iliuis
ISEL
w
Bezoekt de tentoonstelling van Aardewerk en Gouache pijpen
[TS,
A
1
No. 11530.
Zaterdag 8 April 1911.
behalve Zoii-
Eerste Blad.
ZD-A-.
FEUILLETON
DE MAN IN’T GRUS.
celcen.
I
in de Sociëteit »OJiS t.EXOEGEN-
.straat
lUs.
VELKOM.
en, dekens,
i meubelen
i Heem
XTie-ix-ws- ezx .^clwertexLtieTolsbd. voor G-o-ixcLe. eaa. OzxxstreUsoezx.
OSTADE,
a n d e 1
Gouda.
50e Jaargang.
Nog eensliberale con
centratie.
KEVMSGEVIVG.
11 in den
lijd aan
en Feestdagen.
Telefoon Interc. 82. Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. Telefoon Interc. 82.
■A
i.eo
n
TE
2
note Bloemen-
den
r
en Buiten-
(Wordt vervolgd).
snoegen”. Ten-
Lardewerk enz.
Nijverheid, dep.
7 */2 uur. Lezing
•ver Canada.
8 uur. Uitvoe-
tiekvereeniging
n
n
n
0.85
1.20
1.20
Dit Nummer bestaat uit twee
bladen.
Geopend van 2—5 en 7 -11 uur.
Entree 25 cent.
I
I
T IN
tiOlIlWIlE COURANT
i VAN
G BIJ
s:
Verschij nt dagelij ks
PRIJS VAN HET ABONNEMENT:
Per kwartaal
Idem franco per post
r
jesorteerd)
achteruitgang. Een oorzaak, die ons
niet behoeft te ontmoedigen, omdat
zy, mits ronduit onder de oogen
gezien, te bestrijden is.
Van marionettenspel mag bij ons
natuurlijk geen sprake zijn. De vrij
heid en onathankelijkheid van iedere
groep blijve vanzelf ongerept; nie
mand onzer wil 't anders. Van
kunstmatige coalities of fusies zijn
wij allen afkeerig en juist daarom
kan door het liberalisme zoo veilig
op concentratie worden aangestuurd.
j geregeld tijdig
ontvangen van
m, vermakelyk-
dan in ons»
Zonder ons in speciale punten
te verdiepen, mag in dit verband
het Algemeen Stemrecht toch niet
verzwegen.
Een vrijzinnige concentratie zon
der dit programpunt is immers on
denkbaar. Lang genoeg, reeds te
lang, laat het A. K. op zich wachten.
Andere landen zijn ons reeds verre
vooruit en nergens ziet men de ge
varen, waarmede clericalen en con
servatieven zich hier verontrus
ten.
In gemoede Dat zou wel gevaar
lijker zijn, een volk, dat in al zijn
geledingen eerlijk vertegenwoordigd
is, of een volk, dat men voor een
groot deel iedere medezeggenschap
kunstmatig onthoudt, omdat men dit
deel vreest? Gelooft men zulk
een volksdeel op den duur rustig
te houden, wanneer men het onmo
gelijk maakt op rustige wijze
mee te spreken?
liet A. K. moet er komen. Voor
de vrijzinnigen is het een eereschuld,
daar het reeds jaren op hunne pro
gramma’s prijkt en te meer is er
urgentie, omdat men van clericale
zijde spoed maakt om ons land met
een knutselkiesrecht te begiftigen,
dat voor „organisch” of „hetero
noom” wordt uitgegeven en hetwelk,
eenmaal tot stand gekomen, de tot
Blijkbaar was de vrouw overvallen en i
vermoord op het oogenblik, dat zij i
haar eenvoudig avondmaal wilde ge
bruiken.
Verscheidene sofakussens, die op den
vloer lagen, en twee omgoworpen
stoelen deden vermoeden, dat er een
strijd had plaats gehad.
De opengebroken laden, der schrijf
tafel stelden het buiten twijfel, dat
men hier te doen had met een roof
moord.
De rechter liet in ’t kort opschrijven,
in welken toestand hij binnentrad,
opdat mogelijk aanwezige sporen van
den dader niet uitgewischt werden.
Hij wilde onmiddeliik aan de justitie
der naaste stad telegrafeeren, want
het geval was ongetwijfeld van dien
aard, dat het tot de competentie van
een gezworengerecht behoorde.
