H.7.
„IE TIJDGEEST"
jqppe'5
EENIG DEPOT VAN THEE,
NIEUWE BESSEN
BOUWLAND,
I). SAHSOM.
ADVERTENTIES.
BINNENLAND.
Winter 1910-1911.
Fun
Firma Hermant Zoon.
Gemengde Berichten.
Stadsnieuws.
GEERTRU1DA KRANEVELD-
I
Reserves Ruim f 50.000.—
ebt cap en
t likeuren
VI. RAVE\SWAAY ZONEN,
Te liuur gevraagd
Id de kom der Maas was de toestand nog
erger. Op de bijrivieren was de was Dins
dag het hoogste en reeds gisteren scheen er
gelukkig reeds een begin van daling in te
treden; ten minste voor wat -de kleine ri
vieren betreft.
Die daling bedroeg rêeds voor de Oarthe
65 c. tot 1 metvoor de Vesdre 10 c.; de
Sambre 23 tot 90 c.; de Semois 50 c.
Men denkt dat vandaag de Maas de daling
volgen zal.
St a ten-G eiieraal.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Donderdag 10 Nov.
Indische begrooting.
Het algemeen debat wordt voortgezet.
De heer Thomson bespreekt allereerst de
meerbesproken circulaires van den Gouver
neur-generaal betrekkelijk deZondagrnstenz.,
en wijst er in verband hiermee op, dat in de
laatste tijden in Indië onomwonden wordt
uitgesproken en geschreven, dat men daar
te lande staat aan den vooravond van een
koloniaal clericalisms. Hjj kritiseert die cir
culaires als weinig recht door zee gaande,
en gevaarlijk door haar onduidelijkheid en
weinig voorzichtig. Den uitval van den heer
Bogaardt gister tegen het Leger des Heils
in Indië heeft spreker getroffen. Volgens
spreker is het nog de vraag door wie beter
opgewekt wordt tot naastenliefde en tot de
leer van Christus, door het Leger des Heils
of door de zending. Het Heilsleger maakt
in elk geval algemeene christenen, terwijl de
zending de christenen in hokjes indeelt.
Uitvoerig bespreekt de heer Thomson
daarna de Atjeh-aangelegenheden en dringt
vooral aan op algeheele publiceering van de
beide Liefrinck-rapporten.
Voorts komt spreker op tegen bet nog
steeds in stand houden van de concentratie
kampen, die door ons in den Boeren-oorlog
zoo z|jn afgekeurd. Spreker vraagt, in den
verderen loop van zijn rede, of de voorge
nomen belasting in do Gajoe- en Alaslanden
zal worden ingevoerd, waar spreker niet
alleen, maar de heer Liefrinck zelfs, over
tuigd is dat de tocht naar de Gajoe- en
Alaslanden Is geweest een ongerechtvaardigde
systematische slachting.
Hoe denkt de minister verder over het
militaire optreden in Atjeh op dit oogenblik?
vraagt spreker.
De heer Bob verwacht dat de tegenwoor
dige economische toestand in Indië het te
kort in gunstigen zin zal wijzigen.
Verder sluit spreker zich aan bjj het ver
langen van den heer Thomson naar publi
ceering van de rapporten-Liefrincken hjj
vraagt verder o. m. voor Indië flnancieele
zelfstandigheid.
De beer Vliegen meent, dat als een andere
mogendheid haar kapitalistische handen over
Indië uitstrekte, het land er wellicht nog
slechter aan toe zou raken. Wjj moeten het
thans ten spoedigste zelfstandigheid verlee-
nen, zóó dat wij ons er kunnen terugtrekken.
Over het lot der arbeiders is spreker bjj
de toeneming der economische ontwikkeling
evenwel ongerust.
In zake de Atjeh-politiek sluit spreker
zich aan bij den heer de Stuers, en protes
teert hg tegen wreedheden. Verder kriti
seert hi) de weinige voortvarendheid op het
gebied van de economische verheffing van
Indië, en dringt hij aan op meer Staatsexploi
tatie, vooral op Djambi.
Ook deze spreker kritiseert de Zondags
circulaires. In bovenstaand verband ver
ontrust hem het voornemen der Regeering
om de christengemeenten meer daadwerkelijk
te gaan steunen, en waarschuwt hij de Re
geering zich buiten al die dingen te houden,
willen wjj niet gaandeweg de geheele in-
landsche bevolking tegen ons in 't harnas
jagen.
Nog dringt spreker aan op ruimer toe
kenning van het recht van vereeniging en,
vergadering.
De heer Tydeman kritiseert hoofdzakelijk
de Zondags-circulaires.
De minister van Koloniën komt thans aan
het woord. Niet-publiceering van de rap
porten en adviezen van den heer Liefrick
geschiedt niet wegens den inhoud dier rap
porten, maar ten-einde de ambtenaren, die
voor de bouwstoffen van die rapporten en
adviezen onderzoeken moeten instellen in
loco, de gelegenheid te laten onbevangen hun
bevindingen te laten meedeelen Intusschen:
om duidelijk te doen uitkomen dat de ge
heimhouding niet den inhoud tot grondslag
heeft, zal de minister bij deze mondelinge
beantwoording van de sprekers over Atjeh,
mededeelingen doen uit het rapport-Liefrinck.
