Oimavolgte
advektentien
HET IK
No. KM
Buitenlai
F HUI
.kjmvjs /Sfa/dUf
ZBLO-CFS-EZbT
Jnpons, Veer en Boa’s, Jabots enz.
BEUflS W EOTTEEDAM
-
6
Giaiereu is lijj Ui Hooni
Columbia.
100*
98
97*',
Pandb. Nationale Hypb.
De «politie heelt de zaak in banden.
0. Klejnenbntg.
-zonden naar een Tuchtschool, overeenkom-
-ai-* -io» rrranonll HaQ VIiHaFH
De prijs
post 1
Akonde
Telefoon No. Sï.
De Uitga’
met uit:
90’/.
80
Zoo juist ontvangen eene groote collectie
NOUVEAUTÉS in
alsmede
Prachtige collectie PELTERIJEN,
van de goedkoopste tot de beste soorten.
Roman van
Uit het
Burgerlijke Stand.
GEBOREN16 Dec. Stephanas Theodoras
Johannes, ouders A. W. Roes en U. C.
Driessen. 17. Jacoba Johanna, ouders C.
J. van der Linden en J. de Jong. 18.
Johannes, ouders G. den Ouden en A. van
der Louw.
ONDWRTRODWD: 18f)ec. L. vm<M|
VRIJDAG 18 D£C.
L.K. H.K.
Uit Lissabon m
Met 6 tegen
van State zich i
debatten, tegen
uit. Na afloop c
premier, Ferreira
paleis om met d(
Amaral riep voor
het publiek. Een <en ander verooraaakte heel
wat drukte.
De jongen werd door de Rechtbank opge-
stig den wensch des vaders.
Er worden te Amsterdam pogingen aange*
Uit Constantino
De Minister va
teur van de „Y<
de Kamer zullen
reeds nitgewerkte.
de instelling van
ziging van de ree
den uitgebreid i
hervorming van
soldjj en bevordf
school van den st
diensttijd in het
mobilisatie van d<
Te Ihrhove, nabjj het station Nieuweschans
(Gr.) is gistermorgen de behuizing van den
heer Bögemann totaal in asch gelegd. Alles
ging verloren, doch was verzekerd. Ook de
levende have kon niet gered worden. Men
denkt aan kwaadwilligheid.
Siaateleeningen.
Nederland. Oblig. Ned. Werk.
Schuld 3 91
Portugal. Oblig. Tabaksmono-
polieleening (500— 5000 f r.) 4*95’/4 - -
Rentelooze certif. f6.—
94’4 -
96B/g -
De „Temps” s
zelf tussebenbeidï
van de Algerijns*
eischen, zou onz
dat men elke be?
Stookt Duitsch
der zich te demi
ding betreffende
dwingt onze ree
dragen erkend zi
Een avondblac
regeering besloot
bespreking deel t
over regeling i
kaansche grens v
Reuter kan vi
tot nu geen aank
mogeljjk zich te
Reuter seint u
Wanneer Duits
mocht treden en
afbakening van
sche grens, dan
len, dat men w
bespreking te tr
zonder zich te on
voor mocht spans
nen worden gegf
de grens Frankr
rechten, aan dit
kend, uit te oefe
Men meldt uit Amsterdam:
Heden is er rechtsingang, met bevel tot
instructie, verleend tqgen den commissionair
in diamant 8., die zich sedert Woensdag in
gijzeling bevindt -op grond van art. 87 der
Eaillissementswet.
50)
Zoudt ge niet i
het toeval kunnei
op mjjn sleep te 1
Zjj zette het vu
Wh ar om zon hjj i
verzwijgen P Was
een onweer hem
dorpje dreef P T<
om ’teven, ’t rest
H(j sprak schoo
broken, later vl
klachten en ver
wevend.
Hjj sprak van
onder het rozenda
toen bezielde, vai
vertrouwende liefd
Hngy van onduldb
dwang en eindelij
doen durfde.
zgn thans 4oor nieuw gevonden toepassingen
jlieoert getcMIOerde Pt>r-
Aretttm feinture-HogaerU. Zij,«uw
kracht en diepte, die namakers niet kunnen
bereiken. Men overtuige zich, geen imitatie
.voor de ecAte te ontvangen.
