inmaak
Brandewijn
BÏN^NLAim
Teleplioonnet-Gouda.
Slotgmaker Co.
GW UITSTAPJE
Firma C. LOÏÏEJMS,
WIJNHANDEL.
De Algemeene Volksschool.
Nog een overwinning.
Buitenlandse!! Overzicht.
VACHTIEliURr
llordeaux.
Vin de Santos.
By dit bevel wordt geene vertuiudering der
breedte of diepte van do «loot ol het water
gelust, wanneer dit in stryd is met eenige ver
ordening van het betrokken Wuterschupbestuur,
Do bepaling vun het vorig artikel is hierop
mede van toepassing.
Wordt vervolyd)-
Er is in den laatste» tyd zoowel in de
pers als in vergaderingen gebleken van een
verhoogdo belangstelling in de vraag, of
het wol wenschoiyk en noodig is de Neder*
landscho jeugd, voor zoover die de lagere
school bezoekt, te scheiden naar standen,
met andere woorden of het in die gemeen
ten, waar standenscholen van gemeentewege
jn hot leven geroepen zjjn, niet zaak is die
scheiding zoo spoedig mogelijk te doen ver
vallen.
Zoo gesteld is de vraag voor ons, vrij
zinnigen, spoedig gonóeg beantwoordde
scheiding, gemaakt met het kennelijk doel
om kinderen uit gezinnen van wat sterk
vorschillende economische positie in de maat
schappij zooveel mogelijk uit elkaar te hou
den, alsof men zich voor z(jn eigen kinderen
geen grooter besmetting kan denken, dan
het in aanraking komen mot kinderen vun
minder goed gesitueerde ouders die schei
ding wordt door ons natuurlijk ten sterkste
veroordeeld.
Maar daarmede is alleen gezegd, dat het
geen zin heeft om scholen met hetzelfde
N leerplan in dezelfde gemeente nog weer te
gaan verdeelen in twee of meer categoriön,
dio alleen hierin van olkaar verschillen, dat
er een verschillend schoolgeld gehevey wordt.
Zoo zijn er in den Haag, dat de scheiding
naar standen op de gemeentescholen in sterke
mate toepast, le en 2e klassescholen met
hetzelfde leerplan, maar met verschillend
schoolgeld, en verder niet minder dan vier
soorten van zoogenaamde burgerscholen, allen
met hetzelfde leerplan, maar met school-
golden, die varieeron van f 18—f 80.
In Amsterdam hetzelfde verschijnsel, maar
niet zoo tot in de puntjes uitgewerkt als in
don HaagAmsterdam kent in 't geheel
maar vier klassen van scholen, tegen den
Haag zes.
Stelt Amsterdam zich n.l. tevreden met
twee soorten van „burger"-scholen, den Haag
vindt het noodzakelijk den middenstand en
wat daarboven is, de gelegenheid te geven
tot meer keuzeeen aandoenlijke zorg van
do zijde van het Haagsche gemeentebestuur,
die zeker door niet weinig Hagenaars bij
zonder op prijs gesteld wordt. Inderdaad,
hier viert hoogtij het meest bonepen begrip
van fatsoen on hier helpt de gemeente een
handje om dat soort van fatsoen vooral de
wereld niet te doen uitgaan.
Nn is het duidelijk, dat het kwaad hier
niet schuilt in verschillend schoolgeld, maar
wel iu het zooveel mogelijk bij elkaar bren
gen van die kinderen, voor wie hetzelfde
schoolgeld wordt betaald, in een apart soort
school.
Aan dergelijke onderscheidingen naar
standen nu dient de gemeente althans niet
mede to doen, daar zij niet het voorbeeld
behoeft te geven van pogingen tot verwijding
van de tusschen de verschillende standen
toch al bestaande kloven, door nauwlettend
te zorgen, dat het jonge menschdom vooral
uitsluitend in aanraking komt met eigen
standgenooten of wat daarvoor wil doorgaan.
Het is duidelijk, dat een harmonische
ontwikkeling van onze samenleving niet an
ders dan tegengehouden kan worden door
do omstandigheid, dat de êéne stand van
de gewoonten, de zeden, de meeningen en
de levenswijze van den andere weinig of
niets nf weet. Meer in het bijzonder doet
zulks zich voor in de centra van de bevol
king; daar wordt de aanraking tusschen de
verschillende standen hoe langer zoo gerin
ger, daar accentueert zich het verschil in
stand door het wonen in aparte wijken en
daar vindt men bovendien dan nog de nei
ging, om ook van gemeentewege mede te
doen aan het stichten van standen-scholen.
Dat laatste wordt door ons dus onvoor
waardelijk veroordeeld, maar daarmede z(jn
vele tegenstanders van de standen-scholen
nog geenszins tevreden zij eischcn de ééne
en algemeene volksschool, en brengen daar
mede een geheel ander punt in debat.
Wie n.l. zegt, dat hij geen scheiding van
de openbare lagere scholen naar „standen"
wenscht, zegt daarmede volstrekt nog niet,
dat hjj heelemaal geen scheiding op andere
gronden verlangt en dat hij van gemeente
wege geen ander lager onderwijs wil gege
ven zien dan dat, wat op een algemeene
volksschool gegeven kan worden, ra. a. w.