De minister ontkent dat wreed optreden
in Atjeh voortduurt, waarbg hij er op wijst
dat in 't eerste halfjaar van dit jaar 't cijfer
der in Atjeh neergelegden aanmerkelijk ge
daald is. Intusschen zijn ook aan onze zijde
de verliezen vaak groot. Vervanging van het
militair gezag door het civiel gezag zal zoo
veel mogelijk bespoedigd worden. Maar
pressie in dien zin kan op den Goovernenr-
generaal niet worden uitgeoefend.
De vragen van den heer Thomson beant
woordende, geeft de minister toe, dat de
heer Liefrinck de concentratiekampen be
schouwt als niet meer in onzen tijd passende;
maar ze zijn na teraggebracht tot enkele^
Heerediensten boven het maximnm zijn slechte
in één geval gevorderd op Atjeh; het uit
zenden van kleine patrouilles behoort tot de
middeleo die de Gouverneur-generaal noodig
acht- in het belang van het herstellen van
rust en orde.
Morgen half 11 voortzetting.
De Minister van Financiën maakt bekend,
dat ten behoeve van 's Rijks schatkist uit
's-Gravenhage van een onbekende is ontvan
gen een bankbiljet groot f 40.
Door de benoeming van het antirev. Sta
tenlid, notaris T. Plar.tenga, tot notaris te
Kampen, zal eerlang in de Zuid-Hollandsche
Staten een vacature ontstaan. Begin Decem
ber zal de heer Plantenga naar Kampen
vertrekken; hjj heeft zitting voor het district
Ridderkerk en zou in 1913 moeten aftreden.
De dubbele moord te Spaarndam.
De Gemeenteraad van Spaarndam verga
derde Woensdagmiddag en alle leden waren
aanwezig. De burgemeester sprak in de eerste
plaats woo* den van groote waardeering en
deelneming over den zoo gruwelijk vermoor
den gemeente-ontvanger, den heer W. Mei-
chior, die vermoedelijk door zjjn ambt dat
vr^eselpk lot had getroffenMelchior was
een goed ontvanger die 22 jaar de betrekking
op de meest nauwgezette wgze had bekleed;
zijn nagedachtenis zal in eere blijven.
De voorzitter deelde voorts mede dat het
Dag. Bestuur, daarin bijgestaan door den
heer Vallentgoed, ontvanger der aangren
zende gemeente Haarlemmerliede ca., de
boeken en schrifturen hadden onderzochten
in orde bevondenblijkens het door dezen
ingediende rapport, bestond er geen twijfel of
de Gemeentekas was 5 October in orde, zoo
dat de ontvreemde kas bedraagt f 1250.71.
Dat tekort is volgens ingewonnen advies
niet verhaalbaar op de borgen of op de
nalatenschap, wat de heer N(jo deed opmer
ken dat al ware zulks wel verhaalbaar het
in deze omstandigheden op deo weg der Ge
meente zon liggen, die som aan te zniveren.
„Slachtvacantie". In een der Zeenwsche
dorpen is de openbare slachtplaats,' waar
vooral in de maand November de varkens
der boeren geslacht worden, gelegen in de on-
middelijke nabijheid van de pastorie der
Hervormde gemeente aldaar. De predikant
van het dorp die bovendien *als voor
stander van eën vegetarische leefwijze op
dit punt dubbel gevoelig is heeft van dit
landelijk „slachthuis" veel verdriet. Zijn po
gingen om het verplaatst te krijgen, hebben
echter bij de dorpsoverheid geen steun ge
vonden.
Thans heeft de kerkeraad der Ned. Her
vormde Gemeente, om aan zjjn bezwaren
tegemoet te komen, goedgevonden dat hp en
zijn vrouw elk najaar, zoodra November in
het land is, gedurende vijf weken buiten
het dorp mogen doorbrengen. Ligt het vleesch
der dorpelingen goed en wel in de kuipen,
dan keeren de predikant en zijn ecbtgenoote
opgewekt in hun dorp terog, tot hervatting
van den geestelijken arbeid. (Nws.)
De Meerssen8che Raadsverkiezing. De
jongste Raadsverkiezing te Meerssen, die aan
de zijde der „onafhankeljjken" stond in het
teeken van bier, marken en pamfletten, zal
wellicht nog een staartje krijgen.
Naar aanleiding der klachten van de in
de anonieme pamfletten beleedigde personen
- een candidaat-jnrist en een Raadslid
stelde de rijkspolitie een onderzoek in op
bevel der justitie, met dit resultaat, dat
degene die de kopy bij een Maastrichtscben
drukket had bezorgd, bekend werd. Qok de
verspreiders van de gewraakte strooibiljetten
zijn bekend. (Tfld.X
Te Geersdijk gemeente Wissekerke (Noord-
Beveland) is tijdens de afwezigheid van de
bewoners diefstal gepleegd in een arbeiders-
wpning. Ongeveer f 35 werd nit een linnen
kastje ontvreemd. De dader, die nog niet
ontdekt is, moet een bekende zijn, daar hg
den huissleutel, die door de bewoners op
een verborgen plaats wordt gelegd, wist te
vinden en daarmede de dear opende.
