ADVERTENTIES
BINNENLAND.
Het W oonhiis op IJ seloord
*en' -
Gemengde
Aten.
1 1 rI
Rechtzaken.
Stadsnieuws.
BEÏÏIio VAK HOTTEBDAM
ZEFelterij oizl
Avtfiidinantcli
- lilousen. -
J&'&ZlfrUïO'TTl
Dr. NANNING's Kinadruppels.
Joseph Chamberlain, boewei nog altyd
ongesteld, wordt weer candidaat gesteld in
West-Birmingham.
Belgie.
I
Woeste, de leider der uiterste rechterzijde
in de Belgische Kamer, ligt zeer ernstig
ziek. Men vreest het ergste.
De Figaro meldt dat een vierde $#lgiscF>»
bestuurbare ballon in den maakt is die twin
tig reizigers zou kunnen vervoèVft, ftiet 65
K. M. snelheid loopen en vier dagen in de
lucht blijven zonder zyn benzinevoorraad aan
te vallen.
Rusland.
Het stadsbestuur vac Odessa heeft de re
geering vei zocht een straat, die den naam
van graaf Witte draagt, te mogen verdoo-
pen, omdat Witte door het sluiten van den
vrede van Portsmouth de Russische belan
gen ernstig had geschaad. De regeering stond
het verzoek toe
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Woensdag 15 December.
De heer Schaper ondersteunt in de avond
vergadering het betoog van den heer De
Kanter, ten ganste eener spoedige pension-
neering van gemeente-ambtenaren.
De heer van Lennep sprekende over de
kwestie der Baronielaan, concludeert dat
er van een belang van Breda geen sprake
was en dat daarom de weegschaal moet
overslaan naar het belang der omliggende
gemeenten, die tegen den aankoop bezwaar
hebben. De invloedsfeer vart de gemeente
Breda mag niet buiten haar publiekrechtelijk
grondgebied worden uitgebreid.
De minister van Binnenlundsche Zaken
belooft een spoedige indiening van de her
ziening van de Armenwet te za.len bevorde
ren, en betwist de urgentie van de herzie
ning" van de Drankwet. Het simpele feit
dat 1 Mei 1910 nadert, waarop liet verbod
voor de stationskoffiebuishouders uitgaat, kan
geen reden zijn om overgangsbepalingen te
makeD.
Verbeterd toezicht op de uitvoering van de
Drankwet zal worden overwogen.
Voor pensionneering der gemeente-ambte
naren is thans geen geld.
Omtrent een voor-ontwerp op het levens-
verzekeringswezen wordt overlegd met mau-
nen der praktyk. De minister zal alles doen
om de zaak te bespoedigen.
By burgemeestersbenoemingen houdt de
minister vast aan het stelsel van geschikt
heid van bepaalde personen voor bepaalde
gemeenten.
Incidenteele herziening van den kiestabel
acht de minister niet argent.
In het algemeen is het onwenschelyk
circulaires te schrijven als de burgemees
ter van Avereest deed (aan de onderwijzers
over het onderteekenen van een candidates
lijst voor een verkiezing), maar in het on
derhavige geval was het niet bedenkelijk,
en leidde het niet tot onaaugename verhoudin-
Bespreking van politiemaatregelen in de
Kamer is onwenschelyk. De burgemeester
van Ginnekeu ontkent dat politieposten
voor een winkel zijn geplaatst om hier ge
noemde redenen, geljjk de burgemeester
van Breda ontkent dat de politie ruw eo
ontaktvol bij een staking aldaar is opgetre
den.
Als men te Bergen-op-Zoom vergaderin
gen heeft verstoord is dat verkeerd, maar
overigens is het twijfelachtig of het feit,
dat de opening van een vergadering is be
let, een strafbaar feit is. De gemeenteraad
van Maastricht bad volkomen het recht,
met het oog op de openbare orde, een ver
ordening op liet colporteeren te maken. De
minister heeft hier geen aanleiding tot ingrij
pen.
Overigens zyn ordeverstoringen zoowel
van socialisten als van katholieken ver
keerd.
Komende tot de kwestie van de Baronie
laan te Breda, houdt de minister vol dat
het koninklijk besluit van 4: Augustus niet
plotseling uit de lucht kwam vallen. De ge
meente Breda was te-voren wel degelijk ge
waarschuwd.
De minister gaf een uiteenzetting van
de 5 gevallen waarin h(j, op grond van
strijd met het algemeen belang, Raadsbe
sluiten ter vernietiging had voorgedragen,
betoogende dat in al die gevallen het alge
meen belang der vernietiging e schte. In 't
Bredascbe geval dreigde een gemeentelijke,
zjj bet ook tamme, oorlog, terwijl de aan
koop door Breda van twijfelachtig voordeel
voor de bewoners der Baronielaan moet
worden geacht, welke bewoners v6ór het
koopcuniract recht op gas- en waterlevering
door Breda hadden, terwijl Breda nu kan doen
wat het wil.
§e gemeente Breda krijgt het ook in zjjn
macht de Cramverbinding zóó te wijzigen
dal de omliggende gemeenten er nadeel van
kannen 0 ondervinden. Breda kan b.v. de
kom van Ginueken van de tramverbinding
met het station Breda afsluiten. Krijgt een
gemeente zulk een alacht, dan overschrijdt
zy haar publiekrejtbterlyko bevoegdheid.
