonan naar
Watoenoedjoe is gemarcheerd en op laatst
genoemde plaats, den 22n, Tomodainpo heeft
opgelicht. Onderweg werd veel verzet onder
vonden. In kampong Poeloe trachtte de be
volking den gevangene te ontzetten. Ver-,
scheiden aanvallen met dat doel werden
door de patrouille afgeslagen. De posthouder
van Dabalan kreeg daarbij 06n schotwond
in het rechterbeen. Den 23n ging de marsch
verder van Paloe naar Tobali, waar het
detachement werd ingescheept en naar Posso
teruggebracht.
Spoedig zal een tocht ondernomen worden
naar den zuidelijken oever van het Posso-
"meer, tot zuivering van de bovenlanden, waar
zoo mogelijk in verband met de kolonne,
welke uit Loewoe naar het meer oprukte,
zal worden opgetreden.
Men denkt dat de kolonne-Voskuil tegen
15 October zich ten noorden van Takole-
kadjoe zal bevinden.
Het Possosche hoofd Tomodampe is de
hoofdaanlegger van don moord op de be
dienden van de toko van Massing te Tam-
barana aan de Tominibocht eu de ziel van
het verzet in midden-Celebes.
Het „Soer. Hbl." vernam, dat bij de po
gingen om hem zyn vrijheid te hergeven,
ruim honderd vijanden in het zand beten,
en daaronder ook Tomodampo's zoon.
Een Deli-schi^ndaal.
Voor den landraad zoo verhaalt het
„Batav. Nbl." stonden terecht twee
Chineesche dwangarbeiders, beiden wegens
moord ia Deli veroordeeld tot twintig jaren
dwangarbeid in den ketting. Dit tweetal
heeft in den nacht van 24 Juli in het
dwangarbeiderskwartier te Batavia moed-
willigen doodslag gepleegd De eeq had eenige
dagen te-voren een ijzeren vatband recht
geslagen en geslepende andere hield het
offer, een mede-veroordeelde, bij de beenen
vast, en no. 1 porde het met het mes eenige
malen in het lichaam.
Dit alles om een schuld van dertig
centen
Beiden Chineezen verlangen niets meer dan
dat men hen de galg opzendt. En liefst met
eenige haast, want het wachten in de cel
verveelt hen!
Beesten nietwaar P
Maar toch exemplaren van het volk, dat
ter Oostkust van Samatra tegen den wree"
den" uitbuitenden Europeaan beschermd
moet worden.
Hoe het wel eens met die bescherming
gaat, leert intusschen de volgende Deli-zaak
voor den raad van justitie.
Ik ben de Deli-beul, zoo kwam de
beklaagde zich heden aan ons voorstellen
Hoe zegt u P
Mtthlenfeld, de Deli-beul, beklaagd
n.
van mishandeling van koelies in Deli. Ik
heb voor den raad van justitie terecht ge
staan.
Voor ons stond een nog betrekkelijk jong
man, rustig, zich-zelf beheerschend, precies
zooals hy voor zyn rechters gestaan had
in de zekerheid, gedaan te hebben wat zyn
plicht hem had geboden, allen rechtsbijstand
weigerend.
De beklaagde was hoofdadministrateur der
tabakmaatschappy Silau in Assahan Als
zoodanig kon hy het niet vinden met den
toenmaligen controleur dier afdeeling,
Schaank. Het was, zooals beklaagde ver
klaarde, een zuivere personen-kwestie. Con
troleur Schaank droeg het bestuur over aan
den hoofdadministratesr van Silau in diens
bijzondere zorg aan. Beklaagde verhaalde
dat de nieuwe ambtenaar zich tegenover
hem ontvallen zou laten hebben „Ik waar
schuw u de eerste maal dat ik u te pakken
krijg, bent u er by," wat intusschen
bij het verhoor dodr den assitent-resident
ontkend is.
Hoe dan ook er was in Assahan wry'1-
ving tusschen het bestuur en den hoofd
administrateur. Toen er geen klachten kwa
men van het werkvolk op Silau, werden ze
gevonden. De heer Mlihlenf^|d was naar
Britsch-Indiëen het bestuur zoo ver
haalde beklaagde riep nu om beurten
koelies der onderneming op om hen te ver-
hooren of zy nooit geslagen waren, opge
sloten waren geweest, e. d. En ziet :|er kwa
men klachten wel twintig gevallen.
