D. SAMSOM.
ADVERTENTIES.
BINNENLAND.
Eerste Aankondiging.
Gemengde Berichten.
Stadsnieuws.
Nouveautés
Pelterij ©kl
Dinsdagochtend stak in de haven van'Brest
plotseling een storm van ongekende hevig
heid op. Een nur lang rommelde de donder
en daarop begon het zóó hevig te regenen
en te hagelen, dat men geen uitzicht meer
had op de zee
De „Edgar-Quinet", een nieuwe gepant
serde krni8er van 14,000 ton die sinds
eehige dagen proeftochten deed, sloeg bjj
een hevigen rukwind van de kettingen en
werd 300 meter verder op een zandbank ge
worpen.
Onmiddeiyk werd om hulp geseind en
weldra daagden zes sleepbooten, bemand
met onde, ervaren zeelieden op, die er na
veel moeite in mochten slagen het schip we
der vlot te krijgen,.
Bü onderzoek bl<mk de kraiser slechts on
beduidende schade te hebben opgeloopen.
Amerika.
Het kan er in het groote Amerika soms
nog zonderling toegaan. Zoo wordt thans uit
New-York gemeld, dat dezer dagen voor den
magistraat van Wilkes Barre in Pennsylvanië
een zwakuitziende vrouw verscheen met lit
tekens overdekt, die zich beklaagde over
de mishandelingen, welke ze van huen man
onderging. De magistraat gaf bevel, pen man
voor hem te brengen. Toen de vroflwenbeul
in de rechtzaal verscheen stond de magistraat,
die zich met een zweep bad gewapend op.
„Tegenover zulk een wreedaard kan ik me
niet inhouden", zeide bp. „Trek je jas uit en
ga op je knieën liggen". De man deed aldus
en ontving nu van den magistraat een duch
tig pak slaag, totdat hp beloofde, nooit weer
zjjn vrouw te zullen mishandelen.
In San Francisco is Maandag voor de
eerste maal een zaak berecht ten overstaan
van een jury, uitsluitend bestaande uit vrou
wen.
Een huwelijk, waaruit twee kinderen waren
geboren, was door echtscheiding ontbonden
verklaard. De opvoeding der dochter was
toevertrouwd aan de moeder, de zoon was
toegewezen aan den vader. De moeder was
echter een proces begonnen, teneinde te ver
krijgen, dat haar ook de zoon ter opvoeding
zou worden toevertrouwd. In precies twintig
secpnden was de jury met haar oordeel ge
reed de moeder kreeg het kind.
Verscheidene plaatselijke, bladen waren
van oordeel, dat de dames angstig snel ge
reed waren met haar beslissing.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Dinsdag 13 December.
De heer Ankerman betoogt, in verband
met de ondermijning van het gezag, de nood
zakelijkheid van vastlegging van de bevoegd
heden der justitie in de wet. De repressieve
taak der justitie is geregeld, maar de pre
ventieve taak niet. In verder verband met
zijn betoog bepleit hij verbeterde opleiding
en b9tere salarieering der politie-dienaren.
De minister van Justitie verdedigt de ver
hooging van de wedde van den Zaandamschen
commissaris, waartoe alleszins termen waren,
ook ondanks het verzet van den Gemeente
raad. De weg is gevolgd door het hooren
van de vereischte autoriteiten. De minister
zal overwegen verbeterde pensioenregeling
van de rijksveldwachters. Verhopging van
wedde aan de rijksveldwachters-titulair kan
de minister niet toezeggen. Voor politie
honden zal meer dan f 500 besteed worden.
Hier en daar zullen bij de brigades honden
gestationneerd worden.
De minister zal de belangrijke wenschen
van den heer Ankermau nauwlettend over
denken, maar van een justitiewet kan nog
geen sprake zijn, bij de overlading nu reeds
van het werkprogram der ministers.
Het is '8 ministers voornemen den inspec
teurs der Rijks veld wacht bureau^assistentie
te verleenen, omdat zij met werk overladen
zijn.
De heer Helsdingen, den arbeid in de ge
vangenissen besprekende, betoogt dat de
wijze, waarop die arbeid thans geregeld is,
een mislukking moet heeten als de bedoeling
is onderricht in vakonderwijs te geven. Spre
ker wijst op het verkeerde van in-werking-
stelling van een gevangenisdrnkkerp. De
werkeloosheid in het typografenvak, toch al
groot, zal daardoor vermeerderen.
De minister vindt het ondankbaar om,
waar in de Kamer zelf indertijd is aan
gedrongen op het aanleeren van een hand
werk aan gevangenen, thans de Regeering
hiermee in verband hard te vallen. Overi
gens betoogt de minister dat de vrees van
den heer Helsdingen voor benadeeling van
het typografische vak denkbeeldig is. waar
slechts zeer weinigen te werk worden gesteld
bp de gevangenendrukkerp.
Vergadering van Woensdag 14 Dec.
De behandeling der
Waterstaat8begrooting
wordt voortgezet.
De minister van Waterstaat, zijn rede b(j
de afdeeling Spoorwegen voortzettende, zet
uiteen dat de vertraging in den treinenloop
hoofdzakelijk het gevolg is van een veran
derde treinformatie, maar daarin zal verbe
tering komen, nu de S.S. zwaardere loco
motieven besteld heeft, die in de eerste
plaats voor den dienst in het noorden zallen
worden aangewend.
