l
;htcap
il
IN HET VERBS WESTEN.
1
I
irkooping
recht,
JONHUIS
I T S,
;baar
No. 11182.
Nieuws- en (Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
Maandag 21 Februari 1910.
48ste Jaargang.
10EIAN,
Bui'.enlandsch Overzicht
4
FSU1LLETOK.
d Schoenwerk
HENZORG*
MEWHVIS.
4Y ZONEN,
IBM.
Gedeelten van Socialisme,
n.
ran »ele genak-
l Notaris KOEMAN
uhti
li
38)
XXIII.
V
A
Dit No. bestaat uit twee bladen.
EERSTE BLAD.
JANT,
I wies modellen te
Telefoon Ne. SS.
De Uitgave dezer Courant geschiedt dagelijks
niet uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prijs per drie maanden is f 1.25, franco per
post 1.70.
Afzonderlijke Nommers VU F CENTEN.
RT 1910, des voor-
et Koffiehuis vu
iNKEN, ten over.
de Hoogstraat te
9, Kadaster Sectie
25 Centiaren.
betaling der koop-
HO.
itigen op Maandag
tart van 10 tot 2
veiling van 9 tic
«DEL,
ir deKleiwegeteeg
PEERING
Cbroomleder.
I-HAKKEN.
iRemeten werk)
(Uit het Amerikaanech.)
Jude Jenever
HOPPE.
jgbaar bg
TERS Jz.
RADIJS GOUDA
rich ten doel om
llige huishoudelijke
zoo veel noodigte
celijk aan minge-
rjjzen te verkoopen.
et komt geheel ten
Vereeniging Ar-
Renter seint nit Soda, d.d. IS F«br.De
Koniog en de Koningin van Balgarjjo tollen
in den loop van de volgende week een offi
cieel bezoek brengen te Petersburg.
zegel, en desnoods nog na registratie in
alle plechtigheid van vorm geschied zijn.
Hier heeft gemeenschapsuifing de rechts
positie der enkelingen nog veel meer ön-
verbiddelijk geregeld
Tal van meer andere graden van socia
lisme vinden wij nog daarnevens. Nu eens
de «ettelijke regeling van en inmenging
in het beheer der zoogenaamde spaar
fondsen, ten behoeve van welke een bij
drage van den arbeider verlangd kan
worden. Dan weer het inroepen door dep
rechtèr van het oordeel van een Kamer
van Arbeid, van een organisatie dus, die
door patroons en werklieden gekozen
wordt en alzoo op haar beurt een socia
lisatie der enkelingen beteekent. Terwijl
bovei dit alles uitreikt de omvangrijke
taak van den rechter in zake arbeidscon
tracten, taak van uitleggen, beoordeelen,
toetsen, recht scheppen in welke deze
staatsambtenaren den steun der gemeen
schap voor de enkelingen doen blinken en
zoo noodig haar wil over hen doen gelden.
En dan eindelijk het behoorde reeds
vermeld te zijn, maar wij bewaarden het
tot slot als sterkste graad van socialisatie
eindelijk het collectieve contract; de
voorovereenkomst gesloten tusschen vak-
vereeniging en een of meer patroons, die
voor een aantal jaren vaststelt, welken
inhoud de arbeidscontracten der individuen
leden dezer vakvereenigingen slechts
hebben kunnen. Want dit is het belang
rijke nieuws, dat de wet invoertarbeids
contracten van individu-leden, welker in
houd in strijd mocht zijn met dat, waar
toe hun vereenigingsbestuur, hun groep
reeds verbonden heeft, hebben geen gel
digheid een socialeering die onvermijde
lijk zelfs op hetgeen niet-leden der ver
eeniging bedingen kunnen, haar invloed
zal doen gelden.
Welk een sterken graad van socialisme
is ook dit collectieve contract en hoe zal
het, met den groei der vakvereeniging,
die ook door toedoen dezer wet nog ver
der te verwachten is, de arbeidsverhou
dingen verder socialiseeren.