De instructie, begon, April 1903 Er lekte j
wat van uit. De aanklacht luiddeweder
rechtelijke gevangenhouding, gepaard met
lichamelijke pijniging' Een ernstige aan
klacht, welke der directie van „Silau" aan
leiding gaf, haar hoofdadministrateur te
ontslaan. De directie toch oordeelde wan
neer de man veroordeeld wordt, is hy zijn
prestige tegenover het werkvolk kwyt, en
dan loopt '1 op de onderneming in het hon- I
derd.
De beklaagde vertrok na zyn ontslag I
naar Europa. Maar zoo weinig leek het I
vertrek op een vlucht, dat de heer Miihlen- I
feld voor zijn vertrek aan het bestuur ken- I
nis gafen dat toen de zaak voortgang I
bleek te hebben en bij bericht kreeg van
een dagvaarding, aan zyn laatste woonplaats
in Deli by naar Indië terugkeerde. In
Novomber 1904 zette hy er voet aan wal. De
raad van justitie gelastte een nieuw onder
zoek. Toen de nieuwe verhooren er waren,
schrapte de ra&d een aantal feiten en er
bleven dertien gevallen over.
Ter openbare terechtzitting verklaarden
de getuigen de mishandelden dat geen
hunner persoonlijk don |administrateur had
aangeklaagd. Zy getuigden, steeds humaan
behandeld te zyn geweestzy wisten niet
van slagen of slechte voeding. Als zy opge
sloten werden, hadden zy het verdiend.
Hot waren inderdaad gevallen van weder
rechtelijke gevangenhouding. Daar was bv.
een vrouw, die ruzie had gemaakt met een
ander, en in wier ruzie onvermijdelijk man
nen betrokken zouden zyn. Zoo'n vrouw
werd opgesloten. Was het weer kalm ge
worden op de onderneming, dan werd de
vrouw weer vrijgelaten. Een ander voor
beeld. Daar was een Madoerees, die het
hield met de vrouw van een landgenoot;
.het kwam tot standjes het mes was reeds
getrokkende administrateur liet den
schuldige opsluiten ter voorkoming van
moord en doodslag, maar zond hem den
volgenden dag niet op naar den magistraat,
omdat de man schuld bekende, vergiffenis
vroeg en toestemde in overplaatsing naar
'een andere onderneming, waar hy buiten
den invloed der vrouw stond. Ziedaar wat
den administrateur verweten wordthy had
de vrouw, die ruzie had gezocht en den
man, die zyn mes wilde gebruiken, moeten
opzenden naar den magistraat, die recht j
zou spreken. Dat recht spreken beteekende
f- zoo legde beklaagde uit de lieden on
der gewapend geleide 41 kilometers heen en
weer zenden, te voet, zonder de zekerheid
dat de menschen gestraft zouden worden.
Men laat geen 'zieke vrouw 41 kilometers
ver loopen voor een in den aard gering ver- I
gryp en een gisting onder de Chineezen I
maakte het gevaarlijk voor rust en veilig- I
beid der geheele onderneming, deze van I
politie te ontblooten. Want de .onderneming I
heeft zelf te zorgen voor veiligheid, orde I
en tucht; het Gouvernement deed daaraan I
niets. Maar het eischte niettemin, dat de I
administrateur de menschen, die hy ter ver- I
zekering van orde en veiligheid in het kot I
had laten zetten, al was het ook maar voor I
eenige uren, zou opzenden om gehoord te I
wordenen toen de gevallen van verzuim I
niet van zelf ter kennis van het bestuur I
kwamen, toen zocht het ze. Óf door dat I
verzuim moord- en doodslag zyn voorko- I
menof de menschen zelf gevoelen, dat
aan hen niets misdreven en enkel een maat- I
regel van veiligheid op hen toegepast was, I
het deed er alles niets toe
De getuigen bevestigden, de een meer, I
de ander minder, die verklaringen. En de I
officier van justitie, zyn requisitoir ne- I
mend, pleitte verzachtende omstandighe- I
den de beklaagde had zelfs geen beter
pleiter kunnen vinden. Doch de wet was
overtreden en het O. M. zag zich verplicht,
veroordeeling te eischen tot 6 dagen
gevangenisstraf
Deze rechtzaak is een requisitoir tegen
de wyze, waarop ambtenaren van het bin-
nenlandsch bestuur wel eens opvatten hun
plicht om de belangen van het land en de
ingezetenen te behartigen deze Deli atro
city is een schandaal, waarin de Regeering
alsnog administratief recht zal hebben te
doen, zegt het „Nbl."
