I
II
I
I l'
11
Him
i
I
II
I
HET DOEPSEIM.
EVEN.
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
9
BuilenlaiHlsch Overzicht.
I
IhllLLEIOA.
ander
I
EIKMJS,
een zeldzame
No. 10798. Donderdag 19 November 1908. 47ste Jaargang.
LOON,
i-Techpieker.
ZONEN,
I
I
s
£1.
:ai
T
9
graph eo zette by zyn houding
g
NKMAN A Z«
Teletom No. 82.
De Uitgave dezer Courant geschiedt d a g e 1 ij k
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prijs per drie maanden is 1.25, franco per
post 1.70.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
sken heeft
overdaad
mldig ge-
weest
haren
in de
SERD.
de Wet.
itiquet van het
lllcht,
jasverbruik
acbt «.v.p. voor
Roman van Ge o r g Hartwig.
Uit het Duitsch vertaald.
bedendaage^he
GLOEILICHT
toonen een wil te hebben.
En dat kan het pas, als het een werke
lijke regeering heeft, die op parlementairen
grondslag het roer van staat in handen kan
nemen.
He, Thee, Melk,
in het voedsel
'ronkaard crieh
Te Parijs is Maandag het tweede inter
nationale Bouwcongres geopend. Er zijn
veertien landen vertegenwoordigd op dit
congres, met 585 personen, waaronder om
streeks 200 buitenlanders, 200 Franschen
van buiten Parijs en een kleine 200 Parijze
naars. In verschillende afdeelingen zal het
congres behandelen kwesties betreffende
arbeidsduur, leerlingwezen, bouwkundig on
derwijs, ongevallen, internationale regeling
Telefoon No. S9
ADVERTENTIES worden geplaatst van
1—5 regels a 50 Centen; iedere regel meer
10 Centen. Groote letters worden berekend
naar plaatsruimte.
Inzending van Advertentiën tot 1 uur des midd.
szit de wonder
dot het drinken
i, absint enz.)
HetCOZA
oerkt en zeker
of de dochter
□e kan dienen,
dat het noodig
te weten waar-
heeft.
eelt het huise-
nnen hersteld,
mte on oneer
venslustige «n
het heeft menig
weg terug ge-
het leven van
igd.
ongeëvenaard
gratis aan hen,
;en boek met
>r. Het poeder
onschadelijk te
en der wereld,
verkrijgbaar in
gend depót, te
:l attesten boek
lanvraag voor
troeven.
U direct naar
1.01 INIR COURANT
verplichtenden
rs Blankers,
da, Insulinde.
rk waardige
s toegezon-
van het bouwbedrijf, arbitrage, expertise
en zoo meer. In de namiddaguren zullen de
congresleden groote werken te Parijs be
zichtigen.
Op de eerste algemeene vergadering heb
ben o. a. onze landgenooten Deking Dura en
Hendrix gesproken.
Het congres zal 19 November eindigen met
een feestmaal, waar de minister van open
bare werken, Barthou, de leiding zal hebben.
icery Lane,
IW Engeland
afdoende mid-
Er bestaan plannen een kanaal te graven
tot verbinding van Maas en 8auer, om de
nijverheid in het zuidoosten een uitweg naar
zee te verschaffen langs de Maas en het
kanaal van Luik naar Antwerpen. De nf-
verheidsproducten van die streek toch kunnen
niet naar den Rjjn gevoerd worden, daar de
Moezel en Saar nog niet genormaliseerd zijn
van dit isolement Ijjdt men groot nadeel by
de mededinging met de Rynsch-Westfaalsche
nijverheid. Daar de Sauer in België ont
springend door Luxemburg loopt, zullen ook
de Luxemburgsche industrieelen hun steun
verleenen.
Telef. 117.
BRK te letten
VAM
K.
worden afgele-
3 pakjes van vyr
3n een Ned. one
ran Nommer en
an nevenstaand
i Wet gedepo-
De afgevaardigde van Finistère, pastoor
Gueyraud, heeft te Reims in de katholieke
Werkliedenvereeniging een rede gehouden
over de rechten van het gezin ten opzichte
van den slaat.
Hp toekende verzet aan tegen het inge
diende wetsontwerp op het onderwijs, dat een
ontkenning beteekent van de rechten van
den huisvaderde eerste opvoedingsplisht
wijst de natuur den ouders toe. De staat
is verplicht den eerbied voor de rechten van
het gezin te verzekeren, evenals de vrijheid
van onderwijs.
Pastoor Gueyraud gelooft niet aan dè
neutrale school. Hij eischt ten eerste voor
iederen huisvader het recht zijn kinderen te
doen onderwijzen door een onderwijzer naar
eigen keuze en ten tweede voor de vrye
scholen het recht te doelen in de staatson-
dersteuningen. Hy wekte ten slotte zijn
hoorders op deze eischen by de a. s. verkie
zingen te stellen.