GellI. Prijscourant met een aantal onge
vraagde getuigschriften gratu.ap aanvraag.
Boxtel. JZ. JS.OGAJuSHS.Jt Co.
Agent voor GOUDA
Firma A. QUANT,
Kunsthandel, Kleiweg, bjj wien modellen :te
bezichtigen «ga.
wend tot oprichting ran een comité, dat zich
ten doel zal stellen, een aetie te leiden tegen
het posten.
De bedoeling is, een beroep t» doen op
alle Nederlandsche industrieelen en dezen
er op te wjjzen, dal waar nogh de petitie
noch de regeering bereid zjjn, maatregelen
te nemen, bet een belang voor den Midden
stand is, een eind te maken aan bet optre
den van den A. N. D. B„ daar anders bet
gevaar dreigt, dat ook andere vakvereeni-
giagsbestnraa bet posten als Mrfldmiddel
aanvaarden. (Tel.)
Uit het Rjjkskrankzinnigengesticht te Me*
demblik is eergisterenavond weer een ver*
pleegde ontsnapt, een zeer gevaarlek persoon,
Haan genaamd. Gisteren is hjj te Hoorn
weer gevat.
te nemen en deze voor zooveel noodig aan de
goedkeuring van Gedeputeerde Staten van Zuid-
Holland te onderwerpen
lo. In de Verordening regelende het Openbaar
Lager Onderwjjs in deze gemeente (Gemeen
teblad No 120) wordende volgende wyzigingen
aangebracht
a. in artikel 25, aan vangende met de woor
den »Als leerlingen worden toegelaten wordt
de laatste zinsnede gelezen: >Op de Tweede
Burgerschool voor meisjes zjj, die dan leettjjd
van negen jaren hebben bereikt of in den
>loop van het jaar zullen bereiken en die
hetzij voldoen aan een ten overstaan van een
»oi meer leden der Commissie van Toezicht
>op het Lager Onderwys af te nemen examen,
»hetzy overleggen eene verklaring van het hopfd
»der Eerste Burgerschool voor meisjes, dat zjj
»de 3e klasse dezer school met vrucht hebben
>doorloopen.«
b. het laatste lid van artikel 12 wordt
gelezenHet hoofd der Tweede Burgerschool
»voor meisjes wprdt bijgestaan door ten hoogste
»vyf onderwijzeressen.
2o. De localiteit der Tweede Burgerschool
voor meisjes wordt uitgebreid met een zesde
leerlokaal.
3o. De bybouw van dit lokaal en de aan
stelling van meer onderwijzeressen, dan thans
aan de school verbonden zjjn, hebben eerst
plaats wanneer, in verband met het aantal
leerlingen, de behoefte daaraan is gebleken,
en niet dan krachtens nader besluit van den
Raad.
Te Roswinkel passeerde Zondag langs
den straatweg een fietsclub uit een der na
burige Veenkoloniën Aan de tolhekken moet
ieder wielrijder 1 cent betalen.