In den afgeloopen nacht is ingebroken in
het kantoor van de firma Wybren Kryns en
Co., boomkweektfs te Jonre, welk kantoor
is gelegen op de BÜtsingel in de onmiddellijke
nabijheid van de gemeente.
Door het inslaan van een glasruit en het
openbreken van een blind, heeft men zich
toegang tot bet inwendige van het kantoor
verschaft.
Een som van f 65 wordt vermist. De brand
gast met haar inbond bleek onaangeroerd te
zijn. De politie doet onderzoek.
In een hotel te Rotterdam is aangebonden
wa kantoorlooper A. K. nit Stattgart, sedert
Maandag voortvluchtig met 2700 mark van
zfin patroon, den ijzerhandel Z. en N. al
daar. Hij had nog 2200 mark in zfin bezit,
voor de rest kocht hij een nitrnsting voor
Amerika.
Op het oogenblik dat een dienstmeisje
een aan de Geldersche kade te Rotterdam
onbeheerd staanden hondenwagen passeerde,
trok de hond aan en liep met den wagen te
water, waarbij l,et dienstmeisje meegesleept
werd.Een voorbijganger sprong te waterjmaar
hij kou het meisje niet op het droge bren
gen, wegens de langs de kade liggende beurt
schepen, waartusschen hjj zich met haar be
vond. Drie mannen hebben met behulp van
een roeiboot bem en het meisje gered. De
hond verdronk.
Door de Arnhemscbe politie is na lang
zoeken te Arnhem aangehouden de persoon
die eenige dagen geleden bg den heer J.
Meijer aan het Roermondsplein, zjjn vroe-
geren patroon, diefstal met inbraak pleegde
en 's nachts wist te ontsnappen. De aange
houdene beeft bekend.
Door den burgemeester van Haarlemmer
meer wordt namens de ouders de opspoiiug
en aanhouding gevraagd van W. Slinger,
arbeider, oud 19 jaren, en wonende in deze
gemeente.
Hjj heeft 31 October de ouderlijke woning
verlaten en bevond zich blijkens een ontvan
gen ansichtkaart 1 November te Zeist. Hjj
is in gezelschap van een meisje, oud 21 ja
ren, en bjj gebrek aan reisgeld vermoedelijk
te voet op reis naar Duitschland (Duisburg).
Het meisje dat zich bjj bem bevindt, ge
naamd Lena Gerits (ook wel Lena Rood-
zant) was laatstelijk dienstbode te Amster
dam.
Te Egmond aan Zee is gistermorgen een
ljjk gevonden, vermoedelijk van een Engel-
schen marine-matroos.
Gisternamiddag half een is er brand uit
gebroken op den bovenzolder der houtwa-
renfabriek van de firma Bazart en Henning,
in de Boterstraat te Schiedam, vermoedelijk
veroorzaakt door vonken uit de Igmkachel.
Door hét vele lichtbrandbare materiaal ge
voed, sloeg de vlam na enkele oogeablikken
boven het dak uit.
Vrjj spoedig binnen een balf uur
was de brandweer het vuur ia zoover mees
ter, dat zjj het tot de bovenverdieping be
perkt had.
Twee werklieden, die op den zolder te
rusten lagen, hebben brandwonden gekregen;
ze werden door de politie verbonden.
Een winkelier aan bet Strooveer 11 te
Rotterdam, deed Woensdag aangifte van de
vermissing van een bankbiljet van f 100.
Het vermoeden bestaat intusschen dat
de hond het heeft opgegeten
De wintervloed van de Maas is te vroeg
gekomen. Niet alleen dat in allerijl in Noor
delijk-Limburg het vee 'van de weiden moest
worden gehaald, ook vele te velde staande
gewassen zijn verloren gegaan, omdat op
zoi)'n hoogen stand zoo vroeg niet gerekend
Zooals reeds gemeld is, hebben B. en W.
van Amsterdam in overeenstemming met
het advies van den schoolopziener in het
arrondissement Amsterdam IV aan den
gemeenteraad voorgesteld, H. G. Grosjan uit
zijn betrekking als onderwijzer aan de openb.
school voor gewoon 1. o. no. 54 te ontslaan.
Wjj vernemen, dat dit voorgestelde ontslag
geen verband hondt met eenige qaaestie van
politiek of inbreak tegen het gezag.
Een beeldhouwer nit Lemberg, tijdelijk in
een logement op de Pr. Hendrikkade te Rot
terdam verblijf houdende, is in een café op
de Zuidblaak aldaar een bedrag van 500
kronen in bankpapier nit zjjn portefeuille
ontstolen. De dader legde voor het gestolene
waardeloos papier in de plaats.
