rs.
ra.
4
en
VEILIGHEIDSWET.
VERWARDE DRADENl
iar
Aneuws- en Advertentieblad tbor Gouda en Omstreken.
No. 11034.
Maandag 30 Augustus 1900.
48ste Jaargang.
4
Buitenlandsch Overzicht.
i
„De Halve Maen" en de Hudson-
Feesten te New-York.
KENNISGEVING.
Züi\EN,
t.
FEUILLETON.
en ver
rit
FKMAN J Z>
<0
ten doel om
i huishoudelijke
veel noo(lig te
It aan info ge
u te verltoopen.
omt geheel ten
eeniging „Ar-
Hollandsche element zal zich daarbij óp
waardige wijze vertegenwoordigen. Tal
van Nederlanders van naam staken reeds
den grooten plas over, om zich te ver-
eenigen met het Hollandsche Feest-comité,
dat met den Nederlandschen gezant Jhr.
Dr. J. Loudon als eere-voorzitter aan het
hoofd, den grooten ontdekker zal huldigen.
NHVI8.
DIJ8 GOUDA
until onge-
op aaarriig
8 Jb Oo.
IT.
n modellen te
R
e Janever
leap
»PPE.
ar bj
Rs A.
Naar het Duitsch.
IKK te letten
n toepassingen
lerrfe f*«r-
rlt. Zy geven
rs niet kannen
geen imitatie
Omvangrijke maatregelen zjjn to Berlijn
genomen, om heden Zeppelin te ontvangen,
die met de Z. III daar zal aankomen. Om
de Borlyners in staat te stellen den ballon
en den kloeken luchtreiziger goed te zien en
behoorlijk te kannen toejukhen is een itnu-
-raire opgemaakt, voor Zeppelin’s tocht over
de stad, waarbij tevens alle voorsteden le-
zocht zullen worden en de ballon over het
Tempelhofetfeld zal vliegen, benevens langs
bet slot, Unter den Linden, den Tiergarlen,
om ten slotte neer te dalen op het schiet-
terrein bij Tegel, dat voor deze gelegenheid
wordt afgezet. De schoolkinderen zullen op
de pleinen der kazernes bjj Tegel worden
opgesteld.
Gisterenmorgen is de Z III uit Fricdiichs-
hafen vertrokken; de reis ging gisteren tot
Bitterfeld., waar de ba'ion zal ankeren
hedenmorgen gaat de gryze Zeppelin zelf
aan boord van den gondel, om de reis naar
Berlijn m?de te maken.
De BURGEMEESTER van Gouda,
noodigt de ingezetenen in het belang der
openbare gezondheid uit DRINKWATER
en MELK voor het gebruik te koken, en
waarschuwt tegen het nuttigen van
ONRIJP FRUIT.
Gouda, den 28 Augustus 1909.
De Burgemeester van Gouda,
R. L. MARTENS.
I.OIIkMHE COURANT
zeevaarders van dien tijd, die op een boot
als „de Halve Maen” den oceaan over
staken en zoovele andere gevaarvolle toch
ten ondernamen. Maar het ging toen ook
niet zoo gemakkelijk als tegenwoordig met
de trotsche zeekasteelen, die met een
comfort en weelde zijn gebouwd, dat zelfs
den meest verwende zich er op zijn ge
mak zal gevoelen. Het ging er in die
jaren om, zelf een zeeweg te ontdekken,
die naar Indië zou voeren, daar de handel
op Portugal, vanwaar de Hollandsche koop
lieden hun Oostérsche waren betrokken,
door Filips II zeer werd bemoeilijkt. Zoo
werden in 1594 de bekende tochten on
dernomen door Barendsen en Huygken
van Linschoten, die tot aan de Karische
Zee kwamen, en in 1595 en 1596 door
Jacob van Heemskerk en Jan Cornsz. de
Rijp, bij welke gelegenheden Spitsbergen
werd ontdekt en Heemskerk op Nova-
Zembla moest overwinteren. In 1595
was ook Corn. Houtman uitgezeild en deze
slaagde er in, na een reis van 14 maan
den met 4 schepen Java'te bereiken.
Langs de Kaap de Goede Hoop was de
,Weg nu gebaand, maar men was van
meening dat er ook een noord-oostelijke
doortocht moest bestaan. Door de mach
tige Oost-Indische Compagnie werden toen
onderhandelingen aangeknoopt met een
Engelschen zeevaarder, Henry Hudson,
gezagvoerder in dienst van de Engelsch-
Moscovische Compagnie, die reeds vele
moeilijke tochten met succes had onder
nomen. Het mocht haar gelukken met
Hudson een contract aan te gaan, waarbij
hij zich verbond een doortocht te zoeken
ten noorden van Nova-Zembla.