Op de terugreis, bjj lamplicht, betaalde
een der fietsers aan de drie tolhekken tel*
kens met een kwartje en ontving dan 24
cents terug. Later ontdekte men dat deze
kwartjes niets anders waren dan met zil
verglans bestreken centen. 5
dagelijkschen omgang hunner dochters mei
vreemde jongelingen op een leeftyd, waarop het
gemoed juist zoo toegankelijk is voor gevaarlijke
invloedendie bezwaren moeten worden geëer
biedigd. Met den heer arrondissements-school-
opziener zjjn wy voorts van oordeel dat
kennelijk eene kentering wordt waargenomen
in de waardeering van de Hoogere Burgerscho
lensteeds meerderen betwijfelen, niet alleen
op grond van het betrekkeljjk kleine percentage
van de toegelatenen tot de eerste klasse die
het brengen tot een welgeslaagd eindexamen,
of de Hoogere Burgerscholen wel de geschiktste
onderwijsinrichtingen zyn voor vele zoo niet
de meeste jongensdit geldt in nog sterkere
mate voor de meeste meisjes, die meer zelfs
dan jongens noodig hebben persoonlijke leiding
bij het onderwys en die over het algemeen wel
behoeft^ hebben aan algemeen beschavend en
ontwikkelend onderricht, maar veel minder dan
jongens aan uitgebreide kennis in een groot
aantal leervakken. Voor die meisjes, van wie
de ouders hopen en verwachten dat zij als
huisvrouwen eene levenstaak zullen hebben te
vervullen, wordt daarom door steeds meerderen
weder de voorkeur gegeven aan scholen voor
meer uitgebreid lager onderwys, z >oals onze
Tweede Burgerschool voor meisjes er een» is
Om nu deze school eenerzijds beter aan haar
doel te doen beantwoorden en anderzijds de
ten laste der gemeente bly vende kosten te doen
dalen komt het ons, na rjjpe overweging, met
den arrondissements-sohoolopziener voor d.it de
door Mejuffrouw Bender voorgestelde reorgani
satie alle aanbeveling verdient. De hoogste
klasse blykt overbodig te zyn, en kan worden
gemist. In zoover is dus het voorstel der
Commissie van Toezicht om het personeel met
één leerkracht te verminderen, volkomen ratio
neel Maar deze bezuiniging, feitelijk reeds
lang voor de ontvangst van haar advies toege-
past, is betrekkelyk geringeene meer belang
rijke zou verkregen worden door verdere in
krimping met nog eene onderwyzeres. Daartoe
vinden wij evenwel geen vrijheidhet is hier
toch niet alleen te doen om eene kwestie van
zuinigheid maar ook om het belang van de
school zelve, van ons openbaar onderwys.
Verlaging van kosten moet dus gezocht wor
den in vermeerdering van inkomsten, en deze
wordt alleen verkregen door vermeerdering van
het aantal leerlingen, welke niet enkel tenge
volge heeft eene hoogere opbrengst van school
gelden maar ook een grooter Rykssubsidie.
Dat eene verlaging van den leeftyd van toe
lating de bevolking van de Tweede Burgerschool
voor meisjes zal doen stygen is bij ons aan
geen twyfel onderhevig, en zulks niet alleen
in de lagere, door meisjes van 9 tot 12 jaren
te bezoeken klassen. Thans moeten meisjes van
12 pf 13 jaar, voor wie voortzetting van on
derwys verlangd wordt, de Eerste Burgerschool
verlaten en staan de ouders voor de keuze:
Tweede Burgerschool of Ryks Hoogere Bur
gerschool dan zal voor de meisjes, die reeds
op de Tweede Burgerschool het onderwys
genieten, de keuze zyn die school te verlaten
voor de Ryks Hoogere Burgerschool, of er het
onderwys te blyven volgen. Het spreekt haast
van zelf dat vele ouders dan hunne meisjes niet
wederom van school zullen laten veranderen
ook de hoogere klassen zullen dus naar redelyke
verwachting als indirect gevolg der verlaging
van den toelatingsleeftyd beter bezocht worden.
Ter bestryding van de voorgestelde reorga
nisatie wordt door de Commissie van Toezicht
en door den districts-schoolopziener aangevoerd
het nadeel dat kinderen gedurende de eerste zes
leerjaren twee scholen zullen moeten bezoeken
in het algemeen geven wij de juistheid dezer
stelling gaarne toe, maar in dit geval niet De
leeftyd van 9 jaar is niet zonder opzet gekozen;
die leeftyd is voor een overgang als het ware
aangewezenin de laagste drie klassen der eerste
Burgerschool, op den leeftyd van 6 tot 9 jaar
ontvaöflft^de leerlingen aanschouwings- en
elementair onderwys, leeren zij waarnemen en
begrypenmet de 4e klasse, op 9-jarigen
leeftjjd, worden de vakken, met welke zij reeds
eenigszins bekend zyn, in broederen zin onder
wezen en wordt begonnen met enkele nieuwe
vakken, o.a de Fransche taal. Het nadeel van
den overgang op dien leeftyd mag zeer gering
genoepiu worden, en kan trouwens geheel
opgeheven worden, wanneer er bjj de samen
stel ling van het leerplan voor wordt gezorgd
dat de laagste klasse der gereorganiseerde Tweede
Burgerschool volstrekt aapsluit aan de door de
leerlingen verjaten derde klasse der Eerste Bur
gerschool.
