eempïtTantiee.
Reclame
CACAO
I)lü JO.XG's
BINNENLAND.
EXPOSITIE
ADVERTENTIE!»
Stadsnieuws.
tooWbel-
BEURS VAK ROTTERDAM
V
H. P. SCHIM VAN DER LOEFF,
Faillissement.
\l. ItAVKMSW AAY ZONEV
Van af 1 Jan. 1207 kost
per I kilo-bus f 2.40
7» kilo-bus 1.30
kilo-bus 0.70
kilo-bus 0.32%
Vllld en Gevogelte.
V erspreide Berichten
Frankrijk.
Te D|jon zijn bij den burgemeester aan
vragen ingekomen om in twee kerken te
mogen uitoefenenden eerediens»»" van de
rede en die van de wijsbegeerte en vrije
gedachte
Zooals we al hebben gemeld zullen Je
soc. kamerleden elk 3000 fr. van hun ver
hoogd traciement voor partijdoeleinden af
staan het grootste deel daarvan zal dienen
om een verkiezingsfonds te vormen.
Duitschland.
Er is antwoord van den paus gekomen
op do petitie van den Al-Poolschen partij
dag. Maar wijselijk onthoudt de paus zich
van eenige toespeling op den strijd van de
Polen tegen het Pruisische systeem.
Enoblahd.
Bijna hadden de „suffragettes" gisteren
de politie verrastzij kwamen in cabs
aangeraden en wilden eensklaps het parle
mentsgebouw binnendringen. Maar toch zag
de politie nog kans een betooging ten gunste
van vrouwenkiesrecht te verhinderen.
„De Standard!' bericht, dat de minister
van oorlog Haldane thans een ontwerp
heeft uitgewerkt voor het scheppen van een
nationaal leger, dat de plaats zal innemen
van de tegenwoordige hnlpstrydkïachten. De
manschappen, die bij dezen troep dienst
nemen, dienen zes jaar als vrijwilligers en
kunnen zich gedurende dien tjjd voor een
tijdvak van niet langer dan twee jaren iu
het gewone leger laten opnemen. Op alle
militaire hoofdplaatsen zullen militaire scho
len worden opgericht, waar de officieren van
dezen nieuwen troep hun technische opleiding
zullen krijgen.
Servie.
Er bestaat een sterke strooming tegen de
regeering van koning Peter. Men wil hem
in sommige kringen vervangen door een
prins uit een niet-Servisch vorstenhuis.
Koning Peter toch is de speelpop der ko
ningsmoordenaars. Graag had men den
prins van Connaught op den Servischen
troon. Wat zal er nog uit dien Servischen
brouwketel te voorschijn komen P
Amerika.
President Roosevelt drukte in een bood
schap aan het congres de hoop uit dat de
inwoners van San-Francisco zoo verstandig
zouden zijn de Japansche kinderen in de
stadsscholen op te nenien, gezien het goede
gedrag en de reinheid dezer kinderen.
In z\jn verslag dat eveneens aan het con
gres is gezonden zegt minister Metcalf, dat
het plicht is voor de centrale regeering de
Japanners te beschermen, zoo de politie van
San-Francisco daartoe de macht niet bezit
STATEN-G ENE HAAL.
T ff ftf MC I# li U ft iC ff.
Vergadering van Woensdag 19 December.
Avondzitting.
Waterstaat.
Nadat zonder debat de le afdeeling was
goedgekeurd, besprak de heer van Doorn,
na een goed woord te hebben gedaan voor
't droogmaken van de Zuiderzee, de automo
bielen. De klachten zijn algemeenspr.
schrijft dit voor een deel hieraan toe, dat
het automobilisme nog in zijn vlegeljaren
verkeert. Wanneer deze voorbij zijn, zullen
we ook wel tot een meer gewenschten toe
stand komen. Maar voorloopig dient streng
op verbetering te worden toegezien. Een
rechter moet bij zijn straffen letten op het
groote belang, waarvan de toepassing in zijn
banden is gelegd. Zou het niet kunnen, dat
men hier het civiele recht ter hand neme,
evenals by spoor- en tramwegen, zoodat de
bewijslast van onschuld komt te rusten op
den chauffeur P Ook het rijden zonder hoorn
dient streng te worden gestraft, want dat
geeft tot ernstige bezwaren aanleiding. Het
politie-toezicht dient nog in andere opzichten
strenger te worden.
Voorts wijst spr. op den slechten toestand
van de Delflandsche zeewering bij Monster.
Daar hebben bedenkelijke afgravingen plaats
vlak achter den slaperdijk. Het ernstige
hiervan wordt door spr. uitvoerig betoogd,
Is de minister overtuigd, dat de zeewering
een nieuwen aanval zal kunnen keeren P
Heeft er een onderzoek van Rijkswege plaats
gehad P Er bestaat gevaar voor Zuid-Holland.
heer Patijn, opmerkend dat de Kamer
met den looppas door dit- hoofdstuk heen
moet (de voorzitter knikt toestemmend),
behandelt eveneens het besluit van 6 Novem
ber 1905 in-zake de Motor- en Rij wiel wet.
