iWT
I»
I
I
H
NS,
i
T8»
48ste Jaargang.
No. IO951
OFFERS DER GOLVEN.
icfcoeswert
wolleder.
HAKKEN/
meten werk.)
4
ia-
he
41
till
Maandag 24 Mei 1909.
.igheden.
j
talage.
post 1.70.
!K!
KENNISGEVING.
V Ohs lager onderwijs.
FEUILLETON.
f
1
i Drogisten
Ihekfer
en i||
IET
MM
was
(Wordt vervolgd.)
st
oncarreereade
adfievefand.
mi en
lijk l»<-t
refcleh,
ix-dtrh
n i.och
snellen
ecp en
Gouda.
gsveen.
LEIDINGEN
e op hel ge-
Mej. Goudsmid in no. 1 van boven
bedoelde Mededeelingen.
beschonken, in een tingeltangel aangeland
daar stond ^oor de denr eene vronw, die
renaacbtige bonqnetten voor twintig frank
verkocht. Hy bad er een gekocht, zonder
recht te weten wat bij deed, en dien toen,
in de zaal komende, de zangeres die juist
op het tooneel stond, „midden in het ge
zicht” geworpen, half als krasse liefdesver
klaring, half uit ironie voor de geblankette
pop, die by veel te rood vond. De dame
was door den schok neergevallendaarna
had zy hem bijna drie weken lang aan bet
Ijjntje gehouden.
„Ja,“ zeide hy, „toen ik vertrok, heeft
zy mij zelfs dit gouden horloge gegeven.*
Als een veracht stuk speelgoed wierp hy
het horloge op de tafel, om het den anderen
te toonen.
Dit alles vertelde hij op ruwe wijze en
met eigenaardige uitdrukkingen; doch deze
banale geschiedenis uit bet beschaafde leven
paste niet zeer by deze oorspronkelijke na
turen, by het zwijgen der zee, en het mid-
dornachtelyk licht dat door bet geopende
luik drong.
Deze manieren van Yann deden Sylvester
onaangenaam aan on verrasten ben»by was
een kuisch 'kind, door een oude grootmoeder,
de dochter van een visscber uit bet dorp
Ploubazlanec, godsdienstig opgevoed. Als
heel klein kind bad hij dagelijks met haar
ar nrliehiitg
CRN,
j Email-
b artikelen.
3b,
iKleWrtttt
SRIUG
een rozenkrans op het graf zjjner moeder;
van bet kerkhof af zag men in de verte bet
grauwe water van het Kanaak waarin zijn
vader eens by een schipbreuk verdronken
was.
Daar zij zeer arm waren, zijne grootmoeder
en hy, had hy al heel vroeg mee ter visch-
vangst moeten trekken en was zjjne kinds
heid op zee voorbijgegaan; nu nog deed hij
eiken avond zijn gebed en zijne oogen hadden
een godsdienstige uitdrukking. Hy was ook
knap en, na Yann, de sterkste aan boord
zijn uiterst zachte stem en zyne kinderlijke
wyze van spreken waren mof zjjne hoogo ge
stalte en zyn zwarten baard in tegenspraak
daar hy zeer snel gegroeid was, scheen hy
eenigszins verlegen met het feit, dat hjj plot
seling zoo breed en groot geworden was.
Hy was van plan weldra met Yann’s
zuster te trouwen, en bad nimmer op de
aanmoedigingen van andere meisjes acht ge
slagen
Aan boord hadden de visschers slechts
drie bedden elk voor twee man daar
sliepen zyom beurten.
Toen zy hunne feesmering, ter eere van
Maria Hemelvaart, geëindigd hadden,
het even middernacht.
I.OI IN III' COURANT;
Mewws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
Telefoon No. 8*.
ADVERTENTIES worden geplaatst van
15 regels a 50 Centen; iedere regel meer
10 Centen. Groote letters worden berekend
naar plaatsruimte.