Overleg met den Raad van Toezicht zal
gepleegd worden om verbetering in de aan
sluitingen te verkrijgen.
Tegen nachttreinen naar het noorden be
staat het hoofdbezwaar, dat dan weer zoo
vele personen tot nachtarbeid verplicht wor
den. Afgescheiden daarvan zou men dan
ook consequentelpk nachttreinen naar het
zuiden-moeten laten loopen.
Wat betreft vrjj reizen voor Kamerleden:
de Regeering staat geheel buiten deze kwestie
en zij zal zich wel wachten stappen in die
richting te doen.
Wat de nieuwe tarieven op de spoorwe
gen aangaat, deze zijn niet vastgesteld dan
na nauwkeurig en grondig onderzoek. De
derde-klasse-reizigers gebruiken het meest
biljetten voor enkele reis, en die worden bij
het nieuwe tarief juist goedkooper. Van de
werklieden-tarieven hadden de spoorweg
maatschappijen niet anders dan verdriet.
Ea wat de zomer-vacantiekaarteu betreft,
deze werden door het publiek reeds lang
niet meer voor het eigenlijke doelvacantie-
reizen gebruikt, maar meer voor het gewone
verkeer.
De minister deelt mede, dat de spoorweg
maatschappijen besloten hebben reductieprjj-
zen te verleenen (10 cent per maand per
kilometer) voor hen die den hoofdaktecursus
en de cursussen voor land- en tuiubouwkunde
bezoeken.
Een psychmatrisch onderzoek van machi
nisten wil de minister niet, om gelijke rede
nen als men de Papendrechtsche psychiatrie
niet heeft gewild. Buitendien zou men dan
ook de chauffeurs aan dergelijk onderzoek
moeten onderwerpen.
De minister verklaart nog, dat het aan
brengen van elektrische beweegkracht bp de
spoorwegbrug bij Dordrecht slechts een paar
minuten bespoediging zou geven, zoodat er
geen aanleiding bestaat dat te doen.
Voor dubbel spoor komen bp de S.S. 400
kilometers in. atfhmerking, wat 10 milioen
zal kosten. Als men nu de maatschappijen
per jaar 1 millioen daarvoor wil laten uit
geven, dan duurt het nbg 10 jaren. Nu kan
men de maatschappijen wel verplichten jaar
lijks 2 millioen te bestoden, en dan in 5
jaren tot het doel komen. Maar dit denk
beeld verdient alleen aanbeveling,1 als de
Staat de rentolast op zich neemt.
Maatregelen voor dubbel spoor in hot
zuiden op enkele lijnen zjjn in voorberei
ding.
Een wetsontwerp voor een ljjn Zwolle—
Blokzijl is in voorbereiding.
De onderhandelingen over een elektrische
lijn den Haag—Voorburg zpn nog gaande,
en daarbij wordt rekening gehouden mot de
wenschelpkheid, om de lpn ook te laten
loopen over den nieuwen Boulevard te
Voorburg.
In verband met het spoedig te verwachten
rapport van de ingestelde Staatscommissie
voor het spoorwegbeleid, heeft de Regeering
thans nog geen voorbereidende maatregelen
genomen, in verband met opzegging van de
spoorweg-overeenkomst. Zoodra dit rapport
verschenen is, zal deze zaak bestudeerd
worden.
De minister zet nog eens zpn standpunt
uiteen, volgens hetwelk hij persoonlijk 'geen
voorstander van Staatsexploitatie is, waar z.i.
uitstel millioenen zal besparen. Alleen reeds
de gelijkmaking van loouen eischt eenige
millioenen per jaar.
De minister houdt nadrukkelijk "vol, dat
bp de Zondags-dienstregeling in het zuiden
elke politieke invloed den minister vreemd
was. Verdere uitbreiding van de Zondags
rust acht de minister niet aanbevelenswaar
dig. De minister is voorstander van zooveel
mogelijk Zondagsrust, uit sociaal en gods
dienstig oogpunt, maar aan den anderen
kant wil hij het reizend publiek daarvan
zoo weinig mogelpk hinder doen ondervinden.
Echter dient het publiek, door keuze van
treinen, mede te werken. Het spoorwegper
soneel moet begrijpen dat Zondagsarbeid
onvermpdelpkis.Overigens zou juist bp uitbrei
ding van Zondagsrust het personeel de dupe
worden, omdat de meeste vrijkaarten van het
personeel op Zondag gebezigd worden.
De minister zet daarna uiteen, dat uitstel
der herziening der dienstvoorwaarden inder
daad verband houdt met de pensioenregeling.
Intusschen kan met 1 Januari de nieuwe
regeling worden ingevoerd.Maar het pensioen
reglement zal nog moeten worden herzien,
in verband met de stijging van de ziektege
vallen. Om simulatie te voorkomen heeft de
maatschappij de bevoegdheid gekregen om
gedurende 3 maandenV, van het loon in te
houden, dat echter na het verstrijken v^n
dien termijn wordt terugbetaald. Het is dus
slechts een preventieve maatregel, die niet
wordt toegepast als er blijkbaar niet gesimu
leerd wordt.