Hij verheugt zich over de toegezegde wijzi
ging en bepleit voor sommige streken vrij
stelling van het voeren van licht voor wagens,
namelijk daar waar geen passage van auto
mobielen is. Het verbod om zonder licht
t« rjjden if goed voor veel streken, al A^a»
het allrén maar om het aantal dooden en
gewondfen binnen zekere perken te houden
(gelach(,) maar voor andere streken is het
onnut.
De heer van de Velde geeft ook eenige
wenken in verband met de Delflandsche
zeewering, en keurt voorts af, dat in de
lasten van het hoogheemraadschap alleen
door de eigenaars der ongebouwde eigen
doramen wordt bijgedragen.
De heer de Ridder vraagt een wettelijk
maximum (25 KM.) voor de snelheid van
auto8.
De heer Troehtra geeft een aantal spre
kende feiten van ergerlijk optreden van
automobilisten. O. a. was er een persoon,
die op een dag om 4.31 nog in Hillegom
was, maar om o uur in^den Haag moest zijn,
en die daarom zijn chauffeur last gaf, in 29
minuten naar den Haag te rijden, een afstand
van 331/, KM. De automobilist acht zich
meester van den weg; reeds in 1698 werd
dit voorspeld in een toenmalig blad, „de
Hangsche Mercuur". De kilometervretery
heeft eigenaardige gevolgende chauffeur
ziet met minachting neer op het loopende
plebs. (Gelach.) Zelfs 's nachts "gebeuren
schandelijke ongelukken; men stoort zich
eenvoudig niet aan de wet. Toen ééns zulk
een treurig geval voor de rechtbank kwam,
zei de rechterlijke ambtenaar, veel te kun
nen zeggen, maar het niet te zullen doen
(Gelach.) Dit betrof een extra roekeloos en
brutaal feit, verschillende overtredingen ge
combineerd, en toch werd er mild gestraft.
Bij een ander geval voor het kantongerecht
in den Haag merkte het O. M. op, dat de
slechte redactie van art. 15 den rechter veel
teleurstelling baart, naar aanleiding van een
schandalig auto-ongeluk op Hemelvaartsdag,
dat in Mei gebeurde en dat eerst in Sep
tember werd berecht.
Spr. wil art. 15 der wet, zooals dat inder
tijd na een amendement met 32 tegen 30
stemmen werd geredigeerd, weer veranderd
zien een maximum-snelheid ontbreekt thans
wat vooral verkeerd is met het oog op
krommingen van de wegen. Er moet ge-
eischt worden dat op elke automobiel een
controle-toestel aanwezig is. Voorts meent
spr. dat de rijbewijzen roekeloos worden uit
gereikt, en eveuzoo de vergunningen om" met
automobielen te rijden. Verder is de straf
maat te beperkt. En eindelijk moet erciviel-
rechtelyke aansprakelijkheid zijn van den
eigenaar van een auto wegens nadeelen, door
de auto toegebracht.
De heer Smeenge betoogt, dat er niet
overal in den lande voldoende toezicht is.
Toen spr. eens bij een dorp aan ieman4 de
vraag stelde, waarom een overtreding,(piet
werd bekeurd, was het antwoord; „by ons
doet men daar niet an." k
In het verder debat waagt de heer van
Wijnbergen na een satirieke opmerking
over afschuiven op Staatscommissies,— de
bewering, dat er in deze „klasse-justitie"
bestaat; spr. zegt nl. dat, als er maar eerst
eens bloedverwanten van leden dezer ver
gadering, het slachtoffer zjjn geworden, dan
misschien wijziging komen zal. Hoeveel
dooden moeten er nog vallen P Het is noo-
dig in het belang van de goede automobi
listen, dat er wetswijziging komt, want er
zijn veel behoorlijk rijdende automobilisten.
Een maximum-snelheid moet in de wet wor
den opgenomen. Maar hiervan verwachtte
spr. wel iets, maar niet alleswant de
meeste ongelukken zijn niet gebeurd door
liet ryden met groote snelheid. Daarom
dienen er nog andere wijzigingen te komen.
Dient de bevoegdheid der gemeenten om
verordeningen te scheppen niet te worden
uitgebreid P vraagt spr. voorts. In ieder
geval moet er iets gebeuren voor het vol
gend zomerseizoener kan eenvoudig niet
gewacht worden. Er zijn streken in het
land, waar de bevolking wel eens ten einde
raad kon worden en zelfs middelen verzin
nen om aan het gevaar een eind te maken,
wat, merkt de hewr ter Laan op, thans
reeds in sommige achterlijke streken door
woestelingen geschiedt.
De heer Tydeman acht behoud van de
Motorwet wenschelijk. Een maximum-snel
heid behoeft z. i. niet te worden ingevoerd.
