ruiming'
üpr
ZBIaa.xa.©3a.la,2a.A.
IRGADERING VA\ DEHEMTERAAD
Gemengde Berichten.
Stadsnieuws.
De Politieke Toestand.
Officieele Prijscourant
Laatste Berichten.
te Amsterdam.
-
mu
-
-
-
'Telegrafisch Weerbericht
MANTELS COSTUMES.
BLOUSEN, KOKKEN
SPeltexijeln.
D. SAMSOM.
Specialiteit in Mmli-ls e,n Costumes.
Veemarkt te Rotterdam.
liUKGEKLIJKE STAlND.
ting het feit, (lat bij het onderzoek
in zake de moorden van Houndsditch,
een aantal poötbewijzen en stukken,
die uit het Dublinsche postkantoor
waren gestolen, onder de papieren van
de in verband met deze moorden ge
vangen genomen personeh zijn ge
vonden. Tevens kwam aan het licht,
dat Ross met deze misdadigers in
geenerlei betrekking stond. De man
nen van Houndsditch zouden dus de
inbraak te Dublin hebben gepleegd.
Ross zal een eisch tot schadeloos
stelling wegens onrechtmatige gevan
genhouding indienen.
Yoor den politierechter te Brentford
is Zaterdag een gevaarlijke-inbreker
gebracht. Een paar weken geleden
drong hij een huis binnen en wekte
de dochter des huizes, en vroeg haar
geld, dreigende te zullen schieten als
zij leven maakte. Al het geld is bij
moeder op de slaapkamer, zei ze. Ga
het halen, zei de inbreker. En hij ging
met haar mee, de revolver steeds op
haar hoofd richtende. Ik zweer bij
God, dat ik u geld zal geven, pleitte
zij. Er is geen God, was het, antwoord.
Dan zweer ik 't bij u, zei ze. Hij bleef
buiten staan, terwijl zij de slaapkamer
van haar ouders binnenging. Zij gaf
hem daarop wat geld. Haar vader
lag ziek te bed. Toen deze merkte
wat er gaande was, blies hij op een
fluitje en de inbreker 4coos het ha
zenpad.
Eenige dagen geleden brak hij ergens
anders in. De heer des huizes en een
dochter ontdekten hem. De vader
verzocht hem door de voordeur heen
te gaan. De inbreker beloofde het te
doen, als de politie niet gewaarschuwd
werd. Beiden beloofden het. Maar
als jullie de belofte niet houden Ik
ben een man van mijn woord, zei de
vader. Daarop ging de dief weg.
Maar toen vader en dochter kort daarna
boven kwamen, vonden zij hem daar
weer, achter een deur staande. Hij
wou nu geld hebben. Zij gaven hem
drie shilling. Dat was te weinig, vond
hij. Hoe het verder ging, vinden wij
niet vermeld. Maar de politie werd
nu gewaarschuwd en toeiy die kwam,
trachtte de man uit een /aam te ont
vluchten. Hij schoot dp de politie,
maar het schot ging niat af. Hij werd
gegrepen, en zal nu wel voor lang
onschadelijk worden genaakt.
Amerika.
Volgens de N.-Y. Herald beramen
de republikeinenen in de Amerik. Unie
plannen om bij de verkiezingen van
het volgende jaar do macht weer in
handen te krijgen, daarbjj gebruik
makende van de fouten der demo
craten.
Terwijl dezen nog aan het twisten
waren over de bezetting van een zetel
in den Senaat, kwamen de republi-
keinsche leiders heimelijk te Oyster
Bay bijeen en besloten daar alle ge
schillen op zij te zetten.
Roosevelt zou het Taft-bewind steu
nen op zijn reis in de zuidelijke sta
ten, en daartegenover zal Teddy lei
der zijn op dé nationale conventie van
de New-Yorksche delegatie en) daar
voor de candidatuur Taft ijveren.
Italië.
Te Innsbruck zijn 2 anarchisten uit
Meran gearresteerd, die behoorden tot
een bende, welke het op het leven
van den Koning van Italië gemunt
had.
Over weinige weken zal het 25 jaren
geleden zijn, dat de heer Mr. H.
Smeenge voor de eerste maal gekozen
werd tot lid der Twoede Kamer van
de Staten-Generaal, toen voor het
district Assen, waar geheel Drente
onder behoorde.
2G Maart 1886 werden uitgebracht
op Mr. Van Diggelen 724, Mr. Smeenge
701 en Mr. De Savornin Lohman 485
stemmen. Bij herstemming op 2 April
werd de heer Smeenge gekozen.
In 1888 werd de heer Smeenge voor
de eerste maal in het district Meppel
gekozen, en bij alle opvolgende stem
mingen zijn de kiezers trouw gebleven
aan hun geachten en populairen ver
tegenwoordiger.
De classis Warffum der Gerefor
meerde Kerken heeft besloten, het
volgende voorstel in te dienon bij de
Generale Synode
De Generale Synode dringt er bij
do Regeering op aan, bij de eventueele
Grondwetsherziening art, 171 der
Grondwet, welke toepassing oen niet
te rechtvaardigen ongelijkheid in het
leven heeft geroepen, alzoo te wijzigen,
dat het onrecht aan de Geref. Kerken
aangedaan, worde opgeheven, de finan-
cieele band tusschen den Staat en de
kerken worde losgemaakt, en alle
subsidieering der kerken geheel op-
houde.
Nagenoeg alle boek- en papierhan
delaren en drukkers te Leeuwarden
hebben aan de Tweede Kamer een
adres gezonden, Waarin wordt verzocht
niet aan te nemen het regeeringsvoor-
stel om Nederland te doen toetreden
tot de Berner Conventie.
Verder hebben 46 boekhandelaren,
boekdrukkers en uitgevers uit Sneek,
Bolsward, Harlingen en Franekereen
adres met gelijk verzoek aan de Tweede
Kamer gezonden. (L. Ct.)
Zondag werd in alle R.K. kerken
een schrijven voorgelezen van .de
bisschoppen van Nederland, waarin
werd bekend gemaakt dat de plechtige
Eerste H. Commurtiedag is vervallen
dat nu ieder kind (lip den leeftijd van
7 jaar heeft bereikt\ en daartoe ge
schikt bevonden, tot de II. Communie
zal worden toegelaten.
