ZWARTE STOFFEV
BINNENLAND
ADVEKm\Tirc\
Stadsnieuws.
Rechtzaken.
BEURS VAN ROTTERDAM
Ontvangen
CORNELIA G. DEN OUDSTEN.
Wild e» Gevogelte,
en graveurs hebben nn besloten, dat vak-
genootén, die naar 8t. Gothard gaan, later
nooit meer in een Zwitsersche fabriek of
werkplaats zullen worden geduld. Ook van
den kant der patroons zal iets gedaan worden
om het overloopen van werklieden naar Hon-
gaarsche fabrieken tegen te gaan.
Met 99 tegen 1 stem heeft Maandag de
Skoepsjtina bet handelsverdrag met Frankrijk
goedgekeurd. Het merkwaardige tydens de
twecdaagsche debatten was, dat de jong-
radicalen, die zich zoo tegen het handels
verdrag met Oostenryk-Hongarjje hebben
geweerd, nu de onafwijsbare noodzakelijkheid
van een handelsverdrag ook met de naburige
monarchie in 't licht stelden.
Patsjoe, de minister van financiën, ant
woordde terstond Hjj wees er op, dat de
Servische regeering vaak genoeg verklaard
bad zulk een handelsverdrag te willen, maar
men moest niet gaan beweren, dat Servië
zonder zulk een verdrag niet kon bestaan.
V erspreide Berichten
Fkahkrijk.
Men beweert, dat Briand voorn? nens is
een voorstel te doen tot instelling van een
centrale kas om de gemeenten ter hulp te
komen in het onderhoud der kerken. Als
bet waar is verwacht Briand ook niet, dat
er nog wat van een overeenkomst met de
kerk terechtkomt.
De senaat heeft gisteren het ontwerD tot
afschaffing van de verplichte aangifte! van
vergadering of kerkelijke bijeenkomsten aan
genomen.
Op een torpedoboot in de Middellandeche
Zee, de „Kabylp", beeft een ontploffing plaats
gehad, waarbg een aantal werkmenschen van
bet arsenaal te Toulon gekwetst zijn.
DÜIT8CIILA5D.
Een professor van het priesterseminarie te
Posen is wegens aanzetting tot de Poolsche
schoolstaking tot 150 mark boete veroor
deeld.
Enqiland.
Aan boord van een torpedovernieler in de
Griokscho wateren heeft een ketelontplofflng
plaats gehad, waardoor drie stokers en twee
andere mannen zijn gekwetst.
De Britsche marine-schepelingen zullen
voortaan geoefend worden in het jin-jitsu.
Italië.
De vorstin van Montenegro heeft haar
intrek genomen in bet paleis van haar schoon
zoon, den Itiaanschen koning, waar zjj geo
pereerd zal worden aan de nieren.
Twee drukbezochte vergaderingen van
industrieelen in het Sesiadal en de provincie
Novara hebben besloten met 11 Maart bun
fabrieken stop te zetten als protest tegen
de toenemende wanorde op de spoorwegen.
Door dozen maatregel worden 70.000 ar
beiders getroffen.
Macedonië.
Aan het Yenidsche meer heeft een bloedig
gevecht plaats gehad tusschen Bulgaren en
Grieken. De eersten verloren 32 man, de
Grieken bijna evenveel.
Amerika.
De senaat te Washington heeft 't verdrag
met Domingo, betreffende de inning van be
lastingen door de regeering der Vereenigde
Staten goedgekeurd.
San Marcos is door de troepen van Nica
ragua bezethet werd verdedigd door den
minister van oorlog Honduras, generaal Or-
doneze. Er zal wel gauw een eind aan den
„oorlog" komen, want de Vereenigde Staten
en Mexico hebben al met tusschenkomst ge
dreigd, indien z{j er niet gauw eèn schotje
voor staken.
De aanbieding van de Bathorde aan den
Prins der Nederlanden zal te 's Gravenhage
geschieden door Prins Alexander van Teek,
daartoe in bijzondere zending door Koning
Eduard derwaarts gedelegeerd.
Men meldt uit den Haag
Op de officieele dankbetuiging van wege
de Britsche regeering voor hetgeen door
onzen reddingsdienst verricht is voor de
schipbreukelingen der Berlin en inzonderheid
ook voor het door den Prins Hendrik der
Nederlanden in het reddingswerk genomen
aandeel is naar wij vernemen door
de Nedorlandsche regeering met erkentelijk
heid geantwoord.
Naar wy vernemen, is thans bij den Raad
van State in onderzoek een credietwet ter
voorziening in de uitgaven voor het dep.
van oorlog, in verband met de verwerping
van Hoofdstuk VIII der Staatsbegrooting
door de Eerste Kamer.
Gemengde Berichten.
Scheepsramp aan den Hoek
van Holland.
In het Engelsch Lagerhuis.