Eventueele uitbreiding van de omliggende
gemeente zal zeer afhankelyk zyn van het
bezit van den grond, dat een andere gemeente
op liet territorium der eerste heeft en 's mi
nisters eenig doel was dan ook te voorkomen
dat een gemeente macht krygt op het ter
rein van een andere. De beslissing van den
raad eerbiedigde niet de belangen en de
ongeschreven rechten der omliggende gemeen
ten, en daarom is zy in stryd met het alge
meen belang.
De minister zwy'gt over de gevolgen der
vernietiging, onder opmerking dat men de
gemeenten geen vrijbrief kan geven, dat al
haar contracten steeds zullen kunnen worden
uitgevoerd. De minister had het Raadsbeslail
niet geschorst omdat hij niet op een besli.--
sing wilde vooruitloopen, maar had verwacht
dat het gemeentebestuur na de waarschuwing
de zaak niet zon doordrijven.
Daarna volgden replieken. i,(17
Zitting van Donderdag 16 December.
De behandeling der Begrooting vau Biu-
nenlandsche Zaken wordt hervat.
De heer Schaper dringt aan op betere ar
beiderswoningen, en betere oiganisatie van
den gezondheidsraad. Spr. brengt het geval
van de Sophiastichting ter sprake en wyst
er op dat by het volk toch reeds een voor
oordeel tegen ziekenhuizen bestaat, zoodat er
voor gewaakt moet worden, dat de uitge
breidste hygiënische waarborgen by do be
handeling van patiënten worden gegeven,
opdat het niet kan voorkomen dat patiënten
besmet worden door een zoo treurige ziekte
als in de Sophiastichting. Spr. bestrijdt de
door de Regeering iu memorie van antwoord
uitgesprokeu meening dat de kwestie met de
Sophiastichting een op zich zelf staand geval
is. Door voorbeelden te Leiden en elders
eenige jaren geleden toont spreker aan dat
meerdere gevallen van besmetting in zieken
huizen waren voorgekomen door onhygiëni
sche handelingen. Wijzende op het juist gister
ingekomen rapport van de commissie uit den
i^pagschen Raad inzake liet geval der So
phiastichting, waarop spr. thans niet diep zou
ingaan, daar het eerlang in dien Raad ter
sprake zal komen, merkt by echter op, dat
in dat rapport toegegeven wordt, dat er geen
behoorlijke isoleering van de patiëntjes heeft
plaats gehad. Rykstoezicht op de gestichten
van Barmhartigheid acht spreker, iq het
licht van het gebeurde, en met het oog op
't feit dat het hier geen op zich zelf staand
voorval betreft, een onafwysbaren eisen. Een
dergelijke cbntröle zou ook ten goede komen
aan het verplegend personeel in de zieken
huizen enz., dat vaak afgebeuld wordt. Spr.
geeft eenige wenken betreffende de examens
voor verplegend personeel.
De heer Ketelaar dringt opnieuw krachtig
aan op steun van Rijkswege aan kinderher
stellingsoorden en vacantiekolonies.
De heer Ankerman vraagt krachtige be
strijding van de onbevoegde uitoefening van
do geneeskunst en de kwakzalverij, door
welke, vooral ten plattelande, een misdadige
concurrentie aan geneeskundigen wordt aan
gedaan. Spreker dringt in dit verband aan
op krachtige handhaving van ouze genees
kundige wetten, en op handhaving en c. q.
herziening op de wet op de artsenybereid-
kunst.
De minister vau Binneulandsche Zaken zal
wijziging van Gezondheids-en Woningwetten
zooveel mogelijk bespoedigen. Zoolang sub-
sidieering van vacantiekolonies door het Rijk
niet zoodzakeiyk blykt,'weusebt de minister
deze zaak aau het particulier initiatief over
te laten.
Wai betreft de Sophiastichting teScheve-
ningen, herinnert hjj aan de opdracht door
hem gegeven aan de hoofdinspecteur van de
Volksgezondheid in Zuid-Holland en den in
specteur der Volksgezondheid te 's-Qraven-
hage, om een onderzoek in te stellen,, in ver
band met het subsidie dat deze stichting van
Rijkswege ontvangt. Dat rapport heeft de
minister nog niet kunnen inzien en na be
studeering zal hij nagaan of er nog iets moet
gedaan worden in deze ernstige aangelegen
heid, die terecht den heer Schaper en zoo
vele anderen verontrnst heeft.
Een Rykstoezicht op de ziekenhuizen en
dergelijke instellingen is een hoogst moeilijke
zaak, en het staat te bezien of de kwaal
daarmede verholpen zou zijn.
Ook de minister acht het niet doenlyk
strafbepalingen tegen het adverteeren van
geneesmiddelen in het leven te roepen. Waar
echter geklaagd wordt over het voorhanden
hebben van vergiften in drogisterijen, zal by
zijn aandacht wijden aan de vraag in hoever
het aanwezig zijn van vergiften in die dro
gistzaken gevaarlijk is.
By de verdere behandeling der begroting
komt de heer Duynstee op tegen de vdorge-
nomen verhooging van de toelagen aan de
medische inspecteurs der Volksgezondheid,
maar de minister acht die verhooging gemo
tiveerd, waar die inspecteurs een zwaardere
tank hebben dan de overigen.
