_u
ver- j
iar
ÏRVEN
cooping
l
Langs Vreemde Paden.
No. 10058.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
Srf j
lonhuis
ig gevolg een
it uitgeoefend,
iaam, wjjk O
w 2136, grp^i
''"k I
A
Dinsdag 9 Juni 1908.
47ste Jaargang.
T EN.
4
1
FEUILLETON.
astiek en
UREN,
NT,
in modellen te
X&OIIG»
muis.
4
-4-1---
Maandftg 8 en
i»ah"b«
lig gevolg^
reven, aan d(l)
adaster Secl^é j
mtiaren. 'I
ird tot 1 Se|t-
de weok, de
bg de betaling
F C EjJ
J
i
>1
ti
J I
j^teurs over een(
I'
I dei
1KMAN t, Zk.
(Wordt rervelgd.)
aantal onge-
op aanvraag.
Jt Co.
)I.JS GOUDA
ten doel om
huishoudelijke
veel noodig te
aan minge-
i te verkoopen.
)mt geheel ten
jeniging „4r-
n toepassingen
Ier de Por-
rt*. Zjj geven
!*s niet kunnen
geen imitatie.
t wordt door
iggegr. verkr.,
istoorn., ver-
enz., vetzacbt,
i lendenpijnen,
ebónwd dubbe
en 4, LOODS,1
ERF (waarin
nentsteen) aan
ie G No. 4181,
56)
Tegen dit laatste argument kon Monte
leone niets inbrenger»; daarom liet by zjjn
voorstel vallen.
Ondertusschen maakte Garibaldi toebereid
selen om met 12.000 «nan in Calabri» te lan
den en Napels in te nemen, dat door 100.000
man werd verdedigd. In den nacht van 8
op 9 Augustus scheepte Garibaldi bjj Torre
di Faro 400 man op- 20 barken in, ten einde
bp wijze van proef een landing in Calabrië
te doen. Daar deze tamelijk wel gelukte,
volgden er de volgende dagen nog meer lan
dingen. Den 19den Augustus, des avonds te
tien uur, scheepten zich te Taormina, onder
bevel van Bixio, 4300 man in op destoom-
booten „Torino” en „Frafokiin” en landden
den volgenden morgen niet ver van Reggio.
Cosenz en Medici gingen te Torre di Faro
scheep en landden in den nacht van den
22sten te Scilla. Den 24sten volgde Garibaldi
en den 26sten de dappere kolonel Riistow
met de rest van het leger.
Nu ging het zegevierend op Napels los,
>08, des voor-
teit „VREDE-
uda ten over-
gevoBtigden
han,
GIIIIISdlE 101KI X T.
!f| franco per
leletoi n No. S2. i
De Uitgave dezer Courant geschiedt dagelijk
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prijs ,perj drie maanden if l,2f
liost 1.70.
Afzonderlijke Nommers V IJ
1 1
W egens het Pinksterfeest
schijnt de‘pOCDSCHE COU
RANT Mbahdag- niet.
Dit No. bestaat uit twee bladen.
EERSTE BLAD.
bd arbeidsinspecteurs over een
4 wettelijkew tiënurendag.
■iVerkolting van den arbeidsduur is se-
fit jaitn van velerlei zijden bepleit. De
VArdeelen» van een afbeidsdag, die den
■■'’rkmaiij' vergunt bij daglicht zijne kin-
Jqn tepzien en niet. Rechts te rusten
omf’zijn ^arbeidskracht tp herstellen, zijn
langzamerhand iedereen bekend.
De naheelen welke jnen vroeger alge
meen, tlAns nog van jenkele kanten op-
somt, zijd gebleken óf1 hersenschimmig óf
niet belangrijk groot te wezen. In zeeg
vele bedrijven is d*e arbeidsduur met suc
ces verkort en tot tien uren of minder
teruggebracht. In nog meerdere bedrijven
is men bezig den arbeidsdag voortdurend
te verkorten, al. zal het nog een spanne
tijds kosten om te komen, waar men wil.
Niettemin zal eene wettelijke regeling
nog heel wat strijd kosten. Om meer dan
ééne reden. Zoo acht de „Standaard”
eene yniforme regeling van bovenaf uit
den booze, waar het den plurivormen
arbeidsduur betreft, liet argument der
oud-liberale opvatting. Alsof niet elke
wettelijke regeling unificeert, waar voor
heen allerlei regeling bestond.