Vluchtig doorzocht hij nog de overige
vertrekken van het huis, die echter
niets opvallends boden, overtuigde
zich dat de achterdeur van binnen
gesloten was, en liet zich, door vrouw
Brandeis inlichten over de betrekking,
waarin deze tot de vermoorde stond.
Het was van geen belang en hij was
op het punt het huis te verlaten, toen
vrouw Brandeis met eenige verlegen
heid zeide„Mijnheer de rechter, de
dagloonster vrouw Stojan heeft gis
teren tegen den avond een vreemden
als het in antirevolutionaire tale
heet.
Doch wij zijn vast overtuigd, dat
men bij wat goeden wil reeds in
een nabije toekomst tot een betere
verstandhouding komen kan. De lei
ders mogen wel eens overwegen,
dat er een breede stroom onder de
vrijzinnigen is, die van dat krakeel
onderling reeds lang genoeg heeft
en samenwerking wenscht, ook al
moet er dan hier en daar wat toe
gegeven worden.
En dit zal natuurlijk noodig zijn.
Ieder samengaan met anderen kost
overleg en vordert, dat men weet
in te binden eenerzijds en den pas
te versnellen anderzijds. Verblijdend
is nu, dat de vrijzinnige ‘slechts
door marschtempo en tactiek uiteen-
loopen. Principieel zijn wij éénde
vrijheid staat in het vaandel van
vrijzinnig-democraten, zoowel als van
de vrij-liberalen. Alleen maar in de
uitwerking, in de wijze waarop aan
een zoo groot mogelijk aantal me
deburgers het kostelijk goed der
vrijheid zal ^worden bezorgd, gaat
men langs v^chUlende paden.
Éénheid dus van uitgangspunt en
éénheid van einddoel, maar verschil
van marschroute.
Dit nu moet anders worden. En
mogelijk is dit. Men ziet het duidelijk
in Friesland, waar evenzeer oud-
liberalen en vrijzinnig-democraten
tot dusver eigen weg bewandelen,
met de Unie-liberalen als kiezers
van den gulden-middenweg.
Het eerst-noodige is nu, dat* de
beide uitersten eikaars wenschen be
ter leeren kennen en daarmede van
zelf eikaars grieven.
Wanneer de oud-liberaal van so
ciale verzekeringen „ambtenarij”
vreest, make men zich van demo
cratische zijde niet met een schou
derophalen hiervan af, maar trachte
Na hetgeen wij de vorige week
over de noodzakelijkheid van eene
liberale concentratie., schreven, moe
ten ons nog eenige opmerkingen uit
de pen.
Over de wenschelijkheid-zelve,
thans niets meer ieder onzer ge
voelt deze en dagelijks haast blijkt
zij te bestaan. Het verbond der cle-
ricale partijen, bevalt, ondanks alle
principiöele zwarigheid, zoo best,
dat men wel coalitie tegenover coa
litie dient te stellen, wil men door
onderlinge oneenigheid in Kamers,
Staten en Raden niet heelemaal er
uit gewerkt worden.
Ware dit nu noodig, om tot lou
tering te kunnen komen, wij zouden
’t met gelatenheid aanzienzoo’n
louteringsproces kan nuttig zijn en
hikst hebben wij niet om de De
partementen weer in te nemen, zoo-
Van doze deuren gaf de eerste vol
gens Brandeis, toegang tot de woon
kamer der weduwe, waaraan zich hot
slaapvertrek en de keuken sloten, De
bovenverdieping bevatte vier kamers,
van welko drie gemeubileerd, doch on
gebruikt waren. De”vierde deed dienst
als rommelkamer.
De vensters van het huis waren
alle van stevige ijzeren traliën voor
zien, waarvoor groene jaloezieën hin
gen, welke gesloten waren.
In de gang was niets opvallends te
zien. De deur der woonkamer stond
slechts aan. Toen de rechter ze
opende en het licht omhoog hield, om
een blik in de ruimte te werpen,
deinsde hij onwillekeurig achteruit.
Midden in de kamer lag de weduwe
Walker lang uitgestrekt op den rug
in een grooten plas bloed het gezicht
was bijna niet te herkennen door ver
scheidene wonden; de grijze haren
waren door het bloed aaneengekleefd.
Rechts van de deur, tusschen de
twee vensters stond een ouderwetsche
schrijftafel, waarvan de laden open
gebroken en er uit genomen waren.
Tegenover de deur bevond zich eene
sofa met een tafel er voor. Deze was
gedekt voor het souper. Boter, worst
en brood lagen fijn gesneden, doch
onaangeraakt, op borden. De lamp
op de tafel was geheel leeggebrand.