Een bekend automobilist heeft tot spr. ge
zegd, dal het stelsel der wet hem strenger
scheen dan een maximura-snelheidsbepaling.
Hij kan zich niet begrijpen dat de heer van
Wijnbergen, nog wel ambtenaar van het O.
M., hier feitelijkheden van de bevolking in
bescherming kan nemen tegenover autos.
Passen sommige kantonrechters de wet niet
goed toe, dan ligt dit aan het stelsel van
ons strafrecht. Een afzonderlijk regime voor
automobielen is onnoodig. De wet moet
goed, en niet laks, worden toegepaststraf
worde opgelegd naar de verantwoordelijkheid,
met het oog op de persoon van den over
treder. Met zorg heeft spr. gezien, dat
soms zoo laag wordt gestraft. De ware
straf is het het ontnemen van de rijbewijzen
De heer Lely is mede voor scherp ingrij
pen tegen onvoorzichtige automobilisten,
maar wijst op de groote rol, die de autos
nog zullen hebben te vervullen, die de oude
diligences zullen vervangen. Voor de ont
wikkeling van het platteland is het automo
bilisme een groot belang. Wij behooren dus
onze wegen op het nieuwe vervoermiddel in
te richten door ze aanmerkelijk te verbroe
den de minister doe onderzoeken hoe dit
zal kunnen geschieden. Spr. wenscht o. a.
een groot hoofdwegennet door het heele
land.
Aan 't slot der zitting van Woensdag ver
klaarde de heer Troelstra, dat hij en de
zijne| hun principieel standpunt niet kunnen
verlaten. Zy kunnen niet voor deze begroo
ting stemmen. Men vraagt nu hun steun
maar spr. en zijn vrienden kunnen geen Re
geering steunen, die den eenen dag spreekt
van bezuiniging op militair gebied en den
anderen dag hen in het aangezicht slaat, die
bezuiniging willen. Na het schandaal bü
Marine is dat niet mogelijk.
De voorzitter kan de uitdrukking „schan
daal" niet toelaten.
De heer Troelstra Ik behoef het woord
ook niet te gebruiken. Het is voor de Kamer
duidelijk genoeg.
Wanneer de Regeering den eenen dag de
bescherming zoekt der rechterzijde, moet zjj
den volgenden dag niet rekenen op de uiter
ste linkerzijde en haar als beschermengel
inroepen.
Dit wilde spr. nog zeggen, om alle mis
verstand te voorkomen.
Onder groote beweging werd de verdere
beraadslaging daarop verdaagd.
Vergadering van Donderdag.
De belangstelling in de voorzetting der
debatten over de
Oorlogsbegrooting
is nog grooter dan gister. Voor den ingang
der publieke tribune was reeds vroeg in den
ochtend- een lange queue gevormd.
Bijna alle ministers zijn tegenwoordig.
De minister van Oorlog, generaal Staal,
behandelt in de eerste plaats eenige speciale
punten, door de sprekers te berde gebracht.
Ten aanzien van de vooroefeningen der
jeugd is, in overleg met den minister van
Binnenlandsche Zaken, een commissie inge
steld Er zal moeten gekomen worden tot
oprichting van een centrale gyranastiekschool.
Niets zal den minister liever zijn dan
indien althans de portefeuille van Oorlog
dan nog in zijn bezit zal wezen het land
te kunnen voorzien van degelijke instructeurs,
om de jeugd vaardig te maken in schieten,
gymnastiek enz.
Alvorens tot een definitieve regeling van
het capitulantenstelsel te komen, zal de mi
nister deze belangrijke zaak, die thans nog
in schema is, degelijk voorbereiden. Het
stelsel zal rust en vrede geven aan jonge
lieden, die thans een onvoldoend pensioen
genieten, waar art. 32 der Pensioenwet geen
voldoenden waarborg geeft.
Verkeerd acht de minister het brengen
van jonge mannen als mannen van gezag in
de kazerne. Te Kampen moet men dan ook
volgens een door den minister gegeven
instructie, goed toezien, wtalke jongelui men
van daar uitzendt. Echter kan de Instructie-
kompag|pie nog niet gemist worden.
Ook de Cadettenschool kan nog niet ge
mist, al is de minister voorstander van haar
opheffing.
Te Alkmaar heeft de minister ingegrepen
om aan het te zware straffen een eind te
maken, en in het algemeen in het strafstelsel.
Ten aanzien der werving wil de minister
aan jongelieden van 17 jaar een proefjaar
geven. Voorts huldigt h(j het systeem van
een korte verbintenis.
Onder de vrijwilligers b(j de cavalerie
komen wel goede elementen voor, maar aan
den anderen kant zijn er vele minderwaar
dige elementen onder, die, aangelokt door
de te hooge premies, om-zoo-te-zeggen het
land bestelen.
De oefeningen bij de cavalerie moeten
iutensiever gemaakt worden.