De heer Bos behandelt uitvoerig de drink
watervoorziening ten plattelande, ep wil Re-
geerings8tean tot het aanleggen van» water
leidingen.
De heeren van Vnuren en van 4)0 Velde
sluiten zich bij den heer Bos aan.
De heer Lobman beveelt aan, dat bet Rjjk
by goed voorbereide drinkwaterplannen, aan
de gemeenten de rente zal garandeeren.
De minister betoogt, dat jie bonding, welke
de Regeeiing ten aanzien van de drinkwater
voorziening moet aannemen, zal moeten zyn
een van warme belangstelling, en zich zal
moeten uiten in het verleenen op verschei
dene wyzen van steun, in zoover deze vol
strekt noodzakelijk is.
De minister doet reeds stappen tot het in
het leven roepen van een afzonderlijke com
missie.
De heer van Hamel bepleit, met het o«
op cholera-gevaar, instelling van een inf<
matie-dienst tusschen gemeenten ouderli
over schepen, "Speciaal die, welke van vi
dachte havens komen.
De minister van B nnenlandsche Zaken
hieraan zyn aandacht schenken.
De heer Jannink verzoekt nadere infori
tie van de besteding der 25.000 gulden,
jaar hooger uitgetrokken voor tuberculoi
bestrijding.
De minister verwacht zeer spoedig ad vil
De heer Middelberg acht de oprichting
een nieuwe school voor vroedvrouwen
Rotterdam te duur en verbouwing voldoenlle.
De minister noemt den toestand van get
oude gebouw zoo treurig, dat het voor
bouwing niet meer iu aanmerking komt.j
De heer Oosterbpan juichlMe voorgeno
uitbreiding van het Rykskrankzinïigei
sticht te Mederablik toe, terwijl de peer
Veen daarentegen voorste|| den betrek
lyken begrootin-jspost met fjl00.000 te
minderen.
Een bericht nit Gothenburg, d.d. Maandag,
zegt, dat de politie den rapn op 't spoor is,
die te Amsterdam met een valsche cheqüe
een firma in diamanten voor drie ton beeft
opgelicht. Hij scheen naar Zwedeii gevlucht
te zyn. I i'
In dyn avond van Zondag 27 Juli van bet
vorige jaar werd na een danspartij te Geer-
truidenberg P. Nootebohm, uit Hooge fiwu-
luwe, rioet een bajonet een steek in de borBt
toegebracht, die den dood tot gevolg had.
Verschillende verdachten werden in verhoor
genomen. De getuigenverklaringen waren van
betrekkelijk weinig waarde en op sommige
punten met elkander in stryd. Desniettegen
staande werd de milicien S. als vermoede
lijke dader aangehouden en verscheen hy
voor den krijgsraad iri Den Bosch.
Deze, boe wel niet overtuigd van de on-
schuld van S., sprak toch geen veroordee-
lend vonnis over hem nit.
Tot nu verleden Zondag bleef 't daarbjj.
Toen bezocht de gewezen milicien S., uit
Made, die als getuige in de zaak was opge
treden, te Geertaidenberg verschillende cafè's
en daar vertelde hy aan ieder die 't booren
wildé, dat S., de vroegere verdachte, wer
kelijk de moordenaar van Nooteboom was,
en dat by hem zou gaan verraden.
En hy heeft zich Nverkeljjk naar veld
wachter Lambregts begeven en zoo 't schijnt
aan dezen verteld, welk schrikkelijk geheim
zyn gemoedsrust martelde.
Hy moet aan dezen politieman hebben ver
klaard, dat alles wat hy vroeger in zake den
doodslag op Nooteboom verteld beeft, zoowel
by 't voorloopig verhoor, als voor den krijgs
raad lengens waren. Hy verklaarde, dat hy
indertijd milicien van Brunscbot, afkomstig
uit Oirschot, ten onrechte heeft aangewezen
als den vermoedelyken dader. Hy deelde
mede, dat by groote wroeging gevoelde over
de valsche verklaringen, die hy toen had af
gelegd, en dat sinds dien zijn geweten hem
geen oogenblik met rust liet. Om een einde
te maken aan de wroeging, gevoelde hij zich
gedrongen de volle waarheid thans te zeggen.
Veldwachter Lambregts had onraidde'ljjk
iemand naar Raamsdonksveer gestuurd om
den brigadier der Kon. marechaussee, die
indertijd het voorloopig onderzoek in banden
had, te waarschuwen. In zeer korten tyd
was deze bij Lambregts en hy wae nog in
de gelegenheid een groot deel der verklaring
van S. aan te booren.
Hoewel S. nu wel niet geacht kon worden
in dronken toestand te verkeeren, meenden
de politiemannen toch wys te doen de ver
klaring althans voorloopig niet al te ernstig
te moeten opvatten. Ze verzochten daarom
S. den volgenden morgen nogmaals bjj Lam
bregts te komen om nader de zaak te be
spreken. S. beloofde te zullen komen en hjj
hield woord.
Maandagmorgen om acht uur meldde bjj
zich reeds by den veldwachter aan.
De brigadier uit Raamsdonksveer was ook
reeds present en dus kon onmiddellijk een
nader verboor worden aangevangen. S. was
toen geheel nuchter en moet dus goed ge
weten hebben wat hjj verklaarde. Hy deed
weer hetzelfde verhaal als den vorigen dag.