VRIJDAG 3 FEBRUARI.
(Vervolg.)
De Voorzitter: Ik vergat nog
te vragen of het voorstel van den heer
v. d. Ree ondersteund wordt.
De heer IJ s s e 1 s t ij n M. d. V.,
persoonlijk ben ik niet overtuigd van
iiet nut der marktuitbreiding. Wel heb
ik mijn blik in zake verbetering van
Gouda's toestand, vooral waar het gaat
om verbetering der verkeerswegen,
waar dat noodig is. Als zoodanig voel
ik zeker veel voor de demping van
de Turfmarkt. Ik zegals zoodanig.
Maar waar nu eenmaal een kosten
berekening in zake die demping ont
breekt, zou ik, M. d. V., het wensche-
lijker vinden om, uitwerkende*^^t
denkbeeld van den heer v. d. Rfé,
de marktcommissie te verzoeken haar
voorstellen tijdelijk op te schorten,
totdat wij die raming omtrent de
Turfmarkt zullen hebben gekregen.
Dan geloof ik dat tegemoetgekomen
is aan het standpunt van die menschen,
zooals ik, die nu niet direct voor
standers zijn van uitbreiding der markt.
Wanneer de zaak in principe wordt
uitgemaakt, dan moeten degenen, die
geen voorstanders zijn van marktuit-
.breiding hun keus maken uit verschil
lende plannen. Zulk een plan is ook
dat van den heer van der Reealleen
zou ik daaromtrent nadere toelichting
aangegeven willen hebben. Vandaar
dat ik gaarne zou zien, dat de plannen
van de marktcommissie zoolang van
de baan werden geschoven totdat wij
berekeningen hebben omtrent het plan
van den heer van der Roe.
De Voorzitter: De heer IJssel-
stijn stelt dus voor een motie van orde
om de zaak uit te stellen en inmid
dels de commissie uit te noodigon de
denkbeelden van den heer van der Ree
te overwegen.
(Zoowel het voorstel van den heer
van der Ree als de motie van den
heer IJsselstijn worden voldoende
ondersteund).
De heer van Galen (Weth.)M.
*de' V.Door den heer IJsselstijn is
opnieuw voorgesteld om de zaak tot
later te verschuiven in verband met
het adres, dat ingekomen" is van be
woners der Turfmarkt om de gracht
daar te dempen. M. de V., er was mij
reeds van te voren iets van bekend,
dat dat adres was ingekomen en ik
heb dan ook eens over de zaak nage
dacht. Ik had er echter niet lang over
te denken, want ik ben ervan over
tuigd, dat het voorstel tot demping
van de Zeugstraat en het maken van
een plein Achter de Waag niet in
verband staat met't voorstel tot dem
ping van de Turfmarkt. Dat zijn zaken,
die afzonderlijk kunnen en moeten
worden behandeld. Wat is het geval,
M. de V. Wanneer wij een marktplein
gaan makenr Achter de Waag, zooals
dat in het groote plan is aangegeven,
dan krijgen wij een plein, waaraan wij
wat hebben kunnen en dat wij 's Don
derdags kunnen benutten. Wanneer
wij do Turfmarkt gaan dempen, wat
zullen wij dan daarheen brengen? Wij
kunnen er hoogstens een rij kramen
heenbrengen. Wanneer wij echter goed
luisteren naar de meening van hen,
die het meest belang bij de markt
hebben, dan vernemen wij, dat het zeer
zeker in het belang is van het markt
wezen zelf dat de kramen daar blijven.
De heer v. d. Ree wil er een on ander
naar toe brengen. Maar even later zegt
hij „wij krijgen een mooien verkeers
weg naar de markt." Dan begrijp ik
mij toch niet, als* hij er een en ander
naar toe wil brengen, hoe hij dan kan
spreken van een mooien verkeersweg.
We moeten er wat neerzetten (anders
wordt de markt weer te klein), maar
dan belemmert men juist den verkeers
weg. Daarom, M. d. V., geloof ik in
derdaad, dat het twee zaken zijn, die
los van elkaar kunnen behandeld wor
den. Nu is de commissie tot de over
tuiging gekomen, dat het zeer zeker
alle aanbeveling verdient om den ver
koop van varkens en biggen, hier uit
den omtrek van de stad, zooveel mo-
geljjk achter den Waag op één plein
te vereenigen. De heeran zullen niet
ontkennen, dat de toestand] achter de
Waag, zooals die nu geregeld is, (de
kaas op de eene schaal en de varkens
op do- andere), inderdaad niet houd
baar is. Ik weet wel, dat het al jaren
lang heeft geduurd, maar het is altijd
een ergerlijk iets geweest. Het komt
er dus m%ar op aan voldoende ruimte
te hebben en die krijgen wij alleen
door daar achter do Waag dat plein
te maken. Al dompon wij de geheele
Turfmarkt, meer ruimte krijgen wij
er niet doorhet geeft alleen, zooals
door den heer v. Eijk terecht is op
gemerkt, een verfraaiing. Daarom zie
ik de' noodzakelijkheid er niet van in
om het voorstel, dat nu aan de orde is,
het maken van een marktplein achter
de Waag tot later te verschuivep
met het oog op een eventueel dempen
van de Turfmarkt.
De heer van der Torren: M.
cL V., den vorigen keer is op voorstel
van den heer Dessing deze zaak ver
daagd, omdat de heeren geen tijd had
den gehad de zaak te bostudeeren.
Nu hebben de heeren 14 dagen tijd
gehad en komt men weer met een
ander plan voor den dag. Op grond
daarvan vraagt men weer uitstel van
de zaak. Met dat al ontkent niemand,
op slechts een enkele na, dat marktuit
breiding noodzakelijk is. Zou het nu
niet wenschelijk zijn, M. d. V., eerst
eens principieel te laten beslissen over
de vraag of men tot uitbreiding van de
markt zal overgaan Wil men dat niet
welnu dan is alle verdere bespreking
overbodig en wil men het wel, dan is
er ten minste in beginsel een beslissing
genomen. Dat is wat ik in het midden
wou brengen. Ik wou weten of men nu
algemeen meent, dat marktuitbreiding
noodzakelijk is.