(fat alle gemeenten zouden moeten terugkee
ren tot den toestand, zooals men dien op de
dorpsscholen aantreft, waar alle kinderen in
de eerste zes k zeven leerjaren hetzelfde
ónderwys genieten.
Op die dorpsschool wordt door de voor-
- standers van de algemeene volksschool gaarne
en beroep gedaan. De heer Tak decreteerde
og onlangs in Het Volk: „De dorpsschool
is oen algemeene school, omdat zy niet an
ders kan zijn Eu het doet haar geen kwaad."
Daa: tegenover mag dit gesteld worden
op een dorp is het geven van hqtzolfde la
ger onderwijs aan allo leerlingen min of meer
eon noodzakelijk euvel, dat deels verholpen
wordt, hier on daar, door vervolgklassen, die
uit den aard der zaak klein zijn en waar
de daarvoor in aanmerking komende leer
lingen (echter meestal niet dan na minstens
een jaar te zijn achterop geraakt) worden
klaar gemaakt in verschillende richting, ter
wijl anderdeels het verschijnsel zich nog al
eens voordoet, dat die leerlingen, die later
naur hoogere p burgerschool, of gymnasium
moeten, de dorpsschool tijdig arerlaton om in
de naastbij gelegen stad 'te zorgen, dat zij
op tijd examen knnnen doen.
Zoo blijkt (wat ook a priori wel duidelijk
was) zelfs de hooggeroemde dorpsschool niet
te kunnen voldoen aan do verschillende
eischen, die im verband met het toekomstig
beroep der leerlingen aan het lager onder
wijs mogen gesteld worden.
Hier raken wij aan de gewichtigste be
denking, die tegen de algemeene volksschool
is aan to voeren. Wij laten hierbij geheel
ter zijde de vraag, of het invoeren dier al
gemeene volksschool uiet ten gevolge zou
hebben het stichten, daar, waar zulks maar
even mogelijk is van bijzondere standen
scholen, van welke instellingen onze grootore
steden al aardig voorzien zijn, zulks omdat
de structuur onzer samenleving niet toelaat
het geheele standsverschil zoo maar eventjes
uit te vlakken en omdat de (op dikwijls niet
weg te cijferen verschillen gegronde) praktijk
des levens, wanneer zij door de theorie in
het nanw gebracht Wordt, uitwegen zoekt.
Maar wij laten die vraag ter zijde, omdat
het hier gaat over de raeést wenschelijke
inrichting van het „openbaar" lager onder
wijs. En de kwestie wordt het zuiverst
gesteld, als men daarbij voorloopig het bij
zonder ouderwijs buiten beschouwing laat.
De vraag is daszou de maatschappij
gebaat zijn bij eon en hetzelfde lager onder
wijl voor allen P En deze vraag raeenen wij
ontkennend te moeten beantwoorden. Wij
zijn daarbij niet blind voor de voordeelen,
die een algemeene volksschool zou kunnen
opleverenvoordeelen, die zouden kunnen
bestaan in verzwakking van misplaatst ge
voel van standenverschil, in betore onder
linge waardeering van de verschillende stan
den, vooral ook in kans op betere verzorging
van het volksonderwijs.
Maar wij zijn van meening, dat, wie zich
op deze voordeelen blind staart, en dienten
gevolge van niets anders dan van een alge-
moone volksschool zon willen weten, te zeer
uit het oog verliest het doel van alle onder
wijs opleiding tot maatschappelijk nuttigen
arbeid. En aangezien de later te verrichten
arbeid in twee hoofdrichtingen uiteenloopt,
(min of meer .uitsluitend handenarbeid of
werk van meer uitsluitend handenarbeid of
werk van meer intellectueelen aard), kan er
alles voor te zeggen zijn om bij het onder
wijs reeds dadelijk met die twee hoofdin
richtingen rekening te houden.
Dat is naar ons oordeel de groDd, waarop
moet vastgehouden worden aan een verdee
ling, waar zalks mogelijk is, van het open
baar lager onderwijs in, twee groepen van
scholen. De ééne soort van lagere school
geve een afgerond geheel, waarop aansluiten
de herhalingsscholen en de lagere vakscholen,
de andere soort van lagere school zy de
voorbereiding voor het volgen van middel
baar onderwijs in zyn geheelea omvang(het
gymnasium inbegrepen).
Het blijft inderdaad van het hoogste be
lang, dat van dé in de maatschappij aan
wezige arbeidskracht het grootst mogelijke
profyt getrokken wordt. Dat kan alleen dan
geschieden, wanneer bij de voorbereiding tot
dien maatscbappelyken arboid rekening wordt
gehouden met de individueele verschillen in
aanleg, zooals die zich reeds vroegtijdig
openbaren. En het is niet in te zien, waarom
mon de intellectueel meer begaafde kinderen
reeds op de lagere school niet verder zou
brengen dan de groote massa der intellec
tueel niet begaafden. Deze laatsten kunnen
zeer nattige werkkrachten worden, maar
hot tempo van de eersten te regelen naar
het tempo van de laatsten loopt eenvoudig
uit op nadeel voor de gemeenschap, zoowel
in den vorm yiln neerdrukking van het peil
#»van het onderwijs voor do meer begaafden,
als van het met moeite bijbrengen van voor
hen overbodige schoolkennis aan niet-
begaafden.