(„N. R. Ct.")
De Haarlemsche correspondent vao bet
Hbl. meldt
Door de firma J. J. Beynes te Haarlem
is afgeleverd bet door haar gebouwde gezel-
scbapsrgtnig voor de Nederlandsche Centraal
Spoorweg-Maatschappij. Het rijtuig is bijna
21 meter lang en ingedeeld in 2 zeer rnime
salons, elk van 5 meter, benevens toilets
en closets, provisiekasten enz. Aan de uit
einden van het rjjfhig zijn de salons, be
grensd door 2 bijzonder groote, geheel af«
gesloten balkons.
Het rijtuig is het langste, dat ooit inNe-
'derland is gebouwd.
Het is al tien dagen geleden, dat in
Noord-We8t-Enropa de diepe stormdepressie
herscheen, door heel ons werelddeel storm,
plasregen-, hagel of sneeaw brengend. Hoe
wel deze storing in den dampkring bet weer
zeer onstuimig maakte, kon men toch niet
van iets buitengewoons spreken, zegt het
Hbld.; diepe depressies komen iederen herfst
voor. Echter ging de depressie met abnor
maal veel onweer gepaard.
„Vreemd weer", zeggen de menschen, die
vergeefs op de dikke en donkere November-
misten wachten. Dat het stormt,' vind ei zjj
iets gewoons. Maar een werkelijk onweer iu
wintertijd, een onweer met een wittigblauwe
bliksemflikkering en een donderdrenoing, die
de heele natuur doet schudden en schokken,
dat is iets, dat tot de zeldzaamheden behoort.
Toch leert de statistiek, dat in den winter
eu als zoodanig is de Novembermaand
toch te beschouwen onweerverschjjnselen
geregeld voorkomen. Een oude waarnemer,
die al meer dan zestig jaar de Weerver-
schijnselen dagelijks opteekent, berekende,
dat November gemiddeld 0.72 onwèéfdag
oplovert. Althans voor Amsterdam!". Immers,
voor ons land moet dit getal belangrijk
grooter zijn, daar menige onweersbui slechts
in een deel van ons land tot uitbarsting komt.
Thans zijn in het eer6te de beste decade
van de maand reeds vjjf, zes onweersdqlgen
voorgekomen. Men ziet das, dat bet aantal
inderdaad veel te groot is. Zoodat uien met
recht van een „vreemd" weer kan spréken,
Het volgende kan als verklaring dienen i
Toen den laatsten October de groote cy
cloon zich in Noord-West-Earopa had aan
gekondigd, daalde de barometer dobxNieal
Europa zeer sóel. Had deze depreimuba,
baar algemeenen „loop" gevolgd^ittvjp. w.
was zg den weg ingeslagen, die deze depres
sies gewoonlijk volgen, dan zon zg iii drie
of vier dagen verdwenen zijn. Dit is ebbter
niet geschied. Zg slnitte op het Russisch
hoog, zg splitste zich, zg spatte uitéén, Het
gevolg hiervan was, dat ontelbaar véél plaat-
seljjkeo storingen gevormd werden, iwa&r de
groote cycloon zich eigenlijk in oploste.
Inmiddels is door een groot deel van Europa
de zon veelal geweerd. Verder ontstond
afkoeling door den neerslag, die bjjba over
al overvloedig nederviel. Zoodoende moest
het overal veel kouder worden. Ook deze
afkoeling io wintertijd schgut de ouweers-
vorming in de hand te werken.
Op het oogenblik vriest het door heel En
geland en een groot gedeelte van Frankrijk,
om van Noord-Earopa niet te spreken. De
wind bg ons heeft zich vernoordelgkt zoo-
dat het ook in ons land veel kouder zal wor
den, en nachtvorst bijna zeker is. Echter doen
zich in het Westen nieuwe lagen voor.
GOUDA, 11 November 1910,
Op de heden gehouden tweede Najaars
paardenmarkt waren 150 paarden taange-
voerd.
De prjjzen waren aldns
Venlens van f 140.— tot f 200.—
1 Va jarige f 200.— f 325.—
2'/> f 300.- f 475.-
Rijtuigpaarden f 300.— f 550.—
Werkpaarden f 150.— f 450.--
Hitten f 75.— 4 f 275.-
Door de Commissie werden voor de verlo
ting aangekocht 17 stuks.
De Hollandsche Maatschappij van Land
bouw, afdeeling Gouda, bespeurende datdeze
tweede najaarsmarkt eer achteruit dau vooruit
gaat, heeft een enquête ingesteld wat de reden
daarvan wel kou zijn, ook hebben zij zich
in verbinding gesteld met verschillende
vreemde kooplieden, die de vorige paarden
markt hier aanwezig waren en algemeen was
het gevoelen dat deze markt, die gelijk met
Tiel wordt gehonden, verzet moet worden en
daarom zal een volgend jaar deze Markt op
Woensdag plaats hebben.