Öp Zaterdag
om
□Dtn
uren
men dit euvel zoo veel doenlijk te
bestrijden. En omgekeerd ture de
oud-liberaal zich niet langer blind
op het verouderde devies „laissez
faire, laissez aller*', en poge men
zich van die zijde meer in te den
ken in de veranderde omstandigheden,
die andere eischen stellen dan wel
eer en aan welke tóe te geven in
geenen deele strijdig is met eenig
liberaal beginsel.
Hierop aan te stiften zal vooral
de taak der Liberate Unie zijn en
van al degenen, die zich vrijzinnig
gevoelen zonder méér, dat is zonder
zich precies te kunnen scharen bij
vrijzinnig-democraten of oud-libe-
ralen.
In Friesland eens een vrijzin
nig bolwerkzit er nu gang in
en dit is een hoopgevend.teeken.
Laat ons toch nooit vergeten, dat
de vrijzinnigheid, het liberalisme,
terrein verloren heeft en dat wij dus
de hand in eigen boezem hebben te
steken om tot herstel te kunnen
geraken. Het is zoode kerkelijke
partijen, vroeger veelal scherp elkaar
bestrijdend, vereeni^dew zich tegen
ons met het doel om ons er onder
te krijgen, maar en dit is een
schuldbekentenis wij hebben de
heeren de overwinning gemakkelijk
gemaakt. Onderling getwist, vaak
zeer onnoodig en persoonlijk, voor
het oog van den vijand gebrek aan
zelfvertrouwen en gebrek aan am
bitie bij de stembus doordat te veel
tijd was zoek gebracht met gekibbel
links in plaats van voorop te stellen
wat daar allen vereenigde. Daarbij
een vurig strijdende en immer uit
geslapen partij, die van alle fouten
links en rechts wist te profiteeren
en op argelooze kiezers vaak invloed
kreeg door steeds het hoogste bod
te doen.
Ziedaar de oorzaak van onzen
ƒ0.65
'WIJN'.
WIJN.
DE
2)
„Men kan niet weten. Misschien
heeft de heer haar gisteren een bericht
gebracht' Ze heeft anders ook nooit
bezoek gehad en gij zelf zeidet me.
dat ze geheel alleen stond op de we
reld."
„Ja, dat heeft ze me eens gezegd.”
„En nu is er toch iemand tot haar
gekomen I Wie weet, wat voor berich
ten de vreemdeling haar heeft ge
bracht?”
Vropw Brandeis staarde eenigen tijd
voor zich uit, daarna zuchtte zij en
«prak: „Ik weet niet, wat me scheelt,
maar ik ben niet gerust, als er eens
een ongeluk gebeurd was Mevrouw
Walker was zoo jong niet meer
misschien heeft ze een beroerte gekre
gen.”
Vronw Stojan werd langzamerhand
door den angst der andere aangesto
ken. ^Weet ge wat? Het beste is, dat
We naar Grunau terugkeeren en den
burgemeester de zaak vertellen. Die
fel wel raad weten en we kunnen hier
bleven staan.
hoer den weg naar hier gewezen, mis
schien heeft deze de arme mevrouw
Walker vermoord!”
De rechter keek verrast op, riep
vrouw Stojan, en liet zich vertellen,
wat zij van den vreemdeling wist. Zij
beschreef hom on voegde er bij, dat
hij zeker uit een ver land kwam, daar
hij mot oen vreemd accent had ge
sproken en in do streek in 't geheel
niet bekend was.
„Hoe laat was het, toen ge
vreemdeling den weg weent
„Even over vijf. Heel juist kan ik
het niet zeggen, want ik heb geen
klok. Maar kort te voren hoorde ik
het in het dorp vijf uur slaan.”
Kwam er nog iemand anders voorbij
uw huis gisterenavond
„Alleen vrouw Brandeis. Maar toen
was het reeds over zes, want het
werd al donker.”
De blik van den rechtop keerde zich
verwonderd naar de
Ik dacht, dat ge
uit het dorp naar
te werken?’^ WWil
Vrouw Brandeis liéê^FöV hoofd
hangen.
„Gisteren was het een uitzondering,”
zei ze eindelijk verlegen.