Zijn verklaring werd op papier gezet.
Ook gaf hy nog de namen op van eenige
miliciens, die er bjj tegenwoordig waren, toen
de noodlottige steek aan Nooteboom gegeven
werd, en die volgens S. evengoed als hjj zelf
moeten gezien hebben, dat S. en niemand
auder8 zjjn bajonet in de borst van Noote
boom heeft gestooten.
De brigadier zette onverwijld het onder
zoek voort.
Wjjl drie der door S. opgegeven getuigen
onder Made woonachtig zjjn, h^Raf de bri
gadier jfich Dinsdagmiddag naar het raad
huis te Made en liet daar zekere M., S. en
v. B. ontbieden. Hunne verklaringen ver
schillen vooralsnog heel wat van> die, welke
pas door S. is afgelegd.
Een arrestatie heeft er nog niet plaats
Een weduwe uit den arbeidershand in de
gemeente Schoterland, moeder vanlurie kleine
kindereft, vroeg pep Advertentie [iémand, die
met haar lief en keed zou willen* jdeelen. 16
mannen reflecteerden en met ëfcn weduw
naar uit bettdo0B. begon de weduwe cor
respondentie. Hy< .Werd uitgenoodigd een dag
over"to komen toppersjonljjke kennismaking.
Toen het middagmaal opgediend was, ont
brak daaraan vlee$fch. De huweljjkscandi-
daat Iherkte na$r Jkanleiding |dit'arvan £pj
dat hfj wel eens een gei#? slaöhüe en let
vleeschl daarvan ze^r smakel(jk| was. 'J
De 'weduwe vond dat niet zooals het%o-
lioclrde; zjj antwoordde: „oen man, die fei-
tehjrleeseh eet, lpast my niet". De Candidal
stood dadeljjk «van tafel1 op en vertrok, tfbm
pasite'zoo'n echtgenoote niet. I (Tel.1)
Een juffrouw uit Améterd/im jreisde naai?!
Haarlem met J(iet doel eeu fagmilie ih d|
LangedijksLjaat te ,nwioen". Toen zij aaf"
't bewust^» huis gebeljd had e'jt haar wi
open .gedaan, verzocht zy betaling, waaroj
de d(|hr voor haar neus werd diCntgewof'
ongelukkigerwijs met baar japowtusscifén d<
deur,'1 dus feitelijk gevangen. Spoedirfw
er eehlgroote oploop in de anders zoo still*,
straat W kwam de politie er •'aan te" pasj
die baar aanraadde haar geld op de ge
bruikelijke taanier door middel van een aeur-
waari|UV te trachten te bekpmen. De^stum-
perd Jton niet voor of terug, waarop de po
litieman aanbelde en zjj weer vrjj kwam.
Maar toen vloeiden de woorden vlot om be
taling! waarop de agent haar krachtig aan
maande om te vertrekken, wat zjj dan ook
ten slotte schreiende deed. Inmiddels was
er zooveel publiek verschenen, dat de juf
frouw niet wist, hoo zij er door moest ko
men. Ongetroost ging ze naar Amsterdam
terug. (O. H. Ct.)
Door de Rechtbank te Rotterdam werd
gisteren de volgende zaak behandeld
De 20 jarige kantoorbediende J. L. v. d. B.
liep in October een onbekende tegen het lyf,
die hem mededeelde dat iemand in de Zaag
molenstraat te Rotterdam zjjn groentenzaak,
welke deze iu Juli II. vau een ander bad
overgenomen, van de hand wilde doen. Die
onbekende deelde hem tevens roede, dat er te
Gouda op de Markt no. 24 iemand woonde,
die die zaak zou willen overnemen, v. d. B.
ging daarop naar de Zaagmolenstraat. Hy
vernam daar dat er f 300 voor de ^aak ge
vraagd werd. Dit schreef hij naar Gouda. De
brief kwam evenwel onbestelbaar terug, maar
toeo hy daarop zelf naar Gouda ging, stond
de man heel toevallig aan den treiu. Het was
iemand, die het voorkomen had van eeu ge-
pensionneerd bruggewachter en zjjn naam was
Rykeluishuis
Na lang praten, correspondeeren en telegra-
feeren bad v. d. B. toen vau dien persoon de
toezegging gekregen dat bjj de zaak voor
f 275 wilde koopen. Voor dien was hy even
wel al eens een paar keeren naar Goada
geweest en steeds stond de mao aan denjtreia,
alhoewel hem bet uur van aankomst uooit
gemeld werd.
v. d, B, bracht het bod aan den winkelier
over, maar deze nam er geen genoegen mede.
Hy kreeg toen van dien winkelier f 1, reisde
weer naar Gouda en Rykeluishuis verhoogde
zjjn bod tot f 300.
Toen v. d. B. daarop dit aan dien win
kelier ging mededeelen had bjj van dieos
vroaw f 0.70 voor reiskosten eo t 0.50 voor
een zegel ontvangen.
Zoo ongeveer luidde het verhaal, aat we
uit de verwarde en met elkaar strijdige
mededeelingen vau beklaagde ter terecht
zitting konden opmaken.