De heer IJ s s e 1 s t ij n M. d. V., ik
wensch twee zaken uit het betoog van
onzen Wethouder van Galen tegen het
plan tot demping van de Turfmarkt te
ontleden. De heer v. Galen stemt toe,
dat men bij demping der Turfmarkt
een beteren verkeersweg krijgt, maar
meent, dat dat voordeel weer vervalt,
zoodra men er kramen of iets anders
neer gaat zetten. Dat betwist ik den
heer v. Galen. Wanneer wij den toe
stand van de Turfmarkt op Donderdag
zien, dan zmn "wij, dat alle rijtuigen,
die van den Zuidplaspolder komen
door den localen toestand, vooral door
de hooge brug bij Bruns, gedwongen
worden aan den eenen kant te rijden.
Daardoor komt de overkant in een rus
tige rust, zooals ik het maar noemen
zal. Bij een eventueele demping nu ver
valt die hooge brug en komt die eene
kant vrij en krijgen wij plaats in het
middengedeelte, dat dan een heele
strook beslaat, waar zeer zeker, M. d.
V., kramen zouden kunnen staan, ter
wijl toch de toegangsweg er niet door
wordt geschaad. De rijtuigen kunnen
dan immers van beide kanten van de
Turfmarkt gebruik maken. Dat is een
van de bezwaren, die ik hiermede meen
ontzenuwd te hebben in het betoog
van den heer van Galen. De tweede
zaak geldt het wegen van kaas en
varkens in éénzelfde gelegenheid. Ik
geef het den heer van Galen grif toe
en ben het volkomen met hem eens,
dat in onzen tijd, waarin de hygiëne
zoo op de spits gedreven wordt, dat
een onhoudbare toestand is. MaarM.
d. V., dat is, dunkt mij, gemakkelijk te
oidervangen. Het is toch heel gemak
kelijk om één of twee weegschalen op
Donderdag in de open lucht desnoods
onder een afdak te plaatsen, m. a. w.
dat, wat nu in de Waag geschiedt,
buiten de Waag te doen plaats heb
ben. Dat zijn de bezwaren, M. d. V., die
de heer van Galen geopperd heeft en
die ik meen thans genoegzaam te heb
ben weerlegd.
De heer Jongen burger: M. d.
V., ik hoop, dat U zult kunnen instem
men met het idee van den heer v. d.
Torren en mij om in beginsel door den
Raad te doen uitspreken in een stem
ming of de markt groot genoeg is, ja
of neen. We kunnen dan daarna over
de plannen redeneeren. Laat ons eerst
uitmaken of de markt groot genoeg is
of niet. In dit opzicht wil ik even den
heer v. Eijk beantwoorden. Hij heeft
er al meermalen mede geschermd, dat
wij de bewering van de marktcom
missie niet ontkennen, dat de markt
te klein is. Ik dacht, dat ik mijn stand
punt in Jdeze duidelijk uiteengezet had.
Ik ben overtuigd, dat de markt op het
oogenblik groot genoeg is, maar zou
alleen willen, dat de commissie er zich
ook in zou kunnen vinden om in het
uiterste geval, wanneer het buitenge
woon druk is, de kramen te verplaatsen
naar de Houtmansgracht. In de meeste
gevallen ik verzeker het U is de
markt groot genoeg. Waar het aan
mankeert, dat is de regelmaat op de
markt. Alles staat er maar door elkaar.
In dat opzicht kunnen wij heel wat
leeren uit dat adres, dat ingekomen is,
al is het dan ook maar van biggen-
houders. Werkelijk zou het goed zijn
om op de markt te gaan splitsen en
afdeelingen te gaan maken dan zou
de markt wel blijken ruim genoeg te
zijn. Trouwens de commissie behoeft
niet zoo grootspraaksch te zijn, want
zij heeft in haar voorstel niet uiteen
gezet, waarom de markt te klein is.
Ja, er worden verschillende artikelen
aangevoerd in het voor- en najaar, die
geen plaats kunnen vinden. Maar de
heer v. Eijk moet mij nog aantoonen,
dat die artikelen ook geen plaats zou
den hebben gevonden als er meer re
geling en orde in de markt was. Ik
wil daarop echter niet dieper ingaan,
maar verzoek U over die hoofdvraag
te willen laten stemmen. Wat betreft
het voorstel van den heer IJsselstijn,
meen ik dat dat wel kan worden ter
zijde gezet, omdat die begrooting reeds
indertijd gemaakt is. Het dempen van
de Naaiersstraat en Achter de Visch-
markt is begroot op f 25.000.die
van de Blauwstraat op f 9000.neemt
men dan daarbij de rest van de Turf
markt, dan zal dat samen zoowat ko
men op f 50.000. Ik maak mij sterk,
dat ik het dan op geen f 3000.
mis heb.
(Wordt vervolgd.)
Bij de politie te Amsterdam heeft
zich aangegeven een jongmensch, als
zich te hebben schuldig gemaakt aan
heling van een bedrag van omstreeks
f 2000, dat een voormalige bediende
van van Gend en Loos te Amsterdam,
ten nadeele dier firma hadjverduisterd.
Te zamen hadden zij zich anderhalf
jaar geleden naar Amerikas begeven.
Voor de gemeenten Zegwaard-Zoe-
termeer is opgericht oen vereeniging
„Volkswoningbouw".
Het bestuur bestaat uit de hh. C. Noor-
dam voorzitter; Tanis, secretaris; J.
W. v. Hamersvelt, penningmeester;
L. M. G. v. Well en Jac. Vos.
Haar doel is, met Rijkssteun, het
stichten van goede en goedkoope wo
ningen voor den werkman.
Het Amsterdamsch Comité tot be
strijding der pornografie hoopt deze
maand een groote openbare vergade
ring te houdeji waarin drie sprekers
van verschillende richting het woord
zullen voeren Naar wij vernemen o.a.
ook de Amsterdamsche Wethouder van
Onderwijs.
Uit het huis van bewaring te Breda
is Zaterdagmiddag ontvlucht Martinus
Nieuwland, die aldaar in voorloopige
hechtenis was opgenomen wegens dief
stal.
