u ra
ERKieldtei
it als
ANT
EDELE HAKTEN.
49e Jaargang.
Verschijnt dagelijks
Eerste Blad.
S-CLïten leuxxd..
stee
voer G-o\xcL©- exxOxacxstxeleoezx.
behalve Zon- en Feestdagen.
FEUILLETON
No. 11483.
Telefoon Interc. 82.
De Coalitie in het Front.
zulke
8 uur, Bior-
hjf
HAWNA.
n” n.m.2uur,
(Wordt vervolgd.)
Den dag na onze „fuif’ zond de
BIJL,
AART lx.
8 uur Licht-
1 de Passie-
irgau door F.
hart di
naar 1
Dit Nummer bestaat uit twee
bladen
S. D. A. P.
Morgenrood.”
uur, Uitvoe-
ng jjArti et
JN. Goud..
ovenzaal, 8*/e
gadering van
Draagt elkan-
oni hot een verte
llen Bondaraad te
vrijzinnige meerderheid", en wat
hebben we daarvan vernomen?
We hebben gehoord welk een felle
haat er bestaat tusschen den R.-K.
redenaar van dien avond en het li
beralisme we hebben dien spreker
hoeren verkondigen dat het libera
lisme is gesproten uit de Fransche
Vevolutie we hebben de daden van
liberalen, die bekwame mannen van
hun kleur benoemden in ambten en
betrekkingen hoeren kwaliticeeren
als schandelijk, om wraak roepend,
onteerend, ja zelfs schaamteloos.
En uit den mond van den A.-R.
spreker vernamen we dat de vrijzin
nige leden van den Goudschen Ge
meenteraad gebruik makeu van hun
meerderheid om voorstellen van de
rechterzijde te negeeren. Zij maken
misbruik van hun machtEn ten
bewijze daarvan werd aangehaald dat
bij de vaststelling van het Regle
ment voor het van Iterson-Zieken-
huis de bepaling werd geweerd dat
predikanten en geestelijken ten allen
het niet verlangen, ja zelfs eiken
geestelijken bijstand weigeren, pre
dikanten en R.-K. geestelijken toe
gang te willen verleenen. Dat wil
zooveel zoggen als iemands jiérsoo»-
lijke vrüheid aantaeten.
Waarlijk, we zijn dankbaar dat
de raadsleden een andere beslissing
hebben genomen, liet werd door
den a.-r. sptp voorgesteld alsof dit
voorstel door de vrijzinnigen is
overstemd, maar bij nadenken zal
het ook hem wel blijken te zijn ge
weest een overwinning van het ge
zond verstand op politieke drijverij.
En ten slotte verwijzen wij den
a.-r. spr. naar de rede van den
heer van Eijk in de jongste raads
vergadering gehouden, waarin ge
noemde heer zijn standpunt als ver
tegenwoordiger, niet van een zekere
groep, maar van de gemeente als
geheel, uiteen heeft gezet.
m VAM
r ZO VEN,
!M.
ÜEÊN worden
in verzegelde
vijf, twee en
een Ned. ons
ing van Nom-
voorzien van
I Merk, vol
gedeponeerd,
de uitvoering
e orders aan-
(il)IIIMII E CO r R1\T.
aoegen”, Zaal
ering Vereen.
rechts alles wil dogmatiseeren hel
wordt van boven af gelast en per
soonlijke meeningen mogen daarom
niet worden geuit.
En uit zich de persoonlijke mea
ning boven het ptrtijgezag, dan
wordt men eenvoudig uitgeworpen.
Op het politieke «taatsterrein lig
gen de voorbeelden daarvan voor
het grijpen. Om slechts aan de zijde
der Chr.-Historischen te blijven noe
men we slechts mannen ah Mr. Dr.
A. R. van de Laar, Dr. A. W.
Bronsveld, Ds. van Hoogenhuijze,
e. a. Namen als hierboven toonen
dat de mensch met denkenden geest
zich niet laat knellen in de banden
der coalitie, waar het protestantsch
karakter door het samengaan met
Rome wordt aangetast en partij-po
litiek 'wordt uitgeoefend onder den
schijn van vromen ^godsdienstzin.
