>1 als
SANT
ROEM BE RIJKDOM.
mg!
No. 11455.
Woensdag 11 Januari 1911.
49e Jaargang.
behalve Zon- en Feestdagen
SvLiten larxca.-
FEU1LLETOM
j 1
per pl.
oretari*'
II
;en
bleed. "vocxG-ovud.®- en. Oxxxstxelxezx-
Verschij nt dagelij ks
L»EN.
e Sigaren-
De nieuwe Minister
▼an Oorlog.
t
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON.
Telefoon Interc. 83.
j
GOUDSCHE
hij do kraan van den
VI.
op de nitroglycerine
kijkt
(Wordt vervolgd.)
geregeld tijdig
ontvangen van
i, vermakelijk-
dan in onze
lering van de
Barentz” in
apraakte
’srsonen
i advertentie-
s en provisie,
ngen met op-
den ingewacht
Tiendeweg 64,
GOUDSCHE COUR ANT.
aeds “W®
druppels!
f 0,76.
1 t wakers van
hebben de vluchte-
en «nellen op hen
il.XAblRUP-
di< wordt na
ton van ander o
to brengen,
oode dooien,
Tanning^ doch
woord*» Kina-
ic fabriek af
men in sommige
hoogulijk ingenomen met
u’bit rage-idee Forster, de pre
vail de commissie vhor buiten-
loc. „Ons Ge-
Abonnements-
ie Ned. Too-
mwige Strijd”.
8 uur. Bios-
PR1JS DER ADVERTENTIES:
Van 1 -5 gewone tegels met bewijsnummer f 0.55
Elke regel moer - 0.10
Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1 -5 regels f 0.35 hij vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f 0.25 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
lijk niet anders zijn dan ditWij
zullen wachten op zijne daden. In
dien hij de Kamer de overtuiging
kan geven, dat hij naar de mate
van onze draagkracht onze defensie
tot hare hoogste kracht kan en wil
opvoeren, en dat hij dit zal doen
met vooropzetting van de levende
strijdkrachten, zal hij grooten steun
kunnen vinden aan beide zijden der
Kamer. Hij zal moeten beginnen
met het ontwerp-kustverdediging aan
eene radicale herziening te onder
werpen, waarbij naast zeer belang
rijke verlaging van het eindcijfer
allereerst deze verandering zal moe
ten gemaakt worden, dat niet de
Marine maar het leger met onze
kustverdediging zal zijn belast.
Zijne allereerste taak zal echter
zijn, de traktementsverhooging der
officieren, thans gepaard met eene
herziening hunner pensioensregeling,
ter hand te nemen. >f de heer
Colijn in zijne oppositie tegen de
plannen van den heer Cool wel ge
noegzaam doordrongen is geweest
van de moeilijkheden, die zulk eene
pensioensregeling met zich brengt,
zal de toekomst moeten leeren. Er
is niets, waarin onze Staatsmachine
meer hare langzame manier van
werken toont, dan in zaken, waarbij
meer dan één Departement is be
trokken. En bij de onderhavige
quaestie komen vast twee, wellicht
drie departementen in het rit.
49)
Hij zet zich op een. kist neer en
peinst op een uitweg. Czemski staat
moedeloos en vertwijfelend voor hem.
Alles is immers verloren. Binnenkort
komt men, en dan zijn ze levend be
graven.
Eriks blik dwaalt hulpeloos rond.
Wat te doen Dat vervloekte portaal I
Zijn blik wordt woest. Gejaagd zweelt
hij over alle voorwerpen heen om hulp
te moeken. Maar hier bevinden zioh
slechts zakken, kisten, groote flesschen
▼oor de apotheek en een paar ijzeren
cylinders met vloeibaar koolzuur.
Werktuiglijk leest hij de verschil
lende etiquetten.
Plotseling springt hij als razend op.
„Czemski,” roept hij uit, en pakt
den ander bij den schouder, „ik heb
hetWij laten het portaal in de lucht
springen
„In de lucht springenWaarmee?”
„Vlug!” gaat Erik voort. -Daar
staat glycerine, hier een ballon sal
peterzuur. Wij bereiden een hoeveel
heid nitroglycerine. Vlug!’,
jen” 2 uur.
rstelling.
8 uqr. Bios-
8 uur. Alge-
van de Goud-
jeniging.
i”, 7 ,/3 uur. De
>r het operette-
directie van
Erik komt tot zich zelf, doordat
Czemski hem heen en weer schudt.
Verwonderd opent hij do oogon on
kijkt, om zich heen hij herinnert zich
niets. Waar is hij Ach ja, nu weet
hij hetI
Czemski en hij bevinden zich boven
op een muur, die du verwoesting over
leefd heeft deze is verscheiden me
ters dik en een meter of zes hoog,
liet instortende gebouw heeft geen
van beiden kwfetsuren bezorgd.
