em
msn,
n 67.
he
ffiOlBK.
>T
deren
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
Waar het om gaat.
48sie Jaargang.
Dinsdag 22 Juni 1909.
No. 10975.
-
uur.
*zitter.
FEUILLETON.
OFFERS DER GOLVEN.
eren.
r1-
la
algemeene als felle
I mi
n Kinderen.
XIII.
(Wordt vervolgd.)
TrW». üo.
ADVERTENTIEN wonien geplaaUt van
1—5 regels tl 50 Centen; iedere regel meer
10 Centen. Groote letters werden berekend
naar plaatsruimte.
Intending van Advertentiën tot 1 uur de» midd.
en Ozulrokw
ala
ider
taaode Brudw
te trgdsa.
igte zfn, hebben
Ie Jenever
itcap
JFPE.
■■r U(j
ERS Ja.
t. au HENRI
Ha.
GOIUSCIIE COURANT
Telefua Ie. M.
De Uitgave dezer Courant geschiedt dagelijk
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prijs per drie maanden is 1.25, franco per
post 1.70.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
26)
Nu lag zg vut, de Marie*, en bewoog
zich niet; te midden van deze eindelooss
wateren, die bjj dit stille weder geen vast
heid schenen te hebben, was zg door een
onbekende hindernis gegrepen, die onder het
water verborgen lag; zg zat dauin gevan
gen en verkeerde in gevaar, er ia om te
kOUMBs
In den aanvang scheen er au hot geval
niet, te doen; het schip helde wel wat naar
dén zgde over, doch het wu dag, en kalm
weder. Men mout den toestand wel goed
inzien, em onrustig te worden en te erkennen
dat er werkelgk gevaar was.
De kapitein maakte een eenigszina jam-
merRjkea indrnk, «ut hg had schnld aan
bat ongeval, lur hg sich er niet genoeg om
bekommerd bad, op welke beogte men sich
bevond. Hg sloeg mot do armen in do lacht
en riep wanhopig: ,M(jn God! Mga God!'
Terwijl de naval een oogenblik optrok,
ontdekten zg in hunne nabgheid een baken,
ab waarschuwing voor do schepen; doch do
Men deelde au boord dor ,Ciroe”, op de
roede van Ha-Loag, au het andere eind dor
wereld, de post uit Frankrgl “•**-
in den troep matrozen staud.
om hem Li-
ter mot luider stom do namen dor gelukkigen
ik uit. Midden
roep matrozen «taande, die zich dicht
heen drongen, riep do kwartiermees-
zijn in eigen levensonderhoud te voorzien.'’
'Dan springt het van zelf in 'toog dat
gezinshoofdenkiesrecht en verplichte ver
zekering door ons vrijzinnigen niet kunnen
worden aanvaard.
Dat gezinshoofdenkiesrecht, gegrond op
de ordenanticn Gods, vastgelegd in de
Heilige Schrift, was een leelijk struikelblok
voor de H. K. partij. Voor het motief
voelde die partij natuurlijk niemendal,
hun beginselen stun durvoor lijnrecht
tegenover elkander, en het gevolg zou
zijn dat alle R. K. geestelijken door hun
celibadairen staat van het kiesrecht zouden
worden uitgesloten, om de coalitie niet
te verbreken heeft toen de A. R. partij
aan dit pnnt toegevoegd, dat hoewel zij
capaciteits-kiesrecht liefst gemeden ziet zij
hierin desnoods zal berusten, mits het zich
beperke tot de mannelijke gediplomeerden,
voorts dat zij het begrip gezin alzoo ver
stut, dat hieronder ook mederekenen de
onvolledige gezinsformatiën. Door deze
toevoegingen is het beginsel overboord
gegooid, het is een artikel geworden van
kunst- en vliegwerk.
Verplichte verzekering keuren wij be
slist af. Worden aan de ééne zijde loon
arbeiders gedwongen premie te betalen,
die zij onmogelijk missen kunnen, un de
andere zijde worden duronder niet be
grepen die massa kleine neringdoenden,
die hun heele leven moeten zwoegen en
ploeteren om aan den kost te komen,
zonder dat zij daarbij in da gelegenheid
zijn om datgene af te zonderen, wat hun
een rustige ouden dag kan bezorgen.
Neen, de eenige weg tot oplossing van
dit groote sociale vraagstuk, moet zijn
pensioneering door den Stut. Nu wordt
wel van rechts die staatspenaioneering
armenzorg genoemd en wordt daartegen
geageerd, door den luiden diets te maken
dat hun genadebrood wordt opgedrongen,
maar tegen dien grooten leugen moeten
wij met kracht protesteeren. De arbeider
in het algemeen geeft zijn diensten aan
de gemeenschap en deze profiteert durvan,
un hur dan ook en un hur alleen moet
de verzorging op den ouden dag worden
opgedragen. Door tariefsverhooging wil
juiste boteekenis konden zjj niet uitmuiten,
en dadeljjk 4urw.su alles weer in den
nevel verdwenen. Geen sell wu er te zien,
niet den minsten rook eener stoomboot te
bemerken; voor bet oogenblik vonden z0dat
ook boel goed, want zjj hadden wel eenige
'vrees voor do Engelsche redders, die iemand
op hunne wgze uit den nood helpen en die
men sich duru als zeeschuimers vu het
l|jt moet honden.