Nn heeft theoretisch een dergelijke schei
ding in twee groepen van lagere scholen
niets te maken met een scheiding naar stan
den. In de praktijk evenwel werkt deze
verdeeling reeds van jongs af een scheiding
in de hand tusschen handen- en hoofdarbeid,
wat by de ten onzent geldende mindere
waardeschatting van hem, die handenarbeid
verricht, toch weer gaat rieken naar een
standsverschil. Maar dit hangt samen met
de nog zeer gebrekkige doorwerking van al
wat zweemt naar democratisch voelen, in
onze Nederlandsche samenleving, en kan
geen reden zyn om een rationeel en maat
schappelijk nuttig verschil in opleiding te
doen plaats maken voor een uniform lagor
onderwys, dat, toch eigenlijk alleen verde
digd kan worden door hen, die de eiBchon
der maatschappij wat al te zeer achter
stellen bij hun theorie.
Onzen vertegenwoordiger werden de vol
gende feiten medegedeeld, welke voor hot
algemeen welzijn gepubliceerd worden.
Mejuffrouw L. Droegen broek, Kroonstraat
61 te Utrecht meldt ons: Myn achtjarig
dochtertje heeft sedert geruimen tyd geleden
aan een zeer lastige en pijnljjke ziekte. Zy
had erg veel last met de urine, welke zy
niet kon ophouden, verschillende malen had
ik, tot mjjn grooten schrik, bloed in de urine
bemerkt. Er bevond zich steeds veel be
zinksel in en ze was erg troebel. Het arme
kind werd voortdurend gekweld door vreese-
ljjke pijn en steken in den fug en in de zy.
Al het mogelijke hadden we al geprobeerd,
doch men zeide ons dat er niet veel aan te
doen was en ik had een gegronde vrees
dat het arme meisje nooit beter zou worden.
Toen ik vernam omtrent Uwe merkwaardige
pillen, ontbood ik een doosje, die zij dade
lijk begon in te nemen. En hoe verwonderd
was ik, toon ze reeds na cnjkele dagen een
groote verlichting kon waarnemen. Haar rug
werd met den dag sterker eta de pyrjeu ver
dwenen. Na vorloop van veertien dagen was
ze volkomen hersteld. Ik gevoel me ge
drongen U myn dankbaarheid te betuigen
en hoop dat veel menschen door het boven
staande bericht tot de oveitaiging komen
van de weldoende hoedanigheden van Uw
geneesmiddel.
Verwaarloos nooit een pyn in den rug.,
Het is het spit, zegt gij, en gaat van zelf
weg, zooals het gekomen is, maar dat is
niet zoo, want ul schijnt het weg te gaan,
het komt veel ernstiger 'terug. Deze pyn in
den rug is gewoon uierziekte on de natuur
waarschuwt U op deze wyze dat Uw nieren
Iran plicht niet doen en niet op de gewone
wijze de onzuiverheden afvoeren van het
bloed, dat ze filtreeren moeten. Het* ^oven-
staande is een overtuigend bewys daarvan.
Verzeker U dat men U de échte Foster's
Rugpijn Nieren Pillen geeft, dezelfde die
Mejuffrouw Droogenbroek gehad hoéft. Zij
zyn te Gouda verkrijgbaar by de'ipeeren
WOLFF Oo. Westhaven 198. Toezending
geschiedt franco na ontvangH van postwissel
k F. 175 voor één of F. 10.— Vlior zes
doozen. f
Renter seint nit Parijs dd. 29 JuniDe
staking by de firma Monnikendam is ge
ëindigd. Vanmorgen is de arbeid hervat,
nadat de snijders bonnen eisch van vast loon
zagen ingewilligd.
Renter seind uit Brussel dd- 29 JuniDe
zen namiddag begon er plotseling een hevige
orkaan aan het strand te woeden. Door den
zwaren wind werden de voorzijden van tal
van koffiehuizen op den dyk van Ostende
en in de stad vernield. De schade is aan
zienlijk, alle lalnen zyn vernield het zee
water stroomt over het strand, een schip-
persboot werd voor Oostende op de kast ge
worpen, de zeelieden konden al zwemmend
zich redden.
Een wel zéér modern Parysch proces is
vóór het Hof van Appel te Parijs geweest.
Een vrouw leeft in scheiding van tafel en
bed van haren echtgenoot. Haar zyn de drie
kinderen toegewezen. Zij voorziot in het on
derhoud door letterknndigen arbeid, welke
al haar tyd in beslag neemt. Het aantal
letUrkuudigon is ook in Frankrijk dermate
toegenomen, dat men ook daar meestal hard
moet schrijven om den kost te verdienen.
