ITS.
N THEE.
eman.
rERK
No. 10049.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
I
I
Maandag 11 Juni 1906.
Drucker—Troelstra.
erken
OSTADE.
adres
intscn
nmagazljn,
30.
ZONEN,
V
45ste Jaargang
F EU I LL ÊTO X.
Het Dagboek
van den Inspecteur.
Bultenlandscli Overzicht.
JL—
van
e gratis ge-
handelaar
n
n
gelijk
Feé^Aigcn.
DA:
leien werk.
terk
alle soorten
GLACÉ- en
en HEEREN-
ERK te letten
VAN
worden algele-
8 pakjes van vijf
in een Ned. ons
ran Nommer er.
an nevenstaand
Wet gedepO’
voering van ge*
evelende
MJL,
RT Lz.
Bijvoegsel.
roorkumende
?ATR0NEN
p. p. tegen
verkrijgbaar
Haag.
’HE--- -
JE --f
(firma T
IA’AL f
geknipte A
irde plaat.
1KER f
patroon. A
CHILD-
Telefoon No. AS
A DVERTENTIEN worden geplaatst
15 regels a 50 Centen; iedere regel meer
10 Centen. Groote letters worden berekend
naar plaatsruimte.
Inzending van Advertentiën tot uur des midd.
MH IN IIC (MENT
telrloi n No. S3.
De Uitgave dezer Courant geschiedt (ha
met uitzondering van Zon- en Feéfy/ffl|
De prijs per drie maanden is 1.25, franco per
post f 1.70.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
opzeggingstermijn bjj eene werksta-
t - .i. u ii. -
Want en hiermee komen wy tot de
vraag is eene werkstaking als
i:;i. --
Het is een merkwaardig verschil, dat tas
schen beide mannen bestaat. Drucker, blijft
kalm en sober, óók wanneer men hem in zyn
eer heeft aangetast en brengt slechts argu
menten by om zich van „misleiding” v.ry te
pleiten* Troelstra, de impressionistische
volkstribuun, die op effectbejag uit is en als
een acteur in alle toonaarden weet te spre
ken, nu eens met bijtend sarcasme zyne
tegenstanders om de ooren slaat, dan weer
in heilige verontwaardiging het goed recht
der sociaal-democraten opeischt om zich
dftarna vroolyk te maken over een of meer
zyuer omstanders. Drucker, die kort en
bondig en toch helder, slechts zakelyk spreekt
en daarom alleen bekoring wekt onder des
kundigen, die verbluft staan over zyne on-
uitputtelyke kennis van, over zyn ongeëven
aard meesterschap over de zaak, die hy
bepleit. Troelstra, die als advocaat ook eene
minder gemakkelyk verdedigbare zaak op
schitterende wijze sterk maakt en zyne tegen
standers verbaast door de kracht, die hy
in ’t nauw gedreven weet te ontwikkelen.
Mr. Drucker is op zeldzame wyze het
arbeidscontract meester. Alle schrijvers heeft
hy gelezenalle vragen, die maar zouden
kunnen worden opgeworpen, overwogen al
wat in het buiten- of binnenland te dier zake staking geoorloofd,
bestaat, is nem befcendr-Sederttwlntlg laren R
is bet arbeidscontract door hem bestudeerd
en terecht is hy de vader van het tegen
woordige ontwerp genoemd, dat immers voor
het grootste deel uit zyn ontwerp is geput.
De sociaal-democraten, die hebben aan-
gemoedigd het agiteeren tegen het eerste
ontwerp-Loeff, waarin terecht door de ar
beiders eenige niet goed te keuren bepalingen
warden verworpen, bleven deelnemen aan de
agitatie, die het betrekkelyk comité onder
leiding van Tak en Spiekman noodig oor
deelde, ook nadat de gronden, welke de
agitatie tegen bet eerste ontwerp rechtvaar
digden, zoo goed als alle waren wegge
vallen. Tak zou in de Kamer het agitatie-
comitie vertegenwoordigen, maar och arme,
daar kwam de goeie vader Tak van een
slech'e reis thuis. By de algemeene be
raadslagingen over bet arbeidscontract maakté
hy een bitter droevige figuur. Glashelder
toonden Van Nispen totSevenaer en Drucker
aan, dat hy niet alleen niet het onderwerp
meester was, maar zelfs het ontwerp niet
kende. En mr. Troelstra, onder den indruk
van Tak’s débacle, verklaarde tot groote
ergernis van zyne partygenooten en van het
agitatie-comité, dat het agiteeren tegen het
in behandeling zijnde ontwerp ook te mal
was, zich verontschuldigende, dat bij door
verschillepde omstandigheden geen invloed
op het comité en de agitatie had kunnen
oefenen. Op het Paaschcongres heeft hy
daarover harde noten hooren kraken en toen
reeds te kennen gegeven, dat het antwoord
op de vraag, in welken zin omtrent den
opzeggingstermijn en het staangeld werd be
slist, tevens het antwoord zou zyn, hoedanig
de sociaal-democratische kamerfractie by de
eindstemming zou stemmen.