Maar beneden hen, tussrhen de
puinhoopen, ligt lijk op lijk. Erik
huivert. En in den anderen vleugel
is brand. Er is niets te redden men
heeft alle cellen geopend en de waan
zinnigen er uit laten loopen. Het toe
zicht vermag niets meer.
Men heeft spuiten laten aanrukken,
maar deze kunnen niets uitrichten
de waanzinnigen beletten het blus-
schingswerk. Het personeel geeft alles
op hier op dit woeste eiland is geen
hulp te vinden. Hier wonen slechts
eenige arme visscherfamilies, die vol
schrik in hun booten zijn weggezeild,
'om voor bewoners van het krankzin
nigengesticht te vluchten.
lossing der crisis niet anders dan
een bitteren nasmaak hebben. Hij
is nu openlijk verklaard niet tot dat
echte wagenschot te behooren, waar
uit men ministers snijdt; het blijkt
nu, dat hij in deze geheele zaak
vooruitgeschoven is, terwijl anderen
de draden in handen hadden. En
zelfs de troost, dat zijn kapiteins-
rang, nog niet hoog genoeg was
hem voor eene portefeuille in aan
merking te doen komen, is hem
niet gelatenook de heer Colijn
heeft nooit hooger rang bekleed dan
dien van kapitein, al verliet hij het
leger dan ook onder toekenning van
den rang van majooren hij is
daarenboven vijf jaar jonger dan de
heer Van Twist.
Indien dit alles dezen afgevaar
digde tot de overweging kan leiden
zijn toon, die steeds tegen de Minis
ters van Oorlog veel te hoog was,
meer in overeenstemming te brengen
met de werkelijkheid der positie,
die hij in de Tweede Kamer inneemt,
dan zal de crisis ook in dat opzicht
een gunstig verloop hebben gehad.
De nieuwbenoemde titularis is
jong; misschien iets jonger voor een.
minister dan wij gewoon zijntoch
is hij in deze geen unicum, de heer
Lely was zelfs nog vijf jaar jonger
toen hij voor de eerste maal als
minister optrad. En er zit in het
optreden van den heer Colijn een
durf die den leerling van Van Heutsz.
verraadt. En die durf zit voor ons
niet in het feit dat de heer Colijn
enkel in het Ned.-Indische leger
diende, en het Nederlandsche leger
dus minder kent. Het zou er treurig
uitzien, als deze man van zoo groote
en alom erkende bekwaamheden,
niet in staat ware zich behoorlijk
in het nieuwe van deze taak in te
werken, en vooral zij, die plegen
aan te dringen op een burger als
Minister van Oorlog, zullen wel doen,
dit argument tegen den nieuwen
minister niet uit te spelen.
I.
De Oorlogscrisis is zóó spoedig
opgelost, dat een ergdenkend mensuh,
wat wij niet zijn, zich zou kunnen
verbeelden, dat op den dag zelf,
waarop Generaal Cool als minister
in de Tweede Kamer ten val kwam,
'de verdere loop der dingen reeds
bij voorbaat geregeld was. Slechts
even 14 dagen zijn sinds dien ge-
denkwaardigen dag verloopen, en de
nieuwe titularis is reeds gevonden,
van wien het bekend was, dat hij
op 21 Januari a.s. eene reis naar
Indië zou ondernemen, waarmede
voor hem zeer gewichtige belangen
gemoeid waren. Wij moeten dus
aannemen, dat de heer Colijn er in
geslaagd is in zoo korte spanne tijds
iemand te vinden, in staat zijne
plaats in te nemen, en hals over
kop naar Indië te gaan.
Wat het optreden van den heer
Colijn betreft, als minister, men zal
moeilijk kunnen ontkennen, dat daar
door uit een constitutioneel oogpunt
de crisis eene. zeer rationeel? oplos
sing heeft gekregen. Het was de
anti-revolutionaire Kamerfractie, die
minister Cool deed vallen, en indien
er onder die partij nog enkele mogen
hebben geweifeld (d^ stem van den
heer Van Vliet tegen de motie-
Duymaer van Twist geeft recht tot
die onderstelling), dan zal zeker het
gezaghebbend woord van Sneek’s
afgevaardigde, die zich in bet laatst
van de discussie met zoo bijzon
deren nadruk hooren liet, er veel
toe hebben bijgedragen dezen over
te halen. Men kan dan ook zonder
overdrijving zeggen, dat de heer
Colijn minister Cool heeft doen val
len, al heette de motie naar den
heer Duymaer van Twist.