In de garenspinnerij heeft een meisje Oen
gedeelte van een vinger afgekneld, z(j is
naar de Wijkverpleging overgebracht om
daar heelkundig te worden behandeld.
In de maand September werd uit de P.O.
Bothstraat een rijwiel verduisterd, de ver
moedelijke dader is te Amsterdam aange
houden, waar hij zich mede aan verduiste
ring van rgwielen had schuldig gemaakt.
Een 15-jarig jongmensch van de tuinbouw
school te Boskoop heeft hier ter stede eenige
personen opgelicht, o.a. de heer Immink voor
een lanwerkrans, de firma van der Geest voor
een paar balschoenen en de heer van Wijn
gaarden voor odeur.
Hjj is door de politie aangehouden en tegen
hem is proces-verbaal opgemaakt.
In dr. Sociëteit „de Rénnie" had gister
avond de vergadering plaats, uitgeschreven
door .de Gondsche Winkeliersvereeniging,
waarin als spreker optrad de heer Maller
van Amsterdam, met bet onderwerpUit
stalkunde.
Da heer van Vreumingen, voorzitter der
vereeniging. opende met een kort woord de
niet aqer druk bezochte vergadering.
De heer Maller, hierna zijn voordracht
aanvangende, begon met op te merken, dat
deze zoo bestaan uit 3 deelen, n.l. een be
spreking van de Daitsche uitstalkunde, de
Hollandsche en de uitstallingen in* verband
met het vreemdelingeqverkeer. Een iéder
zal wel begrijpen, ging spr. voort,dat een
goede uitstalling voor een winkelhaak een
eerste vereischte is. Bg vele zakjln wordt
deze echter, dom genoeg, verwaarloosd. Al
vele malen zijn, om daar verbetering in te
krijgen,' irf verschillende plaatsen utystalwed
strijden gehouden Waarvan wel Qtyt meest
geslaagd genoemd fe'an worden, de "wedstrijd
in Amsterdam jn Jf|08 gehouden. Door deze
wedstrijden, waarvan men het nut ook hier
in Gouda inzag is 'verbetering zeer goed
merkbaar. De winkeliers zien tooh eikaars
etalages,waarop allerj|jhun uiterste £best ge
daan heiden eo ziaa-d|ardoor alle^eudinge
van elkaar die tij" zjfif kuipen''toepa
Maar zéJ zien ook dè fouten die gemaa
zijn en iunnen die zel< vermijden. Men krijt
daardoor meer eigen idee om' eens iets ori
gineels te maken. Daardoor toch krijgt mét
de be^te uitstalling. 1 j'j
Nog wordt Je veel naar hét buitenland edji
yoprnamelgk nanr Dui,tsphlaHd jgekekenj
meende spr. Een dwaalbegrip jp hyt dat de
D&itsche uitstalkundë hóoger staaft dan de
Hollandsche. Sfgeker, ditf. veel»in htet buiten
land verkeert, ^zal tegeri| de meóbing ivan
correspondenten en toeristen, die defy'Duitsche
uitstalkqtide als hoogstaand roemen, altftd
met kracht opkomen. Zooals ovéral vindt
mén er^móoie en slechte étalages,/ maar w
hét algemeen staat Duitschland lang niét
boven Holland. Zooals spr. o.a. gezien had
in winket in groote steden, in het buiten
land wasl door lichteffect, als blauw glas
enz., gepaakt dat de uitgestalde goederen
hun ware klenr niet hadden of door Jenzen
grooter leken dan zij werkelijk waren. Dit
nu noenjde spreker gewoouweg boerenbe
drog. Ook treft men te veel bombast ir. de
étalages aan, Hiervan gaf de heer Muller
eenige voorbeelden. Wat betreft het étaleeren
in het modevak in Duitschland, ook dit kan
spr. slecht bekoren. Holland's eenvoud en
degelijkheid treft men er niet aan.
Hoe moet dar» eigenlijk uitgestald worden,
zal men nu wel vragen. Dit is moeilijk te
zeggen. Sprekers voorlichtingen zijn niet van
een onderwijzend karakter doch slechts eigen
ondervinding.
Allen kunnen hun uitstalling modernisee-
ren. Ten zeerste is menig winkelier gesteld
op de high life en stalt daarom zjjn mooiste
en kostbaarste artikelen nit; maar ook het
gewone pnbliek wil men niet verliezen en
daarom zet men er wat naar hun kenze is,
eveneens bg, zoodoende krijgt men io zgn
étalage een mengelmoes. Daardoor is al
dikwijls een uitstalling slecht. Natnurlgk is
een winkel, die vroeger een gewoon woonhuis
was, niet geschikt om een goede étalage te
maken.
Wat byonteriën betreft, spr. had 's mid
dags in Gonda een wandeling gemaakt en
gezien, dat de kleine kastjes, waarin deze
voorwerpen hier geëtaleerd worden, juweel
tjes van uitstalkunde waren.