Het werkelijke leven is nu eenmaal
eene rijke schakeering, elk ingrijpen van
den wetgever zal zich meer of minder
doen gevoelen. Dit bezwaar zal dan ook
allerminst eene wettelijke regeling tegen
houden. Vast staat, dat de wenschelijk-
heid van een wettelijken tienurendag meer
en meer in breede lagen der bevolking
wordt gevoeld.
Wat vertellen ons de inspecteurs van
den arbeid hieromtrent in hun zoojuist
verschenen verslagen over 1905 en 1906?
Drie hunner laten zich over eene wette
lijke regeling van den tienurigen arbeids-
telefoon A'o. Sï
ADVERTEN’I TEN worden gepllatsi van
15 regels a 50 Centen; iedere regel meer
10 Centen. Groote letters worden berekend
naar plaatsruimte.
Inzending van Advertentiën ‘of 1 uur .Gin <!d.
de arbeider het nadeel niet kan beoor-
deelen, is met hulp van wettelijke voor
schriften en bepalingen voor den volwas
sen werkman veel te bereiken en zijn
deze dan ook noodig. Uit hetgeen ik in
de uitoefening van mijn ambt zag, aarzel
ik echter niet te verklaren, dat ik den
volwassen arbeider volkomen in staat
acht zelf, in de niet bijzonder gevaarlijke,
niet schadelijke bedrijven of in die waar
van de lusten en lasten den werkman
beter dan aan hen, die er buiten staan,
bekend zijn, op den duur betere voor
waarden te bedingen niet al leen wat loon,
maar evengoed wat werkduur aangaat.
Een algemeen geldende wettelijke regeling
zou onvermijdelijk zooveel uitzonderings
bepalingen moeten bevatten en niet zoo
ver kunnen gaan als hetgeen vermoede
lijk nu reeds in verschillende omstandig- f
heden is bereikt.”
De inspecteur der 7e inspectie (Over
ijssel) schrijft dat het aantal personen,
die 9,5 en 10 uur werken sedert 1904
aanzienlijk is toegenomen. „Hoewel dus
de cijfers erop wijzen, dat een geleidelijke
verkorting van den arbeidsdag in de tex
tielindustrie plaats vindt, is niet te ont
kennen, dat deze langzaam gaat. Naar
mijne vaste meening is van die verkorting
op den duur voor die industrie geen na
deel te vreezen, terwijl er voor de arbei
dersbevolking, zoowel wat aangaat hare
gezondheid als hare ontwikkeling, groote
voordeelen van verwacht mogen worden.
Daarom meen ik dat met gerustheid voor
de textielindustrie in mijne inspectie de
10-urige arbeidsdag wettelijk kan worden
voorgeschreven.” En dat, terwijl in die
textielindustrie aan het einde van 1906 nog
bijna 12000 man waren, die 11 uur, tegen
10000 man, die 10 uur en minder werkten.
Terwijl de Overijsselsche inspecteur voor
het textielbedrijf slechts ronduit den wet-
tglijken tienurendag aanbeveelt, acht die
der 6e inspectie den arbeider zelf het
best in staat om voor zijne belangen te
zorgen, een merkwaardige uitspraak voor
een ambtenaar, wiens werkkring door het
tegenover gestelde standpunt om die zaak
te bekijken in het leven is geroepen.
want mgu doel is bereikt; de laatste hin
derpaal, die aan uw geluk in den weg stond,
is weggernimd. Ga naar Beata en maak haar
gelukkig”.
.Neen, neen, je zult niet sterven!” riep
Arthur wanhopig. .Dat offer is te groot,
dan dat ik het kan aannemen. Men mag
niet kunnen zeggen, dat uw dood mg ge
lukkig heeft gemaakt, doordat hij mg den
weg tot het trouwaltaar baande.”
.Niemand zal dat beweren, goede vriend,
en als ik zelf je nu smeek, je het lot van
mgn arme jonge weduwe aan te trekken door
haar te huwen, zul je dan nog zwarigheden
maken? Zoodra ik das dood ben (en dat
zal over enkele minuten bet geval zjjn), be
graaf mg dan bier, en zeg aan Beata, dat
mijn laatste zucht haar gold. Ik heb haar
niet minder liefgehad dan gjjhelaas, zonder
zoo gelukkig te zjjn bare wederliefde te
wionen<jZeg haar dus, hoezeer ik haar heb
bemind, en verzoek haar, mjj niet geheel te
vergeten.”