Welk een onderscheid met weinige gene
raties vroeger, toen de enkelingen ver
snipperd en verstrooid, machteloos en on
vrij hun arbeidsverhoudingen bepaalden
naar hun eigen telkens ontoereikend of
overweldigd inzicht.
Hoezeer is de maatschappij op het punt
der arbeidsverhoudingen door deze ééne
wet meer sociaal doorgroeid, gelijk zij hét
op tal van andere punten nog verder
worden zal nu eens ten aanzien van
het beschikken over de arbeidskracht, dan
weer van het beschikken over den grond
of het kapitaal.
Dat is de socialistische taak waaraan
onze én volgende generaties zullen te
werken hebben, onbevreesd voor den Haam
van hetgeen zy ondernemen en de nood
lottige klassenstryd-herinneringen, die aan
dién naam tegenwoordig verbonden zijn
en evenmin geleid door eenzydig voorop
gestelde dogma's omtrent al-socialisme,
dat zonder nader bewijs om zich zelf reeds
begeerlijk zijn zou.
Maar socialisme, aaneenbinden der en
kelingen, onversaagd, voorzoover het voor
dien enkelingen de ware rrykeid vergroot.
En aan die taak werken vrijzinnige en
christelijke hervormers reeds feitelijk
of zij het inzien of niet.
ouden toepassingen
MlOerOe Por-
gaerlt. Zg geven
lakers niet kunnen
zich, geen imitatie
gen.
een aantal onge-
iralü op aanvraag
SBIB J> Co.
De Canadeescbe regeering beeft reeds
stappen gedaan ter verzekering van den
spoedigen aanbouw van de Canadeesebe
vloot, goodra baar vlootwet zal zyn aange
nomen. Z| beeft met veracblllende droogdok-
maatschappijen onderhandeld omtrent den
aanleg van werven. Do reguering «telde voor,
te breken."
.Waarom denkt ge, dat?"
.Omdat ge bet onderwerp weder aanroert.
.Veronderstel, dat ik mgn belofte breek."
Dan zoitdt ge m(fn vertrouwen in u aan
het wankelen brengen."
,Ik ben er zeker van, dat ik dit niet doen
zal."
.Dan moet ge niet over owe liefde spreken."
.Waarom niet? Wekt dit onderwerp zoo
veel afkeer bg u op?"
.Neen."
.Waarom wilt ge dan niet, dat ik er over
spreek?"
.Dat heb ik n toch reeds gezegd. Ge
weet, dat ik u liefheb, o vereer. Laat het
onderwerp nu verder met rest. Geef my do
mand ik moet dezen zjjweg op."
.Wacht nog een oogenblik. Ned, bebt ge
Werkelijk nooit iels voor Dockery gevoeld
.Welk een dwaze vraag 1"
.Toch zou ik gaarne willen, dat go mg
op die vraag antwoordde!. Ge weet immers,
dat vorige liefde steeds jalnerschbeld opwekt."
,Ge weet wel, dat ik dien ijdelen, latten
vent niet bemin. Ga nu naar buis, Len; ge
zjjt van avond vreemd."
.Goeden nacht, lief kind."
Toen Len thuis kwam, trof hg er kolonel
Bentley en Bob Gansett aan. Het was lichte
■aan. (Wordt vervolgd.)
Ongeveer een uur nadat Dockery bet bu
reau der .Picket" verlaten had, kreeg Len
het volgende briefje van bem.