Zjj werkten allen hard om de lading te
verplaatsen. Turk, de hond, die anders niet
bang was, wu door dit ongeval onrustig
geworden; het van beneden komende ge
luid en de onbeweeglijkheid van het schip
kwamen hem verdacht voor, en b|j kroop ia
een hoek.
Zjj zetten booten uit, om het uker uit te
brengen en een poging te doen het schip
vlot te krggon; mot voreenigde krachten
werkten zjj un de ankertouwen, tien aren
laag, en toen de avond vief, mukte bet
schip, dat er 'a morgens nog zoo helder
uitzag, een beklagenswaardigen indruk. Hot
wu doornat en rail geworden; het had
zich op allo tnogelgke wjjzen geweerd on
zat nog steeds als un wrak op deuUde
pU&ta.
In dan nacht verhief da wind zich en de
golven gingen boogerdo toestand werd ge
vaarlijk, toen sü eensklaps, tegen zee aar
wijs wil <le rechterzijde niet hooren, zij
wil het zoo ver drijven dat het godsdienst
onderwijs op de openbare school verplich
tend wordt gesteld, zij bekommert zich
niet over de. kinderen van andersden
kenden. Ja, vrijzinnigen, het openbur
onderwys moet doortrokken worden van
den zuurdesem des Ouden en Nieuwen
Verbonds.
Waas hut on uur? Zf«( gaat «mwM
vrsjhfid en mkw zelfstandig heid Het vrij
zinnig beginsel wordt In alle deelen aan
getast. 't Gut tegen de rechtsche anti-
these-leus. Wy wenschen geen tegen
stelling vu geloof en ongeloof, 't la het
afschuwelijkst product, dat de rechter
zijde heeft uitgehroed. 't zaait tweedracht
onder de mannen vu hetzelfde volk, het
wakkert den godsdiensthaat au en wij
wenschen geen terugkeer naar den tjjd
vu inquisitie en ketterjagery.
Wenkt doornoor en strijdt!
Lut bet woord vu den grooten Glad
stone tot u spreken: „Alles wat wijding
geeft au den menschelyken geut, ver
mag slechts in een dampkring vu vrijheid
te teven." Het ia uw hooge roeping om
te zorgen dat onze wurdige afgevurdigde
Jhr. Mr. W. Th. C. VAN DOORN,
een mu vu groote bekwumheid, die bet
district in de afgeloopen vierjarige periode
zoo uitnemend heeft vertegenwoordigd,
die door zijn plutoelijke bekendheid zoo
door en door op de hoogte is rui de
toestanden en behoeften vu zjjn district,
die door zijn optreden onder de kiezers
bekend is als een man vu eerlijke over
tuiging, die pal zal atau tegen du op-
bruisenden stroom vu clericalisms, dat
die man a.s. Woensdag met een ver
pletterende meerderheid uit de stembus
komt.
Vrijzinnige Kiezers, niet óén uwer late
zich weerhouden om weg te blijven.
Vergeet niet, dat het uw eigen bolug
is wurvoor ge strijdt; wekt ook Uwe
bekenden pp, opdat zij hun plicht niet
verzaken.
de Rechterzijde, zoo zy voorgeeft, de
binnenlandsche industrie verheffen. Zij
vergeet daarbij echter, dat wanneer zulks
geschiedt, dit alleen kan ten koste vu
de minst met urdsche goederen bedeelden.
Bezien wij het ontwerp-tarief in 19015
door het ministerie Kuyper ingediend,
dan is het duidelyk dat de mindere man
al die invoerrechten moet betalen. Durop
komen als hoog belast de volgende ver-
bruiksartikelen voorspek, petroleum,
manufacturen, tabak, enz., enz. De groot
industrieel Plate heeft in de Tweede Ka
mer en durbuiten herhaaldelijk de voor-
deelen vu den vrijhudel tegenover de
groote stoffelijke en zedelijke nadoelen
vu beschermende rechten uiteengezet en
wij herinneren er hierbij un dat Prof.
Mr. D. vu Blom, hoogleeraar au de
Technische Hoogeschool te Delft op een
op 10 Juni dur ter stede gehouden ver
gadering, de door de uti-revolutionairen
beweerde voordeelen voor du nationalen
arbeid, de zegenryke werking van dn
protectie in het buitenhuid en het nadeel
dat arbeider en middenstander van den
vrijhandel heeten te ondervinden, als
«oen zeooe/e omoaarheden als beweringen
heeft gebrandmerkt.
Gelijkstelling van het bijzonder met
het openbaar onderwijs is vrijwel het
eenige punt, wurover <te broederen in
hot rechtsche kamp het roerend eens
zijn. Mur er is ook geen punt, dat un
de linkerzijde zoo algemeene als felle
oppositie ontmoet.