De Commissie van Toezicht b-twijfelt voorts
of wel vele meisjes naar de gereorganiseerde
School zouden overgaan. Wanneer zij te rade
was gegaan met de ge schiedenis der schooi,
zou zy dien twyfel niet geopperd hebben Naast
het streven om hier ter stede te verkr jjgen eene
school, die beter voorzag in het gemis aan
eene middelbare school voor meisjes, was het
motief en wel het hoofdmotief voor de reorga
nisatie in 1892 der Tweede Burgerschool, al
waar de meisjes toen op 9-jarigen leeftyd werden
toegelaten, juist het toenemende plaatsgebrek,
de voortdurende vermeerdering van het getal
leerlingen: niettegenstaande veranderingen in -
de inrichting der school reeds ueroimen t8d «telde «orguoisalieeerat wanneer deze blokt
aanhangig waren gemaakt, telde «ij niet min- eén rolled’g soecee te «8n «ouden w8 daartoe
der dan 85 leerlingen. Er bestaat, wjj geren willen orergean eer.t dan. «ouden dus meerdere
het den arrondiseements schoolopziener toe, nitgaren, gerechtvaardigd door meerdere in-
Ueen reden, waarom die toe.tand niet weder komsten, behoeven te worden gedaan. Aanvan-
temg «ou kunnen keeren. 1 kel8k «ouden slechts meerdere inkomsten worden
Zal derhalve mogen worden verwacht dat b genoten.
terngkeer tot den vïoegeren leeftijd van toe- W8 hebben mitodi.n de eer den Raad in
ating «an voldoenden gunetigen invloed «al overweging te geven de volgende besluiten
- Oblig. Se Serie tr. 500
Buloarijb. -Oblig- Tabakslee-
ning 1902 5
Hypothee. Staats!. 1892 6
Rusland. Iwang Dombr. Obli
gation 4'/,
Azin. Japan Obligation 1899 4
0—Geconsolideerde
Buitenjandscbe Sciinld. O.
3 44
Pandb. Rotterd. Hypb. 4 1011/
Pdbr. Sted Hypb. ’sGrav, 4‘ 100*
Utrechtsche Hypb. 4 99v,
Pandb. Westlandsche Hypb. 4 100
-1'-. --11 Hypb 4 97'/,
Pitn/IK A Irrumnona Z3 wz.
4’/, 100% -
Pandb. Zuid-Holl. K, 1
Pandb. Algeraeene Gr winger
Scheeps-Hypb. 4;/t
Pandb. Nederl. Hyp. Pand*
briefbank 4
Pdb. Ned. Scheeps-Hypb. 4% 100%
Pandb. Bataafsche Hypb. 4
Eerste Ned. Hypotiieekbrief-
bank 4 991/,
Pandb. Hollandsche Hypb. 4 92
Pandb. Nationale Hypb. 4 100
Scheepvaart- M aatschapp ij en
Oblig. L. Smit en Co. Sleep
dienst 4% 100
Premieleeningen
Belgie. Stad Antwerpen 1887 2'/g 97%
Divereen.
Laan v. Meerdervoort My. tot
expl. van Oblig. 1902 4 97*/,
Nationaal Grondbezit Oblig. 4 96*/,
Gemengde Berichten.