Dat men in de coalitie zijn man
men bij elkaar moet houden door haat
in te druppelen jegens den mede-
mensch, den drager van vrijer
gedachte, dat is een treurig ver
schijnsel, waarvan de nadcelige ge
volgen noodzakelijkerwijs moeten
neer komen op de ‘gecoaliseerden
zei ven.
Maar wij protesteeren tegen een
dergelijke wijze van verdeeldheid
zaaien onder de zonen van hetzelfde
volk
nen, maar ongelukken en armoede en
de onverschilligheid zijner medemen-
schen, die hij van zijn vroegste jeugd
af ondergaan had, hadden zijn hart
gesloten. Hij was van nature fier en
fijngevoelig en was steeds bevreesd,
teruggestooten te worden, wanneer hij
iemand hartelijkheid wilde toonen.
Selim en ik bleven onder den druk
van een zekere zwaarmoedigheid nog
eenige ©ogenblikken alleenwellicht
bekroop ons een onbestemd voorge
voel, dat wij onzen ongelukkigen leer
meester ih dit leven niet meer terug
zouden zien. Noch hij, noch ik ver
moedden toen, dat 'hij de kiem van
de ziekte, waartegen geen middelen
gewassen zijn, reeds in zijn borat
droeg; in den herfst, in het begin
van October, stierf hij aan de tering.
Slechts weinige studiemakkers verge
zelden zijn lijkstoet, daar hij gedurende
de vacantiedagen overleden was. Alleen
zijn arme moeder, die aan de deur der
Dominicanen-kerk heiligenbeeldjes en
waskaarsen^ vorkoebt, jammerde over
haar zoon, dipn zij in zijn leven wel
niet dikwijls begrepen, maar toch met
trouwe moederliefde in haar hart ge
dragen had.
VIJFDE HOOFDSTUK.
De vrijzinnige leden van den ge
meenteraad zijn beschuldigd van
machtsmisbruik en ten bewijze daar
van is genoemd de verwerping van
de voorgestelde bepaling betreffende
het ten allen tijde toegang verlee
nen aan geestelijken en predikanten
in het Van Iterson-Ziekenhuri.
De bepaling is gelukkig niet op
genomen in het reglement. Dat was
een dryven van de antirevolutio
nairen om een dergelijke bepaling
te willen vastleggen.
Het schemert ons, hoe iemand een
voorstel durft te doen om ten allen
tijde, dus ook wanneer de patiënten
rit, Waddinx-
van den heer
j Gravenhage
Toestand”.
8 uur. Ope
ïr S. D. A.
J, W. Days.
uur. Ver-
dsche Wiuke-
het oprichten
tecredietbank.
s Genoegen”,
ir, Conférence
wes Dekker--
jver nHet Ita-
chetst in zijn
’/4 uur, Jaar-
>e tb al vereen i-
De strijd is van rechts begonnen
De gemoederen worden warm ge
maakt voor de over eenige maanden
op handen zijnde gemeenteraadsver
kiezingen en ook thans gaan Rome
en Dordt te saam.
En tot dat doel zijn antirevolu-
tionnairen, christelijk-historischen en
rootnschen bijeengekomen om te hoo-
ren verkondigen, welke mooje be
ginselen de rechtsche groepen te
samen binden, zoudt ge meenen
Maar och, ge weet beter. Het
hooggeroemde „Christelijlt” beginsel
van de gezamentlijke rechtsche par
tijen is beginselloos.
Er is geen gemeenschappelijk be
ginsel aan de rechterzijdede zoo
hoog geheven vaan waaronder zij
optrekt, het is slechts het reclame-
bijjet waardoor de goedgelovigen
worden getrokken.
De grond waarop het protes
tantsch beginsel steunt staat lijn
recht tegenover het R.-K. principe.
