>1 als SANT ROEM BE RIJKDOM. mg! No. 11455. Woensdag 11 Januari 1911. 49e Jaargang. behalve Zon- en Feestdagen SvLiten larxca.- FEU1LLETOM j 1 per pl. oretari*' II ;en bleed. "vocxG-ovud.®- en. Oxxxstxelxezx- Verschij nt dagelij ks L»EN. e Sigaren- De nieuwe Minister ▼an Oorlog. t Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. Telefoon Interc. 83. j GOUDSCHE hij do kraan van den VI. op de nitroglycerine kijkt (Wordt vervolgd.) geregeld tijdig ontvangen van i, vermakelijk- dan in onze lering van de Barentz” in apraakte ’srsonen i advertentie- s en provisie, ngen met op- den ingewacht Tiendeweg 64, GOUDSCHE COUR ANT. aeds “W® druppels! f 0,76. 1 t wakers van hebben de vluchte- en «nellen op hen il.XAblRUP- di< wordt na ton van ander o to brengen, oode dooien, Tanning^ doch woord*» Kina- ic fabriek af men in sommige hoogulijk ingenomen met u’bit rage-idee Forster, de pre vail de commissie vhor buiten- loc. „Ons Ge- Abonnements- ie Ned. Too- mwige Strijd”. 8 uur. Bios- PR1JS DER ADVERTENTIES: Van 1 -5 gewone tegels met bewijsnummer f 0.55 Elke regel moer - 0.10 Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend. Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1 -5 regels f 0.35 hij vooruit betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f 0.25 per regel. Groote letters en randen naar plaatsruimte. lijk niet anders zijn dan ditWij zullen wachten op zijne daden. In dien hij de Kamer de overtuiging kan geven, dat hij naar de mate van onze draagkracht onze defensie tot hare hoogste kracht kan en wil opvoeren, en dat hij dit zal doen met vooropzetting van de levende strijdkrachten, zal hij grooten steun kunnen vinden aan beide zijden der Kamer. Hij zal moeten beginnen met het ontwerp-kustverdediging aan eene radicale herziening te onder werpen, waarbij naast zeer belang rijke verlaging van het eindcijfer allereerst deze verandering zal moe ten gemaakt worden, dat niet de Marine maar het leger met onze kustverdediging zal zijn belast. Zijne allereerste taak zal echter zijn, de traktementsverhooging der officieren, thans gepaard met eene herziening hunner pensioensregeling, ter hand te nemen. >f de heer Colijn in zijne oppositie tegen de plannen van den heer Cool wel ge noegzaam doordrongen is geweest van de moeilijkheden, die zulk eene pensioensregeling met zich brengt, zal de toekomst moeten leeren. Er is niets, waarin onze Staatsmachine meer hare langzame manier van werken toont, dan in zaken, waarbij meer dan één Departement is be trokken. En bij de onderhavige quaestie komen vast twee, wellicht drie departementen in het rit. 49) Hij zet zich op een. kist neer en peinst op een uitweg. Czemski staat moedeloos en vertwijfelend voor hem. Alles is immers verloren. Binnenkort komt men, en dan zijn ze levend be graven. Eriks blik dwaalt hulpeloos rond. Wat te doen Dat vervloekte portaal I Zijn blik wordt woest. Gejaagd zweelt hij over alle voorwerpen heen om hulp te moeken. Maar hier bevinden zioh slechts zakken, kisten, groote flesschen ▼oor de apotheek en een paar ijzeren cylinders met vloeibaar koolzuur. Werktuiglijk leest hij de verschil lende etiquetten. Plotseling springt hij als razend op. „Czemski,” roept hij uit, en pakt den ander bij den schouder, „ik heb hetWij laten het portaal in de lucht springen „In de lucht springenWaarmee?” „Vlug!” gaat Erik voort. -Daar staat glycerine, hier een ballon sal peterzuur. Wij bereiden een hoeveel heid nitroglycerine. Vlug!’, jen” 2 uur. rstelling. 