verk
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken,
IN DUBBELE BANDEN.
I
Maandag 25 Maart 1907.
No. 10291.
Bouwverordening en
minimum-woning.
ilsch
inmasazljo,
1 30.
HITS.
>or bel Aanwen,
45ste Jaargang.
OBT-UIXU
t Fabriekamark).
feuilleton.
■leI
ki>En
«I
MJ
Wandelaar
ge-
gemeenten
Ir.ww.
Maar ala die niet
INKMAN 4 Zx
8*/i. dubbele flosch
Vegte, Zaltbomiu.
Rotterdam.
liage.
J. Czn. Rot'erdam
b
50 cts., 75 ct
jrs en Drogisten
NKERI
Rotterdam.
IER, Apotheker
Westhaven 118
e Kleiwegsteeg.
smeten werk.
EN
zoèn
Teletoi a Ha. M.
De Uitgave dezer Courant geschiedt dagelijks
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prijs per drie maanden is 1.25, franco per
post 1.70.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
fiOÜDSCHE COIII i\T.
Tantoon-
MmnubkMy
i*r moeit*
••/art *n
STte
UK.
ivertroflen
«r« welbekend
de, radicale rn
van alle, zelli
lokkige menut*-.
.1 ontstaan dojr
jeugdigen leefty J
ke zwakte, Blos':
Hoofdpijn
- Maagpjn
Onvermogen
enz. ü.t-
Den volgenden arend, tegen etenstijd,
kwam Vernier, die telefonisch ran het ge
beurde was ingelicht, te Gonrneville aan.
Emmeline was te Parijs gebleven. Zjj
was niet met den likeurstoker getrouwd om
diens zoon van zijn kwade gewoonten terug
te brengen, maar om van het leven te ge
nieten, dank zjj den mlllloenen van haar
echtgenoot. Genevieve moest het zelf maar
zien klaar te spelen met haar onverboter-
lijken deugniet van 'n echtgenoot.
langen, waarvan de vorige burgemeester
van Rotterdam de voorzitter en de bur
gemeester van Middelharnis de secretaris is.
Deze vereeniging is reeds eerder tegen
een paragraaf der Woningwet in verzet
gekomen, en verkondigde bij die gelegen
heid in éen adres aan de Koningin, „dat,
„waar de bemoeiingen der Gemeentebe
sturen ter uitvoering van Rijkswetten
„voortdurend toenemen en daarmede een
„steeds zwaarder wordende last op hunne
„schouders wordt gelegd, het voorzeker
„gewenscht is, hieraan niet meer dan nood-
„zakelijk uitbreiding te geven.”
De genoemde vereeniging wilde bij die
gelegenheid opheffen de verplichting tot
het doen van aangifte door de verhuur
ders van kleine woningen omtrent het
aantal vertrekken en bewoners, zulks
voor die gemeenten, waar geen voor
schriften zijn vastgesteld omtrent het
aantal bewoners in verband met de ruimte
der vertrekken.
Men zou de zaak ook kunnen omkeeren
en zeggen: in alle gemeenten dienden er
voorschriften daaromtrent te worden ge
geven, al begint men ilan ook mét zijn
eischen laag te stellen, en als er in alle
dergelijke voorschriften tot
stand zijn gekomen, dan behoort het
gemeentebestuur bijv, in samenwerking
met de gezondheidscommissie er voor te
zorgen, dat de bedoelde aangiften worden
aangevuld met die gegevens, die noodig
zijn om daaruit te kunnen beoordeelen of
een woning naar de bepalingen der plaat
selijke verordening overbevolkt is of niet
wat, het zij hier gereedelijk toege
geven, met de aangiften, zooal» zij in
komen, niet mogelijk is.
Na dezen aanval op 2 der woning
wet, is thans de uitvoering van 1 aan
de beurt, en daarover is het bestuur der
genoemde vereeniging blijkens hare „Mede
delingen 1907, eerste stuk” al zeer
slecht te spreken.