Ook de uitstallingen in verschillende co-
mestibles-winkels roemde spr. als voorbeel
dig. Vele sigarenwinkels hadden echter bnn
étalage te drnk gemaakt. Een menigte kistjes
met verschillende merken is niet noodig. Als
men ergens sigaren gaat koope-n, weet men
toch wel voornit wat men hebben wil. Bloe
men in een uitstalling staat ook heel aardig,
maar men moet er niet te veel van gebrniken
en ze moeten oordeelkundig geplaatst wor
den.
Luxe-artikelen vergen een idealen onder
grond. Worden ze geplaatst op glas, dan
geeft dit een goed effect, maar niet bjj voor
werpen als kristal, porcelein enz.
Na de panze vervolgde spr. zgn voordracht
over Hollandsche nitstallingen. Door het
drukke internationale verkeer raken van het
nationale karakter wel een beetje de scherpe
kantjes af, maar toch blgft het erin.
De uitstallingen moeten zich kenmerken
door de nationale dengden b.v. kalmte. Het
pnbliek laat zich niet meer inpakken door
te veel lawaui in de nitstallingen. Verder
moet er zgn kleurgevoel. De Daitscher, Belg
of Engelschman bezit die niet in die mate als
de Hollander; soberheid en properheid, de
Hollandsche properheid, die een wereldrepn-
tatie heeft gekregen bovenal. Dit alles moet
in een uitstalling vereenigd zgn, om een na
tionale, Hollandsche uitstalling te krjjgen.
En wanneer de winkelier dezen weg op gaat,
zal men niet meer zooals thans, zgn dt. Ni-
colaas-inkoopen doen in Dnitschland en Bras-
selsche zaken een groote cliëntèle hebben in
Nederland. Tracht daarom wat spr. raad aw
uitstalling te verfijnen, te veredelen, dat is
een goed middel.
Wat de verlichting betreft, spr. meende
dat alle lampen op ééne rjj zaer smakeloos
staat. Bovenlicht is mooi, maar zgn. coulis
se-licht, achter de schermen, waardoor geen
lichtstralen op de uitstalling vallen, is wel
bet mooist. Bnitenlicht is slecht.
Resumeerende, gaat spr. na boe verbete
ring te brengen is in den huidigen toestand.
Men heeft wel eens een tijdschrift genoemd
om daarin nattige wenken te geven maar
dat is de manier niet omdat men lo.' geen
goede redacteur kan vinden, 2o. omdat dab
evenals in Duitschland in dq textiel-branche
het particulier initiatief verdwijnt en men te
veel gelijkvormigheid uit het tgdschrift ge
nomen krjjgt. Een school op te richten, gaat
ook niet, omdat men moeilijk een directeur
kau vinden, wiens kennis voor alle vakken
toereikend ii Het beste wat spr. aan kan
raden iis: bezoekt de nationale musea, leer
de hedendaagsche schilders begrijpen en neemt
voorbeelden aan'nw concurrenten.
Een leemte zou» het in spr.'s voordracht
zgn, indien, hg niet sprak over de kleine
winkels in yolkswjjken. Daarvoor toch is het
hun groote toer. In Goudafkau de kleine win
kelier, zooals spr. opgemerkt had, dóelmatig
étaleeren, zoodat Spr. daarover niet behoeft
uit te Welden. Spr.'s meening was dat de
winkeliers jbiér veel hooger staan in aitstal-
kundè dan [de buitenlanders.
Tot slot» behandelde spr. de nitstallingen
verbanlf met het vreemdelingenverkeer,
aar de vjejvaart van een stad zoo afhangt
y^n hét vreemdelingenverkeer moet dit ver
keer ook eoted gesteund worden en vpörai
door dé ajf|lepstaDders. Dit kén gedaan
wordpn dwmvereen» te steunen jen de' toe
risten te tijeKKen' (toor ijw natidnile nifcstal-
lingeta. Reizen is téch niets an Iers dab leen
zncjit naar iet^ anders tjjp zien en als fjpen
Hand koiht) ie pet opifcer
karakter te Zien. m UHe
[ezigheid van een toerist is
flanderen langs de windei-
het typische nationals tö
zgn geest en daarom móét
.sseixpen het natibnale ka-
nitsfalling in het bgzonder
[vreemde naar
[het Holland ach'
[opzichten. De
toch méést, h'
létraten, ,om
Jïien. Dit prik:
vooral in het
i-akter zich in
openbaren,
i Het artikel
erbg behoort,
de emballage,, indien die
eten geëtaleerd worden en
daardoor zal ejèn ieder toeriBt geneigd zgn
iets te koopen om als sonVenir mede te
nemen.
Na een opwekking tot de winkeliers 'am
veej zorg aan hou uitstallingen te bestedwi,
zoodat deze steeds stggen, eindigde spr.
boeiende causerie over uitstalkunde.
Nadat door eenige aanwezigen van de ge
legenheid tot vragen stellen gebruik wés
gemaakt, sloot de voorzitter, na dank ge
bracht te hebben aan den heer Muller, de
vergadering.
TOOIsTBEHj
'Wals/ionin^.
