EMAN,
4.
eg 14—16.
1870.
I
1
Vu 0537.
Woensdag 19 April 1911.
50e Jaargang.
4
S-u-ïten land.
I
FEUILLETON.
DE MAN IN 'T CRUS.
i
v
mulei
nakerij
De A. R. Nieuwe Courant
en de Tariefwet.
Beien en banden
ulme sorleerlng
;rel?zexx
e
e
- en Buiten
af-
4
i knevel
JRATORIDI
DIA"
Rotterdam.
behalve Zon- en Feestdagen.
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. Telefoon Interc. 82.
exx -j^.d.'vex'texi.-tïe’lolsucL "voox G-oixcLec ezx Ozna.S'txelcezx-
Verschijnt dagelijks
Het debietrecht op tabak.
n.
Telefoon Interc. 82.
T
12^’1
p. hoofd.
J*i
roots Bloemen-
and invallende.
riGEN, LAN-
ZWEEPEN;
NTASSCHEN,
1871—1875
1876-1880
1881-1885
1886—1890
1891—1895'
1896—1900
1901
I
t*unw a
»or gebruik van
•nze beroemde
E U W E en 2e
IJEJf voorradig,
deteit „Ons Ge-
jidsvoorstelling
>rs. Opvoering
Liberaal.
De Nieuwe Courant laat werkelijk
geen gelegenheid voorbijgaan om
hare lezers te laten zien, wat slechte
menschen die „liberalen” toch zijn.
Of die liberalen nu in Rusland zetelen
dan wel in Engeland of elders en
of het woord daar een geheel andere
beteékenis heeft dan ten onzent daar
om bekommert zij zich niet. De
goegemeente weet dit natuurlijk toch
niet en als zij nu maar kan mede-
deelen, dat er kiezers in Engeland
door liberalen omgekocht zijh, welnu
dan is zij tevreden. De broeders
hier in Holland zijn toch gevoed in
hun afkeer van de liberalen en dat
is het eenig doel.
mgvereeniging
)pvoering van
ais.” Opera in
„Harmonie”,
van de Kon.
d-Onderofficie-
PRIJS DER AD VERTE nTiËN:
Van 1—5 gewone regels niet bewijsnummer f 0.55
Elke regel meer „0.10
Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f0.35 bij vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames t 0.25 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
is Genoegen 8
ging de Gouds-
van „Met den
wd”.
8 uur. Uitvoe-
iiekvereeniging
De kleine A. R. Pers heeft in
Nederland steed bekend gestaan om
hare virtuositeit in volksmisleiding.
De Tariefwet nu heeft de Nieuwe
(A. R.) Courant aanleiding gegeven
tot eenige driestarren.
Daarin zijn enkele uitingen, die
veel beloven voor hetgeen nog volgen
zal.
1. Vrijhandel of Protectie is voor de
A. R. geen beginsel. Zij maken
er geen dogma van, dat laten ze
voor de Vrijzinnigen over!
Men zij indachtig hoe hier be
ginsel en dogma door elkaar ge
bruikt worden.
2. De regeering maar krachtig ge
steund in haar pogen om geld te
vinden voor (N. B!) de sociale
wetgeving en tevens onze Nationale
Nijverheid er weer bóvenop te
helpen
(Het N. B. en de cursiveering
is niet van de N. C.).
En dit schrijft men in een tijd,
dat de Nijverheid bloeit als bijna
nooit te voren.
3. De Vrijzinnigen zijn, zonder zich
den tijd te gunnen om de Wet
goed of zelfs maar oppervlakkig
te bezien er met groote steenen
en dikke knuppels op los gestormd
onder oorverdoovend gekrijsch.
Voor zij dit neerschreef dacht
de N. C. blijkbaar aan de mid
delen en den toon, die zij zelf
pleegt te bezorgen en te voeren.
Overigens geldt de tot heden
gevoerde bestrijding nog meer het
beginsel dan het speciale ontwerp.