Mme. R. had geen tyd voor het huishouden
over. Dit deed haar oudste kind, een meisje
van zestien jaar. Maar er zaten ook schrijf
sters-neigingen in deze dochter, welke zich
openbaarden in een dagboek. De wraak van
wie zich Asschepoes voelde! Ongelukkig
waren de denkbeelden van bet kind, dat al
zoo vroeg de meest materiëele zorgen des
levens had leeren kennen en dat vrijelijk
uitliep en boodschappen deed, niet van een
verkeven gezindheid. Integendeel schijnen
hare neigingen eenigszins Claudine achtig
te zyn geweest. Zy had ook een jongmensch
leeren kennen. Eindelijk vond mama het
dagboek, las het, schrikte en berispte. Toen
vluchtte de lichtzinnige dochter en eerst
acht en veertig aren later had de literaire
moeder haar kind terng.
De vader, van dit alles gehoord hebbende,
achtte zich een beter opvoeder en verzocht
der rechtbank hem het kind too te vertrou
wen. Zoo werd hier weder een „strijd om
het kind" gestreden, als telkens tusschen
ganw-getrouwde gauw-gerouwde Franschen.
De rechtbank willigde het verzoek van
den vader in. Doch nu heeft het Hof dit
vonnis vernietigd on uitgomaukt, dat van
do moeder niet kan geëischt worden, dat
zy wist wat er in het gemoed van haar
dochter omging. „De taak van den opvoeder
is het vertrouwen van het kind te winnen",
had de advocaat van den vader gepleit.
„Psychologiche speurzin is niet verplicht
voor de handhaving van, het moederrecht",
antwoordde het Hof.
De uitslag .van de verkiezing voor den
Ryksdag te AUeua-Iserlohn is oen ernstige
nederlaag voor het liberalisme en een groot
sncces voor hot centrum.
De meeste f Stemmen zyn uitgebracht op
den sociaal-democraat Haberland (10,552
tegen 10,146 in 1903 7315 in 1898, dus
een gestadige vooruitgang), daarna volgt de
centrum candidaat Klockè met 7770 (tegen
6604 en 5195), vorvolgens op den yryziuni-
gen Miiller 7619 (7737, 7705), den nationaal-
liboraal Haarmann 6553 (7440,7605) en den
christelyksociaal Rlissér 1628 (1457,0000).
Er moet herstemming plaats hebben tusschen
Haberland en Kloeke, met veel k'ans dat
de centrumscandidaat met de overwinning
gaat strijken. H,et, district is sedert de ves
tiging van het jryk in liberale handen ge
weest. VJ
In eëta vergadering van den Rijksraad tje
Muncljeii heeft prins JLud wig van I^eierén
gesprokén over) het nan tot het aanleggen
van jpe'n haven en u|t bouwen van,entrè-n
pots |aan den linker||lainr:oever tegenover
Aschalffenburg. Dé* ij&ova&rdigden hebbtyi
het Irediet voor derij aankoop vaii grond
daartbe reeds met grobte raeerdorlifid tol-1|
gestaan. Tegenstandej|b van het vèrleeneii s(*
van Julk een crediet/waren in deuTweedo
Kamfljr slechts de uïtejrste agrarijjrg, die;!
vieezen'voort een verminderden graininvoeriy j
1 uit Roemenië, en de sociaal-democipten,
de door Pruisen verlangde scheepva^ttolA»
niet kunnen verkropp^j. j \f
Prins Ludwig) bestréejl deze beidpyopvat-
Jtingen,i omdat Ivooreerst, naar de ^taring
(fleert, ook de landbouw voordeel heeft vai)
jverbeterde verkeersmiddelen, en ter andere 1
j omdat ho$ afkeurenswaardig ook in
algemeeri (je scheepvaarttollen geacht
moeten worden men van twee 'kwade
dingen 't minst kwadé moet kiezen. De
scheepvaarttollen stonden overigens, zeide
prins Ludwig, slechts in een ver verwijderd
verband met de voortzetting der kanalisee
ring van de Main. Om tot scheepvaarttollen
te komen is zi. noodig, niet alleen dat de
grondwet van het ryk gewijzigd wordt,
maar ook dat vreemde landen ban toestem
ming geven. En of na, als dat alles niet
zoo glad van stapel loopt, niet alleen de
groote Prnisische kanaalplannon, maar ook
de kanaliseering van de Main, zal moeten
wachten dat berust nog in den schoot
der toekomst. In elk geval is de zaak,
volgens prins Ludwig, niet zoo gevaarlijk,
of men kan met een gerust geweten het
verlangde millioen mark toestaan.
Door de voortzetting der kanaliseering
van de Main kunnen, dat valt niet te ont
kennen, de Pruisische spoorwegen eenige
schade oploopenmaar zeker is dat niet,
en al ware dat ook 't geval, men kan toch
niet verlangen dat de eene Duitsche bonds
staat op den langen duur afgesloten blyft
van de zee, ter wille van een anderen bonds
staat, die daarvan eenig nadeel kan onder
vinden.