Misschien kan men er nog toe komen om,
evenals in Zwitserland, den cavalerist het
paard mee naar huis te geven. (Groot gelach).
Van de aanbreng-premie heeft de minister
niets dan verdriet gehad.
De lotsverbetering van het kader is een
uiterst moeilijk vraagstukzoolang het ca
pitulantenstelsel niet geregeld is, ontbreekt
den minister echter een goede grondslag
om die zaak afdoende te regelen- Er moet
gezocht worden naar een kern van de in
structeurs. De minister zal de regeling van
het capitulantenstelsel bespoedigen, om ook
met bekwamen spoed de kaderlotsverbetering
tot oplossing te brengen.
Ten aanzien van het reservekader wijst
de minister er op, dat het wenschelijk is,
dat de militie-officieren uit het kader voort
komen. Maar de geest in ons land werkt
dat tegen. De jongelieden „vertikken"'t om
t verder te brengen dan tot korporaal of
sergeant- Dat moesten dq. vaders tegengaan.
Een weduwen- en weezenfonds voor vrij
willig dienende onderofficieren zou de mi
nister gaarne bespoedigen, en hij heeft als
voorloopigen nSaatregel bepaald, dat de on
derofficier die huwt, zich aansluit bij het fonds
van de bestaande vereeniging. De minister
heeft de bijdrage aan den bond van 2000
op 10.000 gulden gebracht.
Reden om de landweer bespottelijk te maken
°ie'j ®at den minister echter wél ver-
schnlckeltfk is tegengevallen ia de dronken
schap, Er zou hier wel streng gestraft kannen
zon, maar er was tact noodig, bn het
de eerste maal onder do wapenen komen
Vervolgens behandelt de minister de zaak
van het blgvend gedeelte. Minister Kóól kon
Zön beschikking had. D, rol van de landweer'
bo het mobiliseeren bestaat hierin, dat zU
heeft te zorgen dat wt onze mobilisatie rustig
kannen uit voeren sender gestoord te worden
Aan tegenhouden van een messaal leger aan
de grens denkt niemand. We zullen dus een
net moeten spreiden van cavalerie-posten
gedekt door infanterie, welke aleohts tot taak
heeft bepaalde punten te bezetten. En daar
voor is geen uitgebreid kader noodig Het
blijvend gedeelte is niet met groot vertol
maar slechts met gewoon verlof, zoodat dé
minister de manschappen weer dadelijk onder
zijn bereik heeft.
De minister doet verschillende mededee-
lingen omtrent de voorgenomen wjjziging vaa
de Militiewet. De hoofdpunten komen neer
op handhaving van don eersten oefeningstgi
op 8V« maand klakkeloos den diensttijd op
6 maanden stellen gaat niet. Imnsschen kun
nen Zij, die vóór hun indien tstelling aan de
eiscken voldoen, eerst 2 maanden later op
geroepen worden.
De minister wil de opkomst zoodanig re
gelen, dat na de groote manoeuvres de mi-
litie naar huis kan gaan. Bjj de bereden
wapens wil de minister den oefeningsthd tot
12 maanden terugbrengen.
Het contingent wil de minister brengen
van 17 500 tot 21 500, xjjndo dit een stap
naar algemeenen diensttijd.
De militie moet echter uitsluitend defensiel
gebruikt worden De minister zal zorgen dat
de milicien niet gebruikt wordt voor andere
diensten dan waartoe hij bestemd is.
Do minister kondigt verder zjjn voornemen
aan om bet tijdstip der opheffing van de
schutterij weer één jaar te vervroegen.
Voor uitbreiding van het getal divisies is
nog geen aanleiding. De minister wil één
veldleger scheppen, gevormd uit de drie
wapens.
De gemakkelijke verplaatsbaarheid ran ons
leger is dringend noodig.
Voorts heeft men gezegd, dat volk en leger
tot elkaar moeten gebracht worden, opdat
het leger meer gewaardeerd worde. Weina,
dat kan het best verkregen worden door
algemeenen dienstplicht.
Wat de |landweergeweren betreft, zal de
minister bjj de opkomst streng laten toezien
hoe z\j onderhouden zjjn. Blijkt het ait on
dervinding, dat 't niet gaat, dan zullen op
slagplaatsen noodig z\jn-
De minister bestrijdt ook anderen bezwaren
tegen het meegeven naar huis van de land
weergeweren.
's Ministers organisatie is gebaseerd niet
op wantrouwen, maar op vertrouwen in ons
volk.
Krachtig kwam de minister er tegen op,
dat de heer de Stuers var. het leger had
gesproken als van een bende.
Bij het eeresaluut, aan den oud-generaal
Smeding gebracht, kan de minister zich tot
zijn leedwezen niet aansluiten. Hij acht hem
als een flink officieren dat hij ontslag ver
zocht, is zijn goed recht. Maar de minister
mocht eischen, dat de generaal, zoolang hij
nog in dienst was, den minister in het uil-
werken van diens plannen zou blijven dienqn.