Als handig, tacticus heeft mr. Troelstra
nu by deze gelegenheid met alle kracht,
waarover hy kan beschikken, de sociaal
democratische opvatting verdedigd en meteen
de rekening met do heeren Drucker c.s., die
nog met een nadeelig saldo sloot, willen
vereffenen. Het driedaagsch debat met twee
groote redevoeringen van mr. Troelstra is
daarvan getuige.
De Kamer was genaderd aan de vyfde
”1 on
Én in
er). 1.17
ntant.
80) -
De Too ver Koningin en de twee gelieven,
ofschoon ietwat ontsteld door de stoornis,
wisten hunne zelfbeheersching te herwinnen,
en de voorstelling ging door in spijt van
het opgewonden gegons, dat den schouwburg
vervulde.
Gedurende het rumoer waren Fedovsky
en Vera kalm blyven zitten. De verschijning
van den met bloed bevlekten man van onder
het tooneel had ongetwijfeld hen evenzeer
als het publiek verrast, maar den graaf gaf
het ten minste onmiddellyk eene opheldering
aan de hand. Zyn worstelstrijd van dien
namiddag met zijn onzichtbaren aanvaller
(die natuurlijk geen ander dan Bolan kon
geweest zijn) moest omstreeks het midden
van bet tooneel hebben plaats gehaden
Bolan had vooraf het valluik geopend met
het doel, Fedovsky, nadat hy hem verwurgd
en geplunderd zou hebben, daardoor naar
geneden te werpenen hy was waarschijnlijk
van plan, daarin na hem af te dalen, om
hem mat een knuppel af te maken en het
060
P-72
0.80
0.99
072
135
0.99
0.72
1.08
108
l.M
1.08
1.80
0.99
0.90
1«
verschillende sprekers inplaats van na te
gaan wat de inbond van het debat is ge
weest,” is de overwinning zeker aan de
zjjdo van den volkstribuun. Met bjjtend sar
casme, groote vrooljjkheid, hoog opgegeven
verontwaardiging, heeft hg beurtelings vooral
Mr. Drucker aangevallen en in eene schit
terende perorati de plotselinge werkstaking
verdedigd. Groeten indruk hoeft deze rede
gemaakt, ook in do pers. Het Volk jubelde
bij monde van zgn kamerorerzicht schrijver,
dat eindelijk Mr. Drucker zgn man had ge
vonden en eens terdege op zjjn plaats was
gezet.
Gaf mr. Troelstra echter in zjjne tweede
rede de oplossing der aangegeven moeilijk
heden Neen, volmondig neen. Bjj lezing
der Handelingen, wanneer bet verstand ge
heel nuchter blijft, valt aanstonds op, dat
de zakeljjke inbond van Troelstra’s, tweede
rede poover is. Noch, wanneer staking ge
rechtvaardigd is noch, of zjj onmogelgk is,
wanneer er een opzeggingstermijn bestaat
noch, of staking beëindiging der dienstbe
trekking dan wel schorsing is; wordt op
gelost. Het is een meesterstuk, wat de pole
mische kant betreft, maar daarmede is aan
alle recht voldaan. Zelfs stond het reeds
bij ’t nitspreken der rede te bezien, of de
wel behandelde onderwerpen, met name de
aangevoerde citaatvervalsehingen den toets
der kritiek zouden kunnen doorstaan.
Mr. Drucker beeft den laatster: dag van
antwoord gediend. Al moge mr. Drucker
door zjjne soberheid en zgn gemis aan het
soort welsprekendheid van Mr. Troelstra
naar buiten niet dien indruk hebben gemaakt,
wie do Handelingen opslaat, moet evenals
vroeger tot de overtuiging komen dat de
dupliek van mr. Drucker schitterend is door
hare krachtige weerlegging van mr. Troel-
stra’s aanvallen. Punt voor punt wordt
nagegaan en over de geheele linie blijkt do
zaakkennis en de goede trouw van den
wakkeren Voorzitter der Commissie van
Rapporteurs. Niet mr. Drucker, maar ook
mr. Troelstra, evenals vroeger Tak, heeft
zjjn man gevonden. Voor Het Volk is voor
de zooveelste maal gebleken, dat de wensch
is de vader der gedachte. Bjj de deze week
plaatshebbende behandeling der artikelen zal
mr. Troelstra’s overwinning nog wel verder
in eene nederlaag verkeeren en zal mr.