Het breed opgezet betoog bevat won
derlijke stellingen, en wij vreezen ten
zeerste, dat dit stuk, bestemd om in den
’boezem der vereeniging tot eenstemmig
heid over bepaalde punten te komen, zoo
weinig levenservaring heb. Men kan toch,
dunkt mjj, een vrouw niet dwingen om voort
te leren aan de zjjde van een echtgenoot,
die haar beleedigt en bezoedelt door zjjn
uitspattingen. Niets boezemt mg zulk een
afkeer in als de dronkenschap.
Zjj wees op Christiaan, die nog steeds
op de sofa lag nitgestrekt, bewegingloos,
met open mond en saamgetrokken gelaat.
Zjj kon een kreet van walging niet weer-
honden.
Jean bewaarde het stilzwijgen, nit angst
om de gevoelens, die hem bestormden, te
verraden' Zichzelf voegde hjj toeZou ik
op die rampzalige de proefneming durven
toepassen, die bjj de arme duivels, die ik
in mjjn sanatorium verpleeg, zulke goede
resultaten hoeft afgeworpen F Die kan ik
ondet mgn toezicht houden, maar Christiaan
niet, en als een crisis, zooals zich steeds
openbaart na de behandeling, eens noodlot
tige gevolgen zou hebben F En toch
Wien zou ik om vergunning moeten vra
gen, de proef te wagen. Zjjn vader zjjn
vrouw F hemzelf F Eindeljjk antwoordde bjj
zichzelf: Mjjn geweten!
Er zjjn nog materieels middelen, zeide
hjj luide tot Genevieve. Wjj zullen uw
echtgenoot als een zieke beschouwen.
Ik weet, welk middel gjj op hem wilt
toepasten, doktor. Ik zou do voorkeur geven
Wanneer men, ook zonder de cijfers
voor zich te hebben, er niet reeds van
te voren van overtuigd is, dat een groot
deel der minder bevoorrechte leden der
maatschappij in ons land op hoogst on
voldoende wijze is gehuisvest, dan kan
men die overtuiging, behalve uit vroeger
daaromtrent verzameld statisch materiaal,
telkens weer putten - uit de zoo langza
merhand loskomende gegevens van de
woning-onderzoekingen, ingesteld door de
Gezondheids-Commissie in verschillende
plaatsen van het land.
Het is telkens weer dezelfde boodschap
de bestaande minimum-woningen laten aan
ruimte en inrichting, aan soliditeit en
onderhoud, vaak alles te wenschen over.
Nu is tegen de kwaal der onvoldoende
huisvesting, welker gevolgen voor den
gezondheidstoestand der bewoners van zoo
verre strekking zijn, aan de gemeente
besturen en het staatstoezicht op de volks
gezondheid met de Woningwet een wapen
in de hand geven, waarvan naar onze
meening, gezien den ernst van den toe
stand, de autoriteiten een niet al te angst
vallig gebruik mogen maken.
Het is echter een bekend feit, dat om
wat voor redenen dan ook, verschillende
gemeentebesturen zich weinig geneigd
betoonen om op dit terrein eenigszins
meer ingrijpende maatregelen te nemen.
En wanneer men dan bedenkt dat de
Wöningwet in hoofdzaak slecjits (gelijk
de heer Pierson het noemde) een „me
chanisme” geeft, wat wij, naar hij zich
uitdrukt, in beweging moeten brengen en
door onafgebroken werkzaamheid in be
weging moeten houden, dan moeten wij
het prijzen, dat de wetgever de macht
tot handelen in deze niet uitsluitend aan
de plaatselijke besturen heeft overgelaten.