Reuter seint heden uit Londen
Een gestelde vraag beantwoordende heeft
minister Campbell-Bannerman in het Lager-
huis gezegd, dat de naam zekerlijk zou
worden gebracht op de ijjst van degenen,
wier diensten met betrekking tot de schip
breuk van de Berlin, de regeering voornemens
is te beloonen. Al degenen, die aan het
reddingswerk hebben deelgenomen zullen
worden beloond. (Toejuichingen.)
Reuter seint ons heden uit Harwich
De begrafenis van verscheidend der met
de Berlin omgekomen schepelingen werd
door een overgroots menigte bijgewoond.
Onder de ontvangen kransen was er één
van de Hoek van Holland voor de lijkkist
van den matroos Easter en een van vrienden
te Antwerpen voor de kist van den eersten
hofmeester Moor.
Tevens is er in de kerk te Harwich een
lijkdienst gehouden, die door den voorzitter
en de directeuren van de Great Eastern
Spoorwegmaatschappij en de plaatselijke
overheidspersonen werd bijgewoond.
Onze correspondent te Maassluis meldt ons
By de burgemeester dezer gemeeente is
als strandgoed aangebracht de krop met
sluiting van een zwaren linnenzak, die er
klaarblijkelijk is afgesneden.
Van den zak met inhoud is tot beden nog
geen spoor ontdekt.
Op een koperen plaat, welke zich naast
de sluiting bevindt, is gegraveerd „Kings
Messenger Foreign Office, Londen."
Dit stuk is vermoedelijk van den zak,
waarmede de koerier op reis was en welke
de bescheiden van het Engelsche gouverne
ment bevatte. (N. Ct.)
Over het stranden van de „Berlin" deelt
een ooggetuige nog het volgende mede
Toen de „Berlin" in het zicht kwam.
koersde zij recht uit zee op de haven aan,
een richting, die bg het stormweer van dien
nacht bepaald prachtig was te noemen. De
boot liep als loodrecht op den havenmond
aan. Maar een oogenblik later was die
strakke lijn verbroken en was een sterke
schommeling van de boot waar te nemen.
De stoomer deed zónderling, veranderde tel
kenmale van koers, slingerde zwaar als werd
h|j bfi iedere zee uit zijn richting gestuurd.
Blijkbaar luisterde het schip niet naar het
roer in die momenten. Plotseling zat de
„Berlin" op de pier, met den kop naar het
zuidwesten, het achterschip naar het noord
oosten gewend.
Het schip moet, om in dezen stand op
den dam gesmakt te zjjn, een heelen omme
zwaai hebben gemaakt, een draai eerst
links en toen weer rechts. Het was klaar
blijkelijk onbestuurbaar en als gevolg daar
van reddeloos overgegeven aan do willekeur
der torenhooge golven. Zeer vermoedelijk
heeft een grondzee de boot uit haar roer
geworpen of en dit is niet minder waar
schijnlijk is de stuurman in het stuurhuis
door een golfschok van zijn roer geslagen.
Alleszins is het mogelijk, dat dit tegelijker
tijd gebeurde met de grondzee, die het
achterschip in de hoogte zwiepte.
Maar zeker is het dat die grondzee de
„Berlin" heeft verrast op een afstand van
honderd meters van het noorderhoofd. Want
ware de grondzee gekomen bijv. op twee
honderd meters afstand van de Hoekpunt,
dan had er zee genoeg gestaan om weder
slaags te komen, vooral voor een dubbel-
schroef8toomschip. Onklaar worden van de
machines is moeilijk aan te nemen.
De „Berlin" had, dit was bekend, uit
nemende machines, die voor een storm niet
hadden te duchten, zelfs voor een storm niet
als deze.
Ondoenlijk de haven binnen te loopen
was het iö den bewusten nacht niet, zoodat
van roekeloosheid niet mag worden gespro
ken. Even na de noodlottige stranding liep
een vrachtboot van de Harwichljjn zonder
stoornis de pieren binnen, terwijl een Duitsche
boot van kleine afmetingen (met slechts één
sehroef) vgf kwartier later binnenkwam. De
storm was toen nog geenszins wat bedaard.
Men heeft gezegd dat het beter was ge
weest indien de „Berlin" buitengaats was
gebleven, maar andere gezagvoerders hebben
met hun binnenvallen bewezen, evenmin
bezwaren te hebben gehad tegen het bin-
nenloopen van de haven.
Nader werd gemeld, dat het wrak van
de „Berlin" niet met dynamiet opgeruimd
wordt, waardoor de vuurtoren zou kunnen
lijden, maar gesloopt zal worden, voor zoo
ver het op de pier ligt. Voor zoovev het onder
water ligt, is nog niet bekend hoe het
verwijderd zal worden.
Het Hbl. geeft een verslag van de duik*
pogingen bij het wrak van de „Berlin".
Sparling bleef circa 15 minuten onder
water, doch kwam onverrichterzake terug.
Hij was langs een der mastkettingen gezakt
tot op 42 Engelsche voet diepte. Met behulp
van een touw gal hij Beinen naar den
blazer. Zoo seinde hjj om een ketting, die
weldra tot hem afdaalde. Gebruiken kon
hjj dien echter nog niet. Daarom kwam hg
naar dek terug, om eenige mededeelingen
betreffende de situatie van het voorschip te
doen.