En daarom is een coalitie als
thans bestaat, op moreelen grond
veroordeeld. Maar zij gaan samen
om winste met elkander te doen.
Zaken zyn zaken
De bijeenkomst waarop wij doelen
werd geopend en gesloten met gebed.
Dat is zoo de gewoonte en daarom
moest ook ditmaal niet worden af
geweken. Men heeft aan die protea-
tantsche zyden eigenaardige opvat
tingen daaromtrent.
Het komt ons voor, dat het gebed,
d. i. een gemeenschap met den Al-
lerhoogsten, heiligschennis wordt,
wanneer het ten bate van een poli
tieke partijzaak wordt misbruikt, als
is geschied op dien bewusten avond.
Er zou worden gesproken over
„den Goudschen Gemeenteraad en zijn
Bij do behandeling van het ontwerp-
grondwet voor Elzas-Lotharingen in
den Rijksdag was dit ontwerp gezon
den naar de commissie van 28. Bij de
eergisteren door die commissie gehou
den zitting heeft zij een belangrijke
beslNising, die het waarschijnlijk maakt,
dat er van oen grondwet voor Elzas-
Lotharingen niet* terecht zal komen.
De rngeering had bij monde van don
Staatssecretaris Dolmrtlck vorklaard,
dat zij in geen gevat verder zou gaan
dan het floor haar ingediende wet*-,
ontwerp. Niettegenstaande vroeg de
commissie met 17 tegen 7 stemmen
het Rijksland tot een zelfstandig»
Bondsstaat te verheffen en met 20
tegen 4 stemmen
gonwoordiging in
geven.
Natuurlijk verzot zich Pruisen, dat
oen oppermachtige in vloed in do Bonds
raad heeft, tegen een der gelijke gelijk
stelling van net Rijksland mot do
overige Bondsstaten. Hot vreest na
tuurlijk vermindering van macht.
In de Pruisische Landdag zal eer
lang een wetsontwerp tot uitbreiding
van hot horhalingsonderwij» in behan
deling worden genomen. Op het ©ogen
blik is Pruisen do eenige Staat, die
utar, Ver
de Kon. Ned.
leroffieierén.
1 uur.' Uitvoe-
Ische Töoneel
onie.”
geregeld tijdig
>ntvangenvan
i, vermakelijk-
dan in onze
tijde toegang tot dat ziekenhui» heb
ben zouden. Een adres van fiOO in
gezetenen, daarna ingediend werd
eenvoudig terzijde gelegd.
Het valt niet vreemd
argumenten, indien deze tenminste zoo
kunnen worden genoemd, van de ge-
coaliseerde rechterzijde te vernemen.
Men is er nu eenmaal op uit om
den goedgeloovigen diets te maken,
dat het liberalisme uit den booze is
en we weten maar ai te goed dat
de schaapl^ns zich dat gaarne laten
aanleunen. Het is ook zoo makke
lijk om alles wat op gez.aghebbenden
toon wordt verkondigd, maar aan
te nemen.
Maar daarom is het nog niet waar 1
Aan het liberalisme ligt ten grond
slag de groote vrijheidsgedachte,
dat elk individu als denkend mensch
zijn eigen oordeel heeft en eigen
meening vrij kan uitspreken. En dat
is de groote fout, die het kenmerk
is van de geheele rechterzijde, dat
geen wot op het herhalingsonderwys
iKont, slecht* in sommige gemeenten
bevoegdheid gegeven aan mannelijke
arbeiders herhalingsonderwys voor te
schrijven. ’t Gevolg was dat vele jogc-
lieden na hun veertiende jaar, de leef
tijd waarop hot verplicht gewoon
schoolbezoek eindigt, geen ©nderwys
nuw ontvangen.
Thans wordt de oprichting door de
gemeenten van herhalingMrnolen met
verplicht rohoollwMoek voorgMehreven
voor alle plaatsen met meer dan 10.000
inwoners. Kleinen» gemeenten kun
nen zich veroenigen.