4. Onze politiek zal voorloopig staan
in het teeken van „het tarief”
en zullen de spreekwoordelijke
dure petten en klompen weer op
de proppen komen.
Het is helaas te vreezen dat
het Jiu niet bij „spreekwoorden” en
„op de proppen komen” zal blij-
Bouw- en Wo-
Spieringstraat
ir vergadering
an Armenzorg,
geregeld tgdig
ontvangen van
n, vermakelijk-
daa in onze
Verbruik van Verbruik
rooktabak per
100 K.G.
76Ö.937
745.896
637.134
729.207
992.647
891.485
939.659
„Meer dan ik durfde hopen,” zei hij
lakonisch „nu komt het er vooral op
aan den man in ’t grijs op ’t spoor te
komen, hij is de moordenaar.”
„Ongetwyfeld maar hoe hem te vin
den Mannen, die in ’t grijs gekleed
zijn, zijn er bij honderden I”
„Steekbrief,” zei Hempel kortaf. „Ik
zal het concept maken, dat noemt ge
onmiddellijk mee. Het moet zoo mo
gelijk morgen reeds gedrukt en ver
zonden zijn, ofschoon ik over het al
gemeen niet veel van steekbrieven ver
wacht. .Maar in dit geval blijft ons
geen keus.1’
„Ge rijdt dus niet mee terug naar
de stad
„Ik denk er niet aan. Er valt hier
nog veel te doen. Vooreerst de papie
ren van het slachtoffer.” Hij keerde
zich met een kwaad gezicht af, als
had hij den rechter reeds te veel ge
zegd. „Dag!” bromde hij, stak zijn
handen in de broekzakken en stapte
op zijn gemak de deur uit, die de
gerechtsdienaar dienstvaardig open
rukte.
„Een rare kerel I” bromde de rech
ter, „maar verduiveld slim’k Ben
toch nieuwsgierig, hoe hy dien man
in ’t grijs op, ’t spoor zal komen.”
Intusschen slenterde Silas Hempel
over den hobbeligen veldweg voort
athode. Volko-
n succes, geld
and tegen
SKKEN
ending frartco
na ontvangst
0.75 (ook post-
0.90.
i en de uitwer-
n. Indien na
ag niet geheel
reren wij den
ar geheel gratis,
vlkonien ver-
hoofd gedaald.
Toch dreef de protectionistische
meerderheid van den Rijksdag in 1909
het recht op tabak op tot 40 procent.
Het gevolg was, dat duizenden arbei
ders werkeloos werden. In September
1909 vermeerderde het aantal der laat-
sten in één week tijds met 4051. jln
November van dat jaar wV-en en al
meer dan 20000 buiten wM, terwijl
van de 19000 vrouwen in de industrie
er 6000 op straat stonden.
De hooge rephten, door Duitschland
geheven, oefenden een schadeljjken in
vloed op onze eigen industrie. De
uitvoer uit ons land ie sterk afgeno
men. De hooge prijs der grondstof
maakt de vervaardiging der «goed
koopste soorten zoo weinig loonend,
dat vele zoogenaamde eigen-werkma-
kers deze niet meer maken, omdater
niets aan te verdienen valt. De win
kelier, die het debietrecht moet beta
len, zal natuurlijk trachten een deel
der lasten af te wentelen op den fa
brikant en de rest op den verbruiker.
Waar deze hooge grondstofprijzen
heeft te betalen, zal het gevolg zijn,
dat hij in de eerste plaats voor
GOIDSCHE COURANT.
ven, doch dat de kleine man daad
werkelijk in zijn beurs zal onder
vinden hoe duur niet alleen de
petten en klompen, maar ook het
meel en dus het brood zal
worden.
En. dan durft de Nieuwe Cou
rant nog „gerust voor 't front”
te komen met dit wetsvoorstel.
