fiE VERDDiSTERDE PI®.
iKTBEE.
cao
Mewws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
Maandag 22 Juli 1907.
No. 103S9.
L
Buitenlandse! Overzicht.
IILILLETO.W
Mr. S. van Houten.
ills’ -
46ste Jaargang.
chap
t meer.
I ZONEN,
EM.
KENNISGEVING
I
9)
IV.
smeekt heb.”
HINKMANiZs.
(Wordt vervolgd.)
i;
I Ar
I
s verkrijgbaar in
zolgend depot, te
en het attesten
die er aanvraag
in gratis proeven.
wendt U direct
tusschen
schrijven,
ZA POEDER
onderbare eigen-
tegenzin tot het
a sterken drank
absint enz.) by
m. Het COZA
onopgemerkt en
de zuster of de
i het hem toe kan
veten, en zonder
itiënt ooit behoeft
edding te danken
Geschiedkundig verhaal van JOH. WILLE.
Dit het Doitscb.
proefkusje»
a 0.35
voor Nsósr-
i.m imii i: nu ii i \r.
J S I N l( I
de BEST'
CHADELUK
LLAND.
8 heeft het hnise-
ezinnen hersteld,
haamte en oneer
t levenslustige en
>ppy herschapen
on op den rechten
ikkig gemaakt en
met menig jaar
melk gekookt
ank voor da-
theotepoln van
xnlate) Ali
geval an
te gebruiken,
mute H. T
Chancery Laue,
iden 178 Engeland
ils.
t eeoige aidoend
dit ongeëvenaard
zendt gratis aan
doen, een boek
en monster. Het
d volkomen on-
londentie in alia
geven worden in
i, Melk, Likeur,
Water of in het
'r dat het noodig
onkaard er iets can
Toen de jonge wethouder der gemeente
Groningen in 18G9 tot lid der Tweede
Kamer werd verkozen, nam hij op den
uitersten vleugel der linkerzijde plaats.
Als radicaal stond hij tegenover Thor-
beeke, wiens liberaal programma in de
beroemde narede heftige bestrijding van
hem ondervond. Zoo zelfs, dat mr. Van
Houten zich verplicht zag in 1872 zijn
strijdschrift „De Staatkunde van Thor-
becke” als brochure uittegeven, nadat een
bekend tijdschrift de opname ervan had
geweigerd.
Thans valt hij, zonder dat ook maar
eene poging wordt gedaan om hem te
behouden, als lid dpr Eerste Kamer nadat
hij getoond heeft op den pitersten vleugel
der linkerzijde het tegenwoordige Kabinet
nog sterker te bestrijden dan het vorige
ministerie. Als „de incarnatie van wat
den vooruitgang der sociale politiek tegen
staat” aldus niet ten onrechte Het
Volk.
In 1874 nam mr. van Houten het
initiatief tot de wet op den kinderarbeid
en wist daardoor de exploitatie van
kinderen beneden 12 jaar tegentegaan.
Hij volgde het voetspoor van den bekenden
socialist Robert Owen, die in Engeland
daartoe het initiatief had genomen. De
onbegrensde vrijheid van den werkgever
om zulke kinderen reeds in de industrie
redactie hem niet meer te schrijven, wijl
hij precies in anderen zin schreef dan
men had verwacht. Zoo ook nu. De
Staten van Friesland hebben mr. Van
Houten in 1904 tot lid der Eerste Kamer
benoemd om het allereerst tegen de
rechterzijde op te nemen. In stede daarvan
bestrijdt hij voor alles het vrijzinnig
kabinet. Van daar dat zijne „Committen
ten” zijn mandaat niet hebben hernieuwd.
Hoopvol zagen de jongeren in de 70er
jaren tot mr. Van Houten als den toekom-
stigen leider op. Hij zou ons sociale
wetten geven, de man, die in 1877 te rood
werd geoordeeld voor den hoogleeraars-
stoel in de economie te Leiden. Helaas,
zijn „verneinende” geest heeft hem parten
gespeeld. Mr. van Houten is hoe langer
hoe meer eenzelvig geworden, „op den
eenzamen post” gekomen om met dr.