21)
Het te dragen, daarin gekleed vereenigd
te worden met den geliefde, scheen haar een
geluk toe, dat ze nog maar steeds niet kon
begrijpen.
Heden nn, op dien prachtigen herfstdag,
zat ze ten laatste male op haar lievelings
plaats aan de beek. Morgen op ’t zelfde nor
zon Klanssen komen, en andermaal een dag
later en weder op hetzelfde uur zouden bei
den vertrekken. Dan was zjj zijn vrouw,
dan was zjj aan hem verbonden voor ’t ge-
heele leven.
De wind woei sterker door de boomtoppen,
een regen van bladeren viel op Greta’s hoofd.
Ze stond op en ging naar buis. Toen ze aan
grootvaders deur gekomen was, stapte ze
evenwel voorbij naar ’t huis van den boor
man, dat er niet zoo lief nitzag, nu de ro
zenstruiken verdord en verwaaid nederhin-
gen. Het zag er zelfs naar uit. Toen ze
telijke vakvereenigingen. De sociaal-demo-
craten droegen drie groote kransen met
roode linten. Vele vrouwen liepen naast hun
mannen en zonen in den stoet mee. Toen
de lijkstoet de kom van de gemeente Hövel
binnentrok, hoorde men de luide gebeden
van mannen, vrouwen en schoolkinderen.
Vlak voor de lijkwagens liepen de raad van
toezicht van de mjjn-maatschappy, de be
ambten van de mijn, vertegenwoordigers van
de mijnoverheid en andere overheidspersonen,
verder twaalf katholieke en zes protestant-
sche geestelijken. Op 17 kisten ontbrak een
naam, daar de lijken niet te herkennen ge-
waren. Zondag nog had een vrouw
man, van wien men meende, dat hij
mijn achtergebleven was, aan zijne
laarzen herkend. Achter elke lijkkoets lie
pen weduwen en weezen en bloedverwanten
van de dooden. Am het graf spraken de
geestelijken woorden v^n troost en klonk de
treurmuziek weer. Van de begraafplaats
gingen veler gedachten op dat oogenblik
naar de schacht onder den grond, waar nog
300 dooden wachten op het oogenblik, dat
men ook hun aan de zijde van bun kame
raden een laatste rustplaats zal verschaffen.
Na dc geestelijken sprak Sachse, als voor
zitter van het sociaal-democratische myn-
werkersverbond. In dit ernstige uur, zeide
hy, willen wij niet over het hoe en waarom
van de ramp twisten. Hier- vereenigt ons
de gedachte, dat een vreeseljjk ongeluk over
de myn Radbod is gekomen. Wij willen
echter ook niet wanhoopen, kameraden. Moge
uw gemeenschappelijk graf een mene tekel
voor al degenen zjjo, wien het aangaat, en
moge het een aansporing zijn voor uitbrei
ding van de bescherming van den arbeider.
Het bestuur van de mijn Radbod heeft
bekend gemaakt, dat er in den ongeluksnacht
380 arbeiders en 6 ambtenaren in de myn
waren. Er zijn 40 menschen dood boven
gebracht of aan hun wonden bezweken. Het
aantal geredden, dat ongedeerd was, bedroeg
17. In de ziekenhuizen worden nog 26 ge
kwetsten verpleegd, en in de myn liggen
nog 303 lyken.
ik van U met
monster Coza
•ek. Het deed
rk door God’s
sien. Ik hoop
lijn dankbaar-
monster reeds
ioor een Uwer
kan U met
iden, dat Uwe
rking bij mijn
int reeds sedert
neer aan over-
gemaakt.
J mij nog een
lostwissel f 6.25
Onder een stralende zon, zyn Maandag
34 slachtoffers van de ramp in de Radbod-
mijn by Hamm ten grave gedragen. Er
waren duizenden menschen samengestroomd
langs den weg van de myn tot aan de hoog
ten van de gemeente Hövel, waar op bet
kerkhof een gemeenschappelijk graf was ge
dolven. In de parochiekerk te Hövel werd
om 9 uur een zielsmis opgedragen. Daarna
trokde geheele gemeente Hövel in plech-
tigen optocht naar de myn Radbod, waar
de lyken ingezegend werden. Voorop liep
een kapel, die treurmuziek speelde. Vooral
de wys van het„Er ist bestimmt in Gottes
Rat” maakte diepen indruk op de menigte.