Maar dat is dan ook alleen
'voor het „front der broederen”,
die niets lezen dafl hetgeen de
N. C. en dergelijke hen opdischt.
Welk een noodlottigen invloed hooge
invoerrechten op een bedrijf kan heb
ben, blijkt uit de treurige gevolgen,
die de waanzinnig opgedreven tabaks
rechten in Duitschland voor de ta
baksindustrie in dat land hebben ge
had. Augustus 1909 werd in Duitsch
land het invoerrecht op tabak ver
hoogd tot 40 procent. De regeering
rekende daardoor niet minder dan 85
millioen mark in de schatkist te kun
nen brengen. De werkelijke opbrengst
was slechts 43 millioen, dus de helft.
De oorzaak ligt voor de handde
prijsstijging als gevolg van het hooge
kend werd, herinnerde zij het zich.
De rechter ondervroeg haar over de
betrekking, waaraan ze tot het slacht-
had gestaan. Ze wist echter al even
weinig van haar als de anderen. Af
en toe bezocht mevrouw Walker in
den laatsten tijd de kleine Ida, en
bracht somtijds wat voor haar mee
ze hield toch veel van kinderen en had
een goed,, hart* ondanks haar terug
houdendheid.
„Waaruit besluit ge dat, vrouw Sto
jan „Gaf de vrouw u daarvan bewij-
Ja Een jaar of vier geleden lag
het kind eener boerin ziek aan diph-
teritus. Toen ging mevrouw Walter
er eiken dag meer dan eens heen,
verving de moeder bij de verpleging
en deed, als ware het haar eigen kind.
Nog meer bezorgd toonde zij zich, toen
nu zes jaren geleden de eenige zoon
van den waard uit „Het Witte Hert”
aan typhus leed. Toen weende zij en
had rust nog duur. Eens, op den dag
der crisis, kwam zij zelfs nog te mid
dernacht naar mijne woning, maakte
mij wakker en verzocht me naar Gru-
nau te gaan, om te vragen, hoe het
mpt den jongen Lampl was. „Die ar
me, arme moeder 1” zei ze medelijdend,
„wat zal ze in angst zijn Ik heb geen
rust vrouw Stojan, zoo lang ik niet
Ida hield ook zeer veel van haar en
het kind weent zich nu de oogen uit.
Ja, ze had een goed hart!”
„Verkeerde mevrouw Walker ook
niet met de familie op Grauenegg?"
„Q-od beware meZe groetten elkaar
niet eens
„Werd de weg naar het huis van
mevrouw druk begaan
„Bijna in ’t geheel niet. Zij kreeg
nooflk. bezoek, en het voetpad, dat naar
liet slot leidt, gebruikt niemand, daar
de familie Grauenegg hahr eigen, rij
weg heeft, die bovendien korte/ is.”
„Heeft mevrouw Walker u nooit ge
zegd, dat ze bang was overvallen en
vermoord te zullen worden
„O neen, ze was een zeer moedige
vrouw, vrees kende ze niet. Overigens
ging ze voor arm doorWie zou op
de gedachte gekomen zijn bij ha<ir iets
te zoeken? Ook is deze streek zeer
veilig, de menschen slapen met open
deuren en nog nooit is er iets ge
beurd.”
„’t Ib goed, ge kunt gaan, vrouw
Stojan
De rechter van instructie keek Hem
pel aan, die ineengedoken op zijn stoél'
zat en een snuifje nam.
bNu wat dunkt u er van Veel
nieuws hebben we niet vernomen?”
Hempel richtte zich op en streek
In don laatsten tijd beleven de tariefs-
hervormers in alle landen van de
•wereld een gelukkigen tijd. Ook in
Engeland is hun alles tegengeloopen.
Tweemaal werd een vrijhandelaars-
ministerie bij de verkiezingen gehand
haafd.