Voor den afgevaardigde voor
Steen wijk kan, dunkt ons, de op-
Snel Qpoat
koolzuur-cylinderde vloeistof drup
pelt langzaam c~ -
neer.
„Ziezoo begint Erik weder. „Nu
bevestigen wij de ontploffingsstof aan
het hijschtoestel en laten on« in het
portaal af. Neen, haltNog niet
anders vliegen wij zelf in de lucht.
Wij moeten het aan een lang koord
houden, zoodat wij kunnen terugloo-
pen, en hef eerst dan laten vallen,
als wij aan het andere eind van den
corridor zijn
Czemski vindt een lang, dun koord,
dat echter sterk genoeg is om het te
houden. Zij hangen het over een takel
van het hijschtoestel, binden den bak
met nitroglycerine daaraan vast en
laten, terwijl zij achteruitloopen, het
andere eind van het koord langzaam
door hun handen glijden.
Do bewaarder is nog bedwelmd
hij zingt nog steeds. Er is misschien
ook niet meer dan een kwartier ver
loopen een kwartier of tien minu
ten ze weten het nietEn hoor
de waanzinnigen huilen
Ze zijn tot op het midden van den
corridor gekomen verder reikt het
koord njet.
Plotseling stiet Czemski een kreet
uit en wijst .naar het eind van den
corridor; daar komen ze, een half
In Oostunrijk-Ilongarije is de kabi
netscrisis voorbij. Er is een derde
kabinet-Biunerth. Natuurlijk zijn eenige
ministers uit het vorige kabinet ver
vangen door andere, maar door deze
luttele veranderingen D de crisis nog
niet gerechtvaardigd. Onder de mi
nisters die in het nieuwe kabinet niet
voorkomen, moet in de eerste plaats
den gehaten minister van financiën,
Bitinski, - gehaat door de Polen in
bijzonder gunoemd worden.
Men weet, dat hij gehaat werd om
zijn tegenwerking der Poolsclie ka-
PRIJS V A N H E T A B O N N E M E N T
Per kwartaal f 1.25
Idem franco per post-1.50
Met Geïllustreerd Zondagsblad- 1.50
Idem franco per post p<x)
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauL\noe
Tiknübwko 64, bij onze Agenten, den Bockhandel en de Postkantoren.
Telefoon Interc. 82.
Maar die durf zit hierin, dat het
Departement van Oorlog op dit
oogenblik het allermoeilijkste depar
tement is, dat er bestaat. Indien
dan ook de benoeming van den heer
Colijn mede deze beteekenis zou
hebben, dat geen generaal Aan het
Nederlandsche leger zich meer voor
minister beschikbaar heeft willen
stellen, en dat dit voor den heer
Heemskerk zóó a priori vaststond,
dat hij geene poging heeft aange
wend een der hooge dignitarissen
van het leger voor zijn ministerie
te verkrijgen, is dit alleszins be-
grijpelijk.
Nadat Staal’s hervormingswerk
onmogelijk werd dooj* de enghartig-
conservatieve oppositie in de Eerste
Kamer, en Van Rappart het slacht
offer werd van pofitieken moord,
kwam Generaal Sabron, die eene
reputatie als weinigep uit het leger
met zich bracht, maAr wiens minis
terschap de grootst mogelijke teleur
stelling was. Minister Cool eindelijk,
wiens bekwaamheid buiten kijf stond,
maar wiens hand aan het roer van
het Oorlogsvaartuig nu en dan de
noodige vastheid miste, is de levende
illustratief van het feit, dat een libe
raal man, al is hij in de politiek
gematigd onverschillig, goed doet
zich van dit ministerie verre te
houden, als hij tenminste niet bereid
is tot concessies iï la Wentholt;
waarschijnlijk, de erfenis was voor
een generaal van het leger ook
daarom niet aanlokkelijk, om ze te
aanvaarden. Men wacht op den man.
die ons uit het moeras zal helpen,
waarin wij met onze defensie zijn
geraakt, en die man moest dan nog
aan de voorwaarde beantwoorden,
dat hij van de kleur, althans van
ééne der kleuren van dit ministerie
was. Het laatste is de heer Colijn,
hij is volbloed Kuyperiaanzal het
eerste van hem kunnen verwacht
worden
Het antwoord hierop kan natuur-
naalplannen in Gallicië. Du Polen heb
ben in het miniaterie twee van hun
mannen 'n.l. Glombinski en Zoleski.
Daardoor zal do Polendub nu wol een
betrouwbaarder steun voor de regeo-
ring worden. Vorder zijn als nieuwe
ministers opgenonien Stürgb (Duitsch
Nationaal Verbond), Hochenburger en
Wciskirchner Christel ijk-Socialen), re-*
specfievehjk voor onderwijs, justitie
en handel, terwijl v. Bi north zelf mi
nister-president zonder portefeuille
blijft.