Inzending van Advertentiën tot 1 uur des inidd.
de africhting verdwenen, en ook de eischen
van toelating zijn nog geenszins lager
geworden. Vandaar dat nog steeds de
lagere school, die wil voorbereiden voor
Hoogere Burgerschool of Gymnasium ge
bruik maakt van zeer afkeurenswaardige
middelen teneinde in 6 jaar tijds het haar
van bovenaf opgelegde programma te kun
nen uitvoeren.
Waarin die middelen bestaan, is bekend.
Kinderen, die niet zoo heel vlug lijken,
laat men desnoods reeds in de laagste
klasse niet „overgaan". Men heeft van
het begin tot het eind dezen lagere school
haast om er te komen en wat belemmerend
zou kunnen werken op het tempo wordt
ter zijde gezet. Zelfs getuigde eenige
jaren geleden een onderwijzeres1), dat
„degenen, die men minder geschikt acht
„om klaar te komen; als quantité négli-
„geable worden behandeld. Zij tellen
„absoluut niet mee; met hen is geen eer
„te behalen I”
Kan men zich verderfelijker werking
van de hoogere onderwijsinrichting op de
lagere school denken, dan de hier beschre
vene I
Een kind dat toevallig niet de eigen
schappen bezit, waardoor het zich gemak
kelijk de vereischte schoolkennis kan eigen
maken, wordt onverbiddelijk apart gezet.
Wij hebben geen tijd ons met zulk een
kind te bemoeien; wij moeten voort met
de anderen onder den druk Tan het toe
latingsexamen of de voor toelating gestelde
eischen. Wij kunnen niet vragen of dat
kind voortreffelijke geestesgaven bezit, die
bij de te maken haast in het geheel niet
tot haar recht kunnen komen. Wij moe
ten door, wij moeten het er in pompen,
wij moeten het bij wie dit inpompen niet
gelukt of niet snel genoeg gelukt, laten
zitten, want anders komen we er niet.
Wat een systeem, is men geneigd uit te
roepen. En wat een averechtsche uitge
lezenheid krijgen we op die wijze De
schoolmeestert) viert hoogtij en de uitver
korenen zijn die leerlingen, die het snelst
■1
Wd>,75cts
2)
Hij overtrof de andere mannen verre in
lichaamsbouw, voornamelijk door zjjne breeds
schouders, en had groote, bruine, zeer leven
dige oogen, met eau wilde, trotsche uitdruk
king.
Sylvester sloeg zijne armen om Yann en
trok hem, als een kind, aan zjjne borst; hij
was met diens zuster verloofd en behandelde
hem ala een ouderen broeder. De ander liet
Zich streelen als een tamme leeuw eh be
antwoordde dit met een goedhartigen glim
lach, waarbjj hjj zjjne witte tanden liet zien.
Zjjne tanden, die bjj hem meer ruimte tot
ontwikkeling hadden dan bjj anderen, waren
zeer klein en stonden vrjj ver van elkander;
zjjn blonde snor was tamelijk kort, hoewel
die nooit geknipt werd, en lag in twee sym
metrische rollen op zjjn bovenlip, aan de mond
hoeken in twee eenigszins verwarde punten
eindigende;zjjngezicht was verder gladgescho
ren on zgne gebruinde wangen hadden de
trischheld der jeugd nog niet verloren.
Toen Yann gezeten was, vulde men de
verbeteren, daf had groote oppositie bij...
„het onderwijst j tengevolge.
i Die oppositie van1 vakmenschen tegen
inmenging in wat zij gewoon waren uit
sluitend als hun i gebied .te beschouwen, is
teekenend en menschelrjk tevens, maar
desniettemin, wordt*1 tijd dat gewich
tige vragen, betrokkenïHj de inrichting
van het onderwijs in zijn vollen omvang,
meer dan tot nu toe tfe belangstelling
ook van buitenstaanders trekken, zulks
ter voorkoming van de droevige eenzijdig
heid, die het gevolg is Van het overlaten
der regeling dezer materie aan „het onder
wijs11 alleen. Daarom is M in hooge mate
te betreuren, dat bovengenoemde Vereeni-
ging moet verklaren, te .azijn teleurgesteld
in hare verwachting, dat de ouders (de
categorie der in de eersfe plaats belang-
hebbenden) zich in vreuide bij haar zou
den aansluiten, ?ich voor onderwijs- en
opvoedingszaken zouden interesseeren, lust
en tijd zouden hebben over deze belang
rijke aangelegenheden van gedachten te
wisselen en met kracht verbetering van
misstanden te eischen. „Het is gebleken”,
zoo luidt het in no. 11 der Mededeelin
gen, „dat de ouders, over ’t algemeen ’t
„ondervuijs met meer of minder vertrou-
„wen overlaten aan de school, vreezende
„dat oppositie het overgaan van hun kin
deren zal benadeelen, of denkende inzicht,
„kennis en tijd ontbreken ons”.