Aan >de spits van den stoet liepen 70 ver-
eenigingen met banieren en kransen: myn-
werkersvereenigingen, vereenigingen van oud
strijders, gymnasten, Polen, de sociaal-demo
cratische mynwerkersvereeniging met den
afgevaardigde Sache aan het hoofd, de chris-
er binnentrad trof ze alleen Nicolaas aan,
even als altijd by ’t venster aan den arbeid.
Hy had haar zien aankomen, wilde wat zeg
gen, doch bracht geen woord uit
Hy voelde ook niet dat hy in zyn vinger
sneed in plaats van in ’t hout.
Zij kwam dicht by hem. „O, Nicolaas, je
bloedt 1“
„Hé, jaen hij nam de wond tusschen
de lippen en zoog ze dicht. Eindelijk vraagde
hy „Is ’t zoo ver
Niemand zag de wanhopige uitdrukking op
zijn gezicht daarbij.
„Ja, morgen? Ze zette zich naast hem
op de bank, zooals ze dat dikwijls deed.
„Morgen komt hij, en omdat ik niet weet,
of ik dan wel tijd zal hebben, kom ik nu om
afscheid te nemen?
Hij greep een vyl uit het rek en wreef die
zoo woest op het harde hout heen en weer,
dat het allerakeligst knarste.
„’t Is mooi, dat je je die moeite geeft
verwacht had ik je anders niet. Je hadt me
ook best mogen vergeten’t kan me heele-
maal niet schelen
Ze legde zacht haar hand op zyn arm.
„Toe, houd daarmee even op, ’t doet me
pyn in myn ooren. ’k Vind het naar Niklaas,
dat ik je niet meer zien zal?
„Bekreun je om my maar niet/ zei hij
nauwelijks verstaanbaar en wierp zyn ge*
Het nieuwe ambtenaarskabinet dat thans
in Oostenrijk is opgetreden, is spoedig ge
reed geweestin overleg met baron Von
Bienerth heeft de Keizer eenvoudig de af-
deelingschefs der verschillende departemen
ten tot ministers benoemd.
Maar het tot stand komen van dit kabi
net is een ernstige slag voor de parlemen
taire partyen in Oostenrijk de benoeming
der ambtenaren moet voor de partijleiders,
dio uit de crisij allerlei voordeelen poogden
te halen, worden ondervonden als een
zweepslag.
De crisis was ontstaan door de onlusten
tusschen Duitschers en Tsjechen in Boheme;
en de onderhandelingen over de kabinets
formatie stuitten af op diezelfde quaestie.
Een verzoeningsvoorstel, door den president
van bet Huis vgn Afgevaardigden, dr. Weiss-
kirchner, voorgesteld, werd door de Duit-
sebers aannemelijk verklaard, maar door do
Tsjechen verworpen. Daarmede was een
einde gemaakt aan de mogelijkheid, een
parlementair kabinet te vormen.
Thans moet het nieuwe kabinet den knoop
ontwarren, die door de parlementaire leiders
hopeloos is verward en er behoort een zelfs
voor Oostenrykscbe toestanden ongehoord
optimisme toe, om het welslagen daarvan
te verwachten. Toch meldde gisteren de
officieuse kennisgeving, dat men tegen Kerst
mis hoopt gereed te zijn met de vorming
van een parlementair kabinet.
Slechts één mogelijkheid blyft bestaan dat
de bureaucratische nuchterheid van het
nieuwe kabinet de nationale tegenstellingen
wat zal doen verminderen maar dan moet
de regeering krachtig optreden tegen de
centrifugale en byna anti Oostenrykscbe agi-
tatie van de Boheemsche Tsjechen. Dat is
wellicht een middel om uit den politieken
chaos te komen.
En dat is noodig wil Oostenrijk zyn po
sitie als groote mogendheid niet in de waag
schaal stellen. Zoo het zjjn woord gehoord
wil zien in den raad der volkeren, en zyn
wil geëerbiedigd, dan moet het een einde
maken aan de politieke twisten, die het
voortdurend verzwakkendan moet het
reedschap neer. „Geef dat nare maar aar.
my en behoud jij het geluk. Ik had me alles
heel anders voorgesteld, doch wat weet zoo
iemand als ik daarvan Die van verre ko
men begrijpen dat beter, en jij neemt alles
te goeder trouw aan, maar en nu kreeg
zyn stem weer den vollen klank, terwijl hij
haar ernstig er. tegelyk treurig aankeek,
„maar.als ik er nog wat aan doen kon,
zou ik zeggenblyf hierWees tevreden
met je dorpsgrond. Er is ook hier wel te
vinden, wat je voor je geluk noodig hebt.
En ik ken er een, wien ’t er in ’t geheel
niet op aankwam om zich
Plotseling zweeg hij. „Als ’t je bang wordt
in de stad, denk dan aan ons? Z(j knikte.
