1
USS
HIRN.
TS,
.xxcLel.
erk
KOEK EN KIJKDOÏÏ.
-
Maandag 38 November 1910.
en
ble Shoe.
VieiiM’N- en Advertentieblad voor Gouda en Omstreken.
:ts,
48, GOUDA.
meten werk.
No. 11417b
49ste Jaargang.
streken
FEUILLETON.
Tex
YPERS,
uuo fabriek.
aglijders
werkelijke hulp
R
iten Tuin
Buitenlandsch Overzicht.
Het Trojaansche paard.
t
J
1ET
toe
(Wordt vervolgd.)
ijn carton
ooie druk
oedkoop
er te berichten
egeld elke week
U te berichten
nds een-en»
d bekenden
briefkaart wordt
>egezonden door
Zaltbommel.
n gaande moet
heerscht groote
De gouverneur heeft bekend ge-
Dit No. bestaat uit twee bladen.
EERSTE BLAD.
No. 2897.
Joden SALON-
9.
fiOrasaiE (IHBANT
ida. Het huis
Ier enz. Hnar-
Te bevragen
Telefoon No. M.
De Uitgave dezer Courant geschiedt dagelijk
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
De prijs per drie maanden is 1.25, ij'anco per
post 1.70.
Afzonderlijke Nommers VIJF CENTEN.
oen en
‘lijk het
xekken,
bederft
n noch
sschen
eep en
over de zelfbewuste
deze drie geleerden
getreden.
Zelf kunnen wij hierover niet oordee-
lendoch van tWeeön één
Of de psychiatrische wetenschap is tot
een stadium gekomen, dat zij het onzien
lijke doorgrondt. Welnu! laten wij dan
dankbaar van hare hulp ook voor de recht
spraak gebruik maken.
Of het Trojaansche paard is bin
nengehaald.
Lloyd George, sprekende in een vergade
ring in de wgk St. Panera» te Londen, is
onopbondelök in de rede gevallen door suf
fragettes, die op het dak van de zaal waren
geklommen.
In zgn toespraak wees hg op de vermeer
dering van den Britsoben uitvoerhandel met
IV4 milliard gulden, gedurende het laatste
jaar alleen. Een hervorming van bet tarief
zou dan ook weinig gerechtvaardigd zijn.
Een oligarchie van zeshonderd personen
matigt zich de macht over 35 millioen men-
seben aan en de moties van Lansdowne zgn
een valstrik om de komst der democratie te
beletten en haar het bijten te beletten. Ver-
eenigde zittingen van beide Huizen, een
referendum, dat alles was niet ernstig ge
meend, volgens spreker. Het referendum zou
gebruikt worden tegen ieder door de liberalen
voorgesteld wetsontwerp en de voorstellen
van Lansdowne moesten aan het gezag van
de regeeriug afbreuk doen.
De Daily Chronicle” brengt een inter-
vieuw met den minister, die verklaart geen
socialist te zijn, omdat het socialisme nooit
een practisch uitvoerbaar plan heeft opgele
verd. Ik droom, zegt bij, maar het zijn
droomen, die te verwerkelijken zijn.
De geest van het liberalisme is optimis
tisch. Wg beweren, dat het mogelijk is de
regelen en de voorwaarden van het leven
te wijzigen zonder revolutie en wei zoo, dat
het leven een geluk en niet een plaag wordt
voor de meerderheid des volks. Dat bewijzen
wg ook met de daad.
Er zijn onverstandige lieden, die gelooven,
dat het moderne, «verwinnende liberalisme
een kruistocht is tegen den rijkdom. Hoe
kunnen zg dat meenen, want zg weten, dat
onze rijkdommen afhankelijk zgn van de
Engelsche welvaart. Bovendien zijn de meest-
liberale afgevaardigden juist de rjjkste. In
dien ik al eens in heftige bewoordingen
tegen de leegloopende rijkaards spreek, is
het, omdat ik hun ontevredenheid wil bij
brengen over bun parasietisch bestaan.