De politie te ’s-Gravenhage heeft aange
houden en ter beschikking van de justitie
gesteld een man, die er zyn werk van maakte
beleenbriefjea vhn de gemeentelijke bank van
léening te ’s-Gravenhage te vervalschen. Hjj
ging daarbjj aldus te werk Als hjj op een
pand van de Gemeentebank een zeker be
drag ontvangen had, wischte hjj met een of
andere scherpe vloeistof het bedrag op het
beleenbriefje uit en zette er een veel booger
voor in de plaats. Dan verkocht hjj het
briefje bjj houders van z.g. huizen van ver
koop met recht tot wederinkoop, die echter
weldra tot de ontdekking kwamen, dat zjj
het slachtoffer van een oplichter waren ge
worden. Aldus moet de aangehoudene er in
geslaagd zjjn een groot aantal dezer pandjes-
honders voor vrjj belangrjjko bedragen op
te lichten.
Hjj was nog niet lang geleden uit de straf
gevangenis ontslagen, waarin hjj een vonnis
bad ondergaan wegens vervalschingen op
groote schaal van postwissels.
Gisterenmorgen werd door de Rechtbank
te Utrecht de aanvraag behandeld van een
vader, die voor zjjn zoon, een 15-jarjgen
kwajongen, plaatsing vroeg in een Tucht
school, omdat de bengel thuis niet was te
regeeren en hjj 0. m. dreigde den boel in brand
te zullen steken. De Rechtbank gelastte,
zoo meldt bet D., den jongen onmiddellyk
voor te brengen,; een tweetal.röknveld.wach- n aw ixwV
ters met een deurwaarder en een advocaat €n A Verboom. *C. vra 'der Stel en J.
giqgen terstond naar de woning van het - -
joqgemensch. De deugniet lag te bed en
verzette zich hevig tegen zjjn arrestatie
terwjjl hjj zich aankleedde, greep hjj onver
wachts een mes, dat hjj in zjjn.broekzak had
vorborgen en trachtte er de veldwachters 1
mede te steken. Hjj vloog als een .woedende
op de beambten toe, die hem echter dadelijk
overmeesterden en hem de -trappen afsleur*
den naar beneden. De jongen ging als een
razende de keer, maar het mocht hem niets onze in olie eert geeck
«baten de veldwachters hadden hem stevig 1
te pakken en brachten hun arrestant over
naar bet gerechtsgebouw in de Hamburger
straat, natuurlijk onder gvouten toeloop van
zyn op de bevolking en op den bloei der
Tweede Burgerschool, door dezen maatregel zal
tevens de Eerste Burgerschool worden ge
baat. Wij blyven by ons, in onzen brief
aan de Commissie van Toezicht medegedeeld,
gevoelen dat klassen met 35 leerlingen (zooals
laatstgenoemde school er nu twee telt), voor het
onderwys in eene vreemde taal vooral aan
jeugdige kinderen veel te groot zjjn. Niet
zonder bevreemding lazen wy dat de heer dis
tricts-schoolopziener de klasse#! van de Eerste
Burgerschool voor meisjes »niet overmatig
fatryk< vindt: vrywel alle onderwys-autori-
teiten, ook in deze gemeente, zyn daarentegen
de meen'ng toegedaan, dat voor het onderwys
in een vreemde taal kleinere klassen, klassen
met minder dan 30 leerlingen noodig zijn
Deze meenio^ vindt ongedachte bevestiging in
eene onzen Voorzitter op zyne v'raag door den
directeur der Rjjks Hoogere Burgerschool ge
dane mededeeling, dat de kennis der meisjes
die, nog wel van uit de zevende klasse der Eerste
Burgerschool, tot zyne school worden toege
laten slechts middelmatig is, en dat in het
bijzonder de vruchten van een Vierjarig onder
richt in het Fransch alles behalve schitterend
zyn. Dat kan ook niet anders. Wil dat
onderwys werkelijk goede vruchten sfwerpen,
dan is ontlasting der overbevolkte klassen
niet te vermijden, daar vermindering van haat
leerlingental niet waarschynlyk ie. In geinen
deele gaan wij toch mede met de uitspraak