Aan zyn wonderlijk voorkomen wai ze ge
wend, zag het niet meer en ze bad in
weerwil daarvan toch veel van hem ge
houden.
„O ja/ zei zo na een poosje, terwijl ze
het blonde haar van ’t voorhoofd streek,
„je komt toch op myn bruiloft? De gees
telijke komt, om grootvader, bij ons aan huis
en moeder heeft in de Adelaar een maaltijd
besteld. Je komt toch ook, niet waar
„Ik, met mijn voeten/ zei hy ruw, om
zijn smart niet te laten bemerken, „ik be
hoor niet aan een bruiloftstafel, ’k Heb ook
geen tyd. Die kast daar moet eindelijk eens
klaar komen, ’t is een mooi stuk werk 1“
voering van ge-
evelenae
RT Lx.
De New-Yorksche berichtgever van de
„Fr. Ztg.” zegt dat het ministerie van bui-
tenlandsche zaken, te Washington thans toe
geeft, dat de Unie in het voorjaar met Japan
onderhandelingen opende over de open deur
in Mandsjoerjje en de integriteit van China.
Men beklaagt zich van Amerikaansche zijde,
dat Japan zyn opvatting in de Mandsjoe-
rijsche quaestie ondubbelzinniger tegenover
de Europeescbe regeerjqgen had uiteengezet,
dan tegenover Amerika. Men beklaagt zich
verder over den langzamep aftocht van de
Japansche troepen en de benadeeling van de
niet-Japansche kooplieden. Van goed inge-
„Dat weet net geheele dorp/ viel Greta
in, als was het den jongen man te doen
geweest om zijn bedrevenheid erkend Je zien,
„dat je knap en ijverig zjjt. Ze zeggen allen
dat je door snijwerk nog ryk zult worden?
Hy stiet een bitteren lach uit. „Heb jy
dat ook gedacht? Ik wou je een aanden
ken meegeven maar ’k begrjjp, dat je liefste
niet graag wal van dat kreupele misbaksel
in zyn buis zou zien. Kijk, daar staat bet!
’t Is een lijst voor een spiegel, ’t Glas ont
breekt nog. Weet je/ viel hy zich zei-
ven met treurigen trots in de rede, „wat
dat ding waard is? Vierhonderd mark zijn
er my voor geboden. En weet je wat ik
met het ding doe, als jy van het dorp weg
bent Ik sla het stuk
„Och, neenDat zou jammer zyn. G^et
het liever aan mjj?
„Neenschreeuwde hij ruw. „T Blyft
hierWat wil je nog meer zeggen Óp
je bruiloft kom ik niet?
Zij wilde opstaan. Plotseling keerde by
zich om en rukte meer, dan dat hy ze vatte,
haar handen in de zijne en zei aangedaan
„’k Hoop maar, dat je daar ginder geluk
kig zult wezen. Denk er aan, dat ik jelui
zal nagaan. Je broer Frits heelt myn halve
hart meegenomen en is verdwenen, de an
dere helft behoort aan jou.
(Wordt vervolgd.)
Reuter seint uit Berlyn, d.d. 17 Nov.
Naar wy vernemen is het zeker, dat Bülow
Rykskanselier blijft.
De Reichsanzeiger meldtIn de heden hem
toegestane audiëntie schilderde Bülow den
Keizer de stemming van het volk naar aan
leiding van het artikel in de Daily Tele
graph en zette hy zyn houding in den
Ryksdqg by de debatten uiteen. De Keizer
aanvaardde die verklaringen met den
grootsten ernst en gaf zyn wil te kennen,
dat hy zich niet zal storen aan de onge
rechtvaardigde overdrijvingen doch als z(jn
voornaamste taak zal blyven beschouwen
de verzekering van de standvastigheid der
rijkspolitiek, met inachtneming der grond
wettige verantwoordelijkheid. De Keizer
keurde de uiteenzettingen van den Ryks
kanselier in den Rijksdag goed en gaf Bü
low de verzekering van zyn voortdurend
vertrouwen. t
De Nordd. Allg. Ztg. meldt
De Rykskanselier riep, dadelijk na zyn
terugkomst uit Potsdam, het Pruisische
staalsministerie byeen tot een vertrouwelyke
bespreking, waarin hy het resultaat mede
deelde van zyn audiëntie by den JCeiser.
Onmiddellyk daarop ontving de Kanselier
den president van den Rijksdag, graaf Stol
berg, vopr een lange bespreking.
Tegelijkertijd deed de plaatsvervangende
Rykskanselier, minister Von Bethmann-
Hollweg, aan de leden van den Bondsraad,
namens den Kanselier, de bedoelde mede-
deeling.