De minister gelooft vast, dat de tariefber-
vorming het goddelooze socialisme zou in
voeren van bet vastelandsche materialisme,
dat in alle landen bloeit, waar het libera
lisme stervende is en het protectionisme
welig tiert.
Van Mexico weinig nieuws. Alleen de
otflcieele mededeeling dat de regeering den
toestand meester is. Of dat juist is, zal
nader moeten worden bevestigd. De bewe
ging in Mexico verdient ongetwijfeld meer
de aandacht, dan bet geval Zon zgn met
revoiutionnaire bewegingen in andere Mid
den- Amerikaanscbe of Zuid-Amerikaansche
Uit twee plaatsen in Spanje worden on
lusten gemeld. Te Huelva en omstrekenzgn de
ertsladers in staking gegaanscharen vrou
wen beletten eiken arbeid in de haven. De
bladen verschijnen niet, winkels en café’s zgn
gesloten. Per extratrein zgn troepen uit
Sevilla naar het stakingsgebied vertrokken.
Ook uit Barcelona kjtjfl^n minder gun
stige berichten. Hier zo-ï*<0p 10,000 arbei
ders staken, terwijl tweieu een oproerige
beweging onder de atac’
zgn. Vooral in de voora
onrust. w
maakt elke oproerige beweging met geweld
te zullen onderdrukken
De politie is versterkt en patrouilleert met
geladen geweer. De banken worden dag eu
nacht bewaakt. Herb^aldelgk worden scho
ten gewisseld tusschen stakers en agenten.
Koningin Maria Pia van Portugal is
Woensdagmiddag te Napels aangekomen,
waar zg aan het station door den Koning
en de Koningin van Italië werd afgewacbt
en hartelgk werd verwelkomd.
Een Italiaansch blad deelt mede, dat Ko
ningin Maria Pia den gebeelen winter zal
doorbrengen in het Koninklgk Paleis te Na
pels, waar de hertog van Oporto haar weldra
zal komen opzoeken.
12)
tEindelgk strekte hg de hand uit en baalde
den eenen pooldraad er uit. Een klein, vier
kant stuk platina was daaraan bevestigd,
schijnbaar met een. dunne laag bedekt. Erik
onderzocht deze laag nauwkeurig, terwjjl hg
er met den nagel iets afkrabde, en hield
haar boven een spirituslamp, nadat hg er
iets van een vloestof op had laten druppelen
maar bgna te gelgker tgd, terwjjl de geheele
oppervlakte met kleine luchtbellen overzaaid
was, wierp hg het weder ontevreden van
zich, liet de melkachtige oplossing door een
filter, loopen en begon het gefiltreerde te
verwarmen.
In den oven vlamde een flink vuur, waar
boven een paar smeltkroezen hingen. Erik
onderzocht nauwkeurig den inhoud daarvan,
nam uit den eenen iets van een roodbruin
poeder, terwijtpT een witte damp omhoog
steeg, onderzoent weder en schudde het hoofd.
Nu bevestigde hg een kleinen, granieten
smeltkroes aan een platinadraad, vulde dien
half met kleine stukjes lichtgeel metaal, ver-
toch niet tot een geheel te kunnen verza
melen, de oplossing niet te kunnenn vinden.
Want er bestaat een oplossing, dat is toch
zoo duideljjk als iets alles sluit op elkan
der maar boe? Volgens welke wet?
„O, als ik het thans ontdekte als de
dag van morgen het biachtMen zou mis
schien half gek worden, en dat zou werke
lijk ook geen wonder zgn, want welk een
ontdekkingIk ken er geene, die de verge
lijking daarmee kan doorstaan, geene,
noch in de scheikunde, noch in een andere
wetenschap. En welk een naam zou de ont
dekker krijgen! Een naam, dien men nog na
eeuwen met eerbied uitspreekt, zooals wjj
thans nog Aristoteles of Archimedes noemen.
Ach, deze namen beteekenen nog niets
veel, veel grooter zal hg worden, die de
oplossing vindt van het ontstaan der stoffen.