Hjj had het ruim ipend bevonden en
de krat gezien, de b 'plaats aan boord
voor de bagage. De L. tmg werd zonder
zich onder w iter te h ;bben vastg haakt,
weer opgehaald.
Deze eerste duiking was das feitelijk zon
der onmiddellijk succes ebleven. Zjj werd
gedaan tusschen den mast en de noorder-
pier.
Een tweede maal dook Sparling en daarna
nog eens. Hjj liet zich afzakken op eenigen
afstand van den mast, waartoe de blazer
een zwenking in de richting van de pier
maakte. Deze verandering van plaats was
noodig, omdat volgens Sparling verder op
het dek meer voorwerpen waren te onder
scheiden. Al deze bewegingen waren van de
pier af goed waar te nemen.
Men schrjjft nader:
Het duiken tiaar bet gezonken gedeelte
van de „Berlin" heeft heden nog weinig re
sultaat opgeleverd. De duiker vond het
groote luik zoodanig door ijzerwerk ver
sperd, dat het niet mogeljjk was daar bin
uen te komen.
Morgen zal hjj trachten door het voorluik
in het wrak te komen.
Ljjken heeft hjj heden niet gevonden.
Men meldt uit Rjjssen aan de Zw. Ct.
Gisteren- en hedenmorgen zjjn nog weer
6 personen aan 't werk gegaan (waaronder
3 afvalligen van „Unitas")het geheele
getal, thans op de fabriek werkzaam, be
draagt 310,
Gisterenavond is een arbeidswillige, N.,
(een broer van hem, die onlangs met een
pistool heeft geschoten), die van de zang
school in de Bouwstraatin de kerk aldaar
gehouden, kwam, door eer. steenworp ernstig
gekwetst boven het oog, zoodat geneeskun
dige hulp moest worden ingeroepen. In
verband hiermee zyn zekere S. en v. d.
M, in hechtenis genomen om verhoord te
worden
Omtrent den te Hengelo gepleegden moord
verneemt Het Volk nog van daar
Vrjj zeker kan men aannemen dat de
vermoorde het slachtoffer is geworden van
een vergissing. De dader heeft na de ruzie
Zondagmiddag met wraakplannen rondge
geloopen. Ilg hield zich op in de buurt van
het café en wachtte daar zjjn man af. Toe-
I vallig heeft het slachtoffer dien weg naar
huis genomen en werd direct met een scherp
voorwerp aangevallen. Een 3teek werd hem
in den hals toegebracht, die hem terstond
het leven kostte.
De dader, die zich schuil houdt in de
bossclien te Oele bjj Hengelo is door eenige
menschen gezien. Het is der politie nog niet
mogen gelukken hem in hechtenis te nemen,
wat door het vele houtgewas uiterst moei
lijk is.
Men meldt uit Almelo
Dinsdagavond werd alhier wederom een
vergadering gehouden door een groot aantal
werklieden van de fabriek der katoenmaat-
sch'fcppij voorheen Gebrs. Scholten en Co.
De commissie uit de arbeiders besloot een
schrjjven te richten aan de directie, onder
teekend door zoo mogeljjk alle arbeiders,
waarin medegedeeld wordt, dat omtrent de
betere grondstof en het boetestelsel een af
wachtende houding zal worden aangenomen
en verder 10 pet loonsverhooging wordt
gevraagd Staande de vergadering werd dit
schrjjven door 109 personen onderteekend.
Op het station Ede S.S. is Zaterdagavond
uit het gebouwtje voor de post ontvreemd
de postzak met brieven van Lanteren bestemd
voor Ede, Gewoonlijk wordt met deze ge
legenheid geld verzonden, ditmaal echter
toevallig niet. De brieven die de postzak
bevatte, zjjn later stukgescheurd gevonden
op den weg Ede—Bennekom. Van den dader
nog geen spoor.
Uit Hamburg wordt aan de Köln. Ztg.
een wonderlijk geval gemeld. Hamburgsche
graanflrma's hadden van de Galveston Cot
tonseed Meal Company 2400 ton katoenpit-
tenmeel gekocht. Het it el zou worden aan
gevoerd met het stooms i p Strathairly, maar
toen deze boot te Ham .rg aankwau, ont
brak de verkochte lading. De kapiteii. erkent
de handteekening op bet cognossement niet
als de zjjne. Er zjjn te Galveston inlichtingen
gevraagd, maar 't geval is nog niet opge
helderd. Er moet ergens beurog zjjn gepleegd,
waaraan een schade van ongeveer 300.000
mark verbonden is.
In de laatste maanden hadden te Rotterdam
herhaaldelijk diefstallen plaats door inslui
ping met valache sleutels, terwjjl de dief he
in 't bijzonder op spaarbankboekjes gemunt
scheen te hebben.
