K
IN EBT 7B2HE WESTEN.
N THEE.
s's
T8,
laar
[Jsoloord
Nieuws- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
Maandag 14 Februari 1910.
48ste Jaargang.
No. 11170.
Bur.enlandsch Overzicht.
ER
I
I
Gedeelten van Socialisme.
FEUILLETON.
I
WE
Schoenwerk
roomleder.
HAKKEN,
smeten werk)
:«S5RÏ
ZO\EX,
pgave en
kantoor
INKMAN Z«
lNT,
len modellen te
Dit No. bestaat uit twee bladen.
EERSTE BLAD.
Telefeen Ne. M.
De Uitgave dezer Courant geschiedt dagelijks
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prijs per drie maanden is 1.25, franco per
post 1.70.
Afzonderlijke Nomtners VIJF CRN TEN.
EL,
Ie Kleiwegsteeg
ERIN»
I;
i groote Kante a,
Zolder. Te be-
dendïka.
ien toepassingen
Uerde Ptr-
lertt. Zg geven
:ers niet kunnen
b, geen imitatie
en aantal onge-
tu op aanvraag
tas J: Co.
GOUDSCHE tüIlllM
oorUtaouUr I
an alk zwans I
winkelten l« I
tetetekwaarh. I
(Uit het Amerikaanacb.)
Socialisme in tal van graden, schreven
wij zooeven. Inderdaad, niets geeft beter
inzicht in den samengeetelden bouw onzer
maatschappij en in het nog meer samen
gestelde proces harer ontwikkeling, dan
open oog te hebben voor dit betrekkelijlc
karakter van het socialisme, dat een bouw
wijze is, die wij twintigste-eeuwers reeds
lang hebben en die wij tot zoover als
het nuttig zal blijken nog verder zul
len krijgen een bouwwijze waaraan ge
werkt wordt door alle hedendaagsche
hervormingspartijen, en waartegen slechts
door conservatieve individualisten wordt
tegengestribbeld.
Het is zoo nuttig, dit alles helder in te
zienhet toont zoo duidelijk de opper
vlakkigheid, waarmede zij, die zich alleen-
han<klaars in socialisme wanende
sociaal-democraten, het hedendaagsch
tijdperk bezien, ofwilltn bezien, ten
einde in de „onverzoenlijke” tegenstelling
van. het hedendaagsch kapitalisme met het
Len antwoordde niet en keek ook niet om
ten einde te zien welke richting Honeykit
insloeg, maar snelde met vlugge schreden
voorwaarts. Toen hg Hobdy’s huis bereikte,
vond bjj Ned over een boek gebogen. Zjj
keek op, toen zg Len hoorde naderen.
„Kom binnen,* sprak zjj, stond op en zette
een stoel bg bet vuur. Wat zgt ge doornat!
Zgt ge gekomen om mg over mgn wegblgven
te beriepen F*
,Hoe kondt ge komen, als het weder zoo
slecht is! Waar is uw vadert*
.Die is naar zgn vallen gaan kijken. Hg
zal wel spoedig terugkomen en brengt mis
schien patrijzen mee. Als dit zoo is, zal ik
er een paar aan uw grootmoeder sturen.*
,Wat leest gjj daar?* vroeg Len.
.Een spraakkunst.*
.Goeden avond,* riep Hobdy, terwijl hij
de kamer binnentrad. ,Hoe maakt ge het F*
.Heel goed, dank
.Baart mijn dochter n geen zorgen F* vroeg
de oude man, een stoel nemende en zich
neerzettende.
.Ja,* antwoordde Len. Hg vertelde een
gedeelte van bet gesprek dat hg mot Honey
kit had gehad, zonder evenwel over Haney
te gewagen. Het gelaat van den ouden man
betrok. .Ned,* sprak hg, .noodt ge ons niet
een oogenblik alleen laten, tot mijnheer Gan-
sett on ik deze zaak besproken hebbes?*
I.