De bewoner van pand No. 24 aan ae
Markt te Gouda kwam evenwei verklaren,
dat hy daar reeds ongeveer 25 jaar woonde,
en dat hy nooit een Rykeluishuis had ge
kend. Ook de hoofdambtenaar van den
Burgerlijken Stand had in de registers noch
op de Markt noch elders te Gouda dien
ongewonen naam kannen uitvinden.
Toch requireerde het 0. M. tot beklaagde 8
vrijspraak, omdat door den vrouw den
winkelier u tdrnkkelyk was verklaard, dat
zjj alleen op last vau haar man het geld aan
beklaagde had gegeven. Door beklaagde zelf
was zjj niet tot die gift bewogenzjj bad hem
van de beginne af gewantrouwd.
Beklaagde, door den president zoowel als
door den officier op den ernst en het gevaar
lijke van zjjn handelingen gewezen, gevoelt
zich door de bewoordingen van requisitoir
beleedigd en eischt dat het recht zjjn loop
hebbe II...
GOUDA, 17 December 1909(
Gisterenmiddag en -avond had in
Genoegen" het jaarlykfche openbaar examen
van leerlingen der Stadfc-Muziekschool plaats,
welk examen is ingesteld om de ouders en
voogden in de gelegenheid te Rtellen zich te
vergewissen van de vorderingen, die bun
kinderen en pupillen in mazikale kennis
hebben gemaakt. Dat de {resultaten vfon het
onderwijs zoo gunstig mogen worden genoeipd,
kan voor een goed deel worden geschreven
op rekening van de ijverige leerarenhet
bleek gisteren zoo duidelijk dat de „pinziek
zelfs door de kleinere leerlingén met lust
wordt beoefend. Zoowel in de zang- als in
de instrumentale klassen bleken; groote vor
deringen te zjjn gemaakt. He# is piet onze
j gewoonte bepaalde nummers van het zooals
ij steeds uitvoerige programma te bejoreken
1 toch willen we thans een aitfondetSng ma-
I kenT.ten opzichte Van de cantate „De Wae-
ireld'in" van Peter Benoit en jran „Morgen,-
f ftunde" van Max Bruch, w?lke beide nnmmeijk
werkelijk op zeer verdienfcfelyke wjjiyi werdeh
j gozonuen, terwijl ih laatstgenoemd Tied vooir
3 stemmig vroawptikoor met sooraan-solo, de
soliéie difent te Woeden Jgeroenfli. j
Zóówel dp Oommissie 'vjan Toezicht op dd,
iuzlekschc^l, alk de lelferarenl de heerejj$
Imandermnn' efnf ArentJj|' kunnen metgöfjr
dit jaar tem#-i
ft001
iij~I l
^De Hoogeerwaarde lv^r/Man. P.^.C. Th.
is gisteren-
s overledene,
si^en in 1852
Werd hy be-
grê, oud deken van ,wouaj
tfond plotseling overleden, q
brd in 1826 in Brabant ereboj
,pt Priester gewijd. In 18761
|oemd tot Deken en Pastoor te dezer stede.
Gedurende de dertig jjiren welke hjj in
(leze functie heeft doorgebracht, heeft hjj
zich door zjjn ijver en milddadigheid jegens
de armen, de sympathie vAfi alle parochianen
verworven. Een prachtige kerk en school
getuigen nog van zijn öriveripoeiden jjver
voor het Huis des Heereöjen Voor het gods
dienstig onderwijs.
De overledene was geheim Kamerheer van
Z. H. den Pans en Ridder in de orde van
Oranje Nassau.
Zondagavond ten 7 uur zal de plechtige
Metteu der overledene in de kerk op de
Kleiweg plaats hebben. Maandagmorgen 9
uur Laode, waarna de Requiem en daarna
de begrafenis.
De uitslag der gunningen van de dezer
dagen gehouden aanbesteding zjjn aldus:
Houtwaren, gegund aan Van Wijngaarden
te Rotterdam.
Ijzer, Gereedschappen en Lood, aan J.
H. Kok.
Verfwaren," aan A. Nagtegaaljte Rotterdam.
Glas, aan E. A. Schaaf, Rotterdam.
Grind, aau^H.^Mastenbroekje Capelle a.d.
IJsel.
Steenslag, aan Bazalt-My. te Rotterdam.
Zand, aanJtK. A. (Dekker |te [Gouderak.
Melafier of gre6keien, aan van Kan te
Venlo.
Waalstraatklinkers, Wed. J. de Haas te
Doodewaard.
IJsselsteenJi firma J. C. van Vliet Dz. te
Gouda.
Bouwmaterialen, A. Jonker Zn., Gouda.
Beschoeiing van de Steinkade aan P.
Ooms en Zn. te Gouda.
Omtrent de Vechtsche straatklinkers en het
afverven vau het v. Iterson-ziekenhuis is nog
geen beslissing genomen.
Mej. M. J. van Vliet alhier behaalde gis
teren de akte van algeraeene toelating van
bewaarschool-houderes.
In de gisteravond gehouden jaarvergade
ring der vereeniging „Providentia" werd o.a,
verslag uitgebracht over bet afgeloopen
boekjaar, waaruit bleek, dat de vereeniging
420 leden telt.*Uitgekeerd werd aan zieken
geld f 2394.05, bjj geboorten f 268 en bjj
overlijden f 300.
De totale ontvangsten bedroegen f 3278.37,
de uitgaven f 3410.10', zoodat;het boekjaar
sluit met een nadeelig saldo van f 131.73'.