Dit nu is niet geschied. De generaal helft
den minister, tijdens de voorbereiding vfcn
den maatregel, een maand verlof verzocht,
omdat hij op het tijdstip van zijn ontslag
aanvraag nog geen recht op vol pensioen
had. En overigens verwijt de minister den
generaal, dat hü stemming heeft gemaakt in
iet leger tegen den minister.
Overigens acht hij het beter, de kwestie-
Smeding niet tot een politieke zaak te maken.
Hierna behandelt de minister meer uit
voerig het blijvend gedeelte, en wjjst er op
dat op 31 October V, der cavalerie-lichting
met klein verlof huiswaarts keerde, zoodat
deze 144 man dadelijk weer onder de wapenen
kunnen worden teruggeroepen. Deze weg
zending brengt atleen in den zomer veran
dering teweeg. Dan zullen er toch niet twee,
maar slechts éér. lichting onder de wapenen
zijn. Als tusschenmaatregel heeft de minister
echter bewerkt, dat, in geval van mobilisatie
men dadelijk beschikking heeft over huzaren-
personeel.
Binnen 24 uren zullen onder de wapenen
zijn de met klein verlof heen gezondenen.
Voor mobilisatie behoeft het blijvend gedeelte
dus niet in dienst te zijn. De naar huis ge
zondenen zijn voldoende geoefend volgens
het oordeel nog van generaal Smeding, die
oordeelde dat het gros van de ruiters reeds
na 4 maanden voldoende is geoefend voor
oorlogstijd.
Ook by de bereden artillerie is de maat
regel te verdedigen, gelyk de minister met
technische details uiteenzette.
Overigens heeft de minister nog tot 1
April den tyd om verschillende maatregelen
en voorzieningen te treffen om het wegzenden
van het big vend gedeelte zonder nadeel te
knnnen volvoeren, bv. door aanstelling van
afzonderlyk personeel voor het remonte-depot
verpechting van de kantines aan burgers
gedurende den zomer de detacheering van
personeel by de constructie-werkplaats te
laten vervalleninkrimping van het aantal
ordonnansen, oppassers, enz.
Wat de infanterie betreft, heeft de minister
by groote beperking van het blijvend gedeelte
een derde ploeg in dienst genomen, bestaande
uit de menschen, welke de minister wettelijk
in dienst mag hovden. En die ploeg is, zonder
voorafgaand koninklijk besluit, by ministerieel
schrijven, dus k la minute, te mobiliseeren.
Aan de bestrijders van 's ministers maat
regelen vraagt hy, of zy graag zouden zien
dat hun zoons in dienst bleven voor oppas
sersdiensten of om aardappelen te schillen
voor onderofficieren. Zoo niet, dan wil de
minister daarvoor ook niet de zonen van
anderen zien aangewezen.
Tegenover den heer Dnymaer van Twist
ontkent de minister, dat het kader bestaat
uit „Buffe wezens met streepen op de mouw".
En wat de mobilisatie aangaat, betoogt
de minister by herhaling, dat wy in tyd van
nood gereed zyn. Eu, zoo noodig, roept de
minister by rustverstoring manschappen van*
het 11e en 5e regiment op.
De minister zal, in verband met den wenk
van den heer Tydeman, overwegen, een an
dere wyze van naar huis zenden van de
cavalerie-lichtingen.
Rapporten van de inspecteurs acht de mi
nister zich niet gehouden over te leggen.
Hy aanvaart de volle verantwoordelijkheid
voor den maatregel.
De minister is bereid voor zyn beginsel
en overtuiging te vallen, en als men den
minister genoemd heeft een gladiator, dan
zegt hy als zulk eenik die bereid ben
voor myn beginsel te vallen, ik groet u
(bravos).
De heer Talma doet uil komen, dat. het
in deze te vallen votum geen politiek votum
zal zyn. De antirevolutionairen althans
hebben zich nooit uitgelaten dat zy het bly
vend gedeelte wilden handhaven, wèl dat zy
den maatregel des ministers konden goed
keuren, indien hy zonder schade voor de
weerkracht van het land is uit te voeren.
En in dat laatste opzicht is spreker door
'8 ministers 5-urige redevoering niet over
tuigd.
Breedvoerig bestrijdt spreker 's ministers
beleid ook op bet gebied van bezuiniging.
Spr. dringt aan op een algemeene en
quête commissie voor de legertoestanden.
By de verdere replieken betoogt de heer
van Dedem, dat van de landweer voor mo
bilisatie niets te wachten is, terwijl de heer
Eland opkomt tegen een bewering van den
heer Thomson, dat vóór generaal Staal
sous-chef van den generalen staf was, de
dekking van de mobilisatie niet was voor
bereid.
De heer van Vlijmen blijft als bezwaar
o. a. volhouden, dat de minister door weg
zending van het blyvend gedeelte, by mobi
liseeren niet onmiddellijk de cavalerie ter
beschikking heeft op de volle sterkte, en
zal tegen de begrooting ven Oorlog stem
men.