De steun die Bienerth zich hiermee
verzekerd heeft, is echter niet zoo groot
dat hij een belangrijk programma zal
kunnen afwerken. Belastinghervor
ming of sociale wetgeving geen sprake
van. Daarvoor zouden de Tsjechen
en Duitschers elkaar wat minder in
het haar moeten zitten; wel is een
Tsjech, Marek, minister van arbeid
geworden, doch de moeste partijge-
nooten zullen zich hierdoor nog niet
laten vinden voor steun aan de re-
geer’mg, evenmin als do Duitschers
door de benoeming van Sturgh omdat
deze zich indertijd als minister van
onderwijs, alles behalve „liberaal” hoeft
getouwd.
Ook na de oplossing van de crisis
blijft de toekomst in parlementair op
zicht voor Oostenrijk even droevig
als daarvoor.
In Amerika is
kringen
Taft’s >i
sident
landsche zaken uit het Representan
tenhuis, zei, sprekende over den in
ternationalen vrede: Ik geloof dat,
voor wij vijf jaar verder zijn, de Ver-
eenigde Staten een tractaat zullen
hebben aangegaan mot Engeland,
Erankrijk en Japan, om idle verschillen
te onderwerpen aan het Permanente
Hof van Arbitrage, dat te ‘s (Iraven-
hage zal gevestigd zijn En Carnegie
h<‘eft, Zondag in de Republican Club
een rede gehouden, waarin hij het
denkbeeld van president Taft warm
toejuichte. Ais zoo’n verdrag tussuhen
Amerika en Engeland tot stand kwam,
zou daarmee feitelijk de oorlog afge
schaft ztin, meende hij. Alles wat in
zijn vor™wren was, om het grootsche
doel te ben-iken, zou hij doen.
Aan do medewerking van den Senaat
twijfelde hij thans niet.
De optimisten zien den wereldvrede
thans met rassc.he schreden nader. Of
het waar is
dozijn mannen, de nacht
het gesticht; zo L.L..vU
lingen ontdekt
toe.
„Verlorenmompelt ('zemski en
slaat zich radeloos voor hét hoofd.
„Laat het koord los!’’ schreeuwt
Erik.
Czemski gehoorzaamt werktuiglijk
op hetzelfde oogenblik worden zij
verblind door een lichtstraal, die door
het venster naar biiincn dringt een
oorverdoovend gekraak dreigt hun
gehoorvlies te doen scheuren en een
geweldige schok slingert hen tegen
den grond. Nog een gekraak en nog
een, als van een muur die instort.
Het geheele gebouw schudt en kraakt;
de gipsbedekking van den eqrridor
valt naar beneden. Het is om het
verstand te verliezen.
„Het gebouw stort inroept iemand.
De grootste vertwijfeling spreekt uit
den toon dier stem.
„Een aardbevingjammert den
ander.
Alle voegen krakende bodem
wankelt. Gesloten deuren springen
open en de waanzinnigen verschijnen
in de openingen. Nog een stoot, een
regen van vallend muurwerk. Hoor,
de bedwelmde bewaarder zingt nog
Daarna verliezen zij het bewust
zijn.
„Nitroglycerine?”
Czemski’s oogen schitterden.
„Giet den inhoud dezer flesch op
den grond uit,” gaat Erik hijgend
voort. „Het is slechts gedistilleerd
water. Hier is glycerinekom, de
flesch half vol. Hier is salpeterzuur
en hier zwavelzuur. Voorzichtig, voor
zichtig, beste Czemskibedenk, het
geldt ons leven Een zeer dunne straal,
hoorEn nu moeten wij de zuren
eerst afkoelen, vóór wij ze in de gly
cerine gieten rol een der koolzuur-
cylinders hierheen. Zoo
Na verloop van korten tijd hebben
zij een voldoende hoeveelheid nitro
glycerine gereed, die zij herhaaldelijk
met water uitwasschen om ze van de
zuren en van de overtollige glycerine
te bevrijden. Erik ziet om zich heen,
om een geschikt voorwerp te vinden,
waarin zij de ontploffingsstof kunnen
gieten, en ontdekt in een hoek een
gegoten ijzeren bak, waarin kwikzilver
geweest is. Hierin gieten zij de nitro
glycerine.
„Ziezoo,” zegt Erik. „Nu komt het
er op aan, de olie tot bevriezen te
brengen, want anders ontploft het
niet, als wjj den bak laten vallen.
Maar dat duurt slechts een oogenblik.
Onder de inwerking van het vloeibaar
koolzuur zal het in een paar seconden
bevriezen.”