De minister verdedigt in den verderen loop
zijner rede de houding van eenige spoorweg
maatschappijen in zake het ontslag van eeni-
gen van het personeel.
En ook in de kwestie der Barneveldsche
conducteurs bestaat, evenmin als verleden
jaar, aanleiding tot Regeerings-ingrppen. In
verband hiermee wijst spreker ook met eenige
voorbeelden op het steeds partijdig optreden
van de Nederlandsche Vereeniging voor Spoor-
en Tramwegpersoneel, die lotsverbetering
als bijzaak, ondermijning van het gezag als
hoofdzaak beschouwt.
De minister gaat geen duimbreed achter
uit voor beschuldigingen, dat hy de zijde
van de spoorwegmaatschappijen kiest, met
vertreding van de rechten der arbeiders, en
met aanranding van het vereenigingsrecht.
De minister heeft eerbied voor het vereeni
gingsrecht, maar zal niet dulden dat onder
die leuze bet gezag wordt ondermijnd. De
minister .staat niet aan de zjjde van de
maatschappijen als zij haar personeel on
billijk behandelen, maar wël staat hij aan
hun zijde als zp de discipline willen hand
haven.
De Nederlandsche Vereeniging mist zelfs
den meest behoorlijken vorm om zich tot
de Regeering te richten, waar zp zelfs den
minister durft schrijven dat zij „met de
eigenaardige opvattingen des ministers"
geen rekening kan houden. Is het dan den
minister kwalyk te nemen dat hij zijner
zijds met de eigenaardige opvattingen van
die vereeniging geen rekening kan houden?
(Luid gelach.)
De kwade trouw dier vereeniging blijkt
o! a. ten duidelijkste uit het feit dat, zelfs
als zp een harer eiscben ingewilligd krijgt,
zp uit die inwilliging nog munt slaat om
èn minister èn directies verdacht te maken.
Nóg sterkerzp verbiedt haar leden om ge
bruik te maken van een recht, om op an
dere wijzen grieven In te dienen, welk recht
de menschen juist, volgens de eischen der
vereeniging, van den minister en de maat
schappijen hebben verkregen. (Beweging).
(Gedurende ministers opmerkingen over
de Nederlandsche Vereeniging interrum
peerde de heer Troelstra eenige malen, den
minister toeroepende dat hp uit politieken
hartstocht aldus spreekt.)
Ook uit andere omstandigheden leidt de
minister af dat de vereeniging het opzet
heeft met de Regeoring te breken. Maar
de minister is zoo naïef niet, dat hij zulks
niet zou doorzien
De minister, hoewel noode het persoon
lijk element aanroerende, betoogt ten .slotte
dat hij, toen hij nog werkgever was, het
belang van zpn arbeiders steeds krachtig
heeft voorgestaan, en voor den arbeider
veel, zeer veel gevoeld heeft. Wanneer het
betreft lotsverbetering van personeel, is de
minister niet conservatief, alleen is en blyft
lip conservatief tegenover aanranding van
het gezag. Dat men hem geen conservatisme
mag verwijten, toont lip aan uit verschil
lende sociale maatregelen, welke hp als
hoofd zpner fabrieken heeft genomen, als
invoering van een 10-nrendag en afschaf
fing van nachtarbeidafschaffing van het
gebruik van loodhoudend glazuur, enz. Uit
alles blijkt dat de minister in zpn verleden
nooit de socialistische zweep noodig heeft
gehad.
Met eenige politieke beschouwingen ein
digt de minister wiens rede met eenige bravo's
wordt begroet.
Bij de replieken huldigt de heer Passtoors
den minister voor den overtuigenden moed
zpner rede, tot welke de minister volle recht
had, omdat inderdaad de sociaal-demokraten
steeds tegen dezen minister Regout stoken
in diens kwaliteit van oud-werkgever.
De heer Troelstra wyst op de, bp een be
handeling der Waterstaatsbegrooting onge
wone politieke rede van den minister, een
rede die tevens was een spreken voor eigen
belangen. Geheel onnoodig was het dat de
minister de werkgeversdeugden van den heer
Regout ter Regeeringstafel uitstalde, waar
niemand in de Kamer die deugden had aan
gevallen, of er iets op had afgedongen. De
Vereeniging van Spoorwegpersoneel verde
digend, wijst spreker er op, dat de sociaal-
demokratische fractie geheel vrij daartegen
over staat, maar dat de minister èen hoogst
éénzijdige redevoering heeft gehouden tegen
die vereeniging. De verbolgenheid op de
vereeniging schrijft spreker toe aan 's mi
nisters teleurstelling over de kritiek, op het
pensioen-ontwerp geleverd's ministers op
treden tegen de sociaal-demokratie wjjt bp
aan het feit dat die Vereeniging, ondanks
tegenwerking, weer aanhang krpgt onder het
spoorwegpersoneel, en hp zoo den minister
willen ontraden als agent op te treden voor
de futlooze christelijke organisaties. Waarom
stelt de minister zijn voorstellen aan de
Kamer afhankelijk van de goedkeuring van
het personeel? Waarom is de aardigheid er
voor hem af als de gehate Nederlandsche
Vereeniging eenige kritiek oefent? Het pen
sioen-ontwerp moet dienen als reclame te
gen de Nederlandsche Vereeniging; om de
spoorwegarbeiders tegen die organisatie op
te hitsenen de haat tegen de organisatie
blijkt ook uit het ontslag der Barceveldsche
beambten, slachtoffers var. de wantoestanden
aan het station hunner standplaatsen.