Dezer dagen hebben zij echter een
rapport in handen gekregen, dat hun
met groote blijdschap vervuld heeft
en nog wel een rapport van het En-
gelsche ministerie van handel. Het
was het resultaat van een onderzoek
naai' de loonen on do levensstandaard
van de fabrieksarbeiders in de Ver-
eenigde Staten van Noord-Amerika
en omvatte een 28 steden met 15’/a
millioen inwoners. Hot resultaat waar-
toe men kwam, was dat het loon van
den Amerikaanschen arbeider zich
verhoudt tot dat van zijn Engelschen
collega als 230 100, terwijl beider
uitgaven voor levensonderhoud, huur
enz. tot elkaar stonden als 152 100.
Dit wijst dus uit, dat de hoogere
1.84
1.71
1.39
1.51
1.54
1.62
1.65
Ondanks den zeer sterken aanwas
der bevolking is dus het gebruik per
PRIJS VAN HET ABONNEMENT:
Per kwartaalf 1.25
Idem franco per post„1.50
Met Geïllustreerd Zondagsblad„1.50
Idem franco per post„1.90
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauLange
Tiendeweg 64, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren
Hij was zoo zeer in zijne gedachten
verdiept, dat hij niemand zag ofschoon
vele burgers uit Grunau gebruik ge
maakt hadden van den Zondag, om
maar de plek te wandelen, waar zulk
eene ijselijke misdaad gepleegd was.
Van tijd tot tijd bleef hij staan en
nam bijna aandachtig een snuifje. Met
een wierp hij dan een snellen, korten
blik over het dal.
Links van hem op do berghelling
rees het slot Grauenegg op, daarvoor
midden in het dal het huis der wedu
we Walker en de hut der dagloonster
overigens was in het Grauenegger dal
geen gebouw meer te zien, als men
eenige*boerenhuizon uitzonderde, die
vrij hoog op de rechter berghelling
lagen.
Nu stond Silas Hempel voor de hut
van vrouw Stojan. Deze was blijkbaar
nog niet thuis, maar op de bank voor
de woning zat, zorgvuldig in een de
ken gewikkeld, een bleek kind met
donkere oogen, dat de voorbijgangers
nieuwsgierig bekeek. Het was een bui
tenkansje voor het zieke kind, want
slechts zeer zelden vertoonde zich
iemand op den eenzamen weg.
Hempel bleef staan en knakte het
kind vriendelijk toe.
„Gij zijt zeker de kleine I(Ja, niet
waar
(Wordt vervolgd.)
accijns tot f 90 per HL. verhoogde
om meer profijt te trekken uit de
„volkszonde” (oude plunje van dr.
Kuyper), werden direct de borrels
duurder of wel de glaasjes kleiner!
Tevens bleek, dat de opbrengst der
belasting zeer tegenviel door het ver
minderd verbruik.
Bij het debietrecht zal precies het
zelfde gebeuren. De sigaren echter
zullen alleen duurde?, 'Hoch niet klei
ner worden, daar de vervaardiging
van oen kleine sigaar precies hetzelt le
kost als die van een groote. De win
kelier1 zal het zoeken in prijsverhoo-
ging en daar hij naar boven afrondt,
zal hij een sigaar van 2 cent niet ver-
hoogen tot 22/10 cent, maar voor 2l/2
cen^> wat voor den rooker een ver-
hooging van 25 procent beteekent.
In het algemeen zal de prijsstijging
de beruchte 10 procent van het debiet
recht heel wat te boven gaan. De
rookers on allereerst de lagere klassen
zullen dus inderdaad de vuile pijp te
rooken krijgen, waarvan dominee de
Visser sprak.
Het is te hopen, dat de krachtige
actie, die zoowel door werklieden als
fabrikanten op touw gezet zal worden,
tegen hot noodlottige debietrecht, er
toe zal leiden, dat het ontwerp nim
mer in het Staatsblad zal komen!
de goedkoopere sigaren het. loon
zal trachten te verminderen. Of wel
hij zal, daar de loonstandaard op het
platteland lager is dan in do steden,
gledkoope fabrikaten gaan betrekken
wn hot platteland. Voor de honderden
tabaksbewerkers in do steden betee
kent dit toename dor werkeloosheid,
dus economische achteruitgang voor
de werklieden.