Drucker zgn gezag blijven handhaven.
De heer Brisson werd met 383 stemmen
van de 429 gekozen tot president van de
Fransche Kamertot vice-presidenten werden
zy op, sloeg hare sortie om en maakte zich
gereed om de loge te verlaten.
.Je gaat vertrekken P” vroeg de graaf.
„Zeg me, waar ik je kan ontmoeten!”
„Je deedt beter, zoo ge je geene moeite
gaaft, me te ontmoeten,” klonk haar ant-
woird. „Zoo je wys bent zul je dén raad
volgen, welken ik je kort geleden gaf. Het
zou ons beiden in gevaar brengen,” voegde
zy er op harUtochtelyken toon by, rfzoo ik
duidelijker sprak. De eenige kans om in
je zending te slagen was haar geheim I en
het geheim is opgehevenJe bent eens ont
komen, maar dat zal je niet voor de tweede
maal gelukken. Beloof me, dat ge terug
zult keeren.”
„Ik kan je niets beloven, want ik weet
niet wat je bedoelt,” antwoordde hy. „Je
zegt, dat je m’n geheim ontdekt hebt, ik
zeg, dat ik het jouwe zal ontdekken.”
Zy keek hem aan, en scheen een oogenblik
te aarzelen. Vervolgens nam baar gelaat
eene koele, strenge houding aan, zy maakto
eene buiging voor hem, nam den arm van
hare geleidster en ging weg. Zyne eerste
gedachte was haar te volgen, maar hy be
dacht, dat hy gemakkelyk haar adres kon
vernemen, en hy keerde regelrecht naar zyn
hotel terug.
(Wordt vervolgd.)
daarvan getuige.
r_
afdeeling, waarby de opzeggingstermijn
het staangeld ter sprake komen.
nauw verband met beide onderwerpen staat
de werkstaking, een der voornaamste stryd
middelen volgens mr. Troelstra „on een
maal het eenige middel” waardoor zich
de vakorganisatie der arbeiders, als het niet
anders kan, moet uiten. Verschillende moei
lijke vragen doen zich by deze onderwerpen
voor. Vooreerst, wanneer is eene werk-
siukiiifs göuui iuufd, wanneer niet Mr. Z.
van den Bergh heeft hierop vooral gewezen,
doch mr. Troelstra was van oordeel, dat dit
niet altyd is te zeggen en zeker niet op het
oogenblik van de staking zelf. In de tweede
plaats, wat is de juridische beteekenis der
werkstaking? Men kan zeggen dat de ar
beider, die staakt, daardoor een einde maakt
aan de dienstbetrekking. Aldus beschouwt
mr. van Nispen tot Sevenaer de werksta
king, die baar definieert als „gemeenschap
pelijke beëindiging van de dienstbetrekking
met inachtneming van den opzeggingstermijn.”
Maar men kan ook zeggen en dat is
volgens mr. Drucker en den Minister van
Justitie juister, terwijl hot ook het stelsel
van het ontwerp is dat de arbeider, die
staakt, daarmede in den regel, behoudens
zeer exceptioneele gevallen, niet gezegd kan
worden te willen te kennen geven, dat hy
de dienstbetrekking doet eindigen. Doch
en daar komt men weer halverwege de
zooeven vermelde opvatting in den regel
zal de stakende arbeider, door het niet
werken en het weigeren te voldoen aan de
bevelen van den werkgever, dezen voldoende
redenen hebben gegeven om hem te mogen
ontslaan, zoodat het van den patroon afhangt,
of de staking de dienstbetrekking doet eiu
digen. Mr. Troelstra is van oordeel, dat
lyk onder bet puin van het fondament te
verbergen. De uitslag van den stryd had
den bal naar den zoogenaamden sluipmoor
denaar teruggekaatst. Toen Fedovsky hem
over zyn hoofd slingerde, moest hy door de
opening van het valluik in plaats van op
het tooneel gevallen zyn; en toen hy op
eene diepte van vijftien voet met den grond
in aanraking gekomen was, had de schok
hem volkomen bedwelmd. Daar bad hy uren
gelegen zonder ontdekt te worden, tot het
geraas van de voorstelling hem ten deele
tot bewustzijn bracht. Wellicht was er eene
vage herinnering van zyn aandeel in het
drama in zyn verward brein opgerezen, en
was hy op het vlak gekropen juist op het
oogenblik, dat de loop van het stuk vereischte
dat het in de hoogte sprong De peteor,
die zyne rol op zich genomen had, was,
daar hy ietwat onervaren in zaken was,
toen hy ontdekte,1 dat er reeds iemand op
het vlak stond, in de war geraakt; de duis
ternis en de haast hadden belet de zaak te
onderzoeken en op te helderen, en zóó had,
het potsïerlyk voorval plaats gehad. De
ellendige Bolan had reeds eene duchtige
straf voor zyne misdaden ondergaan, en er
bestond alle reden om te gelooven, dat de
Baron niet zou gedogen, dat zyne kastijding
daarmêe afliep.