De minister heeft zich in de kaart laten
zien hij wordt bezield door socialisten vrees,
die hem als bewindsman niet past. De Kamer
dient echter de spoorwegzaken te bezien uit
het oogpunt van 't belang van bet spoorweg
verkeer.
Spreker dient deswege een motie in, lui-
dende
„De Kamer,
„van oordeel dat de inlichtingen, door den
minister gegeven aangaande het ontslag van
drie conducteurs te Barneveld, onvoldoende
zpn om een oordeel te vellen,
„verzoekt (|eii minister door een nieuw
onderzoek, óók bp de ontslagenen en bij het
publiek, en ook omtrent de toestanden aan
het station te Barneveld, de Kamer in de ge
legenheid te stelfen over het Barneveldsche
ontslag, en de daartegen ingebrachte grieven,
te oordeelen."
De heer Roodhuizen komt op tegen het
politiek karakter van 's ministers redevoe
ring.
De minister, dupliceerende, verklaart dat
hy zich bezig houdt met te zoeken naar een
middel waardoor, naast de groepsvertegen-
woordiging, een zelfstandige vertegenwoordi
ging kan worden gevormd, waarin iedere
meening tot haar recht kan komen.
Wat voor het voormalig Rhjjuspoor-per-
soneel te doen is, zal de minister bp een
herziening van de pensioenregeling over
wegen.
Tegenover den heer Troelstra ontkent de
minister de algemeeene politiek er bp gehaald
te hebbenhp heeft zich beperkt tot het
optreden der socialisten tegenover personeel,
dat ressorteert onder het departement van
Waterstaat.
Het amendement-Troelstra wordt verwor
pen mat 62 tegen 6 stemmen. Alleen de
sociaal-democraten stemden voor.
De spoorweg-afdeeling wordt verder zonder
debat afgehandeld.
Bp de afdeeling Posterpen en Telegrafie
betoogt de heer Passtoors o. a., dat een
enquête naar de toestanden by posterpen
en telegrafie de voorkeur verdient boven de
instelling van een Staatscommissie tot dat
doel.
Zondagsheiliging,
De afdeeling Middelburg van Patrimonium
heeft de volgeude motie aangenomen:
De afdeeling enz.,
gelet op de bespreking in zake de subsidi-
eering van Iijjkswege van de in 1911 te
's-Gravenhage te houden landbouwtentoonstel
ling, gehoord do opmerkingen over het open
stellen dier tentoonstelling op Zondag
kennisnemende van het antwoord dien
aangaande van den Minister van Landbouw
enz.
meent dat een Christelijke Minister den
eisch van Zondagsheiliging moet hoog
houden
spreekt haar leedwezen uit over deze hou
ding des Ministers.
Tekort in kas.
De kassier van de Boerenleenbank te
Beverwijk bleek 'een tekort in kas te hebben
van pl.m. f 4000, Hy zou zich gisterenavond
hierover in een algemeene vergadering moe
ten verantwoorden, doch is sedert Vrijdag
voortvluchtig.
De vondst, die de 13-jarige M. J. Stork,
wonende aan de Rosestraac te Rotterdam aan
een slootkant nabp het terrein van de naaral.
vënnootschap W. v. d. Lugt en Zoon's stoom-
kuiperij en kistenfabriek aldaar deed, heeft
gisteren geleid tot de ontdekking van nage
noeg alles, wat op een Zondagavond in het
begin van November van het vorige jaar,
door middel van braak gestolen werd uit
den goudsmidswinkel van de firma Schen
der en Baksteen, op de Gedempte Binnenrotte
aldaar.
Nadat gisteren ongeveer een meter of tien
van deze sloot door gemeentewerklieden af
gedamd en met pompen drooggezet was, is
men onder de leiding van de inspecteurs van
politie, de heeren W. G. Klein, E. van Bins-
bergen en N. Klaassen, in de sloot aan het
zoeken gegaan. Heel spoedig, omstreeks elf
uren, vond men de buit onder den walkant
verstopt. En in de onmiddellijke nabijheid
daarvan tusscben de bagger, verschillende
kleinigheden, daarbij behoorende. De zwarte
doek waarin alles oorspronkelijk geborgen
was, is verteerd, alleen een stuk er van werd
teru&gëvonden. Dit zoeken duurde tot namid-
daas één uur.
Axx een zak is het gevondene op een krui
wagen onder toezicht der politie, naar het
Wean aan de Nassaukade vervoerd, om daar
geporteerd te worden. Van het gevondene
raaien deel jut een paar honderd gouden
heeren- en dameshorloges, nagenoeg evenveel
gouden heeren- en damesringen, bezet met
diamanten, juweelen en andere steenen, een
groot aantal gouden kettingen, manchetknoo-
pen, halskettingen, enz. Ook zpn in de sloot
bp het gestolene gevonden eèn aantal in-
brekerswerktuigeu, waaronder een electrische
zaklantaarn,' brandkastboren, tangen, breek
ijzers, valscbe sleutels en een kaars. Hierop
is eveneens beslag gelegd, als zeer waar
schijnlijk bij de inbraak gebezigd.