Ik ben do Deli-beul, zei de bleeke
man. Ze hebben me twee en een halfjaar met
deze zaak vervolgd. Ik verloor er myn be
trekking door en al wat ik bezat. Ik ben
er ziek van, zooals myn vrouw te voren
ziek geworden is van het geplaag in Deli....
Deze zaak zal het land duizenden kosten,
want de kosten betalen, gesteld dat ik ver
oordeeld word, kan ik niet.
Zoo'n Deli-beul
Blykens nader bericht is de heer Miih-
lenfeld wegens onwettige gevangenhouding,
zeven malen gepleegd, veroordeeld tot 14
dagen gevangenisstraf en betaling van de kos
ten van het geding.
I Te Genua is Woensdagavond een ernstig
I ongeluk gebeurd. Een sloep van het stoom-
I schip „Garibaldi" is overvaren door de
I stoomboot „Maria Theresia", dje met gedekte
I vuren in volle vaart de haven uitstoorade.
I De schok was zoo hevig dat de sloep door
midden brak en de bemanning benevens de
15 personen die aan wal gebracht moesten
worden in zee vielen. Op het noodsein van
de „Theresia" richten de andere stoorabooten
die in de haven lagen hunne zoeklichten op
de plaats des onheils en in dit licht gelukte
het aan sloepen van de „Theresia" de on-
gelukkigen uit het water te halen, wat door
do hooge zeeën moeilijk ging. Drie Italiaan-
I sche officieren waren echter verdronken en
een lag op sterven.
Admiraal Barmand heeft het vertrek der
„Maria Theresia" uitgesteld om met zyn
officieren by de teraardebestelling der
ongelukkige slachtoffers tegenwoordig te
kunnen zyn.
Men verzoek het volgende te melden
Iedereen kent do witte strooken by de
brievenbussen, waarop het verzoek voorkomt,
om op de brieven den naam en adres van
den afzender te vermelden. Dit verzoek
wordt gedaan in het belang van het pnbliek. I
Kunnen brieven niet worden bezorgd, dan
worden zy aan de afzenders teruggegeven,
indien hun adres op de brieven is vermeld;
anders worden zy vernietigd.
Was te voren elk jaar eene stijging van
het aantal vernietigde brieven en andere
stukken waar te nemen, sinds de aandacht
op dit belang is gevestigd, neemt het aantal
merkbaar af. Terwijl over het tydvak 1
Januari tot 1 October 1903 het aantal in
bet biunenlandsch verkeer gewisselde brieven
en briefkaarten, welke onbestelbaar waren
eu niet aan de inzenders konden worden
teruggeven, 31815 bedroeg, en over het
zelfde tydvak van 1904 35572, daalde dit
cyfer in de drie eerste kwartalen van 1905
tot 24969.
Hoe gunstig dit resultaat ook is, de cyfers- j
toonen aan, dat nóg tal van brieven en
briefkaartenvan de massa's drukweikeu
wordt nog niet eens gesproken verloren
gaan, die aan de rechthebbenden zouden
teruggegeven zyn, indien deze zich de ge
ringe moeite hadden getroost, hun adres op I
d-3 stukken te vermelden. Het iB misschien I
weinig bekend, dat in den handel kleine I
gegomde etiketten verkrijgbaar zyn, ter I
grootte van een cents-postzegel, waarop men I
zyn naam en adres kan laten drukken. Die I
etiketten zyn zeer geschikt om aan de brie- I
ven te hechten en kunnen tevens tot sluiting I
dienen. De pry's is gering. Ook caoutcbouc-
adresstempels zyn tegenwoordig zoo goed- I
koop, dat niemand tegen de kosten van I
aanschaffing behoeft op ie zien.
De heeren dr. van Hamel Roos en Har
mens, te Amsterdam, overtuigd van de
dringende noodzakelijkheid van het tot stand
komen van een wettelijke regeling tot be
teugeling van de vervalschingen van voe-
dings- en verbruiksartikelen, hebben een adres
aan den minister van Binnenl. Zaken opge
steld, waarin op voorziening in deze wordt
aangedrongen. Aan een dergelijke regeling
behoort vooraf te gaan, zeggen adressanten,
de samenstelling van een code, waarin de
normen voorkomen aan welke de verschil
lende handelsartikelen behooren te voldoen.