En schitterend staat het er voor de
tabaksbewerkers toch al niet voor.
Van 1907 tot 1909 steeg het aantal
weken van werkeloosheid onder de
georganiseerde werklieden van 2134
tot 3525 Te Amsterdam alleen was
het cijfer over 1910 niet minder dan
3273!
Het debietrecht van minister Kolk
man zal naar do meening van nage
noeg alle belanghebbenden in de ta
baksindustrie het verbruik doen dalen
en dus de productie noodzakelijk doen
verminderen. De Secretaris van den
reeds genoeniden Ned. Bond raamt,
dat het debietrecht minstens 2000
„werklieden broodeloos zal maken”.
In ons vorig nummer hebben wij uit
de enquête van Het Volk geciteerd,
hoe honderden winkeliers door het
debietrecht hun brood zullen verliezen.
En dat zijn de middenstander^ waar
over de clericale pers zoo roerend
kan schrijven.
Een Amsterdamsch winkelier, de
heer Augspurg, becijfert dat alleen
reeds de winkeliers in de havensteden,
die leveren aan zeevarenden, geza
menlijk een millioen van hun winst
zullen derven!
Een roomsch fabrikant, de heer Van
Reuth te Eindhoven, raamt, dat in
Nederland 23564 werklieden arbeiden
in tabaks-nijverheid, en 3000 winke
liers hun brood er vinden. Dat maakt
met hun gezinnen ongeveer 80000
menschen. Voor al deze menschen
beteekent het debietrecht een aanslag
op hun middel van bestaan. De heer
v. R. meent, „dat vooral de midden
stand, die toch het fundament is van
de maatschappij, vooral door deze
eenzijdige-verderfelijke, immoreele be
lasting getroffen zal worden.”
Wij zeiden hierboven, dat de win
kelier zal trachten den tienden pen
ning, dien minister Kolkman als een
moderne Alva op zijn bedrijf wil leg
gen, terug zal trachten te halen van
den kooper. Dat is eigenlijk een waar
heid als een koe.
Toen minister Kolkman den jenever-
recht had het verbruik zeer sterk doen
dalen. Verminderd verbruik betee
kent noodwendig Verminderde pro
ductie en dus minder werk, meer wer
keloosheid voor de arbeiders. Minder
werklieden konden dan ook een be
staan in het tabaksbedrijf vinden.
Toen Duitschland in 1879 de rechten
op tabak sterk verhoogde, daalde het
aantal tabakswerkers snel. In 1882
bleek hun aantal reeds met 15 pCt.
te zijn afgenomen, terwijl de arbeids
dag tot de helft was ingekrompen.
Het verbruik van tabak daalde met
20 pCt. Na 1879 heeft Jdo bevolking
van het Duitsche rijk zich snel uitge
breid. Niettegenstaande dien aanwas
daalde het tabaksverbruik. Dat blijkt
uit de gegevens van den Nederland-
schen Sigarenmakers- en Tabaksbe-
werkersbond.
Jaren
Ik antwoordde ja de wandelweg
langs de beek is veel korter, maar
wegens het bosch, dat er langs staat,
nu ook zeer donker. De vreemdeling
echter zeide dien toch maar te zullen
nemen, daar de maan weldra zou op-
komen.”
„Zag hij er niet wat opgewonden
uit?”
„Om de waarheid te zeggen ja.”
„Droeg hij iets in de hand?”
„Eene kleine, zwarte tasch en een
•tok. Deze beide voorwerpen had hij
ook reeds in den middag."
„Ik dank u, mijnheer Lampl, ge
kunt gaan.”
Eindelijk werd nog vrouw Stojan in
verhoor genomen. Wat den vreemde
ling betreft, stemde hare verklaring
geheel overeen met dien van den waard
Ook zij moest bekennen, die de man
in ’t grijs bij zijn terugkeer een zekere
haast verried, dat zij bij zijn komst
niet bemerkt had. Zij schreef die ech
ter op rekening van de