Wat is goud Hier betreft het de hoofd
zaak de paring van kracht en oerstof, die
de zichtbarp zoogenaamde grondstof voort
brengt, welke wederom verschillend ver
schijnt in de honderden van vormen, al
naarmate ja, daar zit ’t ’m juist.
bij het voortgaan niet doet weifelen.
Is de psychiatrie zich van deze zeker
heid bewust Durft zij vóórgaan met die
rustige kalmte, waarover een wetenschap
pelijk man beschikt, die op zijn terrein
11 de doolwegen en donkere hoeken kent
De advocaat-generaal sprak telkens zijne
^verrassing uit.
Welnu wij willen niet voor hem onder
doen en ook onze verrassing uitspreken,
kracht; waarmede
voor het forum zijn
mengde deze met lichtroode kristallen en
hing den kroes daarna op het vuur, terwjjl
hjj den blaasbalg greep om de vlammen aan
te wakkeren.
Een gloeiende Vuurmassa omgaf den kroes,
zoodat de platinadraad spoedig roodgloeiend
begon te worden. Het metaal in den kroes
smolt en lag als een gloeiende massa rondooi
in het vuur. Erik greep weder de pooldraden
en leidde deze met behulp van twee lange
metalen staven met houten handvatsels voor
zichtig in den kroes af, terwjjl hjj angstvallig
zorgde, dat zjj niet den bodem aanraakten.
Een kwartier lang stond hjj zoo, terwjjl hjj
de staven vasthield, het metaal, boe langer
hoe beeter werd en de houten handvatsels
nauweljjks meer waren vast te bonden.
Daarna trok hjj de draden er weder uit en
nam den kroes van het vuur.
Hjj gunde zich den tjjd niet, dat de lei-
dingsdraad afgekoeld was, maar bracht snel
de eene poolplaat onder de loupe, om baar
oppervlakte te onderzoeken. Er was echter
geen spoorvan een vreemdsoortige stof te
ontdekken.
Erik wierp haar neer en begon zich met
den kroes bezig te /hónden, die intusschen
eenigszins afgekoeld {was. Zorgvuldig klopte
hjj haar inhoud op e&i stuk perkament uit
en schudde alles toen in «en glas met water,
waarin de kristallen die met het metaal ver-
[Gjj zuil niet eten op de bergen,
geen wichelarij plegen, noch ora
kels spreken. Lev. XIX, 26.]
Tot dusverre was de psychiater in de
strafrechtzaal een gevreesd individu. Dg
kwade Pier, die het er op toegelegd had,
den boel in de war te sturen.
Wilde het O. M. den misdadiger on
schadelijk maken, dan heette het in deftige
medische taal waartegen de rechter
als leek" niet was opgewassen „de man
ïs ontoerekenbaar”. V
Wilde men hem zoo niet in d^rayari-
genis dan toch in het krankzinnig^ge-
sticht van zijn vrijheid berooven, dan
klonk het in hetzelfde diepzinnige dialect
„voor het krankzinnigengesticht is hij
evenmin geschikt”.
Én als dan de rechter, in den beken
den toestand, waarin onze voorvaderen
in den aanvang van den derden Engelschen
oorlog verkeerden, uitriep: „Maar moet
ik hem dan in vrijheid laten?”, dan ant
woordde de wijze, die de tijden verstond
(Esther I, v. 13): „Gij moet hem in een
gesticht plaatsen, dat er nog niet is.”
Dan stond de wandelaar stil en de pre
sident en de rechters en het O. M. schud
den hunne hoofden en lachten in stilte
om het diepe inzicht van den geleerden
man, die voor hen zijn licht in de raad
zaal deed schijnen.
Aan dat alles is nu plotseling een einde
gekomen.
De minachtende glimlach is in veree-
ring omgeslagen en de gesmade psychiater
is als een redder in den nood met ge
juich door de in toga gehulde heeren
binnengehaald.