Wie het geluk heeft als componist, zg het
dan ook door zeer alledaagsche muziek, het
groote publiek te pakken wie eenvoudige
wysjes, die zeer spoedig populair worden,
weet te bedenken, al is de maziek nog zoo
banaal, hg kan verzekerd zgn van een succes,
waarbg menig waarachtig kunstenaar verre,
verre moet achterstaan.
Voor het bewjjs van de waarheid dezer
uitspraak behoeven wg waarlijk niet ver in
de geschiedenis terug te gaan, als wg ons
maar herinneren het reuzensucces der operet
tes als „Lustige Wittwe", „Walzertraum"
e. d.g. Ware kunst, ach ze wordt nog maar
al te vaak niet begrepen door de groote
schare, en dientengevolge soms eerst ge
waardeerd na vele, vele jaren, soms na
eeuwen.
Het is op deze schrille tegenstelling dat
Victor Leon en Leo Feld hun blijspel „Der
grosse Name" hebben geschreven, welk blijspel
gisterenavond in de zaal Kunstmin door de
Ned.Tooneelvereeniging, dir. A. v. d. Horst,
werd opgevoerd. De inhoud is in het kort
deze- r 4
Jozef Höfer, een zeer alledaagscb musicus,
die zjjo einddiploma-Conservatorium zelfs niet
kon halen, heeft een operette gecomponeerd,
die hem in korten tgd populair en rgk heeft
gemaakt. Er komt o.a. in voor een wals,
zoo wegslepend, dat zg weldra prjjkt op bet
repertoire van alle müziekgezelscbappen,
draaiorgels, enz. enz. Iedereen kent zede
dienstmeisjes verrichten haar werk
walsende, als zjj die melodie hooren.
Voor den componist wordt het echter een
ware marteling, zóó als zjjn eigen gewrocht
hem achtervolgt; want hjj kan nergens komen,
of zijn wals wordt gespeeld op piano, orgel
of ander muziekinstrument. Zjjn vroegere
schoolkameraad, medeleerling van het conser-
vatorium, Robert Brandt, is een waar kunste
naar, die het echter flnactieel niet zoo ver
in de wereld heeft gebracht als Höferinte
gendeel, bjj Ijjdt met vronw en twee kinderen
fatsoenlijk armoede. Hjj heeft een symphonic
gecomponeerd, een meesterwerk, maar hoe
veel moeite hjj zich ook heeft gegeven deze
schoone compositie opgevoerd te krjjgen, het
is hem niet mogen gelakkeo. Welke directeur
wil een werk uitvoeren van zoo'n onbekend
musicus, een onder directeurtje uit een of
ander provinciestadje! Is het wonder, dat hjj
zwartgallig gestemd wordt, en zjjn wrevel
nauweljjks kan bedwingen, als hjj hoort van
het enorme succes van Höfer, die als kunste
naar zoo ver beneden hem staat P Door een
samenloop |van omstandigheden, waartoe
Brandts dochter Senta, Clara (zgn vrouw),
Hnbart Last (de librettist der operette) en
Stephanie Delins (dochter van Brandts emi-
nen|ten (f|eermeester, en gezelschapsjuffrouw
van Höfers moeder) medewerken, beslait
Höfer, dSe zichzelven geenszins overschat en
Brandts genie volmondig erkent, de symphonie
onder zjjn beroemden naam te doen uityoeren.
Deze edele daad van zelfopoffering; wordt
schitterend beloond. De symphonie hebft een
ongehoord succes. Höfer woijdt door het
enthousiaste publiek op het, podium geroepen,
waai1 Höfer de verbluffendé medfjdeeling doet,
dat niet hjj, maar Robert Brandti de componist
is?' Daarop wordt deze ten tooneele gevoerd
en stormachtig toegejuicht. Zoo is dau ook
Brattdts roeói gevestigd. Dat de 20.000 kro
nen honorarium, waarvqor de oitgeveqjMan-
hardt Höfers symphonie^ had a&ngekoeot, en
die nu Brandt ten depl vallen, dezen welkom
zjjn, behoeft geen betoog. lOok gelobven wjj
gaarne, dat dè „slimihe nitgevei*, die er
alc^s is ingevlogen, véél „gopdkooper" had
kannen slagen, zooals ijijast hem aan het slot
toevoegde.
Het stuk is prachtig1 weer gegeven. De
dames Mevr. M. Post Stephanie Delins), Mevr.