De ontzettende moorden in Bjelostok heb
ben vrees gebracht in vele steden van Rus
land, met oen overwegend Joodsche bevol
king, voor gelijksoortige gruwelen. Deze
angst is te grooter geworden, waar bewezen
is dat de militairen en ambtenaren, geroepen
tot het handhaven en herstellen der orde,
de yverigste propagandisten waren voor de
pogroms. Om een enkel voorbeeld aan te
halen, deelen wij mede wat aan een Weensch
blad geschreven wordt uit Sebastopol. „Elk
oogenblik wordt gevreesd dat hetzelfde ge
beuren zal als in Bjelostok. In één nacht
werden meer dan duizend menschen gevan
gen genomen door de militairen, artilleristen
en matrozen, onder wie tien leiders van de
sociaal democratischo organisatie. In het gar
nizoen worden opruiende proclamaties ver
spreid, die opwekten tot moord op Joden en
intellectueelen. De kapiteins Boerakof, Was-
kal, Soschinsky, de gendarmerie en politie,
treden op als predikers van de pogrom.
Daar er thans in Sebastopol nog maar wei
nig joden zyn, zal de zwarte bende zich
voornamelijk richten tot de Christen-intel-
lectneelen. Generaal Nieploekjef wekt per-
8oonljjk op tot het blindelings gehoorzamen
van de officieren."
Waarschijnlijk wordt deze pogrom door
de officieren voorbereid, om de aandacht van
de artilleristen en matrozen te Sebastopol
die nogal gemuit hebben in de laatste
jaren af te leiden van hnn eigen zaak.
De ontevredenheid in Rusland begint zich
thans ook uit te breiden tot het legeralt
de meest verschillendo deelen van het land
komen berichten over muiterijen onder de
troepen
En onder die omstandigheden schynt de
omgeving van den Tsaar eindelijk tot de
overtuiging te komen, dat eeniga toegevend
heid tegenover de eischen der Doeratf noo-
dig is.
Het is jammer dat dergelyke overwegin
gen in Rusland steeds te laat komen
Uit Petersburg wordt gemeld, dat het plan
om een nieuflt ministerie te vormen nit leden
vun den Rywjraad is opgegevejn.
De presttjut der Ryksdoeipa, professor
MoeromtzefJIwerd naar Peterhpf ontboden,
en daar wml hem opgedragen een kabinet
te vormen, jnt leden der Doema bestaande.
Moéromtg
zyn, indiei
kelen bestj
biertoe se)
zyn.
Het mir
bestaan
cratische
Lwow milj
Miljoekof
justitie, flt
bouw, Kos
Er is ii
merkbaar
de Egyptii
Denshftwi
pp Engels
„Wij uei
doodstraf He
k| verklaarde, daartoe bereid te
'[zijn programma uit zeven arti-
ide, wordt goedgekeurd Ook
it bet hof thans geneigd te
erie-Moeromtzef zaj uitsluitend
leden der konstitutioneel demo-
ij Moeromtzef wordt presrden,
r van binnenlandsche daken,
onderwijs, Koesmin-Karawief
jirjasel financiën, Koetwei land-
oorlog en Roechlof marine.
gelpnd een beetjo ontstemming
!r de zéér zwarte straffen aan
fefldhs opfceleifl, die zicj
inldig maakten ian den ov„i
officieren. D|e „Tribune"
iet? van de be voogd h>
va,n het gerechtshof dat
'dej,, en hetóis wellicht c
te velfmydem JVfalj
hebbed, dit iy
droegen yin éen \(fj
weerzinWeklpids
elijke zoware sfcmftp
ilyk is. it En wi fjbl
rhha'ï van flen aanvi
gelegde] str^fténijd!
ms^andighdueij'tjl vi^fleijlj
een^etting vuri het gpvjrt hek
n ons eigen landizow ge$
straffen te verzacDtefi(5[
Jypte wérd gedaan zbb de
minlte niet zyn toegepasl^
De Epgelsche rjegeeriug, die eens do ge
voeligheid van de regeering in Natal opwekte
door haar interventie, heeft thans besloten
zich niet met deze Egyptische „cause célèbre"
ze bemoeien. En gisteren zyn dan ook de
doodvonnissen voltrokken.
onbevo>eg|
straffeh
i gelijk
zouden w,<
derj hflt
neming. Er
opléjggen vpj
A als -het onV<
als |wy
lijken' met
Verspreide Berichten.
Frankrijk.
De „Gedenkschriften" van generaal André
in de Matin wekken steeds meer tegenspraak
van daarin besproken personen. Zoo komt
nn, na generaal Brugère, ook generaal Del-
loye op tegen bijzonderheden, welke generaal
André omtrent hem heeft verhaald.
Eergisteren kwamen 4000 bakkers in de
arbeidsbeurs te Parijs bijeen; er werden
daar gedrukte briefkaarten uitgedeeld,
waarop hun eischeen wekelyksche rust
dag stond vermeld, 's Middags gaven zy
die kaarten, elk door den naam van een
hunner onderteekend, aan hot ministerie van
handel af.
Duitschland.
De restauratie van den Kenlschen Dom,
welks hoofdportaal is beschadigd, zal 75000
mark vorderen.