Wie nu ook van de noodzakelijkheid
van eene stevige toepassing van de Wo
ningwet moge zijn doordrongen, zeker
kan men dat niet zeggen van de Neder-
landsche Vereeniging voor Gemeentebe-
de gratis ge- J
BUvoegnel, j
voorkomende h
PATRONEN F
p. p. tegen
1 verkrijgbaar
n Haag. a
62)
U hebt mjj verteld, dat zjj dikwjjls uw
sanatorium bezoekt. Tracht te voren te
weten te komen, wanneer zjj er zal zjjn,
opdat ik er dan tegeljjk met haar kan aan
wezig zjjn, in gezelschap van mjjn schoon
vader. Want het is noodig, dat wjj met al
ons gezag tegenover haar staan. Indien wjj
^nnen hechten aan de woorden, dien
Christiaan in den toestand, waarin bjj zich
thans bevindt, ontvielen, dan ondergaat hjj
haar invloed in weerwil van zichzelf, en
zou hjj niets liever wenschen, dan zich er
aan te onttrekken. Hjj haat haar. Vader
«o echtgenoote moeten hun stem laten boo
ten- Gelukt het ons niet hem te overtuigen,
Hjj zag haar droefgeestig aan.
DanF
Zjj trachtte te glimlachen.
Dan zullen wjj zien wat ons te doen
staat. De omstandigheden zullen ons den
weg wjjzen, dien wjj bewandelen moeten.
Maar ik laat alle hoop nog niet varen
Het eeltige wat mjj afschrikt is, dat ik noo
al tot' eenstemmigheid, dan toch zeker
niet tot verheldering van inzicht zal kun
nen leiden.
„Meer en meer vestigt zich de over
tuiging”, zoo luidt het, „dat de tot stand-
„koming der woningwet in geenen deelen
„gelijktijdige oplossing van het vraagstuk
„der volkshuisvesting in zich sloot”, „te
leurstellende ervaringen zijn algemeen en
„op zegenrijke rusultaten valt nog geens-
„zins te wijzen”.
Hier is iemand aan het woord, die
gelooft aan de almacht van den wetgever
men geeft een woningwet en het woning
vraagstuk is opgelost. Niets is meer
natuurlijk dan dat bij zulk een naief ge
loof de teleurstellende ervaringen zich als
algemeen voordoen.
Dat geloof komt andermaal voor den
dag, waar gezegd wordt„ons komt het
namelijk voor, dat de',teleurstellende re
sultaten minder hun oorsprong vinden in
de wet zelve, dan wel in de wijze waarop
zij ie uitgevoerd”.
Dus, werd de wet maar anders uitge-
.voerd, dan zouden er wel resultaten be
reikt zijnwaarmede weer wordt vast
gehouden aan het denkbeeld, dat sociale
wetgeving zoowat van alles vermag.
Het is er mede als met het „bankroet
der wetenschap” wie iets verwacht, wat
wetenschap noch wet kunnen geren, be
reidt zich hevige teleurstellingen.
Nu is verbetering van woningtoestanden
slechts te bereiken langs een zeer gelei
delijken weg, en wie de Woningwet on
bevangen en nuchter leest en tevens door
drongen is van de waarheid, dat het
woningvraagstuk in den grond een econo
mische quaestie is, wairvoor evenmin als
voor het maatschappelijk vraagstuk in het
algemeen zoo maar eens eventjes een
oplossing is te bedenken, hij zal moeten
erkennen, dat wij in de Woningwet een
instrument hebben, dat bij richtige samen
werking van de daartoe geroepen autori
teiten, een waardevol hulpmiddel kan zijn
bij de pogingen tot verbetering der volks
huisvesting, zulks onder voorwaarde dat
de levensstandaard van de lagere klassen
rjjze.
aan een zedeljjke genezing
Ook ik, mevrouw. Maar als die niet
toereikend bljjkt
Christiaan maakte een beweging, alsof bjj
zich wilde oprichten.
Stil, hg wordt wakker I
Neen, bjj hoeft nog minstens een uur
te slapen. Ik zou hem wel hot een of ander
bruisend middel kunnen toedienen, maar dat
zou op den duur zjjn zenuwgestel kunnen
verstoren. Het is beter, dat wjj wachter.
Zjj zette zich weder neder, terwijl het
inmiddels volkomen duister was geworden.
En zonder een woord tot elkander te spre
ken bleven de dokter en Genevieve bijeen
in het vertrek, wakende bjj den dronkaard,
die nog steeds doorsnorkte.