De Heer (wlevr. Höfem, Mej. Haspels (Clara)
en Mej. TiJlV Lus (Nenfa), zjj hebben zich
begéerd 'dhqw uitstekènd, éaak Bohitterend
spél niet wfflpig bjj te cjragen tij het behaalde
succes. De Iwarige tonetten van Mevr. Post
verdienen rnjwendiej» ten volle een extra ver
melding. ,i|;| f 1 s
Maar niet^minderidan van deze dames heb
ben wg het/|eori|e.,pppl bewonderd der beide
componisten.heqilj|Erfmann (déopgewon-
deueii zenuwachtige fhfer), zoowel aïs dp heer
Van Praag (l^:t miskende genie Brandt), wed
ijverden als 'het ware in het geven van uitste
kend tooneelspel. Doch ook de hoeren Cor
Ruys (rauziekuitgpypr Manhardt), P. Bron
(librettist Last), L. youwmeester^Jjr. (hofka-
pelmeester Wiegand^, zg ook hebben ons doen
genieten van hun prachtig spel. Ook de klei
nere rollen waren in goede handenwjj
herinneren bijv. aan Mej. VanRjjk's creatie
v,pn het dienstmeisje Anna. Niettegenstaande
het werk in het begin dezer week voor de
eerste maal te Amsterdam werd opgevoerd,
liep'alles zeer vlot van stapel. Dat de regie
bij den heer Van der Horst in goede handen
was, spreekt van zelf.
Deze opvoering is een waar succes geweest
voor de Nederl. Tooneelyereeniging, die,
hoewel wjj op het programma de namen van
verscheidene harer beste leden misten, toch
nog over zulke uitstekende krachten te be
schikken heeft.
Alle Nouveautés in MANTELS,
COSTUMES. BLOUSEN,
ROKKEN en PELTERIJEN
zjjn in zeer groote kenze van de bilUjkate
tot de beste genres voor het a.s. Seizoen
ontvangen.
Aanbevelend
specialiteit in Mantels en Costumes
Predikbeurt bij de Remonstrantscli-
Gereformeerde Gemeente alhier.
Zondag 13 November 's Morgens lO'/j «ur,
Ds. D. BOER, Herv. Pred. te Stolwjjk.
1 Heden overleed na een laggdorig
Ijjden onze geliefde Echtgenoote, loeder,
Behowd- en Grootmoeder Mejuf rouw
va* Looh,
in den ouderdom ran 82 jaar.
F. KRANEVELD.
M. W. VAN VLIET—
Kkakeveld.
C. VAN VLIET.
Rotterdam. S. J. KRANEVELD.
G. KRANEVELD.
C. H. KRANEVELD.
N. KRANEVELD-
Dam.
F. 8TRIDIRON—
Rotterdam. 1 Khaneveiji.
I H. STRIDIRON.
Gonda, 11 November 1910.
1/10 3°/.
1/20 3
3
Kooinkl. Goedgekeurd
1/5 3 TIJ DGEESTI/JT f 6
Klassikaal 1 1.20-
TIJDGEESTLOT t 3
- Klassikaal f 0.00.
TIJDGEESTLOT f 1.50
i Klassikaal f 0.30.
Io TIJDGEESTPOLIS t 11.—
Betaalbaar met f 1.— per maand
Herverjjekeriug- Gratis.
De Folissent geven 3 loterijen precies de-
zelfdö Ikansen tAs 1/20 Staatslot, doch zijn
veel buordeeAer.
Verkrijgbaar Rotterdam aan het Hoold-
kantdoij Wijnstraat 16, te Gouda bp
SWARTSENBURÜ's LOTEN DEBIET, Klei
weg 39 S. v .j| WIJ N G A A R E N, Spieriug-
straat 8i tpi lo Nienwerkerk a/IJ. bjj G. v.
f buiten na ontvangst bedrag
plus f 0.15 voof
jjfiorto- en zegelkostéü. j
Neil wordt verzocht op 't MERK te letten
uit hkt Magazijn van
OORINCHEM.
Deze THEEBN worden afgele
verd in verzegelde pakjes van vijf
wee en een half en een Ned. one
met vermelding van Nommer en
kPrjjs, voorzien van nevenstaand
IMerk, volgens de Wet gedepo-
"neerd.
Zich tot de uitvoering van ge-
eerde orders aanbevelende
J. C. BIJL,
voorheen J. BREEBAART Lz.
ZOET en Zl'UR.
Ie qual. per Liter f 1.05.
Nieuw onovertroffen
Prof. Dr. Liebers wolbekend
ZiSUW-KHACKT-ELIXS.v
(Alleen echt met Fabrieksmerk).
tot voortdurende, radicale en
zekere genezing van alle, zelfs
de meest hardnekkige zenuw-
ziektenvooral ontstaan door
afdwalingen op jeugdigen leeftjjd
Totale genezing van elke zwakte. Bleek
zacht Öeuauwdheid Hoofdpijn
Migraine Hartklopping Maagpijn
slechte spijsvertering Onvermogen
Inipotenz Pollutione enz. Uit
voerige prospectussen
1 »j.i per teach fl. 1, fl. 2 fl, 81/,, dubbele flench
fl. ft»
Ontrad Depót Matth. v. d. Vogte, Zaltborame
D póh: M. Cléban Co., Rotterdam.
1'. Happel, 's-Gravenhage.
Jlalramans de Jong J. Czn. Rotterdam
Wrlff k Co.Gouda,
n bü alle drogisten
nabjj Gouda ongeveer 400 roeden
geschikt voor aardappelen, met of zonder
ARBEIDERSWONING. Franco brieven met
opgaaf van buur aan M. KRAMERS te
Haserswoade, Rietveld.