Den 4n April 1609 zeilde Hudson uit
met „de Halve Maen”, een vliegerboot,
met 20 koppen bemand. Die tocht heeft
geen resultaat opgeleverd. Den 14n Mei
werd daarom de steven westwaarts ge
wend, om te trachten langs het noord»
westen te vinden, wat langs een noord-
oostelijken weg niet kon worden bereikt.
Na 16 dagen zeilen werd het anker uit
geworpen in een haven van de Faroer
Eil., na weder een maand op de baren
te hebben gedobberd, kwamen de New-
Foundlandsche banken in zicht. Door
vischvangst daar ter plaatse werd de pro
visie aangevuld. Den 12n Juli doemde
de kustlijn van Amerika op, een haven
werd toen binnengeloopen. Er werd wat
handel gedreven met de Roodhuiden, maar
het duurde niet lang of er ontstond een
gevecht, waarom de gezagvoerder het maar
beter oordeelde weder te vertrekkeii.^Na
op de kust voortdurend heen en ^eer te
kenverslinder. Kjjk zoo’n schijnheilige nu
eens aan, zoo krom als een strijkstok en
een kleur als een leverworstDaarbij zoo
dom als vaders ellemaat en een paar oogen
als een doode schelvischZoo’n schijnheilige,
die niets dan boekenkennis in zyn hersens
heeft, in plaats van, als bjj uit school komt,
met de jongens op straat te ravotten en ge
zond bloed, myn bloed, in de aderen te krij
gen. Hjj is voor iets hoogers bestemd. Hjj
is voor iets hoogers bestemd,” declameerde
zij, en de kleine, kogelronde gestalte richtte
zicb op haar teenen op en rekte den vlee-
zigen hals uit. „Een vak moest hjj leeren,
waarbij hjj flink moet aanpakken, smid of
timmerman 5 maar vader wil er iets grootsch
van maken, werktuigkundige of zoo iets
naar de technische school moet hjj. En vader
lydt honger en ontzegt zich het beetje tabak,
opdat mynheer zyn zoon het maar tot iets
voornaams brengt.”
Half lachend, half dreigend balde zy de
vuist tegen de drie flinke, bloeiende sprui
ten, die vol verwachting, met wjjd openge
sperde oogen naast Liesje bij de kachel ston
den, toen deze hevig blazend een dampenden
aardappel van de eene band in de andere
wierp, om hem eindelyk fyn te wryven, en
daarna de uien en bet spek in de pan sneed.
„Hjj zou toch om zes nar thais zyn en van
avond naar een lezing gaanook zon hjj een
8)
„Goeden avond, freule we hebben u in lan
gen tjjd niet gezien,” besloot zjj plagend,
veegde haastig haar natte handen aan haar
heldere schort af en stak van uit de deur
opening het haar in lengte ver overtreffendb
meisje met gemaakte deftigheid twee vinger
toppen toe.
Marie sprong op haar toe, omhelsde baar
harteljjk en kuste haar op de beide dikke
wangen.
„Ik kon door de schoonmaak de geheele
week niet van huis,” verdedigde zjj zich.
„Hoe het o gaat, behoef ik niet te vragenge
ziet er uit ale een toonbeeld van gezondheid?’
„Nu, een treurwilg ben ik niet, dat last
ik aan de liefhebbers over,” zeide zy mat
een veelzeggend knipoogje. „Arbeid en 10-
venslust houdt lichaam en ziel in standdat
is myn vaste overtuiging, waarvan geeft
mensch my afbrengt, en daardoor leg ik ook
altjjd met je vader overhoop. Zie je wel,
Mies, hjj maakt van Martin een echten boe*
Terwjjl iedereen meende dat in de week,
waarin Turkije officieel kennis gaf van de
erkenning der verheffing van vorst Ferdi
nand tot de koningswaardigheid, lusschen
Turkije en Bulgarije alles koele en ei wezen
zou, komt daar plotseling het bericht van een
hevig grensinci lent, waarbij Turksche en Bul-
gaarache troepen urenlang gevochten hebben
en elkaar ernstige verliezen toebrachten.