XIX.
ICHE--
[GE --F
Firma
BXAL f
is geknipte t
eerde plaat.
’AKER 9
>t patroon.
CHILD- a
Telefoon No.
ADVERTENTIEN worden geplaatst van
•15 regels a 50 Centen; iedere regel meer
10 Centen. Groote letters worden berekend
naar plaatsruimte.
Inzending van Advertentiën tot 1 uur des midd.
Die levensstandaard nn zal niet rijzen,
wanneer er door de betreffende klasse op
alle gebied des levens niet hoogere eischen
gesteld worden, en het zou als een zeer
te waardeeren werking der Woningwet
mogen worden beschouwd, (als langzamer
hand de arbeider het juiste inzicht kreeg
in hetgeen hij speciaal voor zijne woning
mag en kan verlangen. De arbeidende
klasse hierbij een handje te helpen door
de eischen voor de nieuw te bouwen
minimum-woning in de gemeentelijke ver
ordeningen eenigszins op te schroeven,
dat is dan toch iets, dat met de Wo
ningwet te bereiken valt en dat, wat
men ook moge zeggen, wei degelijk in
vele gemeenten reeds bereikt is.
Tegen dat streven nu gaat het bestuur
der genoemde vereeniging vierkant in.
„De groote fout, die wij" bij het
vaststellen 'van bouwverordeningen „ge-
„maakt hebben is, dat wij als minimum-
woning hebben aangenomen niet de
„kleinste woning, zooals deze in elke ge
beente voor den armste onmisbaar is
„maar de woning voor den eigenlijken
„werkman”.
Hier wordt, ai zegt men hier voor, dat
het geenszins de bedoeling is te ageeren
tegen elke verzwaring der constructie-
eischen, een poging gedaan om alles bij
het oude te laten. Hier wordt geen reke
ning gehouden met de neiging van vele
arbeiders om zoo weinig mogelijk voor
hunne woning uit te geven. Hiervan zou
het gevolg zijn, dat nieuwbouw naar veel
te lage eischen mogelijk bleef en dat men
het gbheele vaststellen van eene bouw
verordening ook wel achterwege kon laten,
voor zooveel het betreft den bouw van
kleine woningen.
Maar, zeggen de heeren, als in eene
nieuw tot stand gekomen gemeente alle
woningen gebouwd werden overeenkom
stig de voorschriften onzer tegenwoordige
bouwverordeningen, dan zou daar voor
de armeren geen huisvesting te vinden
zijnzulks wegens de te hooge huren
diententengevolge. Blijkbaar staart men
zich hier blind op den lagen stand der
loonen in sommige gedeelten van het land,
Vernier vertrok met het vaste voornemen
om weder flink nit te varen en zjjn gezag
te laten gelden, maar Genevieve kwam hem
op het terras tegemoet met een kalm gelaat
en sprak op een toon, zoo zonder eenige
opwinding, dat Vernier zelf er door gekal
meerd werd.
Zjjn zoon kwam hem bleek en verward
voor. Het diner liep af ais naar gewoonte,
onder het bespreken van .koetjes en kalf
jes”, daarna staken vader en zoon een sigaar
aan en om negen uur zocht Christiaan met
een onverschillig gelaat zjjn kamer op.
Toen hadden Genevieve en Vernier gele
genheid, om elkaar te zeggen wat zjj op
hot hart hadden.
Genevieve hing haar schoonvader een ta
fereel op van het loven, dat zjj in het eerste
halfjaar van baar huweljjk bad geleid en
van al hetgeen zjj tot stand had gebracht
om Christiaan te genezen van het kwaad.
Zjj bad reeds gemeend te hebben gezege
vierd, toen de noodlottige tusschenkomst van
Etiennette alles bedierf. In één oogenblik
had Christiaan de herinnering teruggevonden
aan de levenswijze, die hjj vroeger had ge
voerd, en was zoo onverstandig geweest,
die vrouw te gaan opzoeken.
(Wordt vervolgd.)