Kuijppr te spreken. Hoe geheel anders
zou de politieke toestand van ons land
zijn als deze begaafde man minder negatief
ware geweestThans is het voor den
vooruitgang een voordeel, dat zijn poli
tieke leven is afgesneden. Jammer, maar
waar.
nster van het
dige Coza poe-
gratia toege-
M,
■aat 103.
MEUK te letten
N VAN
IN worden afgele
ide pakjes van vijj
f en een Ned. one
j van Nommer en
van nevenstaand
de Wet gedepo-
ïitvoering van ge-
nbev ende
BI JL,
LART Lz.
Den volgenden morgen was het treurig
drama, dat in het Engelsche park afgcspeeld
was en het einde van het feest der gravin
von Arco bespoedigd had, het onderwerp
van alle gesprekken, zoowel der hof- als
der burgerkingen.
Men sprak openlijk over het verdwijnen
van gravin Irene en bracht dit in verband
met den bloedigen stryd tusschen den wil
den graaf Preyssing en den jongen portret
schilder.
Niemand was getuige geweest van den
kamp, waarbij Preyssing zyn dood in de
golven gevonden had en zyn tegenpartij
zwaar gewond was. Ongeveer een uur later,
toen men aan tafel ging, miste men beide
heeren en zond men bedienden uit om hen
op te zoeken, welke weldra met bet lyk
van den graaf terug keerden, hetgeen zy
Telefot n No. 82.
De Uitgave dezer Conran’ geschiedt dagelijks
met uitzondering van 5J->n- en Feestdagen.
De prijs per drie maande is 1,25, franco per
post 1.70.
Afzonderlijke Nominers VIJF CENTEN.
Inrichtingen welke gevaar, schade of
HINDER KUNNEN VEROORZAKEN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
GOUDA.
Gezien art. 8 der HINDERWET;
Doen te weten
Dat zij vergunning hebben verleend aan 1).
Oskam en zijne rechtverkrijgenden tot het op
richten van eene Slagerij in het perceel aan de
Raam wijk O No. 332, Kadastraal bekend s ctie
D No. 1998.
GOUDA, den 20 Juli 1907.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
R. L. MARTENS.
De Secretaris, v
BROUWER.
uit het meer opgevischt hadden, tegenover
do plaats op den oever, waar men don schil
der bewusteloos en in zyn bloed badende
gevonden had,
Deze werd onmiddellyk in een rytuig naar
zyn woning gebracht, by den ouden Palavi-
cini, waar een in alleryl gehaalde arts, na
onderzoek verklaarde, dat do degen wel de
long geraakt en dus levensgevaar veroor
zaakt had, doch dat de hoop op herstel niet
buitengesloten was.
Koning Maximiliaan liet zich door den
graaf von Arco zelf het voorgevallene mede-
deelen, waarby zijn gunsteling, Preyssing,
als offer gevallen was» en beval een streng
onderzoek.
Dit kon echter pas na eenige dagen, toen
de geneesheer een rechterlyk verhoor als
niet meer levensgevaarlijk beschouwde, plaats
hebben.
Een door den koning zelf aangestelde
onderzockingscommissaris van het hof ver
scheen by den ouden Palavicini en begon
met iri de eerste plaats de persoonlijkheid
van den verwonde vast te stellen.
Tomaso Palavicini geraakte, toen hem
naar den naam, de afkomst en geboorte
plaats van zyn neef gevraagd werd, in niet
geringe' verlegenheid, en verklaarde ronduit,
dat de jonge schilder niet zyn neef, maar
zyn kweekeling wasdat hy in werkelijkheid
stemmen heeft hij ons een kieswet gegeven,
Volgens hem zelf „volmaakt" maar in
werkelijkheid „peuterig”
Deze politieke draai gaf zijn getrouwen
Groninger kiezers aanleiding het sinds
1869 steeds hernieuwde mandaat niet
meer te geven, en elke poging sedert
ondernomen om hem weer in de Tweede
Kamer te brengen, mislukte. Nu zal zijn
politieke loopbaan wel voor goed geëindigd
zijn.
Niet anders dan door eigen schuld.