In Duitsch Zuidwest-Afrika is het aantal
gevangen genomen opstandelingen door de
laatste gevechten tot 17000 gestegen.
De Berlynsche winkeliers willen niets weten
van de sluiting hunner winkels om 8 our
's avonds, zooals is voorgesteld.
Op de keizerlijke werf in Kiel wordt de
negenurige werkdag, te beginnen op 29 Juli
a.s., algemeen ingevoerd,
Engeland.
Een storm beeft den toestand van den
gestrande Engelschen kruiser „Montagu"
doen verergerenmen koestert thans nog
slechts weinig hoop hem te knnnen redden.
Engeland, Frankrijk en Italië hebben be-
sloten den toestand in Abessynië onveranderd
te laten, m. a. w. Italië's invloed is erkend.
Oostenrijk-Hongarije.
De commissie voor de kiesrechthervor-
ming verwierp de verhooging van het aantal
mandaten voor Galicië van 102 tot 110
Rusland.
Van de torpedoboot „Mjetki" te St. Pe
tersburg zyn twee matrozen verdwenen met
medeneming van de scheepskas3000 roebel.
Te Wladikawkas hebben soldaten van een
gebergte-batterij drie kanonschoten en re
volverschoten gelost op andere batterijen,
zonder bloedvergieten zyn zy overweldigd.
Te Sebastopol worden opruiende strooi
biljetten tegon do Jodon verspreid.
ST ATEN-G EN E RA A L.
T W MC fC f# K H. A HU K H.
Vergadering van Vrijdag 29 Juni.
Interpellatie-Verhey.
Aan - de .orde is de interpollatie van den
heer Verhey omtrent de zeowaardighoid van
vi8schersschepen.
De heer Verhey wyst op berichten in de
dagbladpers, die do onzeewaardigheid van
onderscheiden visschersvaartuigèn aanneme
lijk rafiken en vraagt of de minister in
afwachting van een wet een nauwkeurig on
derzoek wil gelasten.
De minister beaamt grootendeels het door
den vorigon spreker meegedeelde. Een
reeds plaats plaats hebbend onderzoek heeft
het bewezen, De bestaande wetgeving geeft
de regepring echter geen middel om preven
tief in ie grijpen. Spr. wenscht echter een
onderzopk te doen uitvoeren naar de mid
delen om den paalworm te bestrijden en
naar de zeewaardigheid in bestaande zee
schepen! Een wetsontwerp is in voorberei-
dfng.
J De heer Lieftinck wyst op de urgentie
«lener regeling,met het oog op de talrijke
zeerafnpen en geeft in overweging in alle
zeeplaatsen goedkeuring te eischen van de
schepen door de experts van de „Lloyd" en
„Veritas", alvorens de schepen te vergunnen,
uit te zeilen. 1 /H
De heer van Deventer drong aan op^poe-
'(jige voorziening, die zich zoq hebben aan
te sluiten by de;, uitbreiding der Ongevallen
verzekering tot 'de zeevisscheriji j
Dé heervan dei Velde werocht uitbrei
ding van/ dl bèstaande wetgeving betreffende
de registreoring der schepen met bepalingen
tegen Aet in zeë sturen van onzeewaardige
i vaartuigen. i
(1 De heer Schaper wer.scjit strafrechtelijke
vervolging v^n d<Mrooordertaars diè drijvende
fioodkjsten in zee{pturenf
1 De Jiejdr Verhey verklaart zich bevredigd
doom Jim ministers antwoord.
bister de# nader mee, dat het on
derzoek naar de zeewaardigheid der be-
staandé.' visschersichepen zal geschieden in
hot najaar, door experts, onder toezicht van
den inspecteur voor de scheepvaart. De
algemeene wettelijke regeling voor alle
schepen wordt zoo snel mogelyk ontworpen.
Vervolgens wordt goedgekeurd de wijziging
van het tarief van gerechtskosten in straf
zaken.
Na de pauze is aan de orde het „arbeids
contract" (in tweede lezing).
De minister van Justitie licht de noodza
kelijke redactiewijziging toe.
De heer Rogout vraagt nadere inlichtin
gen naar aanleiding van het boete-artikel
in verband met de concurrentie-clausule.
De minister antwoordt, dat het boete
artikel zich niet uitstrekt over het concur
rentiebeding.
Het wetsontwerp komt daarop in stem
ming, nadat de heer Lobman heeft verklaard,
dat by en de meerderheid zyner politieke
vrienden vóór het ontwerp zullen stemmen,
omdat regeling der stof ten zeerste urgent is.
De wet op het Arbeidscontract wordt met
79 tegen 8 stemmen aangenomen.
Tegen stemden de heeren van der Zwaag,
Schaper, van Kol, Troelstra, Tak, Hugenholtz,
ter Laan, Idsinga.
Motie-Troelstra tot wijziging der wetten
om knoeierijen by naamlooze ven
nootschappen tegen te gaan.