Dat de samenstelling van eer. dergelyken
Code moge opgedragen worden aan daartoe
door de Regeering te benoemen ambtenaren,
welke ook nè de bedoelde samenstelling
belast zouden blyven met eventueel noodige
herziening, resp. aanvulling der behandelde
artikelen, - achten de heeren gewenscht.
Zy wachten instemmingsbetuigingen gaar-
GOUDA, 6 November 1905.
Gisteravond werd in de zaal „Kunstmin",
sociëteit „Ons Genoegen" voor een stamp-
q faa' £eg0V6n „de Twee Weezen", drama
m 8 tafereelen van A. d'Ennery, door het
gezelschap van den Tivoli schouwburg onder
leiding van don zoo bekenden heer G. Wa-
gemans.
Hoewel „de twee Weezen" over 't alge
meen niet onbekend is en verscheidenen 't al
mee? dan eens gezien hebben, toch bluft
net een stuk, dat een volle zaal trekt,
vooral wanneer er zoo goed gespeeld wordt
als gisteravoud het geval was. Beginnen we
met de dames artisten, dan komt voorzeker
wel een woord van hulde toe aan Mej.
Smitz m haar moeilijke rol van blinde, die
ZU zoo uitstekend speelde. Ook haar zuster
en trouwe geleidster Henriette, Mej. v. d.
Gaag mogen wy dat woord van lof niet
onthouden. Verder Mevrouw Kley, wat een
type van een echte ongevoelige Parysche
bedelares was dat. Mevrouw Kley toonde
ons echte kunst, evenals Pierre Frochard,
de kreupele. Alle dames en heeren in het
bijzonder op te noemen, het zou veel te lang
duren en wy kunnen toch van allen zeggen,
J ZÜ 01,9 e0n genotvollen avond bezorgd
bebbem Welk tafereel bet mooist was kun
nen wy niet zeggen, maar wy gelooven wel,
dat „in de Salpetrière" (de gevangenis voor
vrouwen) het meest indruk maakte. Hier
speelde mevrouw van der Lugt heel mooi. I
Wy danken alle artisten voor wat zy ge- fl
presteerd en hopen hen meuigen Zondag-
avond weer te zien.
De Majoor-Intendant v. d. Werff, intendant
dor le-divisie Infanterie heeft heden morgen
alhier een inspectie gehouden over de mili
taire verplegings-inrichtingen.
Gisteren speelde Olympia II op haar terrein
een wedstrijd tegen Sparta van Haastrecht.
Voor rusttijd wordt slecht gespeeld, Sparta
doelpunt eerst, waarop Olympia gelijk maakt.
Na do rust wordt Sparta's doel belegerd en
Olympia maakt 't 2e punt. Nu begint Sparta
eerst recht, maakt gelyk en maakt 't win
nende punt. Dat kan Olympia niet aanzien,
en na gelyk gemaakt te hebben, volgt even
voor tyd 't winnende punt zoodat Olympia
II haar le wedstrijd in de G. V. C. heeft
gewonnen met 4—3.
Vrijdagavond geraakte het 3-jarig
zoontje van den manufacturier M. te Nieu-
werkerk a d Use I, spolende te water. Geluk
kig waren er menschen in de buurt, die er
in mochten slagen den kleine te grypon, en
op net droge te brengen.
De Haarlemsche Rechtbank veroordeelde
den Italiaan Simeone, wegens poging tot
moord met voorbedachten rade, het veroor
zaken van den dood door schuld en het
toebrengen van zwaar lichamelijk letsel tot
2 jaar gevangenisstraf, overeenkomstig den
eisch.
VRIJDAG 6 OCT.
L.K. H. K.
Staatsleemnqen.
Portugal. Oblig. 3o Serie fr.
050 3 59*/lt -
Oblig.3e Serie fr. 2500 3 598/lg
RusLAND.Iwang Dombr. Obli
gation 4'/B 96' 4
Azie. Japan Obligation 1899 4 748/4 747/.
Columbia. Geconsolideerde Bui-
tenlandsche Schuld. Rccepis.