Met die vrees voor het niet „overgaan”
der kinderen zijn wij midden in de kwes
tie, die voor een deel van ons lager
onderwijs van het hoogste belang is. In
zes jaar tijd moeten, als het kan, de
jonge kinderen klaargemaakt worden voor
middelbare school of gymnasinm en nu
vraagt die hoogere onderwijs-inrichting
niet aan de lagere school, hoever zij de
kinderen zonder overhaasting in dien tijd
kan brengen, maar wordt van boven af
gedecreteerd zóó ver zult gij de kinde
ren brengen op straffe van niet-toelating.
Met de afschaffing hier en daar van de
toelatingsexamens tot deze inrichting is
zeker wel iets gewonnen, maar daarmede
is men toch nog lang niet waar men zijn
moet. Met de examens is n. 1. geenszins
glazen opnieuw en riep den scheepsjongen,
die de pjjpen moest stoppen en aansteken
bjj dat aansteken bad bjj steeds gelegenheid,
een beetje te rooken. Hjj was een robuste,
kleine jongen met een rond gezicht en zoo
ongeveer het neefje van al deze zèelieden,
die min of meer met elkander verwant wa
ren buiten zjjn vrjj harden arbeid was hjj
het bedorven kind van het schip. Yann liet
hem uit zjjn glaa drinken en zond hem toen
naar bed.
Nu werd het levendig gesprek over het
huwelijk voortgezet.
„En wanneer zullen we bruiloft vieren,
Yann F’ vroeg Sylvester.
„Schaam je je niet,” zei de kapitein, „een
zoo groote kerel als jjj, zeven en twintig
jaar, en dan nog niet getrouwd f Wat moe
ten de meisjes wel van je denken f”
Met een voor de vrouwen beleedigende
beweging haalde Yann de schouders op.
„Mjjn bruiloft vier ik slechts één nacht,
één uur, al naar het uitkomt.”
Hjj had eerst kort geleden zjjne vjjf dienst
jaren bjj de marine volbracht, deze Yann, en
als kanonnier der vloot Fransch en ruwe
taal leeren spreken. Nu begon hjj van zjjn
laatste „huweljjk” te spreken, dat veertien
dagen geduurd had.
Het was in Nantes geweest, met eene zan
geres. Eens op een avond was hjj, eenigszin.
een onmogelijke hoeveelheid schoolkennis
kunnen opnemen, de zoogenaamde „knap
pe” kinderen, waarmede rfen voor den
dag kan komen! Schoolmeesters, leeraren
en ouders, zij allen staan in stomme be
wondering voor een eenzijdige verstande
lijke ontwikkeling, die alleen de eerzucht
van averechtsche opvoeders kan bevredi-
gen, maar niet den minsten waarborg
geeft dat men in de maatschappij men-
schen naar voren brengt, aan wie men
wat heeft. Want inderdaad prof. Holwerda
had wel gelijk toen hij zeide, dat men
nooit tot een deugdelijke regeling van ons
onderwijs komen zal, tenzij men ophoude
zijne beteekenis te overschatten.
.En aan die overschatting van school
kennis van allerlei soort lijden wij in
Nederland nog wel in zeer sterke mate.
Daar ligt de oorzaak dat aan kinderen,
wier hersenen nu eenmaal niet naar die
schoolkennis staan, niet die zorg gewijd
wordt, die aan hen uit een oogpunt van
algemeen maatschappelijk belang gewijd
zou moeten worden.