Dinsdag was dit weder het geval ten huize
van mej. De Groot, Oranjeboomstraat 40, te
Feyenoord, waar twee spaarbankboekjes
bleken gestolen te zjjn
Onmiddellijk werden door de politie de
noodige maatregelen genomen en al spoedig
daarna verscheen aan het postkantoor aan
de Prins Hendrikkade de 20-jarige W. J.
v. d. Brecidivist, die de twee gestolen
spaarbankboekjes in zjjn bezit had, waarop
een bedrag van f 130.
Toen hg het formulier ten postkantore
geteekend had werd hjj gearresteerd.
Hjj was in bet bezit van een fiet9 en
eerder had hjj zjjo zakken vol met lombard
briefjes.
Enkele dagen geleden werd aan een inge
zetene van Schoten zijn rg wiel ontstolen./'
De politie gaf daarvan in andere gemeenjfen
kennis en reeds den volgenden dag kwami de
veldwachter van Sassenheim met maf en
rjjwiel tegeljjk opdagen.
De dief was nameljjk nfar Sassenheim
gereden en had daar het rjjwiel aan iemand
in burgerkleeding te koop geboden.
Die borger was toevallig de veldwachter
De Arbeidswet is een hinderlijk ding voor
de banketbakkers als 't St.-Nicolaas is en
Kerstmis en er door de drukte heelwat te
verdienen valtmaar zoo bar als de ban
ketbakker, die Dinsdag voorkwam, maken de
meesten het gelnkkig niet, zegt het „Hbl."
Deze brave man heeft een paar knechtjes
van 14 en 15 jaar laten werken, den 4n en
den 24n December, van 's morgens 7 tot
den daaropvolgenden middag 12 nar! Ze
kwamen er wel nit, in dien tjjd, maar d m
was het om boodschappen weg te brengen.
Zoodra ze teragkwame.i moesten ze, moe of
niet moe, weer aan bet werk in de bakkerij.
En veel tjjd om ban boterham op te eten
kragen ze ook niet; tnsschen 11 en 3 uur
althans niet de reglementaire zestig mii9*ten.
Voor deze krasse overtredingen eischte
het O. M bjj het Amsterdainsche kanton
gerecht 4 geldboeten van f 40, 5 van f 15
en 4 van f 5, samen dus f 255, of 155 da
gen hechtenis.
Men schrjjft nit Drenthe
Voor eenige dagen werden in onderschei
den bladen tegen hoog loon en vergoeding
van reiskosten arbeiders voor Duitscbland
gevraagd. Een 160 hebbes daaraan gevolg
gegeven én zjjn naar Duitscbland vertrokken,
maar vonden bg aankomst dat de werkzaam
heden anders waren dan 't was voorgesteld
en teleurgesteld gingen ze, de meesten zonder
reisgeld, terug, meerendeels te voet.
In Hessen is het aan alle beambten ver
boden, geschenken van hun ondergeschikten
aan te nemen.
Toen onlangs een schoolhoofd zjjn 50jarig
jubileum vierde, schonk het personeel van
de school hem een gouden horloge en van
hoogerhand kwam dadelijk het bevel het
terog te geven, daar niet vooraf aan den
minister gevraagd was of het gegeven mocht
worden.
Te Saigon werden aan boord van het
Dnitsche stoomschip „Mathilde" zes Anamie-
Ü8cbe meisjes en d.ie Chinee3cbe vrouwen
gevonden, die oit ban land ontvoerd waren.
De bewerker der ontvoering is tot zes
jaren dwangarbeid veroordeeld.
Yoor den Amsterdamschen kantonrechter.
Een jong meisje komt voor, gloeister
geeft ze op als beroep.
„Wat is dat?" vraagt de kantonrechter.
„Ik maak gasgloeilichtkonsjes", verduide
lijkt het meisje.
Ze zou een agent met sneenwballen gegooid
hebben, maar daar ziet ze toch werkelijk
te on8chnldig voor nit, zegt het „Hbl." En
ze vertelt dan ook, dat ze met een paar
vriendinnetjes aan het gooien was, en dat
ze toen tper ongeluk" den agent geraakt
heeft
De „ongevoelige" ambtenaar van het O.
M. vroeg een gulden.
Minder onschuldig was de opgeschoten
jongen, die in gezelschap van een paar ka
meraden op het Koningsplein twee agenten
bombardeorde. Ze hadden 't laten loopen,
als ze niet gemerkt hadden, dat hjj de an
deren kwaadaaidig opstookte.
„Niets van aan, meneer", zegt bek 1. „Ik
liep met m'n meisje, en m'n meisje neemt
in eens een hand met sneenw en gooit me
die in m'n gezicht. Toen heb ik nog zóó
gedaan" -• en om te laten zien hoe hjj
gedaan heeft, grjjpt bekl. den agent om de
taille en maakte een gebaar als wilde hjj
zjjn gezicht tegen 's agenten boezem afvegen.
Tegen dezen beklaagde, al zjjnde meer
verdorven dan zjjn voorgangster, werd twee
golden geëfoeht.