.Mijnbeer Gansett. Er is dikwijls be
weerd, dat den vreedzamen menseb niets
beter bevalt dan bescheiden rust en on
derwerping. Dikwijls heb ik over deze
grootsebe stelling nagedacht, en ik ben
er van overtuigd, dat zg mg in verschei
den moeilgke omstandigheden geholpen
heeft. Deze stelling, rajjn waarde Gan
nett, wan het, die mjj vóór enkele oogen-
blikken in staat stelde mgn woede te
beteugelen, en voorkomen heeft dat ik
mg als oen bloeddorstige tijger op o
stortte. Ik wil gaarne bekennen, dat
ik verkeerd deed op oen dergelijke ma
nier tot juffrouw Hobdy to opreken;
beraad van hetgeen men op zich gaat
nemen, zeer bemoeilijkt. Socialiseering
anderdeels doordat de schriftelijke vorm
van de verbintenis het mogelijk maakt,
dat derden, iedereen, kameraden, vakver
eeniging, het publiek, de pers, de publieke
opinie kennis krijgen van hetgeen de pa
troon van den arbeider gevergd heeft en
daarover gevraagd of niet gevraagd
hun oordeel uitspreken en dus hun
invloed doen gelden. Iets wat nog wordt
in de hand gewerkt door het voorschrift,
dat van sommige deelen der schriftelijke
overeenkomst een exemplaar ter griffie
van het kantongerecht voor ieder ter in
zage moet liggen.
Evenwel, een graad sterkere socialisee-
ring is er begrijpelijkerwijze te vinden,
zoodra wij, na den vorm, zien naar den
inhoud der arbeidscontracten.
Onze wet nu heeft zich met dien in
houd zeer uitvoerig bezig gehouden. In
plaats der drie magere (en toch nog
kwaadaardige I) artikelen, die vroeger de
heele regeling uitmaakten, heeft zij een
lange rij van voorschriften gegeven, die
als zoogenaamd „aanvullend recht” van
aelf de verhouding vaa werkgever en
werknemer beheerschen zullen. Of partijen
er zich over hebben uitgesproken of niet
overal waar zij dit aanvullend recht
niet uitdrukkelijk buiten werking hebben
gesteld (hetgeen praktisch lang niet altijd
geschieden kan), bepaalt het de rechten
en plichten, die deze ruilende individuen
bezitten, omdat de gemeenschap bij monde
van den wetgever dit voor nuttig en heil
zaam verklaard heeft.
In dit aanvullend recht omlijnde de
wetgever voor de enkelingen, wat deze
als behoorlijk en voegzaam arbeidscontract
hebben te beschouwengaf hij hun een
houvast bij hun pleiten voor verbeteringen,
gaf hij den rechter een richtsnoer tot
leiding van zijn oordeel.
Een heel wat sterkere graad van socia
lisme is in het zoogenaamde „dwingend
recht” te vinden, dat zijn de in deze wet
ongewoon talrijke bepalingen, van welke
partijen niet rechtsgeldig kunnen afwijken,
ook al zou die afwijking schriftelijk en op
maar, mgn waarde heer, miskende liefde
overweegt baar woorden niet Ik ver
trouw er op, dat ge mg vergeven zult,
want ik bad gehoopt juffrouw Hobdy
eens de mijne te noemen; tbans, mijn
heer, dta ik grootmoedig alle aanspraken
aan u af. Ik zal trachten mgn lot te
dragen zooals bet een Amerikaanseb
burger betaamt, en ik hoop, mijnheer,
dat ge aan dit voorval geen waarde
geeoeg znlt hechten om bet een plaats
in uw kolommen te verleenen.
Uw onderdanige dienaar,
Mangus Dockery."
.Ned," zei Len, .lees dit eens en denk
over de verbevenheid van een menscbeljjk
offer na."
Ned las het schrijven, wierp het weg en
ging zonder een woord te zeggen aan baar
werk voort.
,Ge kant Mangus Dockery thans voor een
edel menseb houden of
.Een gek," viel bet meisje bem in de rede.
.Zal ik den brief beantwoorden?"
.Dat laat ik geheel aan n over."
.Ingeval ik antwoord," ging Len voort,
Collins een blik van verstandhouding toewer
pende, .wat wilt ge, dat ik bem over n zal
schrijven
Niets,"
MfiRK te letten
UV VAN
IKN worden afgelt-
;elde pakjes van tft
<d/ en een Ned. om
ng van Nommer en
n van nevenstaand
s de Wet gedepo-
uitvoering van ge
ien bevelende
BIJL,
lAART La.