Dat was te dol om alleen te loopen. En
het was niet te verwonderen, dal de dag-
blad-corrospondenten te Konstantinopel, zoo
wel by de Turksche regeering als bjj de
Bulgaaiscbe ambassade hun licht gingen op
steken. Het bleek toen, dat beide partyen
zulke grens schermutselingen, met bjjna Oos-
tersche onverschilligheid, zonder eenige be-
teekenis noemden. Waarom zo dan onmid-
delljjk over geheel Europa worden rondge
seind, is bijna onbegrijpelijk.
De Bulgaarsche gezant verklaarde, dat
zulke gevechten telkens zullen voorkomen,
zoolang lusschen de beide landen geen neu
trale zóne is ingesteld nn achten, telkens
wanneqr een der beide partyen de grenzen
overtrekt, de grenswachters zich verplicht
dadeiyk krachtig op te treden De heer Sa-
rakof verklaarde verder, dat hQ het een zjjner
eerste plichten acht, om met de Turksche
regeering onderhandelingen aan te kn< open,
over de instelling eener neutrale zöne aan
de grenzen.
Ook aan de Montenegrynsche grens is een
incident voorgekomen Vrijdagmorgen heb
ben in de buurt van het station Ambarina
kendeur bescheiden geopend, en de jonge stu
dent noodigde zyn metgezel uit hem voor te
gaan. Stefanos Demidoff groette beloofd naar
alle kanten en voerde zyn gast recht door
de keuken heen naar zyn kamer.
„Mag ik u verzoeken, spoedig ons onlbyt
te brengenV“ vroeg hij op den drempel der
deur, on toen hy zich omwendde, zag men,
dat er twee halzen van wynflesschen uit zjjn
achterzak staken.
„Maak het u zoo gemakkelyk mogeljjk.”
Met deze woorden noodigde hjj zijn gast uit,
op de harde paardenharen sofa plaats te
nemen, en was hem behulpzaam don langen
mantel af te doon.
Toen de jonge man thuis in het licht der
vlug aangestoken lamp stom’, zag bjj er meer
uit als een half volwassen, lenig gebouwde
knaap, dan als een pendant van den grooten
en slank opgegroeiden student. Het licht
golvende, donkere kroeshaar, de buitengewoon
zachte teint der huid, de bijzonder fijne han
den, alles versterkte den indruk der volwas
sen jeugd en zou hem een kinderlijk voor
komen gegeven hebben zonder de ernstig
gevormde kin, den karaklervollen mond, do
zennwachtige beweeglijkheid der gelaatstrek
ken met de alks beheorschende, groote, don
kere oogen, waarin een verterend vuur lag,
waaruit zorgvolle ernst, levensrjjpheid en
levenszorgen spraken. (Wordt vervolgd.)
worden afgei c-
pakjes van tij
n een Ned. om
an Nommer er
n nevenstaand
Wet gedepo-
oering van ge
selende
IL,
1T Lz.
De BURGEMEESTER van Gouda,
brengt ter openbare kennis, dat door Z.
E. den Minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel bij beschikking van 20 Augustus
1909 No. 1932 Afdeeling Arbeid, te rekenen
van l September 1909 is vastgesteld de vorm
der kennisgeving van een in eene onderne
ming voorgekomen ongeval, ingevolge art.
12 der Veiligheidswet (Wet van 20 Juli
1895 Stbl. No. 137, gewijzigd bjj de Wet van
1 Juli 1909 Stbl. No. 245),
dat het model van deze kennisgeving voor
belanghebbenden ter Gemeente-Secretarie ter
inzage ligt.
Gouda, den 28n Augistus 1909.
De Burgemeester voornoemd,
R. L. MARTENS.
Ter gelegenheid van den herdenkdag van
het 300-jarig bestaan van den Staat en
de Stad New-York zal daar en aan de
boorden- van de Hudson-rivier van 25
September tot 9 October op grootsche
wijze worden feestgevierd. Tentoonstel
lingen op het gebied van kunst en weten
schap zullen worden gehouden, historische
optochten zullen plaats hebben, stand
beelden worden onthuld; op de Hudson-
rivier zal een vloot van Amerikaansche
en vreemde oorlogsschepen paradeeren en
„de Halve Maen”, het op de Marine
werf te Amsterdam gebouwde model van
het oorspronkelijke vliegerschip van dien
naam, waarmede Hudson op den 2n Sep
tember 1609 de Hudson-rivier opvoer,
zal met de „Clermont,” de eerste stoom
boot, die door Robert Fulton op 11 Augus
tus 1807 in de vaart werd gebracht, den
schitterenden optocht opluisteren.