De politie, wie de ontvluchting spoe
dig was meegedeeld, wist den ontsnapte
spoedig in een café aan de Boschstraat
te arresteeren.
Als een bijzonderheid in den tegen-
woordigen' tijcVkan gemeld worden,
dat Vrijdag aanNflen vischafslag te
Woudrichem aangevoerd waren 50
stuks zalmen, al\e gevangen in de
Nieuwe Maas. 1
De snoerrok voor den rechter.
De nauwe rok, die nog zoo lang
als het duurt mode is, wordt in
het Engelsch „hobble-skirt" genoemd
dus vindt men er prof. Treub's hobbe
zak in terug; al is de hobbe-zak juist
het tegendeel van den hobble-skirt.
Voor Westminster County Court is
de vorige week de snoerrok in het
geding gekomen. Een tooneelspeelster,
mevrouw Bennett was door haar kleer
maker in rechten aangesproken om het
bedrag te betalen van een geleverd
costuum, dat de dame geweigerd had.
De laatste grondde haar weigering op
de bemerking, dat de rok zóó nauw
om haar boenen sloot, dat zij niet in
staat was er mee te loopen, terwijl
het mantelpak zóó nauw was, dat haar
bloedsomloop er door gestremd werd.
Rechter Woodfall verzocht de be
klaagde haar costuum te willen aan
trekken en zich dan voor hem te ver-
toonen. En aldus geschiede. Zij kon
niet zonder moeite tot voor den rech
terstoel scharrelen, en een voet optil
lend zei ze„Nu kunt u zelf zien,
Edelachtbare, dat ik met dezen rok
aan geen omnibus kan instappen."
Daarop vroeg haar advocaat: „Hoe
lang zou u noodig hebben een mijl af
te leggen?"
En mevrouw Bennetts antwoordde:
„Ik heb drie uur noodig gehad, om
van Twickenham naar Richmond te
wandelen, en om aan boord van de
ferryboot te komen moest men mij
over de loopplank dragen. In een om
nibus kon ik niet, en met moeite werd
ik in een taxi geplaatst, om weer thuis
te komen."
Er werd veel gelachen over haar
hinkende pogingen om zonder te vallen
de rechtzaal weer te verlaten.
En de rechter scheen dit modepro
duct ook wel wat overdreven te vin
den hij liet de beklaagde slechts de
halve rekening betalen, terwijl de
eischer in de kosten van het geding
werd veroordeeld.
Volgens een telegram uit Singapore,
is het Nederlandsch stoomschip „Ko
ning Willem III", van Amsterdam
naar Batavia, aldaar bij het verlaten
der haven aan den grond gevaren,
doch weder vlot gekomen. Na dooi-
duikers onderzocht en onbeschadigd
bevonden te zijn, heeft het stoomschip
de reis voortgezet.
De „Koning Willem III" is sedert
te Batavia aangekomon. (Hbl.)
Gouda, 14 Februari 1911.
Gisteravond had op de bovenzaal
van het Café „de Harmonie" een
ledenvergadering plaats van de Goud-
sche Winkeliersvereeniging, ten doel
hebbende besprekingenjte houden over
de oprichting eener middenstands-
credietbank.
Nadat de notulen waren goedge
keurd en nog enkele vragen, die in
een vorige vergadering waren gedaan,
waren beantwoord, deelde de voorzit
ter mede, dat het bestuur der winke-
iersvereeniging wel was voor de op
richting van een credietbank, hij hoopte
dat de leden der vereeniging ook hier
omtrent hun oordeel zouden kenbaar
maken.
Het bestuur bedoelde de oprichting
der Credietbank wel te willen bevor
deren, do|^ de bank geheel buiten de
vereeniging te houden opdat de wer
king der bank veel grooter zou kun
nen zijn. Hierover werd eenige dis
cussie gevoerd over het al of niet
noodzakelijke, dat de credietbank bui
ten de vereeniging werd gehouden.
Wilde nmn aansluiting aan de Cen
trale Credietbank dan mag volgens
de statuten de bank geen onderafdee-
ling zijn van de winkeliersvereeniging.
Algemeen achtte men, dat de bank
veel beter zou werken, wanneer hij
op zich zelf stond.
Na gevoerde discussie werd be
sloten in beginsel uit te maken of te
Gouda een Credietbank zal worden
opgericht. 22 leden verklaarden zich
voor de oprichting en 12 stemmén
waren in blanco, zoodat in principe
besloten was tot oprichting. Daarop
werden gekozen tot leden van het
voorloopig comité de hh. A. D. van
Vreumingen, T. Crebas, J. F Pot-
harst, L. van der Beek en Th. de
Graaf. Deze heeren zullen een voor
loopig reglement en statuten enz. in
bewerking nemen, wat later door de
deelnemers zal moeten worden goed
gekeurd.
Ds. D. Batelaan te Hooge veen heeft
het beroep naar Ouderkerk a.d. IJsel
aangenomen.
Waddinxveen. Het stoffelijk over
schot van Mej. S., in leven onderwij
zeres alhier, is heden onder groote
belangstelling naar Leiden overge
bracht en daar ter aarde besteld.
Krimpen a/d Lek Zaterdagavond
hield de afd. „Krimpen a.d. Lek" der
Ned. Vereeniging tot Afschaffing van
Alcoholische Dranken" haar jaarver
gadering. Uit het verslag van den
secretaris bleek, dat de vereeniging in
bloei toeneemt. Het verslag van den
penningmeester wees een batig saldo
aan. De ontvangsten der propaganda-
commissie bedroegen f 68. Verspreid
werden 1000 ouderkaarten en 3000
strooibiljetten, terwijl 225 goede raad
gevers werden verkocht, Van de bi
bliotheek wordt een zeer ruim gebruik
gemaakt.
Moerkapelle Bij den landbouwer
C. A. Brouwer te Moerkappele heeft
een boring naar brongas plaats gehad.
Reeds op diepte van 11 M. werd gas
gevonden, doch er is geboord tot 58
M. diepte. Het resultaat was zeer be
vredigend.
Na bekomen toestemming van het
polderbestuur zal dus binnenkort de
eerste brongasinstallatie in die ge
meenten worden aangelegd.