8 uqr. Bios- 8 uur. Alge- van de Goud- jeniging. i”, 7 ,/3 uur. De >r het operette- directie van Erik komt tot zich zelf, doordat Czemski hem heen en weer schudt. Verwonderd opent hij do oogon on kijkt, om zich heen hij herinnert zich niets. Waar is hij Ach ja, nu weet hij hetI Czemski en hij bevinden zich boven op een muur, die du verwoesting over leefd heeft deze is verscheiden me ters dik en een meter of zes hoog, liet instortende gebouw heeft geen van beiden kwfetsuren bezorgd. Maar beneden hen, tussrhen de puinhoopen, ligt lijk op lijk. Erik huivert. En in den anderen vleugel is brand. Er is niets te redden men heeft alle cellen geopend en de waan zinnigen er uit laten loopen. Het toe zicht vermag niets meer. Men heeft spuiten laten aanrukken, maar deze kunnen niets uitrichten de waanzinnigen beletten het blus- schingswerk. Het personeel geeft alles op hier op dit woeste eiland is geen hulp te vinden. Hier wonen slechts eenige arme visscherfamilies, die vol schrik in hun booten zijn weggezeild, 'om voor bewoners van het krankzin nigengesticht te vluchten. lossing der crisis niet anders dan een bitteren nasmaak hebben. Hij is nu openlijk verklaard niet tot dat echte wagenschot te behooren, waar uit men ministers snijdt; het blijkt nu, dat hij in deze geheele zaak vooruitgeschoven is, terwijl anderen de draden in handen hadden. En zelfs de troost, dat zijn kapiteins- rang, nog niet hoog genoeg was hem voor eene portefeuille in aan merking te doen komen, is hem niet gelatenook de heer Colijn heeft nooit hooger rang bekleed dan dien van kapitein, al verliet hij het leger dan ook onder toekenning van den rang van majooren hij is daarenboven vijf jaar jonger dan de heer Van Twist. Indien dit alles dezen afgevaar digde tot de overweging kan leiden zijn toon, die steeds tegen de Minis ters van Oorlog veel te hoog was, meer in overeenstemming te brengen met de werkelijkheid der positie, die hij in de Tweede Kamer inneemt, dan zal de crisis ook in dat opzicht een gunstig verloop hebben gehad. De nieuwbenoemde titularis is jong; misschien iets jonger voor een. minister dan wij gewoon zijntoch is hij in deze geen unicum, de heer Lely was zelfs nog vijf jaar jonger toen hij voor de eerste maal als minister optrad. En er zit in het optreden van den heer Colijn een durf die den leerling van Van Heutsz. verraadt. En die durf zit voor ons niet in het feit dat de heer Colijn enkel in het Ned.-Indische leger diende, en het Nederlandsche leger dus minder kent. Het zou er treurig uitzien, als deze man van zoo groote en alom erkende bekwaamheden, niet in staat ware zich behoorlijk in het nieuwe van deze taak in te werken, en vooral zij, die plegen aan te dringen op een burger als Minister van Oorlog, zullen wel doen, dit argument tegen den nieuwen minister niet uit te spelen. I. De Oorlogscrisis is zóó spoedig opgelost, dat een ergdenkend mensuh, wat wij niet zijn, zich zou kunnen verbeelden, dat op den dag zelf, waarop Generaal Cool als minister in de Tweede Kamer ten val kwam, 'de verdere loop der dingen reeds bij voorbaat geregeld was. Slechts even 14 dagen zijn sinds dien ge- denkwaardigen dag verloopen, en de nieuwe titularis is reeds gevonden, van wien het bekend was, dat hij op 21 Januari a.s. eene reis naar Indië zou ondernemen, waarmede voor hem zeer gewichtige belangen gemoeid waren. Wij moeten dus aannemen, dat de heer Colijn er in geslaagd is in zoo korte spanne tijds iemand te vinden, in staat zijne plaats in te nemen, en hals over kop naar Indië te gaan. Wat het optreden van den heer Colijn betreft, als minister, men zal moeilijk kunnen ontkennen, dat daar door uit een constitutioneel oogpunt de crisis eene. zeer rationeel? oplos sing heeft gekregen. Het was de anti-revolutionaire Kamerfractie, die minister Cool deed vallen, en indien er onder die partij nog enkele mogen hebben geweifeld (d^ stem van den heer Van Vliet tegen de motie- Duymaer van Twist geeft recht tot die onderstelling), dan zal zeker het gezaghebbend woord van Sneek’s afgevaardigde, die zich in bet laatst van de discussie met zoo bijzon deren nadruk hooren liet, er veel toe hebben bijgedragen dezen over te halen. Men kan dan ook zonder overdrijving zeggen, dat de heer Colijn minister Cool heeft doen val len, al heette de motie naar den heer Duymaer van Twist. Voor den afgevaardigde voor Steen