Dat wordt iets van coöperatieve kolo
nies, denkt de lezer van dit opschrift. Er
zal ons verhaald worden van de zooveelste
stichting (een mislukking, gelijk het te gaan
pleegt) van een vereeniging, welker leden
gezamenlijk grond bezitten en met en voor
VEHCOIIIINC.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van GOUDA, brengen ter kennis van de
dienstplichtigen bij de Landweer der lichtin
gen 1905, 1906, 1908 en 1909
dat s(j, indien zg vermeenen, dat bet gezin,
waarvan zjj het hootd rijn of waartoe zjj
behooren, in aanmerking kan komen voor
de geldelijke vergoeding, bedoeld bg art.
15bis der Landweerwet, ter Secretarie dezer
gemeente, benedenlocaliteit, afdeeling Militie,
kosteloos een aanvrage kunnen doen op
maken van af Maandag 21 Februari a.s. tot
on met Woensdag 23 Februari d.a.v. van
10 uur des voormiddags tot 2 uur des na
middags.
Daartoe moet zich aanmelden, voorzien
van het zakboekje
a. de dienstplichtige, die gehuwd is, met
zijne echtgenoote.
b. de dienstplichtige, die voorziet of helpt
voorzien in het onderhoud van het gezin
waartoe bij behoort of waarin hg is opge
nomen met het hoofd van hel betrokken
gezin.
Voorts wordt ter kennis van de buiten
lands verblijfboudenden gebracht, dat zg,
die vermeenen in aanmerking te komen voor
de bovenbedoelde vergoeding, binnen tien
dagen na dagteekening der kennisgeving, het
tot den Minister van Oorlog te richten ver
zoekschrift (op ongezegeld papier gesteld)
behooren in te leveren bg Burgemeester en
Wethouders der gemeente, alwaar de dienst
plichtige is ingeschreven in het verlofgangers-
regieter der Landweer.
Gouda, den 12n Februari 1910.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
R. L. MARTENS.
De Secretarie,
W. KROMHOUT, 1. S.
Ned gehoorzaamde. Bij de deur wendde
zjj zich om en wierp Len een smeekenden
blik tóe.
.Ik weet niet, wat ik doen moet,* zei de
oude man, toen Ned zich verwijderd had.
„Hoe komt hij er toe, zoo plotseling van idee
te veranderen? Verleden week scheen het,
of hg tevreden was.*
.Het best is, u daarvan niets aan te trek
ken.*
,Ik zou -■ de Hemel weet het --gaarne
willen, dat ik mjj daarom niet behoefde te
bekommeren; maar wat moet ik beginnen?
Ge ziet, hoe bg mg het vuur aan de schenen
legt."
,Ik geloof niet, dat het zoo erg is als gjj
denkt. Zeg hem, dat ge hem zult neerscbie-
ten, als hij zich met uw zaken bemoeit.*
„Neen, neen; bg weet wel, dat ik hem niet
zal dooden.*
.Komt hg daar niet aan Ja, hg is bet.
Stil, laat hem niet vermoeden, waarover wg
gesproken hebben.*
Honeykit trad zonder plichtplegingen bin
nen, ging zitten en strekte de heetten zoo
lang mogelgk uit.
.Hoe gaat bet met de rheumatiek, oude
heer?* vroeg hg.
,Ik heb er in den laatsten tgd geen last
van,* antwoordde Hobdy; .maar bet komt
dikwijls onverwacht terug.*
Telefoon No.
ADVERTENTIEN worden geplaatst van
15 regels a 50 Centen; iedere regel meer
10 Centen. Groote letters worden berekend
naar plaatsruimte.
Inzending van Advertentiën tot 1 uur des midd.
elkaar dien grond in land- en tuinbouw
bewerken wier arbeid en arbeidsproduc
ten aan hun gemeenschap toebehoort en
die voor zoolang het duurt, een klein
socialistisch eilandje vormen in de groote
„kapitalistische” oceaan.
O, zeker, dat stukje socialisme had met
ons opschrift zeer goed bedoeld kunnen
zijn. Maar wij kiezen dien inhoud toch niet.