De voorzitter stelt voor, als morgen de
Oorlogsbegrooting niet afloopt, morgen avond
het debat voort te zetten.
Heden-avond 8 uur voortzetting van de
behandeling der Waterstaatsbegrooting.
Men schryft aan het Friesche Dagblad
Uit zeer goede bron vernemen wy, dat
thans binnen zeer korten tyd de afgevaar
digde voor 't district Ede, dr. M. A. 13rants,
zyn mandaat voor 't lidmaatschap der
Tweede Kamer in handen der kiezers zal
stellen.
Gemengde Berichten.
Over de kolendamp-vergiftiging van de
familie v. d. Mey te Haarlem schryft de
Opr. Hrl. Ct. nog
Het jongste kind, thans zooals de lezer
weet, reeds overleden, was al den heelen
Dinsdag niet goed geweest, zoodat tegen den
avond dr. Kersbergen hun huisdokter
ontboden werd, die constateerde dat het kind,
nadat het reeds gebraakt had, wat kan op
de maag had gevat en zyn komst eigenlijk
tamelijk overbodig vond. Te middernacht
echter was de toestand van het wicht zoo
verergerd, dat nogmaals) "deze geneesheer
ontboden werd, die echter de noodzakelijk
heid eener komst niet inzag en dan ook
wegbleef.
Hierna werd dr. Mooyen geroepen, die
eerst niet thuis, later het patiëntje zien
kwaifc.
Het bevreemde nu in deze zaak is wel
dat geen dat geen der beide ,doctoren blijk
baar iets bijzonders aan de kameratmospheer
heeft opgemerkt, welke toch toen reedê on
zuiver moet zyn geweest. Immers de vrouw
had in den vooravond nog geklaagd tegen
haar buurvrouw over"hoofdpyn en hangerig
zijn.
Hoe het zy, het (echtpaar) >n de beide
kinderen zijn ter ruste gegaan en zouden
waarschijnlijk allen gestikt zyn, ware gister
morgen, nadat verschillende leveranciers
tevergeefs hadden aangebeld, de deur niet
door de politi'e opengebroken en aan het
vergiftigingsproces een einde gemaakt.
Of een der echtgenooten, reeds half be
dwelmd, de deur r.aar het plaatsje heeft
opengezet zal, kan een hunner het zich nog
herinneren, later wel blijken, een feit is dat
deze open gevonden werd.
Uit het politie-onderzoek bleek dat aan
de vulkachel welke nog brandend bij
het binnentreden gevonden werd iets
haperde. Bij steken van een brandende
lucifer in de kachel slosg een vlam naar
buiten, waardoor geconstateerd werd dat de
kachel niet deugde.
'Omtrent den huidigen toestand de patiën
ten kunnen wy mededeelen dat zoowel bet
echtpaar als hun kind een rustigen nacht
doorbrachten en hun toestand zéér bevre
digend is.
Uit Maastricht meldt men nader aan de Tel.:
Door de politie is Woensdag het huisraad
van het „uitgezeten" gezin in de Stockstraat
alhier opgeborgen. Man en vrouw kunnen
voorloopig onderkomen vinden op het poli
tiebureau, terwyl 4 van de 5 kinderen door
een particulier in buis zyn Ogenomen. Het
jongste kind evenwel is by de moeder op
het politiebureau voorloopig onderdak vinden.
GOUDA, 21 December 1906.
Men verzoekt ons mede te deelen, dat het
batig saldo van de Opvoering van „Jan
Ongeluk" op 12 Dec. 1.1. door den Bond
van Ned. Ond. afd. Gouda e. o. ten voordeel^
van de Goudscbe vereeniging voor Gezond-"\
heidskoloniën de vry aanzienlijke som be
draagt van f 151,78 Rekening en verant
woording liggen ter inzage by den heer
P. Glavimans, Crabethstraat 257.
In de gisteravond gehouden jaarvergade
ring der vereeniging „Providentia" bracht
de secretaris-boekhouder verslag uit over
het 32e boekjaar. Uit dat verslag bleek, dat
de vereeniging 487 leden telde.
Aan ziekengeld werd uitgekeerd f2435.80,
bij geboorten f 384 en bij overlijden f 200.
De totale uitgaven der algemeene kas be
droegen f 3691.387», waar tegenover staat
een bedrag aan inkomsten van f 3751.017a»
zoodat de algemeene kas sloot met een voor-
deelig saldo van f 56.927». Gemiddeld werd
uitkeering verstrekt aan 10 k 11 zieken per
week.
De reservekas ging iets achteruit, doordat
er in het afgeloopen boekjaar een 10-tal
zieken in de termen vielen er uit te trekken
en door de uitkeering by 4 sterfgevallen.
Omdat de reservekas dus achteruit gaat en
omdat het feitelijk zoo behoort, zullen voor
onbepaalden tijd de uitkeeringen by overlijden
wederom uit de algemeene kas geschieden.