Wanneer leerlingen later dan hun
14de jaar in een bedrijf werkzaam
gesteld worden, zullen zy niet tnt hun
17do maar tot hun 18de jaar de her
halingsschool moeten bezoeken.
Ook meisjes, die in het een of an
dere bedrijf werkzaam zijn, zullen
verplicht zijn het onderwas te volgen.
Domburg, de vader van den be
kenden ond-minister van koloniën,
heeft in het Bert Tageblatt een warm
pleidooi gehouden voor evenredig»
vertegenwoordiging ook voor Duitsch-
land. Bij zijn betoog geeft Dertibnrg
oen statistiek]», waarmee hij bewijst,
hoe onrechtvaardig de tegenwoordige
vertegenwoiwdiging wor<lf verkozen.
Hij nfxurflVbnt -gemiddelde aantal
stemmen uitgMmmht voor elk der 307
gekozenen en berekend dan voor elke
partij hot aantal Waarop zij recht heeft.
Hij komt dan tot hel eigenaardige
feit, dat do conservatieven 11 zetms
te veel bezetten^ het. t lent rum 25 teveel
enz. terwyl büv. de sociaal-deinocraten
er 72 te weinig bezetten.
Do Rijksdag, waarvoor deze cijfers
gelden, voerde een financieel» hervor
ming in met oen meerderheid, die
ware de partijen gekozen naar Even
redige Vertegenwoordiging geen meer
derheid zou zijn gowee-t. Zoo word
dus tegen den wil van do werkelijke
meerderheid van het volk f»en wét
ingevoerd.
Bij do stemming over het amende*'
inent van voorkeurrechten ingediend
d<K>r do oppositie hebben de leren en
de Arbeiflorsparty met de Lilwiralon
hot amendement met 324 tegen 222
stemmen verworpen.
Daarbij hebben de Ieren, die altijd
voor protectionist»n worden gehouden
on zich bij stemmingen over de fiscale
kwestie steeds hadden onthouden, op
nieuw getoond do rngeering in alles,
ook in deze kwestie te willLn volgen
en met haar samen te werken.
En het geluk... och kom, dfMnenseh
tracht zich zelf te bedriegen, zoo goed
hij kan, en stikt ten slotte in
Adieu I”
Bij deze laatste woorden had hij zijn
muis met de gescheurde klep op het
hoofd gezet en eèn paar onwillekeu
rige bewegingen gemaakt, die hot toe-
knoopen van niet aanwezige knoopen
moesten verbeelden, en stak een sigaar
aan. Daarna tastte hij met zijn hand
naar de glazen deur en zeide -Willen
jelui daar eens betalenmijn beurs is
plat, en nu, adieu I Gij behoeft u mijner
niet te herinneren, wanneer gij niet
wiltdat is mij onverochiRigik
ben zoo teergevoelig niet! Vaartwel,
beste jongens I”
By deze laatste woorden was zijn
stam feeder en onvast geworden, us
om het tegendeel van z^n laatste be
kering te bewyzen. Zijn arm hart
was, zooals ieder ander, ook begeerig
naar liefde en in staat om te bemin-
frisscho zomerochtend on onze kloino
mot vier paarden bespannen britschka
hotste over do keien, ftls won noot die
tuin o»n drsad hangt te bengelen.
Weldra waaide ons eon verfrissehende
koelte vnn de rivier tegemoet; de
de brug dreunde onder het getrappel
dor paarden, en na een half uur ge
reden te hebben, hadden wij don slag
boom rocfls achter den rug, waarna
wij ons omringd zagen door uitge
strekte zaadakkorH «n groote bosschen.