De vereeniging bezit thans nog een kapitaaltje
vaa f 1180.73.
De heer J. J. Prins van Doesburgh werd
bjj acclamatie herbenoemd tot lid der dona
teurscommissie; eveneens) de heeren H. de
Groot, W. B. F. Grevenstuk en J. J. van
der Speld tot bestuurleden, terwijl tot com
missarissen werden herkozen de heeren P.
J. Janssen, J. M. de Jong en C. Sanders.
Door het Comité der Hollandsche Vereeni
ging te Londen daartoe uitgenoodigd zullen
gedurende dezen wiAter aldaar in Essex-Hall
spreekbearteq vervullen de heeren E. Werapé
Evang. Luth. Predikant; Mr. P. J. Troelstra,
beiden van '8 Gravenhage en onzo vroegere
stadgenoot de heer W. van de Putte (hans
woonachtig te Londen.
Op Dinsdag 21 December e. k. zal de heer
van de Putte de eerste lezing in dit seizoou
houden.
Gisterenavond hield de Maatschappij 'Nij
verheid", departement Goada, eene openbare
vergadering in de Sociëteit „de Réupie".
De voorzitter der Mij., de heer Geitel,
opende deze Vergadering. Hy zei de o.a.j dat
het zeer moeilijk wqè een volle zan| te
krjjgen, doch dat het ((Azen keer èn door de
belangrijkheid van de lezing ^n doorj den
spreker, den héér Swartwoqt de Hoog, ge
lukt was (biet alleen een volle, maar een
stampvolle zaal te krjjgen. Verder dqelde
de beer Geitel nog mede, dat gedurepde de
pauze de étalages van de installateurén hier
ter stede te bezichtigen waren en zij (faarne
nadere inlichtingen zouden geven. 1
1 De heèr Svsartwout fle Hoog, h>t woord
verkrygeède, noemde o.a. de drie verschil
lende z^kejn, die men noodig heeft tot jver-
kryging ya^ stroom lo. een as, omwikkel^
met geïsoleerde draden, 2o. ringvormige opV
stelling wan magneten en 3o. een omwonden
as. Die^stroora ië zoo sterk, dat wanneer!?
men byv., een mes o! een stak staal tusschen
twee tëiliden draad' inlegt, zg. kortsluiting,
die stroom niet eerder ophoudt of liet voor
werp djjoet totaal gesmolten zjjn. Uitvoerig
werden doori JSfpr. de verschillende lampen
behandeld. ïmi heeft 2 verschillende so,or
ten d| kooklrAud- en de metaaldraadlampen.
De/.metaaldraadlamp is nog diet lang in den
hapjiel en genoemd,j naar de metalen dr jad
die' ((oor den Inchtibdigen ballon gaat. Wan
neer' (ta ballon piet luchtledig was, zout de
draad. Verbranden. Van de metaaldraadlam
pen 'jtyti er weder verscheidene soorten, o.a.
de (Osram lamp. De^e -lamp gebruikt onge
veer! 3Vj maal minder stroom dan de kool-
draajilamp. Op het oogenblik; is do gasprjjs
7 ct* even duur ongeveer komt een metaal-
dratóllump van 501 kaafsec-lichtsterkte. De
breekbaarheid van metaaldraadlamp is in
den laatsten tyd 1 veel minder geworden.
Overal haast wordt deze lamp dan ook ge
bruikt, by v. op da groote zeestoomers van
de Holland Amerika ljjo.
Spr. liet ons ook nog zien de handlampen,
die zeer 'gemakkelijk zjjn, bjj v. bjj bat op
zoeken van het een of andere voorwerp in
een magazjjn, in een kelder of op den zolder.
Men laat er eer. los contact aanleggen, de
handlamp wordt mede genomen en in een
wip voorziet men zich van Hebt en zoekt
met de lamp de geheele plaats af Door de
broosheid, en vanzelf breekbaarheid van de
metaaldraad is deze hiervoor niet aan te
bevelen, maar wel de kooldraadlamp.
Ook de booglampen werden door spr. be
handeld en hjj legde uit hoe deze lamp met
2 koolspitsen licht geeft. In de zaal was
door den heer Palsgraaf een booglamp op
gehangen, die by het ontsteken een zee van
licht gaf en waardoor het gas „groen van
nijd" werd, zooals spr. zeide. Ook was de
booglamp uitsteken^ ten opzichte van de
fotografie. Bjj een lamp, die de sterkte van
het zonnelicht heeft,- kan men heel gemak
kelijk, misschien nog wel gemakkelijker, een
afdruk van het negatief maken, en men be
hoeft niet op mooi weer te wachten. Byv.
in den St. Nicolaastijd, wanneer het bij de
fotografen zeer druk is en het weer voort
durend slecht is, is men hiermede volkomen
Ten dienste van de reclame wordt de
electriciteit ook zeer veel gebruikt; overal
in groote steden, zien wo het. Matglazen,
letters, verlicht door electriciteit, maken een
uitstekende reclame. Wanneer iemand één
groote booglamp voor zijn gebouw heeft
hangen en zyn buuriqan, neemt er twee, dan
zit hij weer in het donker, dus dat is een
reclame die men heel gemakkelijk kan laten
verdwijnen. Daarectegen, heeft men b. v.
een matglazen bord waarop een reclame
staat en verlicht men dit, of, zooals reeds
gezegd de matglazen, letters, dan is bet
steeds een fraaie, frissche reclame.