Het kapitaal der vereeniging bedroeg bij
't sluiten van het 32e boekjaar f 1491.91 en
wel f 1421.75 van de algemeene en f70.16
van de reservekas.
De aftredende bestuursleden, de heeren
W. Roepers, A. Faber, M. v. Heiningen en
J. N. de Groot werden herkozen, evenals
de aftredende commissarissen, de heeren H.
Bosman en J. Glasbeek, terwyl in de plaats
van den heer B. Massaar, die wegens ver
trek heeft bedankt, als commiss. werd ge
kozen de heer P. Sanders.
Het lid der donateurscommissie, de heer
mr. M. M Schim van der Loeff, die zich
wederom bereid verklaarde de functie waar
te nemen, werd bij acclamatie alszoodanig
herkozen.
De boeken en kas van den penningmeester
werden nagezien door de heeren Hoogen-
steger en Ardenne, en in orde bevonden.
De Nederlandsche Tooneelvereeniging uit
Amsterdam gaf gisterenavond in „Kunstmin"
het vry beoordeelde nieuwe Tooneel-
spel „Het Hoogste Recht" van de begaafde
schrijfster Mevrouw Ina BoudierBakker.
Het was te voorzien, dat voor zulk een
degelijk en goed opgezet stuk veel hoorders
naar „Ons Genoegen" zouden opgaan. On
dubbelzinnig heeft het publiek dan ook ge
toond deze opvoering zeer te waardeeren.
Onder daverend applaus werd ar.n Mevrouw
van der Horst, die de zwaarste taak in dit
stuk op zich genomen had, een)bloemenhulde
aangebodenHaar spel was dan ook voor
beeldig natuurlijk en tintelde van fijn gevoel.
In 't eerste bedrijf komt dit nog niet zoo
uit, omdat van de'4 bedrijven het eerste nu
en dan wat raat door de schrijfster is be
handeld. Maar dan wordt ook de aandacht
verder geheel gespannen en 't meest en
onverdeeld gewijd aan den hevigen stryd,
dien Eva in haar ongelukkig huwelijk te
stryden heeft. De heer Alex. Post speeldo
als Frank van Leenten uitmuntend hij was
in houding en manieren de beschaafde acteur
en overdreef in 't geheel niet en dit moet
in deze rol bijzonder op prys gesteld worden
Marias Kolberg werd vertolkt door den
heer Ternooy Apel. Hij beviel ons in 't
laatste bedrijf het ^est- Het kwam ons voor,
d it hij vooral in 't eerste bedrijf wat ""ge
maakt sprak. Ook zyn komen en gaan op
en van het tooneel kwam ons wat overdre
ven voor. Zijn toorn en droefheid by 't geen
zijne vrouw hem in hot laatste bedrijf mee
deelde, waren evenwel weer echt weerge
geven.
Een welkome afwisseling heeft de schrijf
ster van 't stuk ons geschonken in de rol
van de jolige Lize. Het tooneel, waarin ze
haar moeder al haar geheimen toevertrouwt,
is allerliefst en dikwijls aandoenlijk Me
juffrouw Lus heeft haar taak zoo goed op
gevat als 't maar kon. De verschillende
gewaarwordingen bij alles, wat ze Moeder
te vertellen had, waren op haar gelaat te
lezen. Haar leuke gezegden en opmerkingen
werden door de hoorders met een gallon
lach ontvangenIn alle opzichten heeft ze
eer van haar werk en met recht werd zy
ook evenals Mevrouw yVan der Horst warm
toegejuicht. Mevrouw de Boer—van Rijk
was als de oude Mevrouw Kolberg heel goed.
Met haar heldere stem heeft ze uitmuntend
gezegd, waar 't volgens haar op aan kwam.
Toen ze in 't laatst haar zoon wist over te
halen de moeder van haar kleinkinderen
niet weg te zenden, maar ze juist voor hen
te behouden, deed ze dit heel natuurlijk.
De heer Gilhuys had geen rol van betee-
kenis en had meermalen ook te weinig te
doen of te zeggen en dan wordt het zijn
op 't tooneel een lastig geval! Hij wist er
zich blijkbaar ook niet altijd uit te redden
ook zyn kleeding beviel ons maar matig.
„Het Hoogste Recht" is een tooneelwerk
met edele bedoeling, dat getuigt, van talent.
Het heeft ons om de vele gevoelige pas
sages meermalen getroffen en de aandoenin
gen, die bü ons donj 't wel doordachte van
de^toewwr^cêrfe^ropkwamen, gaven ons een
indruk, dien wp niet zullen vergeten
Met gxoot'Succes is dit stuk door de ar-
listeti gespeeld Dit doet ohs de beste ver
wachtingen koesteren voor de nogresteerende
voorstellingen, die dit gezelschap nog hier
zollVa-gtwfen
L.K. H.K.
WOENSDAG 5 NOV.
Staatsleeninqen.