De firma Schreuder en Baksteen werd des
tijds door de maatschappij, waarbij zp tegen
inbraak verzekerd was, voor het gestolene
een bedrag van f 8900 vergoed.
Gelijk bekend, is indertijd als de vermoede
lijke dackir van dezen diefstal gearresteerd
zekeren De V.
Men had gezien, dat hij zich van het Beurs
station met een auto naar liet einde van de
Rosestraat liet rpden, waar hy met een zwart
pak onder den arm uitstapte en verdween.
Het zoeken in de sloot duurt nog voort.
Er worden nog telkens eukelc kleinigheden
gevonden. Men vermoedt, dat onder de bag
ger ook wel een ander voorgoed verloren
is geraakt.
Het publiek, dat van veel belangstelling
getuigt, wordt op behoorlijken afstand ge
houden.
Gistermorgen werden te Kampen door een
kweeker van IJssalmuiden te koop aange
boden jonge worteltjes, gekweekt op den kou
den grond uit zaad, dit voorjaar gewonnen
(„?- Ct.«)
Men meldt aan de Tel.:
De gemeente-veldwachter R. v. d. Meulen
te Gosel is door deu Commissaris der Ko
ningin tegen 1 Januari eervol ontslagen wo- j
gons ongeschiktheid om als politieman op
te treden, speciaal wegens ongeschiktheid
om met menschen om te gaan.
Op het vroeger reeds vermelde verzoek
aan den gemeenteraad om pensioen of wacht- j
geld heeft de Raad besloten aan v. d. Meu
len een toelage toe te kennen van f 100 i
's jaars onder deze voorwaarden
Dht deze toelage elk jaar door den ont
slagen veldwachter worde aangevraagd
dat v. d. Meulen, noch zpn gezin, eenige
aanleiding geven tot klachten
Naar wp vernemen, is veldwachter v. d.
Meulen voornemens om voor het hem op
deze wpze toegekende wachtgeld te bedan
ken. Ook zal hjj niet berusten in het hem
ongevraagd Verleend ontslag.
GOUDA, 15 December 1910.
Gisterenavond werd de Electrische Cen
trale officieel geopend. Ten 8 uur verzamel
den zich in het met groen versierd,e ketel
gebouw Burgemeester en Wethouders, den
Secretaris en de leden van den Gemeenteraad,
de Besturen van de afd. Gouda der Maat
schappij van Nijverheid, van de Vereeniging
„Gouda Vooruil", van de Goudsche Winkc-
liors-vereeniging en van den Aannemersbond,
de directeur en de onder-directeur dér beide
lichtfabrieken.
Toen allen gezeten waren, nam de bur
gemeester, de heer R. L. Marlens, het woord,
die ongeveer het volgende zeide
M. H. Namens het gemeentebestuur U hier
welkom heetende, zeg ik U dank voor uwe
bereidwilligheid tegenwoordig te zpn bij de
officieele opening van de electrische ceutrale
dezer gemeente.
De Centrale heeft wel is waar reeds sedert
eenige weken stroom geleverd aan de ver
bruikers, maar dat was nog min of meer bjj
wijze van proef. Nu is evenwel alles gere
geld en op dreef. En het gemeentebestuur
achtte het wenscheljjk thans door eene offi
cieele opening den proeftijd te sluiten, en
bp deze gelegenheid ook de bestaren van de
vereenigingen, welke geacht kunnen worden
de afnemers of gebruikers van electriciteit
te vertegenwoordigen, uit te noodigen deze
nieuwe lichtfabriek der gemeente te bezich
tigen.
M. H. Bij de opening is het gepast in her
innering te brengen en een woord van dank
te spreken tot diegenen, die in het tot stand
komen van onze Centrale een belangrijk aan
deel hebben gehad. En dan denk ik in de
eerste plaats aan den geestelijken vader
dezer fabriek, aan het Raadslid, den heer
Muylwpk, die vier jaren geleden bp de be
handeling van de gemeente-begrooting voor
1907 het voorstel deed en ook aangenomen
zag om een onderzoek te doen instellen naar
de mogelijkheid der oprichting eener Elec
trische Centrale.
Volle aanspraak op erkentelijkheid heeft
voorts de Commissie van bijstand in het be
heer der lichtfabrieken en baar voorzitter,
die in de laatste twee, drie jaren buitenge
wone toewijding en werkzaamheid hebben
getoond. Toen de Raad, niettegenstaande het
ongunstige rapport van den geraadpleegden
deskundige, in zjjne vergadering van 12 Juni
1908 op voorstel van den heer Nederhorst
met kleine meerderheid tot de oprichting in
deze gemeente van eene electrische centrale
besloot, was het toch de Commissie van bij
stand die werd belast met de voorbereiding
van alles, wat voor de uitvoering van dat
Raadsbesluit noodig was.