Er was behoefte aan licht. Niet aan
een domper, welke de officier van justitie
schroomvallig te voorschijn haalde, noch
aan het nachtpitje, dat een aristocratisch
rechter-commissarisje triomfantelijk ont
stak, noch aan de vetkaars, die de minister
dend licht om zich heen spreidde.
De vreugde was algemeen, een enkele
teleurgestelde advocaat en een paar neus
wijze persmannen niet meegerekend.
De ellendige Papendrechtsche zaak, die
met een bloedneus van een boerensjou
werman was begonnen, doch aangegroeid
was tot een gezwel v^ comme-ga, kan
nu kalmpjes worden afgedaan en de op
gezweepte hartstochten zouden zich te
ruste leggen, zoodra de aschman de oude
kranten, met al die opgeblazen artikelen
in zijn kar had geladen.
Maar dan de psycholoog in de
strafrechtzaal.
De rechterlijke macht zal zich van het
geleende licht niet meer kunnen ontdoen.
En wanneer het O. M. de lantaarn thuis
laat, zal de advocaat haar te voorschijn
brengen.
Is dit een verbetering?
Tot dusverre vertrouwden onze rechters
op hun eigen oogen, die geoefend werden
aan het zien in het halfduister.
En daarna spraken zij recht op hun
eigen verantwoordelijkheid.
Zij veroordeelden tot zware straffen,
10, 15 jaar eenzame opsluiting.
Het is gemakkelijk iemand vrij te spre
ken of te ontslaan van rechtsvervolging,
doch eene veroordeeling kost ernstige over
weging en diep verantwoordelijk gevoel.
Zij deden het naar hun beste weten
en waren dan tevreden als mannen, die
hun heiligen plicht hebben gedaan.
Zullen nu hunne schreden zekerder en
vaster zijn bij het licht van den psycho
loog? Zullen zij mgt dezelfde krachtige
hand durven toegrijpen
Ja dod/onder één conditie dat
het licht/hn onbetwistbaar goede kwa
liteit en eene zekerheid geeft, welke
van justitie in een onzalig oogenblik op 1
hun pad had doen schijnen, maar aan
den glans van een carbidlantaarn, die een 1
lichtbundel voor zich zou uitstorten. i
En vragende om dat licht, dat een ver-
rukking zou zijn voor de oogen en eene 1
verheldering van den geest, ontvingen zij l
meer dan dat, want er werd voor (ten j
opgericht een vuurtoren, die een verblin- f
mengd geweest, maar irn een donkere, glas
achtige massa geworden waren, spoedig op
losten. Daarna filtreerde en verwarmde lig
dit zoo lang, tot hg bet zuivere metaal over
hield.
Nu naderde hij de fgne weegschaal en
woog het metaal.
Hjj greep naar zgn voorhoofd.
.Weder ontbreken vjjl milligram,” mom
pelde hjj„het was dus geen toeval. Maar
hoe, waarom Ik begrijp het niet.”
Hjj wierp zich op een stoel en staarde
door het venster naar den nachtelgken hemel.
„En toch beteekent hot iets," mompelde
hg verder, ,het is toch .een vingerwijzing.
Want als niet het goud op de een of andere
manier onder het proces vernietigd wordt,
is bet geheel onmogeljjkhet blgft steeds
daarbij, dat er telkens vgt milligram goud
minder zgn. En als er waterstof ontwikkeld
wordt, laat bet zich niet opvangen ten
minste niet met de instrumenten die ik heb.
Ik moet met grootere hoeveelheden proeven
kunnen nemen, doch ik bob slechts vijftig
gram.
„Maar het zal wel komen het moet
komen, al zou ik mjjn hersens er bg moeten
verspelennu, daarvan ben ik overtuigd
niemand is het doeMjioit zoo nabg geweest
dan ik. Ach, het fs“«m razend te worden
al deze aanwijzingen te kunnen zien en ze
Telefoon No. 8*
ADVERT EN TIEN worden geplaatst van
15 regels a 50 Centen; iedere regel meer
10 Centen. Groote letters worden berekend
naar plaatsruimte.
Inzending van Advertentiën tot 1 uur de» midd.