Portugal, üblig. 3e Serie fr.
«ÜO 3 59»/,,
Oblig. 3e Serie fr. 2500 3 59'/,,
RusLAND.Iwang Dombr. Obli
gation 4', 96' 4
Azie. Japan Obligation 1899 4 748/4 747/8
Columbia. Geconsolideerde Bui-
tenlandsche Schuld. Recepis.
L 100 17, 84i/,a
Hypotheek- Ban ken
Pandb. idem idem 4 99
Pandb. Rotterd. Hypb. 4 101%,
Pandb. Rotterd. Hypb. 87, 97%
Pandb. Standaard Hypb. 41 100%
Pandb. Stedelijke Hypb. 4 99'4
Pandb. Utrechtsche Hypb. 4 100
Pandb. Westlandsche Hypb. 4 100J/i
Pandb. Zuid-Holl. Hypb. 499% -•
Pandb. le Algem. Groninger
Scheep8-Hypb. 41/, 100
Pandb. Nederl. Hyp. Pand-
briefbank 4 99%
Pandb. Ned. Scheeps-Hypb. 4101
Bewijzen van Deelger. Northw.
Pac. Hyp. Bank f 961/»
Pandb. Bataafsche Hypb. 4 100
Alg. Hypothbr. Eerste Ned.
Hypotheekbriefbank 4 99s 4
Pandb. Hollandsche Hypb. 4 99%
Pandb. Nationale Hypb. 37, 98%
Pandb. G. Hypotheekbank te
Arasterdam 4 100
Spoorwegleeningen
Italië. Oblig. Zuid-Italiaansche
Spw.-My. A. 367%
Premieleeninqen.
btiLGiK, Loten Stad Antwerpen
1887 27. 02- l'/1
er nieuwste modellen
W intermantels,Costumes, Blouses
Jupes en Jupons, Robes en
Japonstoffen
met bijbehoorende Garneeringen, alsmede eene
groote keuze P ELTEKIJEN, van de
goedkoopste tot de beste soorten in scherp
concurreerende prijzen.
Aanbevelend,
Predikbeurt bij de Remonstrantsohe
Gereformeerde Gemeente alhier.
Zondag 23 Dec., 'smomens 101/, uur, Ds.
J. A. B()HRINGER,^Smer. Predikant,
den Haag.
Heden overleed in den ouderdom
van 69 jaren onze hartelijk geliefde
Echtgenoot, Vader en Behuwdvader
de Heer
emeritns predikant bp de Eemonstrant-
sche Gemeente te Leiden.
Leidei,, J. M. SCHIM VAN DER LOEPP
Boonderb.
Gouda, Mr. M. M. SCHIM VAN DER
LOEFF.
J. A SCHIM VAN DER LOEFF
van der Does de Bije.
L. E. H. PRINCE-
Scum van der Loeff.
G. PRINCE.
Vtreclu, M. J. A. SARK-
ScHIM VAN DER LOEFF.
H. M. J. SARK.
Leiden, A. H. SCHIM VAN DER LOEFF.
S. SCHIM VAN DER LOEFF.
H. J. SCHIM VAN DER LOEFF
J. H. SCHIM VAN DER LOEFF.
18 December 1906.
Op uitdrukkelijk verlangen van den
overledene wordt men verzoekt geene
bloemen to zenden en aan het gruf
geen toespraken te boaden.
KOSTELOOS.
By vonnis van de Arrondissements-Recht
bank te Rotterdam, in dato 19 December
1906 is C. H. M. MARTRON, gescheiden
vrouw van J. Bonneur, verpleegster wonende
te Gonda verklaard in staat van faillissement,
met benoeming van den E.A. Heer Mr. A.
RIETEMA, tot Rechter-Commissari8 en van
den ondergeteekende tot cnrator.
De Cnrator
Mr. M. M. SCHIM VAN DER LOEFF.
Wen wor.lt verzocht op 't WtiitK te letten
UIT HUT MaGIZIJN VAR
GORINCHEM.
Deze THEEEN worden afgele
verd in verzegelde pakjes van vt,»
twee en een half en een Ned. ons
,met vermelding van Nommer er,
Prys, voorzien van nevenstaam
(Merk, volgens de Wet gedepo
neerd.
Zich tot de uitvoering van ge-
eerde orders aanbevelende
J. C. BIJL,
ra »t heen J. BREEBAART Lz.
Van af heden en verder dagelijks versch
verkrijgbaar, Braadknikens, Soepkippen,
Duiven, Poularden, Kapoenen, gemeste Eend
vogels, Talingen, wilde Eendvogels, Fazanten
Patrijzen, Snippen, Korhoenders, Reevleescli.
enz. enz., tegen de meest sterk concurrderende
prijzen. Panklaar schoongemaakt franco
poor geheel Nederland.
Aanbevelend, T, G OTTELING, Poelier
Oosterstraat 18, ROTTERDAM.
Telephooo Interc- No- 2031.