wijk kan, dunkt ons, de op- Snel Qpoat koolzuur-cylinderde vloeistof drup pelt langzaam c~ - neer. „Ziezoo begint Erik weder. „Nu bevestigen wij de ontploffingsstof aan het hijschtoestel en laten on« in het portaal af. Neen, haltNog niet anders vliegen wij zelf in de lucht. Wij moeten het aan een lang koord houden, zoodat wij kunnen terugloo- pen, en hef eerst dan laten vallen, als wij aan het andere eind van den corridor zijn Czemski vindt een lang, dun koord, dat echter sterk genoeg is om het te houden. Zij hangen het over een takel van het hijschtoestel, binden den bak met nitroglycerine daaraan vast en laten, terwijl zij achteruitloopen, het andere eind van het koord langzaam door hun handen glijden. Do bewaarder is nog bedwelmd hij zingt nog steeds. Er is misschien ook niet meer dan een kwartier ver loopen een kwartier of tien minu ten ze weten het nietEn hoor de waanzinnigen huilen Ze zijn tot op het midden van den corridor gekomen verder reikt het koord njet. Plotseling stiet Czemski een kreet uit en wijst .naar het eind van den corridor; daar komen ze, een half In Oostunrijk-Ilongarije is de kabi netscrisis voorbij. Er is een derde kabinet-Biunerth. Natuurlijk zijn eenige ministers uit het vorige kabinet ver vangen door andere, maar door deze luttele veranderingen D de crisis nog niet gerechtvaardigd. Onder de mi nisters die in het nieuwe kabinet niet voorkomen, moet in de eerste plaats den gehaten minister van financiën, Bitinski, - gehaat door de Polen in bijzonder gunoemd worden. Men weet, dat hij gehaat werd om zijn tegenwerking der Poolsclie ka- PRIJS V A N H E T A B O N N E M E N T Per kwartaal f 1.25 Idem franco per post-1.50 Met Geïllustreerd Zondagsblad- 1.50 Idem franco per post p<x) Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauL\noe Tiknübwko 64, bij onze Agenten, den Bockhandel en de Postkantoren. Telefoon Interc. 82. Maar die durf zit hierin, dat het Departement van Oorlog op dit oogenblik het allermoeilijkste depar tement is, dat er bestaat. Indien dan ook de benoeming van den heer Colijn mede deze beteekenis zou hebben, dat geen generaal Aan het Nederlandsche leger zich meer voor minister beschikbaar heeft willen stellen, en dat dit voor den heer Heemskerk zóó a priori vaststond, dat hij geene poging heeft aange wend een der hooge dignitarissen van het leger voor zijn ministerie te verkrijgen, is dit alleszins be- grijpelijk. Nadat Staal’s hervormingswerk onmogelijk werd dooj* de enghartig- conservatieve oppositie in de Eerste Kamer, en Van Rappart het slacht offer werd van pofitieken moord, kwam Generaal Sabron, die eene reputatie als weinigep uit het leger met zich bracht, maAr wiens minis terschap de grootst mogelijke teleur stelling was. Minister Cool eindelijk, wiens bekwaamheid buiten kijf stond, maar wiens hand aan het roer van het Oorlogsvaartuig nu en dan de noodige vastheid miste, is de levende illustratief van het feit, dat een libe raal man, al is hij in de politiek gematigd onverschillig, goed doet zich van dit ministerie verre te houden, als hij tenminste niet bereid is tot concessies iï la Wentholt; waarschijnlijk, de erfenis was voor een generaal van het leger ook daarom niet aanlokkelijk, om ze te aanvaarden. Men wacht op den man. die ons uit het moeras zal helpen, waarin wij met onze defensie zijn geraakt, en die man moest dan nog aan de voorwaarde beantwoorden, dat hij van de kleur, althans van ééne der kleuren van dit ministerie was. Het laatste is de heer Colijn, hij is volbloed Kuyperiaanzal het eerste van hem kunnen verwacht worden Het antwoord hierop kan natuur- naalplannen in Gallicië. Du Polen heb ben in het miniaterie twee van hun mannen 'n.l. Glombinski en Zoleski. Daardoor zal do Polendub nu wol een betrouwbaarder steun voor de regeo- ring worden. Vorder zijn als nieuwe ministers opgenonien Stürgb (Duitsch Nationaal Verbond), Hochenburger en Wciskirchner Christel