Toen Fedovsky de zaak op deze wijze tot
dit laatste systeem in het ontwerp wordt
gevonden, maar meent daarom juist het niet
te kunnen accepteeren. Hy wil in geen
geval, dat de arbeider door te staken, ver
plicht wordt tot schadevergoeding, welke de
patroon op het staangeld kan verhalen.
Dan zou do werkstaking niet meer moge-
lyk zyn, althans practisch zoo worden be
lemmerd, dat het niet meer het strijdmiddel
der vakorganisatie is. Werkstaking dus geen
contractbreuk, maar schorsing der dienst
betrekking. Een stelsel, dat intusschen mr.
Troelstra niet aandurft, want hy stelt niet
voor, aldus in de wet te bepalen, maar wil
do moeilijkheid ondervangen door te bepalen,
dat de opzeggingstermijn by eene werksta
king niet in acht genomen behoeft te worden,
derde’ w
regelmogelijk als de opzeggingstermijn bv.
van eene week in acht genomen moet wor
den Mr. Troelstra oordeelt beslist van niet;
de heeren van Nispen tot Sevenaer, Talma
en Drucker meenen even beslist van wel
en staven hunne meening met een beroep
op de praktijk in het binnen- en buitenland
en op de bestaande literatuur.
In zjjne eerste rede gaf Mr. Troelstra
in den breede de sociaal democratische be
zwaren tegen den opzeggingstermijn en het
staangeld te kennen, doeh was weifelend
ten aapzien van de antwoorden, welke hy
op Vorftistaande vragen zou willen geven.
De heeren Van Nispen tot Sevenaer, Talma
en Drucker gingen daarop die bezwaren
weerleggen, bezwaren, welke van sociaal
democratische zyde telkens worden herhaald
niettegenstaande de onhoudbaarheid ervan
wordt aangetoond. Zoo wordt heden nog
verkondigd, dat bet ontwerp het staangeld
invoert, terwyl herhaaldelyk is verklaard
door Mr. Drucker c.s. dat dit onjuist is,
want het staangeld bestaat nu ook, maar
wordt door het arbeidscontract juist binnen
enge grenzen beperkt. Ook dat in het buiten
land de opvatting geldt, dat staking contract
breuk is. werd met een beroep op sociaal
democratische auteurs aangetoond. Drucker
terecht verbolgen over de kleineerende
wyze, waarop de sociaal-democratische pers
dagelyks over het wetsontwerp zich uitlaat,
daarby onjuiste voorstellingen gebruikende,
zelfs nadat op die onjuistheden is gewezen,
voegde aan zyne rede, waarin hy Mr.
Troelstra’s bezwaren had uiteen gerafeld
en opgelost, eene strafpredicatie aan de
sociaal-democratische pers toe.
In zyn tweede rede nam Mr. Troelstra
nu de gelegenheid waar om met zyn tegen
standers af te rekenen. Indien „men daarbij
vooral let op de uitwendige eloquentie der
zyn eigen genoegen had opgehelderd, was
hy benieuwd te weten, welken indruk zij op
Vera had gemaakt. Zy had by Bolan’s ver
schijning met open mond en wijd opengespalkte
oogen voorover geleund; het brandgeroep
had hare wangen doen kleuren, maar scheen
haar overigens eer tot kalmte te brengen,
dan te verontrusten. En toen Bolan einde
lijk door den Baron was weggevoerd, wendde
zy zich met opgetrokken wenkbrauwen tot
Fedovsky.
„Het oude spreekwoord wordt nu en dan
bewaarheid,” zeide zy; „die een kuil graaft
voor een ander, valt er zelf in.”
„Weet ge iets aangaande dien man,” vroeg
Fodovsky kortaf
„Ik zou jou evengoed die vraag kunnen
doen,” antwoordde zy. „Maar je behoeft
baar niet te beantwoorden. Ik ben op de
hoogte van je ontmoeting met hem.”
„Hoe kwam je dat aan de weet?”
Zy haalde •hare schouders op. „Ik zou
kunnen zeggen, dat ik, zooals ik je straks
bewees, eene sterrenwichelares ben. Of ik
zou kunnen zeggen, dat ik eene vriendin
van den Baron ben.”
„Ik zou daarop antwoorden, dat noch de
sterren, noch de Baron op de hoogte van
m’n zaken zyn.”
„En toch,” zeido zjj glimlachende, „schy-
nen ze bekend te zijn.” Te gelyker tyd stond
lil
s