Breede lagen der bevolking heeft nu van
Houten van zich afgestooten. Vroegere
medestanders, die zelfs hun h oop op hem
als den leider van den vooruitgang hadden
gevestigd, van zich vervreemd zijn tegen
woordige medestanders slechts in nega
tief opzicht voor het oogenblik eens van
zin met den „verneinenden” geest. Zoo
staat hij eigenlijk alleen en wil niemand
met hem te maken hebben. Zeker, hij
spreekt bij liet arbeidscontract den groot
industrieel Stork en bij de Staal-crisis den
star-conservatieven heer van Karnebeek
of den antirevolutionairen senator ’t Hooft
als uit ’t gemoed, maar straks wil geen
dezer meer van den Nieuw-Malthusiaan-
schen schrijvep der „Bijdragen tot den
strijd over God, eigendom en familie”
weten.
Zijne talenten worden erkend en gaarne
benut om te verijdelen, waartoe men zelf
minder kans ziet. Wie echter iets positiefs
wil, iets meent tot stand te moeten brengen,
vindt in mr. Van Houten een blok aan
't heen, een sta in den weg.
Terecht merkte men dezer dagen op
dat mr. van Houten „zoolang oppositie
pleegt te voeréh tot niemand het meer
met hem eens is”. Zijn geest is al te
kritisch. Daarbij is hij niet vrij te pleiten
van eene zekere mate van zelfingenomen
heid, die onaangenaam aandoet. Zijn
kieswet was „menschQlijkerwijze gesproken
volmaakt”. Hij zou een beter arbeids
contract leveren dan mr. Drucker. Enzoo-
voort.
Eenigen tijd heeft hij Staatkundige
brieven in een blad in de provincie
geschreven, doch weldra verzocht de
„Joseph Ocra” heette; dat Paderborn zyn
opvoedingsplaats was, maar zyn eigenlyke
afkomst hem even zoo onbekend was als
aan Joseph Ocra zelf.
Verder gaf hij een uitvoerig verslag van
alles, wat hy van Joseph’s geheimzinnige
levensomstandigheden wist, hetgeen door den
zieke, die te bed liggend hot verhoor by-
woondo doch nog zeer weinig mocht spre
ken, mot een toestemmend hoofdknikken
bevestigd werd.
Wat de commissaris op deze wyze te weten
kwam, kon moeielyk voldoende zyn, en hy
geloofde zyn bevoegdheid niet te' buiten te
gaan, toen by besloot om alle aan Joseph
toebehoorende brieven en geschriften in be
slag te nemen, waartoe de oude Palavicini
bereidwillig zyn sobryfburoau opende.
Schemeravond van denzelfden dag werd
andermaal aan de deur van de schilders-
woning geklopt, et weder verscheen de on-
derzoekingscommissaris, maar nu vergezeld
van een dame, in wie do oude schilder Irene’s
moeder herkende.
Op een wenk der gravin verliet de com
missaris, diep buigend, de kamer en liet
haar met den gewor.de en zijn pleegvader
Palavicini alleen. Een beeld des jammers
gélyk stond daar de voorname vrouw, de
schitterende gravin v. Arco, in het nederig
vertrek der beide schilders. Wankelend trad
Naar aanleiding van het ontslag van Lam
bert aan do rechtsschool van Kairo en de
verklaring, die Grey, de minister van buiten*
landsche zaken, daaromtrent hoeft afgolegd
in het Lagerhuis, heeft de Temps van gis
teravond een vinnig artikel tegen de Engelsche
politiek in Egypte. Grey had" gezegd, dat
do Engelschman Hill in plaats van Lambert
benoemd was in verband met do toenemende
aanvragen van studenten die op de Engelsche
afdeeling van de rechtschool geplaatst wilden
worden. Vorder zeide Grey, dat deze be
noeming hoegenaamd niet in stryd was met
de Fransch-Engelsche afspraak van 1904.