De heer Troelstra wyst op de meer en
meer voorkomende knoeieryen by de naam
looze vennootschappen Men staat menig
maal versteld over de lichtvaardigheid
by de oprichting. In 1904 vertegenwoor
digden zij, ten getale van 4092, een kapi
taal van 1172 millioen gulden. Van '94 tot
'02 zyn 86 emissies voorgekomen, waarvan
het kapitaal thans reeds *s geslonken.
Daaronder zyn 37 industrieele, 13 petro
leum, 12 cultuur- en 21 mynbonwziken.
Doch juist na 1902 is de krach gekomen
op het gebied van het bankwezen. Het ge
tal van failissementen is in de laatste jaren
ook sterk toegenomen. Er wordt zwendel
gedreven door -de naamlooze vennootschap
pen, en de zwendelaars van professie vinden
steeds mannen van hooge namen en aanzien
lijke positie, die zy als lokmiddel en idstra-
ment vojr Iran zaken gebruiken.
De aandacht dient ten eerste op den in
breng gevestigd, waaromtrend de wet niets
bepaalt. Voorts op het flatteeren van pros
pectussen. Een derde mistand is het totaal
gemis aan contróle van commissarissen en
raden van toezicht. Maar de grootste mis
stand is verreweg de moreole inzinking op
financieel gebied in alle kringen van het
maatschappelijk leven, ook by de nitspra-
ken der rechterlijke macht te constateeren.
Ook dez6 Kamer lydt er onder. Twee jaren
geleden heeft spr. hier de zwendelaars in
de Kamer aan de kaak gesteld
De Voorzitter verbiedt dorgelyke uitla
tingen.
De heer Troelstra wyst er op, dat eon
medelid, toentertijd door hem geïnterpelleerd,
zich nooit heeft kannen verdedigen en thans
nog rondloopt als oen van onze geachte
medeleden
De Voorzitter roept don spreker andermaal
tot orde.
De heer Troelstra wyst op de mynbouw-
maatschappjj, die hy met namen aanwijst,
die nog nooit een cent dividend hebben uit
gekeerd. Maar ook by andere ondernemin
gen komt het voor. De toostanden in ons
land roepen dan ook om voorziening.
Vandaar dat spr. een motie voorstelt, om
de aansprakelijkheid van commissarissen ci
viel en strafrechtelijk te regelen
De nalatigheid van commissarissen der
Holl. Hypotheekbank en van de My. van
Zekerheidsstelliug bespreokt spr. hierna
uitvoerig.
De minister van Justitie deelt mee, dat
binnen enkele woken een wetsontwerp zyn
departement zal verlaten, dat de motie van
den heer Troelstra overbodig maakt. Spr.
heeft overigens niet het minste bezwaar
tegen de motie.
Deze wofdt z. h. s. aangenomen. Voorts
wordt aangenomen het wetsontwerp tot wij
ziging van de bepalingen betreffende het
begraven van lyken v^in militairen. Gebie
dend werd gesteld de bepaling omtrent het
afgeven van liet lyk van een soldaat aan
de nabestaanden, die geheel of ten deelo
voor hun kosten den soldaat willen laten
begrliven.
Morgen 10 uur voortzetting.
Gemengde Berichten.
-j - - -
De bekende zaak der marechaussees van
Uithui^eripeeden kwam eorgister weer aan
de orde voor de Groninger recbtbMk, by
do voortzetting van het proces dej^oeren-
arbeiders H. en M., besclra^gC van het
vernielen van glasruitejj^rboerenplaatsen.
Naar men weet, bewaren die mannen dat
zy mishandelingen van de marechaussees te
Uithuizermeedon hebben ondervonden, om ze
te doen bekennon.
Op 31 Mei schorste de Groningsche recht
bank do behandeling der zaak en gelastte
een nieuw onderzoek, blijkbaar omdat tegen
over de stellige verklaringen der mnrechaus
sees Hoffman, Sanders, Bok en Bridel, dat zy
in 't geheel niet mishandeld hadden, de even
pertinente verklaring stond van den getuige
Harm Martens, dio bekende meegedaan te
hebben aan de vernieling, maar verklaarde,
ook door de marechaussees mishandeld te z(jn.
Thans werd als getuige o. a. gehoord
dr. Rietoma, by wien beklaagden zich daags
na de beweerde mishandelingen hebben laten-
onderzoeken. Dr. R. heeft bij bekl. M. een
bloederige plek aan het rechterbeen, by bekl.
II. drie striemen op het rechter schouderblad
geconstateord, en heeft hun geraden, hnn
beklag in te dienen, niet zoozeer omdat het
toegebrachte letsel zoo ernstig was, als wel
omdat z. i. een dergelijke behandeling van
arrestanten niet te pas kwam. Hy heeft
echter den indruk gekregen, dat bekl. het
verhéal der mishandelingen veel te sterk
gekleurd hebbenals dit verhaal waar was
geweest, hadden zy van onder tot boven vol
blauwe plekken moeten zitten.
Verschillende andere getuigen verklaarden,
dat do bekl. hun dadelyk na het gebeurde
een verhaal van de mishandelingen hadden
gedaan, de bewijzen daarvan vertoonende.