Aan medewerking heeft het trouwens
niet ontbroken. De meerderheid van het
College van Burgemeester en Wethouders
was tegen de oprichting der Centrale, om
financieele redenen, maar toen de Raad een
maal bet besluit had geuomeu dat zjj zou
worden opgericht, hebben B. en W. zich
daarbij volkomen neergelegd, en alle voor
stellen der Commissie van bijstand met be
trekking tot de Centrale goedgekeurd of tot
de hunne gemaakt, zonder dat één lid van
het College, wie ook, zich daartegen ver
zette. Maar moge de Commissie van bjjstand
al volle medewerking gehad hebben, hare
verdiensten blijven niettemin zeer groot.
Daarvoor zp haar oprechte hulde gebracht!
Tot het doen van hare voorstellen werd
de Commissie van bijstand in staat gesteld
door de voorlichting, o. a., van den heer
Swartwont de Hoog, die op 1 Januari 1909
is in functie getreden als adjunct-directeur
der lichtfabrieken, met de opdracht om onder
eigen verantwoordelijkheid de noodige plan
nen voor de electrische centrale te ontwer
pen en toezicht te houden op hunne uitvoe
ring, en om later als leider van deze licht
fabriek op te treden. Door den dood van
den heer Prins van Doesburgh is hierin in
zoover wijziging gekomen dat de heer de
Hoog niet als adjunct directeur maar als
directeur der beide lichtfabrieken meer in
het bijzonder is belast met de leiding der
electriciteitsfabriek. Overeenkomstig de hem
verleende opdracht heeft hy voor de centrale
en haar kabelnel de noodige plannen ont-
^irorpfin.
HyNjieeft daarvoor de verantwoording,
maar Jbk de verdienste. Voor zpn arbeid
betuig k hem de erkentelijkheid, die dezen
arbeid/toekomt.
W Commissie van bijstand heeft verder
kannen beschikken over de gemeente-bouw
meester, die, nadat volgens de voorstallen
van den lieer de Hoog was beslist welke de
machinale indeeling en opzet der Centrale
kou zpn, de plannen voor het gebonw der
fabriek heeft ontworpen en standvastig
tegen verkeerde bezoinigingspogingen heeft
wqten te verdedigen. Dit gebouiv is uit
gevoerd volgens de plannen en teekeningon
van <r*m lieer Koole, zooals zjj reeds in het
vorige \}iar aan den Gemeenteraad waren
overgelegï^pn-door dezen vastgesteld. Aan
hem hebben wjjjta danken dit gebouw, dat
zoo goed aan zynNbestemming voldoet, dat
als bonwvverk zoo aanganamen indruk maakt,
en dat door zpne stevige grondvesten vol
komen rustig staat, zonder beven en trillen.
Hem breng ik daarvoor welverdiende hulde!
Het gebonw was tjjdig gereed, maar
j op enkele machines hebben wjj maan-
den moeten wachten. Toch was alles vol-
j doende klaar en opgesteld toen de tentoon-
I stelling van toegepaste electriciteit werd
geopend. M. H. Wij znllen het daarover wel
allen eens zpn dat die tentoonstelling is ge
weest eene schitterende en schitterend ge
slaagde reclame voor onze Centrale. Daar
heeft men kunnen zien wat op het gebied
van verlichting, van verwarming, van bewe
ging van allerlei groote en kleine machines
en toestellen met electriciteit is te bereiken.
De tentoonstelling heeft ongetwijfeld vele
verbruikers van stroom voor de Centrale
gewonnen. Ik heb liet reeds op eene andere
plaats gedaan, maar gaarne herhaal ik het
hier dat het gemeentebestuur de commissie,
die de tentoonstelling heeft georganiseerd,
zeer erkentelijk is voor haar initiatief, zeer
waardeert de vele moeite, welke zp zich
voor het welslagen der tentoonstelling heeft
willen getroosten
Eenigen tjjd na het sluiten der tentoon
stelling, sedert ruim een maand zjjn degenen,
die zich als verbruikers hadden aangemeld,
geleidelijk aan het kabelnet aangesloten, is
de Centrale stroom gaan leveren, hebben wjj
het electrische licht in verscüillende winkels
en gebouwen zien branden. Maar zooals ik
zeide het was nog min of meer een tjjd van
proefnemingen de monteurs der verantwoor
delijke fabrikanten waren bp het drjjven der
machines nog tegenwoordig; de gang van
zaken was nog niet normaal. Na is de Cen
trale wat zjj moet zpnen na wordt zp uit
sluitend gedreven door den directeur en het
eigen personeel der fabriek. Het gemeente-
bestaar achttethans het oogenblik aange
broken om daarvan op officieele wpze te
doen blijken. Dat is de reden van onze sa
menkomst op deze plaats, het motief voor
de officieele opening onzer electrische cen
trale. Alvorens daartoe over te gaan, zjj het
rnjj nog vergund een enkel woord te zeggen
tot den directeur onzer lichtfabrieken, den
heer Swartwont de Hoog, hem te wjjzen op
de benijdenswaardige positie, waarin hjj als
leider der electrische Centrale verkeert. Hier
komende heeft hjj niet door anderen ge
maakte toestanden behoeven te verbeteren
of op te ruimen. Hjj heeft eene nieuwe fa
briek geheel volgens zpne inzichten kunnen
inrichten, daarbjj zjjne bekwaamheden doen
kennen, zóó dat zjj op de rechte waarde
worden geschat. Van zjjne Centrale en van
hem zelf worden groote verwachtingen ge
koesterd. Het vraagstuk der tarieven, waar
naar de stroom geleverd wordt, is geheel
volgens zjjne voorstellen opgelost. Niets staat
dus aan de verwezenlijking dier verwach
tingen in den weg. Ik wensch hem en aan
onze gemeente toe dat, door zjjne toewjjding
en jjver onze Centrale zal worden, even
spoedig als dat elders is geschied, een
bloeiend bedrjjf der gemeente, strekkende
ten bate der ingezetenen, ter bevordering en
vermeerdering harer industrie
Met dezen wensch, M. H., heb ik de eer
de Electrische Centrale der gemeente offi
cieel voor geopend te verklaren.