Een derde beklaagde, een jongen van 19
jaar. Zjjn vervelende kantoordienst was af
geloopen- Hjj had een vriend over uit Pa-
rjjs, en se liepen samen in het Vondelpark.
Hjj had een pistool in zgn zak, en in een
bui van uitgelatenheid haalde hjj dat te
voorsebjju.
„Zal ik nou die lantaarn eens stukschieten?
„Doe 'tniet", raadde de vriend. Maar
*t schot knalde reeds en kletterend vielen
de scherven. De wrekende gerechtigheid was
in de buurt.
„Ik heb de lantaren dadeljjk laten maken
verdedigt bg zich.
De ambtenaar eischt f 5 voor overtreding
van de Wapenwet, f5 voor de straatschen
derij, en verbeurd verklaring van het
pistool
Daar was 'n hadjiv 'n rijke hadji, hadji
A., schrjjft „de Preangerbode". Hg rente
nierde, kon dat doen, want zjjn leven had
hjj besteed aan 't „weldoen der menschheid".
Deed dat nog tnsschenbeiden. Den inlander
E., bijvoorbeeld die in nood zat, hielp hg
grootmoedig aan honderd golden. Een kleine
rente daarvoor kon de minzame man, na-
taarljjk, niet afslaan. Die rente bedroeg
dertig galden in de drie maanden.
De inlander, die zoo goed was geholpen,
betaalde. Betaalde nogmaals en nog
maals. En zoo betaalde hjj dertig achter
eenvolgende malen. Dat wil das zeggen
dertigmaal f 30 of f 900. Toen dacht hij,
dat zjjn schuld nu wel nagenoeg aangezui
verd zon wezen. Maar de hadji hielp hem
wel gauw uit den droom. Wel nee, zei de
hadji, en bij lachte goedmoedig om den
eenvondigen man, die zoo slecht rekenen
kon, ik krjjg nog altjjd mjjn honderd galden.
De rest dat was rente.
En de minzame man zag zich genoodzaakt,
er een zaak van te maken, ten einde zjjn
rechtmatig eigendom terug te ontvangen,
want de ander vond dat het nn wel genoeg
was.
Edoch na liep de redder tegen de lamp.
Want toen zjjn geval onderzocht werd,
kwam er zoo iets van een valscbe naamtee-
kening voor den dag. Want in zjjn goed
moedigheid was hg zóó ver gegaan, om ook
zell8 mn ar even onder de schuldbekentenis
E.'s naam neer te schrijven.
GOUDA, 28 Februari 1907.
Koninklijke Fabriek „De Stearine Kaar
senfabriek Gouda". Bjj het openen heden
van de ingekomen Inscbrijvingsbiljetten voor
de Uitgifte van 18 aandeelen op naam
f 2500.nominaal, onzer Vennootschap,
bleek te zjjn ingeschreven door 95 gegadigden
voor een totaal van 354 aandeelen, tot koersen
vnrieerende van 130 tot 250 pCt.
De achttien aandeelen werden volgens de
voorwaarden van inschrijving gegand aan
de meestbiedenden jtot den koers van
200 pCt.
Het Friesch gezelschap „Waling omme''
alhier gaf gisteravond wederom eene uit
voering in het café „Het Schaakbord".
Opgevoerd werd „Moat it za?" tooneelspel
in vier bedrijven.
De tegenspoeden, waarmede de vereeniging
ook thans weder te kaïnpen heeft gehad, in
aanmerking genomen, werd bet stak, dat
zeer moeilijke momenten opleverde, uitste
kend opgevoerd. De aanwezigen amuseerden
zich en leefden mee met de handeling, in
het tooneëlstok omschreven.
Een viertal dames en twee heeren brachten
op verdienstelijke wijze het zangnnmmor „In
Wals" ten gehoore, terwijl de avond verder
werd gevold met moziek en z&ng. Langen
tgd bleef men gezellig bijeen, waartoe het
bal natnnrljjk niet weinig meewerkte.
Gedurende de maand Febr. zgn in de
Spaar- en Hulpbank Gonda ingelegd en te
rugbetaald de navolgende bedragen
Inleg in 410 posten f 15328.50'/,
bijgeschreven rente - 6.07
f 15334.57 fe
Terugbetaling in 118 posten 8552.09
Meer ingelegd dan terogbet. f 6782.48'/,
Aan het einde der maand
Jan. was ten name der
Inleggers ingeschreven -489095.42
Zoodat hun tegoed ülto. Febr.
bedraagt f 495877.901/»
In den loop der maand Febr. zgn 26 nieuwe
boekjes afgegeven, 14 afgeloopen boekjes
opnieuw in gebrnik gesteld en 24 boekjes
geheel afbetaald, zoodat aan het einde der
maand Febr, 2368 boekjes in omloop waren.
Met den meesten aandrang vestigen wjj
de aandacht op achterstaande advertentie
van de Kamer van Koophandel en Fabrieken
alhier, waarbij genoemde Kamer zich be
schikbaar stelt giften in te zamelen voor de
ongelukkige slachtoffers van de ramp aan
den Hoek van Holland.