Arthur knielde geroerd bij hem neer en
vergoot heete tranen.
.Ik wil alles doen, wat gjj wenscht, ge
liefde vriend. Maar waar kan ik Beata vin
den? Ge hebt mjj tol dusver nog niet mee
gedeeld, waar zjj zich zehoilhoodl.”
dag ujt, doch hetgeen zij ons mededeelen
is oil$twijfeld belangrijk.
4 |)e. inspecteur der 5e inspectie (Am-*
sterdijh) is het uitvoerigst. Hij deelt ons
e^n wantal gegevens mede, vervat in
eenigéii tabellen. In al^emeenfe trekken
blijkt dat volle elf uren voor de door
de arbeidswet beschermde personen slechts
zelden1 meer voorkpmen. Maar ook, dat
de Werktijden van volwassen mannen af-
nemen. Terwijl in de bezochte inrich
tingen j'iji 1903 Slechts 51 pCt. der werk
lieden Jfien uur of minder werkte, liep
dit percentage langzaam op in 1904 tot
58 pCt., in 1905 tot 68 pCt. en in 1907
tot 71 pCt.
Dev inspecteur schrijft: „Het streven
naar "den tienurigen arbeidsdag kan in
derdaad als een billijke, niet overdreven
en, zboals blijkt reeds voor vele bedrijven
bereikten eisch worden beschouwd.”
„Of eene onmiddellijke algeheele be
perking van den arbeidsduur tot 10 uren
per etmaal voor alle bedrijven mogelijk
zou -zijn, wordt door mij ernstig betwij
feld en wel voor zoover de in de 5e in
spectie voorkomende industrieën betreft
op de navolgende gronden
„1°. Voor de bedrijven, welke zooge
naamde seizoendrukte doorleven, zou het
publiek langzamerhand moeten medewer
ken en de maatschappelijke toestanden er
zich naar moeten richten, waarvoor een
overgangstijdperk noodzakelijk zou zijn.
Vrijstellingen zouden mogelijk moeten wor
den gemaakt en deze in den aanvang
eenigszins ruim verleend, zouden succes
sievelijk kunnen worden ingetrokken. Als
behoorende tot deze categorie kunnen o.a.
genoemd wordende kleermakers, de bont
werkers, de stucadoors, de behangers, de
handelsdrukkers en de binders.
„Voor de noodzakelijkheid van verlee-
ning van vrijstelling kan ook nog gelden
het motief der concurrentie met het bui
tenland, zooals o.a. bij confectie.
„Voor de verleening der vrijstellingen
zal het niet mogelijk zijn voor alle be
drijven bepaalde tijdstippen vast te stellen
waarop langere arbeidsduur zal zijn toe
te staan, doch het zal bij enkelen de vooi*
waar Garibaldi, zjjn troepen vooruitsnellende»
den 7den September alleen binnentrok. Na
verscheiden kleine gevechten kwam het ten
slotte aan de Voltorno tot een beslissenden
slag, die door verschillende afzonderlijke ge
vechten werd ingeleid en twee dagen duurde.
Een dier voorgevechten voerde La Masa
den Isten October bjj Santa Maria. Tot zjjne
brigade behoorde ook Monteleones bataljon,
dat een levendig aandeel nam in de over
winning. Het werd nameljjk met geestdrift
bezield door zjjn aanvoerder, die steeds met
zeldzame doodsverachting streed. Nevens
hem onderscheidde zich zjjn compagnies-chef
Arthur Benden. Deze laatste, die steeds in
Monteleones nabijheid bleef, zag dezen plot
seling door drie Royalisten aanvallen. Den
eenen kloofde Monteleone gelukkig het hoofd,
doch te geljjker tjjd zwaaide de tweede zjjn
sabel boven hem, terwijl de derde met ge
velde bajonet op hem aanstormde. Arthur
ziet, dat Monteleone verloren is als hjj hem
niet onmiddellyk te hulp snelthjj weet, dat
in dat géval Beata vrjj is en zjjne vrouw
kan worden. Maar hjj wil niet in edelmoe
digheid voor den ex-bandiet onderdoen. Zon
der zich te bedenken, trekt bjj zjjn revolver
en schiet den officier neer, die juist zjjn
sabel op Monteleones hoofd wil doen neer
komen. Doodeljjk getroffen zakt de Napoli-
taan in elkaar, terwijl Monteleone de derd0
keur verdienen na onderzoek der omstan
digheden deze bij oogenblikkelijke drukte
te verleenen.