De boring werd gedaan door de
heeren Hoogendijk te Gouda en H.
Mul te Zevenhuizen.
Nitüwerkerk a/d IJsel. In de jaar
vergadering va de vereeniging n"®!
Groene Kruis", te Nieuwerkerk a. d.
IJsel, bleek, uit rekening van den pen
ningmeester, dat de'ontvangsten had
den bedragen f 425.01 1/2. en de uit
gaven f 260.19 1/2, zoodat het batig
saldo f 165.82 bedroeg. Tot bestuurs
leden werden herkozen de heeren ds.
Roscam Abbing, ds. Daihuyzen en A.
0. Koolmees, terwijl tot leden van de
commissie tot nazien van het materiaal
werden benoemd de heeren J. P. Bas-
tinck, T. Muit en H. D. Lether,
Op uitnoodiging van de vrijzinnige
kies vereeniging te Waddinxveen trad
gisterenavond aldaar op in de zaal
van den heer Kwaak, de heer W. de
Jong van 's Gravenhage met het on
derwerp „De Politieke Toestand.
Bij afwezigheid van den voorzitter,
die door ongesteldheid verhinderd was
tegenwoordig te zjjn, werd de verga
dering met een welkomstwoord aan de
aanwezigen geopt
>end door den secre
taris, den heer Van Langen.
De heer de Jong begon met te con-
stateeren uit de slechte opkomst, dat
de belangstelling in politieke zaken
in Waddinxveen al niet beter was dan
elders. En hoe komt dat vroeg de spr.
Dat verschijnsel is zeer gemakkelijk
te verklaren. De groote lauwheid en
onverschilligheid die er in zake het
politieke loven heerscht vindt zijn
oorzaak in het onproductief werken
der staatsmachine. Niets komt tot
stand! En waarlijk, wanneer ooiteen
ministerie kans heeft gehad iets voort
te brengen, dan is het toch zeker het
ministerie-Heemskerk, dat een meerder
heid van 59—41 achter zich heeft. En
hoe komt het dan, dat een rechtsch
ministerie met zulk een meerderheid
geen enkele belangrijke wet in het
staatsblad brengt?
Dat komt omdat de coalitie-meer
derheid geen gemeenschappe-
1 ij k beginsel heeft. Dr. Kuyper en
Dr. Schaepman hebben den strijdbijl
die jaren achtereen door de mannen
met Dr. Kuyper aan het hoofd steeds
geheven is, getuige daarvan wat Dr.
K. schreef in zijn „Maranatha", be
graven om met elkander met kans op
succes het liberalisme te bestrijden, en
daardoor zelf tot eere te komen. De
leuze dat het in 1901—5—9 ging en
in 1913 zal gaan om den strijd voor
de christelijke beginselen is bedrog.
Op grond van het christelijk beginsel
heeft de Coalitie geen recht van be
staan. Op alle punten van christelijk
beleid zijn de coalibiegenooten het on
eens. En ten bewijze daarvan noemt
spr. het verschil van opvatting inzake
den eed, de doodstraf, de staatsloterij
enz. en haalt daarbij aan, dat door
het kamerlid van Asch van Wijck in
een politieke rede kort geleden te
Zeist gehouden, zelfs den minister van
Financiën, Mr. Kolkman van liberale
neigingen is beschuldigd inzake zijr
voorgestelde successie- en inkomsten
belasting. Indien het ging om de
Christelijke beginselen dan had Dr.
Kuyper, aldus spr. toen(|hij aan het
bewind kwam, onmiddelijk de Leer
plichtwet moeten intrekken, die op
zijn gezag door de Wilde en Vegtel
in 1901 op Flakkee als strijdende tegen
de ordonnantiën Gods is uitgekreten.
En Kuyper en Heemskerk en Talma,
zij hebben niets afgeschaft wat door
hun li&erale voorgangers is tot stand
gebracht en zij hebben alles gehand
haafd, z.g. op grond van stabi
liteit, doch dit is slechts een uitvlucht.
Wanneer werkelijk de christelijke be
ginselen, of zooals min. Heemskerk
het uitdrukt de christelijke rechtsbe
ginselen worden aangetast, dan kan
geen man van beginsel dat goedkeu
ren, of hij gooit zijn beginsel over
boord.
En welke nu de zoo hooggeroemde
christelijke rechtsbeginselen zijn? Deze
vond spr. beschreven in een broohure
van Mr. Verkouteren (C.-H.), waarin
deze tót de conclusie komt, dat
feitelijk maar twee punten zijn waarin
zij het rechts met elkander eens zijn
en wel in zake de handhaving van het
ouderlijk gezag en de strijd tegen de
polygamie. En spr. gaf als zijn mee
ning te kennen dat ook die punten
niets specifieks christelijks hebben, daar
elk weldenkend mensch van liberalen
huize het ouderlijk gezag zal hoog
houden en zal strijden tegen de veel
wijverij. Spr. noemde beide punten
zeer gezocht en ongeschikt om tegen
de vrnzinnigen uit te spelen. Er zijn
geen liberale wetten waarin gezondigd
wordt tegen de christelijke beginselen.
De Standaard heeft gepoogd dit aan
te wijzen in het ontwerp armenwet-
Borgesius, maar dit is jammerlijk mis
lukt. Trouwens aan de Kieswet-van
Houten ligt hetzelfde beginsel ten
trondslag en daarop heeft de Stan-
aard nooit geageerd! En het thans
door min. Heemskerk ingediende ont-
werp-Armenwet is door Ds. Rudolph
van Leiden genoemd als te zijn door.
trokken van BorgesianismeWaarlijk,
de eensgezindheid laat veel te wen-
schen over
En wat nu de sociale wetgeving
aangaat, waarvan Dr. Kuyper reeds
aren geleden heeft geroepen„zij
cunnen niet wachten, geen dag en
geen nacht!" die wetgeving laat n o g
op zich wachten.
En de oorzaak daarvan ligt ook
alweer in de samenstelling der coalitie
die conservatieve] en democratische
elementen bevat.