Gouda staat bekend, dat ook voor lief-
dadige doeleinden niet te vergeefs wordt
aangekloptmoge de Kamer van Koophandel
en Fabrieken in staat gesteld worden een
flink bedrag te kunnen inzenden.
Namens het plaatselijk De Ruyter-Comité
is een verzoek gericht tot den Gemeenteraad
om een gemeentelijke Subsidie
Deze zou dienen om op den 23en Maart a.s.
aan verschillende leerlingen van de plaat
selijke inrichtingen v>or Gewoon en Meer
uitgebreid Lager Onderwijs, plaat- en boek
werken nit te reiken dio betrekking hebben
op het leven van Michiel de Royter.
Gisteren is door de rechtbank te Rotter*
dam het Faillissement uitgesproken van G
Brugnjé, rijwielhandelaar, Kleiweg E 43
alhier, curator, mr. M. M. Schim van der
Loeff, advocaat en procureur.
INGEZONDEN.
Beroentheim, 27 Februari 1907.
Mijnheer de Redacteur!
Naar aanleiding van een adres door eenige
mijner arbeiders aan H. M. de Koningin
gericht, verzoek ik U beleefd het volgende
in zgn geheel in uwe kolommen te willen
opnemen, waarvoor bg voorbaat mijnen dank.
Voor meer dan veertig jaren werden de
veengronden der veenderij Erven Mr. I. A.
van Rogen, gelegen onder de gemeente
Ambt Hardenberg, in exploitatie gebracht en
werd mijn vader met de werkzaamheden
belast.
Uit den aard der zaak was hier bijna
geen bevolking, veel minder eene bevolking
van veenarbeiders, die derhalve van elders
moesten worden getrokken, waaruit volgt,
dat men op goede gronden mag aannemen,
dat die arbeiders nu juist niet tot de besten
behoorden.
Allengs heeft zich hier eene bevolking
gevestigd, en kwam men tot een veel hooger
peil van beschaving.
Dit ging alles goed en langzamerhand
verkreeg de veenderij eene bevolking, waarop
men geen of weinig aanmerkingen kon maken,
wat hun gedrag enz. betrof. Over het
algemeen waren de arbeiders steeds tevreden
met de behandeling der superieuren. Altijd
werden door mijn vader en mij stipte eer
lijkheid en goede trouw ten opzichte onzer
arbeiders betrachter werd gezorgd dat er
ten alle tijde werk was voor de inwonende
bevolking.
Nimmer werd er den arbeiders gevraagd
tot welk kerkgenootschap of godsdienstige
richting zg behoorden.
Voor den bonw van twee kerken (een
Chr. Ger. en een Ned. Hervwerd door
de eigenaren der veenderij stoffelijke knip
verleend, terwijl de grond voor twee scholen
met woningen kosteloos aan de gemeente
Ambt Hardenberg werd afgestaan.
Van lieverlede werd al meer en meer
door woord en schrift onder onze bevolking
op oneerlijke wijze gepropageerd en het
zedelijk gezag, dat door ons meer dan 40
jaren was hooggehouden, ondermijnd.
De achting, die de bevolking mij toedroeg
leed onder deze omstandigheden en altijd
door werd er gezorgd dat er voldoende stof
was, om de arbeiders met minachting ten
opzichte van de Heeren van Rogen en mg
persoonlijk te bezielen.
De 2e kamerverkiezing in 1905 bracht de
gemoederen hevig in beroering en werd ik
genoodzaakt Ds. Diemer, predikant b\j de
Chr. Ger. gemeente alhier, het terrein bij de
strooiselfabriek te verbieden
lo. omdat hij met zgn propaganda storing
in het werk bracht,
2o. om erger te voorkomen, wgl het ge
vaar dreigde, dat de aldaar werkende ar
beiders, van verschillende richting, elkaar
in de haren zonden vliegen. Overal in het
veld, waar arbeiders van verschillende rich
ting samen werkten, dezelfde toestand.
Op initiatief van Ds. Diemer werden po
gingen in het werk gesteld, om te komen
tot het stichten van eer.e bijzondere school,
doch aangezien het voor de veenderij eog
noodlottiger gevolgen zon hebben, wanneer
reeds in het kinderhart do kiem wordt ge
legd, hob ik aan de arbeiders bekend
gemaakt, dat ik het voor onze zaak zeer
nadeelig zon vinden wanneer de toekomstige
arbeiders onder leiding van dezen geestelijken
drijver worden opgevoed en reeds als kin
deren geleerd hadden, dat zij bet volk van
God zgn enz. enz. en derhalve eene opvoe
ding op de neutrale school verre de voorkenr
verdient, omdat daar de kinderen van ver
schillende gezindten naast elkaar plaats
nemen en hnn wordt ingoprent aldaar te
verdragen en waardeeren, zoodat, wanneer
op rijperen leeftijd de godsdienstbaat wordt
gekweekt er nog altijd wat zal zgn overge
bleven van wat ze op school leerden.