De BURGEMEESTER van GOUDA
brengt bij deze ter kennis van de belang
hebbenden, dat door den Heer Directeur
der Directe Belastingen enz. te Utrecht op
den sen April 1911 executoir is ver
klaard:
De Kohieren No». 5 en 6 der Personeele
belasting, dienst 1911.
Dat voormelde Kohieren ter invordering
zijn gesteld in handen van den Heer Ontvan
ger, dat ieder, die daarop voorkomt, ver
plicht is zynen aanslag op den bij de Wet
bepaalden voet te voldoen en dat heden in.
gaat de termijn van zes weken binnen welke
de reclames behooren te worden ingediend.
Gouda, den 7 April 1911.
De Burgemeester voornoomd,
R. L. MARTENS,
PRIJS DER”ADVERTENTIËN;.
f 1 25 YWMH MEHX Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer f 0.55
1 50 Elk® regel meer,0.10
Met Geïllustreerd Zondagsblad1 50 y Bjj drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Idem franco per post„1.90 2* j) Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1—5 regel» f0 35 bij vooruit-
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauLange ft, yS betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames I 0 25 per regel.
Tiendeweo 64, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren BjEw—Groote letters en randen naar plaatsruimte.
standkoming van A. K. voor langen
tijd zal vertragen.
De conservatieven onder de vrij
zinnigen zullen hier hebben te kie
zen of te deelen. Van twee wallen
te eten zal ook voor hen op den duur
niet mogelijk blijven. En wij zijn
vast overtuigd, dat de meesten van
hen naar ons zullen komen, overtuigd
dat hunne bezwaren niet steekhou
dend zijn en allerminst een verdeeld
heid rechtvaardigen, waarvan alleen
onze gemeenschappelijke vijand pro
fiteert.
Thans zien nog niet allen dit in,
maar ook hun oogen- zullen open
gaan. En mocht er hier of daar een
enkele afkeerig blijven, dan zullen
wij ons moeten troosten de schade
zal zeker van andere zijde vergoed
worden. Want de coalitie moge hecht
schijnen, de rechtsche leiders weten
maar al te zeer, hoe vele kleine
luyden, die nu nog in het coalitie-
gareel loopen, zelf warme voorstan
ders zijn van Algemeen Kiesrecht
en op onze mannen zullen stommen,
indien A. K. inzet van den Strijd
wordt.
Vandaar groote angst voor A,K.
bij de heeren Kuyper c.s. Een
angst, die zich haast dagelijks uit
in de rechtsche pers, het hoofdor
gaan der coalitie, De Standaard,
voorop. Daar tracht men nu de be
houdende vrijzinnigen tegen A.K. op
te zetten.
Gij pleegt „harakiri” (de Japan-
neesche wijze van zelfmoord), zoo
roept dr. Kuyper de vrij-liberalen
toe. Gij werkt mede aan Uwe „zelf-
verdrijving”. Gij gaat U leenen tot
een tweede „slinkingsproces”; Plech
tig is reeds de doodenzaal voor U
ingerichtreeds kwam de Kaishaku
binnen, om officiéél den afloop te
constateerende witte tabouret staat
voor U, vrij-liberalen gereed
„Ja, dat zal het verstandigste zijn.”
De vrouwen namen den terugweg
aan. Het sloeg half acht, toen vrouw
Brandeis bij den burgemeester aan
schelde. Een uur later ging eene com
missie, bestaande uit den rechter van
het district,een klerk, den burgemeester
en een gerechtsdienaar vergezeld van
de weduwe Brandeis naar het eenza
me huis in het dal van Grauenegg.
Verscheidene nieuwsgierigen, waar
onder ook de dagloonster vrouw Stojan
sloten zich bij de commissie aan.
Thans, nu de nacht geheel gevallen
was en het huis slechts verlicht werd
door het ?wakke schijnsel van eenige
meegebrachte lantarens, maakte dit
een nog akeliger indruk. Men klopte
nogmaals op de deur, natuurlijk te
vergeefs. Daarna besloot men de deur
met geweld te openen.
Toen bleek, dat deze goed gesloten
was, aan den binnenkant stak echter
geen sleutel in het slot. Hij het bin
nentreden kwam men in een groote,
gewelfde gang, van waar uit links de
trap naar de bovenverdieping leidde.
Vlak tegenover de huisdeur bevond
zich eene tweede kleinere deur, die
toegang gaf tot de achter het huis
gelegen plaats.
In de gang kwamen bovendien drie
deuren uit. Eene links van de trap,
die in den kelder leidde «n twee rechts.