Men heeft ook nog heel aardige lampjes,
die een lichtsterkte van 5 tot 10 kaarsen
hebben, de zg. iMignonlampjesdeze zyn on
geveer een vingjer lang en meest violetkleurig.
Menigeen zal ze op een diner of iets der
gelijks wel eoas gezien, hebben, deze lampjes
zoo tasschen tiet groen uitkomende en zoo'n
mooi effect makende.
Ook bestaan er nog luxe-artikelen, als
electrische friceerijzers voor het friseeren
van het haar en electr. strijkijzers.
Daarna ging de beer Swartwout de Hoog
over tot de krachtstioom. Er is draaistroom
en wisselstroom. Met beiden kan men zyn
cliënten evengoed bedienen, bier in Gouda
komt echter draaistroom, zooals in de meeste
nieuwe centrales. Uitvoerig werd door spr.
de electromotor behandeld, en daarbij gaf hy
een lijstje van het bedrijf in Groningen. Daar
hebben electrische kracht 16 drnkkeryen, 0
broodfabrieken, 6 kofflebranderyen, 2 water
gemalen, 2 kerkorgels en verscheidene andere
bedrijven, te veel om op te noemen.
Hierna werd een, pauze geboudeD, waarin
de meeste aanwezigen de keurige etalages
van de verschillende installateurs giogen be
zichtigen. De heeren van Loon en Co., Pals
graaf, De Groot, Polak en Co. en Weurman
hadden verscheidene artikels geëxposeord en
ook de heer Swartwout de Hoog had voor
eenige onderdooien gezorgd.
Na de pauze werden door spr. verschil
lende lichtbeelden vertoond van verschillende
taikken van industrie, o.a. drukkerijen, brood
bakkeryen, centrifngualpotnpen, electrisch
aardappelschillen en koffiemalen, enz., enz.,
waarin om het zeerst uitkwam de gemak
kelijkheid van de moter en de weinige plaats
ruimte welke er door ingenomen wordt.
De -lichtbeelden, die geprojecteerd werden,
wórden scherp op het doek gebracht en
jWqren zeer leerzaam.
Omstreeks elf uur werd deze zeer belang
rijke vergadering onder dankzegging aan
d«p §preker en aan den heer Thoen voor zijne
beleid willigheid bij het projecteeren van de
licfcl beelden, door den voorzitter gesloten.
^Gisterenavond had de aangekondigde le*
afnjg plaats van Mr. J. van den Hoek uit
Rotterdam over de Centrale Landbouw-On-
m|linge (ongevallenwet) in het café „Vrede-
fjjj?t", welke lezing doorslechts weinig land
bouwers word bijgewoond.
e heer Valckenierl de Grieve, voorzitter
do afd. Gouda van (fó'Holl. My. van
Landbouw, opende deze bijeenkomst, riep
aljen Tiet welkom toe en zette in enkele trek-
jkèjn het doel vau deze bijeenkomst uiteen,
'Waarna hij het woord gaf aan den heer van
den, Hoek.
van dien Hoek gaf eerst eene uitleg-
g van de verschillende artikelen der ar-
idswet, nl. eerst van 1638c, handelende
de nitkeering bij ziekte en ongeval,
anneer een daglooner ziek wordt of een
geval krygt moet de patroon hem gedu
nde een korten tyd loon uitbetalen, in dit
val daar het een daglooner geldt een dag;
oi dt hy per week aangenomen dan natuur-
(jk eeu week loon. Voor de arbeider die
per half jaar of jaar wordt aangenomen moet
dit uitbetaald worden naar de plaatselijke
gewoonte. Dit risico is zoo groot niet, wei
kan wel veronderstellen dat een patroon dit
zal uitbetalen.
Er is evenwel een ander risico, dat in
art. 1638x wordt neergelegd, nl. wanneer
een arbeider een ongeval krygt, wanneer
b.v. de localiteiten niet goed zyn, of de ma
chines niet iu orde zijn, dan moet de patroon
daarvoor betalen. Dit kan hem zeer veel
kosten en wanneer de landbouwer weigert,
dan beeft de arbeider zich tot den kanton
rechter te wenden, die in dat geval uitspraak
doet.
Art. 1638y handelt over het inwonend
personeel en bij zietitte van een meid of
knecht moet de patroon de geneeskundige
hulp en verpleging gedurende zes weken be
talen.
De landbouw-onderlinge wil dit risico nu
overnemen en wel eerst voor het inwonend
personeel, dan kan later het uitwonend per
soneel verzekerd worden.
Het bedrijfsongeval, dat, zooals men zei,
niet zooveel voorkwam, komt meer voor dau
men meent. Toen de tuinbouw-ongevalleu-
verzekering was opgericht, kwamen in de
eerste drie maanden voor, 3 dooden en 26
andere ongevallen. Iu Belgie waar verplichte
verzekering is en waar 8900 boeren zijn aan
gesloten, die zelf het risico dragon kwamen
2200 ongevallen voor, waarvan 44 blijvend
ougeschikt bleven en 17 overleden zijn.