Wij ademden rn<*t volle teugen do heer
lijke morgenlucht in en onze ong»n
verlustigden zich in het prachtige land-
«f’hap. I>0 aarde schoen uit haar slui
mering te ontwakendauwdroppels
hingen als panrlen aan do vochtigo
bladeren der boomen en glinsterden
en glansden aan do halmen der ver
schillende korensoortende vogels
huppelden vróolijk door de heggen en
struiken en begroetten den schoonen
dag mot hun liofolijk gekweel. Bosch
en weiden doken uit den morgennevel
op; hier en daar glinsterde water op
de weiden, waar de ooievaars tustfehen
de goudgele bloemen van den leeuwen
tand wiegelend r>ndstapten.
PRU8 VtAN HET ABONNEMENT:
Per kwartaalf 1.25
Idem franco per post- 1.50
Met Geïllustreerd Zondagsblad- 1.50
Idem franco per post- 1.90
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauLanoe
Tikmdzw^» 64, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren.
Telefoon Interc. 82.
PRIJS SER ADVERTENTIÊN:
Van 15 gewone regels met bewysnummer f 0.55
Elke regel meer-0.10
Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels r 0.35 bij vooruit
betaling, elke regel meer 6 et*. Reclames f 0.25 per regel.
Groote letters on randen naar plaatsruimte.
Uitgever» A. BRINKMAN EN ZOON.
oude Mirsa zijn paarden, en wij reden
beiden naar Chorzeli. Wij hadden twee
flinke dagreizen vóór ons en sprongen
dus bij het allereerste morgenlicht het
bed uit. Alles sliep nog in ons huis,
maar tegenover ons keek het gezichtje
van Josephine tusschen geraniums,
fuchsia's en goudsbloemen door. Selim
had oen reistasehje omgehangen en zyn
studentenmuts opgezet, om haar te
toonen, dat hij ging vertrekken
een droevige blik tusschen de gera
niums viel hem als antwoord ten deel.
Toen hij echter zijn «ene hand op zyn
ikte on met do andere een kus
■tooi uJt venster zond, bloosde het
gezichtje} achter de bloemen an trok
zich terug naar den donk»rtnrsichter
grond vanNdè^menJLM^ritechka, die
mut vurige piïWiSn bespannen was,
ratelde reeds over het plaveisel van
het voorplein, on hot ©ogenblik om
afscheid te nomen en in te stappen
was aangebroken. Selim stond echter
nog altijd aan het venster en wachtte,
of er aan don overkant nog iemand
te voorschijn zou komen, maar hij
word teleurgesteld in zijn verwach
tingen, en het venster bleef verlaten.
Eerst toen wij naar beneden gingen gai
en langs de donkere gang van het kn<
achtergebouw kwamen, ontdekten wij
twee bloote voetjes en eên lichtbruin
kostuum, een voorovergebogen boven
lijf en twee door handen overacha-
duwde oogen, di» uit het halfduister
van de kamer in het volle daglicht
keken. Selim snelde onmiddelijk do
donkere gang in, terwijl ik inmiddels
in do britschka stapte, dio vóórge
komen wim*. Van daaruit vernam ik
nog een zacht gefluister on een geluid,
dat klonk, alsof hot van kuMsjcn af
komstig was. Met veranderd^fgela^ts-
trekkon kwam Selim eimwlyk naar
buiten en nam plaat* naast mijhij
was droevig gestemd anutch opgewekt.
I )e koetsier legde de zweep op de
paarden, on onw'illekein^g keken wij
nogmaals naar het venster, waar Jose
phine’s gezichtje achter de bloemen te
voorschijn kw^m. Een blank handje
wuifde ons rfog eenmaal een afscheids
groet toe, daarna toed de britaehka
don straatweg op en voordo mij en den
afgod der arme Josephine weg. Het
was nog zeer vroeg, en do geheele
stad scheen nog in diepen slaap ge
dompeld. Hot rossige morgenlicht
spoelde op de vensters van de rustige
huizen. Nu en dan weerkaatste hot
gezang van oen vogel of het geluid
van de voetstappen van een voorbij-
F ingerhiér en daar veegde een huis
knecht de straat, of ratelde er een met
groenten beladen wagen voorbij, die
van het veld de stad binnenkwam.
Het was een heldere, aangename en