Het vraagstuk van den 10-urigen
arbeidsdag, de bakkerswet, ziekte- en
ouderdoms verzekering, de tarief wet,
alle deze ontmoeten aan de rechter
zijde de grootste bestrijdingen, omdat
het oordeel der partijen niet homogeen
is En nu vroeg spr.van een Chris-
t e 1 ij k bewind mogen we toch wel
Christel ij ke wetten verwachten
maar wat zit er nu in bovengenoemde
ontwerpen voor specifiek C h r i s t e-
1 ij k s in Of moeten we het oordeel
van Dr. de Visser, dat het ontwerp
ziekte wet-Veegons meer rekening
houdt met de heteronomen dan het
ontwerp-Talma als s p e c i fi e k C h r
t e 1 ij k noteeren
Ook op sociaal gebied is het de
verfoeilijke antithese, die het Neder-
landsche volk voortgaat te scheiden
in aparte hokjes. Spr. wees daarbij op
de opgerichte R. K. Verzekeringsbank
te Haarlem; de Christelijke Boeren
leenbanken, de R K. Voetballersclub
in Gelderland en op de bespottelijke
R. K. Geitenfokkersvereeniging in
N.-Brabant, die ter wille van het bin
nonhalen van Rijkssubsidie een bepa
ling hebben moeten maken waardoor
het ook mogelijk is geworden dat er
een protestantsch geitje bij een Room-
sche bok mag komen Met klem pro
testeerde spr. tegen het doorvoeren
van zulk een scheiding onder de zonen
van hetzelfde land
Spr. ging uitvoerig na wat het ont
werp Ziektewet-Tal ma wel voor de
arbeiders brengen zou, en kwam tqt
de conclusie dat dit ontwerp, wanneer
het zou worden aangenomen, een
anti-sociale wet zou zijn, omda£ de
rechten van de arbeidons, die in de
Ongevallenwet zijn vastgelegd, in de
Ziektewet worden verkort.
Bij de verdediging van den post
van 3 ton voor de Groote Landbouw
tentoonstelling heeft Min. Talma in
strijd met zijn beginsel tegenover de
a.-r. Duymaer van Twist en van Vliet
staande gehouden, dat het noodzakelijk
was zulk een tentoonstelling op Zon
dag geopend te houden inplaats van
te sluiten, zooals de a.-r. leden hadden
aangedrongen. De christelijke Minister
kwam dus op een principieel punt in
botsing met zijn a.-r. partijgenooten
en verdedigde een liberaal standpunt
in deze zaak!
Na de ziektewet-Talma zal er dan
eindelijk de ouderdomsverzekoring ko
men, wanneer tenminste de parlemen
taire periode daarvoor nog de gelegen
heid zal geven, wat spr. voorrekende
als zeer twijfelachtig, daar dan eerst
de Ongevallenwet nog zou moeten
worden gewijzigd.
Maar stel dat dit ontwerp nog in be
handeling zou komen, dan, zei spr. is
het een liberale eisch daartegen te
ageeren, omdat het vrijzinnig beginsel
zich kant tegen elke dwangverzekering.
En de gelden daarvoor moeten komen
uit de verhooging der tarieven, die in
hoofdzaak zullen worden betaald door
de volksklasse in het algemeen, als
zijnde het grootst in aantal der verbrui
kers der te belasten dagelijksche arti
kelen. De protectie zooals die wordt
voorgesteld, zal zijn een nationale
ramp, die de lasten legt op de schou
ders, die het minst kunnen dragen. En
de bewering dat de beschermende rech
ten het buitenlandsch product werende,
zullen bevorderlijk zijn aan de natio
nale nijverheid en meerdere werk
krachten zullen vorderen, die thans op
vreemden bodem gaan, die bewering
verklaarde spr. voor onjuist, omdat de
binnenlandsche fabrikanten zullen ge
bruik maken van de gelegenheid, dat
de buitenlandsche artikelen hun geen
concurrentie aandoen en hun prijzen
verhoogen qven onder het voor het be
treffende artikel voorgestelde tarief.
En meerderen arbeid wordt niet in
die mate gevorderd. Spr. noemde
hiervoor bewijzen van de zoutraffi-
neerderijen, waarvan de meerdere pro
ductie slechts aan 11 man meer werk
zou verschaffen. Spr. gaf een over
zicht van de ongunstige toestanden in
de Landen, waar de protectie bestaat.
Als sprekend voorbeeld vertelde de
heer de Jong dat de AmerikaanschS
stijfsel in het beschermd Amerika veel
meer kost, dan die zelfde stijfsel in
het vrijhandelend Engeland en zoo ook
de suiker, die hier te lande door den
hoogen accijns c.a. 25 ets. per pond
kost, in Engeland, waar geen rechten
worden geheven wordt betaald met
13 ct. per pond. Dat zijn feiten
waaraan de protectionisten niet kunnen
tornen Tegenover de ouderdomsver
zekoring van Min. Talma stelt de
Liberale Unie als eischStaatspen-
sionneering. En nu moge de Stan
daard komen aandragen met de be
wering dat Staatspensionneering niet
anders is dan bedeeling, spr. was van
meening dat juist de idee bedeeling
belichaamd in de ouderdomsverzo-
kering, zooals die van rechts wordt
aanbevolen, omdat d^tain^ bij niet vol
doening der premie werk
nemer de zorg daarvan mfl^t worden
overgedragen aan particuliere vereeni-
jingen, en dat is niet anders dan
liefdadigheid.
Volgens spr. is uitvoering van staats
pensionneering zeer wel mogelijk, zoo
wel volgens het Engelsche als volgens
het Deensche stelselen volgens be
rekening van den economist Wibaut
zullen de kosten daarvan bedragen
13 a 14 millioen, welke naar de cijfers
van Prof. Treub in de Vragen (les
Tijrls kunnen worden gevonden uit
de successie-belasting, combineering
van vermogens- en bedrijfsbelasting
en uit» een belasting Van de goederen
in de doode hand, welke de&noods nog
kunnen worden aangevuld met een
jonsioenbelasting. Op (lie wijze komt
iet geld vanwj^^het komen kan en
wordt het gdg^^Iruk.
Spr. kwam nu tot het Algemeen
Kiesrecht en ging achtereenvolgens
na de groote bezwaren die do kiet
wet-Van Houten aankleven, de meer
dan dwaze toestanden, die die kieswet
in het leven roept, door denzolfden
man dan eens kiezer te doen zijn en
dén weer niet, naar gelang 'van zijn
loon, zijn woning, zijn dienstbetrek
king enz.