Vooral over deze laatste opmerking is de
Temps slecht te «preken. Men weet dat
Egypte by de Franschen een heel teer punt
is. Er zyn jaren geweest en die liggen
nog niet zoo heel ver achter ons dat de
Franschen in Egypte de mogelyke vergoe
ding zagen voor het verlies van Elzas-
Lotharingen. Als Elzas-Lotharingen Duitsch
mocht blyven, dan wilden de Franschen
althans Egypte van de Engolschen terug
zy op het ziekbed toe, de portefeuille van
Joseph krampachtig in de hand houdend, en
mot trillende stem vroeg zy in angstige
spanning of de lyder kracht genoeg zou be
zitten om een langer onderhoud te kunnen
verdragen.
Een koortsachtige blos kleurde het gelaat
van den zieke, toen hy de gravin aanzag;
hij wenkte zyn ouden vriend hem een zit
tende houding te geven op zyn leger.
De gravin nam plaats op een stoel by ’t
bed en haalde uit gemelde brïeventasch, een
geel geworden zakdoek voor den dag.
„Hoe kwaamt ge in *t bezit van dezen
doek?” vroeg ze haperend.
„Hy behoorde aan myn moeder,” ant
woordde by fluisterend. „Hy ontviel haar,
toen ze my als een pasgeboren wicht, in het
Paderborner posthuis ter verpleging bracht.”
Zyn stem begaf hem en met een angstig
gebaar gaf do gravin hem te kennen, dat
hy zwijgen moest.
„Al het overige weet ik reeds,” sprak
zë. „Het is nu aan my, u te bichtenn
alles te bekennen, opdat de doodsengel niet
tusschen moeder en zoon treedt, vóór dat
ik u, Joseph v. Arco, om vergeving ge-
jon, tesai:.»»
lingen to doi
naam don
vervaardig’
rot wereldbe-
röbr* Stoll-
.te gebruiken, moest naai’ het oordeel van
den radicalen afgevaardigde uit Groningen
worden gebreideld. De Staat behoorde
beide te komen en voor te
hoe de rechten dier kleine
stumpers door de industrjeelen zijn te
ontzien. De eer van deze wet in het
leven te hebben geroepen, komt mr. Van
Houten toe en zal hem nu nog door die
talrijke scharen van mannen worden ge
bracht, die aan den lijve hebben gevoegd
wat kinderarbeid is.
In 1907 staat mr. van Houten voorop
in den strijd tegen de sociale wetgeving,
ja, schier in dien tegen den vooruitgang.
Zijne pogingen om het arbeidscontract te
keeren, behooren tot de geschiedenis van
den dag. Zonderling, mag het heeten,
dat de man van de kinderwet zich zoo
scherp kon verzetten tegen het arbeids
contract, dat toch op hetzelfde hoofdbe
ginsel berust als die wet van 1874.
Inimers hier zoowel ais daar wenscht de
wetgever de economisch zwakkeren te.
steunen bij den verkoop hunner arbeids
kracht, al wordt die verkoop den kinderen
ook geheel verboden. De staat komt
tusschenv beiden om de voorwaarden,
waarondef slechts Veen arbeidscontract
mag worden gesloten* voor te schrijven,
overtuigd, dat de economisch zwakkeren
anders hun arbeidskracht beneden de
waarde moeten verkoopen. Door eene
regeling eene juridische regeling als men
het wil zal de Staat hier de economisch
zwakkeren steunen. Toch heeft mr. Van
Houten het arbeidscontract het heftigst
van allen bestreden.
Reeds vroeger is op de ommekeer van
dezen zonder twijfel superieuren man
gewezen. Tot 1887 was hij voorstander
van algemeen kiesrecht en talrijke aan
halingen uit zijn geschriften en redevoe
ringen getuigen daarvan.
In 1894 was hij de leider der oppositie
tegen de Kieswet-Tak, waarbij het kiesrecht
wel niet algemeen, maar toch zoover
mogelijk algemeen zou worden toegekend.
De strijd werd toen door hem gewonnen
en steunende voor het grootste deel, op
de katholieke en christelijk-historische
Telefoon iïo. 82
A DVERTENTTEN worden geplaatst van
15 regels a 50 Centen; iedere regel meer
10 Centen. Groote letters worden berekend
naar plaatsruimte.
Inzending van Advertentiën tot 1 uur des midd.