(Luid applaus.)
Daarop uara de heer J. van Gaieo, voor
zitter der Commissie van bjjstand iu het be
heer der lichtfabrieken het woord, die den
Burgemeester dank bracht, mede namens do
leden van den gemeenteraad, dat hjj wel aan
den wensch heeft willen gehoor geven de
centrale te openen, niemand had dit beter
kunnen doen; hjj hoopte dat de electrische
centrale veel zoo bjjbrengen tot den bloei
der gemeente, hjj hoopte dat de zoo even
uitgesproken profetie zou mogen bewaarheid
worden. Inzonderheid zeg ik U nog dank
nameps de Commissie voor de lichtfabrieken,
daar de voorstellen aan den gemeenteraad
steeds uwe goedkeuring mochten verwerven,
wat zeer zeker de werkzaamheden heeft
vergemakkelijkt. Ik spreek hierbjj de wensch
nit dat de electrische centrale die in zoo
nauw verband met de industrie staat, veel
zal bjjdragen tot bevordering van die indus
trie in onze gemeente. Ik veronderstel, dat
de heeren wel het verlangen zullen koeste
ren nader te bezichtigen, de directeur en de
onder-directear zjjn bereid de bh. de noodige
inlichtingen te geven. (Applaus.)
Daarop vroeg de heer Herman het woord,
die als oudste Raadslid, den burgemeester
dank zeide voor de gesproken woorden bjj
deze opening namens de leden van den ge
meenteraad ook bracht hjj dank aan de
leden der Commissie voor de lichtfabrieken
voor hunne vele werkzaamheden betreffende
de inrichting der Centrale.
De heer Krom, bestuurslid van de Goudsche
winkeliers-vereeniging, daarop het woord
verkrijgende, dankte Burgemeester en Wet
houders voor de stichting der electrische
Centrale, hjj deed dit vooral ook namens de
aangeslotenen en daar hjj overtuigd was, dat
dit weder eene nuttige inrichting in onze
gemeente was.
Daarop nam de heer Mr. M. M. Schim
var der Loeff, voorzitter der Vereeniging
„Gouda vooruit" het woord, die begon te
zeggen, dat zpn woorden parallel konden
gaan met het gezegde van den heer Krom,
hjj dankte ook voor de steun die verleend
was aan de tentoonstelliug voor toegepaste
electriciteit en voor de door den Voorzitter
gesproken waardserende woorden zoowel in
den gemeenteraad als hier ter plaatse, hjj
wensclite hieraan een kort woord te ver
binden, nl. dat den directeur was gewezen
op de groote verantwoordelijkheid, die hjj
op zich genomen had; de heer Swartwont
de Hoog heeft die verantwoordelijkheid ge
dragen en het beste bewjjs daarvoor is wel,
dat hjj zjjn beste krachten daaraan heeft
besteed, is, dat tjjdens de tentoonstelling geen
oogenblik stroom heeft ontbroken.
De heer Swartwont de Hoog dankte voor
de welwillende woorden tot hem gericht en
gaf de verzekering dat hjj met de commissie
op aangename wjjze had samengewerkt, hjj
hoopte dat dit zoo zou bljjveu in het belang
van de heden geopende nieuwe onderneming.
De heer van der Ree daarop het woord
verkrjjgende, drukte zjjn (vreugde uit dat al
was het met een kleine meerderheid toch
besloten was tot oprichting van de electri
sche centralehjj drukte zjjn spjjt er over
uit dat niet vroeger bjj de oprichting van
de waterleiding en nog onlangs bp de op- j
richting der telefoon, niet meer vrjjzinnige
leden in den gemeenteraad zitting hadden
gehad, dan zouden zeer zeker ook deze on- i
dernemiugen in handen van de gemeente
gebleven zjjn. Hjj hoopte dat de electrische
centrale voor de gemeente een groote ver
dienste zoude opleveren.
Al deze sprekers werden luid geapplaudi-
seerd.
Daarna werd overgegaan tot het bezich
tigen van het gebonw en werden de noodige
inlichtingen verschaft door den directeur en
onder-directeur.
Door de politie alhier is een gesigna
leerd persoon aangebonden, die nog 9 dagen
hechtenis moest ondergaan.