De lagere school mag naar onze mee-
ning niet beginnen met een schifting naar,
den maatstaf van geschiktheid om groote
hoeveelheden leerstof, wij zeggen niet te
verteeren, maar tijdelijk op te bergen.
Hare taak is het den grondslag te leggen
voor latere ontwikkeling en voor wie die
latere ontwikkeling niet zal verkrijgen
langs den weg van middelbaar of gymna
siaal ondefwijs, ook voor hem moet de
lagere school beschikbaar blijven. Maar
dan zal alle africhting op toelatingseischen,
alle haast om ten slotte met een een
zijdig uitgezocht stelletje leerlingen een
zoo groot mogelijke hoeveelheid leerstof
door te nemen, uit de school moeten ver
dwijnen. De lagere school zou er inder
daad, ook voorzoover zij opleidt voor
hoogere onderwijs-inrichtingen, niet op
achteruit gaan, wanneer het leerplan
minder overladen was. Zij moet een zeker
minimum van kennis bijbrengen, maar zij
zal schade toebrengen aan groote maat
schappelijke belangen, wanneer zij hare
neiging blijft volgen om de schoolkennis
tot maatstaf te maken voor eene uitver-
B, Apith.
.ven IK
I
Telefoon No. 8J.
De Uitgav$ dezer Courant geschiedt dagelijks
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prijs per drie maanden is 1.25, franco, per
post 1.70.
Afz.onderlijke Nummers VIJF CENTEN’,
GOUDA brengt
ibenden, dat
j Bel tstingen
op den «7 Mei 195*9 executoir
lasting, dienst
- dwing i| ge
landen van den Heer Ontyanger, dat
rop voort'-"* -
mamraing w|« bij
voldoen en dat heden ingaat de tertnijn
weken btar" ‘L 1-
G^ouda, den 19 Mei
Tie Riinr^mM
ft,
van GOU
oetaaghebl
door denjHeer Directeur der Directe
tu .te Utrecht c" J“
is verklaard
Het K
1909.
pat v
steld in
ieder, die daarop voot
aanslag öp den bij <jj<
weken binnen welke
górden ii jediend.
De Burgeme<
f -
De BURGEMEESTER
bij dexe ter kennis van de
r denjHeer
.te Utrecht
jhier Öf. 6 der Personeele belastidg, dienst
jormeld Kohier ter invordering i« ge-
rkomt, verpHcht is, zijnen
voet te
1 van zes
behoord» te
|e Wet bepaalden
n J W
e de A reclames
fer voojnoemd,
R. MARTER.
1 i r ’I 1 1
j 1 A
Wie lijn gedachte^ wel $ns heeft laten,
gaan odep, de vragen, die jfsich voordoen,
op'! onderwijsgebied, en niet bevangen is
in iraditiên en voorodrdeeti hem zal het
getroffen hebben, hoe zonder verzetjfvanl
de pvergroote meerderheid der vakmen-
schéji eene inrichting van onderwijs be
stendigd wordt, welker grovegebreken
toeft) inderdaad niet moeilijk te ontdekken
zij»
De vereeniging tot vereenvdudiging en
verbetering van examens en onderwijs,
(He naast anderen reeds heel wat deed
tot het in het licht stellen van die ge
breken, is dan ook van den beginne af
uitgegaan van de juiste gedachte, dat bij
onderwijsvragen niet alleen vakmenschen,
maar ook geneeskundigen en niet het
minst de ouders der aan ons gebrekkig
onderwijs-systeem onderworpen kinderen
een woordje mede te spreken hebben.
Aanvankelijk valt reeds als winst, ver
kregen door het streven der vereeniging,
te noteeren de afschaffing voor een groot
gedeelte van de toelatingsexamens voor
het middelbaar onderwijs. Maar dat (het
werd nog onlangs in de Mededeelingen
der Vereeniging geconstateerd) een Ver
eeniging met ouders en geneeskundigen
als leden, niet alleen examens wilde af
schaffen maar ook het onderwijs wilde