ijk-Socialen), re-* specfievehjk voor onderwijs, justitie en handel, terwijl v. Bi north zelf mi nister-president zonder portefeuille blijft. De steun die Bienerth zich hiermee verzekerd heeft, is echter niet zoo groot dat hij een belangrijk programma zal kunnen afwerken. Belastinghervor ming of sociale wetgeving geen sprake van. Daarvoor zouden de Tsjechen en Duitschers elkaar wat minder in het haar moeten zitten; wel is een Tsjech, Marek, minister van arbeid geworden, doch de moeste partijge- nooten zullen zich hierdoor nog niet laten vinden voor steun aan de re- geer’mg, evenmin als do Duitschers door de benoeming van Sturgh omdat deze zich indertijd als minister van onderwijs, alles behalve „liberaal” hoeft getouwd. Ook na de oplossing van de crisis blijft de toekomst in parlementair op zicht voor Oostenrijk even droevig als daarvoor. In Amerika is kringen Taft’s >i sident landsche zaken uit het Representan tenhuis, zei, sprekende over den in ternationalen vrede: Ik geloof dat, voor wij vijf jaar verder zijn, de Ver- eenigde Staten een tractaat zullen hebben aangegaan mot Engeland, Erankrijk en Japan, om idle verschillen te onderwerpen aan het Permanente Hof van Arbitrage, dat te ‘s (Iraven- hage zal gevestigd zijn En Carnegie h<‘eft, Zondag in de Republican Club een rede gehouden, waarin hij het denkbeeld van president Taft warm toejuichte. Ais zoo’n verdrag tussuhen Amerika en Engeland tot stand kwam, zou daarmee feitelijk de oorlog afge schaft ztin, meende hij. Alles wat in zijn vor™wren was, om het grootsche doel te ben-iken, zou hij doen. Aan do medewerking van den Senaat twijfelde hij thans niet. De optimisten zien den wereldvrede thans met rassc.he schreden nader. Of het waar is dozijn mannen, de nacht het gesticht; zo L.L..vU lingen ontdekt toe. „Verlorenmompelt ('zemski en slaat zich radeloos voor hét hoofd. „Laat het koord los!’’ schreeuwt Erik. Czemski gehoorzaamt werktuiglijk op hetzelfde oogenblik worden zij verblind door een lichtstraal, die door het venster naar biiincn dringt een oorverdoovend gekraak dreigt hun gehoorvlies te doen scheuren en een geweldige schok slingert hen tegen den grond. Nog een gekraak en nog een, als van een muur die instort. Het geheele gebouw schudt en kraakt; de gipsbedekking van den eqrridor valt naar beneden. Het is om het verstand te verliezen. „Het gebouw stort inroept iemand. De grootste vertwijfeling spreekt uit den toon dier stem. „Een aardbevingjammert den ander. Alle voegen krakende bodem wankelt. Gesloten deuren springen open en de waanzinnigen verschijnen in de openingen. Nog een stoot, een regen van vallend muurwerk. Hoor, de bedwelmde bewaarder zingt nog Daarna verliezen zij het bewust zijn. „Nitroglycerine?” Czemski’s oogen schitterden. „Giet den inhoud dezer flesch op den grond uit,” gaat Erik hijgend voort. „Het is slechts gedistilleerd water. Hier is glycerinekom, de flesch half vol. Hier is salpeterzuur en hier zwavelzuur. Voorzichtig, voor zichtig, beste Czemskibedenk, het geldt ons leven Een zeer dunne straal, hoorEn nu moeten wij de zuren eerst afkoelen, vóór wij ze in de gly cerine gieten rol een der koolzuur- cylinders hierheen. Zoo Na verloop van korten tijd hebben zij een voldoende hoeveelheid nitro glycerine gereed, die zij herhaaldelijk met water uitwasschen om ze van de zuren en van de overtollige glycerine te bevrijden. Erik ziet om zich heen, om een geschikt voorwerp te vinden, waarin zij de ontploffingsstof kunnen gieten, en ontdekt in een hoek een gegoten ijzeren bak, waarin kwikzilver geweest is. Hierin gieten zij de nitro glycerine. „Ziezoo,” zegt Erik. „Nu komt het er op aan, de olie tot bevriezen te brengen, want anders ontploft het niet, als wjj den bak laten vallen. Maar dat duurt slechts een oogenblik. Onder de inwerking van het vloeibaar koolzuur zal het in een paar seconden bevriezen.”

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1911 | | pagina 1