Dat zg, "die hunne kinderen wenschten te
zenden naar die bijzondere school, dan er
voor moesten zorgen, dat ze bg anderen
werk kregen.
Hoewel ik dit meermalen heb herhaald,
meende ik toch goed te doen in Januari li.
ieder persoonlijk nader bekend te maken, dat
aiterljjk by de opening dier bijzondere school,
hnn werk zou zijn afgeloopen.
Onwaar is d% Inhering aan het slot van
net adres aan H. M. de Koningin, waar
wordt gesproken van „broodverlies, kommer
en gebrek of zjjn beginsel ten offer brengen."
Naast ons zgn veenderijen in volle wer
king, terwijl eene firma juist dit jaar hare
werkzaamheden gaat beginnen en hoege
naamd geen vaste bevolking heeft, der
halve is er werk genoeg en kan het beginsel
wel behouden blijven.
Dat de genomen maatregel niet gaat tegen
de bgzoudere school als zoodanig behoeft
niet nader te worden toegelicht, wanneer
men weet, dat sedert jaren hier in de veen
dery arbeiders werken, wier kinderen eene
bijzondere school bezoeken en ik hun d&órom
nog nooit heb doen achterstaan bg andere
arbeiders.
Waar echter onder geestelijke leiding
vooral van Ds. Diemer de gemoederen steeds
tegen mg worden opgezet en mijn zedelijk
gezag als 't ware tot een bespotting wordt
gemaakt, en waardoor bij andersdenkende
arbeiders de gemoederen niet minder in
beroering komen, zal ik binnenkort zonder
eenige kwestie, daden moeten afkeuren van
hen, die meenen mg te moeten beschermen,
waardoor ik alsdan in de grootst mogelyke
moeilijkheid zal komen.
Ik moest derhalve weten, wie mijner
arbeiders wel de blinde volgelingen van een
dergeljjken voorganger waren en stond, hoe
ongaarne ook, my geen ander middel ten
dienste.
Doch daar ik zelfs den schijn niet op mg
wil laden, een ander standpunt ten opzichte
mijner arbeiders te hebben ingenomen dan
vroeger, verklaar ik mg bereid den maat
regel te zuilen intrekken, als Ds. Diemer op
beslist afdoende wyze erkent verkeerd te
hebben gehandeld en belooft de onwaardige
wyze van den tegen my gevoerden veldtocht
niet te zullen voortzetten.
J. v. d. SANDEN.
P.S. Andere bladen worden verzocht dit
stuk over te nemen.
De Rechtbank te Arnhem veroordeelde
den gewezen korperaal H., van het 8e reg.
infanterie, die, ofschoon by wegens lichaams
gebreken nit den dienst ontslagen was, in
uniform een lnitenant te Velp beleedigde,
tot f.25 boete snbs. 20 d. hechtenis. H. was
ontslagen met een gratificatie van f 40, doch
was daarmede niet tevreden.
MARKTBERICHTEN.
Gouda, 28 Februari 1907.
GRANEN. Bij voldoenden aaDvoer kwam
er in de prijken weinig verandering.
Tarwe: Zeeuwsche 8-. 15 A8.40. mindere
dito 7.50 a 7.8a Afwijkende 5.90
if 625. Polder 6if 7.10. Nieuwe
Zeeuwsche - a f Rogge
Zeeuwsche f 5.50 i f 6,—. Polder f a
Buitenlandsche per 70 kilo f i
Gerst: Winter if Zomer
i a Chevalier f 6.i f 6.75,
Buitenl. voergerst per 70 kilo if
Haver per hectoliter f 3.50 k 4 Per 100 kilo
7-75 k f 8.25 Hennepzaad: Buitenlandsche
per 50 Kilo f 6.50 i f 7.Kanariezaad
7-50 i f 9-50. Karwijzaadper 50 Kilo
i f Koolzaad per 50 Kilo
i f Erwten Kookerwten 8 50
i f 9 50. Buitenlandsche voererwten per 80
Kilo i f Boonen brume Boonen.
9*5° i f 10 50, Witte boonen i
fPaarden boonen 715 a 7.30
Duiven boonen 7.50 i f 7 75. Mais per 100
KiloBonte Amorikaansche 6.25 A 6 40
Kleine ronde 6.50 i f 7.
Veemarkt. Melkvee, handel en prijzen iets
beter als vorige week,
Vette varkens, red. aanvoer, handel vrijwel,
21 a 23 ct. per halt K G.
Biggen voor Engeland, redel, aanvoer handel
vrijwel, 19 A 21 ct. per half K,G.
Magere Biggen, goede aanvoer, handel matig,
1 if 1.40 per week.
Vette Schapen geen beteekenis.
Lammeren, geen aanvoer.
Nuchtere Kalveren, goede aanvoer, handel
vlug 7.— i f 10
Fokkal veren 8if 16.—.