BRINKMAN 4 Zn
1,111 INI IF. (MRIVT.
Telrfeen Re.
A D V E R T E N T I E N worden geplaatst van
15 regels a 50 Centen; iedere regel meer
10 Centen. Groote letters worden berekend
naar plaatsruimte.
Inzending van Advertentiën tot 1 uur des midd.
„Weoi edelmoedig."
„Wil ik aan uw brief een paar woorden
toevoeg y
Ja," antwoordde Len, Collina aank^kende.
„Goed," lei het meiaje, haar plaats ver
latende en zich aan een leasenaar zettende.
Nadat zg een paar regels had geschreven,
zei<e zty
„Gg kunt hem dit zenden."
Het meisje keek Collina ondeugend aan en
glimlachte. pen nam het vel papier en las:
„Geachte mijnheer Dockery. Uwe ver-
klaring, mij te beminnen, ia mg een open
baring geweest. Ik heb n steeds bewon
derd ja, meer dan bewonderd, en ik
hoop, dat ge mg spoedig komt begroeten."
„Alle duivels!" riep Len. „Ge wilt hem
dit toch niet toezenden?"
Collins lachte luidkeels. „Ze heeft u dit
maal aardig beet. Maar thana hebben we
genoeg grappen verkocht; als wjj bet blad
op tyd gereed willen hebben, moeten wg
voortmaken,*
Toen Len en Ned des avonds op den straat
weg liepen en aamen een mand droegen, zei
de junkman
„Ned, beb ik mijn belofte niet gebonden
de belofte, n niet over liefde te spreken
„Ja, maar ge staat tbans op het punt haar
Laten wij nu één van de vele gevallen
van geleidelijke socialiseering onzer maat
schappij eens wat nader uitwerken in
onderdeden.
Het dunkt ons wel pikant daartoe als
voorbeeld te kiezen de niéuwe wet op het
arbeidscontract, omdat de stukken socia
lisme, die déérin vervat zijn, zijn tot
stand gekomen met medewerking van alle
partijen, behalve dande sociaal
democratische 1
Leerzaam nu is het, op te merken, dat
terwijl dienstplicht of staatsbedrijf
natuurlijk een sterkeren graad van socia
lisme inhoudt, dan er gelegen kan zijn in
een wettelijk regelen van contractueele
verhoudingen wijl deze laatste immers
betreffen verbintenissen, waartoe indtvi-
dueele wilsuitingen het initiatief moeten
nemen leerzaam is het, op te merken,
dat ook in die laatste staatszorg zelve
nog weer nieuwe graden onder-graden
van socialisme te bespeuren zijn.
Ja, de wet op het arbeidscontract roept
zelfs zeer talrijke graden van socialisatie
der arbeidsverhoudingen in het leven.
Beginnen wij met een betrekkelijk
zwakken graad van „staatsdwang”de
voorschriften nopens den vorm van het
contract sluiten. Terwijl in het algemeen
het wezen van dien vorm aan partijen,
aan patroon en arbeider dus, is overge
laten, heeft de wet voor de geldigheid
van sommige bedingen uitdrukkelijk den
schriftelijken vorm geëischt.
Eenige, zij het nog niet sterke, socia
lisatie hebben wij daarin nu reeds voor
ons. En wel op twee manieren. Eensdeels,
dat dus de wet er voor gewaakt heeft,
dat de enkeling zich niet tot bezwarende
verplichtingen verbinden kan in een mon-
delingen vorm, die onzekerheid en dus
willekeur van den sterkere mogelijk zou
makeneen vorm bovendien, die rustig
Reuter seint alt ?nr(j«, d.d. 18 Febr.: Het
miniaterio van builenlandsche zaken weigert
de maatregelen mede te deelen, die de
regeering ven plan Ie Ie nemen, ten einde
van Moelay Haüd een bealiseing te v«fkr(|-
gen omtrent de te Par(|« gesloten overeen
komsten. Zeker ia bel intoaseben, dat de
regeering beeft besloten aan bet dralen van
den Sultan een einde te maken.