Het boezemt ontzag in voor de koene
„De Halve Maen” heeft op zjjn door
tocht vau Amsterdam naar Rotterdam, van
waar bet op 10 Juli als deklast met dë
„Soestdjjk” van de Holland-Amerika-L^n naar
Amerika werd vervoerd, eenige uren in dezb
gemeente ligplaats gehad.
land, om
Hudson het
land terug
mislukt en
vriend meebrengen/ mompelde Liesje.
„De nieuwe huurder? Moeder, heeft u
wel naar hem geïnformeerdP“ vroeg Marie
bezorgd.
„Wat valt or eigenlyk te informeeren
Geld heeft hji als water; ik zag de goud
stukken in zyn portemonnaie fonkelen, toen
hy my de huur vooruitbetaalde/ lachte zjj
onbezorgd.
„Daarom juist!" zei Marie bedenke! jjk.
„Vindt u het niet opmerkelijk, dat eep ryk,
jong, elegant student dat zei n immers,
niet waar, vader? hier, drie trappen boog,
bjj een arme kleermakersfamilio een kamer
huurt? Hy had wel iets beters kunnen vin
den. Heeft het er niet veel van weg, als
beschouwt hjj deze verborgen plaats ah een
welkome schuilhoek, waar men hem niet
zoekt?"
„Jjj haalt je nu ook altjjd muizenissen in
het hoofd; altjjd moet jjj iemands vreugde
bederven! Als die zwartkjjkerjj bjj je hoo-
gere beschaving hoort, dan dank ik myn vader
zaliger dat bjj my met veertien jaar van
school nam en bjj moeder Schulzen aan de
waschkuip zette. Daardoor zie ik niet ver
der dan mjjn gezonde vjjf zintuigen toelaten,
en ontdek niet overal spookgestalten," zei
vrouw Mina nn ernstig.
Op dit oogenblik werd er zacht geklopt.
Op het veelstemmig: „Binnen" werd de ken-
hebbeif gekruist, werd op 28 Augustus
een groote inham ontdekt, thans bekend
als de Delaware-baai. Het bleek alras
dat hier geen doortocht was te vinden
de baai werd weder uitgevaren en de
weg langs de kust in noordelijke richting
vervolgd. Op 3 September werd weder
een baai, ten noorden van New-Yersey,
ingwfêild 'en ging het-schip ten anker bij
het tegenwoordige Sandy Hook. Met de
Roodhuiden daar werden glazen koralen
verhandeld in ruil ^oor goede tabak.
De zich in deze baai uitmondende groote
rivier werd gedurende elf dagen opge
varen tot aan de plaats van het tegen
woordige Albany. Ook hier snorden al
gauw pijlen en kogels, waardoor een van
de bemanning en verscheidene Indianen
het leven lieten. De weg naar zee werd
weer spoedig aanvaard en den 4n October
was het schip weer in het ruime, sop.
„De Halve Maen” zette koers naar ler-
daar te overwinteren, daar
niet geraden achtte naar Hol
te keeren, nu zijn reis was
de muiterij die herhaaldelijk
onder zijn bemanning was uitgebroken,
hem groote moeilijkheden kon bezorgen.
Hij zond daarom zijn rapporten in
zocht om ander scheepsvolk.
De Engelsche koning Jacobus wilde
Hudson voor zijn land behouden en ver
bood hem, nadat zijn schip in Barmouth
op'7 Nov. 1609 was binnengevallen, den
Engelschen bodem te verlaten. Het ge
lukte hem ten laatste Hudson weer in
dienst te doen treden bij .de Moscovische
Compgnie. „De Halve Maen” werd nu
naar Holland o verge bracht. Het schip
maakte nog één reis en strandde in 1615
op het eiland Mauritius.
Hudson is in dienst van de Moscovische
Compagnie nogmaals den Oceaan overge
stoken, (‘ii deze reis heeft hem het leven
gekosthij werd met enkele anderen van
de bemanning door het muitend scheeps
volk in een boot aan wind en golven ten
prooi gegeven.
Deze groote zeevaarder, in de stellige
overtuiging zijn doel te hebben gemist,
heeft aan de Hollanders, die zich allengs
meer aan de Hudson-rivier gingen ves
tigen, groote bronnen van welvaart ge
opend. De aanvankelijk kleine nederzet
tingen op Manhattan hebben zich in den
loop der tijden dermate ontwikkeld, dat
thans is verrezen een bloeiende streek
met het centrum de wereldstad New-
York, de toonaangeefster der Oude en
Nieuwe Wereld.
Thans gaat New-York feesten en het