,,2’. Voor de bedrijven, welke arti
kelen voor consumptie leveren en des
Zaterdags voor twee dagen moeten pro-
ducöeren, met name de bakkerijen en de
slagerijen, is het niet wel uitvoerbaar te
achten, om in dergelijke zelfs periodiek
intredende drukte, door personeel-wisse-
ling te voorzien. Een langere arbeids
duur op den Zaterdag is hier niet te ver-
mijden. k
Een dergelijke toestand is ook in de
bad- en zweminrichtingen, waar eveneens
de Zaterdag een zware dag is.
„3®. Daar, waar in continue-bedrijven
nacht- en Zondagsarbeid moet worden
verricht door een zeker percentage van
de werklieden, zullen uiteraard juist deze
werklieden in de allereerste plaats in aan
merking komen, althans wenschen te ko
men voor bescherming door verkorting
van arbeidsduur.
„De overgang van het twee- tot het
drie-ploegenstelsel heeft voor sommige be
drijven eene zoodanige finantieele betee-
kenis, dat men met groote omzichtigheid
hierin dient te werk te gaan voor eene
der in mijne inspectie gelegen fabrieken
met nacht^*en Zondagsarbeid beteekent
dit eene verhooging met 10 pCt. van het
totale aantal arbeiders. Bij een der sui
kerraffinaderijen zou dit 8‘/9 pCt. bedra
gen bij de bierbrouwerijen gemiddeld
7'/i pCt. en bij de meel- en broodfabrie
ken gemiddeld 8 pCt. van het geheele
personeel, waarbij de bakkers op die fa
brieken werkzaam niet zijn medegerekend.”
De inspecteur der 6e inspectie (Noord-
Holland behalve Amsterdam) deelt ons
het volgende mede:
In 1905 hadden 46 pCt. van de man
nen in de bezochte bedrijven een werkdag
van 10 uur of minder. In 1906 bedroeg
dit percentage circa 52. Uit tabellen blijkt
de arbeidsduur, welke onder de bestaande
omstandigheden en toestanden reeds zon
der wetsdrang verkregen werd.
„In de gevaarlijke of schadelijke be
drijven en in omstandigheden, waarvan
verslaat.
Deze grootmoedige daad van Arthur roert
Monteleone diep, Hjj pinkt een traan weg
en drukt zjjn vriend zwjjgend de hand. In
zjjn binnenste gaan echter gedachten om,
die hem hevig ontroeren.
„Je hebt mjj met zeldzame zelfverlooche
ning bet leven gered, hoewel je wist, dat
mjjn dood jou en Beata gelukkig zou ma
ken,” zeide hjj in zich zelf: „je zult thans
zien, dat een Monteleone zich niet door een
Duitscher in edelmoedigheid laat overtreffen.
Je zult met Beata gelukkig worden.”
Met deze gedachte stort hjj zich plotseling
midden onder de vjjanden en begraaft zich
als het ware in hunne gelederen. Twee
Napolitanen maait bjj fleer, dan zinkt hjj
doodeljjk gewond ter aarde. Eer men hem
echter den genadestoot kon geven, loopt
Arthur met het bataljon storm op de vjjanden
en ontrukt Monteleone aan hunne banden.
Bjj de Casa Moricello, noordelijk van Santa
Maria, achter het front der Garibaldianen',
ligt de stervende ex-capobandito en laat vo|
liefde het oog rusten op Arthur, die zich',
door smart als verscheurd, over hem heeft
buigt en zjjne wonden tracht te verbinden.
„Laat die vruchtelooze pogingen, lievft
vriend,” fluistert Monteleone, zpn laatste
krachten bjjeenzamelende. „Ik voel, dat bet
met mjj gedaan is. Doch ik sterf gaarne,
93, k adaster i
mtiaren. i4
’eek.
3 werkdagen
)t 12 en 2 tot
tot 11 uren.
voornoemde x
ing der ?koop-
ien J