Door Dr. A. Knijper is in 1905 een eerste
ontwerp ingediend voor de verzekerjng van
de landbouw en daarin komt voor^dat er
tneer ongevallen voorkomen bij den landbouw-
dan in industrieele bedrijven, of dit waar is,
zeide spreker, weet ik niet, maar lees de
couranten maar en men ziet ieder oogenblik
een landbouwongeval opgenomen.
In het ontwerp van dr. Kuyper waren drie
gevaren klassen, en wel de eerste klasse
moest betalen f 28 per 1000 galden loon, de
tweede f 38 en de derde f 47, deze cyfers
zyn uit het buitenland overgenomen en lang
niet gering.
Daar de centrale-onderlinge zich voorstelt
f 15 per daizend galden loon te heffen is dit
verschil zeer groot, welk bedrag er zal ge
heven moeten worden is nog moeilijk op te
geven. By een onderlinge beeft men dit voor,
dat men niet meer betaalt dan strikt noodig
is. Men beeft niet zulke dure ambtenaren
noodig, men beeft geen agenten, die aan de
rijksverzekeringsbank alleen reeds een som
van f 180000 kosten.
Wanneer velen zich aansluiten voor 1 Jan.
dan knnnen zjj zelf bet risico dragen en dit
zal veel voordeeliger uitkomen, dan wanneer
het een rijksinstelling wordt, met zijn dure
administratie.
Van de gelegenheid tot het stellen van
vragen, werd door eenigen gebruik gemaakt
die door spreker werden beantwoord.
1 Eenige aanwezigen gaven zich daarna op
voor het lidmaatschap, waarna de voorzitter
de vergadering sloot, na den spreker dank
te hebben gebsncht voor zyn gehouden be
toog.
Men meldt uit Reeuwijk
De kievitenvangst op de eilandjes in de
Sluipwykscbo plassen is thans geëindigd. Door
het viezende weer trekken de kieviten niet
meer over water, maar zoeken een warmer
oord. Het is den vangers dit najaar niet voor
den wind gegaan; zy zaten nogal'eens op
heete kolen als de politie in aantocht was.
Dc politie is dit geheele najaar versterkt
geweest met twee rijksveldwachters, om de
ze ongeoorloofde vogelvangst teg< n te gaian
door de plaatselyko gesteldheid heeft ze dit
niet geheel kunnen doen.
MAANDAG 13 DECEMBER.
L.K. H.K
Staatêttêninaiti.
NedeBlasd. Oblig. Ned. Werk.
Schold 8 91
Poetuoal. Oblig. Tabakemono-
polieleening (600—5000 Ir.) 4197'/.
Renteloozo cortif. f 6.10
Oblig. 2e Serie fr. 2500 3 5"7%
Bemarije. Oblig. Tabakslee-
ning 1902 5 97Vi
Hypothee. Staatsl. 1892 6 99'/,
Rusland. Iwang. Dombr. Obli-
galien 4'/, 95'1',
Azib. Japan Obligation 1899 4 80
Columbia. Geconsolideerde
Bnitenlandscbe Schold. R. 3 49
- Hypot/ieek-Banken
Pandb. Rotterd. Hypb. 51/, '97
Pdbr.~Sted Hypb,'sGrav, 4'/, 100'/,-
Pandb. Utreclitsche Hypb. 4 99'
Pandb Westlandsche Hypb. 4 100
Pandb. Znid-Holl. Hypb. 4 99'/,
Pandb. Algemeene Groninger
Scheeps-Hypb. 4'/, 101'/, -
Pandb. Nederl. Hyp. APand-
brielbank 4 99,.'
Pandb. Ned. Scheeps-Hypb. 40, 10''/'
Pandb. Bataafsche Hypb. 4* 919
Eerste Ned. Hypotheekbriel-
bank 4 991/, _r
Pandb. Hollandsche Hypb. 4 94'/'
Schcepvaart-Maatee/iappijen.
Oblig. L. Smit en Oo. Sleep
dienst 4'/, 100
Stoomvaart M(j. .Triton" Obl. 5 100
Premieleenmgen
Beloie. Stad Antwerpen 18872", 97"/, -
Diversen.
Laan v, Meerdervoort Mij. tot
expl. van Oblig. 1902 4 99
Nationaal Grondbezit Oblig. 4 99'
Bnitengewoon groote kenze in
ECHARPKS, FICHDS, JUPE8, JUP0N8-
en buitengejwoon veel Nouveanté'g in
Aanbevelend,
ggf MANTELS en COSTUMES TAIL-
LEUR van al beden tot VEEL
VERMINDERDE PRIJZEN.
Predikbeurt bij de Remonstrantaoba
Gereformeerde Gemeente albier.
Zondag 19 December, 'a morgens 101/, nnr,
Ds. H. VAN ASSENDELFT,
Daar de verpakking onzer KINA DRUP
PELS^ De Vrij veelvuldig wordt nage
bootst om Kinapraeparaten van andere
herkomst aan den man te brengen, wyzen
wy er op .dat roode doozen zonder den naam
ff. NANXdoch met opschrift
„Kinadruppels", nietuit onue fabriek,
afkomstig *!Jn.
Men eische daarom uitdrukkelijk
I>. E lumt i nana. Shu. lahtUk. Du lug
TE HUUR:
naby Gouda, bevattende 4 groote Kamers,
groote Keuken, Kelder en Zolder. Te be
vragen by den pachter beuedend\jks.