L 100 li/, 24>/i, -
Hypotheek-Banken-
Pandb. idem idem 4 99
Pandb. Rotterd. Hypb. 4 101*/,-
Pandb. Rotterd. Hypb. 31/, 977/a
Pandb. Standaard Hypb. 41/, 100'/,
Pandb. Stedelijke Hypb. 4 998/4
Pandb. Utrechtsche Hypb. 4 100
Pandb. Westlandsche Hypb. 4 lOO'/i
Pandb. Znid-Holl. Hypb. 4997,8
Pandb. le Algem. Groninger
Scheeps-Hypb. 41/, 1001/,
Pandb. Nederl. Hyp. Pand-
briefbank 4 998/4
Pandb. Ned. Scheeps-Hypb. 41/, 101
Bewijzen van Deelger. Northw.
Pac. Hyp. Bank f 96
Pandb. Bataafsche Hypb. 4 100
Alg. Hypothbr. Eerste Ned.
Hypotheekbriefbank 4 998
Pandb. Hollandsche Hypb. 4 998/4
Pandb. Nationale Hypb. 31/, 988/4
Pandb. Ged. Hypotheekbank te
Veendam 4 100
3poorvegleeningen
Italië. Oblig. Zuid-Italiaansche
Spw.-Mjj. A.H. 367
Premieleeninqen.
Belgis, Loten Stad Antwerpen
188? 2'/, 102'/.
Scheepvaart-Maattchappijen.
Aand. Holland-Gulf Stv.-Mjj. 35
Diversen
My. tot Expl. Laan van
Meerdervoort 1902 89'/«
der nieuwste modellen WINTERMAN
TELS, COST 31 ES, BLO SEN,
JU PES eq J UP ONS, ROBES en
JAPONSTOEFEN met bybehoorende
Garneringen, alsmede een groote kenze
PELTERIJ EN van de goedkoopste tot
de beste soorten in scherp concnrreerende
pryzen.
Aanbevelend,
Maandag 6 November 1905.
Vette ossen en koeien goede aanvoer, prnzen
waren voor iste kwal. 36, ade kwal. 3a, ade kw.
>7 cents per half kilo.
Vette kalveren goede aanvoer prijzen waren voor
iste kwal. a8 ade kw. 24, 3de kw. ao cent per
half kilo.
Vette varkens redelijke aanvoer, prijzen waren
voor iste kwal. 37"
cents per half kilo.
3de kw. aa
Schapen en lammeren red aangevoerd.
Handel in vet vee, vette koeien in ie kw.
vlug, minder soorten traag Vette varkens iets
lager in prijs, schapen en lammeren met redelijke
omzet, vette kalveren lager in prijs.
Tot onze groote droefheid over
leed heden onze geliefde Echtgenoot,
Moeder, Behuwd- en Grootmoeder
geb. Tekuw,
in den ouderdom van rnim 78 jaar.
J. OUDERKERK.
H. OUDERKERK.
J. OUDERKERK.
A. A. QüDERKERK-
vak ran Want.
G. H. A. OtlDERKERK.
Gouda, 5 Novomber 1905.
Heden overleed te Gkavbnhaoi,
in den ouderdom van 59 jaren, onze
geliefde 8choor.zoon en Broeder, de Heer
in leven Directeur van Indische Cultuur
Maatschappijen.
Uit aller naam
Wed. A. N. MOLENAAR-
van der Poort.
Gouda, 5 November 1905.
Tn het VERLICHTING-MAGAZIJN
Dubbele Buurt B 13,
TELEE. 117,
zjjn voorhanden de nieuwste modellen
(iisgloeillchlbranders. (Jas lileclra Branders.
K BALEN en ZIJDEN Franje
Enorme kenze glftcrqe geëmailleerde
deugdzaam en zindelijk.
KOOKAPPARATÉN,
Wandcomforen, Salon Gaslafelljes
en verder alles wat tot het vak behoort.
Aanbevelend,
Aanlegger van Gas-, Water- en Spreekbnizen.
'"abLN 5*.Ir*' fi"11*"1 *K.li f»
A ■«kk-'Vkjl.po-U'Dl'l'tal TO0tH.ro
II F| a llllfZi
JHIg itd.ApprWuarTtnC.il Hilar 4 C»
SCSa" Bwti.Btttk-Str. 14. —Men Itttt road
ZÏÏÏL. °E Mm -n fthritkimerfc
tftrrro >r »wr». W .tw^ I. Muwtt, I li -|
-fffAwt mSSSSSS