De bezwaren'"yanf.deze kieswet wor
den ook aan do rechterzijde gevoeld
eirifdaarom heeft Dr. Kuyper uitge
vonden dat~*de*>«ganismen der maat
schappij, waartoe tlkn Dr. Kuyper re
kende de gehuwde maïtnen als hoofd
van het gezin, het kiesrecht moeten
bezitten. Dat gozinshoofdenkiesrecht,
zooals het is gedoopt, is echter fel
bestreden ]door de heeren" De Savor
nin Lohman en Prof. Fabius en de
R. K. waren daar evenmin mede te
vreden omdat daardoor alle geestelijken
worden uitgesloten. Maar Dr. K. heeft
er iets op bedacht. De geestelijken
van alle gezindten zonden worden be
schouwd als hoofden van onvolledige
gezinsformaties. "s En do A.-R. Depu-
tatönvergadering hdëft nog gewezen
op de onbillijkheid om belastingbeta
lende en geleerde ongehuwde heeren
het kiesrecht te ontnemen, hetgeo
aanleiding heeft gegèven om er nog
bij te fabriceeren het census (belasting)-
kiesrecht en het capaciteiten-kiesrecht,
hetgeen Prof. Fabius alles te saam in
de a.-r. Rottordammer eenvoudig weg
„hutspot-kiesrecht" heeft genoomd.
Ook aan eenige R. K. zijden wordt
instemming betuigd met het algemeen
kiesrecht, zooals het door de Libera*
Unie wordt voorgesteld nl. kiesrecht
aan allen, die daarvoor niet bij de wet
behoeven te worden uitgesloten, a'
misdadigers, enz. enz.
En over vrouwenkiesrecht sprekende
noemde de hoer de Jong voorbeelden
als onze Koningin, onze Koningin-
Moeder, en vrouwen met wetenschap
pelijke opleiding, maar ook vrouwen,
die, dank zij de leerplichtwet, toch vol
doende ontwikkeling kunnen hebben
om een gezond denkvermogen er op
na te houden en naar spr.'s meening
zou het tot geleidelijke invoering van
vrouwenkiesrecht moeten komen, ^aar-
mede met de ongehuwde vrouwen als
met de meeste kans op succes moest
aanvangen.
Ten slotte critiseerde de spr. fel het
wetsontwerp inzake de kustverdedi
ging. Naar spr.'s meening was het weg
gegooid geld, daar dö forten niet be
stand zouden blijken in een eventu-
eelen krijg met, Engeland, waarvoor
deze uitsluitend worden aangelegd en
spr. deed een hel licht schijnen op de
verwaarloozing van het leger waardoor
het land aan de Oostgrens geheel ope"
ligt.
De clericale coalitie heeft de Minister
Staal die het leger wilde reorganises
ren ten val gebracht, heeft maatrege
len als van den Minister Sabron die
handen met geld onnoodig hebben
verspild, toegestaan en zij zal voort
gaan de militaire wantoestanden
helpen bestendigen.
Met een opwekking tot de aanwe
zigen om als vrijzinnigen zich aan t,(
gorden tot gezamenlijken strijd tegen
de clericale coalitie-overheersching be
sloot de heer de Jong zijn met gloed
uitgesproken rede. Van de g
heid tot debat werd zeer tot spijt van
den spr. geen gebruik gemaakt.
Met een hartelijk woord van dank
aan den heer de Jong voor zijn be
langwekkende rede en een opwekking
tot aansluiting der vrijzinnigen, sloot
de heer van Lange de bijeenkomst.
L911.
Vorige
koers-
koers van
hedeu
88
93
93"/,
64
64
99'/,
88'/,6
88'/,
93'/,
89
92%
93'/,
88'/,
48
10 4'/,.
88»/,
68'/,
58'/,
210'/,
210'/,
W"/,«
80'/,6
80%,
'26 Va
26
81"/,,
81"/,«
207
290
190'/,
'207
1887
187
910
96
909
96'/,
14,FEBR.
StaHtsleeiiingeii.
Ned. Cert. Werkelijke
Schuld 3 pet.
Oostenr. Belastingvrije
Kronenrente 4 pet.
Port. Obl. 3de Serie
Amort. Schuld 3 pet.
Russische Obl. Seriën
340-350 No. 2276-
10000 5 pet.
Id. Obl. (Gr. Russischo
Spwmij.) 1898 4 pet.
Id. Obl. (Nicolai Spoor
weg) 1867-69 4 pet.
Id. Obl. 6e Emissie 4 pet
Japan. Obl. 1899 4 pet.
Vet. St. van Mexico Afl.
Obl. l-4e serie 5 pet.
Brazilië. Funding Loe-
ning 5 pet.
Id. Obl. 1889 4 pet.
Venezuela Dipl. Schuld
1905 3 pet.
Itank en Creiliet-liistel
Hogen.
Ned. Bankaandeolen
Imlustr Ondernemingen
American Car Foun
dry Comp. Q. v. A.
Id.Smelting Refining
Go. Cert, v. A and.
Anglo American Tele
graph Cy. Cert. v. A.
U. S. Steel Corp. Gert.
v. Gow. Aand.
h»l (Jredlel Instell en
Cultuur Ondernemingen
Handelsver. „Amster
dam" Aand.
Jav. Cultuur Mij. Aand.
Ned. Handel-Mij. C.v.A
Mijnbouw Mijeti.
Ketahoen" Mijnbouw
Mij. Gew. Aand.
Rodjang Lebong, Mijn
bouw Mij. Aand.
Great Cobar Aand.
Pftroleum-Oiidern
Dortsche Petroleum In
dustrie Mij. Gew. A.
KonN edMijtot Expl
v. Petr. Bronn. C.v.A
„Shell" The Transp.
Trad Cy. C.v.G.A.
Scheepvaart Mljen.
Ned.-Am. Stoomvaart-
Mij. Aand.
Stoomvaart-Mij. „Zee
land" Preferente A.
Int. Mercantile Marine
Cy. afgest. Pref. A.
tabak-Ondernemingen.