Het is over een veel omvangrijker en
gewichtiger stuk socialisme of socialisee-
ring, dat wij heden spreken willen.
Want, men wete het wel, socialisme is
overal daar, waar in plaats van optreden
en machtsuitingen der enkelingen de wils
uitingen van gemeenschappen treden is
overal daar, waar individueele beschikkin
gen door die van vereeniging, staat of
samenleving vervangen worden.
Niet kolonietjes alleen maar ook niet
staatsbemoeiing alleendoch alle gemeen-
schappelij k-making in welken graad dan
ook.
Natuurlijk is dus elk belasting heffen
socialisme, want het is het opeischen van
een stuk individueel inkomen, van een
portie der vruchten van individueelen arbeid
ten bate der staatsgemeenschap en even
van zelf sprekend is het eischen van
militairen dienstplicht een (en nog veel
drukkender) socialeeren van het individu.
Natuurlijk is ook elke onteigening, elke
gemeente-exploitatie, elke bouwverorde
ning of beperking van arbeidsduur een
stukje socialisme, want ook daar treedt
dan telkens gemeenschapsmacht in plaats
van individueele beschikking. En zoo zou
men de opsomming kunnen voortzetten.
Maar niet louter in staats- (of gemeen
telijk) ingrijpen, zeiden wij reeds, niet
louter in overheidszorg is socialisme te
vinden.
Ook in de meer vrije associeeringen is
het te vinden. Ook in het vrije vereeni-
gingsleven en zijn toenemenden invloed
op den enkeling, in de coöperatie, de vak-
vereeniging, de politieke bonden met hun
bindende programs. En ook in de toene
mende macht der publieke opinie op ons
aller doen en laten.
Op allerlei punten en in allerlei graden
92)
„Ik heb ow raad niet noodig.*
„De oude en ik hebben een afspraak ge
maakt, en het zon gevaarlgk zgn, te trach
ten daar achter te komen.*
„Honeykit, verspil nw waarschuwingen
niet aan mg. Ik weet, dat ge een slecht
mensch zgt, niet ontvankelgk voor een man-
lijke gedachte of een grootmoedig idee, en
ik wéét bovendien, dat ge een ellendige laf-
aard zgt. Zooeven zei ik dat ik geen pistolen
b(j mQ heb; doch ik sprak onwaarheid.*
Hpneykit’s houding onderging weder een
«belle verandering.
„Het dient nergens toe te schertsen,* zei
by. „Ik wilde n slechts zeggen, dat ge u
niet met mgn zaken te bemoeien hebt. Wilt
ge naar Hobdy gaan om met hem te spreken,
dan kan ik datnatnnriyk niet belettenmaar
wel kan ik het meisje er van terughouden
langer op het kantoor te werken, en dat wil
ik. Adieu I*
quasi-„toekomstige” socialisme hun klas-
senstrijdleuzen en hun „scherpe” tegen
stelling tot de „burger”-partijen op te
diepen.
Het toont ook zoo duidelijk de onwaar
heid aan van het „beschuldigen van
„socialisme” en van „afglijden” naar
socialisme”, dat christelijke partijgangers
zoo gaarne vrijzinnigen toewerpen tegen
welk afglijden zij de evenzeer sociali-
seerende christelijken dan „waterproef’
zijn zouden.
Een en ander ad majorem ach neen,
ter doodeenvoudige kiezer-vangerij.
komt het over de maatschappij. Komt het
opnieuw, moeten wij zeggen want som
mige uitingen van gemeenschapszorg
bijv, rechtspraak* landsverdediging, water-
keering, muntslag, zijn reeds oeroud.