der Commissie van Toezicht dat het, in ver
gelijking van andere jaren iets lagere, getal
van 22 leerlingen, dat thans in de le klasse
zit, vermoedelyk ook de hoogere klassen zal
doen slinken. De Commissie van Toezicht ziet
blijkbaar over het hoofd dat het leerlingental
van de le klasse slechts één factor is voor de
bevolking van de (latere) hoogere klassen, dat
op deze laatste van evenveel invloed zyn de
toelating van meisjes, die eerst met de vierde
klasse op de school komen, met de bedoeling
Fransch te leeren, en het, waarschijnlijk
weder als een gevolg van de overbevolking,
betrekkelijk groot aantal meisjes, die in de
hoogere klassen telkens blyven zitten, niet
naar een volgepde klasse overgaan. Dit blijkt
uit de volgende cyfers, die aan de Commissie
vau Toezicht bekend hadden kunnen zyn
de eerste klasse van September 1901 telde
by de toelating 25 leerlingen en bevatte in
September 1904 als 4e klasse 35 leerlingen of
10 meer en in September 1905 als 5e klasse
39 meisjes of 14 meer
de eerste klasse van September 1902 telde
toen 28 meisjes, als 4e klasse in 1905 36 en
als 5e klasse in 1906 37 leerlingen
de eerste klasse van September 1903 bevatte
toen 24 kinderen, als 4e klasse in 1906 40 en
als 5e klasse in 1907 36 meisjes
en de eerste klasse van September 1904
slechts 19 leerlingen, om als 4e klasse in
1907 31 leerlingen en als 5e klasse op dit
öogenblik 35 meisjes te bevatten.
Qp grond van deze cyfers mag als vast
staande worden aangenomen dat de tegenwoor
dige eerste klasse met hare 22 meisjes als 4e
en 5e klasse stellig ver over de 30 leerlingen
zal tellen.
Uit de door den arrondissements-schoolop-
ziener mede gedeelde cyfers blykt verder over
vloedig dat uit het lage getal van 22 meisjes
voor dit jaar niets mag worden geconcludeerd
ten opzichte van de toekomstige toelatings-
cyfers.
De bewering dat de hoogere klassen der
eerste Burgerschool voor meisjes in de naaste
toekomst zouden slinken is dus vrij wel on
houdbaar.
Waar de door de Commissie van Toezicht
en den districts-schoolopziener tegen de verla
ging van den leeftyd van toelating voor de
Tweede Burgerschool geopperde bezwaren onge
grond blijken, en deze maatregel niet alleen
zal strekken tot vermeerdering van den bloei
en tot het kleiner maken van het verschil
tusschen de inkomsten en de uitgaven voor
deze school, maar als gevolg ook medebrengt
eene in het belang van het onderwys hoogst
gewenschte ontlasting van de overbevolkte hoo
gere klassen der Eerste Meisjes-Burgerschool,
vinden wjj volle vryheid de voorstellen van
Mejuffrouw Bender te aanvaarden, zy het met
eenige wyziging.
Volgens deze voorstellen zou de school voWk'
aan be- stemd zyn voor meisjes van 9 tót
15 of 16 jaar, en verdeeld worden in zéö
jaarklassen, elke onder eene onderwyzeres,
hetgeen de aanstelling van nog een onderwyzeres
en den bybouw van een zesde leerlókaUl zou
vorderen. Dit nu komt ons voor niet aanstonds
noodig te zyn.
Gevoeglijk zou| met een en ander kunnen
worden gewacht totdat de behoefte daaraan zou
zyn gebleken. Het aantal meisjes, van de'Eerste
naar de lagere klassen der Tweede Burgerschool
overgaande, zal wel niet dadelijk zoo groot
zjjn, dat combinatie van klassen, evenals die
aan de Tweede Burgerschool voor jongens
plaats vindt, niet mogeljjk zon zyn. De aan
stelling van meerder personeel en de bybouw
van nog een lokaal zouden wjj daarom willen
doen afhangen van de resultaten der voorga*
-eerst wanneer deze blykt
1000 P.
Hypothee k-Panken
Pandb. Rotterd. Hypb.
Pandb.