Het 0. M. meende, dat de nieuwe instruc
tie niet heeft aangetoond de waarheid der
bewering van bekl. dat zy onder de pressie
van mishandeling hebben bekend.
De verdediger, mr. Hes, bleef zijnerzijds
volhouden dat, zoo al het wettig bewijs van
de ton laste gelegde vernieling moge zyn
geleverd, het overtuigend bewijs, ook na de
nieuwe instructie, niet aanwezig is.
Uit den Haag meldt men
Het Engelscbe pleizierjacbt „Salgerge"
waarop zich bevonden de heer en mevrouw
Mathews en de heer V. Smith, uit Londen,
die het voornemen hadden aan de Pier te
Scbeveningen te landen, is gisteren namiddag
ongeveer balfzes door den vliegenden storm
naar de haven gejaagd en daar niet zonder
levensgevaar binnengevlogen. In den buiten-
havenmond zynde, hebben zy gemeend te
moeten ankeren, maar door het zware weer
werd het vaartuig zoozeer heen en weer
geslingerd, dat er gevaar ontstond, dat het
van het anker zou worden geslagen en naar
zee terng zon drijven.
Inmiddels was een Nienwedieper vlet, die
in de binnenhaven lag, naar buiten gegaan;
ze baalde de dame en de beide heeren en
een matroos van do bemanning van de ge
vaarlijke plaats af. Daarna ging de sleep-
stoomboot „Kijkduin", waarop hadden plaats
genomen de commissaris van politie te
Scbeveningen, de heer Sypkons, en de bri
gadier le klasse Blokpoel, naar het pleizier-
vaartuig toe, dat met veel moeite afgesleept
werd naar de binnenhaven, met verlieB van
zeilen en kluifhoofd.
De beide heoren en mevrouw Mathews,
die zoer vermoeid en afgemat waren, zyn
per rytuig uuar het Kurhaus gereden.
Uit Angeren schrijft men aan de„A. Ct.":
Woensdagmiddag is op do steenfabriek
van de erven Terwindt eene staking uitge
broken. Vyf modderkruiere hebben liet werk
nedergelegd.
Toen do baas dér fabriek zyno gewone
ronde deed, trof h{j bovengenoemde 5 per
sonen werkloos by hunne machines uun. Op
zyne vraag waarom zij niet aan hun werk
bleven, antwoordden zy„wy kunnen het
niet langer volhouden." De baas vroeg hun
daarop, wat dan hun verlangon was, dan
kon hy over hunne eischen met den eigenaar
der fabriek spreken. Hierop werd door hen
niet geantwoord Zy vertrokken van de werk
plaats,. waardoor tweo machines werden stop
gezet. Vele arbeiders zyn hierdoor werkloos
geworden. Wat de oorzaak dezer staking is,
begrijpt mon niet, daar op meergenoemde
fabriek een flink loon wordt uitbetaald.
Tegen den wethouder dor geméonte Kou
dekerk bij Leiden, don beer Ph. Qualm, is
op last van don burgemeester dier gemeente
proces-verbaal opgemaakt wegens bet binnen
den tyd van één jaar tweemaal overtreden
der verordening op het boawon en sloopen,
mede door hem ontworpen en vastgesteld.
Door de Vereeniging tot stenn van ver
waarloosden en gevallenen, welke haar hoofd
zetel heeft te Amsterdam, worden pogingen
aangewend om te Apeldoorn een terrein aan
te koopen voor deu bouw eener nieuwe
stichting.
De verêeniging heeft aldaar reeds twee
doorgangsbuizenBoschzicht en Veldzicht.
Men meldt uit Amsterdam
Een mynheer, die in de Hartenstraat
gestoffeerd woont, en van kamers wilde
veranderen, werd eergisteren door zyne hos
pita opgesloten in zyn appartementen. Hy
riep eorst een tijdlang om hulp en nam toen
zyn toevlucht tot zyn revolver. Nadat hy
'ijf schoten gelost ha I, kwam een polititie-
agent ter zyner bevrijding opdagen. Het
wapen, waarop nog 18 scherpe patroonen
zaten, werd wysenlyk door den beambte, ter
voorkoming van ongelukken, in beslag ge
nomen.
Gisteren heeft op den Wagenweg te Haar-
eene gasontploffing plaats gehad by het ont-
steeken van een kooktoestel. De dienstbodo
is danig gebrand aan hoofd en hals, naar
het Diaconessenhnis gebracht.
Aangesloten
pnder Tel. No. 36. Hotel Café Restaurant
„de Romein" Wed. C. H. W. KAHLE
Souwemmer, Kattensingel 179.
Aanbevelend,
meer mogelijk zonder
Geen Vacantiekaart meer bruikbaar zonder
den Gids
Met een Vacantiekaart tier S.8,
door M ooi-Nederland.
Een practisch-onmisbaar Reisboek voor
Nederland.
VRAAGT 'T UW BOEKHANDELAAR,
Prijs 40 Gents.
Uitgave Drnkkerjj LEVISSON, Den Haag.
Één Gids v. honderd plaotsen.
Lang-e Tiendeweg-, GO [IDA
VRAAGT PRIJSCOURANT van onze