Komt het opnieuw door toedoen van den
Wetgever ook door vrije samenwerking
der burgers zelve. En waarom dit ge
schiedt Omdat ondanks het feit, dat het
maatschappelijk bouwwerk nooit gehéél
zonder socialistische bestanddeelen geweest
is, zelfs niet in de periode 1789 tot on
geveer 1880, de periode der betrekkelijke
staatsonthouding; ondanks het feit ook,
dat de uitbreiding de socialiseering thans
reeds sedert een dertigtal jaren weder is
opgevat, niettemin ondanks dit alles, onze
huidige maatschappij nog steeds te indi-
viduiöistisch is. Omdat men vrije aaneen
sluiting hier en van staatszorg ginds nog
op tal var punten heil n.l. versterking-
te wachten heeft voor het geïsoleerd
veel te zwakke individu. Omdat al deze
socialisaties dus bij slot van rekening de
vrijheid van het individu niet verkleinen,
maar vergrooten. En omdat vrijheid het
hopgste goed is.
Reuter seint uit Rome dd. 11 Febr.
Minister-president Sonnino ontwikkelde het
program der regeering en deeldo daarbij
mede, dat er maatregelen zullen worden
voorgesteld tot subsidieering van de stoom
vaart en de scheepsbouw ndnstrie.
De maatregelen betreffen den bouw van
schepen op binnenlandsche werven en het
verleenen van steun van rijkswege aan de
vriju stoomvaart, door toekenning van
vrachtpremies voor den invoer in Italiaan-
sche havens van goederen, bestemd om in
hel land verwerkt te worden of voor den
uitvoer van landbouwproducten of bewerkte
stoffen en de vaststelling van bepaalde, ge-
limiteerde subsidies voor stoomvaartlijnen,
die een commercieel en politiek karakter
hebben, en voor enkele lynen, die ten bate
van den handel zjjn, maar tevens een staat
kundig doel hebben.
De nieuwe maatregelen zullen de begroe
ting bezwarpn met 30 millioen jaariyks.
De regeering hoopt, dat do Italiaansche
vlag ter zee een krachtige steun zal zijn
voor den economischen en nationaleu voor
uitgang.
De minister diende daarop een wetsont
werp in, bepalende dat er een ministerie
van spoorwegen zal worden ingesteld.
Sonnino deelde verder mede, dat bijaldien
zulks noodzakelijk wordt ten gevolge der
tegenwerking van andere Stalen de regeering
een maximum-en minimum tarief zal opmaken
met bepaalde verbooging van de douane
rechten.
Wyders vroeg Sonnino een nieuw krediet
van 36 millioen bg bet reeds goedgekeurde
van 50 millioen tot herstel van de schade,
veroorzaakt door de aardbeving van 1908.
„Ge zjjt flink genoeg om naar eer. bruiloft
te gaan, niet waar?-
„Wie trouwt erP“ vroeg Len, terwijl hij
Honeykit een spoltenden blik toewierp.
„Ik Ned en ik.*
„Wanneer denkt ge, dat de plechtigheid
zal plaats hebbenP* vroeg Len.
„Ik denk morgen.*
„Zoo gauw reedsP“ vrueg Len sarrend
belangstellend.
„Ja, ik houd er niet van de dingen op de
lange baan te schuiven. Als ge knot, moet
ge ook komen.*
„Ik geloof wel, dat ik by het huwelijk van
juffrouw Hobdy tegenwoordig zal zijn; maar
ik geloof niet, dat zy zoo spoedig trouwen
zal.*
„Ge schijnt er iets van af te weten.*
„O ja, ik ben in den regel goed op de hoogte
met de plannen van ben In wie ik belang
stel.*
„No, ik ben, hoop ik, geen gek, en tame
lijk zeker, dat ik geen oud wgf ben. Hobdy,
ik wil Ned van het kantoor afnemen, wat
denkt gij daarvanP“
1 „Waarom, mijnbeer Honeykit P Ge weet....*
„Om het even,* viel Len in, „het meisje
zal niet van het kantoor afgenomen worden;
ze heeft daar een werkkring naar baar zin’,
een werkkring, die haar een nieuw leven
geopend heeft.* (Wordt vervolgd.)
EllK te letten
VAI
M.
I worden afgei
Ie pakjes van vijf
en een Ned. ons
van Nommer en
ran nevenstaand
e Wet gedepc-
tvoeriBg van gfr-
jevelende
IJL,
iRT Lz.