Bjj Kon. besl. van 2 dezer is met wjjziging
in zooverre van de tot hunne benoeming of
tot de nacwjjzing van hun rechtsgebied of
standplaats betrekkeljjke Koninkljjke be
sluiten aangewezen aan de ambtenaren van
het openbaar ministerie bjj de kantonge
rechten in het arrondissement Rotterdam,
voor de kantons Rotterdam, 1, 2, 3, Gouda
en Schoonhoven, ter standplaats Rotterdam,
mr. H. F. Wolfson. mr J. Wjjnveldt, mr.C.
M. F. Kneepkens, en mr. J. C. Koderitsch,
als rechtsgebied de kantons Rotterdam,
Gouda en Schoonhoven.
MARKTBERICHTE».
Gouda, 15 December 191 o.
GRANENKalm.
Tarwe: Zeeuwsche 10.25 A 10.50. mindere
dito 9,50 a 10.—-. Afwijkende 8.—
1 9-Polder 4 Rogge
Zeeuwsche 6.50 A Polder 5.25 k
f 5.50. Buitenlandsche per 70 kilo 5.25 i»
5.50 GerstWinter 4.25 k f 4.50. Zomer
f Chevalier 6.25 k f 6.50,
BuitenI. voergerst per 65 kilo 4.— k f 4.25.
Haver per hectoliter 4— A 4.25. Per 100 kilo
7-5° k f 8 Hennepzaad Buitenlandsche
per 50 Kilo 8. k f 8 25. Kanariezaad
10.5a A 12.Karwijzaad per 50 Kilo
k Koolzaad4
per Hectoliter. Erwten Kookerwten 17.
18.—. Buitenlandsche voererwten per 80
Kilo 6 75 A 7.Boonen bruine Boonen
14-5° 16.Witte boonen I3.A
16,50. Paarden boonen 7.50. a 7.75
Duiven boonen f 9.50 A 10 Mais per 100
Kilo: Amenkaansche Mixed 6.50 A 6.75.
Kleine ronde 7.35 4 7.50.
Veemarkt. Melkvee, weinig aanvoer, handel
en prijzen zeer goed.
Vette varkens, goede aanvoer, handel matin,
23 4 26 ct. per halt K.G.
Biggen voor Engeland, redel. aanvoer, handel
vrijwel, 24 A 25 ct. per half K.G.
Magere Biggen, goede aanvoer, handel zeer
matig, f 1.50 A 1.80 per week.
Vette Schapen, Handel van gene beteekenis,
a
Lammeren, goede aanvoer, handel zeer flauw,
14.— en 19.—.
Nuchtere Kalveren, redel. aanvoer, handel
vlug 10.— A 16.—.
Graskalveren geen aanvoer, handel
Fokkalveren 14.— A 22.—.
Kaas, aangev. 36 partijen, handel matig.
ie kwal. 32.— A 33 50, 2de kwal. 19
a 31.—.
Zwaardere a
Noordhollandsche a
Boter 1177 stukken van K.G. Hand. vry wel.
Goeboter 1.40 A 1.50.
Weiboter 1.25 A 1.35.
INGEZONDEN.
Duiten verantwoordelijkheid der Rdactie.
Onderstands-Commissie „Armenzorg".
Evenals in vorige jaren beveelt genoemde
Commissie zich aan voor het ontvangen van
soepljjsten van lien, die voor dezen hebben
geteekend, doch niet goed weten, wie het
meest bedeeling behoeven en verdienen
(drankvrjj).
De ondergeteekenden, leden dier Commis
sie, die gaajne de Ijjsten ontvangen, zpn:
Db. BERKELBACH v. d. SPRENKEL,
Wacbtelstrant.
Pastoor GOL, Hooge Gouwe.
Ds. van WALSEM, Bleekerssingel 77.
in MANTELS, COSTUMES.
BLOUSEN, HOKKEN
alsmede eene groote keuze
van de billykste tot de beste genres
Aanbevelend
specialiteit in Mantels en Costumes.
Hurgoriijne staud
GEBOREN12 Dec. Carolina Bernardino,
onders W. A. Btoyng en E. M. Brons.
14. Jan Roelof, ouders van Heiningen
en A. J. van Pelt. - Cornelia Catharina,
ouders A. M. Dekker en M. C. Kinwol.
14. Johanna Maria Antonia, ouders J. v d
Nienwendjk en E. v. d. Lidt.
9,Y^kEDEN13 Dec. G. Schouten 10 ra.
14 C. van Ondshoorn, 13 j.
Ihic. J. M. Noordeman
en J. Wnlf. A. T. Knlik en A. P. Lon-
werenbnrg. G. v. d. Waerdt en J. P. van
Nestelrode.
Bij vonnis der Arrondiseementa-Rechthank
te 's-Gravenhage in dato 17 November 1910
is het tnsschen WILHELMINA ROSBER
GEN, wonende te Boskoop en GERRIT
ANTÖNIE BLAND VAN DEN BERG, wiens
tegenwoordige woon- of verblijfplaats is
onbekend, bestaande hnweljjk ontbonden
door echtscheiding en zulks op verzoek
van eerstgenoemde.
Namens de verzoekster,
Mr. M. M. SCHIM VAN DER LOEFF.