Kaas, aangevoerd 5 partijen, handel vlug.
ie kwal. f 33.— if—, ade kwal. 30,50
3*.—.
Noordhollansche f -
Boter 197 z stukken van KG, Handel
matig.
Goeboter 1,25 A 130.
Weiboter f i.ro A 1c5-
L.K. H.K
WOENSDAG 13 FEBR.
Staatsleenmgen.
Portugal. Oblig. 3e Serie fr.
050 3 59% --
Oblig. 3e Serie fr. 2500 3 59%
KusLAND.Iwang Dombr. Obli
gation 4', 96' 4
Azi*. Japan Obligation 1899 4 74*/4 74
Columbia. Geconsolideerde Bui
tenlandsche Schuld. Recepis.
L 100 17. 24% -
Hypotheek-Banken-
Aandb. idem idem 4 90
Pandb. Rotterd. Hypb. 4 101*',,
Pandb. Rotterd. Hypb. 31/, 977/a
Pandb. Standaard Hypb. 41 100'/,
Pandb. Stedelijke Hypb. 4 99',
Pandb. Utrechtsche Hypb. 4 100
Pandb. Westlandsche Hypb. 4 lOOVi
Pandb. Zoid-Holl. Hypb. 4997 8
andb. Ie Algem. Groninger
Scheeps-Hypb. 41/, 100
Pandb. Nederl. Hyp. Pand-
briefbank 4 99'/,
Pandb. Ned. Scheeps-Hypb. 4V, 101
Bewijzen van Deelger. Northw.
Pac. Hyp. Bank f 96'/,
Pandb. Bataafsche Hypb. 4 100
Alg. Hypothbr. Eerste Ned.
Hypotheekbriefbank 4 99'/,
Aandb. Hollandsche Hypb. 4 99'/,
Premieleeninqen.
bhi.oiE, Loten Stad Antwerpen
1887 2'/, 02— 1'/'
Divereen
My. tot Expl. Laan van
Meerdervoort 1902 89'/,
Scheepvaart-Maatschappijen.
Pand. Holland-Galf Stv.-My. 35
Pandb. Nationale Hypb. 31/, 98'/,
Pandb. G. Hypotheekbank te
Pmsterdam 4 100
Spoorweg leeningen
Italië, Oblig. Zuid-Italiaansclie
Spw.-lMy. A. 367',
DE NOUVEAUTÉ'S
IN
VERSCHEIDENHEID.
Verzakking aan do Hembrug Van den
nieuwen spoordyk nabg het zuidelijk land-
hoofd van de nieuwe Hembrug, is Dinsdag
een gedeelte van plm 150 M. plotseling
eenige meters weggezakt. Op dat gedeelto
bevond zich op dat oogenblik een zandtrein.
De zandwagens werden uit de rails gelicht
en gleden de helling af. Een wonder mag
het worden genoemd, dat hier geen ongeluk-
ken gebeurd zgn.
Aangezien dit gedjelte van den dgk nage
noeg op hoogte was gebracht, is deze ver
zakking voor den aannemer een geweldige
tegenslag. Nog immer vreest men voor
nieuwe verzakkingen, 't Zal dau ook te bezien
staan of met 1 Juli a. st de nieuwe dyk aan
hot vorkeer kan worden aangesloten.
Burgerlijke Stand.
GEHUWD 27 Febr. A. van Leeuwen en
K. Schriek. - W- van der Klis en H. J.
de Jong. - J. Verhoek en M. van Delft.
B. van der Wal en N. Sterk. C. M. J.
Pistoor en (J. Voordouw.
OVERLEDEN26 Febr. D. Donk, huisvr.
van J. B. Boot, 58 j. A. Vermeulen, wed.
P. van Loon, 84 j. 27. J. P. Hofstede, 3 j.
Reeuw ijk.
GEBOREN Willem, ouders W. Schouten
en M. van Dyk. Frederik ouders A.
Stouthart en J. H. van Dissel.
OVERLEDEN P. van Hoorn, echtg. van
J, Hogenelst, 65 j.
GEHUWDJ. Schouten en J. Hocksel.
Heden overleed tot onze diepe
droefheid, zacht en kalm, in den onder-
dom van ruim 22 jaren, onze geliefde
oudste Dochter en Znster
M. DEN OUDSTEN.
J. P. DEN OUDSTEN-
de Jong.
SOPHIE DEN OUDSTEN.
ANNIE DEN OUDSTEN.
Gouda, 28 Febroari 1907.
Van af heden en vorder dagelijks versch
verkrijgbaar, Braadkuikens, Soepkippen,
Duiven, Poularden, Kapoenen, gemeste Eend
vogels, Talingen, wilde Eendvogels, Fazanten
Patrgzey, Snippen, Korhoenders, Reevleesch,
enz. enz., tegen de meest sterk concnrreerende
prijzen. Panklaar schoongemaakt franco
door geheel Nederland.
Aanbevelend, T. GUTIHLING, Poelier
Ooster8traat 18, ROTTERDAM.
Telephoon Interc- No- 2031.