Bindjey Tabak Mij. A.
Nieuwe Asahan Tabak
Mij. Aand.
„Silau" Asahan Tabak
Mij. Aand.
Diversen
Max wel Land Gpant
Cert. y. Aand.
Peruvian Corporation
Lim. Cert. v. Aand.
Spoorwegen.
Holl. iJzoren Spoor
wegmij. Aand.
Mij. t. Expl. v. Staats
spoorwegen Aand.
Zuid-Italiaan. Spwmij.
Serie A-H Obl. 3 pet.
Warschau-Weenen
Spoorwegmij. Aand.
dito dito Act. de Jouiss.
Amerika. Atchison Alg.
Hypb. Obl. 4 pet.
Erie Spoorweg-Mij.
Gew. Aand.
Union Pacific Railroad
Cy. Cert. v. gew. A.
Wabash Gew. Aand.
Premieleenliigeii.
Amsterdam Aand. 3 pet
Hongarije. Theiss-Re-
gulirungs-Ges. 4 pet.
Prolongatie 3% pCt.
Amerikanen vast, Nationale Staats
fondsen zeer lusteloos, Culturen als
vorige koersen, Tabakken vast, Petro
leum wild en lager, Mijnen zonder
affaires.
494'/j
457
170*7%
115
17r'/s
11272
747
807,
10 V
156
488'
1713
1123/
7472
80
4'7i«
O'Vb
79'/,
88
67»/,
68'/,
'207
1188.—
206'/,
f137.10
98"/,
98»/,
32'/,,
32'/,
179'/,
17'/,,
179»/,
17»/,
108'/,»
168»/,
R8.
159'/,
van het Koninklijk Meteriologisch
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 782.0
Riga; laagste stand 747.8 te 'Soy-
disfjord.
Verwachting
15 Febr.:
Zwakke tot matige zuid-westelijk»
tot zuidelijke wind, nevelig tot be
trokken, weinig of geen neerslag,
zelfde temperatuur.
tot den avond van
Bij het uitwijken reed op den weg
Amersfoort—Utrecht, even voorbij het
Rijksopvoedingsgesticht, do auto van
den heer Van Arkel, burgemeester van
Hoevelaken, tegen een boom, waarbij
de broeder vah genoemde vrij ernstig
gekwetst werd.
Uit Peking ontvangt de „Times"
een telegram, waarin gezegd wordt,
dat do post zich daar niet uitbreidt.
Do sterfgevallen beperken zich tot lie
den, die met zieke reizigers uit Mand-
sjoerijo in aanraking zijn gekomen.
Ook in Tientsin breiddo de ziekte
zich niet uit, ofschoon uit do omge
ving van de stad eenige govallon ge
meld worden.
In de provincies Tsjili en Sjantoeng
komen eenige kleinoro pesthaarden
voor, alleen de groote haven Tsjifoe
zwaar besmot.
In de steden Kharbm en Moekden
moet de pest haar hoogtepunt bereikt
hebben. Daarentegen wordt zij op 't
oogenblik in TsjangtHjoen, het grons-
station aan den spoorweg tusschen
Kharbin en Moekdan. Ook breidt de
ziekte zich in eenige handelscentra ip
noordelijk Mandsjoerijo uit.
In den Gemeenteraad van Tarnou
(West-Galicië) is men bevreesd voor
het overbrengen van de post uit het
verre Oosten. Daar bestaat n.l. oen
^oote haarfabriek, die grooto hooveol-
ïeden mensclielijk haar uit China be
werkt. Daar de haron meestal van
lijken afkomstig zijn, is het gevaar
voor het binnendringen van de pest
zeer groot. De gemeenteraad besloot
daarom terecht in samenwerking met
don Commandant van het district
de noodige veiligheidsmaatregelen te
troffen.
- Prosidont Taft, zoo wordt uit
Washington gemeld, het woord voe
dende op het Pan-Amorikaanscho han-
delscongros, adviseerde niet, alleen over
te gaan tot reciprociteit met Canada
en centraal Zuiu-Amerika, maar met
allo andore naties.
Do Minister van Oorlog is voorne
mens van a.s. Maandag tot Vrijdag te
vertoeven in de Zuidelljko provinciën
teneinde zich persoonlijk op de hoogte
to stellen van do kazernes en andere
militaire inrichtingen en legertoestan
den in dat gedeelte des lands. De hoor
Colijn zal vergezeld zijn van zijn adju
dant en eenige militaire Chefs van
hot Departement.
De Kustverdediging.
Onder leiding van den Luit.-kolonel
Stuton, hoofd der 5e afd. van hot I)o-
partemont van Oorlog vertrok heden
een commissie naar Frankrijk tot het
bezoeken van verschillende havenplaat
sen in verband mot de kustverdediging.
Blijkens een uit Ned. Indië ontvan
gen telogram is bij hot omsingelen
van een huis op het eiland Siberoet
(Montaweh-Eil.) de eorste-luitenant
Jochom door een pijlschot zwaar ge
wond.
VAN
tot zeer lage prjjzen.
Aanbevelend
Dinsdag 14 Februari 1911.
Vette ossen en koeien goede aanvoer
prijzen waren voor iste kwaliteit 40, 2e 37
en 3e 30 ct. per hal^ KG.
Magere ossen, melkvee en vaarkoeien
goed aangevoerd.
Vette kalveren redel. aanvoer ie kwa-
liteil 34, ae 31, en 3e 27 ct.per half K.G
Stieren redejjke aanvoer, prijzen waren
voor iste kwal. 33, 2de kwal. 30, 3de kwal.
27 cents per nrlf kilo.
De aanvoer op de markt was onregel
matig door het mistige weer, meeste booten
waren te laat, daardoor was de handel
prijshoudend, tot iets hoogere prijzen.
Vette kalveren zeer duur.
GOUDA.
GEBOREN 12 Feb. Sandrina Su
sanna, ouders J. van Adrichem en
-S. S. Verhart. 13. Teunis, ouders
T. Pijpers en C. Luclithart. Jo
hannes Willebrordus ouders A. C. de
Vos en M. de Korte.
OVERLEDEN13 Feb. T. C. van
Xanten., 68 j.
GC
|
1911
|
|
pagina 2