De rijksbydrage door het ministerie-
Kuyper met zoo kwistige hud au de
bijzondere scholen toegewezen is dus nog
niet voldoende. Het gevolg vu die sub
sidie is geweest, dat de bijzondere scholen
als paddestoelen zijn verrezen en nog
verrijzen, dat daardoor de openbare scho
len zijn en worden ontvolkt, mur al te
vaak, en de bewijzen liggen hiervu voor
het - grijpen, onder pressie vu zooge-
numd christelijke machthebbers, dat dus
gewetensdwug wordt uitgeoefend, en dat
het peil vu het onderwijs daalt nur-
mate er meerdere kleine schooltjes komen.
Vu wurborgen voor deugdelijk onder
vlot werden en het schip wegdreef, nadat 4e
touwen dor ankers die ze uitgebracht hadden,
wareó doorgerukt. Nu zag men de mannen
als waanzinnigen ran «óór nur aehter loe
pen, under het geroep van
,W(| drjjven I”
Zg dreven ioderdud. Hm do vreugde te
beschrijven die zg ondervonden hg de gewaar
wording, dat zij van do plaats waar z0 sno
eren nog als een wrak op het zand vast
lagen, losraaktan! Op hetzelfde oogenblik
wan ook Yann's treurige stemming verdwe
nen Hebt geworden als zgn schip, door de
gezonde krachtsinspanning zgner armen ge
nezen, had hg zgn gewone zorgeloosheid
teruggekregen en zich van de kwellende
herinneringen losgemaakt.
Den volgenden morgen, toen men do anken
had opgevlecht. zette het schip do reis uar
bet kende Ijsland voort, en Yun aebMn
even vrooljjk en onbezorgd te z|a als ia do
eerste faren.
De brief wan ven «ijn goede, oude groot
moeder, en 110 voelde zich verlichtsü bad
zelve hare groote, plompe handteeksuag ia
bevend, schoolachtig schrift er onder geul:
.Weduwe Moan.*
.Weduwe Moan.” H|j drukte bet papier
aan sjjne lippen, zonder er bf te deak'n,
geheel uit Instinctieve beweging, en kaste
dien armzaligen num als esa heilig amulet.
Deze brief kwam juist op een beeHaoond
nur z|)ns levens; morgen vroeg, bjj het
unbroken vu dea dag, soa hg ten strijde
trekken.
Men wu In het midden der maand
AprilBae-NInh en .Hong-Hoa waren juist
genomen.
af, die brieven kregen.
.Bylvoeter Nou!” Kr was ar Ma voor
hem bg, met den poststempel Paimpol
maar het wu Bead's schrift niet. Wat had
dat te bedelden f En vaa wfon wu deu
brief f Na hem omgekeerd te hebben, opende
h| hem met eenige vrees.
.Plaebaslanec, 5 Murt 1884.
Dierbare kleinzoon!"
Nu de uitslag der stemming op 11 Juni
de Rechterzijde een meerderheid heeft
gegeven, waardoor het un de vrijzinnige
partij-formatiën onmogelijk is gemaakt om
actieve politiek te voeren voor hun pro
gram, is het thans meer dan noodig ook
het vrijzinnige element in de Tweede
Kamer zoo krachtig mogelijk worde ver
tegenwoordigd, op dat er door de afge-
vurdigden der linksche groepen een sterke
oppositie kan worden gevoerd tegen die
regeeringsonjwerpen, die stryden tegen
de vrijzinnige beginselen in het algemeen
en die de economische belangen van eiken
staatsburger bedreigen.
Wij hebben hier op het oog de 4
punten vu het Program van Actie van
de A. R. partij, vastgesteld in de Depu-
tatenvergadering van 22 April j.l.
Invoering van het gezinshoofdenkies
recht; invoering van verplichte verzeke
ring herziening van het tarief van invoer
rechten; gelijkstelling vu het bijzonder
met het openbur lager onderwijs.
Wat wij als vrijzinnigen hiertegen heb
ben au te voeren behoeft thans niet
meer in den breede te worden uiteenge
zet. Door betere kundige woordvoerders
zijn de groote bezwaren van dit program
hier ter stede herhaaldelijk besproken.
Toch willen wij die in ’tkort nog even
herhalen. Wuneer wij tegenover het
program van Actie van de A. R. partij
stellen de verkiezingsleuze geformuleerd
door de Liberale Unie in hur vergade
ring van 27 en 28 Febr. j.l. te Amster
dam gehouden, luidende:
„Bij de a. s. Juniverkiezingen zal de
Liberale Unie, met handhaving van de
vrijzinnige beginselen in het program van
actie voor 1905 neergelegd, vóór alles
krachtig propaganda maken voor Algemeen
Kiesrecht na voorafgunde Grondwetsher
ziening en voor eene sociale hervorming,
bij voorkeur in de richting vu Staats-
pensioneeringom tegemoet te komen in
de nooden vu die medeburgers, wien
het niet gelukt is, als zij oud gewordeu
